![Page 1: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/1.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011
![Page 2: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/2.jpg)
2 Wyniki badań. Edycja 2011
Spis treści
Słowo wstępu
Wprowadzenie
Najważniejsze wnioski
Metodologia badania
Szczegółowe wyniki badania
Zarządzanie ryzykiem
Organizacja systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem
Czynności kontrolne
Monitorowanie i ocena systemu
3
5
7
8
9
9
10
12
16
![Page 3: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/3.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 3
Maciej Richter
Partner Zarządzający
Grant Thornton Frąckowiak
![Page 4: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/4.jpg)
4 Wyniki badań. Edycja 2011
![Page 5: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/5.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 5
Anatol Skitek
Menedżer Grant Thornton Frąckowiak
![Page 6: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/6.jpg)
6 Wyniki badań. Edycja 2011
![Page 7: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/7.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 7
Najważniejsze wnioski z tegorocznej edycji badania to:
1 Poprawa sytuacji gospodarczej na polskim rynku
uśpiła czujność spółek giełdowych, które w znacznym stopniu odłożyły w czasie lub zrezygnowały z wdrażania systemowych mechanizmów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem.
2 Większość spółek giełdowych podchodzi do kwestii kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w sposób mało sformalizowany, świadczy o tym utrzymujący się od 2008 roku, bardzo niski odsetek spółek wspominających o konkretnych regulacjach w tym obszarze.
3 Od pierwszej edycji naszego badania dostrzegalna
jest tendencja koncentracji spółek na kontrolach zwrotnych (następczych), dostarczających informacji na temat zakończonych już czynności. O ile sam fakt występowania takiej kontroli należy ocenić pozytywie, ponieważ jest to zdecydowanie obowiązkowy element SKW, o tyle spadek popularności, w porównaniu z poprzednim rokiem, kontroli bieżących (tzw. kontroli „u podstaw”) należy zdecydowanie ocenić negatywnie, ponieważ niepotrzebnie zwiększa to ryzyko wystąpienia błędów i konieczności ponownej realizacji procesu.
4 Pozytywna opinia biegłego rewidenta daje racjonalne zapewnienie o rzetelności i wiarygodności sprawozdania finansowego, spółki jednak nie powinny traktować tej czynności jako głównego elementu systemu kontroli wewnętrznej (co zadeklarowało ponad 17% spółek), szczególnie w przypadku kiedy audytor zewnętrzny nie dokonuje oceny skuteczności systemu kontroli wewnętrznej w procesie przygotowania sprawozdania finansowego. Należy podkreślić, iż takie podejście pojawia się od początku naszych badań.
5 Cykliczna ocena jest podstawią skuteczności. Dlatego też okresowe monitorowanie efektowności funkcjonowania systemu kontroli i zarządzania ryzykiem jest jednym z najważniejszych elementów systemu, dodatkowo jego coroczna ocena to
obowiązkowy element SKW w świetle wytycznych Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW. W praktyce tak się jednak nie dzieje, liczba spółek deklarujących dokonywanie takiej oceny spadła z i tak niewysokiego poziomu 20% w ubiegłym roku, do 15% w obecnym. Czy zatem systemy, które nie są na bieżąco udoskonalana mogą być skuteczne w dłuższym okresie?
![Page 8: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/8.jpg)
8 Wyniki badań. Edycja 2011
Zarządzanie ryzykiem:
- cele kontroli wewnętrznej i potencjalne ryzyka w procesie
Organizacja SKW i ZR w odniesieniu do procesu
sporządzania sprawozdań finansowych:
- nadzór nad systemem kontroli wewnętrznej oraz odpowiedzialność za realizację zadań
- zaangażowanie rady nadzorczej
Czynności Kontrolne:
- obowiązujące dokumenty (procedury) - realizowane czynności kontrolne
- systemy informatyczne w kontroli wewnętrznej
Monitorowanie i ocena skuteczności systemu:
- audyt wewnętrzny
- badanie sprawozdań finansowych
- ocena skuteczności systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem
Ocena systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania
ryzykiem w procesie sporządzania sprawozdania
![Page 9: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/9.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 9
Cele kontroli wewnętrznej i potencjalne
ryzyka w procesie sporządzania SF
Zarządzanie ryzykiem
Cele kontroli wewnętrznej i potencjalne ryzyka w procesie sporządzania SF
Elementy zarządzania ryzykiem łącznie
Opisano cele systemu
kontroli wewnętrznej (w SF)
Opisano/wskazano
narzędzia zarządzania ryzykiem w innych
procesach
Opisano sposób identyfikacji /
narzędzia zarządzania ryzykiem w procesie
tworzenia SF
Opisano / wskazano
główne ryzyka KW w SF
32%
24%
6%4%
6%
38%
23%
5%8%
13%
47%
32%
10%12%
16%
42%
35%
4% 6% 6%
0%
20%
40%
60%
2008 2009 2010 2011
![Page 10: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/10.jpg)
10 Wyniki badań. Edycja 2011
Nadzór nad systemem kontroli wewnętrznej
oraz odpowiedzialność za realizację zadań
Organizacja systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem
26%
1%
42%
3%
42%
3%1%
7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Zarząd Rada Nazdorcza / Komitet Audytu
Nadzór nad systemami kontroli wewnętrznej
2008 2009 2010 2011
4%
10% 9% 11%12%16%
4% 4%
16% 15%11%
8%8%11%
50%
6%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Kontrola instytucjonalna
(komórka KW / IA) Kontrola funkcjonalna
(wszyscy pracownicy)
Zarząd Inne komórki
Odpowiedzialność za realizację zadań kontroli wewnętrznej
2008 2009 2010 2011
![Page 11: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/11.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 11
Zaangażowanie Rady Nadzorczej
30%
13%
16%
6%
2%
36%
13%
17%
4%2%
43%
21%19%
7%
1%
45%
26%
30%
7%
1%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Wybór audytora przez RN -nadzór nad zapewnieniem
niezależności
Komitet audytu Ocena sprawozdań finansowych
Ocena skuteczności systemu kontroli
wewnętrznej
Wydawanie zgody na
istotne transakcje / zaciąganie zobowiązań
Zaangażowanie Rady Nadzorczej
2008 2009 2010 2011
![Page 12: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/12.jpg)
12 Wyniki badań. Edycja 2011
Czynności kontrolne
Obowiązujące dokumenty (procedury)
Obowiązujące dokumenty (procedury)
Polityka rachunkowości
Procedury wewnętrzne (ogólnie)
Regulamin organizacyjny
Regulamin Ochrony i Obiegu Informacji Poufnych
Instrukcja inwentaryzacyjna
Regulamin kontroli wewnętrznej
Procedura zarządzania ryzykiem
Kodeks etyczny
2011
47%
17%
15%
7%
6%
5%
2%
1%
2010
49%
19%
15%
7%
9%
4%
5%
1%
2009
44%
15%
7%
5%
8%
4%
3%
0%
Zmiana
2011-
2010
-2%
-2%
0%
0%
-3%
1%
-3%
0%
Zmiana
2011 -
2008
5%
-2%
0%
1%
0%
0%
0%
1%
2008
42%
19%
15%
6%
6%
5%
2%
0%
![Page 13: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/13.jpg)
13 Wyniki badań. Edycja 2011
Realizowane czynności kontrolne
Realizowane czynności kontrolne
Okresowa weryfikacja raportów finansowych przez Kierownictwo
Podział obowiązków pracowników
Tworzenie i weryfikacja planów
Śledzenie zmian w prawie
Sformalizowany tryb przygotowania sprawozdania finansowego
Sformalizowany obieg dokumentów
Akceptacja transakcji /dokumentów źródłowych
Dokonywanie istotnych szacunków przez strony trzecie
Nadzór nad pracami księgowości (również w grupie)
Weryfikacja zgodności danych
2011
44%
28%
24%
20%
11%
11%
5%
5%
5%
3%
2009 2008 2010
54%
17%
22%
12%
29%
12%
15%
2%
6%
15%
44%
23%
13%
13%
17%
11%
12%
3%
6%
10%
53%
20%
19%
13%
6%
12%
5%
4%
2%
5%
Zmiana
2011 -
2010
Zmiana
2011 -
2008
-9%
11%
2%
8%
-18%
1%
-10%
3%
-1%
-12%
-9 %
8%
5%
7%
5%
-1%
0%
1%
3%
-2%
![Page 14: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/14.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 14
![Page 15: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/15.jpg)
15 Wyniki badań. Edycja 2011
Systemy informatyczne
37%
15%
5%
40%
19%
4%
44%
21%
6%
50%
20%
5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Elektroniczny FK / system ERP Ograniczenia / kontrola dostępu do systemu
Ochrona / archiwizacja ksiąg rachunkowych
Systemy informatyczne w kontroli wewnętrznej
2008 2009 2010 2011
![Page 16: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/16.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 16
Monitorowanie i ocena systemu
Audyt wewnętrzny
12%
6% 5%
11%
8%
4%
12%
7%
1%
14%
7%
5%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
Audyt wewnętrzny Opis działania audytu wewnętrznego (plany, zadania)
ISO
Audyt wewnętrzny
2008 2009 2010 2011
![Page 17: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/17.jpg)
17 Wyniki badań. Edycja 2011
Badanie sprawozdań finansowych
76%
15%
5%
72%
12%
2%
76%
18%
4%
84%
17%
4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Badania, przeglądy sprawozdań finansowych przez audytora zewnętrznego
Renomowany audytor zewnętrzny Potwierdzenie skuteczności w postaci opinii biegłego
Badanie sprawozdań finansowych
2008 2009 2010 2011
![Page 18: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/18.jpg)
Wyniki badań. Edycja 2011 18
Oceny skuteczności funkcjonowania systemu kontroli i
zarządzania ryzykiem dokonywane są przez:
- Komórkę Audytu Wewnętrznego - 5% (spadek o 3 pp)
- Radę Nadzorczą - 7% (ten sam poziom)
- Zarząd - 5% (wzrost o 2 pp)
Sposób potwierdzenia skuteczności systemu
kontroli wewnętrznej
![Page 19: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/19.jpg)
19 Wyniki badań. Edycja 2011
Anatol Skitek
Menedżer T +48 661 538 546
Dane kontaktowe
Agnieszka Kostrzycka
Konsultant
T 661 538 570
![Page 20: System kontroli i zarządzania ryzykiem - praktyka spółek notowanych na GPW](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051207/54472d3bafaf9f59178b4969/html5/thumbnails/20.jpg)
www.gtfr.pl
Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. pl. Wiosny Ludów 2, 61-831 Poznań
NIP: 778-14-76-013, REGON: 301591100
Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu
VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS 369868