Download - Tedarik zinciri yönetimi ve bir uygulama
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
1/13
dev-1
Tedarik Zinciri Ynetimi Dersi
Hazrlayan:
End.Mh. Kenan Varol
Kasm, 2010
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
2/13
2
Tedarik Zinciri ve Tedarik Zinciri YnetimiKavramlar
1990 yllar ile birlikte, isletmeler, tedarik zincirlerinin bir yesi olacak
biimde isletme faaliyetlerini gelitirme yollarn aratrmaya
balamlardr. letmeleri, bu alanda aratrma yapmaya ynelten en
nemli gelimelerden birisi, isletmelerin, tek bir iletme olarakbamsz bir
biimde rekabet edebilme yeteneklerinin azalmas ve rekabetin, tedarik
zincirleri arasnda yaanmasdr.
Tedarik zinciri, malzemelerin elde edilmesi, bu malzemelerin son rnlere
dntrlmesi ve bu son rnlerin de mterilere datm ilevlerinigerekletiren tesis veda tm seeneklerinin ag olarak belirtilebilir.
Tedarik zinciri; arzn ve talebin ynetilmesi, hammaddelerin tedariki,
retim ve montaj, depolama, envanter ynetimi, sipari ynetimi ve
mterilere rnlerin datm vb. faaliyetleri kapsamakta ve tm bu
faaliyetlerin srdrlebilmesi iin gerekli olan bilgi sistemlerini de
iermektedir.1
Jayashankara gre tedarik zinciri; zerk veya yar zerk is birimlerinin
ortaklasa sorumlu olduklar bir an, bir veya daha fazla rn aileleri ile
ilgili tedarik etme, retim ve datm aktiviteleridir. Lee ve Billington da
buna benzer bir tanmlama yapmlardr: Tedarik zinciri birok isletmenin
oluturduu, hammaddelerin tedarik edilmesi, bunlarn yar mamullere
dntrlmesi ve son rnn retilip datm kanallar ile mterilere
datld bir adr. Ganeshan ve Harrison gre ise: Bir tedarik zinciri,
malzemelerin tedarik edilmesi, bunlarn yar mamul ve mamullere
dntrlmesi ve bu bitmi rnlerin mterilere datlmas
fonksiyonlarn yerine getiren datm seimlerinin ve isletmelerin
oluturduu bir adr.2
1Dr. Hilmi YKSEL, Tedarik Zincirleri iin Performans lm Sistemlerinin Tasarm, Ynetim ve Ekonomi (Ocak 2 004), Cilt 11,Say: 1, s.11.2 R. TEIGEN, Supply Chain Management Introduction, International Journal of Flexible Manufacturing Systems (April 2000), s. 12.
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
3/13
3
Tedarik Zinciri Konseyine gre tedarik zinciri; son rnn retilmesi ve
datm (tedarikinin tedarikisinden mterinin mterisine kadar) ile
ilgili btn abalar kapsar. Lummus ve Vokurkaya (1999) gre; bu
abalar plan, (tedarik ve talebin ynetimi), kaynak (hammadde ve yar
mamullerin temini), retim (imalat ve montaj), teslim (depolama ve stok
takibi, sipari alm ve ynetimi, btn kanal boyunca datm ve
mteriye teslim) olmak zere drt temel sreten oluur. Quinn (1997)
ise konseyin tanmna benzer bir tanmlama yaparak deinilen aktivitelerin
yannda btn bu aktivitelerin denetimini salayan bilgi sistemlerini de
tedarik zinciri aktivitesi olarak tanmlamtr3
ekil-1 Genel hatlaryla TZY
Tedarik zinciri ynetimi mteriyi memnun etmek amacyla daha iyi bir
ekilde rn ve hizmet retip sunmak iin genileyen bileenleri planlama
ve kontrol etme amacyla ileri teknoloji, biliim ynetimi ve yneylem
aratrmalar matematii kullanr.4
Tedarik Zincirinin Amac
Her tedarik zincirinin amac yaratlan toplam deeri maksimize etmektir.
Bir tedarik zincirinin yaratt deer nihai rnn mteri iin deeri ile
tedarik zincirinin mteri ihtiyacn karlamak iin harcad aba
arasndaki farktr. Birok ticari tedarik zincirinde deer ile tedarik zinciri
karll arasnda gl bir iliki vardr. Tedarik zinciri karll,mteriden
elde edilen gelir ile tm tedarik zincirinin maliyetler toplam arasndaki
3 R. BAKOGLU ve E. YILMAZ, Tedarik Zinciri Tasarmnn Rekabet Avantaj Yaratmas Asndan Deg erlendirilmesi: Fast FoodSektr rnegi, 6. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erzurum: Ekim 2001, s.17.
4 J. P. MEITZ, "Demystifying Supply Chain Management," Supply Chain Management Review (Winter 1998), s.22.
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
4/13
4
farktr. Tedarik zincirinin baars, belirli bir aamadaki karllk ile deil
tedarik zinciri karll ile llmelidir.
yi bir tedarik zinciri ynetimi iin aadakilere dikkat edilmelidir:
a) Mteriodakllna nem verilmesi:Tm tedarik zincirinde yaplan
uygulamalar son mteriler dikkate alnarak uygulanmal ve buna gre
kararlar alnmaldr.
b) Bilgi teknolojilerinin kullanm: Veri ve bilgilerin tm tedarik zinciri
yeleri boyunca ok iyi paylalmas ve ynetilmesi gereklidir.
c) Performans ynetiminin saysallatrlmas: oklu performans
faktrlerinin lm tedarik zincirindeki her blmde vardr.
d) oklu fonksiyonel takmlarn kullanm: Birbirleri ile ilikili ancak
farkl organizasyonlarda yer alan alanlar bir araya gelip takmlar
oluturarak normal
Organizasyonlarda bulunan mesafeleri ortadan kaldrmaldrlar.
e) Organizasyon dinamiklerine ve insan faktrne dikkat
edilmelidir: En iyi insan ve organizasyon tekniklerinin kullanm tedarik
zinciri geliimine ve uygulamasnkolaylatrmaktadr.5
TZYde fonksiyonel amalarve bunlarn stok, mteri hizmetleri ve toplam
maliyet olmak zere farkl tedarik zinciri parametresi zerinde
yarattklar etkiler aada Tablo 1de gsterilmitir. Koyu renkli oklar,
fonksiyonel amalarn istenen sonularla rttn gstermektedir.
Tedarik zinciri parametreleri iin istenen sonular tablonun altnda
gsterildii zere; stok seviyeleri iin d (aa ynl ok), mterihizmetleri iin art (yukar ynl ok), toplam maliyet iin ise d (aa
ynl ok) eklindedir.
5J.P. METZ, a.g.e., s.23.
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
5/13
5
Aadaki ekil-2de TZ`nin detayl bir ekilde gsterimi bulunmaktadr.
ekil-2 Detayl Tedarik zinciri gsterimi
Tedarik zincirinde yksek mteri hizmetleri hedeflendiinde; stok
seviyeleri, mteri hizmetleri ve toplam maliyet artmaktadr. Mteri
hizmetlerinde istenen sonu art olduu iin yukar ynl koyu bir okla
belirtilmitir. Ancak, stok ve toplam maliyet zerinde bu amacn etkisi
istenen sonular dorultusunda gereklememektedir. Bu nedenle ak
renkli oklarla gsterilmitir.
Benzer ekilde, dk ulatrma maliyeti hedefi toplam maliyet ile; dk
depolama maliyeti hedefi stok ve toplam maliyet ile; stoklarn azaltlmas
hedefi stok ve toplam maliyet ile; yksek datm hz hedefi mteri
hizmetleri ile; dk igc maliyeti hedefi toplam maliyet ile ayn
dorultuda gerekletii iin bu parametreler koyu renkli oklar ile temsil
edilmilerdir.
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
6/13
6
ekil-3 Tedarik zinciri ynetiminden beklenenler(Carmichael, 1998)
Tedarik Zinciri Ynetimine Gei Aamalar
letmenin tedarik sresinin ksaltlmas, tasarm, satn alma, retim ve
datm srelerinin drlmesi ile mmkndr. Tedarik zinciri iinde yer
alan satn alma, retim, datm, perakendeci ve son kullanc arasnda
istenen dzeyde iletiimin, faaliyetlerde etkinlik, verimlilik ve performans
iinde yeni bir aray yaratmaktadr. Yaanan youn rekabet ortamnda
pazar paylarn kaybetmek istemeyen reticiler; geni bir alana dalan
mterilerine daha yakn olmak, rn teslim ve servis srelerini daha da
ksaltp, daha iyi hizmet verebilmek amacyla blgesel pazarlama ve
blgesel datm merkezleri kurma yoluna gitmilerdir. Bu tip iletmeler
retim merkezleri dnda pazarlama, blgesel datm ve servis merkezleri
alarna da nem vererek retimin dndaki datm ve servis merkezlerini
de kontrol altna alma gerei duymulardr.
Mteri ilikilerine ait toplam planlama, gelitirme, tedarik, retim ve
datm grevlerinden iyi sonular alnmaktadr. Planlama, ynlendirme,
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
7/13
7
malzeme aknn koordinasyonu, bilgi ve deme ak tedarik zinciri
ynetiminin ekirdek paralardr. Tedarik zinciri firma iinde retim
admlaryla ilgili, tedarik tarafnda tedarikiye kadar, datm tarafnda
mteriye kadar olan ak ynlendirir. Tedarik zinciri mteriden talep
etkisi boyunca karakterize edilir.6
almayaplanfirmannksaca tantm
K.Weltcom GmbH 1997 ylnda Almanyann Hannover kentinde
kurulmutur. lk kurulu amac gurbetilerimizin gelien teknoloji ve
imknlar kullanlarak Trkiye ile telefon grmelerini salayacak Calling
Card(Konuma Kartlar) retip ve bunlarn Almanya genelinde datmnsalamak. Daha sonraki yllarda datm salanan calling card larin
yannda datc firmalarn teknik donanm ihtiyalarnn tedariki iin iki
ayr blgede ofis aarak bu kurululara hizmette gtrmektedir. Firmann
datmn yapt rnler ve vermi olduu hizmetleraada sralanmtr.
K.Weltcom GmbH Almanya'da etnik telekomnikasyon pazarnda nc bir
firmadr. irket Alman Call Shop pazarnda callshop sarf malzemeleri ve
GSM rnleri iin nemli bir datm kanal olarak hizmet vermekte ayrcaMillenicom gibi nde gelen telekomnikasyon irketlerinin kaliteli tayc
servisleri zerinden Trk destinasyonlarna balantlar
gerekletirmektedir.
irket rn eitleri yledir:
Arama Kartlar(calling-cards)
Siemens Telefon santralleri Ascom Telefon santralleri
Intercafe Callshop Software
Cep telefonu sarf malzemeleri
Voip Sistem zmleri
Firma ayrca isteyen firmalara danmanlk hizmeti de vermektedir.
Birok destinasyon iin akilli kartlarn retimi de gerekletirilmektedir.
6Einfhrung in das SCM ,Univ.Prof .Dr. Habil Horst Wildemann,pp.15
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
8/13
8
irket ayrca Trkiyede telekomnikasyon pazarna nemli yenilikler
getiren WORLD TELEKOM adi altnda Trkiyede de uzak mesafe ses
iletiim hizmetleri alannda tketicisine hem bireysel hem kurumsal alanda
en kaliteli zmler sunmaktadr.
ALO WORLD markas ile hizmet veren WORLD TELEKOM, internet ve
PSTN tabanl, n demeli, fatural zmleriyle farkl ihtiyalara en kaliteli
ekilde cevap vermektedir. ALO WORLD, uzak mesafe telefon grme
ihtiyalarn maksimum kalitede karlayacak bir alt yapya sahiptir. ALO
WORLD Call Shop'lar da telefon, faks, internet gibi her trl iletiim
ihtiyacn en iyi ekilde karlamak zere tm Trkiye'de hizmet
vermektedir.
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
9/13
9
Aadaki ekilde genel hatlaryla iletmenin tedarikileriyle ve ara
satclaryla olan ilikileri gsterilmitir. letme halihazrda birden fazla
tedarikiyle ve ayni zamanda birden fazla ara satcyla birlikte
almaktadr.
ekil-4 letmenin Tedarik zinciri gsterimi
letmenin Tedarik Zinciri ierisinde ileyi
1.Teklif Alnmas Teklif alnmas yazl olarak veya acil durumlarda telefonla
yaplmaktadr. Fiyat karlatrmas ile ilgili ynteme satn almac
karar verir. Fiyat yaps bakmndan hedeflenene gre en byk tasarruf
seeneini sunan yntemi semektedir.
Teklif alnmas aadakilere bal olarak anlam kazanmaktadr:
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
10/13
10
Piyasa aratrmasna gre uygun grlen satclardan talep edilmesi
dorultusunda tekliflerin iletilmesi.
Seilmi adetteki satclardan talep dorultusunda tekliflerin iletilmesi.
Gelen teklifler ve yaplan teklifkarlatrmalar hakknda satn almac ilgili
birimleri bilgilendirmektedir. Tedariki seimini kendisi eer gerekli ise
ilgili birim ile balantlolarak kararlatrarak yapmaktadr.
2.Sipari Verme
Sipari ile satn almac tedarik ileyii srecini yerine getirmektedir. Akla
gelebilecek tm kukulu sorular satn almac sipari verilmeden
pazarlk yaplmadan nce satc ile kararlatrarak bertaraf etmelidir.
Sipari mutlaka yazl olarak yerine getirilmelidir. Telefonla verilen
sipariler yazl olarak teyit edilmelidir.
Tahmini fiyatlara, ancak beklenen fiyatn sipari miktar ile balantl
olarak teklifin alnmas, ekonomik grnmemesi halinde izin verilmektedir.
3.Malzeme Girii,Fatura Kontrol ve deme TalimatMalzeme girii departman, sevkiyat sonrasnda, malzeme sevkiyat ve
hizmetlerinin ERP Sistemine kaydn yerine getirmektedirler. Bununla
giriler ve iadeler Ynetim Biliim - Sisteminde raporlanmaktadr.
Problemli durumlarda satn alma, sipari ile ilgili sorularda destek
vermektedir.
Tm faturalar fatura kontrol blmne ular ve orada kaydedilmi sipari
ve malzeme giri hareketi ile balantl olarak ilenmektedir. Fiyat ve
teslim edilen adet fatura ile ayn ise muhasebe tarafndan deme talimat
ileyiine geilebilir. Sapmalarda fatura bloke edilir ve demesi bu konu
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
11/13
11
zmleninceye kadar bekletilir. zme kavumas halindesatn almac
faturann denmesine onay verir.
Satn alma, tm ileyi hakknda bilgi verebilecek ve imdiki durumuna
kadar yntemlerini ieren evraklar tutmak ile sorumludur.
Satclar ile yaplm olan anlamalara ait tm evraklar, grme
notlar, ikayetler, szleme pazarlklar, anlamalar ve buna benzer
bilgiler ERP-Programna kaydedilir.
4.Malzeme Sevkiyat AamalarSipari kalemlerinin depoda hazrlanmas, lojistik mdrnn sevkedilecek
malzemeler iin depo grevlilerine irsaliye kesme talimat vermesi ile
balamaktadr. ERP sisteminde irsaliye kesimi iin birinci art, sevk
edilecek malzemelerin stokta bulunmasdr. Depoda olmayan malzemeler
iin sistem irsaliye kesimine izin vermemektedir.
rsaliye kesiminin ardndan, irsaliye zerinden sevk edilecek malzemelerinhazrlk aamas balamaktadr. Bu aamada depo grevlileri, doru
malzemelerin forkliftler aracl ileraflardan alarak teslimat iin hazr hale
getirmekle ykmldr.
Teslimata hazr malzemeler mevcut irsaliyesiyle, nakliye aracna
yklenip sevk edilmektedir.
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
12/13
12
ekil-5 Malzeme sevkiyatakemas
-
8/8/2019 Tedarik zinciri ynetimi ve bir uygulama
13/13
13
Kaynaklar1. CARMICHAEL, D., 1998, Supply chain planning systems in
manufacturing, Unpublished Master Thesis in Manufacturing:Management and Technology.
2. YKSEL, Dr. Hilmi. Tedarik Zincirleri _in Performans lmSistemlerinin Tasarm.Ynetim ve Ekonomi, Cilt 11, Say: 1, (Ocak2004), 11-30.
3. METZ, J. P. "Demystifying Supply Chain Management". Supply ChainManagement Review, (Winter 1998), 22-31.
4. TEIGEN, R. "Supply Chain Management Introduction". International
Journal of Flexible Manufacturing Systems, (April 2000), 12-40.5. BAKOGLU, R. ve E. YILMAZ. "Tedarik Zinciri Tasarmnn RekabetAvantaj Yaratmas Asndan Degerlendirilmesi: "Fast Food" Sektrrnegi". 6. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erzurum 28 Haziran-1Temmuz 2001.