Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme
Prof.Dr.Gaye Ulubay
Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya
§ x eksenine ölçülen volüm, y eksenine ise akım hızı (volüm/zaman) konulur
l Akım volüm grafiği l Volüm zaman grafiği l FVC-VC l FEV1 l FEV1/FVC l PEF l FEF%25-75
Volüm (L) Volüm (L) Volüm (L)
Akı
m L
.s-1
a)Fiks Hava yolu obstrüksiyonu b) Değişken ekstratorasik hava yolu obstrüksiyonu c) Değişken intratorasik hava yolu obstrüksiyonu
FEF50/FIF50 ˃1 FEF50/FIF50 ˂1 FEF50/FIF50=1
l Akım-volüm halkasında hem ekspirasyonda hem de inspirasyonda küçük ve hızlı ossilasyonlara “testere dişi” paterni denilir
Ø Nöromüsküler hastalıklar
Ø Parkinsonizm Ø Laringeal diskinezi Ø Trakeobronkomalazi Ø Uyku apne sendromu Ø Trakeal tümör
Mark H. Sanders. et al. 1981, JAMA
Ø 30 y, Polikondritli hasta
Ø Solunum kas güçsüzlüğü
Akira Nakajima et al. BMC Res Notes 2012;5:388.
Ø Trakeal stenoz
Ø Tek taraflı bronş obstrüksiyonu
Ø Bulber palsy Ø Vokal kord disfonksiyonu
Quentin Lefebvre at al. Respiratory Care 2014
LLN
l Populasyon kısıtlılığı l Cihazların farklılığı l Mevcut referansların 1980-1990’lara ait
olması l Irksal farklılıklar l Postbronkodilatörlü değerler yok
Beklenenin %5 persentilinin altında olan değerlerin dikkate alınması önerilmektedir
3 temel patoloji tanımlanır
l Obstrüktif
l Restriktif
l Mikst
Spirometri l FVC l FEV1/FVC l FEV1 l PEF l FEF %25-75
Zaman (t)
Akım (Lt/sn)
PEF
4
8
12
-4
-8
2 4 6
FVC
VT
RV
FRC
IRV ERV
TLC
FEV1
FEF75
FEF50
FEF25
FEV1
FVC
|1 sn|
Litr
e
A. Normal
FEV1
FVC
|1 sn|
FEV1
FVC
|1 sn|
B. Obstrüktif C. Restriktif
Obstrüktif patolojiler
l FEV1/FVC↓ l FVC N / ↓ l FEV1 ↓ l FEF%25-75 <%50
%70?
l FEV1/FVC l FEV1/VC l FEV1/IVC
l 40 Yaş↑ Erkek ve 50 yaş ↑ Kadınlarda
FEV1/FVC< %70 = OBSTRÜKSİYON?
l Akım volüm halkasına bakmamak
l FVC ya da VC düşüklüğünün sadece restriktif patolojilerde olduğunu düşünmek
l Astım KOAH ayrımında bronkodilatörlü test????
l FEV1, FVC, FEV1/FVC normal olsa dahi TLC yüksekliği kontrol edilmeli
Ø Çan kulesi Ø Minare külahı
Obstrüksiyon şiddeti %FEV1 beklenen
Hafif >70
Orta 60-69
Orta ağır 50-59
Ağır 35-49
Çok ağır < 35
ATS/ERS Task Force European Respiratory Journal 2005; 26: 948-‐968
Restriktif patolojiler
l FEV1/FVC N/↑ (%85-90) l FVC ↓ l FEV1↓
• 1739 hasta, 283’ünde TLC’ye göre restriksiyon var
Çalışmaya alınan hastaların TLC histogramı
Wesołowski S. Pneumonol. Alergol. Pol. 2011; 79, 6: 382–387
l Spirometrinin restriksiyonu tanımadaki değeri düşük
l FEV1/FVC %80↑ + FVC %80 ↓olgularda özellikle hafif orta şiddetteki restriktif patolojilerde tanı değeri düşük
l FVC’nin düşüklüğü ise restriksiyonu dışlatmada %93 NPV’ye sahip
l FVC düşüklüğü olanlarda TLC çalışılması önerilir
Aaron SD,et al. Chest 1999;115: 869–873 Swanney MP, et al. Chest 2004; 126: 1861–1866 Vandevoorde J,et al.Eur. Respir. J. 2008; 31:391–395
Restriksiyonun Derecelendirilmesi
ATS/ERS Task Force 2005; 26: 948-‐968
Spirometrik bozukluğunun Şiddeti
FEV1(%)
Hafif
>70
Orta
60-69
Orta- ağır
50-59
Ağır
35-49
Çok ağır <35
Restriksiyonun Derecelendirilmesi
Restriktif bozukluğunun Şiddeti TLC (% beklenenin)
Hafif
<LLN ve >70
Orta
60-70
Orta- ağır
< 60
ATS Official Statement for Lung FuncYon TesYng 1991; 144: 1202-‐1218
Aggarwal AN. Respirology (2007) 12, 759–762
• 2527 hasta, 212’si (%58.7) restrikAf defekt • 1991 ve 2005 Restriksiyon sınıflaması arasında (FEV1 ve TLC’ye göre) %50 hastada uyumsuzluk var
2005 ATS/ERS sınıflaması
1991 ATS sınıflaması
Mikst patolojiler
l FEV1/FVC↓
l FEV1 ↓
l FVC ↓
Rapor nasıl olmalı?
l Az, öz, bilgi verici ve net olmalı l Mümkünse klinik tanıyı işaret etmeli
l Neden test istendiği
l Anamnez, semptomlar
l Kullandığı bronkodilatörler bilinmeli
l Eski hastalıklar
l Akciğer grafisi, Hb düzeyi bilinmeli
İdeal değerlendirme için
FEV1/FVC ≥ 70
FVC ≥ %80 FVC ≥ %80
NORMAL
TLC ≥ %80 TLC ≥ %80
MİKST OBSTRÜKSİYON RESTRİKSİYON NORMAL
DLCO ≥ %80 DLCO ≥ %80 DLCO ≥ %80
Pulmoner vasküler hst
Göğüs duvarı Nöromüsküler
İntersiyel akciğer hst.
Astım kronik bronşit
Amfizem
Evet Hayır
Evet
Evet
Evet Evet Evet
Evet
Evet
Hayır
Hayır
Hayır Hayır Hayır
Hayır
Hayır
ATS/ERS Task Force European Respiratory Journal 2005; 26: 948-‐968
Reverzibl orta derecede havayolu obstrüksiyonu
Hangi tetkiki istersiniz?
ASTIM
Orta-ağır derecede obstrüksiyon, hafif derecede restriksiyon, hafif derecede DLCO’da azalma, DLCO/VA normal
KRONİK EOZİNOFİLİK PNÖMONİ + ASTIM
Ağır derecede obstrüksiyon, hiperinflasyon, difüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma, DLCO/VA düşük
AMFİZEM
Restriktif değişiklik
Obezite + Ekstratorasik üst havayolu obstrüksiyonu
AMFİZEM
Ağır obstrüktif değişiklik
Ağır obstrüktif değişiklik
KOAH
Restriksiyon?
Restriktif değişiklik
İnterstisyel akciğer hastalığı
Önerilen Kaynaklar
l General considerations for lung function testing. ERJ 2005;26:153 l Standardisation of spirometry. ERJ 2005;26:319 l Standardisation of the measurement of lung volumes. ERJ
2005;26:511 l Standardisation of the single-breath determination of carbon
monoxide uptake in the lung. ERJ 2005;26:720 l Interpretative strategies for lung function tests. ERJ 2005;26:948 l Manual of Pulmonary Function Testing. 9th eds. Gregg L. Ruppel
2009