30.10.2017
1
Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı
Temel Kavramlar
Eğitim Teknolojisi Nedir?
• Eğitim teknolojisinin eğitim süreci içindeki yeri
• Program Geliştirme: “Eğitimin planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi işlemleri”dir Çilenti (1984).
• Program Geliştirmede aşamalar:
• Eğitimin planlanması,
• Eğitimin yürütülmesi
• Değerlendirme
-2-
Eğitim Teknolojisi Nedir?
• Eğitim teknolojisinin başlangıcı: “Bunu nasıl öğretirim?”
• Program geliştirme süreciyle bağlantısı: “eğitimin yürütülmesi” aşaması, yani bireylerin özel amaçlara (hedeflere) ulaşmalarının sağlandığı aşama.
• Eğitim teknolojisi, “öğrencileri, eğitim programlarında belirlenmiş olan özel amaçlara ulaştırma süreciyle uğraşan bilim dalı”dır.
-3-
Eğitim Teknolojisi Nedir?
• Eğitim teknolojisi, “öğretme-öğrenme süreçlerinin yapısallaştırılması, yani öğretme-öğrenme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işi” dir (Alkan, 1998).
• Eğitim teknolojisi, “öğrenme ile ilgili sorunların analizi ve çözümünde insanları, yöntemleri, düşünceleri, araç-gereçleri ve organizasyonu içeren karmaşık ve tümleşik bir süreç”dir (Ergin, 1998).
-4-
Sistem Yaklaşımı
Öğretim Hedefleri
Konu Alanı
Giriş Davranışları
Öğretim Stratejisi
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Öğretim Materyalleri
Değerlendirme
Dönüt (Geri Bildirim)
-5-
Sistem yaklaşımı bir bütünü, onu oluşturan parçaları ve parçalar arasındaki ilişkileri göz önünde bulundurarak ele alıp incelemektir. Program geliştirme sürecine sistem yaklaşımıyla bakıldığında programın boyutlarından birinde olan bir değişmenin sistemde yer alan diğer boyutları da etkilediği anlaşılır.
Sistem Yaklaşımı ve Öğretim Materyalleri
• Öğretim sürecinde kullanılan araç ve materyallerin
• eğitim hedefleriyle,
• konu alanıyla,
• öğrenci giriş davranışlarıyla,
• öğretim strateji
• yöntemleri
ile uyumlu olması gerekir.
-6-
30.10.2017
2
Öğretme-Öğrenme ve İletişim Süreçleri
• Bir öğretim etkinliği sırasında öğrenen bireylere herhangi bir konuda bir şeyin öğretilebilmesi için öğreticiyle öğrenenler arasında o konuda bir iletişimin kurulması gerekmektedir.
• Öğretme-öğrenme süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinliklerin temelde birer iletişim etkinliğidir.
-7-
İletişim-Öğrenme-Öğretme
Başarılı bir öğretim etkinliği için etkili bir iletişim gereklidir.
Öğrenme - Öğretme Süreci, en genel anlamıyla bir iletişim sürecidir.
İletişim ise, iki birim arasındaki anlamlımesaj alış verişi süreci olarak tanımlanabilir.
İletişim iki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj alışverişidir.
-8-
İletişim Sürecinin Ögeleri
• Bir iletişimde etkili olan beş değişkenden söz edilebilir: Bunlar; "Kaynak, Mesaj, Kanal, Alıcı ve Dönüt" dür.
• Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. Bu birim, kitap, gazete, dergi, radyo, TV ya da yüz yüze iletişimde bir insan olabilir.
• Mesaj iletişimin içeriğidir. İletilmek istenen bilgi, fikir, mesajı oluşturur.
-9-
İletişim Sürecinin Ögeleri
• Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Mesaj, sözlü ya da yazılı olarak sunulabilir.
• Alıcı mesajın gönderildiği birimdir. Mesajı okuyan, dinleyen, izleyen; kişidir.
• Dönüt ise, alıcının mesaja verdiği tepkidir; alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir.
-10-
Geleneksel İletişim Modeli
-11-
Kaynak Alıcı
Nerede? (Ortam)Neden?
5N 2K
Geri Bildirim (Dönüt)
KanalNasıl?Ne?
Mesaj
Ne zaman?
Kim? Kime?
İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı
-12-
Kaynak Kodlama
Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı
Kod Çözme AlıcıMesaj
Ortak Yaşantı Alanı
Dönüt
30.10.2017
3
Sınıfta İletişim Süreci
-13-
Yöntem
MesajÖğretmen Öğrenci
KAYNAKMesajın ileti birimi
MESAJİletişimin içeriği
KANALMesajın sunuluş biçimi
ALICIMesajın gönderildiği birim
DÖNÜTAlıcının mesaja verdiği tepki
Kanal
Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci Arasındaki
Benzerlik
-14-
Öğretmen Öğretim İçeriği
Öğretim araçve yöntemleri
Öğrenci
Öğrenme Tepkileri (Dönüt)
(Kaynak) (Mesaj) (Kanal) (Alıcı)
Öğretmenin Yanıtlayacağı Sorular
Öğretmenin iletişim becerisini artırmak amacıyla iletişim olgusunu çözümlerken öncelikle kendi kendisine şu gibi soruları sorması ve yanıtlaması gerekir;
• İleteceğim mesaj sonrasında ne olmasını bekliyorum?
• Ortamı etkileme anlamında neyi başarmak istiyorum?
• Gerçekleştireceğim iletişim sonucunda öğrencilerimin neye inanmalarını, ne söylemelerini, ne yapmalarını istiyorum?
• Psikolojik anlamda, öğrencilerimde hangi etkileri oluşturmak ve onlardan hangi tepkileri almak istiyorum?
-15-
İletişim Sürecinin Etkililiği
Bir iletişim sürecinin etkililiğini belirleyen koşullar:
• Simgelerin benzer biçimde tanımlanması
• Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılması
• Çoklu kanal kullanılması
• Dönüt sisteminin sağlanması
-16-
İletişim Süreçleri ve Sonuçları…
• İletişim süreçleri
• Ortama yaptığı olumlu katkılar,
• Bıraktığı etkiler,
• Başvurulduğunda/kullanıldığında yarattığı etkileşim açısından
aynı niteliklere sahip değildir.
-17-
İletişim Süreci ve Ögeler
• Bir iletişim etkinliği yaşanırken amaçlanan sonuçlara ulaşılmasında, tarafların (kaynak ve hedef) sorumluluk almalarının önemli bir yeri vardır.
• Sınıfta öğretmenin çabaları yanında öğrencinin de katılımı önemlidir.
• Öğrenme-öğretme süreçlerinde mesajı ileten kişi her zaman karşısında sorumluluk bilincine sahip, üst düzeyde güdülenmiş bireyler bulamayabilecektir. Bu durum mesajın iletilmesi sürecinde kalıcı etkilerin yaratılamayışı anlamına gelir.
-18-
30.10.2017
4
İletişim Süreci ve Ögeler
• Bunun anlamı şu şekilde açıklanabilir. Mesajı ileten kişi olarak öğretmen:
• Mesajın içeriğini ve
• Mesajın iletilme biçiminin özenle düzenlenmelidir.
-19-
Materyal Nedir?
• Materyallerin, hedeflere ulaşmak için seçilip, belli ilkeler doğrultusunda düzenlenen içeriğin, görsel ya da yazılı formları oldukları söylenebilir.
-20-
Materyal Nedir?
• İletmek istediğimiz içeriği ya da mesajı;
• görsel,
• işitsel,
• yazılı ya da
• dokunsal formlarda taşıyan
öğrenme ortamı unsurları olarak tanımlanabilir.
-21-
Öğretim Materyallerinin Getirileri
• Soyut fikirleri somutlaştırırlar.
• Zamandan ekonomi sağlarlar.
• İçeriğin tutarlı biçimde sunulmasını olanaklı kılarlar.
• Bireysel farklılıklara hizmet etmeyi kolaylaştırırlar.
• Öğretim ortamını zenginleştirirler.
-22-
Öğretim Teknolojisinin Gelişimi
“İşitirsem unutmam, görürsem bilirim, yaparsam anlarım“
• Bilgi güç müdür?
• Bilgi patlar mı?
• Bilgiyi elinde tutan toplum, gelişmiş toplum mudur?
Bilgi?
30.10.2017
5
• Ne
• Nasıl
• Niçin
• Kim
• Nerede
• Ne zaman
• Ne kadar
• Bilginin kuramsal yapısı
• Nesnel sağlamlığı olan bilgiler bütünü
• Bilimsel yöntemlere ve gerçeklere dayalı olan bilgi
• Çeşitlilik, süreklilik, yenilik, ayıklanma
� Merak?� Korku?� Güçlü olma arzusu?� Tembellik?� Faydalı olma inancı?� Doğaya üstünlük kurma isteği?
İNSANLARI BİLİMLE UĞRAŞMAYA YÖNELTEN SEBEPLER NELERDİR ? Bilim Nedir?
Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen,deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalarçıkarmaya çalışan düzenli bilgi(TDK Sözlüğü).
Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli birereğe yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırmasüreci(TDK Sözlüğü).
Anlama ���� Açıklama ���� Kestirme ���� Kontrol
Öğrenme zorluklarının
bulunduğunu
gözlemleme
Öğrenme zorluklarının
nedenlerini açıklama
Öğrenme zorluklarına
yönelik çözüm
öngörülerinde bulunma
Etkili öğrenme modeli ile
öğrenmeyi kontrol altına
alma
Teknoloji nedir?
• İnsanların yaşamlarını kolaylaştıracak
- bilgileri üretme
- pratik olarak uygulama yolları• Bilimsel ya da diğer sistematik bilgilerin uygulama alanlarına sistemli bir şekilde uygulanması
• Bilimsel bilginin uygulamaya dökülmesi
30.10.2017
6
Teknoloji ve Bilim
Toplumların Geleceği
Teknoloji Üretkenlik Bilim
TEKNOLOJİTEKNOLOJİBİLİMBİLİM
MAKİNAMAKİNATOPLUMTOPLUM
BİLİM
TEKNOLOJİ
KÜLTÜR
TOPLUM ORGANİZASYON
Gelişen Teknoloji• Matbaa
• Yazılı materyaller
• Karatahta
• İletişim Teknolojileri
Eğitim ve Teknoloji
• Bilim ve teknolojileri kullanan ve bunları üreten bireyler yetiştirmek
� Teknolojinin eğitim - öğretim ortamlarında etkili olarak kullanılması gerekliliği
Eğitim-Teknoloji İlişkisi
• Öğrenme-öğretme ortamlarında kaliteyi artırmak için birlikte kullanılırlar.
• Ayrı birer bilim dalı olup, ayrı kuram ve teknikleri kapsamaktadır.
30.10.2017
7
Eğitimi Etkileyen Etmenler• Bilgi patlaması
• Değişen toplumsal gereksinimler
• Değişen öğrenci profili
• Bilimsel ve teknolojik gelişmeler
• Kalite anlayışının değişmesi vb.....
RESMİ PROGRAM
UYGULANAN PROGRAM
Çevresel Şartlar
Kaynaklar
Öğretim ve öğrenim stratejileri
Öğrenenin karakteristik özellikleri
EĞİTİM TEKNOLOJİSİEĞİTİM TEKNOLOJİSİ
EĞİTİM TEKNOLOJİSİ
BİLİMTEKNOLOJİ
Eğitim Teknolojisi
TeknolojiEğitim Eğitim Teknolojisi
“Öğrenme ile ilgili sorunların analizi ve çözümünde insanları, yöntemleri, düşünceleri, araç-gereçleri ve organizasyonu içeren bir süreç”
Eğitim Teknolojisi
Eğitim Teknolojisi
Öğrenme sürecini geliştirmek için oluşturulan her türlü sistem,
yöntem, teknik ve yardımın
Öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması,
değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işidir. (Alkan, 1998)
NİÇİN EĞİTİM TEKNOLOJİSİ:
Nüfus Artışı
Eğitim Sistemi Dışında Kalan Milyonlar
Küreselleşme
Ekonomik Beklentiler
Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler
Eğitim ve Sosyal Talepler
30.10.2017
8
EĞİTİM HEDEFLERİ• Okullaşma oranı
• Kalite
• Eğitim Giderleri
EĞİTİM
Okullaşma Oranı
Kalite Eğitim Giderleri
NİÇİN EĞİTİM TEKNOLOJİSİ?Eğitim Teknolojisinin Amaçları
�Eğitim hizmetlerini daha geniş kitlelere ulaştırmak
�Öğrenme-öğretme süreçlerini daha verimli hale getirmek
�Öğrenme-öğretme etkinliklerini bireyselleştirmek
�Eğitim personelinin etkililiğini ve verimini artırmak
�Eğitimle ilgili sorunların çözümünü uygulamaya koymak
Öğretim Teknolojisi“Özel amaçların gerçekleştirilmesinde etkili öğrenmeyi sağlamak için,
� iletişim ve öğrenmeyle ilgili araştırmalardan hareketle,
� insangücü ve insangücü dışı kaynaklar kullanılarak,
� öğrenme-öğretme sürecinin tasarımlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinde
sistematik bir yaklaşım”
Öğretim TeknolojisiÖğretimin, eğitimin bir alt kavramı olduğu anlayışına dayalı olarak ve belirli
öğretim disiplinlerinin kendine özgü yönlerini dikkate alarak düzenlenmiş
teknolojiyle ilgili bir kavram (Alkan, 1995).
Öğrenme-öğretme ortamının en etkin şekilde düzenlenmesi için gösterilen
sistematik ve planlı etkinlikler bütünü.
Öğretim teknolojisinin amacı• Eğitimi daha üretken ve daha bireysel hale getirmek,
• daha bilimsel bir öğretim sağlamak,
• herkesin ulaşabildiği, eşitliği öngören, daha güçlü ve daha hızlı bir öğretime ulaşmak
Eğitim Teknolojisi - Öğretim Teknolojisi
* Öğrenme-öğretme süreci
ile ilgili özgün bir disiplin
* Eğitim kavramına dayalı
* Bir konunun öğretimi ile ilgili
öğrenmenin kılavuzlanması
* Öğretim kavramına
dayalı
Araç-gereç
Öğrenme-öğretme kuramları
Öğretim ortamlarının tasarımı
30.10.2017
9
Öğretim Teknolojisinin Yeri
Eğitim Programı
Amaç
Değerlendirmeİçerik
Öğrenme-Öğretme Süreci
Niçin?
Neyi?
Nasıl?
Ne Kadar?
Öğretim Teknolojisinin Yapısı
öğrenme sürecini geliştirmek için
oluşturulan her türlü sistemi, tekniği ve yardımı içerir
Araçların etkililiğini ve öğrencilerin başarı durumlarını değerlendirmek için uygun değerlendirme yöntemlerinin
kullanılması
Konununaktarılabilmesi için uygun
ortamın seçilip kullanılması
Öğrencinin ulaşması hedeflenen amaçların
tanımlanması
Öğrenilecek konunun öğretim ilkelerine göre analiz edilip, öğrenilmeye uygun şekilde
yapılandırılması
Öğretim Materyali
Öğrenme ve öğretme etkinlikleri sırasında öğrencinin öğrenmesi ve öğretmenin etken bir öğretim sağlayabilmesi için bilgilerin kavratılmasında varlıkların tanıtılmasında üzerince gözlem ve araştırma yapmada kullanılan her türlü öğretme-öğrenme yardımcıları.
Öğretim Materyali
Çoklu öğrenme ortamı sağlarlar;Bireysel öğrenim etkinliklerini desteklerler;Dikkat çekerler;Soyut kavramları somutlaştırırlar;Zamandan tasarruf sağlarlar;Güvenli gözlem yapma imkânı sağlarlar;Defalarca kullanılabilirler.
Öğretim materyallerinin öğretme-öğrenme sürecine olan etkileri nelerdir?
Görüntülü-Sesli
İkilem
Otomasyon
Sibernasyon
Sözlü-Yazılı
TARİHÇE
� Yazının bulunuşundan önce� Yazının bulunuşu ve sonrası� Matbaa ve sonrası� Görsel-İşitsel araçlar� TV’nin başlangıcı
� Bireysel öğretim� Kitlesel öğretim
� Bireysel ve kitlesel öğretimin birleştirilmesi
� Yapay zeka, Bilgisayar� Bilişim dönemi� BDE, WDE, Uydu yayınları
Teknolojinin Tarihsel Gelişimi
• Kalabalık sınıflar
• Bireysel ilgi yoksunluğu
•Değişime direnç
•Dengesiz dağılım
- Sosyal talep- Bireysel gereksinim- Fırsat eşitliği
Eğitimde Varolan Sorunlar
30.10.2017
10
İletişim, iki birim arasında mesaj alış-verişidir.
İletişim, anlamı ortak kılmaktır.
İletişim, bir etkileşim, bir ilişki ve bir toplumsal süreçtir.
İletişim, bizim başkalarını, başkalarının da bizi anlamalarına yarayan bir süreçtir.
İletişim nedir?
Düşündüğünüz / Söylemek istediğiniz / Söylediğinizi sandığınız
/Söylediğiniz / Karşınızdakinin duyduğu / Anladığını sandığınız
/Anladığı..." arasında farklar vardır.
İletişim nedir?
İletişimin Bileşenleri
Beden Dili%55
Sözler%10
Ses Tonu%30
İletişim Türleri
Yazılı İletişim
Kim Ne söyledi Hangi yolla
Ne etkisi oldu
Kime
İletişim Süreci
KAYNAK MESAJ KANAL ALICI
DÖNÜT
DavranışlarFikirBilgiDuyguTutumBeceri
SembollerGerçek objeModellerResim
HareketSes
Araç&YöntemlerSözsüzSözlüBasılı Yazılı
Yöntemler
DavranışlarFikirBilgiDuyguTutumBeceri
KANAL Mesaj
KAYNAK ALICI
GERİ BİLDİRİM
KODLAMA
KOD ÇÖZÜMÜ
KAYNAK
KOD ÇÖZÜMÜ
KODLAMA
ALICI
GÜRÜLTÜ
İletişimİletişim
30.10.2017
11
Kaynak
İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİHedeflenen kişi ya da grupta davranış değişikliği oluşturmak üzere iletişim sürecini başlatan kişidir.
�Kendisi, alıcısı ve ileteceği konu hakkındaki bilgi ve becerileri
� Kendisini iyi tanıyor mu?
� Gireceği iletişim biçimin sürdürebilecek yeterlilikte mi?
� İletişimi yönlendirecek kapasitede mi?
� Bu konularda kendisine güveniyor mu?
� Hedef kitlenin özelliklerini biliyor mu?
� İleteceği konu hakkında uzman mı?
� İyi örnekler sergileyebilecek mi?
Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler
�Kendisine, alıcısına ve ileteceği konuya karşı tutumu
� İç dünyasındaki rahatsızlıkları ortama yansıtma
� Hoşlanmadığı konuları anlatmadaki tutumu
Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_2
�Toplumsal ve Kültürel Ortamın Etkileri
� Bulunduğu bölgenin özelliklerini tanıması
� İletişime girdiği kişinin özelliklerini tanıması
Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_3
� İletişim becerisi
� Konuşma
� Yazma
� Dinleme
� Okuma
� Düşünme
Kodlama
Kod Çözme
Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_4�Kaynağın, alıcısını özellikle tutum kazandırmak üzere ikna
edebilmesi için
Güvenilirliği
�Uzmanlık
�İnanılırlılık
Çekiciliği
�Benzerlik
�Görünüş
�Hoşa gitme
Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_5
30.10.2017
12
Kaynak Kodlama
Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı
Kod Açma AlıcıMesaj
Ortak Yaşantı Alanı
Dönüt
Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_7 İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ
MESAJ
• Öğrenen özelliklerine uygun olmalıdır.
• Basit, sade ve anlaşılır olmalıdır.
• Amaç ve davranışlara uygun düzenlenmelidir.
• Öğrenme ilkelerine uygun düzenlenmelidir.
• Çoklu materyal ve etkinlikleri içermelidir.
• Görsel özelliklere dikkat edilmelidir.
• Algılama ile ilgili özellikler dikkate alınmalıdır.
Mesaj Düzenleme İlkeleri
• Bir figürün algılanması sadece bu elemanın özellikleri yoluyla değil, bu elemanı çevreleyenlerin de aracılığıyla olmaktadır.
Mesaj Düzenleme İlkeleri_3
Mesaj Düzenleme İlkeleri_4• Algısal Tamamlama: Tam olmayan şekilleri tam olarak görme eğilimi
Mesaj Düzenleme İlkeleri_5
� Birbirine benzer birimler algısal olarak bütünlük oluştururlar.
30.10.2017
13
Mesaj Düzenleme İlkeleri_6� Yakınlık İlkesi: Bir alandaki öğeler, birbirine olan yakınlıklarına göre gruplandırılarak algılanırlar. Mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç, materyal, ortam ve
yöntemlerdir.
Mesajlar görsel-işitsel teknolojiler, sözlü iletişim, renkli, yazılı, resimli materyaller gibi çeşitli şekillerde kanal halini alabilirler.
Kanal seçiminde önemli olan iletilmek istenen mesajı en etkili şekilde alıcıya ulaştırmaktır.
İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİKANAL
Alıcı kaynağa dönüt verdiği sürece mesajın doğru iletilip iletilemediği anlaşılabilir.
İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ
Kanaldan gelen mesajı alan ve kaynağa dönüt veren kişi.
ALICI
Kaynaktan gelen mesaja alıcının gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa
ulaşması sürecidir.
Gönderilen mesajın tekrar edilmesi, düzeltilmesi ya da değiştirilmesini
alıcıdan gelen dönütler belirler.
İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ
• Verilen dönütler açık, anlaşılır ve belirgin olmalıdır.
• Dönüt yıkıcı değil, yapıcı olmalıdır.
• Dönüt verirken karşıdaki bireylerin tepkilerine duyarlı olunmalıdır.
• Farklı dönüt çeşitlerinden yararlanılmalıdır.
Etkili dönüt verebilmek için;
KAYNAK
Öğretmen
Bilgisayar
Kitap
Uzman
İş ortamı
Nesne
MESAJ
İçerik
KANAL
Sözsüz iletişim
Sözlü İletişim
Basılı/yazılı araçlar
ALICI
Fikir
Bilgi
Duygu
Tutum
Beceri
GERİ BİLDİRİM
İLETİŞİM OLARAK ÖĞRETİM SÜRECİ
İletişimİletişim
30.10.2017
14
Somut
Soyut
Sözcükler
Diyagramlar
Haritalar
Resimler
Slaytlar
Filmler
Modeller
Nesneler
Gerçek Yaşantı
Öğrenme Yaşantıları ile Teknoloji Arasındaki İlişkiler
Yaşantı Konisinin dayandığı bilimsel ilkeler
Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi
öğrenir ve geç unuturuz.
En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.
Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz.
En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.
İLETİŞİM ENGELLERİKaynak olarak öğretmenin;
• Öğrencileri iyi tanımaması
• Alanında yeterli bilgi birikimine sahip olmaması
• Öğrenciler tarafından inanılır ve güvenilir bulunmaması
• Derse hazırlıksız girmesi
• Mesajlarını sadece sözel anlatıma dayandırması
• Dersin sunumunda öğrencilerin özelliklerini dikkate almaması
• Öğrencilerden gelen dönütleri dikkate almaması
İletişim Engelleri_2Alıcı olarak öğrencinin;
• Sınıf ortamında bulunma amacını dikkate almaması
• Dikkat dağınıklığı ve ilgisizlik
• İşlenen konuların kendisine yararlı olacağına inanmaması
• Derse katılmaktan kaçması
• Etkili dinlememe
Öğretme-öğrenme ortamının;
• Oturma yerleri ve oturma düzeninin rahatsızlık vermesi
• Ortamın havasız, ışıksız, çok sıcak ya da çok soğuk olması
Araç-gereçlerin;
� Öğrenci düzeyine uygun olmaması
� Amaçlarla tutarlılık göstermemesi
� Görüntü ve/veya sesi iyi verememesi
� Kullanılmayacak ölçüde bozuk olması
İletişim Engelleri_3
30.10.2017
15
Sınıf içi iletişimi geliştirmek için;
• Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli
• Ders iyi bir şekilde planlanmalı
• Öğrenci gereksinimleri, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli
• Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı
• Öğrencilerin dikkatini çekmek için birden fazla duyu organına hitap edilmelidir.
55%
38%
7%
YÜZ İFADELERİYÜZ İFADELERİ
SÖZ ÖTESİSÖZ ÖTESİ
SÖZLERSÖZLER
DUYGULARIN İLETİMİ
İletişimİletişim
Beden Dilinin Öğeleri
Beden Duruşu
Mimikler
Başın Kullanımı
Oturmak İçin Seçilen Yer
Giyim
Fiziksel Bakım
Jestler
Göz Teması
Ayakların Kullanımı
Oturma Biçimi
Mesafe
Kullanılan Aksesuarlar
İletişimİletişim
İlişkide olduğu kişiyi doğrudan karşısına alan ve dik bir beden duruşuna sahip bir kişi,
mesajında güvenli bir özellik katmış olacaktır.
Beden Duruşu
İletişimİletişim
Doğrudan Göz İlişkisi
“Gözlerin konuştuğu dil her yerde aynıdır.”(Herber)
Bir kişiye konuşurken dikkat edilecek en önemli noktalardan biri, nereye bakıldığıdır
İletişimİletişim ETKİLİ İLETİŞİM = ETKİLİ DİNLEME
Gerçek iletişim,
benim ne anlatmak istediğim,
hatta ne söylediğim değil;
sizin, kendi bakış açınızdan, bunlardan ne anladığınızdır.
30.10.2017
16
Dinlerken Nelere Dikkat Ederiz?
• Seslere
• Sözcük seçimine
• Tonlamalara
• Konuşma hızına
• Beden diline
Ne Zaman Dinleyemiyoruz?
• Konuşmalar arasından ilgimizi çekenleri seçtiğimizde,
• Konuşma hızı ve düşünme hızı çarpıştığında
• Konuya ilgi duymadığımızda,
• İnançlarımız ve davranışlarımıza karşı gelen konularda,
• Konuşmacıya tepki duyduğumuzda,
• Önyargılı olduğumuzda,
• Kullanılan sözcüklere karşı hassas olduğumuzda,
• Ortamda fiziksel engeller bulunduğunda…
Başarılı Bir Dinleme İçin;
� Bakın ve ilgili görünün
� Anlatılan konuyu belirleyin
� Yargılamayı erteleyin
� Anlayıp anlamadığınızı kontrol edin
� Duygularınızı bir kenara bırakın
� Not alın, dinlediğinizi ve anlatmaya devam
etmesini istediğinizi küçük ünlemlerle ve beden
diliyle belirtin
� Anlayışlı davranın
ÇEŞİTLİ ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN
SEÇİMİ,TASARIMI VE HAZIRLANMASI
Farklı araçlarla sunulan bilgiler, mesajlar ve malzemeler.
Öğretim Materyali
Bazı öğretim ortamlarında
öğretimi destekleyici amaçla,
bazı ortamlarda
öğretmen rolü üstlenerek içeriği doğrudan öğrencilere aktarmaktadır.
� �� �
���
��
�
Öğretim Materyali Neden Gereklidir?
�
�%10
%20
%30
%50
%70
%90
�Çoklu öğrenme ortamı sağlar.
30.10.2017
17
Neden Gereklidir?
� Öğrencilerin bireysel gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olur.
� Dikkat çeker ve hatırlamayı kolaylaştırır.
� Soyut kavramları somutlaştırır.
� Zamandan tasarruf sağlar.
� İçeriğin birbiriyle ilişkilendirilmesinde kolaylık sağlar.
� Tekrar tekrar kullanılabilir.
Her Zaman Yararlı mıdır?
� Öğrencileri daha az düşünmeye yönlendirebilir.
� Dilin kullanımını azaltabilir.
� Aracın elde edilmesi pahalı olabilir.
� İstenilen her aracı anında etkili bir şekilde kullanmak için gerekli
zaman ve hazırlık yeterli olmayabilir.
� Bazı araçların kullanımında ilgi çabuk dağılabilir.
Öğretim Materyali Seçim Süreci
Gerçekleştirilmesi planlanan öğrenme etkinliğine uygun bir yöntemin seçilmesi
Yöntemin uygulanmasına elverişli bir araç biçiminin (format) seçilmesi
Seçilen araç biçimine uyumlu materyallerin seçilmesi, değiştirilmesi ve tasarımı
Öğretim Materyali Edinme
� Varolan materyalin seçilmesi
� Varolan materyalin değiştirilerek kullanıma hazır hale getirilmesi
� Yeni materyallerin tasarlanması
Tasarımda Uygulanacak ÖlçütlerÖğretim Amacı
Hedef Kitle
Maliyet
Uzmanlık
Malzeme
Bina-Donanım
Zaman
Öğrencilerin ne öğrenmesi istenmektedir?
Öğrenenlerin özellikleri nelerdir?
Yeterli bir bütçe var mı?
Gerekli uzmanlığa sahip misiniz?
Gerekli ve yeterli malzemeniz var mı?
Materyalin kullanılacağı ortam uygun mu?
Gerekli zamanı ayırabilecek durumda mısınız?
Materyal Hazırlama İlkeleri
� Basit, sade ve anlaşılabilir olmalıdır.
� Dersin amaç ve davranışlarına uygun hazırlanmalıdır.
� Önemli ve özet bilgilerle donatılmalıdır.
� Görsel özellikler önemli noktalarını vurgulama amacıyla
kullanılmalıdır.
� Kullanılan yazılı metinler, görsel-işitsel öğeler, öğrencinin
özelliklerine uygun olmalıdır.
� Gerçek hayatla tutarlılık göstermelidir.
30.10.2017
18
�Öğrenciye alıştırma ve uygulama imkanı sağlamalıdır.
�Her öğrencinin erişimine ve kullanımına açık olmalıdır.
�Öğretmenler kadar öğrencilerin de kullanabileceği düzeyde olmalıdır.
�Tekrar kullanılabileceği için dayanıklı olmalıdır.
�Gerektiğinde kolaylıkla geliştirilebilir ve güncelleştirilebilir olmalıdır.
Materyal Hazırlama İlkeleri_2