Download - TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER
![Page 1: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/1.jpg)
TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER
HAZIRLAYAN
GÜLSEREN KARAKIŞ
![Page 2: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/2.jpg)
KAZANIMLAR• Toplumun ekonomik ve kültürel
kalkınmasına bilinçli olarak katkı yapmayı öğrenir.
• Toplumsal yapının ne olduğunu kavrar,• Toplumsal ilişkinin sosyal yapı içindeki
yerini kavrar, • Toplumsal statü ve "toplumsal rol"ün
ne olduğunu kavrar,
![Page 3: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/3.jpg)
KAZANIMLAR Toplumsal normun ne olduğunu kavrar, Toplumsal kontrol"ün ne olduğunu
kavrar,Toplumsal sapma“nın ne olduğunu
kavrar.Toplumsal değerlerin ne olduğunu
kavrar
![Page 4: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/4.jpg)
TOPLUMSAL YAPI Yapı,bir düzenin ya da bir bütünün
parçaları arasındaki bağlar ve karşılıklı ilişkiler biçiminde tanımlanabilir.Bu bağ ve ilişkiler, o bütünün parçalarının dengeli ve uyumlu olmasını sağlar.
![Page 5: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/5.jpg)
TOPLUMSAL YAPI
Bir binanın yapısında ya da futbol takımında olduğu gibi o yapının içinde olan öğeler birbirleriyle karşılıklı ilişki içindedir ve birbirlerini sürekli olarak etkiler.
![Page 6: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/6.jpg)
Bir binanın yapısında ya da futbol takımında olduğu gibi o yapının içinde olan öğeler birbirleriyle karşılıklı ilişki içindedir ve birbirlerini sürekli olarak etkiler.Örneğin, bir futbol takımında, kötü oynayan bir oyuncu tüm takımı etkiler.
TOPLUMSAL YAPI
![Page 7: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/7.jpg)
Toplumsal yapı, bir toplumdaki bireylerin,grupların, kurumların kendi aralarında düzenlenmiş toplumsal ilişkilerinin bir bütünüdür. Toplumsal yapı, toplumun hem maddi hem de manevi yönünü içine alan bir kavramdır.
TOPLUMSAL YAPI
![Page 8: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/8.jpg)
TOPLUMSAL YAPI 2’YE AYRILIR;
a. Maddi Yapı (Fiziki Yapı): Nüfusun yerleşim biçimi, dağılımı, köy-kent yapılanması…
b. Manevi Yapı (Kültürel Yapı):. Sosyal ilişkiler, statüler, roller, değerler…
![Page 9: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/9.jpg)
TOPLUMSAL YAPININ ÖZELLİKLERİ• Toplumsal yapı her toplumun kendisine
özgüdür ve toplumdan topluma değişir.• Toplumsal yapıdaki değişmeler birbirini
etkiler.• Toplumsal yapı aynı toplumda zaman içinde
değişime uğrar.• Her toplumsal yapının sahip olduğu özellikler
kendine özgüdür.
![Page 10: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/10.jpg)
Bir toplumdaki insanların kendilerini anlatmak, başkalarını anlamak, gereksinimlerini gidermek, karşılıklı yardımlaşmak ve anlaşmak üzere giriştikleri her türlü yaklaşma ve uzaklaşmalara toplumsal ilişki denir.
TOPLUMSAL İLİŞKİ
![Page 11: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/11.jpg)
MAX WEBER’e göre toplumsal ilişkiler;• En az iki kişi arasında olmalı.• Belirli bir zaman dilimi içinde yaşanmalı.• Bireyler birbirinden haberdar olmalı.• Bireyler birbirlerini etkilemeli.• Yaşanan ilişki bireyler arasında aynı anlama gelmeli
TOPLUMSAL İLİŞKİ
![Page 12: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/12.jpg)
Toplumsal ilişkiler ilişkinin süresi ve ilişkide bireyler arası yakınlık derecesine göre iki farklı ölçüte göre sınıflandırılırlar.
TOPLUMSAL İLİŞKİ ÇEŞİTLERİ
![Page 13: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/13.jpg)
1.İLİŞKİNİN NİTELİĞİNE GÖRE A)BİRİNCİL İLİŞKİLER İnsanlar arasında yüz yüze ve sıcak bir
ilişki vardır. “Biz” duygusunun egemen olduğu bu ilişkide ağırlıkta olan bir kişisel çıkara rastlanmaz.
![Page 14: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/14.jpg)
Yazılı kurallara dayanmayan, daha çok duygu ve samimiyetin geçerli olduğu ilişkilerdir. Örneğin: Aile fertleri, komşular ve yakın arkadaşlar arasındaki ilişki.
BİRİNCİL İLİŞKİ
![Page 15: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/15.jpg)
İnsanlar arasındaki resmi kurallara dayanan ve genelde yazılı kurallarla çerçevesi sınırlandırılmış olan ilişkilerdir. Bu ilişkide “ben” duygusu hakim durumdadır
B)İKİNCİL İLİŞKİLER
![Page 16: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/16.jpg)
İlişkideki insanlar yüzeysel ve kısmi olarak ilişkiye katılırlar. Çok geniş bir insan katılımı vardır. Örneğin: Askerde komutan ile er, bir resmi kurumda amir ile memur ilişkisi.
İKİNCİL İLİŞKİ
![Page 17: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/17.jpg)
Belli bir ihtiyacı gidermek için karşı karşıya gelmiş insanların kısa süreli sosyal ilişkileridir. Örneğin:Taksi şoförü ve yolcusu arasındaki ilişki.
İLİŞKİNİN SÜRESİNE GÖREA)TESADÜFİ İLİŞKİLER
![Page 18: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/18.jpg)
B)PERİDİYODİK İLİŞKİLER:Önceden planlanmış bir program dahilinde belirli zamanlarda gerçekleşen seyrek, fakat düzenli ilişkilerdir. Örneğin: Haftanın belirli günlerinde ders için bir araya gelen öğretmen ve öğrencilerinin ilişkisi.
![Page 19: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/19.jpg)
C)SÜREKLİ İLİŞKİLER: İnsanların birbirleriyle gerçekleştirdikleri çok uzun süreli olarak devam eden ilişkilerdir. Örneğin: Aile içinde ve yakın arkadaşlarla kurulan ilişkiler.
![Page 20: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/20.jpg)
TOPLUMSAL İLİŞKİ İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
A)TOPLUMSAL STATÜ VE ROLLER
Statü :Bir toplum içinde yaşayan bireyin, o toplumdaki yerini, konumunu ve mevkisini belirleyen özelliklerine toplumsal “statü” denir. Statüler ikiye ayrılırlar:
![Page 21: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/21.jpg)
Bireyin kazanmak için herhangi bir çaba sarf etmediği, doğuştan kendisinde varolan statülerdir. Örneğin: cinsiyet, ırk, zengin ya da yoksul bir ailenin çocuğu olmak gibi.
A. VELİŞMİŞ STATÜLER
![Page 22: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/22.jpg)
B.KAZANILMIŞ STATÜBireyin doğuştan sahip olmadığı, kendi çaba ve gayretiyle sonradan elde ettiği statülerdir. Örneğin: öğretmen, öğrenci, zengin ya da yoksul olmak gibi.
![Page 23: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/23.jpg)
ANAHTAR STATÜBireyin sahip olduğu statüler arasında bulunduğu toplumda en etkin olanına "anahtar" statü denir. Anahtar statü, bireyin toplumdaki temel görevlerini ve kimliğini belirler. Örneğin: çalışan bir bayan için "annelik" anahtar statü olabilir.
![Page 24: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/24.jpg)
STATÜLERİN ÖZELLİKLERİ• Bazı statüler doğuştan vardır, bazıları ise sonradan kazanılır.• Aynı anda birden çok statüye sahip olunabilir.• Bireylerin sahip oldukları statülerin sayısı zamanla artar.• Her statü kendisine özgü bazı kurallara bağlıdır.• Statüler arasında karşılıklı ilişki vardır.• Statüler toplumdan topluma değişebilir.• Statülerin kaynağı toplumdur.
![Page 25: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/25.jpg)
TOPLUMSAL ROL
Her statünün kendisine özgü olarak bireye yüklediği bazı görevler vardır. Toplum bireyin bu görevleri yerine getirmesini beklemektedir. Bireyin statüsüne uygun davranışlarına "rol" denir
![Page 26: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/26.jpg)
ROL ÇATIŞMASI
Bireyin rollerinden bir tanesinin, başka bir rolün gerektiği gibi davranmasını güçleştirmesine "rol çatışması" denir. Örneğin: bir okul müdürünün evinde de çocuklarıyla resmi bir ilişki kurarak “baba” rolünün gereklerini yerine getirememesi. ROL ÇATIŞMASI
BABALIK MÜDÜRLÜK
![Page 27: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/27.jpg)
ROL PEKİŞTİRMESİ Bireyin yerine getirdiği roller birbirine benziyorsa bu
roller birbirini kolaylaştırabilir.Buna “rol pekiştirmesi” adı verilir.Örneğin, bir avukatın daha sonra savcı olması, bir alanda edindiği bilgileri ve yetenekleri diğer bir alana aktarması gerektirdiği için rol pekiştirmesi gerekir.
ROL PEKİŞTİRMESİ
AVUKATLIK HAKİMLİK
![Page 28: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/28.jpg)
B) TOPLUMSAL DEĞERLERToplumsal yaşamda bireyler arası ilişkilerde sürekli olarak yapıla gelen bazı davranışların yerleşip kökleşmesi sonucunda toplumsal değerler ortaya çıkmıştır.Değerler,bir toplumda bireylerin olumlu tepki gösterdiği düşünce, kural, uygulama biçimleri ve nesnelerdir.
![Page 29: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/29.jpg)
C)TOPLUMSAL NORMLARBireyleri olaylar karşısında belli tarzda davranmaya zorlayan kurallar bütününe toplumsal norm denir. Büyüklere karşı saygılı olmak, komşu hakkını gözetmek gibi. Toplumsal normlar toplumsal düzeni sağlar.
![Page 30: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/30.jpg)
TOPLUMSAL NORMLAR 2’YE AYRILIR1. RESMİ NORMLAR
Yaptırım gücünü, devletin kullandığı yasaları ve hukuk kurallarını dile getirir.Toplum üyeleri kurallara uymak zorundadır.Uymazlarsa yaptırım ile karşılaşırlar.
![Page 31: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/31.jpg)
RESMİ OLMAYAN NORMLAR
2.Bu tür normların yaptırımı daha çok ayıplama, kınama biçiminde ortaya çıkar.Örf, adet, gelenekler ve görenekler yazısız normlardır
![Page 32: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/32.jpg)
TOPLUMSAL DEĞERLER
TOPLUMSAL NORMLAR
TOPLUMSAL YAPTIRIMLAR
YAZILI NORMLARYASALAR HUKUK KURALLARI
YAZISIZ NORMLARGÖRENEKLERADETLERGELENEKLERÖRFLER
![Page 33: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/33.jpg)
D) TOPLUMSAL KONTROLBireylerin sosyal normlara uymasını sağlayan ve belli oranlarda yaptırım gücü bulunan mekanizmadır. Ayıplama, kınama, cezalandırma toplumsal kontrolü sağlayan yaptırım güçleridir.
![Page 34: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/34.jpg)
E) TOPLUMSAL SAPMA Birey davranışlarının, toplumun ya da toplumsal grubun yerleşik ölçütlerine ve değerlerine aykırı sayılması durumudur. Ancak hangi davranışın sapma olarak nitelendirilebileceği tarihsel dönemlere, içinde bulunulan koşullara bağlıdır.
![Page 35: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/35.jpg)
TOPLUMSAL SAPMA 2’YE AYRILIR OLUMLU SAPMA
Toplumun istediği biçimde ve ideal davranışlar yönünde gerçekleşen bir sapmadır.OlumluSapma toplumda bir takım gelişme ve İlerlemelere neden olabilir. Ünlü devlet adamlarının,bilim adamlarının ve sanatçıların başarıları olumlu sapmaya örnektir.
![Page 36: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/36.jpg)
OLUMSUZ SAPMA
Toplumca onaylanmayan, karşılığı ceza olan sapmadır.Hırsızlık, cinayet, rüşvet gibi normlara aykırı her türlü davranış olumsuz sapmadır.
OLUMSUZ SAPMANIN NEDENLERİ• Bireyde psikolojik uyumsuzluğun ortaya çıkması• Ekonomik, siyasal nedenler• Farklı kültürlerden gelmiş olma ve grup
farklılıkları• Hızlı toplumsal değişme
![Page 37: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/37.jpg)
21.YÜZYIL KAZANIMALRISorumluluk duygusu kazanır.Etkili sözlü ve yazılı iletişim araçlarını
kullanma becerisi kazanır.Farklı rol ve sorumluluklara uyum
gösterir.Empati yapar,farklılıklara saygı gösterir.Öz-yönelim becerileri gelişir.
![Page 38: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/38.jpg)
DEĞERLENDİRME SORULARIToplumsal yapı ile toplumsal değer
arasındaki ilişkiyi açıklayınız?Toplumsal yapı ile statü arasında ne tür
bir ilişki vardır?Toplumsal ilişkilerin işlevleri nelerdir?Toplumsal değerlerle normlar arsındaki
farklar nelerdir?Rol pekiştirmesi ve rol çatışmasını
açıklayınız?Örnek veriniz.
![Page 39: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/39.jpg)
KAYNAKLARtahtakalem.net/www.uyurgezer.net www.1ogretmen.net/_www.frmtr.com ›www.ogretmenlerforumu.com
![Page 40: TOPLUMSAL YAPI VE TOPLUMSAL İLİŞKİLER](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061411/56813b41550346895da417a8/html5/thumbnails/40.jpg)
KAPANIŞ
SUNUMUMU İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM