Türkiye Acil Tıp DerneğiAsistan Oryantasyon Eğitimi
Toraks Travmaları
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Doç. Dr. Doğaç Niyazi ÖZÜÇELİKBakırköy Dr. Sadi Konuk EAH, Acil Tıp Klinik Şefi
Uz.Dr. Akkan AVCİBakırköy Dr. Sadi Konuk EAH, Acil Tıp Kliniği Başasistanı
Uz.Dr. Halil DoğanBakırköy Dr. Sadi Konuk EAH, Acil Tıp Kliniği Başasistanı
Sunumu Hazırlayan
Son Güncellenme Tarihi: Mart 2011
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Kaynaklar
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks Travması
Travmaya bağlı ölümlerin %25’inde direk neden Travmaya bağlı diğer ölümlerin %25’inde ek neden Toraks travmalı hastaların sadece % 5‐15 torakotomi gerekir.
Yaralanma mekanizmaları: Penetre Künt
Kompresyon Direk travma (kırıklar) Akselarasyon/deselarasyon (Vasküler yırtılma ve yaralanmalar)
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks Travmaları
Toraks yaralanmaları 3 gruptur: Hızlı ölümcül: Birincil bakının bir parçası olarak tanı ve tedavi et
Potansiyel ölümcül: İkincil bakının bir parçası olarak tanı ve tedavi et
Genellikle ölümcül olmayan: İkincil bakıdan sonra tedavi etTürkiye Acil Tıp
Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks Travması ‐ Potansiyel Sonuçlar
Solunum yetmezliği (Hipoksi, hiperkarbi) Pnömothoraks & Tansiyon pnömothoraks Yelken göğüs (Flail Chest) Kontüzyon Bronş rüptürü
Hipovolemik şok Büyük damar yaralanmaları Masif hemothoraks
Obstrüktif şok Tansiyon pnömotoraks Kardiyak tamponad
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks Travması‐Hızla Öldürenler
Bunlar ilk bakıda tesbit edilmelidir !1. Hava yolu obstrüksiyonu2. Tansiyon pnömotoraks3. Açık pnömotoraks4. Massif hemotoraks5. Flail chest (yelken göğüs)6. Kardiyak tamponad
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks Travması‐Potansiyel Ölümcüller
Bunlar ikincil bakıda tesbit edilmelidir:1. Aort diseksiyonu2. Miyokard kontüzyonu3. Trakeobronşial yırtılma4. Özefagusda perforasyon/yırtılma5. Akciğer kontüzyonu6. Diyafragmatik yırtılma (herni)
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Olgu
30 yaşında bayan hasta araç içi trafik kazası nedeniyle acil servise 112 tarafından getirilmiş
Genel durum kötü, şuur konfüze, ajite KB: 90/60mmHg, N:110/dakika
Azalmış solunum eforu veya hızı <12/dkSiyanozİnterkostal / sternal / subkostal retraksiyonlarHırlama / stridor
Hasta soluma çabası gösteriyor fakat tam inspirasyon yapamıyor
Ne düşünürsünüz ? İlk ne yaparsınız?
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Travma hastasında solunum problemi Hasta soluma çabası gösteriyor fakat tam inspirasyon
yapamıyorsa; ”üst hava yolu obstrüksiyonu” düşünülmeli. (Komatöz hastada en sık neden dilin farenkse prolabe olması.
Kanama, mide içeriği, dişler,YC…) Azalmış solunum eforu veya hızı <12/dk Siyanoz İnterkostal / sternal / subkostal retraksiyonlar Hırlama / stridor Ajitasyon veya uyku hali
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Hasta soluma çabası gösteriyor, üst hava yolları doğal gözüküyor ve solunum sesleri şiddeti azalmış ise
‐ Pnömotoraks
‐ Hemotoraks‐ Diyafram yaralanması‐ Akc parankim yaralanması
Travma hastasında solunum problemi
DÜŞÜN
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Hasta çok az veya hiç soluma çabası göstermiyorsa; Kafa travması, İlaç intoksikasyonu, Spinal kord yaralanması
Travma hastasında solunum problemi
DÜŞÜN
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Fizik Muayene ‐ İnspeksiyonGöğüs travmaları Kontüzyon Parodoksal hareket? (Flail chest‐yelken gögüs) Sucking (emici) göğüs yarası (Açık pnomotoraks) Eksternal kanamaBoyun JVD ‐‐ Perikardial tamponad
‐‐ Tansiyon Pnmtx‐‐ Kardiyak yetmezlik
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Abdomen Skafoid karın:
‐ Karın içeriği toraksta ?(Diyafram yaralanması !)
Abdominal solunum :
‐ İnterkostal kas paralizisi(Yüksek spinal kord yaralanması )
Fizik Muayene ‐ İnspeksiyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Trakea orta hatta? (Değil ise: Tansiyon Pnomotoraks)
Hassasiyet?
Kot krepitasyonu? (X‐ray N olsa bile: Kosta kırığı)
Subkutan amfizem? (Pnomotoraks, pnomomediastinum)
Sternum; hassasiyet, krepitasyon?
Fizik Muayene ‐ Palpasyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Fizik Muayene ‐ Palpasyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Subkutan amfizem
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Subkutan amfizem
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Sistematik; Ön, yan, arka ve apeksler dinlenmeli Tek taraflı azalmış solunum sesi:
Hemotoraks Pnömotoraks Tüp fazla derinde Bronşiyal YC Bronş rüptürü
Barsak sesi; Diyafram yaralanması.
Fizik Muayene ‐ Oskültasyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Pnömotoraks
Visseral ve parietal plevralar arasında hava birikimidir. Klinik ağırlık: Pnömotoraks büyüklüğüne, daha önceki akc kapasitesi ve eşlik eden yaralanmasına bağlıdır Siyanotik, takipneik ciddi hasta görünümünden, tamamen normal görünüşe kadar değişen bir hasta yelpazesi
Solunum sesleri azalmasıTürkiye Acil Tıp
Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Pnömotoraks ‐ Tanı
PA Akc Primer değerlendirme tekniği. Klasik olarak kollabe olan akc kısmına göre sınıflandırılır.
% 15 küçük pnömotoraks % 15‐60 orta pnömotoraks % 60 geniş pnömotoraks
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Pnömotoraks ‐ TedaviTüp torakostomi
Temel tedavi yöntemi:
GözlemGenel anestezi veya pozitif basınçlı ventilasyon almayacak küçük pnömotorakslı hastalarda yapılabilir. 6 saatlik aralıklarla takip. Oksijen verilmelidir.
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
SIK YAPILAN HATALAR ‐ TUZAKLAR ! Özellikle yatarak çekilen filmlerde küçük
pnömotoraks’lar gözden kaçabilir! (BT çekilmeli)
Küçük bir pnömotoraksın, tansiyon pnömotoraks’a ilerleyebileceğini unutma!
Pnömotoraks küçük dahi olsa, basınçlı ventilasyona (ameliyat) gidecek hastaya tüp takılmalı!
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Olgu
25 yaşında erkek hasta araç içi trafik kazası nedeniye acil servise 112 tarafından getirilmiş FM:
Genel durum orta, şuur açık oryante koopere, açık yarası yok, göğüs ağrısı ve şidetli nefes darlığı tarifliyor
T.A:80/60mmHg, N:110/dakkika, Sağ akciğerde solunum sesleri JVD mevcut Ne düşünürsünüz ? İlk ne yaparsınız?
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tansiyon Pnömotoraks
Pulmoner yaralanma “tek yönlü valf” sistemi yaratıp; inspirasyonda hava girişine izin verir, fakat ekspiryumda çıkısı engellemesi sonucu intraplevral havanın dramatik şekilde artmasına neden olur.
Karşı akciğer basınç altında kalır
Kavaatrial bileşke distorsiyone olurTürkiye Acil Tıp
Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
“ Bu akciğer grafisi ve BT’nin çekilmesi
hakkında ne düşünülmelidir? ”Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tansiyon Pnömotoraks ‐ Klinik Hasta görünümlü hasta: Solunumu sıkıntılı, vasküler kollapsa gidiş!
Klasik belirtiler: Aynı tarafta solunum sesleri JVD Hipotansiyon Taşikardi Siyanoz Trakea ve kalp tepe atımı karşı tarafa kaymış. Nabızsız elektriksel aktivite ile başvurabilirler
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tansiyon Pnömotoraks ‐ Klinik
“ Tanı klinik ile konur,
akciğer grafisi beklenmez ”Türkiye Acil Tıp
Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Acil Dekompresyon Anterior, midklavikular, 2. interkostal aralıktan geniş
çaplı branül (14‐16 g) ileiğne torakostomi
Sonrasında Tüp Torakostomi
Ciddi solunum sıkıntısıAzalmış solunum sesi ve hiperrezonans
Distandü boyun venleriKarşı tarafa deviyasyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Parietal plevra
hava
visseral plevra
iğne torakostomi
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Açık Pnömotoraks
Toraks duvarındaki açıklık trakea çapının 2/3’ünden büyük ise oluşur (trakeadan hava akımı azalır)
Vazelinli gazlı bezi deriye 3 tarafından bantlayarak ventile edilen havanın dışarı çıkması sağlanır (Dikkat: 4 tarafı bantlanırsa tansiyon pnömotoraks oluşturabilir)
Kesin tedavi Önce tüp torakostomi Ardından toraks duvarı rekonstrüksiyonu
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Flail Chest (Yelken Göğüs)
Eğer 2 komşu kosta 2 veya daha fazla yerinden kırılırsa oluşur
Toraks duvarında bir bölümün serbest hareketi paradoksal solunuma sebep olur, solunum yetmezliği yaratır
Sıklıkla altında pulmoner kontüzyon olur Cerrahi tedavi çok nadiren gerekir
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Flail Chest – Tedavi
Aşağıdakiler varsa entübasyon, mekanik ventilasyon ile erken tedaviyi düşünün 65 yaş üzeri Başka major yaralanma varlığı PCO2 yükselmesi PO2 azalması Belirgin solunum sıkıntısı veya solunum hızının artması Daha önce KOAH varlığı
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Pulmoner Kontüzyon
Pulmoner kontüzyon sonucu akciğer parankiminin yaralanması
Alveolar bölgede ödem ve kan birikimi Akciğerin normal yapısında ve fonksiyonunda bozukluğa yol açar.
Bilateral ve yaygın olursa hipoksi, ve daha sonra ARDS nedeni olabilir.
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Pulmoner Kontüzyon
Bulgular Hemoptizi Azalmış solunum sesleri Perküsyonla matite Solunum sıkıntısı Hipoksemi Akciğer grafisinde infiltrasyon
Sıklıkla kot fraktürleri ve flail chest ile birliktedir Direkt grafide hemotoraks ile karışabilir
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Plevral boşlukta 1500 cc’den fazla kan olduğunu gösterir
Bulgular: Şok Boyun venlerinin düzleşmesi Yaralanma bölgesinde azalmış solunum sesleri Yaralanma bölgesi perküsyonunda matite
Masif hemotoraks
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Sırtüstü yatan bir hastada tanı zor olabilir: Sıvı seviyesi olmayabilir Tek bulgusu, bir hemitoraksın hafif opasitesi olabilir
Kostofrenik açıyı 400‐500 ml kan Yatar pozisyonda hemitoraksın daha opak görülmesi için
1000 ml kan olmalı
Masif hemotoraks ‐ Tanı
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks tüpü takma zamanlaması zor bir karardır. Eğer erken takılırsa kanayan yere bası ortadan kalkabilir ve hasta daha fazla kanayıp ölebilir
Genellikle toraks tüpü takmadan önce intravasküler volüm kaybını yerine koymak en iyisidir
Kan grubu ve cross gönderilip kan hazırlatılır Torakotomi için hazırlıklı ol Ototransfüzyon faydalı olabilir
Masif hemotoraks ‐ Tedavi
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Başlangıç tüp torakostomi 1500 mL Devam eden kanama bulguları
Toraks tüpünden 1‐2 saat içinde 200 cc/saat üzerinde kanama olması
Uygun volum replasmanına rağmen dirençli hipotansiyon
Akciğer reexpansiyon kaybı Tüp torakostomiye rağmen X ray’da artan hemotoraks
Masif hemotoraks ‐ Tedavi
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tüp Torakostomi
Her zaman endike olanlar Tansiyon pnomötoraks Masif hemotoraks Trakeobronşial laserasyon şüphesi Entübasyon ve genel anestezi ihtiyacı
Her zaman endike olmayanlar % 5‐10’ un altındaki basit pnömotoraks Küçük hemotoraks (Eğer kot fraktüründen kaynaklanıyorsa) Flail chest (Yelken göğüs)
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tüp Torakostomi Prosedürü Toraks duvarını iyodinle temizle Giriş yeri: Orta aksiller çizgide 5. veya 6. interkostal boşluk Lokal anestezi, 2 cm cilt insizyonu Klemple kosta üzerinde tünel oluştur İnterkostal kası kosta üzerinden insize et Plevral boşluğa gir Adezyonlar için parmakla süpür Parmağını rehber olarak kullanarak tüpü plevral boşluğa
yerleştir Tüpü sütüre ederek yerine sabitle Akciğer grafisi ile tüpün pozisyonunu kontrol et
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tüp Torakostomi Prosedürü
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tüp Torakostomi Prosedürü
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Sıklıkla olduğundan fazla tanı konur fakat gerçekte sık değildir
Patolojik ve prognostik olarak AMI ile aynı değildir Tanı:
EKG’de ters T dalgası, ST elevasyonu; AF veya dal bloğu olabilir
EKO’da duvar hareket anomalisi +/‐ perikardial sıvı görülebilir
Enzimlerden CK‐MB, troponin genellikle artmıştır
Miyokardial Kontüzyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Tedavi: 24 ‐48 saat kardiak moniterizasyon Major duvar anomalisi varsa EKO ile takip
Prognoz: Genellikle iyidir (AMI’den daha iyi) Genellikle kardiak fonksiyon anormalliği kalmaz
Miyokardial Kontüzyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Akut 100‐200 cc kan birikimi yeterli Beck triadı sıklıka bulunmaz:
Hipotansiyon Boyun venleri distansiyonu (JVD ) Kalp seslerinin derinden gelmesi
Tanı: Akciğer grafisi? (sıklıkla tanı koydurmaz) Yatak başı USG (FAST)
Kardiyak tamponat
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Toraks cerrahı hazır olana kadar cerrahi olmayan metodlarla hasta stabillenebilir:
İlk IV sıvı ? İğne perikardiyosentezi düşünülebilir
(ventrikül duvarları ve koroner arterleri yaralama riski vardır)
Ultrason eşliğinde yapılabilir Subksifoidal perikardiyal pencere açılabilir Kesin tedavi: Torakotomi
Kardiyak tamponad ‐ Tedavi
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Erken ölümlerin önemli sebeplerinden birisidir İlk saatlerde tanısı konulmalı %80‐90’ı sol subklaviyan arterin çıktığı yerin hemen
distalindedir Muayene bulguları:
Nabız defisiti veya kollar arasında kan basıncı farklılığı Parapleji Alt ekstremite hipotansiyonu
Travmatik Aort Disseksiyonu
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Akciğer grafisi bulguları: Geniş mediasten
(AP grafide aort topuzu seviyesinde 8 cm üzeri)
Aort topuzunun silinmesi veya bulanıklaşması Sol plevral başlık (apical cap) Sol plevral effüzyon Trakea veya NG tüpün sağa deviasyonu Sol ana bronşun çökmesi Kalsifiye aort plağının aortik kenardan > 5 ‐ 6 mm ayrılması
Travmatik Aort Disseksiyonu
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Travmatik Aort Disseksiyonu
Tanıyı doğrula: Anjiyografi “gold standarttır’’ fakat kontrastlı spiral BT’nin duyarlılığı ve doğruluğu oldukça yüksektir
Acil serviste EKO oldukça iyi bir tanısal yöntem.
Tedavi: Gereğinden fazla resüsitasyon ve hipertansiyondan kaçın (KB: 140/90 mmHg üzerin ise rüptürün kontrolü zorlaşır)
En az 10 Ü kan için kan grubu ve cross‐match gönder Acil operasyon
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Basit kot fraktürü
Yalnızca ağrı kesicilerle tedavi et Dökümante etmek için kot grafisine ihtiyaç yoktur Pnömotoraks veya akciğer kontüzyonunun ekarte edilmesi için akciğer grafisi yeterlidir;
Kot grafileri hasta için ağrılıdır, gereksiz harcama ve radyasyon maruziyetine sebep olur
Eşlik eden yaralanma (çoklu kot kırığı, yelken göğüs, kontüzyon, hemo/pnömotoraks yoksa taburcu edilebilir.
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Sonuçlar
Hayatı tehdit eden durumlar erken tanımalı Erken girişim (iğne torakostomi) Vital bulguların ve kliniğin sıkı takibi Tekrarlayan değerlendirmeler Eşlik eden yaralanmalar (batın, vertebra) Genel travma ilkelerine dikkat:
Monitörizasyon Geniş dama yolu Kan transfüzyonu hazırlıkları
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2011
Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
http://www.tatd.org.tr