![Page 1: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/1.jpg)
UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ ŻELAZO-CEMENTYT
![Page 2: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/2.jpg)
żelazo – cementyt (Fe - Fe3C)
Schemat wykresu układu równowagi fazowej żelazo-węgiel i żelazo-cementyt
Fe CC, % masy
t, ºC
6,67 Fe3C
![Page 3: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/3.jpg)
Układ równowagi fazowej żelazo - cementyt
Składniki układu:
1. Żelazo
2. Cementyt - faza międzymetaliczna (międzywęzłowa) zawierająca 6,7% węgla, krystalizująca w temperaturze 1252ºC
Czy są fazami?
Co to jest faza?
![Page 4: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/4.jpg)
Odmiany alotropowe żelaza: 1. α <912ºC, α(δ) 1394-1538ºC2. γ 912-1394ºC
RPC
RSC
Zależność parametru sieci odmian alotropowych żelaza od temperatury (według W. Hume-Rothery’ego)
0,28
0,3
0,32
0,34
0,36
0,38
0,4
0 400 800 1200 1600
Temperatura [C]
Para
metr
sie
ci [n
m]
α
γ
α(δ)
![Page 5: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/5.jpg)
% masy C
Wykres układu równowagi fazowej żelazo-cementyt z opisem
![Page 6: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/6.jpg)
Fazy układu żelazo – cementyt: (Co to jest roztwór?)
• Roztwór ciekły L• Ferryt (α) – międzywęzłowy roztwór stały węgla
w Feα o maksymalnej zawartości węgla 0,022 % w temperaturze 727ºC
• Ferryt (α, δ) – międzywęzłowy roztwór stały węgla w Feα o maksymalnej zawartości węgla 0,09 % w temperaturze 1493ºC
• Austenit (γ) - międzywęzłowy roztwór stały węgla w Fe γ o maksymalnej zawartości węgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC
• Cementyt
![Page 7: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/7.jpg)
Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury stopów w
układzie
![Page 8: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/8.jpg)
Składniki struktury stopów w układzie żelazo-cementyt
FAZY
•Roztwór ciekły L
•Ferryt α i (α, δ) • Austenit (γ)
•Cementyt pierwszorzędowy (pierwotny), wydzielający się z roztworu ciekłego w wyniku zmniejszającej się rozpuszczalności węgla w roztworze, wzdłuż linii CD
•Cementyt drugorzędowy (wtórny), wydzielający się z austenitu w wyniku zmniejszającej się rozpuszczalności węgla w austenicie, wzdłuż linii ES
•Cementyt trzeciorzędowy, wydzielający się z ferrytu w wyniku zmniejszającej się rozpuszczalności węgla w ferrycie, wzdłuż linii PQ
![Page 9: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/9.jpg)
•Perlit – mieszanina eutektoidalna ferrytu i cementytu, zawierająca 0,76% C, powstająca w wyniku rozpadu austenitu w 727ºC
•Ledeburyt – mieszanina eutektyczna austenitu i cementytu, zawierająca 4,3% C, powstająca w wyniku rozpadu L w 1147ºC
•Ledeburyt przemieniony – mieszanina perlitu i cementytu, powstająca w wyniku rozpadu austenitu w ledeburycie na perlit w 727ºC
MIESZANINY FAZ
![Page 10: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/10.jpg)
1. Przemiana perytektyczna
α (δ)0,09 + L0,53 ⇔ γ0,16
1493ºC
Przemiany fazowe w stałej temperaturze
![Page 11: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/11.jpg)
Schemat przemiany perytektycznej
![Page 12: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/12.jpg)
L 4,3 ⇔ (γ2,14 + Fe3C6,7) = ledeburyt
2. Przemiana eutektyczna
1147ºC
ledeburyt ⇔ ledeburyt przemieniony (perlit+Fe3C)727 ºC
% masy C
![Page 13: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/13.jpg)
Stop podeutektyczny
Stop nadeutektyczny
![Page 14: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/14.jpg)
LEDEBURITE DIC
![Page 15: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/15.jpg)
3. Przemiana eutektoidalna
γ0,76 ⇔ (α0,022 + Fe3C6,7) = perlit727ºC
% masy C
![Page 16: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/16.jpg)
Powstawanie perlitu
![Page 17: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/19.jpg)
Stop nadeutektoidalny – C>0.76%C
![Page 20: UKŁAD RÓWNOWAGI FAZOWEJ...w Fe γo maksymalnej zawarto ści w ęgla 2,14 % w temperaturze 1147ºC • Cementyt Wykres układu równowagi fazowej żelazo – cementyt z opisem struktury](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041604/5e32b0acc428c77b4b673941/html5/thumbnails/20.jpg)