Definicja:
Wysyłana przez sondę fala ultradźwiękowa
przechodzi przez tkanki, jest częściowo
pochłaniana, a po odbiciu powraca do źródła
ultradźwięków. Po elektronicznej obróbce
otrzymujemy obraz ruchomy.
Technologie w ultrasonografii (Samsung Medison)
2D
3D
4D Real Time
5D art ( + wiedza)
najnowsze :
hybrydowy beamforming
automatyczny pomiar NT i IT na obrazie objętościowym 3D
EZ EXAM - jeden przycisk (wiele czynności w jednej procedurze )
Color Opt Flow szybka optymalizacja wizualizacji przepływu krwi dla rożnych prędkości
VSI – Volume Shade Imaging (naturalny odcień skóry- obraz bryłowy naturalny)
SFVI - Smart Filter Volume Imaging (czysty obraz jednym klawiszem )
FAD – Face Auto Detection (usunięcie niepotrzebnych danych między głowicą a twarzą)
FRV, HDVI , ElastoScan
Badania USG /bezpieczeństwo/
Każde badanie USG powoduje pochłonięcie przez tkanki
osoby badanej pewnej ilości energii /zależnej od natężenia fali
ultradźwiękowej, jej częstotliwości oraz czasu ekspozycji/.
Ultradźwięki mogą powodować efekty cieplne, zjawisko
kawitacji, reakcje chemiczne, uszkodzenia tkanek, ale
wykonywane na całym świecie badania wpływu na organizm
człowieka ultradźwięków o natężeniu nie przekraczającym
100 mV/cm2 /współczesna aparaty USG spełniają to
kryterium/ nie wykazały niczego, co mogłoby wskazywać na
szkodliwość badania USG.
/Raport AIUM od 1976 roku – Amerykański Instytut
Ultradźwięków w Medycynie/
W badaniach epidemiologicznych kobiet w ciąży z
ostatnich 30 lat nie ujawniono:
związku z wadami wrodzonymi,
szkodliwego wpływu na:
1. stan płodu (skala Apgar),
2. masę urodzeniową płodu lub obwód główki,
3. zdolność słyszenia,
4. zdolność widzenia ostrości barw i ich rozróżnianie,
5. funkcję pojmowania i zachowania,
6. czynność układu nerwowego u dzieci w wieku 7-12
lat.
Czy badanie USG jest szkodliwe ?
• stosować tylko wg wskazań lekarskich
• maksymalne ograniczenie ekspozycji matki i płodu
• jedynym przeciwwskazaniem do badania USG jest brak wskazań
• nie wykonujemy badań tylko w celu dokonania dokumentacji
foto lub filmowej
BADANIA SONOGRAFICZNE (cechy i zalety):
badanie dodatkowe
komplementarne (Rtg, CT)
kompleksowe
tanie
nieinwazyjne
łatwo dostępne
łatwe do wykonania
powszechnie stosowane w badaniach klinicznych
USG a odpowiedzialność lekarza
• rozstrzygające znaczenie w procesie diagnostycznym
(często)
• procedury wysoko specjalistyczne w trakcie leczenia
(punkcje naczynia w konflikcie serologicznym, amnioinfuzje)
• zwiększająca się odpowiedzialność diagnostyczna i
terapeutyczna ultrasonografistów
Widzimy coraz więcej, ale czy to znaczy, że
zawsze lepiej?
Różne interpretacje tego samego obrazu ------weryfikacja
umiejętności lekarzy i jakości sprzętu badań (certyfikat PTU)
USG – WYNIK PATOLOGICZNY
W przypadku rozpoznania patologii u kobiety i/lub płodu w
trakcie badania sonograficznego, należy:
zweryfikować wynik jeśli to konieczne,
określić ewentualne ryzyko onkologiczne,
udzielić informacji o anomalii (dokumentacja foto i video),
udzielić informacji o sposobach dalszej diagnostyki czy
leczenia anomalii,
uzyskać zgodę na piśmie na wykonanie ewentualnych
zabiegów.
USG W CIĄŻY
Kiedy wykonujemy ?
badanie w każdym z trymestrów
w każdym nagłym przypadku
wszędzie tam, gdzie wynik może być istotny z punktu
widzenia diagnostycznego i/lub terapeutycznego u płodu
i / lub matki.
USG W PERINATOLOGII
Wskazania:
1. rozpoznanie bardzo wczesnej ciąży.
2. potwierdzenie wewnątrzmacicznego życia płodu.
3. wykluczenie ciąży ektopowej.
4. ocena rozwoju ciąży (wady rozwojowe).
5. określenie wieku ciążowego *.
6. ocena ciąży mnogiej.
7. diagnostyka krwawienia (lokalizacja łożyska, krwiak
pozałożyskowy, odklejanie jaja płodowego)
8. ocena dobrostanu płodu*,
9. ultrasonografia zabiegowa*.
Badanie ultrasonograficzne w I trymestrze ciąży
Potwierdzenie ciąży wewnątrzmacicznej
Ocena FHR
Wczesne echo serca
Określenie liczby zarodków, pęcherzyków
ciążowych i wieku ciążowego
Ocena prawidłowości rozwoju ciąży *
Ocena przydatków , guzy- mięśniaki
Monitorowanie zabiegów wewnątrzmacicznych
- biopsja kosmówki
OKREŚLENIE WIEKU CIĄŻOWEGO
poczęcie w okresie laktacji
nieregularne cykle
brak pewności ostatniej miesiączki
w ciąży wysokiego ryzyka
niezgodność wieku ciążowego z wielkością macicy
„większa macica” „mniejsza macica”
makrosomia płodu missed abortion
ciąża mnoga „puste” jajo płodowe
zaśniad groniasty obumarcie płodu
wielowodzie IUGR
ciąża „starsza” małowodzie
guzy macicy (mięśniaki) ciąża „młodsza”
guzy przydatków
wady macicy (macica dwurożna)
Ocena prawidłowości rozwoju w I trym
ciąży
Diagnostyka dużych wad płodu
Diagnostyka aneuploidii
Ocena ryzyka preeklampsji
Typowe powikłania I trymestru
Wada rozwojowa -postępowanie
Rozpoznanie : pewność, wątpliwość, błąd ?
Rokowanie , korekcja w ciąży, po ?
Konsultacja? USG, GENETYK, ECHO, CHIRURG
Szanse ,cierpienie dziecka, ryzyko powtórzenia, zapobieganie?
Kto ma informować ciężarną, rodzinę?
Konkretne propozycje postępowania
Diagnostyka prekoncepcyjna, inseminacja, adopcja
Konsekwencje po rozpoznaniu:
- kontynuacja ciąży, poród w terminie
poród przed terminem
poród przez cięcie cesarskie
- terminacja ciąży
Wady rozwojowe płodu
Konsekwencje dla matki :
- wielowodzie ( TTTS , naczyniak łożyska )
- duże zmiany, problem przy cc: megawodogłowie, zroślaki ,z.suszonej śliwki”
Jako wskazania do cc:
- zroślaki, duże omphalocoele, duże wodogłowie, duża/pęknięta przepuklina
kręgosłupa ,duży potworniak krzyżowo-ogonowy
- wskazania do porodu przedwczesnego : brak postępu, zagrażająca zamartwica
Kiedy wielkość wady determinuje postępowanie ?
omphalocoele ,rozszczep kręgosłupa, wodogłowie, potworniak krzyżowo-ogonowy
Korekcja po porodzie w terminie :
- wady rozwojowe p. pokarmowego bez ascitu , torbiele limfatyczne szyji
- jednostronne wady nerek , wady twarzoczaszki, kończyn
- torbiele w jamie otrzewnowej
Wada strukturalna płodu a terminacja ciąży
Będące wskazaniem Jako ewentualne wskazanie
- wady strukturalne przy Tris 13,18.. - zespół Downa
- bezmózgowie, encephalocoele - rozszczep kręgosłupa
- porencephalia , hydranencephalia - wodogłowie
- obustronna agenezja nerek - hypoplazja lewej komory serca
- obustronna dysplazja nerek - potworniak krzyżowo – ogonowy
„ DUŻE BIAŁE NERKI ”
- nowotwory płodu - obrzęk uogólniony
- śmiertelna dysplazja kostna - dysplazje kostne ? ?
Duże wady płodu rozpoznawane pod
koniec I trymestru ciąży
Encephalocoele , holoprozencephalia
Defekty powłok
Rozszczep kręgosłupa
Wady serca
Wady kończyn
okres organogenezy ( 5 – 10 tyg) - ryzyko
powstawania wad rozwojowych
Diagnostyka aneuploidii (11- 13+6 tyg.ciąży i CRL 45-84mm)
)
NT - przezierność karkowa
FHR – tachykardia TRISOMIA 13 , z Turnera
bradykardia TRISOMIA 18 , triploidia
nieznaczny wzrost FHR TRISOMIA 21
Kość nosowa (NB)- brak
Tris 21 - 60 %, Tris 18- 50 % Tris 13 – 40% 1-3 %- zdrowe !!
Kąt twarzowy (między podniebieniem a szczęką i powierz. czoła)
z 84 st ( 11 tyg) do 76 st (13 tyg) Tris 21 - 45 % powyżej 95 percentyla
DV- fala wsteczna ,(wady serca , obumarcie ), 4 % płodów 11-13,6 tyg
TR- niedomykalność zast. trójdzielnej u ok. 1 % zdrowych płodów
Tris 21 – 55 % Tris 18 – 30% Tris 13- 30% WADA SERCA – wykluczyć
Brak NB
Nieprawidłowy DV
Obecność TR
Kąt FMF
Pogrubiałe NT
Trisomia 21
65%
65%
65%
65%
80%
Norma
2%
3%
1%
5%
5%
Diagnostyka trisomii 21 w 11-13,6 tyg
Nicolaides 2007
Ocena ryzyka trisomii 21 w oparciu o nowe
markery (NB,DV,TR,FMF)
Wysokie ryzyko Średnie ryzyko Niskie ryzyko
= i > 1: 50 1:51 - 1:1000 < 1: 1000
1,5% populacji 15% populacji 83,5% populacji
85% trisomii 14 % trisomi 1 % trisomii
NOWE MARKERY
ryzyko= i > 1:100 ryzyko < 1: 100
Biopsja kosmówki USG w 20 tygodniu ciąży
NT- Nuchal translucency (przezierność karku)
Podskórne nagromadzenie płynu w okolicy karku w I trym
Poszerzenie NT
- aneuploidia ( ryzyko związane z grubością )
- wady serca
- infekcja
Często znika w II trymestrze
lub powstaje cystic hygroma lub nuchal oedema
W aneuploidii w czasie 11- 13 + 6 tygodni
CRL 45 – 84 mm
odpowiednie warunki badania !!
Przezierność Wewnątrzczaszkowa
Intracranial Translucency ( IT)
Objaw cytryny i banana (objawy malformacji Arnolda-
Chiariego)- dotychczasowa metoda wykrywania otwartego
rozszczepu kręgosłupa
Obecnie ocena IT – szerokość komory IV
Widoczna zawsze w przekroju strzałkowym u zdrowych
płodów.
Zakres normy 1,5 – 2,5 mm( CRL 45 – 84 mm )
W rozszczepie kręgosłupa IT niewidoczne, uciśnięte przez
tyłomózgowie
Różnicowanie trisomii 21 i ryzyka
preeklampsji
Trisomia 21 Preeklampsja
PAPP- a
PI w tętnicy
macicznej
II Trymestr ciąży – co oceniamy ?
- anatomia płodu (płodów)
- USG „ genetyczne” II
- wiek / wielkość płodu
- ocena łożyska
- objętość płynu owodniowego
- szyjka macicy
- ryzyko preeklampsji i IUGR
Na co zwrócić uwagę w badaniu USG
II trymestru ciąży
Płaszczyzna przezkomorowa i przezmóżdżkowa
Ciało modzelowate
Twarz płodu, profil
Obraz 3 naczyń
Obraz 4 jam serca
Drogi wypływu z komór
Łuk aorty
Przekrój na poziomie nerek
Przyczep pępowiny i naczynia wokół pęcherza moczowego
Kości
Hypotrofia płodu w II trymestrze ciąży
AC < 5 percentyla
Przyczyny:
1. Ciąża „młodsza”
2. 80 % konstytucyjnie „małych” dzieci
3. 15 % IUGR – niewydolność łożyska
4. 5 % wady chromosomalne i inne
triploidia
trisomia 18
delecja krótkiego ramienia chromosomu 4
K Nicolaides 1999
Wada chromosomalna u płodu
hypotroficznego
Wyrażny wzrost ryzyka wady w przypadku
współistnienia wad anatomicznych
prawidłowej objętości płynu owodniowego
prawidłowych przepływów w tt macicznych
Prawidłowych przepływów w tt pępowinowych
Objętość płynu owodniowego - AFI
AFI (wg Phelana – suma przestrzeni płynowych w czterech
ćwiartkach macicy , mierzona w wymiarze AP , wyrażona w cm,
bez części drobnych i pępowiny).
Normy objętości płynu w zależności od wieku ciążowego:
10 HBD ~ 30ml 36 HBD ~ 1000ml
20 HBD ~ 300ml 38 - 42 HBD ~ 600ml
30 HBD ~ 600ml po 42 HBD ~ 250ml
Normy: 5 – 20 cm (Karowa) = 10 –90 percentyl
5 – 25 cm (Szaflik - CZMP),
6 – 24 cm (Phelan)
Małowodzie ( Oligohydramnion)w II trymestrze
AFI < 5
największa kieszonka płynowa (DVP) < 1 cm (n 1-8 cm )
częstość 1: 500 ciąż
Etiologia :
pęknięcie błon płodowych - PROM
niewydolność łożyska
wady układu moczowego (agenezja nerek, wady nerek,
niedrożność cewki moczowej ) ZŁE ROKOWANIE !
Wielowodzie (Polyhydramnion ) w II trymestrze
def. AFI > 20 ; wielowodzie ostre > 26 ~ 1%
DVP > 8 / 12 / 16 cm , częstość 1: 200 ciąż
Etiologia :
• łagodne 80 % - idiopatyczne
• umiarkowane / ciężkie :
1/ utrudnione połykanie płynu owodniowego
(wady OUN, wady płuc , niedrożność p. pokarmowego , guzy
twarzoczaszki )
2/ zwiększone wydalanie moczu
( cukrzyca , mocznica matki , niedokrwistość płodu ,TTTS )
Badanie USG szyjki macicy w II trymestrze
Badanie T-V
< 25 mm długości w 16- 24 tygodniu ciąży
najczulszy wskażnik zagrażającego porodu
przedwczesnego
ok. 5 mm grubości – śluz + ściana pochwy
Przepływy w tętnicach macicznych a ryzyko
preeklampsji i IUGR ( od 23 tyg)
PI > 1,45 , „NOTCH”
Podwyższony opór / obustronny „NOTCH”
80 % pacjentek z ciężkim stanem przedrzucawkowym
Podwyższony opór
70% ciężkich hypotrofii
Obustronny „NOTCH”
50 % ciężkich hypotrofii
ALBAIGES, PARRA, NICOLAIDES 2000
USG „genetyczne” II - wykrywanie aneuploidii
( lata 90-te )
Oszacowanie ryzyka – ocena anatomii w II trym.
Wykrywanie „ dużych” wad
Wykrywanie „miękkich markerów” aneuploidii
cechy w USG uważane za wariant normy
wiele z nich znika w III trymestrze ciąży
wykrycie ich nie daje rozpoznania , wystąpienie licznych zwiększa ryzyko
interpretacja z innymi czynnikami ryzyka
Obecnie służy korekcji ryzyka z I trymestru
DEVORE 1995 NYBERG 1995
„Duże” wady
Ocena kariotypu
Nieuleczalne, ciężkie wady
( przyczyna , ryzyko nawrotu )
Wady korekcyjne
( wykluczenie wady chromosomalnej )
Mniejsza częstość aberracji
( spina bifida , gastroschisis, dysplazje kostne )
Ultrasonograficzne cechy aneuploidii w
Trisomii 21
„Duże” wady „ Miękkie”markery
wady serca gruby fałd karkowy ( = i > 6 mm )
niedrożność XII-cy wentrikulomegalia
wodogłowie skrócenie kości długich
obrzęk płodu brak / hypoplazja kości nosowej
wodniak karku brachycefalia
jelito hyperechogenne
pielektazje
przerwa sandałowa
IUGR + / - ognisko hyperechogenne w sercu
„Duże” wady w trisomii 21 (z Downa)
Wady serca - 50 % płodów
( AVSD , VSD , TOF )
Inne wady - 25 % płodów
( niedrożność dwunastnicy ) x 5
Bez żadnych wykrywalnych anomalii
30 % !
BENACERRAF 2005
„Miękkie” markery USG dla z Downa
Fałd karkowy ( grub = i > 6 mm 15-21 tyg ) x 10pierwszy, najczulszy i najbardziej specyficzny marker z Downa w II trym
40-50 % - płodów w II trymestrze 1 % - wyniki fałszywie pozytywne
Kość nosowa (5 mm w 19 tyg, 6 mm w 20 tyg ) Cusick 2007
brak/ hypoplazja x 11 < 2,5mm < 5 perc BPD/NB > 11
Krótkie kości długie dług badana/ oczekiwana < 0.9 < 5 perc
drobne dziecko? rasa ? dysplazja ? bardziej specyficzna ocena HL x 4
Pyelektazje a-p miedniczki >4mm , 25 % w Tris 21, często zdrowe !
Hyperechogeniczne jelito krwawienie,mukowiscydoza,IUGR CMV
echogenność równa kości, 0,5 % zdrowych płodów, zwykle dobre rokowanie
Ognisko hyperechogeniczne serca 16-18% Tris do 5%
zdrowi
Inne markery dla z Downa II trym
Obrzęk przednosowy 16-24 tyg 70 % z z. Downa
> 6 mm > 95 perc norma 2,4 mm w 16 tyg , 4,6 mm w 24 tyg
Persico 2008
Kąt czołowo-szczękowy 16-24 tyg 65% z z. Downa
przeciętnie 83 stopni > 88 stopni = > 95 percentyla Molina 2008
Kąt biodrowy kąt > 90 %
Pępowina 2 naczyniowa
Przerwa sandałowa
Nisko osadzone uszy
Torbiele splotów naczyniówkowych
Hypoplazja środkowego paliczka trzeciego palca dłoni
Nicolaides i wsp
Markery izolowane/liczne a ryzyko z Downa
Marker T 21 ZDROWE LR
BRAK 31 % 87 % 0,4
1 23% 11 % 2
2 15% 2 % 10
=I > 3 15 % 0,1 % 115
Nyberg 2001
Wykrywalność trisomii 21 Nicolaides 2003
BADANIE WYKRYWALNOŚĆ
%
Wyniki fałszywie
pozytywne
Wiek 30 ( 50 ) 5 ( 15 )
Wiek+ betaHCG+PAPPA
11-14 tyg60 5
Wiek+NT+NB
11-14 tyg90 5
Wiek+NT+NB+betaHCG+
PAPPA 11-14 tyg97 (95 ) 5 ( 2 )
Wiek + BIOCHEMIA
15- 18 tyg60 - 70 5
USG „genetyczne”
16 – 23 tyg75 10 - 15
Ultrasonograficzne cechy aneuploidii w
Trisomii 18 (z Edwardsa)
„Duże” wady „Miękkie” markery
wady serca torbiele splotów naczyniówkowych
niedrożność przełyku poszerzenie zbiornika wielkiego
głowa ” truskawkowa” wentrikulomegalia
przepuklina przeponowa krótkie udo/ramię, hypoplazja NB
rozszczep kręgosłupa jelito hyperechogeniczne
ACC, stopy szpotawe pielektazje
torbiele sznura pępowinowego pępowina dwunaczyniowa
IUGR - tak
Ultrasonograficzne cechy aneuploidii w
Trisomii 13
„Duże” wady „Miękkie” markery
wady serca ogniska hyperechogenne w sercu
przepuklina przeponowa wentrikulomegalia
holoprozencefalia poszerzenie zbiornika wielkiego
rozszczepy twarzy pielektazje
cyklopia pępowina dwunaczyniowa
ACC, polidaktylia
obrzęk
IUGR - TAK
Ultrasonografia interwencyjna w perinatologii
(zabiegi wykonywane pod kontrolą USG, pobieranie materiałów do badań,
podanie leków)
punkcja j. owodniowej - amniopunkcja genetyczna od 15 tyg konflikt serologiczny amnioredukcja
biopsja kosmówki CVS ( chorionic villi sampling) 10-11 tyg
kordocenteza - przezskórna punkcja żyły pępowinowej
lub przewodu żylnego, leczenie zaburzeń rytmu
amnioinfuzja lub przetaczanie krwi do płodu (konflikt serologiczny)
• balonowa valvuloplastyka aortalna u płodu
założenie cewnika przy niedrożności dróg moczowych
Echokardiografia płodowa
( ośrodki referencyjne kardiologii prenatalnej )
Problemy
- Wady wrodzone serca 5,36-15,32/ 1000 urodzeń - Europa Circulation 2011
- Zaburzenia przewodzenia i rytmu serca
- Patologie wyłącznie płodowe
- Niewydolność serca i krążenia
Co uzyskujemy z badania ECHO ?
- Czy jest możliwa pełna korekcja wady ?
- wskazania do wykonania badań dodatkowych – kariotyp
- serce jedno czy dwukomorowe ?
- wskazania do terapii wewnątrzmacicznej
- zaplanowanie miejsca porodu
- postępowanie okołoporodowe ( tylko Prostin , pilna interwencja )
Wady wrodzone – serce
Zespół Niedorozwoju Lewego Serca ( HLHS) – mała lewa
komora + zarośnięcie zastawek mitralnej / aortalnej, 8% w
grupie wrodzonych wad serca (IV) – letalna
Pojedyncza komora (SV) – próba leczenia - met.Fontany
Ubytek przegrody międzykomorowej (VSD) ( 20%; I;
53/1000- 90% samoistne zamknięcie
Tetralogia Fallota (TOF) zespół wad (VSD+ przerost prawej
komory 4-11% ; III; wada sinicza, leczenie chirurgiczne po
3 m-cu życia
Wady wrodzone – serce cd..
Przełożenie wielkich pni tętniczych (TGA)- 5-7%;
II; wada sinicza , leczenie chirurgiczne-
przełożenie tętnic
Zespół Ebsteina ( zniekształcenie i przemieszczenie
płatków zastawki trójdzielnej) 0,5% , leczenie –
plastyka zastawki
Koarktacja aorty (zwężenie aorty zstępującej) 6 - 8%
Zaburzenia rytmu serca 4-15% płodów w czasie
bad.ECHO
USG w III trymestrze ciąży (od 28 HBD)
• Ocena anatomii płodu , FHR (miarowość ) , ECHO
• Lokalizacja łożyska
• Ocena ilości płynu owodniowego ( AFI , DVP )
• Profil biofizyczny
• Przepływy naczyniowe żylne i tętnicze
• Nerki ciężarnej
• Szyjka macicy, blizna po cc, mięśniaki , tarczyca płodu
DOBROSTAN PŁODU*
• PROFIL BIOFIZYCZNY
badanie USG + test niestresowy w celu oceny stanu płodu „in
utero” (30 min.) Test Manninga – 1980.
Zmienne:
1. ruchy oddechowe płodu (30 sek/ 30 min)
2. ruchy płodu (3 duże ruchy ciała)
3. napięcie mięśniowe płodu (ruch wyprostowania – zgięcia)
4. ocena objętości płynu owodniowego ( n: 5- 20 cm )
• KTG
• PRZEPŁYWY NACZYNIOWE
8 – 10 pkt. – dobrostan płodu, wynik prawidłowy (wynik
„ważny” 7 dni)
Profil biofizyczny, test oksytocynowy oraz ocena
przepływów w naczyniach ułatwiają podjęcie decyzji o czasie
i sposobie zakończenia ciąży.
Powinno się wyeliminować niepotrzebne
interwencje u niezagrożonego płodu.
(Przy 0 pkt. PB tylko 50% płodów obumarło, ale wiele było
niedotlenionych).
Ocena ruchów oddechowych i AFI dobrze koreluje ze stanem
płodu – zamiast pełnego profilu biofizycznego.
Badania dopplerowskie (UA, MCA ,UV ,DV )
Niedotlenienie
zmniejszona zawartość tlenu – hypoxemic hypoxia
zmniejszony przepływ krwi do płodu – ischemic hypoxia
Anemia
zmniejszenie zawartości tlenu z powodu zmniejszonej
zawartości hemoglobiny - anemic hypoxia
Przydatność oceny przepływów w MCA
MCA – PSV Amniocenteza
czułość 88 % 76 %
specyficzność 82 % 77 %
Parwowiroza (erythrovirus B 19 )
MCA PSV MoM > 1,29 ( Delle et al.)
MCA PSV MoM > 1,5 ( Cosmi et al.)
TTTS (Senat et al.)
Alloimunizacja w układzie Kell (Leggat et al.)
Alfa talasemia (Leung et al.)
Przepływy w naczyniach żylnych
Żyła pępowinowa - UV
pulsacja widoczna w kształcie fali przepływu
przemawia za niedotlenieniem
3 x zwiększenie ryzyka prenatalnego
Przewód żylny - DV ( Ductus venosus )
- 40 % natlenowanej krwi z żyły pępowinowej
- w ostrym niedotlenieniu wartość ta znacznie się
zmniejsza – wzrost oporu naczyniowego
Brak fali A lub wsteczna fala w czasie skurczu
przedsionków
IUGR - ustalenie terminu porodu ( FMF)
< 28 tyg28-30
tyg
31-34
tyg > 34 tyg
WSTECZNA FALA A w DV
BRAK FALI A w DV+ +
lub
ODWRÓCONY PRZEPŁYW
KOŃCOWOROZKURCZOWY w UV + lub
PŁYN OWODNIOWY DVP
< 2 cm
DVP
< 2 cm
DVP
< 2 cm
AFI
< 5 cent
RUCHY PŁODU brak brak
BRAK PRZEPŁYWU KOŃCOWO -
- ROZKURCZOWEGO w UA
WYSOKI PI w UA
+
+
WYSOKI PI w DV
NISKI PI w MCA
lub
lub
Poradnia Perinatologii i
Kardiologii Perinatalnej
DV - patologia- Obniżona fala A
- Wsteczna fala A – objaw zagrożenia dla płodu !!!
Śmiertelność – 80%
SVT
Hemodynamika przepływu mózgowego
w niedotlenieniu płodu
Niewielkie niedotlenienie
Adaptacja układu krążenia
Rozszerzenie naczyń mózgowych
CPR (RI, PI)
Centralizacja krążenia - BSE
Postępujące niedotlenienie CPRMechanizm kompensacyjny
Krwawienia dokomorowego
Profilaktyka kwasicy
Głębokie niedotlenienie
Dekompensacja centralizacji
•Gwałtowny wzrost oporów w tt mózgu
•Przepływ wsteczny w n wieńcowych
•Brak fali D w aorcieCPR > 1
zgon
PODSUMOWANIE
Przepływy + ocena wzrostu płodu + profil biofizyczny
= zarysowanie grupy ryzyka pozwala
zwiększyć nadzór zmniejsza śmiertelność
okołoporodową
Przepływy dopplerowskie – krzywe patologiczne.
Brak przepływu rozkurczowego na t. pępowinowej ( blok
póznorozkurczowy = blok fali „D”, AEDF)
Przepływ wsteczny w końcowej fazie rozkurczu na t. pępowinowej
(fala zwrotna, REDF)
Pulsacja w żyle pępowinowej( przy IUGR, towarzyszą
nieprawidłowe przepływy tętnicze w 100% , śmiertelność 65%)
USG w ginekologii- wskazania
Nieprawidłowe krwawienie
Bóle w miednicy mniejszej
Lokalizacja wkładki domacicznej (IUD)
Guzy i /lub powiększenie narządów miednicy mniejszej
Ocena badalnych zmian
Indukcja owulacji i diagnostyka niepłodności (kontrast)
Ocena stopnia zaawansowania raka endometrium
Przy raku jajnika- ocena jamy brzusznej
Przy raku szyjki macicy- USG nerek, USG transrectalne
Biopsja guza ,drenaż ropnia , nieprawidłowe wyniki
badań laboratoryjnych(OB.,Ca125, badania hormonalne
Diagnostyka wrodzonych wad narządu
płciowego i moczowego u dzieci , młodych
dziewcząt – badanie transrektalne
Brak, niedorozwój macicy
Macica podwójna
Przegrody
Zarośnięcie
Haematokolpos, hematometra
Guz (tumor)
1. Lokalizacja
2. Wymiary , kształt, objętość
3. Unaczynienie ( lokalizacja i wskaźniki przepływu)
4. Echostruktura: - torbielowate- ropień
- mieszane-krwiak
- lite – guz nowotworowy
5. Ewentualne zagrożenie:
- niepodejrzane
- podejrzane
Guz niepodejrzany („łagodny” w obrazie USG)
bezechowy
bezechowy z echem wewnętrznym - regularne
równy, dobrze zarysowane ściany
zmiany ruchome
przepływy PI- 1,0 i więcej ( pow.1.5), RI – pow. 0.4 ( pow.0.7)
unaczynienie obwodowe
Niskooporowe przepływy mają:
guzy zapalne, guzy endometrioidalne, torbiele krwotoczne ciałka
żółtego
Guz „podejrzany” w obrazie USG
nieregularny kształt
zarysy ścian niewyraźne lub niewidoczne
bez widocznej torebki
nieregularne echo wewnętrzne (brodawkowate)
nieruchome zmiany
przepływy PI poniżej 1,0, RI poniżej 0.4
neowaskularyzacja (ca ovarii)
unaczynienie centralne
Guz – ocena stopnia zagrożenia w USG
Prawidłowa + Nieprawidłowy = podejrzany !
morfologia przepływ
Nieprawidłowa + prawidłowy = podejrzany !
morfologia przepływ
Brak wcięcia rozkurczowego = podejrzany
( dodatkowo ocena markerów ( np. Ca 125) oraz „wzrostu” w
czasie – ocena badań po przerwie
GINEKOLOGIA – USG ocena powikłań
pooperacyjnych
lokalizacja krwiaków – w miednicy mniejszej (jama
otrzewnowa),w przestrzeni pozaotrzewnowej, w
powłokach
ocena krwawienia do jamy brzusznej (wolny płyn)
ocena dróg moczowych (zastój, poszerzone
moczowody)
pooperacyjna niedrożność jelit
Usg- endometrium
Pomiar : wszystkie warstwy w wymiarze A-P macicy
Premenopauza – ocena pod koniec menses
Po menopauzie (HTZ ) - ocena po zakończeniu dawki
progestagenu lub pod koniec krwawienia z odstawienia
Podejrzany :
niejednorodne echogenicznie
nieprawidłowe krwawienie
„pomenopauzalne” poszerzenie ponad 15 mm
Kryteria i parametry
ultrasonograficzne w różnicowaniu
guzów jajnika
Echostruktura,odgraniczenie,wolny płyn w
miednicy małej
Ukrwienie zmiany ( układ, lokalizacja i
połączenia naczyniowe )
Ocena indeksów przepływu RI i PI
Ocena prędkości przepływu PSV i TAMXV
Cechy ultrasonograficzne zmian
niepodejrzanych w jajniku
Wymiary < 5 cm
Gładka , cienka torebka
Bezechowa zawartość
Brak lub < niż 3 cienkie (< 3mm grub) przegrody wewnątrz zmiany
Brak wolnego płynu w zatoce Douglasa
Kryteria i parametry
ultrasonograficzne w różnicowaniu
guzów jajnika
Echostruktura,odgraniczenie,wolny płyn w
miednicy małej
Ukrwienie zmiany ( układ, lokalizacja i
połączenia naczyniowe )
Ocena indeksów przepływu RI i PI
Ocena prędkości przepływu PSV i TAMXV