Download - Veset e Liga
-
7/30/2019 Veset e Liga
1/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
2/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 2
N emr t All-llahut, t Gjithmshirshmit, Mshiruesit!
VESET E LIGA
ALKOOLI DUHANI - BIXHOZI
Shebib bin Ali el-Hadiri
Kasim Dobraqa
Botuar nga: Botues Privat
T gjitha t drejtat e ktij libri i takojn prkthyesit Muhamed Iljaz Dolaku
-
7/30/2019 Veset e Liga
3/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 3
PJESA E PAR........................................................................................................ 6DISPOZITAT SHKATRRUESE T PIJEVE ALKOOLIKE ........................................................................... 6
DOMETHNIA E FJALS EL-HAMR ...................................................................................... 6PIKA E PAR: N GJUH ............................................................................................... 6PIKA E DYT: N FIKH ................................................................................................. 8PIKA E TRET: N KIMI ................................................................................................ 9PIKA E KATRT: N FARMAKOKINETIK ..................................................................................12PIJET ALKOOLIKE JAN HARAM, HARAM! .................................................................................14E PARA: QNDRIMI I KURANIT FISNIK KUNDREJT ALKOOLIT ..................................................................15E DYTA: QNDRIMI I SUNETIT T PASTR PEJGAMBERIK ......................................................................24E TRETA: QNDRIMI I ASHABVE RRETH PRDORIMIT T ALKOOLIT............................................................31E KATRTA: IXHMA KONSENSUSI ......................................................................................32A KA DOBI N ALKOOL ...............................................................................................33PRDORIMI I TIJ N MJEKSI DHE N FARMACEUTIK .......................................................................34PRDORIMI I ALKOOLIT N PRODHIMIN E AROMAVE DHE LNDVE AROMATIKE ...................................................35
PRDORIMET E TJERA T ALKOOLIT ......................................................................................35PRDORIMI I ALKOOLIT SI ILA .........................................................................................36PJESA E DYT.......................................................................................................37ALKOOLI, ILUZIONET, GNJESHTRAT .....................................................................................37
-
7/30/2019 Veset e Liga
4/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 4
POHIMI I PAR ......................................................................................................38DISA NJERZ NGA MOSDIJA KONFIRMOJN SE ALKOOLI (VERA) E EL OREKSIN, PRANDAJ NJERZIT E PIN AT GJAT NGRNIES ...........38
POHIMI I DYT......................................................................................................39
DISA NJERZ NGA MOSDIJA POHOJN SE ALKOOLI I JEP ENERGJIN E NGROHT NJERIUT, E CILA E MBRON NGA T FTOHTT ..............39POHIMI I TRET .....................................................................................................43DISA NJERZ POHOJN SE ALKOOLI KA DOBI SHNDETSORE, EVEANRISHT PR T SMURT NGA ZEMRA, MEQ SHT VRTETUAR SE ALKOOLI ZGJERON DAMART E GJAKUT! ....................... 43POHIMI I KATRT ....................................................................................................60DISA NJERZ POHOJN SE ALKOOLI KA VLER USHQYESE, DUKE PASUR PARASYSH SE PRODHON KALORI T VLERS S LART..............60
POHIMI I PEST .....................................................................................................63DISA POHOJN SE ALKOOLI KA AFTSI Q TA VJ N LVIZJE URINN, PRANDAJ PRDORET PR SHRIMIN E T SMURVE NGA GURTHI IVESHKAVE .........................................................................................................63POHIMII GJASHT....................................................................................................70DISA POHOJN SE ALKOOLI E AKTIVIZON MENDJEN DHE I MUNDSON NJERIUT Q T PUNOJ DHE T JET I QNDRUESHM N PUN. .....70POHIMI I SHTAT ....................................................................................................73
DISA POHOJN SE ALKOOLI NXIT DHE FORCON NEVOJN PR SEKS............................................................73PJESA E TRET ......................................................................................................78DMET SHOQRORE DHE EKONOMIKE NGA ALKOOLI ........................................................................78VLLIMI I PROBLEMIT.................................................................................................79NDIKIMI I ALKOOLIT N SHOQRI .......................................................................................91
-
7/30/2019 Veset e Liga
5/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 5
SI PRBALLEN PROBLEMET?............................................................................................92Shtetet e Bashkuara t Ameriks ......................................................................................93
Ish-Bashkimi Sovjetik...............................................................................................93
ROLI I ALKOOLIT N SHPRBRJEN E FAMILJES ............................................................................98ALKOOLI DHE PROBLEMET N PUN ................................................................................... 103ROLI I ALKOOLIT N BRJEN E KRIMEVE................................................................................ 104ROLI I ALKOOLIT N RRITJEN E PRQINDJES S FATKEQSIVE AUTOMOBILISTIKE ............................................... 108BIXHOZI ......................................................................................................... 114PRDORIMI I DUHANIT.............................................................................................. 119
DMI I DUHANIT .................................................................................................. 120PIRJA E DUHANIT N SHOQRIN MUSLIMANE DHE QNDRIMI I ISLAMIT PR KT SHTJE...................................... 121VRASJET DHE GRINDJET ............................................................................................ 129GJAKMARRJA...................................................................................................... 139SJELLJA E KEQE DHE JO E KULTURUAR SI SHKAKTARE E GRINDJEVE DHE VRASJEVE ............................................. 140
-
7/30/2019 Veset e Liga
6/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 6
PJESA E PARDISPOZITAT SHKATRRUESE T PIJEVE ALKOOLIKE
DOMETHNIA E FJALS EL-HAMRPIKA E PAR: N GJUH
Er-Raziu n Muhtaru es-sihah, pr pijet alkoolike (ar. hamr) parashtron si vijon: Ibn El-Arabi thot: Thuhet se pijet alkoolike e kan marr emrin hamr ngase duke ndenjur janthartuar (zier ndr vete), ndrsa thartimi i ktyre pijeve sht n realitet ndrrimi i errave t tyre.Gjithashtu, thuhet se pijet alkoolike e kan marr kt emr ngase ato mbizotrojn (mbulojn)arsyen e njeriut. Pr gruan e cila e v velin n fytyr thuhet ihtemeret, ndrsa tahmir do t thott mbuluarit.
Ajo q deh (hamr) sht ajo q mbizotron (mbulon) arsyen, qoft ajo n gjendje t lngt apo t
ngurt, qoft n form t ushqimit ose t pijes.Er-Ragib El-Asbahaniu, n veprn Mufredat el Kuran, thot: Pijet alkoolike (hamr) kan marremrin hamr meq e mbulojn arsyen, ndrsa disa njerz me kt emr quajn do gj q tdeh.
-
7/30/2019 Veset e Liga
7/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 7
sht e domosdoshme t prmendet se fjala alkool, n esenc me prejardhje arabe, shtformuar nga fjala el-gul, por m von ajo sht transformuar n fjaln el-kuhul.
Fjala el-gul sht prmendur n Kuran n Fjalt e All-llahut t Lartmadhruar, i Cili thot:Prej saj nuk do t dhemb koka dhe nga ajo nuk do t humbet mendja. (EsSaffat: 47)
N kt ajet All-llahu xhel-le shanuhu mohon nga vera e Xhenetit (hamr) vetin e t dehurit tmendjeve.
Duke komentuar kt ajet, Esh-Shevkaniu thot: Nuk ua merr e as q ua mungon mendjen, enga kjo ver nuk ndiejn smundje e kokdhembje. All-llahu xhel-le shanuhu nga vera e xhenetitmohon mundsin e shkaktimit t mjerimeve, si sht kokdhembja dhe dehja, q shkakton
alkooli (vera) n kt bot.
N veprn Muhtaru es-Sihah, pr domethnien e fjals gavl, Er-Raziu thot: Folja galesht n trajtn kale, e thuhet igtalehu nse i ndodh njeriut dika duke mos e ditur si dhe prejnga. Fjalt e t Lartmadhrishmit: La fiha gavl do t thon: pas pirjes s ksaj vere nuk kakokdhembje, ngase n nj ajet tjetr thot: La jusaddaune anha.
Ebu Ubejde thot: El-gavl do t thot q vera tua marr arsyen; pr do gj q e kaplon
njeriun dhe e vdes at, thuhet gavl.
-
7/30/2019 Veset e Liga
8/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 8
PIKA E DYT: N FIKH
Fjala hamr nnkupton do gj q shkakton dehjen, qoft baza e saj pemt, si jan rrushi,hurma, stafidhja, qoft baza e saj drithrat, si jan gruri, elbi, misri, qoft nga mjalti, edhenqoftse ajo piqet n zjarr apo jo.
Nga kjo shohim se arsyeja pr shkak t s cils sht ndaluar alkooli sht dehja, e jo baza nga ecila sht prodhuar alkooli. Prkitazi me kt ekzistojn kto argumente autentike:
- Umer b. El-Hattabi radijall-llahu anhu mbante ligjrat (hudbe) nga mimberi i t Drguarit tAll-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam duke thn: O njerz, me t vrtet sht shpallur ndalesa
e alkoolit, kurse ky prgatitet prej pes gjrave: prej rrushit, hurmave, mjaltit, grurit dhe elbit.Alkooli (hamr) sht ajo q mbulon arsyen.1
- En-Numan b. Beshiri radijall-llahu anhu transmeton se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhive sel-lam ka thn: Me t vrtet alkooli sht prej rrushit, alkooli sht edhe prej hurmave,alkooli sht edhe prej mjaltit, alkooli sht edhe prej grurit, alkooli sht edhe prej elbit.2
1 Transmetojn El-Buhariu dhe Muslimi.2 Transmetojn t pestt prve En-Nesaiut.
-
7/30/2019 Veset e Liga
9/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 9
PIKA E TRET: N KIMI
Literatura shkencore prmend se arabt ishin t part q e prodhuan alkoolin dhe thuhet se njshkenctar-kimist musli-man, Xhabir b. Hajjani, ishte i pari q e kishte prmirsuar alkoolin n
vitin 185 h.
Pijet alkoolike prkufizohen si pije, prbrsi kryesor i t cilave sht alkooli. Kto pije prmbajnn vete nj sasi t madhe t prbrsve alkoolik, kurse m i rndsishmi sht alkooli etilik,formula kimike e t cilit sht C2H5OH, dhe konsiderohet si lnd dehse dhe sht i pranishmn t gjitha pijet alkoolike. Kt lnd kimistt e karakterizojn si helmuese; ajo sht e lngt, pangjyr, avullon e ndizet shpejt dhe tretet si n uj, ashtu edhe n yndyrra.
Procesi i prgatitjes s alkoolit ndodh me thartimin e materieve t sheqerit dhe me ndikimin(veprimin) e thartirs, ndrsa, edhe pse dallohen pr nga emri, pijet alkoolike prmbajn nj sub-stanc t prbashkt, q quhet alkool.
I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam e ka thn t vrtetn kur ka pohuar: Me tvrtet, njerzit e umetit tim do t pin pije alkoolike dhe nuk do ti quajn me emrat e tyre. 3
Tabela vijuese na sqaron disa nga pijet alkoolike dhe burimin e substancs s sheqerit nga e cilaprgatiten, si dhe prqindjen e alkoolit q prmbajn.
3 Transmeton Ahmed Ebu-Davudi.
-
7/30/2019 Veset e Liga
10/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 10
% EALKOOLIT
BURIMI I SUBTANCS
S SHEQERIT
LLOJI I PIJES
ALKOOLIKE
3-6%
3-6%
4-8%
Birra dhe llojet e saj:
- magazine, - ales, - stout
4-6% Mollt ose ndonj frut tjetr Cider
8-10%15-20%
Rrushi Verrat:- e lehta
- shampanja
t forta: sherry, port,vermouth
-
7/30/2019 Veset e Liga
11/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 11
40%
37-40%
40%
37-40%
- Distilimi i tretsirs s thartuar t rrushit
- Distilimi i tretsirs s
thartuar t misrit
- Distilimi i kallamit t
sheqerit tretsir e thartuar, s cils i shtshtuar mani ose ndonj frut tjetr
- Drithra t distiliuara
- raki
- uiski
- rum
- xhin
20-55% Pije alkoolike t distiliuara, me shtim taroms
Pijet alkoolike t mbla likeret:
- kirsch, - chatreuse
Grupin e dyt t prbrsve t alkoolit e sajon metanoli, i cili prdoret m pak, por sht mhelmues se alkooli etilik, ngase mund t shkaktoj edhe vdekjen, helmimin e muskulit t zemrs
dhe rraskapitjen e saj. Po kshtu ai mund t shkaktoj edhe verbrimin e befasishm. sht edomosdoshme t prmendet se ky lloj alkooli, d.m.th. metanoli, gjendet n plagjiate t pijevealkoolike.
Sa alkool prmban nj njsi?
-
7/30/2019 Veset e Liga
12/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 12
Nj njsi n vete prmban 10 mililitra ose 8 gram alkool t pastr, e kjo sht prafrsisht ebarabart me:
- nj got uiski;- nj got sherry;
- nj got ver t thjesht;
- nj krikll birr ose cider me vllim 550 mililitrash.
Nga ana tjetr, nj shishe e pijeve alkoolike t koncentruara, si sht rakia, uiski, xhini etj.,prmban 30 njsi, prafrsisht 300 mililitra ose 240 gram alkool t pastr.
PIKA E KATRT: N FARMAKOKINETIK
Stomaku dhe zorrt e holla e prthithin shpejt alkoolin nse alkooli sht n koncentrim m tvogl, por nse koncentrimi i alkoolit n pije sht m i madh se 20%, ather procesi iprthithjes bhet m i ngadalshm. Shkaku i ksaj sht se alkooli shkakton prishjen eperistaltiks s stomakut (gastric peristalis), si shkakton edhe tkurrjen e vrims s diafragms(pylorosprans), q ka pr pasoj ardhjen e m ngadalshme t alkoolit n zorr q alkooli tprthithet.
-
7/30/2019 Veset e Liga
13/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 13
Ekzistojn edhe faktor t tjer q shkaktojn ngadalsimin e procesit t prthithjes, si shtpirja e qumshtit, zbutja e alkoolit me uj dhe ushqimi q ende nuk sht tretur.
Pas procesit t prthithjes, alkooli prhapet npr t gjitha qelizat e organizmit me shpejtsi tmadhe dhe vlen t prmendet se rreth 90% e alkoolit t prthithur mobilizohet n organizm,kurse pjesa tjetr e tij del jasht prmes urins, djerss dhe frymnxjerrjes. Organi m irndsishm i specializuar pr metabolizmin e alkoolit sht mlia, e cila metabolizon rreth 90%t alkoolit t prthithur prmes disa enzimave q i prodhon vet, si sht enzima q ndanhidrogjenin nga alkooli (alkoholdehydrogerase ADH), e shndrron alkoolin n acetal-dehyde,pastaj n acetat, i cili m n fund shndrrohet n dioksid karboni dhe n uj. (Shih fotografin 2)
-
7/30/2019 Veset e Liga
14/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 14
PIJET ALKOOLIKE JAN HARAM, HARAM!All-llahu i Lartmadhrishm thot: O besimtar! Me t vrtet, vera, bixhozi, statujat dheshigjetzat e fallit jan gjra t ndyta, pun djalli. Prandaj largohuni nga kto, q t arrini at qdshironi! (ElMaide: 90)
Ndalesa e pirjes s alkoolit sht vrtetuar me Kuran, me Sunet dhe me ixhma (konsensus).
Mirpo, prkundr ksaj, eksizton nj grup njerzish t cilt konsiderojn se fjala fexhtenibuhu largohuni nga kto, q sht prmendur n Kuran nuk udhzon n ndalesn e qart dhekategorike, si sht rasti me ndalesat e tjera, kurse shembull pr kt jan Fjalt e All-llahut tLartmadhrishm: Ju ndalohet ngordhsira, gjaku, mishi i derrit dhe ajo (kafsh) q sht therurn emr t dikujt tjetr e jo n emr t All-llahut, dhe q sht mbytur e vrar, dhe q shtgremisur, dhe q sht therur me brir, ose q sht dmtuar nga egrsirat, prve nse e keniprer ju. (ElMaide: 3)
Pr tu prgjigjur n kt konfirmim t pabaz, vmendjen ton do ta drejtojm n kt:
-
7/30/2019 Veset e Liga
15/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 15
E PARA: QNDRIMI I KURANIT FISNIKKUNDREJT ALKOOLIT
Fjala Fexhtenibnuhu - Largohuni nga kto, e prmendur n Kuran
Kjo fjal n gjuhn arabe do t thot largim dhe mosafrim ndaj dikaje ose t kufijve tdikaje. Pra, kjo fjal sht ndr ndrtimet m t spikatura, e cila v n pah ndalesn. Ai q istudion ajetet e Kuranit Fisnik do t shoh se fjala fexhtenibuhu largohuni nga kto, shtprmendur n numr t madh n ajete t tjera. Nga kto ajete jan edhe ajetet ku ndalohetpranimi i bindjeve t rrejshme dhe veseve t kqija, ndrsa disa prej ktyre ajeteve jan:
Prandaj, largohuni nga idhujt dhe shmangjuni sa m shum bisedave t rrejshme. (El-Haxhxh:30)
Ne do populli i kemi drguar Pejgamber. Adhuroni All-llahun, e shmangiuni idhujve! (EnNahl: 36)
Pr ata t cilt i shmangen adhurimit t idhujve dhe t cilt i drejtohen All-llahut, atyre u jankushtuar lajmet e gzuara, prandaj prgzoji robrit e Mi! (ElZumer: 17)
Kur Ibrahimi u lut: O Zoti im, bje kt vend vendbanim t sigurt dhe m ruaj mua dhe bijt emi nga adhurimi i idhujve! (Ibrahim: 35)
N disa ajete prmenden njkohsisht edhe fatkeqt edhe ata q i friksohen All-llahut, si p. sh.:
-
7/30/2019 Veset e Liga
16/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 16
*N t cilin do t hyj vetm fatkeqi, *i cili mohon dhe kthen kokn, *ndrsa nga ai do t jetlarg ai i cili i friksohet All-llahut. (ElLejl: 15-17)
Ai i cili i studion me vmendje ajetet pr ndalimin e alkoolit: *O besimtar! Me t vrtet vera,bixhozi, statujat dhe shigjetzat e fallit jan gjra t ndyta, pun djalli. Prandaj largohuni nga kto,q t arrini at q dshironi! *Djalli dshiron q, me an t pijeve alkoolike e me bixhoz, t fusn mes jush armiqsi e urrejtje dhe tju shmang juve nga t kujtuarit e All-llahut dhe nga namazi.Pra, a do t shmangeni?! (ElMaide: 90-91), do t shoh se kto ajete prmbajn shum treguesq vn n pah ndalimin e prdorimit t alkoolit.
Disa nga kta tregues jan si vijon:
Ajeti fillon duke iu drejtuar besimtarve me fjalt: O besimtar!, q trheq vrejtjen se ajo qpason sht dispozit t ciln besimtart, q i prgjigjen Zotit dhe q i kryejn urdhrat e Tij eshmangen nga ndalesat, duhet ta kryejn patjetr.
Alkooli (vera) sht prmendur n kontekst s bashku me bixhozin, me idhujt, me shigjetzat prfall dhe t gjitha kto bjn pjes n mkate t mdha. Alkooli sht prmendur i pari pr shkakt mkatit t madh t prdorimit t tij dhe se ai sht elsi i t gjitha mynxyrave.
Alkooli sht quajtur gj e neveritshme (rixhs), ndrsa fjala rixhs n gjuhn arabe shnon gjrate urryera e t ndyra. Ka mendime se kjo fjal do t thot mllef, sikur domethnia e mkatit.
Ajetet sqarojn se alkooli sht vepr e djallit, ndrsa nga djalli vjen vetm e keqja, si thot Esh-Sheukani. Shehidi, Seid Kutbi, All-llahu e mshiroft, thot: Shejtani sht armiku i strlasht injeriut, kurse pr besimtarin mjafton q ta dij se nj vepr sht e djallit e q ndjenja e tij ti
-
7/30/2019 Veset e Liga
17/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 17
shmanget ksaj, q shpirti i tij t ndiej neveri nga kjo dhe q qenia e tij t zmbrapset e t largohetnga kjo n mnyr q t ruhet dhe t friksohet prej saj.
Prdorimi i shprehjes largohuni, e cila sht m shprehse, v n pah ndalesn, ngase kjo do tthot largimi nga e ndaluara, e t mos flitet pr kryerjen e asaj q sht e ndaluar.
Arritja e suksesit dhe shptimi jan t lidhura me knaqsin e All-llahut duke iu shmanguralkoolit: Prandaj, largohuni nga kto, q t arrini at q dshironi!, q paraqet nxitje prbesimtart q ti shmangen atij. Esh-Sheukani thot: Nse n shmangien nga alkooli shtshptimi, ather n prdorimin e tij sht gremisja dhe shkatrrimi.
Ajetet sqarojn t kqijat dhe dmet nga prdorimi i alkoolit. I Lartmadhrishmi thot: Djalli
dshiron q me an t pijeve alkoolike e me bixhoz t fus n mes jush armiqsi e urrejtje.SeidKutbi, All-llahu e mshiroft, thot: Me kt vetdijes s muslimanve i zbulohet synimi i djallit,caku i intrigs s tij dhe prodhimi i ndytsis s tij. Ky sht shkaktimi i armiqsis dhe i urretjesn radht e muslimanve, me ndihmn e vers dhe t bixhozit si dhe largimin e atyre qbesojn nga kujtimi i All-llahut dhe nga namazi, etj. Kto qllime, t cilat dshiron ti arrij djalli,jan njmendsi dhe muslimant mund ti shohin ato n botn e dukshme. Kto fjal jan
vrtetuar me Fjalt hyjnore, t vrteta vetvetiu. Nuk sht nevoja q t hulumtohet gjat pr tu
bindur njeriu se djalli sht ai i cili hedh ndr njerzit, me ann e alkoolit e t bixhozit, armiqsindhe urrejtjen. Alkooli merr mendjen dhe e nxeh gjakun e mishin dhe nxit teket e ashprsin.Bixhozi, i cili shkon s bashku me alkoolin, nxit n shpirtra ndjenjn e shkatrrimit e t smirs(urrejtjes), meq ai q ka humbur n bixhoz domosdo ndien smir e urrejtje ndaj atij me t cilinka luajtur bixhoz, ngase ai ia merr parat sy ndr sy, i merr ato si fitues, ndrsa partneri i tij
-
7/30/2019 Veset e Liga
18/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 18
mbetet si humbs me telashe. N natyrn e ktyre gjrave, t bixhozit e t alkoolit, sht q tnxisin urrejtjen dhe armiqsin, sado q ato i bashkojn partnert n fushn e grindavecis dhe teksplozivitetit, t cilat siprfaqsisht kan mbresn e przemrsis dhe knaqsis. Largimi nga
kujtimi n All-llahun dhe nga namazi nuk sht nevoja t shqyrtohet, ngase alkooli shkaktonharresn, ndrsa bixhozi t pushton. E qara e bixhoziut nuk sht aspak m e vogl sesa e qarame alkool, kurse bota e bixhoziut sht porsi bota e pijanecit dhe kufizohet n tavolina, n gotadhe n gur (letra).
Pr Fjalt e t Lartmadhrishmit: Pra, a do t shmangeni?! Ibn Kethiri thot: Ktu shtkanosja dhe friksimi. Kurse Esh-Sheukani thot: Ktu gjendet nj rrnj e madhe n formpyetjeje, e cila v n pah qortimin, prandaj Umeri radijall-llahu anhu, kur e pat dgjuar kt, ka
thn: Po shmangem!Fjalt e t Lartmadhrishmit, pas ajetit me t cilin ndalohet alkooli: Bindjuni All-llahut, bindjuniedhe Pejgamberit dhe jini t kujdesshm! E nse ktheni kokat, ather dijeni se Pejgamberi Ynka pr detyr vetm t shpall qart. (ElMaide: 92). Ajeti vrteton dhe theksondomosdoshmrin e pasimit t urdhrit t All-llahut, kshtu q nuk do t vazhdohet me pirjen ealkoolit, dhe v n pah pasimin e asaj q i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lamsqaron lidhur me alkoolin.
Ashabt i prfshiu frika pr vllezrit e tyre t cilt kishin prdorur alkoolin e ishin vrar nrrugn e All-llahut para ndaless s prdorimit t alkoolit, rreth asaj se a do ti dnoj All-llahuata. Pr kt shkak u shpalln Fjalt e All-llahut xhel-le shanuhu, si qetsim i shpirtrave. Pr ataq besojn dhe q bjn vepra t mira ska asfar mkati pr at q kan ngrn e q kan pir
-
7/30/2019 Veset e Liga
19/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 19
(para ndaless) kur i shmangen asaj q e kan t ndaluar dhe kur besojn, pastaj i friksohen All-llahut e besojn dhe ather u shmangen mkateve dhe bjn mirsira. E, All-llahu i do ata q ubjn mirsira t tjerve. (ElMaide: 93)
Ndalimi i prdorimit t alkoolit sht shpallur n etapa dhe un do tia l hapsirn shehidit SeidKutbi, All-llahu e mshiroft, q t na shpjegoj etapat prmes t cilave ka kaluar dispozita endaless s prdorimit t alkoolit. Ai thot: Etapa e par ka qen dirigjim i shigjets s tendosurkur All-llahu i Lartmadhrishm n suren En-Nahl ka thn: E nga frutat e palmave e thardhis prgatitni pije dhe ushqim t kndshm. (EnNahl: 67) N kt mnyr ajo qe e paraq arriti te kujtesa e muslimanve duke vendosur pijen (alkoolin) kundruall ushqimit tkndshm, prandaj duket se alkooli sht nj gj ndrsa ushqimi i kndshm nj gj krejt tjetr.
Pastaj vjen etapa e dyt, n t ciln sht zgjuar vetdija e besimit n shpirtrat e muslimanve mean t logjiks legjislative, kur u shpall ajeti i sures El-Bekare: T pyesin ty pr vern dhebixhozin. Thuaj: "N to ka mkat (dm) t madh, por edhe dobi pr njerzit; mirpo, mkati(dmi) sht m i madh sesa dobia prej tyre! (ElBekare: 219)
N kt ajet sht dhn shenja se braktisja e bixhozit dhe vers sht m urgjente, duke qen sedmi sht m i madh sesa dobia, ndrsa ka pak gjra q nuk kan njfar dobie; mirpo, lejimi
ose ndalimi i ksaj gjje mbshtetet n at se a mbizotron n t dmi a dobia.Pastaj pason etapa e tret, n t ciln sht thyer shprehia e pirjes s alkoolit dhe nxitja ejotolerancs dhe e mospajtimit ndrmjet alkoolit dhe urdhrit pr faljen e namazit kur u shpallajeti nga surja En-Nisa: O besimtar! Asesi mos iu afroni namazit kur jeni t dehur, prderisa tdini se flisni. (EnNisa: 43)
-
7/30/2019 Veset e Liga
20/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 20
Namazi kryhet n pes intervale kohore dhe ndrmjet shumics s ktyre intervaleve ka distanct vogl kohore, e pamjaftueshme q njeriu t dehet e pastaj t zhdehet ndrmjet dy kohve tnamazit. Me kt dispozit ngushtohen gjasat e zbatimit praktik t shprehis s pirjes s alkoolit,
e veanrisht pr pirjen e alkoolit n mngjes dhe pas ikindis ose akshamit, si ishte shprehi enjerzve n periudhn paraislamike, xhahilijet. Ajeti thyen edhe shprehin e prdorimit t alkoolitlidhur me afatet e caktuara kohore, n t cilat sht prdorur alkooli. N ajet gjendet dika q nshpirtin e muslimanit ka peshn e vet, e kjo sht pamundsia e harmonizimit ndrmjet zbatimitt urdhrit t faljes s namazave n kohn e tyre dhe shoqrimit t shprehis s pirjes s alkoolitn periudha t caktuara kohore. Pastaj pason etapa e katrt vendimtare, pr t ciln shpirtrattanim ishin prgatitur trsisht. Vetm sa erdhi ndalesa, pasoi bindja dhe dgjesa pa far
hamendje. Nga Umer b. El-Hatabi, All-llahu qoft i knaqur me t, transmetohet se ka thn: OAll-llah, shpjegona pr alkoolin me nj shpjegim t mjaftueshm! Ather sht shpallur ajeti nsuren El-Bekare: T pyesin ty pr vern dhe bixhozin. Thuaj: "N to ka mkat (dm) t madh,por edhe dobi... Pastaj Umerin e thirrn dhe i lexuan ajetin, ndrsa ky tha: O All-llah, nashpjego pr alkoolin gjra t cilat do t na knaqin! Ather u shpall ajeti nga surja En-Nisa:Asesi mos iu afroni namazit kur jeni t dehur... Umerin e thirrn srish, i lexuan kt ajet dhetha: O All-llah, na shpjego pr alkoolin aq sa do t jet e mjaftueshme! Pastaj u shpall ajeti ngasurja El-Maide: Djalli dshiron q, me an t pijeve alkoolike e me bixhoz, t fus n mes jush
armiqsi e urrejtje dhe tju shmang juve nga t kujtuarit e All-llahut dhe nga namazi. Pra, a do tshmangeni?! Ja lexuan Umerit prsri kt ajet e ky tha: U shmangm, u shmangm! Kt eshnojn autort e Suneneve.
-
7/30/2019 Veset e Liga
21/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 21
Kur u shpall ky ajet pr ndalimin e alkoolit n vitin e tret pas Betejs s Uhudit nuk ishte nevojapr m shum se nj tellall (kasnec), i cili thrriste n vendet ku tuboheshin njerzit n Medin:O njerz, alkooli u b i ndaluar (haram)! Ai q kishte n at ast gotn n dor e thyente,
ndrsa ai q kishte nj gllnjk n goj e nxirrte nga goja dhe u shqyen t gjitha mbajtset prver e u thyen t gjitha shtambat. Dhe kshtu, shtja mori fund.
Pr sa i prket urtsis q prehet n ndalimin suksesiv t alkoolit, at na e ka shpjeguar SejjidKutbi me rastin e komentimit t Fjalve t All-llahut: T pyesin ty pr vern dhe bixhozin. Thuaj: "Nto ka mkat (dm) t madh, por edhe dobi pr njerzit; mirpo, mkati (dmi) sht m i madh sesa dobia prejtyre!Ai thot: Ky tekst, q gjendet para nesh, ishte hapi i par i ndaless. Gjrat dhe veprat nga-ndonjher nuk jan vetm t kqija. E mira przihet me t keqen, ndrsa e keqja przihet me t
mirn n kt bot. Mirpo, ajo nga ka varet se a do t jet dika e lejuar apo e ndaluar shtmbizotrimi i ans s mir ose t keqe. Nse dmi nga alkooli dhe bixhozi sht m i madh sesadobia, ather ky sht shkak dhe arsye pr ndalim, edhe pse ktu nuk sht shprehur n mnyrt qart.
N kt vend tregohet sheshit nj an e metods s edukimit islam, kuranor hyjnor dhe t urt, ekjo sht metoda q mund t gjendet n shum dispozita, urdhresa dhe udhzime t tij. Ne do tspikatim tani nj rregull t ksaj metode me rastin e t folurit pr alkoolin dhe bixhozin.
Kur dispozita ose ndalesa sht e lidhur me nj rregull t konceptit t imanit (besimit) ose pr njshtje bindjeje (itikad), ather Islami q nga momenti i par sjell urdhres t qart. Mirpo, kurdispozita ose ndalesa sht e lidhur me shprehi (adet) ose me imitim, ose me ndonj situat
-
7/30/2019 Veset e Liga
22/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 22
shoqrore e cila nuk sht e leht, ather Islami pret dhe i afrohet shtjes ngadal, butsisht esuksesivisht, dhe prgatit kushte reale e optimale, q lehtsojn zbatimin dhe bindjen.
Kur kishte t bnte me shtjen e teuhidit apo t shirkut, Islami q nga momenti i par e realizoidispozitn e tij n mnyr t prer e t vendosur, pa hamendje e prfillje, pa pazarllk e takim ngjysmn e rrugs; se ktu kemi t bjm me shtjen e rregullit bazor t konceptit, pa t cilinimani nuk sht i rregullt dhe Islami nuk vendoset. Pr sa i prket alkoolit dhe bixhozit, kishin tbnin me adet e shprehi, kurse shprehia krkon shrim. Pr kt shkak sht filluar me lvizjen e
vetdijes s besimit dhe logjiks legjislative n shpirtrat e muslimanve, kshtu q sht thn sedmi nga alkooli dhe bixhozi sht m i madh sesa dobia, pra n shenj se braktisja e alkoolitsht gj parsore. Pastaj erdhi hapi i dyt me rastin e shpalljes s ajetit nga surja En-Nisa: O
besimtar! Asesi mos iu afroni namazit kur jeni t dehur, prderisa t dini se flisni.Namazi kryhet n pes periudha kohore dhe n shumicn e ktyre periudhave sht nj distanc e
vogl kohore, q nuk sht e mjaftueshme pr tu dehur dhe pr tu zhdehur. Ktu shprehetngushtimi i gjasave pr praktikimin e shprehis s pirjes dhe thyerja e shprehis s prdorimit talkoolit, q sht e lidhur me kohn e caktuar t prdorimit.
Dihet se ai q prdor dika, ndien nevoj pr at q merr rregullisht, qoft fjala pr pije dehse
ose drog, n koh t caktuar, n t ciln zakonisht e prdor at. Kur e kalon kt koh tzakonshme dhe kjo prsritet shum her, ather zvoglohet fuqia e ksaj shprehije dhe sht emundur t mposhtet. Pasi u realizuan kta dy hapa, erdhi urdhri i fundit pr ndalimin e alkoolitdhe bixhozit: O besimtar! Me t vrtet, vera, bixhozi, statujat dhe shigjetzat e fallit jan gjrat ndyta, pun djalli. Prandaj largohuni nga kto, q t jeni t shptuar! (ElMaide: 90)
-
7/30/2019 Veset e Liga
23/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 23
N nj vend tjetr Sejjid Kutbi thot: Alkooli (vera), bixhozi, statujat dhe shigjetzat e fallit kanqen veori dhe tradit e rrnjosur thell n shoqrin e xhahilijetit. E gjith kjo ka qen nj tuf elidhur fort me praktikimin e ktyre gjrave edhe me at se kto gjra kan qen veanti dhe
tradit e asaj shoqrie. Alkoolin e pinin n sasira t mdha dhe me pirjen e tij garonin n ndejet etyre n vetlavdrime dhe mburrje. Vetlavdrimin n poezi e ndrlidhnin me alkoolin. Prkrahorgjive shkonte edhe therrja e kafshve dhe hanin mish t pjekur ata q pinin alkool, ata q eprgatisnin at dhe ata q ishin prher t pranishm n kto ahengje, t cilt gjenin strehim n todhe ata mblidheshin rreth tyre. Kto kafsh therreshin pran statujave (ensab), dhe kafsht e tyrei thernin tek ata dhe i lyenin me gjakun e tyre. Gjithashtu, tek idhujt i thernin edhe flijimet q uakushtonin zotave t tyre, prkatsisht shortarve q kujdeseshin pr ta (idhujt). Rreth kafshs s
therrur n orgji dhe n rrethana t ngjashme shoqrore, ushtrohej bixhozi me ndihmn eshigjetzave (pr fall). donjri prej tyre e fitonte pjesn e vet sipas asaj q tregonte shigjetza etij. Shigjetza q merrte mimin m t madh (shigjetza e shtat), atij i takonte pjesa m e madhe,por kishte edhe t till t cilve shigjetazat nuk u sillnin asnj fitim. Kur e njohn Zotin e vrtet,shpirtrat e tyre filluan t dgjonin at q m t vrtet donte dhe nuk donte prej tyre ky Zot i
Vrtet, ndrsa para ksaj as q i kushtonin kujdes, as q i bindeshin urdhrit dhe as qshmangeshin nga ndalesa. Nuk i braktisnin shprehit e tyre xhahilijetike, pa marr parasysh saher iu prsriteshin urdhrat ose u jepeshin kshillat.
Lidhja e natyrs s pastr njerzore sht lidhja e bindjes (akides) dhe, nse s pari nuk vendosetkjo lidhje, n natyrn e njerzore nuk do t mbetet asgj nga ahlaku (morali), nga etika ose ngamirqenia shoqrore. elsi i natyrs njerzore sht ktu. Nse ajo nuk elet me elsin e vet,tuneli i saj i brendshm do t ngel i mbyllur, ndrsa rrugt e saj brrylake. Dhe, kurdoher q
-
7/30/2019 Veset e Liga
24/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 24
ndonj gryk e saj zbulohet, tjetra fshihet; kurdoher q ndriohet ndonj aspekt i saj, tjetrierrsohet; kurdoher q zgjidhet ndonj nyje, tjetra lidhet dhe kurdoher q hapet ndonj rrug esaj, rrugt dhe shtigjet e tjera mbyllen, dhe kshtu pa mbarim.
Pr kt shkak metoda islame nuk filloi me shrimin e ceneve dhe devijimeve t xhahilijetit prejtyre. Filloi nga vet bindja (akida). Filloi nga dshmia (shehadeti), se nuk ka zot prve All-llahut,ndrsa periudha e dshmis se nuk ka zot prve All-llahut ka zgjatur trembdhjet vjet, gjat scils nuk ka ekzistuar qllim tjetr prve ktij: nnshtrimi Atij dhe pushtetit t Tij. E, kurshpirtrat e tyre u bn t pastr dhe sinqerisht t dorzuar ndaj All-llahut dhe t atill q nukgjenin zgjidhje tjetr pr veten prve asaj q zgjidhte pr ta All-llahu, ather filluan ngarkesat,mes t cilave ishin edhe adhurimet. Ather, po ashtu, filloi pastrimi i fundrrinave t xhahilijetit;
shoqror, ekonomik, shpirtror, moral, etik... Detyrimet filluan n astin kur u b nj gjndje eatill: kur All-llahu urdhron, robrit (njerzit) binden pa far kundr-shtimi, ngasa ata nukkrkojn pr vete zgjidhje n at q u urdhron ose ua ndalon All-llahu, fardoqoft kjo.
E DYTA: QNDRIMI I SUNETIT
T PASTR PEJGAMBERIKI Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ue sel-lam e ka theksuar ndalesn e alkoolit nga shumaspekte:
1. E ka prshkruar si elsi i do t keqeje dhe nna e t gjitha t kqijave
-
7/30/2019 Veset e Liga
25/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 25
Nga ibni Abbasi radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam ka thn: Shmangiuni alkoolit, ngase ai sht elsi i do t keqeje! (Shnon El-Hakimi)
Nga Abdull-llah b. Amri radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam ka thn: Alkooli sht nna e zvetnimit dhe mkati m i madh nga mkatet emdha. Kush pi alkool, e l namazin dhe (ndoshta) e njerzon nnn e vet, tezen dhe halln.(Shnon El-Taberani n El-Muxhem el-Kebir)
2. E ka br t ndaluar sasin e vogl t alkoolit, e t mos flitet pr sasin e madhe
Transmetohet nga Ibni Umeri radijall-llahu anhu se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu
alejhi ve sel-lam ka thn: Ajo q deh n sasi t madhe sht e ndaluar edhe n sasira t vogla.Aishja radijall-llahu anha ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam ka thn:E tr ajo q deh sht e ndaluar (haram), kurse ajo q deh n sasi t nj ferku 4, sht endaluar edhe n mas t nj grushti. (Shnon Ahmedi, Ebu Davudi, Et-Tirmidhiu, t cilt thonse hadithi sht i mir, hasen)
3. E ka sqaruar shkakun e ndalimit t alkoolit: dehja
4 Masa e quajtur el-ferk ose el-ferek, por me fethe sht m e njohur, sht mas prej 16 ratlash. Disa thonse kjo mas prmban 16 ratla, nse mendohet n el-ferek (me fethe n shkronjn r), por nse mendohet n el-
ferk (me sukun n shkronjn r), ather kjo mas prmban 120 ratla.
-
7/30/2019 Veset e Liga
26/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 26
Nga Ibni Umeri radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam ka thn: Gjithka q deh sht alkool (hamr), ndrsa do lloj alkooli shtharam! 5
Nga Kajs b. Sad b. Ubade radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: E kam dgjuar tDrguarin e All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam se ka thn: Gjithka q deh sht alkool(hamr), ndrsa do lloj alkooli sht haram dhe largohuni nga vera prej misri! (Vern prej misrie bnin abisinasit dhe quhej el-gubejra.)
Nga Aishja radijall-llahu anha transmetohet se ka thn: sht pyetur i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam pr vern prej mjalti, kurse jemenasit e pinin at, e ai sht prgjigjur:do pije q deh sht haram!6
Lidhur me kt, po citoj at q ka prmendur Sejjid b. Kutbi, e mshiroft All-llahu, n librin evet t vlefshm Fi dhilali El-Kuran, ku thot: Marramendja nga pija, fardo pije qoft ajo,sht n kundrshtim me syeltsin (vetdijen) e prhershme, t ciln e krkon Islami nga zemrae muslimanit, n mnyr q n do ast t jet i lidhur me All-llahun. Pastaj, me ndihmn e ksaj
vigjilence duhet t jet faktor pozitiv pr prparimin dhe pr rimkmbjen e jets, pr mbrojtjen ejets nga dobsit dhe nga oroditja, pr ruajtjen e vetvetes, t pasuris e t nderit t vet, si dhepr ruajtjen e siguris s bashksis islame, Sheriatit dhe rendit nga do lloj agresioni. Individimusliman nuk i sht ln vetvetes e as epsheve t tij, por sht i ngarkuar me detyrime t
5 Shnon Muslimi, Ahmedi, Ebu Davudi e t tjer.6 Shnon Maliku, Ahmedi, Esh-Shafiu, El-Buhariu, Muslimi dhe Ebu Davudi.
-
7/30/2019 Veset e Liga
27/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 27
ndryshme q krkojn prej tij vigjilenc t prhershme. Ai ka detyrime ndaj Zotit, ndaj vetvetes,ndaj familjes, ndaj bashksis muslimane n t ciln jeton dhe ndaj mbar njerzimit, e kjo shtq t thrras e t udhzoj n Islam. Nga muslimani krkohet q t jet n vigjilenc t
prhershme n mnyr q t mund ti kryej kto detyrime, madje prej tij kjo krkohet edhe kurknaqet me gjrat e bukura t lejuara. Islami e detyron q t jet i kujdesshm dhe vigjilent ndajktyre knaqsive dhe mos bhet rob i knaqsive ose epsheve. Ai prher i kontrollon krkesat e
veta, i knaq ato ashtu si i knaq ai q sundon situatn e vet. Marramendja (dehja) aspak nukpajtohet me kt drejtim.
Prve ksaj, maramendja n esencn e vet sht vetm ikje nga realiteti jetsor n periudha tcaktuara kohore dhe kredhje n imagjinata t cilat i nxit dehja dhe mahmurllku. Islami ia mohon
njeriut kt rrug dhe dshiron nga njerzit q ti shohin faktet e realitetit e ti dalin atyre prball,t jetojn me to e t mos e ndrtojn kt jet mbi imagjinata ose iluzione. Dalja prball faktevet realitetit sht thelbi i vendosmris dhe i vullnetit, ndrsa ikja nga ato n drejtim timagjinatave e iluzioneve sht rruga e lirimit nga detyrimet, dobsi e vullnetit dhe tretje edshirs. Islami prher kujdeset pr edukimin e vullnetit dhe lirimit t tij nga zgjedha e shprehisdominante, pirja e alkoolit. Ky aspekt sht vetiu i mjaftueshm, nga pikvshtrimi i Islamit, qalkoolin dhe pijet e tjera dehse ti bj t ndaluara, e kto jan gjra t neveritshme, vepra djalli
dhe shkatrrojn jetn e njeriut.4. Ka ndaluar gjra t tjera lidhur me alkoolin bashk me pirjen e tij
Nga Enesi radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhive sel-lam i ka mallkuar dhjet persona q kan lidhje me alkoolin: at q e shtrydh, kujt i
-
7/30/2019 Veset e Liga
28/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 28
shtrydhet, at q e pi, at q e shrben, kujt i shrbehet, at q e ofron, at q e shet, at qushqehet me fitimin nga ai, kush e blen dhe at prej kujt blihet.7
Nga Ebu Hurejra radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi vesel-lam ka thn: All-llahu, me t vrtet, ka ndaluar alkoolin dhe fitimin nga alkooli dhe kandaluar ngordhsirn dhe fitimin nga ajo, dhe ka ndaluar mishin e derrit dhe fitimin nga ai.8
Nga Ibni Ibni Abbasi transmetohet se ka thn: E kam dgjuar t Drguarin e All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam duke thn: M erdhi Xhibrili e m tha: - O Muhamed, me t vrtet All-llahu e ka mallkuar alkoolin, at q e shtrydh, at q e pi, at q e shrben, kujt i shrbehet, kush eshet, kush e blen, kush e ofron dhe kujt i ofrohet.9
5. E ka mohuar imanin (besimin) e atij q pi alkoolNga Ebu Hurejra radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi vesel-lam ka thn: N astin kur bn kurvri njeriu nuk sht besimtar, vjedhsi gjat vjedhjes nuksht besimtar dhe derisa (njeriu) pi alkool nuk sht besimtar.10
7 Shnon Ibni Maxhe dhe Et-Tirmidhiu.8 Shnon Ebu Davudi9 Shnon Ahmedi, El-Hakimi dhe El-Bejhekiu.10 Shnon El-Buhariu, Muslimi, Ebu Davudi, Et tirmidhiu dhe En-Nesaiu.
-
7/30/2019 Veset e Liga
29/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 29
Nga Ebu Hurejra radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi vesel-lam ka thn: Nga ai q bn kurvri ose pi alkool do t hiqet imani sikundr njeriu e heq kmishnprmbi kok.11
Nga Ibni Abbasi transmetohet se Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam ka thn: Kush ebeson All-llahun dhe Ditn e Gjykimit mos t pij alkool; kush e beson All-llahun dhe Ditn eGjykimit mos t ulet n tavolinn n t ciln pihet alkooli.12
6. Ka caktuar dnimin sheriatik (haddin) pr at q pi alkool
Nga Enesi radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam,pr shkak t pirjes s alkoolit ka zbatuar dnimin e goditjes me thupra palme dhe me kpuc,
kurse Ebu Bekri godiste me 40 t rna.13
7. Ka krcnuar me vuajtje t dhembshme n ahiret at q pi alkool
Nga Ebu Musa El-Eshariu radijall-llahu anhu transmetohet se Resulull-llahu sal-lall-llahu alejhi vesel-lam ka thn: Tre veta nuk do t hyjn n Xhenet: alkoolisti (pijaneci), ai q i shkput lidhjetfarefisnore dhe ai q i beson fallit (sihrit). Ai q vdes si alkoolist, All-llahu do ti jap t pij ngalumi i quajtur El-Gavta. E kan pyetur: E sht sht lumi El-Gavta? Ai sht prgjigjur:
11 Shnon El-Hakimi.12 Shnon Et-Taberaniu.13 Muttefekun alejhi.
-
7/30/2019 Veset e Liga
30/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 30
Ky sht lumi q rrjedh nga organet seksuale t prostitutave, kurse kundrmimi i organeve sek-suale t tyre do ti trazoj banort e Xhehenemit.14
Nga Ibni Abbasi radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu
alejhi ve sel-lem ka thn: Nse vdes alkoolisti si i till, do ta takoj All-llahun sikur t ishteadhurues i idhujve.15
Nga Abdull-llah b. Umeri radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam ka thn: Tre vetave All-llahu ua ka ndaluar hyrjen n Xhenet: alkoolistit, atij q sht ipadgjueshm ndaj prindrve dhe burrit q i lejon gruas s vet pavleshmrin.16
Nga Ibni Abbasi radijall-llahu anhu transmetohet se i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve
sel-lam ka thn: do gj q sht fermentuar sht alkool, ndrsa do gj q deh sht haram.Ai q pi at q deh, namazi i tij do t jet i mangt dyzet mngjese (dit). Nse pendohet, All-llahu do tia pranoj pendimin, e, nse e prsrit kt edhe pr t katrtn her, All-llahu do tijap t pij nga ajo q del prej trupave t banorve t Xhehenemit tinetul habal. I Drguari i
All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam sht pyetur: E, sht ajo (tinetul-habal), o i Drguari iAll-llahut? Ai sht prgjigjur: Qelbi i banorve t Xhennemit.17
14 Shnon Ahmedi, Ebu Jala, Ibni Hibani n Sahihun e vet dhe ky hadith konsiderohet pr autentik.15 Shnon Ahmedi.16 Shnon Ahmedi dhe ky sht versioni i tij i ktij hadithi; En-Nesaiu, El-Bezzari dhe El-Hakimi, i cili thot sehadithi ka sened (zinxhir transmetuesish) autentik.17 Shnon Ebu Davudi dhe Et-Tirmidhiu.
-
7/30/2019 Veset e Liga
31/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
32/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 32
Transmetohet nga Ebu Seidi radijall-llahu anhu se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam ka thn: O njerz, All-llahu me t vrtet e urren alkoolin dhe All-llahu(ndoshta) do t shpall pr t shpalljen. Kushdo q ka alkool, le ta shes at, n mnyr q t ket
leverdi nga ai. Ebu Seidi thot: Nuk kaloi shum koh dhe i Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam tha: Me t vrtet All-llahu e ka ndaluar alkoolin, prandaj ai tek i cili sht gjeturalkooli gjat shpalljes s ktij ajeti nuk pi alkool dhe nuk e shet at. Njerzit q kishin alkooldoln n rrugt e Medins dhe e derdhn t gjithin.19
E KATRTA: IXHMA KONSENSUSI
Dijetart jan pajtuar me konsensus rreth asaj se alkooli sht i ndaluar haram, kshtu q disaprej tyre kan thn se All-llahu nuk ka ndaluar asgj m ashpr sesa alkoolin. Pr kt shkakdijetart thon se ai musliman q mohon se alkooli sht i ndaluar, pasi kjo sht vrtetuar meKuran, me Sunet dhe me ixhma, konsiderohet si renegat, meq ka mohuar dika shum t njohurn besim.
19 Shnon Muslimi.
-
7/30/2019 Veset e Liga
33/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 33
A KA DOBI N ALKOOL
Disa njerz thon se n alkool ka dobi duke marr si argument Fjalt e t Lartmadhrishmit pr
alkoolin: T pyesin ty pr vern dhe bixhozin. Thuaj: "N to ka mkat t madh, por edhe dobipr njerzit; mirpo, mkati (dmi) sht m i madh sesa dobia prej tyre! (ElBekare: 219) Prkt ata thon: Ne pim alkool ngase n t ka dobi, si e ka theksuar ajeti.
Duke u mbshtetur n All-llahun, un them: Dobit q mund ti ket njeriu nga prdorimi ialkoolit nuk e arsyetojn konsiderimin se pirja e alkoolit sht e lejuar dhe se dmi nga aipasqyrohet n humbjen e besimit, t ksaj jete dhe t jets n ahiret.
sht e vlefshme t prmendet se prqindja m e madhe e prdorimit t alkoolit sht naspektin e alkoolit etilik, ndrsa si i till sht e mundur q ai t prdoret n shum mnyra, prka do t bhet fjal. Ne do t prmendim disa aspekte t dobive q ka njeriu nga prdorimi ialkoolit.
Disa nga kto dobi jan:
- Fitimi material q ka nj grup njerzish, d.m.th ata q merren me shitjen e alkoolit;
- Dobia momentale, si sht ndjenja e prkohshme e ngrohtsis dhe e maramendjes, shtytja eurins (ujt e holl), e mblsis, e oreksit dhe e guximit pr shkak t zhdukjes s turpit, i cili prshkak t alkoolit zhduket shum shpejt;
- Prdorimi i alkoolit n mjeksi, farmaceutik dhe n industri t tjera kimike.
-
7/30/2019 Veset e Liga
34/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 34
Tani do tia jap rastin doktor Ferid El-Muhtediut, profesor-bashkpuntor n FakultetinFarmaceutik t Universitetit t Mbretit Saud n Riad, q t na jap fragmentin m t rndsishmt prdorimit t alkoolit etilik n mjeksi dhe n industri.
PRDORIMI I TIJ N MJEKSIDHE N FARMACEUTIK
Alkooli etilik me prqendrim rreth 70% prdoret me uj si lnd dezinfektuese. Prdorimi i tij mi rndsishm sht dezinfektimi lokal i lkurs, veanrisht gjat dhnies s injeksionit, ngase aishkatrron mikrobet. Mnyra n t ciln vepron alkooli n koncentrim me ujin sht shformimi iproteins n bakterie dhe pengimi i formimit t energjis n t. Po kshtu, alkooli prdoret nsterilizim, si sht sterilizimi i mjeteve ndihmse kirurgjike, i termometrave e t ngjashme.
Ky alkool m s shumti prdoret si hollues i shum lndve organike e kimike, si edhe i atyrejoorganike dhe konsiderohet si hollues i dyt botror pas ujit. Pr kt arsye prdoret pr tretjen e
vajrave eterike (t avullueshme), t balsameve dhe t bojrave.
Gjithashtu, prdoret pr gatitjen e disa ilaeve si hollues i shum lndve, ngase hyn n prbrjene shum przierjeve, tretjeve, tinkturave e t tjera.
Po kshtu, prdoret si lnd parsore (bazore) n gatitjen e disa materieve mjeksore, si shteteri, i cili prdoret pr anestezi, dhe acetaldehyde, i cili prdoret pr konservimin (ruajtjen) e
-
7/30/2019 Veset e Liga
35/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 35
disa materieve. Duhet prmendur se shumica e ktyre mnyrave t prdorimit kan filluar thumbasin rndsin e tyre me paraqitjen e thirrjeve paralajmruese (sinjalizuese) pr prdorimin ealkoolit n industrin farmaceutike dhe zvendsimin e tij me uj dhe me hollues t tjer.
PRDORIMI I ALKOOLIT N PRODHIMINE AROMAVE DHE LNDVE AROMATIKE
Alkooli prdoret pr gatitjen e t gjitha llojeve t aromave (parfumeve), si jan: kolonja, parfumi,parfumet e koncentruara (t forta) e t ngjashme. Po kshtu, hyn n prbrjen e lndve aroma-tike, si sht sapuni aromatik, dhe lndve t tjera q prdoren si stoli.
PRDORIMET E TJERA T ALKOOLIT
Prdoret n prodhimin e llait, bojrave, plastiks etj.
Gjithashtu prdoret si lnd djegse pr djegie t brendshme te makinat dhe raketat, si antifrizdhe pr gatitjen e nj numri t madh bashkdyzimesh kimike, si jan thartsirat organike etj., mendihmn e oksidimit.
-
7/30/2019 Veset e Liga
36/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 36
PRDORIMI I ALKOOLIT SI ILA
Nga i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam transmetohet nj hadith autentik se e ia ka
ndaluar alkoolin Terik El-Xhafiut kur e ka pyetur pr t dhe kur ka thn: Un e prgatis alkoolinpr shkak t shrimit.I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam i sht prgjigjur: Alkoolinuk sht ila, porse sht smundje., q v n pah ndalimin e alkoolit si ila.
Un nuk kam zbuluar se alkooli trajtohet si ila prve, sipas dijenis sime, n dy raste:
- N rast t helmimit me metanol, i cili mund t shkaktoj verbimin, helmimin e muskulit tzemrs ose vdekjen, madje edhe nse merret n sasira t vogla. N kt rast jepet alkooli etilikprmes vens n sasi t caktuar n mnyr q t dobsohet fuqia e ndikimit t helmimit memetanol duke ngadalsuar kshtu tretjen e tij n organizm dhe pastaj nxjerrjen e shpejt t tijjasht organizmit prmes urins dhe frymmarrjes. Mirpo, fal All-llahut t Lartmadhrishm,kemi ardhur deri te zbulimi i nj mnyre tjetr t eliminimit t helmimit t gjakut me metanol,kshtu q prdoret aparati pr hemodializn e gjakut ose pr dializn peritonale.
- Pr shrimin e lindjes s parakohshme, pasi alkooli pengon strukjen e mitrs. Fal All-llahutxhel-le shanuhu, pr dhuntit dhe mshirn e Tij, sht larguar nga muslimant kjo vshtirsi,duke ua mundsuar dijetarve q n vitin 1980 t zbulojn nj ila t ri me emrin retodrin, i cili ezvendson alkoolin etilik me efikasitet m t madh duke mos shkaktuar pasojat e tjera q ishkakton alkooli te nnat dhe tek embrio-net.
-
7/30/2019 Veset e Liga
37/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 37
PJESA E DYTALKOOLI, ILUZIONET, GNJESHTRAT
Kjo pjes e librit ngrthen n vete disa konfirmime dhe iluzione t prhapura ndr njerz, por qi ka nxjerr n shesh mjeksia bashkkohore n mnyr q ta vrtetoj t vrtetn e prhershme,e kjo sht se Ai i Cili e ka ndaluar alkoolin, i Gjithdijshmi, i Urti, i Cili sht i informuar pr dogj, i Cili sht i lartsuar e i lavdruar, thot n Kuran:
E si t mos dij Ai i Cili krijon, i Cili i di t gjitha hjollsisht dhe i Cili sht i informuarhollsisht pr t gjitha?! (ElMulk: 14), dhe thot: Ne, do tu dftojm atyre argumentet Tonan hapsirat e Gjithsis, si dhe tek ata vet, derisa tu bhet plotsisht e qart se ai (Kurani)
sht i vrtet. Vall, a nuk t mjafton ty ajo q Zoti yt sht, me t vrtet, i informuar pr dogj?! (Fussilet: 53)
M t rndsishme jan kto konfirmime:
-
7/30/2019 Veset e Liga
38/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
39/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 39
POHIMI I DYTDISA NJERZ NGA MOSDIJA POHOJN SE ALKOOLI I JEPENERGJIN E NGROHT NJERIUT, E CILA E MBRON NGA TFTOHTT
MENDIMI I MJEKSIS: Procesi i nxerrjes s organizmit zhvillohet me ruajtjen e temperaturss tij trupore, e cila i nevojitet pr mirmbajtjen e funksioneve vitale, porse shumica e ngrohtsisshprndahet n ajrin q rrethon trupin, prve nj sasie t vogl.
Alkooli shkakton nj ndjenj afatshkurte t ngrohtsis, e cila kalon shpejt. Shkaku i ksaj sht
veprimi i alkoolit te damart e gjakut, t cilt gjenden nn siprfaqen e lkurs, q shkaktonzgjerimin e tyre, q srish lejon q sasia m e madhe e gjakut t rrjedh n pjest siprfaqsore tlkurs dhe kjo manifestohet p.sh. n trajtn e skuqjes s fytyrs.
Nga shkaku se gjaku e mirmban temperaturn e brendshme t trupit, pijaneci n fillim ndienngrohtsi, porse kjo ndjenj s shpejti humb pr shkak t lirimit t ngrohtsis trupore jashttrupit. Ather njeriu ndien ftohtsi dhe e kaplojn t dridhurat. Alkooli, gjithashtu, nuk shtushqim i vrtet q mund tia kompensoj trupit temperaturn (ngrohtsin) q ka humbur. Pr
kt shkak alkoolistt jan m s teprmi t ekspozuar ndaj gripit, ftohjes, pezmatimit tmushkrive dhe smundjeve t tjera. Raste t papandehura e t shpeshta vdekjeje n Evrop, qndodhin pas festimit t Vitit t Ri, gjithashtu paraqesin argument t konfirmimit paraprak. Nrealitet, njerzit ather kalojn pjesn m t madhe t nats duke pir alkool e pastaj dalin n ajrt ashpr dhe shum t ftoht dhe palosen prtok njri pas tjetrit.
-
7/30/2019 Veset e Liga
40/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 40
TRAJTIMI ISLAM I KTIJ POHIMI: Duke e vrtetuar kt fakt Islami ka kaluar shkencnbashkkohore m tepr se 1400 vjet. Kshtu, me nj rast, kur Resulull-llahut sal-lall-llahu alejhi vesel-lam i erdhi nj delegacion nga Jemeni, u ngrit Dejlem El-Himejri dhe e pyeti Resulull-llahu
sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam, duke thn: O i Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam , nejemi nga viset e ftohta dhe ne n vendin ton punojm pun t rnda, prandaj pim pije q i gatitim nga gruri dheme to forcohemi n punt tona dhe prballojm t ftohtin.I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam e pyeti: E, a deh kjo pije? Po, u prgjigj ai, kurse i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi vesel-lam tha: Ather largojuni asaj! Por njerzit nuk do ta ln at!, tha ai. Ather i Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam tha: Nse nuk heqin dor nga ajo, ather luftoni kundr tyre!20
N vitin 1928, n qytetin belg Anvers, sht mbajtur Kongresi i Nnt Ndrkombtar pr
ndalimin e pijeve dehse, n rendin e dits t t cilit ka qen diskutimi rreth temave t ndryshmelidhur me alkoolin. N kongres sht ngritur nj doktor i madh, punonjs n Vjen, Austri, e kathn: Disa mjek, t cilt kan kshilluar q t merren disa gllnka pijesh alkoolike si mbrojtje nga t ftohtt,kan br gabim t madh shkencor, ngase u sht dukur nga ndikimi i jashtm se alkooli e ngre temperaturntrupore tek ata q e pin.Ky doktor, n vazhdim, tha: Ndjenja e ngrohtsis n kt rast sht ndjenj errejshme, ngase pas ksaj pason ulja e temperaturs trupore.
Pastaj sht hapur diskutimi dhe nj dijetar ka thn: Banort e Islands e Islanda sht nga
vendet m t ftohta n mbrojtje pijn pije alkoolike. Pastaj numri i rasteve t vdekjes n mesin etyre sht rritur n ato prmasa, saq i ka brengosur njerzit prgjegjs formuan nj komision prhulumtimin e ksaj dukurie. Komisioni ka ardhur n prfundim se shkaku i rritjes s
20 Shnon Ebu Davudi.
-
7/30/2019 Veset e Liga
41/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 41
vdekshmris n ujdhes sht pirja e alkoolit. Gjaku nga brendia e trupit dilte n siprfaqe tlkurs dhe ajri e ftohte gradualisht prderisa nuk ftohej i tr gjaku, dhe kshtu jeta shuhej mezhdukjen e ngrohtsis. Kjo dukuri e ka shtyr parlamentin e Islands q t nxjerr ligjin, me t
cilin n Island ndalohet alkooli.Pastaj sht ngritur prfaqsuesi i Suedis dhe ka thn: Dshiroj tua trheq vrejtjenpjesmarrsve t kongresit n at q i ka ndodhur Doktor Skotit dhe shoqris s tij kur ishin nnj ekspedit pr vzhgimin e Polit Jugor. Skoti ka kuptuar far ndikimi t madh ka alkooli n tftoht, prandaj u ka propozuar shokve t vet q t mos pin alkool, n mnyr q trupat e tyre tmos e humbasin aftsin e prballimit t t ftohtit. Kur shokt e tij harruan kshilln dhe iuprveshn shisheve t uiskit, pasoja, si shnon doktor Skoti n kujtimet e veta, ishte se, ata q iu
prmbajtn kshills s tij dhe nuk pin alkool i kan ikur vdekjes, kurse t tjert kan vdekur.Pastaj sht ngritur prfaqsuesi i Egjiptit, doktor Ahmed Galvashi, e ka thn: Muslimant jant mbrojtur nga viktimat e njerzimit, pr t cilat kan trhequr vrejtjen pjesmarrsit ekongresit, pr arsye se i prmbahen urdhrit t fes s tyre dhe t t Drguarit t tyre,Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam, ngase ai ua ka trhequr vrejtjen q t mos pinalkool dhe u ka sqaruar se alkooli nuk bn dobi n t mbrojturit nga t ftohtt. Pastaj ua kalexuar prkthimin e hadithit, t cilin e transmeton Dejlem El-Himjeri. Kjo i ka befasuarpjesmarrsit e kongresit dhe me miratim e me duartrokitje i kan pranuar fjalt e tij dhe dukekrkuar nga ai q tua citonte hadithin, t cilin e kan vlersuar si mnyrn e drejt pr mbrojtjennga t ftohtt.
Pr sa i prket doktor Muhammed Ali El-Barait, ai thot: Faktori m i rndsishm i uljes stemperaturs trupore, i shkaktimit t vdekjes dhe i humbjes s vetdijes sht alkooli, si qndron
-
7/30/2019 Veset e Liga
42/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 42
n revistn mjeksore t Ameriks Jugore, n numrin e janarit t vitit 1984. Doktor Ali El-Baraim tej thot: Alkooli e shkakton kt n shum mnyra. E para, alkooli zgjeron damart e gjakutn siprfaqe t lkurs dhe kshtu njeriu humbet sasira t mdha t temperaturs trupore n ajrin
e ftoht. E dyta, alkooli pengon procesin e transformimit t sheqerit t akumuluar n glukoz,pastaj glukozn n energji q bhet me an t oksidimit. E treta, alkooli pengon t dridhurat dhevrgllimat e trupit, q ndodhin n ajr t ftoht, e ky sht proces tejet i rndsishm, ngase mekt transformohet nj sasi e madhe e sheqerit t akumuluar n energji. E katrta, alkooli rrjedhn pjesn e trurit prgjegjse pr rregullimin e temperaturs trupore dhe e paralizon at. E pesta,njeriu i dehur e humbet aftsin e t kuptuarit dhe t gjykimit dhe shpeshher n Perndim mundt shihen njerz t dehur, e veanrisht gjat Krishtlindjeve dhe Vitit t Ri, se si bredhin parqevee rrugve, flen n hapsir t hapur, e aty temperatura e ajrit zbret nn zero.
Si pasoj e ktyre faktorve pijaneci e humb vetdijen, kurse trupi i tij e humb ngrohtsin.Temperatura trupore bie dhe ai vdes duke ndier ngrohtsin e rrejshme. Pr kt arsyehulumtimet bashkkohore thon se alkooli sht shkaktari kryesor pr shkak t t cilit ndodhinrastet e rnies s befas-ishme t temperaturs trupore. Prqindja e vdekjes n kto raste silletrreth 30% dhe 80%, e kjo varet nga shpejtsia e largimit t pijanecit nga vendi i ftoht, shkalla eftohtsis s ajrit dhe shpejtsia e shkathtsia (saktsia) e shrimit.
-
7/30/2019 Veset e Liga
43/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 43
POHIMI I TRETDISA NJERZ POHOJN SE ALKOOLI KA DOBI SHNDETSORE, EVEANRISHT PR T SMURT NGA ZEMRA, MEQ SHTVRTETUAR SE ALKOOLI ZGJERON DAMART E GJAKUT!
MENDIMI I MJEKSIS: M sipr pam se alkooli shkakton zgjerimin e damarve t gjakut, tcilat gjenden nn siprfaqen e lkurs, derisa ndikon pr kundrtn tek ent e gjakut q furnizojnmuskulin e zemrs, t njohura si koronat e arteries. Alkooli shkakton glqerizimin e arterieve(arteriosklerozn), kshtu q shkaktohet rritja e yndyrrave n gjak, si sht kolesteroli dheglicerina alkooli trihidroksil -, i cili, srish, fundrron n muret e enve dhe shkakton
glqerizimin dhe ngushtimin e tyre, q s fundi shpie n varfrimin e furnizimit t zemrs (megjak) IHD, e veanrisht shpie n shtrngimin e gjoksit dhe n spazmat e zemrs anginapectoris e mund t shkaktojn edhe znien e zemrs myocardial infarcetion.
Doktor Adnan Esh-Sherifi, n nj artikull t botuar n revistn El-Fikru el-islami (Mendimiislam), thot: Disa mjek, para se t ishin t sigurt e t bindur nga aspekti i mjeksis, i kankshilluar disa q lngojn nga zemra, t smur nga mefshtsia (ngathtsia) e koronares sarteries, q pr do nat t pin nga nj got alkool, m saktsisht, nga nj got uiski, dukekonsideruar se alkooli e zgjeron koronaren e arteries dhe pengon sulmet e angina pectorisit -spazmave t zemrs.
Cili ishte rezultati?
-
7/30/2019 Veset e Liga
44/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
45/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 45
Pr kt arsye, mjekt e kohs s sotme (bashkkohore) i rekomandojn do njeriu t smur ngaangina pectoris-i q t heq dor nga pirja e alkoolit dhe e duhanit.
Ndrsa Doktor Muhammed Ali El-Barai thot: Hulumtuesit kan zbuluar se nse 200 mililitra
uiski do ti jepeshin t smurit q vuan nga angina pectoris-i, kjo do tia aktivizonte menjherkt smundje dhe do t paraqiteshin rezultatet n EKG-n e zemrs. Kjo nxjerr sheshit sedhnia e alkoolit si ila sht iluzion i rrezikshm pa kurrfar bazash. Prkundrazi, alkoolishkakton zmadhimin e ksaj smundjeje, e ndonjher shkakton edhe infarktin.
Ai, pastaj, thot: Hulumtimet mjeksore kan treguar se 200 mililitra uiski ndonjhershkaktojn zbritjen e funksionit t zemrs 205, si ka vrejtur Rejani, kurse 600 mililitra uiskishkaktojn te barkushja e majt e zemrs pamundsin e pompimit.
Hulumtues t tjer kan vrejtur rritjen e vrshimit t gjakut n mushkri pas pirjes s alkoolit, ekjo sht simptom e rraskapitjes s zemrs.
Hulumtuesit Nooti dhe Birdi pohojn se alkooli, jo vetm q shkakton, por edhe e rrit prqindjene smundjes nga angina, pra sulmet e dhembjeve n kraharor q i ndodhin njeriut kur gjendetduke ndenjur pa lvizur, veanrisht natn. Kto sulme i prcjellin ndrrimet e kohpakohshmet EKG-s s zemrs, q rezulton me ngushtimin e njrs nga arteriet kryesore koronare, t cilat e
furnizojn (me gjak) muskulin e zemrs. Pr kt shkak nuk ekziston ndonj shkak i arsyetuarlogjikisht q alkooli ti prshkruhet si ila t smurit q vuan nga angina pectoris-i.
-
7/30/2019 Veset e Liga
46/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
47/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
48/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 48
pozitiv se dalja n rrug. Ky sht studim horizontal, i cili ka shpn n rezultate t pasakta, e,sikur studiuesi t kishte prcjell ndonj grup njerzish, do t shihte se prqindja e njerzve tshndosh q vdesin pr do dit n shtretrit e tyre sht tejet e vogl dhe se ata q vdesin nshtretrit e tyre jan njerz t cilt i ka penguar smundja e tyre q t dalin n rrug dhe se ata q
vdesin n fatkeqsit rrugore jan njerz t shndosh dhe, n shumicn e rasteve, t rinj. Kyshembull na sqaron se vet t dhnat dhe statistikat, pa prdorimin e arsyes, ngandonjher nashpien n rezultate t gabuara.
Dhe tani t shqyrtojm pyetjen kryesore, e cila sht: A mbron alkooli nga sulmet e zemrs?
E PARA: Nuk guxojm t harrojm se studimet q jan br n Perndim bjn krahasimin mesnjerzve t cilt pin alkool dhe atyre q kan pir n t kaluarn. Kto studime nuk bjn
krahasim mes atyre t cilt kan pir alkool, meq n Perndim sht rrallsi t gjendet dikush,prve muslimanve, q nuk ka pir alkool bile nj her n jetn e tij. Sikur t ishte br krahasimimes atyre q pin alkool n sasira t vogla ose t mesme dhe t atyre q nuk e kan pir at,asnjher, krahasimi do t vrtetonte se ata q nuk kan pir kurr alkool jan m pak tekspozuar ndaj sulmit t zemrs.
E DYTA: N harmoni me shpalljet (informatat) e hulumtimit q jan br n kt fush, ata qpin alkool n sasira t vogla dhe t mesme (t matura) jan ata q pin alkool dy ose tre her n
dit, e kjo sasi, padyshim, sht e dmshme pr organet e tjera t trupit, e veanrisht nse pihetpr nj periudh t gjat.
E TRETA: Ndonjher dallimi mes atyre q pin alkool n sasira t vogla ose t matura dhe atyreq pin n sasira t mdha sht ajo q pirsit e alkoolit n sasira t mdha, vdesin t rinj nga
-
7/30/2019 Veset e Liga
49/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
50/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 50
dsis s madhe, si sht tendosja psikike dhe nervore, q nuk sht e mundur t vlersohet nhulumtime t tilla. Pijaneci n shoqrit perndimore bie n ksi situatash duke ikur nga detyrimete jets dhe duke i krkuar knaqsi jets s tij t rnd.
E SHTATA: Ekzistojn studime q vn n pah se rritja e prqindjes s kolesterolit t dendsiss madhe te pijanect sht rezultat i mbeturinave (thrrmijzave) t pemve prej t cilave shtprgatitur alkooli, e nuk sht rezultat i vet alkoolit. Pemt dhe perimet prmbajn n vete lndt oksiduara t cilat veprojn duke zbritur kolesterolin me dendsi t vogl dhe rritin kolesterolinme dendsi t madhe. Por, prse ndikimi i ksaj nuk paraqitet tek ata q pin alkool n sasira tmdha?
N rastet e shumta ndikimi i kolesterolit me dendsi t madhe n gjak pengon rritjen e peshs
trupore dhe shkakton rregullim n funksionimin e mlis, e cila ka rol tejet t madh nrregullimin e yndyrrave.
N studimin e vet, nn titullin Ndikimi i alkoolit n zemr, t prezantuar n Kongresin e Part Mjeksis Islame, t mbajtur n Kuvajt n vitin 1401 sipas hixhretit, doktor Sulltan Ahmedithot: Edhe prkundr asaj se ndikimi helmues n zemr dhe ndikimi i mlis sht shum injohur, pirja e alkoolit pr qllime shoqrore dhe shtytje mjeksore sht br shum i prhapur.Ka ekzistuar mendimi se sasira t vogla t alkoolit nuk shkaktojn helmimin dhe smundjen e
organeve, prandaj nuk sht lejuar t ndalohet alkooli. Pr kt arsye, un e bra kt studim nmnyr q t vlersoj ndikimin helmues t alkoolit n zemr pr sasit e alkoolit q nuk janhelmuese pr njeriun e shndosh dhe kam studiuar ndikimin e pirjes s alkoolit n njerzit esmur.
-
7/30/2019 Veset e Liga
51/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
52/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 52
Edhe prkundr dallimeve t ndieshme n indikacione dhe simptoma t zemrs, te t gjith atasht treguar nj rnie e sigurt e aftsis s diastols (lshimit) dhe sistols (tkurrjes) sbarkushes s majt.
Kapitja ka qen m flagrante te t smur q kan pasur diastoln m t gjat. Te dymbdhjet tsmur q nuk vuajn nga asnj simptom ose rritje t zemrs, vllimi i barkushes s majt dhesasia e gjakut t nxjerr kan qen shum t ndryshme te personat e shndosh.
Te njmbdhjet t smur shtes, t cilt nuk vuajn nga rritja e zemrs, sht paraqitur dallimi iqart, kshtu q tek ata vllimi (i barkushes) sht rritur ndrsa intensiteti i pompimit t gjakutsht zvogluar.
Te tetmbdhjet t smur, t cilt vuajn nga rritja e zemrs pa simptoma, ka ndodhur nj rniee ndieshme e funksionimit t pompimit krahas rritjes s vllimit dhe zvoglimit t sasis snxjerr t gjakut.
Prandaj, pirja e alkoolit shkakton rnie t parreshtur duke filluar nga rregullimi i ritmit t zemrse deri te etapat q pasojn njra pas tjetrs, e kto jan zvoglimi i aftsis s pompimit t gjakut,pastaj zgjerimi (rritjen) i zemrs, e m pas paraqitja e simptomave t kapitjes (rraskapitjes) szemrs. T dhnat e fituara nga eksperimenti me qent i vrtetojn kto fakte. Kshtu, gjatfurnizimit t shtat qenve me rreth pes sasira energjie t ngroht q u sht dhn me an talkoolit pr 18 muaj, sht br e qart rnia e sasis s nxjerr t gjakut nga barkushja e majtdhe rnia e aftsis s sistols (tkurrjes) s muskulit t zemrs.
-
7/30/2019 Veset e Liga
53/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
54/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 54
Pr sa i prket arterieve q jan ngushtuar nga glqerizimi i shkaktuar nga fundrrimi i yndyrraven muret e tyre, ato nuk zgjerohen dot. Kt e ka zbuluar hetuesi Fridman me bashkpuntort etij, n vitin 1981, ku ka vrejtur se n qoft se prqindja e alkoolit n gjak rritet me 200 miligram,ather alkooli shkakton at q sht e njohur si vjedhja koronare (coronary steal) n situat tfurnizimit t varfr (t zemrs me gjak). Ai ka vrejtur se arteriet e shndosha zgjerohen dhe mekt marrin sasin m t madhe t gjakut, por tek arteriet e ngushtuara nuk vjen assesi sasia emjaftueshme e gjakut dhe kshtu gjendja keqsohet.
Profesor Shehi m tej thot: Ideja se alkooli pengon sulmet e zemrs kur hetuesi Uilens, gjatvrojtimeve t tij n vitin 1947, me rastin e autopsis s trupave t pijanecve, q kishin vdekurpara moshs pesdhjet vjeare, ka gjetur se tek ata prqindja e glqerzimit t arterieve sht me vogl sesa tek ata q nuk pin alkool. Ky vrojtim i ka nxitur shum shkenctar dhe hetues q tbjn shum vzhgime n mnyr q t vrtetohet saktsia e ktyre pohimeve.
N vzhgimet e tyre statistikore hetuesit jan ndar n mendime rreth rolit t alkoolit nsmundjen e sulmeve t zemrs. Nj grup prej tyre konsideron se alkooli zmadhon mundsin esmundjes s arterieve koronare, t dytt konsiderojn se nuk ka ndonj lidhje ndrmjet pirjes salkoolit dhe paraqitjes s ksaj smundjeje, ndrsa t trett konsiderojn se pirja e alkoolit nsasira t matura pengon sulmet e zemrs.
Disa hulumtime jan kryer edhe mbi disa t smur t cilt kan pasur sulm t zemrs, kshtu qu jan hetuar EKG-t e zemrs gjat punve t rnda dhe sht zbuluar se, me rritjen e sasis salkoolit t pir rritet edhe mundsia e dobsimit t furnizimit t zemrs (me gjak). Kto rezultate
-
7/30/2019 Veset e Liga
55/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
56/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 56
N vitin 1973, hulumtuesi Fernandez me bashkpuntor ka zbuluar se alkooli shkakton tkurrjene arterieve koronare, t cilat e furnizojn muskulin e zemrs, q pastaj shpie deri n anginapektorisi ose te mbyllja e muskulit t zemrs.
Disa hulumtime kan vrtetuar se kjo tjurrje e arterieve ndodh 5 deri 17 or pas pirjes s alkoolitn sasira q vlersohen n rreth 100 deri 150 mililitra.
Takiziu me bashkpuntort e vet gjithashtu ka vrtetuar se alkooli luan rol t rndsishm nnxitjen e sulmeve t zemrs nga lloji variant angina.
Rreth rregullimeve t ritmit t zemrs profesor Shehi thot: Shkenctari Ettinger mebashkpuntor ka vrtetuar n vitin 1978 se alkooli nxit rregullime t ritmit t zemrs, pasi kahetuar nj grup t smursh te t cilt jan paraqitur simptomat e rregullimit t ritmit t zemrspasi kishin pir alkool. Kt dukuri ai e ka quajtur Sindroma e smundjes s zemrs gjat ditvet uikendit (Holiday heart syndrome), ndrsa gjat hulumtimit ka zbuluar si vijon:
12 t smur nga AF Atrial Fibrilation;
6 t smur gjithashtu nga AF;
6 t smur nga PVCs Ventricular Estopic Beats;
4 t smur nga ST Sinus Tachycarida.
Kshtu ai ka zbuluar se 16 t smur kan nevoj pr ndrhyrje t shpejt t kthimit t rregullit tzemrs, qoft me elektroshok ose me ilae, edhe prkundr faktit se kta t smur kan piralkool n nj periudh m tepr se dhjetvjeare dhe asnjri prej tyre nuk kishte vuajtur nga asnj
d k k k k
-
7/30/2019 Veset e Liga
57/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 57
smundje e zemrs ose e arterieve. Pr sa i prket shkakut t paraqitjes s rregullimit, ky shtndikimi i helmimit t drejtprdrejt t alkoolit n muskulin e zemrs. Nj hulumtim i ndrmarrte personat e shndosh ka vrtetuar se pirja e alkoolit n sasi m t vogl se 50 miligram n ditzmadhon mundsin e paraqitjes s rregullimeve t ritmit t zemrs. N qoft se kjo sasi do tishte 90 miligram, mundsia e paraqitjes s ktyre rregullimeve do t rritej tri her. HulumtuesiLujsentajn me bashkpuntort ka zbuluar se 12 prej 19 t smurve (ose 65%) prej atyre q jannn moshn 65 vjeare jan t smur nga fibrilacioni atrial AF.
Ndrkaq, hulumtuesi Ri me bashkpuntor ka zbuluar se 40 deri 64 t smur (62%) jan tsmur gjithashtu nga kjo smundje.
Nga ana tjetr, Koheni me bashkpuntor ka deklaruar se pirja e alkoolit mesatarisht 6 e m
shum her n dit e rrit dyfish mundsin e paraqitjes s rregullimit t ritmit t zemrs...N fund t ktij artikulli, profesor Shehi rezymon: Hulumtimet e shumta q jan ndrmarr vitete fundit, kan treguar se alkooli shkakton zgjerimin e arterieve t rndomta (t shndosha)koronare, por njkohsisht prgatit paraqitjen e mbylljes s muskulit t zemrs s atij q vuan ngangushtimi i arterieve t zemrs. Kto hulumtime gjithashtu kan vrtetuar rolin e alkoolit nsmundjen nga sulmet e angina pectoris-it, n rregullimin e ritmit t zemrs, n smundjen emuskulit t zemrs dhe n vdekjen e befasishme. Dhe, deri n kt ast, nuk dihej shkaku q i ka
mundsuar alkoolit t jet shkaktar i shfaqjes s ktyre smundjeve...QNDRIMI (TRAJTIMI) ISLAM (I KSAJ): Nga Tarik El-Xhafiu radijall-llahu anhutransmetohet se e ka pyetur Resulull-llahun sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam pr alkoolin e ai ia ka
d l T ik k h U dh j il k i D i i All ll h l l ll ll h
-
7/30/2019 Veset e Liga
58/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 58
ndaluar at. Tariku ka thn: Un e prodhoj at pr ila, kurse i Drguari i All-llahut sal-lall-llahualejhi ve sel-lam i sht prgjigjur: Ai, me t vrtet, nuk sht ila, por smundje!21
Nga Tarik b. Suvejd El-Hadraniu transmetohet se ka thn: Un thash: O i Drguari i All-
llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam, n viset tona ka rrush, t cilin ne e shtrydhim dhe e pim. IDrguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam tha: Jo! Un prsri iu drejtova dhe thash:N t krkojm ila pr t smurt, e ai tha: Me t vertet, ky nuk sht ila, por smundje!22
Nga Ebu Derdai radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam ka thn: Me t vrtet All-llahu ka dhn (ka zbritur) smundjen dhe ilain dhe prdo smundje ka dhn ila. Shrohuni, por mos u shroni me at q sht e ndaluar (haram)!23
Nga Ibni Mesudi radijall-llahu anhu transmetohet se ka thn: I Drguari i All-llahut sal-lall-
llahu alejhi ve sel-lam ka thn: All-llahu me t vrtet nuk ju ka dhn ila n at q ua ka br haram (tndaluar)!24
Ti kthehemi srish Kongresit Ndrkombtar e t shohim nj mrekulli tjetr t t Drguarit tAll-llahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-lam. Njri nga pjesmarrsit e kongresit sht ngritur e kathn: Ekziston nj numr i madh i t smurve t cilve ua kemi prshkruar dhe i kemi kshilluar q t pijn
21 Shnon Muslimi, Ebu Davudi dhe Et-Tirmidhiu.22 Shnon Muslimi.23 Shnon Ebu Davudi.24 Shnon El-Buahariu.
-
7/30/2019 Veset e Liga
59/146
POHIMI I KATRT
-
7/30/2019 Veset e Liga
60/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 60
POHIMI I KATRTDISA NJERZ POHOJN SE ALKOOLI KA VLER USHQYESE, DUKEPASUR PARASYSH SE PRODHON KALORI T VLERS S LART
MENDIMI I MJEKSIS: Vlera ushqyese e ushqimit matet me kalorit q liron ushqimi merastin e djegies n trup. Hulumtuesit kan zbuluar se gjat djegies s nj grami alkool lirohenshtat kalori dhe kjo sasi sht prafrsisht e njjt me at q liron gjat djegies sasia e njjt eyndyrs. E, a ka vall organizmi dobi nga kjo energji ashtu si ka nga ushqimi tjetr?
Dijetart pohojn se organizmi nuk ka dobi nga kalorit e liruara gjat djegies s alkoolit dhe seorganizmi nuk sht n gjendje q kto kalori ti shndrroj n energji q mund ti sjellin dobi kur
ka nevoj.Kjo sht dika q pritej pasi, si sht rasti me ushqimet e tjera, temperatura e brendshmetrupore rritet gjat furnizimit t organizmit me kalori q rrjedhin nga djegia e alkoolit. Mirpo, aie derdh temperaturn trupore jasht trupit, si pam m hert, gj q ka pr pasoj rnien etemperaturs trupore. Gjithashtu, kalorit e rezultuara nga djegia e alkoolit m shum bjn dmsesa dobi, meq te njeriu shkaktojn ndjenjn e ngopjes dhe zvoglojn ndjenjn e uris. Pr ktshkak alkoolisti shum rrall i afrohet ushqimit. Prandaj shohim q alkoolistt vuajn nga
smundja e mosngrnies (malnutriton).
N shkaqet e prhapjes s smundjes s pangrnies tek alkoolistt bjn pjes:
-
7/30/2019 Veset e Liga
61/146
- vitaminat q prbhen nga vitamina A grupi i vitaminave B vitamina C dhe vitamina D;
-
7/30/2019 Veset e Liga
62/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 62
- vitaminat, q prbhen nga vitamina A, grupi i vitaminave B, vitamina C dhe vitamina D;
- mineralet, q prbhen nga:
ELEMEN
TI
SIMPTOMAT E MUNGESS S TIJ
ZINKU Mangsia n funksionin e testisit dhe shrimitt varrve dhe rregullimi i imunitetit.
POTASI Ndjeshmria e muskujve dhe rregullimi irregullimit t zemrs.
MAGNEZIUMI
rregullimi i nervave si dhe rregullimi irrahjeve t zemrs.
FOSFATI Kapitja e muskujve dhe rregullimi i trurit, qmund t sjell deri te epilepsia, dhe ndjesh-mria e funksionimit t trombocitit.
KALCIUMI
Kapitja (dobsia) e prgjithshme e trupit dheshtangimi i shumics s muskujve.
Pr shkak t t gjitha ktyre shkenctart nuk e numrojn alkoolin si burim relativ t ushqimit.
Edhe pran lirimit t nxehtsis s madhe gjat djegies s alkoolit ai nuk prmban elemente trndsishme ushqyese si jan proteinat, minera-let, vitaminat, pr m tepr, ai shkaktonpaksimin e ktyre elementeve n trup, e me kt ndikon drejtprdrejt n tru dhe n mli.
POHIMI I PEST
-
7/30/2019 Veset e Liga
63/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 63
POHIMI I PESTDISA POHOJN SE ALKOOLI KA AFTSI Q TA VJ N LVIZJEURINN, PRANDAJ PRDORET PR SHRIMIN E T SMURVE NGA
GURTHI I VESHKAVEMENDIMI I MJEKSIS BASHKKOHORE: All-llahu i Lartmadhrishm i ka dhn
veshks aftsi pr pastrimin nga mbeturinat dhe nga helmet q mund ti bjn dm njeriut nsefundrrojn n trup, si dhe aftsi pr ruajtjen e lndve q i nevojiten organizmit.
Roli i alkoolit n veprimin e tij n veshk shquhet prmes ndikimit t tij n pjesn e prapme tgjndrs jargzore q e pengon t sekretoj hormonin kundr lvizjes s urins, pr arsyeshtohet lvizja e urins. Mirpo, a i ndihmon kjo organizmit t lirohet nga teprica e krips, ngahelmi dhe nga gurthet? Prgjigjja sht: Jo! Prkundrazi, dmi sht i madh, ndrsa pasojat qshkakton alkooli sht e mundur t reduktohen n:
alkooli e rrit prqindjen e yndyrs n gjak, gj q shkakton pengesa pr lirimin e veshkave nga kjoyndyr. N fund kjo shkakton dobsimin e veshkave dhe paralizimin e funksioneve t tyre (renalfailure);
- rritet jashtqitja e lndve (prmes urins) t cilat i duhen organizmit, si jan: eritrociti,leukociti, trombociti, protenat dhe disa kripra t rndsishme;
- pr shkak t pirjes s alkoolit veshka smuret nga nj lloj malcimi (inflamacion) kronik, si p.sh.birra shkakton atrofin granulare (granular atrophy) dhe, n kt rast, veshka sht e njohur si
veshk alkoolike. sht e mundur gjithashtu q veshka t smuret nga ciroza dhe trashja pr
-
7/30/2019 Veset e Liga
64/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 64
veshk alkoolike . sht e mundur gjithashtu q veshka t smuret nga ciroza dhe trashja prshkak t shtresimit t yndyrs n t;
- alkooli, veanrisht vera e bardh, shkakton spazma t veshkve krahas ekzistimit t gurthit n
kanalet e urins;- alkooli shkakton grryerjen e mukozs s uretrs si rezultat i konservantve t futur n alkool,si sht acidi salicilik.
Ktu do t parashtroj mendimin e doktor En-Nesimit, All-llahu e mshiroft, i cili thot: Shumprej tyre q pin birr thon se ajo sht pije e shndosh dhe e dobishme n shrimin e gurthitt veshks, duke qen se birra e nxit urinn. T tjert thon se birra sht pije e cila nuk shtdmshme e as e ndaluar (sipas Sheriatit), ngase nj apo dy gota birr nuk dehin...
Ai m tej thot: N shtetet evropiane dhe n Amerik sht prhapur shum prdorimi i birrs,kshtu q pirja e birrs e merr nj pjes t jets s prditshme. Ajo pihet n vend t ujit, me doushqim, pihet npr shtitore dhe bile pa asnj shkak. Kjo veti e qortuar rritet n bot dhe kahyr npr portet e shteteve arabe, n kryeqendra e kryeqytete dhe n shum shtitore eshrimore te disa mjedise.
sht pr tu piklluar ajo q m kan rrfyer disa besimtar islam, se kan par nj automobil
n rrugt e nj qyteti islam-arab duke bartur dika q i ngjan shportave t ujit mineral. Q tgjith kan shikuar n kto shporta dhe kan vrejtur se n to shkruante Birr joalkoolike.
-
7/30/2019 Veset e Liga
65/146
Pr dmin e birrs doktor En-Nesimi m tej thot: Ngulmimi n pirjen e alkoolit shkakton t
-
7/30/2019 Veset e Liga
66/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 66
j g p jmajmjen, zgjerimin e stomakut, albuminurin, rritjen e zemrs q prgatit kushte t volitshme prkullimin e sheqerit n urin, pr artritisin, shtangimin e arterieve, pezmatimin e fshikzs s urinse pas-taj pezmatimin e veshkve. Kto dme nuk shkaktohen vetm nga alkooli q gjendet n
birr, por edhe pr shkak t acidit salicil q i shtohet si lnd mbrojtse, si dhe pr at se kulpra,q i shtohet birrs pr shkak t shijes s ashpr, prdoret kundr potencs, d.m.th. zvoglonnevojn pr seks me an t ndikimit t lupolins q gjendet n t.
Birra dhe cedri zvoglojn aktivitetin e tretjes s fibrinit, i cili rrit glqerizimin e arterieve, si dheat q pirja e alkoolit, qoft madje edhe pije t buta, si sht birra, n koncetrim prej 25%,zvoglon imunitetin nga smundjet infektuese, veanrisht smundjen e mushkrive. Pirja ealkoolit dobson funksionet e mlis dhe shkakton anemin krahas mungess s vitaminave tek
50% e alkoolistve, si dhe pr shkak t zvoglimit t faktorve q prodhon veshka dhe q marrinpjes n procesin e trombozs (ngjizjes) s gjakut.
Koloneli Grin, drejtor i nj enti sigurimi n Amerik, thot: Njra nga ngarkesat e mia ka qenprgadititja e raporteve dhe brja e hulumtime t rasteve t fundit t fatkeqsive, t smundjevedhe t vdekjeve t disa mijrave mbarts t sigurimit jetsor n t gjitha pjest e vendit. Un ekundrshtoj iden shum t prhapur, e cila propagandohet fuqishm, e kjo sht se birra nuksht e dmshme. Kam pasur rastin q n nj qytet t madh tonin, n t cilin ekzistojn shum
shfrytzues t birrs, t jem dshmitar i vdekjes s nj numri t madh personash q kan pirbirr.
-
7/30/2019 Veset e Liga
67/146
n mnyr q tia zmadhoj ekstazn dhe knaqsin ose q t kridhet n harresn e dhimbjeve
-
7/30/2019 Veset e Liga
68/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 68
dhe fatkeqsis s tij.
Ekstaza lind nga alkooli q gjendet n pijen dehse, pr arsye alkoolistt pin pije t forta
alkoolike n gota t vogla, me uj ose me sod pr ti zbutur ato. Birrn, q prmban pak alkool, epin n gota t mdha ose n shishe, q ta plotsojn sasin e duhur t alkoolit. Rezultati n t dyrastet sht i njjt, e kjo sht futja e alkoolit n organizm n sasi prafrsisht t njjta nmnyra t ndryshme.
Pra, alkoolisti nuk ka kursyer n pierjen e lndve dehse dhe n zgjedhjen e tyre, por e kambushur barkun e vet, e ka rritur dhe e ka zgjeruar at me nj sasi t madhe alkooli, ndrsa mesasit e mdha t pijeve zgjeron stomakun. Gjat tretjes ndodhin rregullime, e si rezultat i pijes
dhe i shprehis zvoglohet ndezja e ushqimit dhe ngadalsohet asimilimi i ushqimit dhe kshtu tekalkoolisti rritet t majmurit dhe pesha trupore, ndrsa fuqia, gjallria dhe aktiviteti zvoglohet.
Ekziston edhe dmi i tret nga birra, prve pijeve t tjera alkoolike: birra ruhet (paketohet) nkonserva (gota) teneqeje dhe shishe t blombuara. Duhet prmendur se n fabrikat e birrs ishtohet acid salicil, i cili e ruan at nga prishja, porse prish dhe shkatrron veshkat.
Dhe, prderisa alkoolisti mendon se birra e nxit urinn dhe i pastron veshkat, ajo i shkatrron atoporsi kazma rrnuese.
Gjithashtu, npr fabrika, s bashku me birrn przihet edhe kulpra, e cila i jep birrs nj shije thidhur t kndshme pr ata q e pijn. Kjo lnd kulpra, prdoret edhe n mjeksi, kurse
ekstrakti i saj, lupolini, prdoret pr zvoglimin e potencialit seksual dhe pr zbutjen e fuqis dhe
-
7/30/2019 Veset e Liga
69/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 69
vrullit t tij.
Un jam i sigurt se ky shkak i fundit vetiu sht i mjaftueshm q rinia ti largohet birrs dhe pi-
jeve t tjera alkoolike, n mnyr q ta ruaj gjallrin dhe aktivitetin.N ujdi me temn rreth dmshmris s birrs, po parashtroj lajmin e botuar n revistn El-Islah, numr 91, n muajin dhul-hixhxhe t vitit 1405 sipas Hixhrit. N kt lajm thuhet: Njnumr antarsh t Senatit n Rom ka shpallur n nj anket zyrtare t ndrmarr n Senat, se birra sht edmshme pr shndetin e njeriut. Antart e Senatit kan vn n pah se ndrmarrjet botrore pr prodhimin ebirrs, prdorin nj gaz t rrezikshm, q sht prdorur n Luftn e Par Botrore pr prodhimin e lotsjellsve.Akuza kryesore u sht drejtuar fabrikave t birrs t Gjermanis Perndimore dhe kta antar kan krkuar
ndalimin e importit t ksaj birre dhe kan ndrmarr nj fushat zyrtare q t trhiqet vrejtja ndaj rrezikut qprmban kjo pije.
N fund, ua drejtoj apelin vllezrve t mi musliman q kundrejt ksaj pijeje prej elbi, n t cilnshkruan: Birr joalkoolike, t mos ken sjellje t paprfillt, ngase nuk ekziston dot birrjoalkoolike.
Disa hulumtime kan vrtetuar q kjo pije prmban prqindje t alkoolit rreth 0.5 1.7%. Prkt shkak, do musliman sht i detyruar ti shmanget gjrave t dyshimta, n mnyr q t mos
e hudh veten n hidhrimin e All-llahut.N revistn Consumer (Konsumatori), q e boton Organizata Amerikane pr Ushqim dheIlae (FDA), n artikullin e botuar n fashikullin 20, numr 7, n muajin shtator t vitit 1986, nn
titullin Birra dhe vera pa alkool a sht kjo e afrt me t vrtetn?, autori i artikullit, dr.R h Mil i h Sh hj bi j lk lik d d ij b k 0 5% lk l
-
7/30/2019 Veset e Liga
70/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 70
Roxher Mileri, thot: Shprehja birr joalkoolike prdoret pr do pije q prmban m pak se 0.5% alkoolkrahas krahasimit me birrn e rndomt, e cila prmban 4% alkool, me birrn e but, e cila prmban 3% alkooldhe me shumicn e verrave, t cilat prmbajn 12% alkool.
Ai pastaj thot: Pija, pr t ciln thuhet birr joalkoolike, nuk sht e mundur q t jetkrejtsisht pa alkool, ngase nuk ekziston dot ndonj metod kimike me ndihmn e s cils do tmnjanohej alkooli nga ndonj pije.
Doktor Mileri m tej thot: Organizata Amerikane pr Ushqim dhe Ilae (FDA), e ka vrtetuaremrin pije joalkoolike (non-alcoholic) pr pijet q prmbajn m pak se 0.5% alkool. Mirpo kjoagjensi i sht kundrvn emrit t pijeve joalkoolike (alcohol-free), ngase kjo do t thoshte se
sht mnjanuar i gjith alkooli q prmban kjo pije, e kjo sht e kundrta e s vrtets.
POHIMII GJASHTDISA POHOJN SE ALKOOLI E AKTIVIZON MENDJEN DHE IMUNDSON NJERIUT Q T PUNOJ DHE T JET I QNDRUESHM
N PUN.MENDIMI I MJEKSIS: Sistemi nervor qendror, ku bn pjes edhe truri, konsiderohet siaparati trupor q i pari i ekspozohet ndikimit t alkoolit. Gjat pirjes s alkoolit njeriu ndien
entuziazm, ngase alkooli zgjeron venat e trurit, me ka rritet sasia e gjakut q vjen n tru, gj qj ll d i l i k h hk il hd k h j dh k l i dh l h i P j
-
7/30/2019 Veset e Liga
71/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 71
sjell deri te syeltsia kohshkurtr e cila zhduket shpejt dhe kalon n apati dhe plogshti. Pasojate ksaj i vuajn shum qendra n tru, t cilat jan prgjegjse pr funksionet vitale t trupit, sijan qendrat pr kujtes, pr lexim, pr t folurit, pr sjellje, pr lvizje etj.
Alkooli shkatrron njerzin te njeriu, pasi shkatrron turpin dhe rrnon murin e turpit dhe ai,pr shkak t alkoolit, bn vepra pr t cilat do t turprohej sikur t ishte i vetdijshm. Pokshtu, alkooli ndikon drejtprdrejt n trurin e vogl, t cilit All-llahu i Lartmadhrishm i kadhn funksionin e koordinimit t lvizjeve t muskujve dhe t mirmbajtjes s barazpeshimitdhe pr shkak t alkoolit njeriu e humbet barazpeshn dhe kontrollin mbi t.
N rastin kur rritet prqindja e alkoolit n gjak, mund t ndikoj n qendrn pr frymmarrje n
tru dhe mund t shkaktoj pushimin e puns s saj e pastaj vdekjen e njeriut.Libri Alkoolizmi (Alkoholism) prmend se deri m sot nuk dihet sasia e sakt e alkoolit prej scils shkaktohet smundja e alkoolizmit. Mirpo, ajo q dihet me siguri, sht se sa m e gjat tjet koha (periudha) e pirjes s alkoolit t alkoolistit, tek organet e trupit ndikon sasia m e vogle alkoolit. Dijetart konsiderojn se nuk ka ndonj sasi t caktuar nn t ciln njeriu do t ishte isigurt nga rreziku i pijeve dehse.
Libri n fjal vrteton se shkatrrimi i indeve pr shkak t pirjes s alkoolit mund t jet
shkatrrim prfundimtar (i prhershm), i cili nuk mund t shrohet m.Prandaj disa dijetar thon se pirja e nj ose dy gotave t cilsdo pije alkoolike ndonjhershkakton vdekjen e disa qelizave t trurit.
-
7/30/2019 Veset e Liga
72/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
73/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
74/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
75/146
-
7/30/2019 Veset e Liga
76/146
Ata q punojn n fushn e shndetsis m s miri e njohin madhsin e ndikimit q ka alkoolitek alkoolisti. Prandaj, mund t shohsh se te njerzit e thjesht mungon kuptimi i madhsis s
-
7/30/2019 Veset e Liga
77/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 77
j, j j g pktij problemi, prve nse dikush prej tyre lexon nga hulumtimet ose statistikat q jan br nlidhje me kt shtje.
-
7/30/2019 Veset e Liga
78/146
Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamisch