Kennisdag KICS – 06/06/2017
Via innovatie naar club light
Een stappenplan voor vernieuwend
projectmanagement bij sportfederaties
Elien Claes
Jeroen Scheerder
m.m.v.
Julie Borgers
Jeroen Meganck
Jan Seghers
Onderzoek in opdracht van
In samenwerking met
Overzicht
• Kader – valorisatie opdracht
• ClubSportInnovatie – CSI
• Output – praktijkinstrumenten
• Toelichting bij het stappenplan
• Timing – communicatie met het veld
• Ervaring vanuit de praktijk – Rugby Vlaanderen
Kader – valorisatie opdracht
• In opdracht van minister Muyters en Sport Vlaanderen
• Doelstelling:
o Opstellen van richtlijnen voor sportfederaties ter verlichting van het
sportaanbod in sportclubs …
o …voor de verbreding van het ledenbestand en/of retentie van leden
Verlichting: flexibilisering van het aanbod om het laagdrempeliger te maken
• Valorisatie opdracht = resultaten voorgaand onderzoek omzetten naar de
praktijk
Kader – valorisatie opdracht
Trend 1: popularisering sportdeelname
21,8
47,6 48,5
56,864,3
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1969 1979 1989 1999 2009
Percentage
Figuur. Evolutie van de actieve deelname aan sport in Vlaanderen bij 12- tot en met 75-jarigen (1969-2009), percentages in functie van de totale populatie
Bron: Scheerder e.a. (2013: 77)
Figuur. Evolutie van de actieve deelname aan sport, recreatiesport, clubsport en competitiesport in Vlaanderen bij 12- tot en met 75-jarigen (1969-2009), percentages in functie van de totalepopulatie
21,8
47,6 48,5
56,864,3
13,6
34,8 34,7
45,059,3
8,2
17,4 22,627,6 28,8
8,2
12,8 13,8 11,8 16,0
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1969 1979 1989 1999 2009
Percentage
algemene sportdeelname recreatiesport clubsport competitiesport
Bron: Scheerder e.a. (2013: 77)
Kader – valorisatie opdracht
Trend 2: verlichting sportdeelname
Parallelle trends: gouvernementalisering en commercialisering
‘Zware’ en ‘lichte’ organisatievormen
Bron: Borgers e.a.(2016), aangepaste versie van Borgers (2015), Scheerder (2014) en Scheerder e.a. (2014)
RealisatieInnovatie…
… om tot een verlichting van het sportaanbod te komen
Sportfederaties moeten ondersteuning bieden aan hun sportclubs, want de
middelen van de clubs zijn beperkt
Doorlopen van het innovatieproces met de sportfederaties om tot de selectie
en implementatie van een innovatiestrategie te komen
… via CSI naar club light
Realisatie
Club light
Richtlijnen voor sportfederaties ter integratie van een licht sportaanbod in clubs
Praktijktest 7 sportfederaties 15 praktijkvoorbeelden
DOEL
OUTPUT
INPUT
MIDDEL/ THROUGHPUT
INN
OV
ATI
EPR
OC
ES
Realisatie
Focussporten in dit onderzoeksproject:
• Solosporten:
Atletiek
Wielrennen
• Duosporten:
Badminton
• Teamsporten:
Basketbal
Rugby
• Multisporten:
Focus op één of meerdere sporttakken
Vlaamse Atletiekliga
Cycling Vlaanderen
Badminton Vlaanderen
Vlaamse Basketballiga
Rugby Vlaanderen
Sporta
GSF
Realisatie
Club light
Richtlijnen voor sportfederaties ter integratie van een licht sportaanbod in clubs
Praktijktest 7 sportfederaties 15 praktijkvoorbeelden
DOEL
OUTPUT
INPUT
MIDDEL/ THROUGHPUT
INN
OV
ATI
EPR
OC
ES
Realisatie
Solo Duo Team
1. FitFree (VAL) 1. King Pong (VTTL) 1. 3x3 Basketball (VBL)
2. We are freerunning (Gymfed) 2. sChOOL-JITSU (VJJF) 2. High5 Korfbal (KBKB)
3. Iedereen Krolft! (S-Sport) 3. Streethandbal (VHV)
4. IKSUP! (VYF) 4. Fithandbal (VHV)
5. Skateboardacademie (FROS) 5. 3 on 3 rolstoelbasketbal (Parantee)
6. Festivalwip (Vlas) 6. Voetbal op maat (VFV)
7. Elke stap telt! (OKRA-SPORT)
ClubSportInnovatie CSI - innovatieproces
• Stappenplan ontwikkeld in het kader van de verlichting van het sportaanbod –
Club light
• Stappenplan kan meer algemeen gehanteerd worden voor vernieuwend
projectmanagement
Stap 1: Analyseer je innovatiemogelijkheden
Stap 2: Zoek en selecteer een innovatiestrategie
Stap 3: Stel een projectplan op en voer
het uit
Stap 4: Streef duurzaamheid na en
ontwikkel een innovatiecultuur
I N N O V A T I E P R O C E S
Output
Deel 1: Technisch/wetenschappelijk rapport
Vanaf circa begin september online beschikbaar via
www.faber.kuleuven.be/BMS
Deel 2: Praktijkinstrumenten
I. Poster stappenplan innovatieproces
II. Praktijkgids
Richtlijnen voor sportfederaties per stap en bijhorende bouwstenen van het
innovatieproces, inclusief ondersteunende tools
III. Praktijkvoorbeelden
Ter inspiratie: 15 vernieuwende projecten van sportfederaties
Toelichting bij het stappenplan
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Stappenplan
De poster met het stappenplan zal na oplevering van het project samen met de
praktijkgids gecommuniceerd worden met het veld (zie ook timing volgende slide)
Timing
• Finalisatie valorisatieproject eind augustus 2017
• Communicatie met het veld i.s.m. VSF vanaf september – oktober 2017
Ervaring uit de praktijk – Rugby Vlaanderen
Mathias Rondou
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Inzicht over:
Leden (type, geslacht, leeftijd)
Instroom
Drop-out
Aanpassing van onze database query’s:
- Leeftijdsgroepen
- Drop-out
- Instroom
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79
0
50
100
150
200
250
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
Ma
nn
en
Vro
uw
en
< 8 jaar 8 - 11 jaar 12 - 15 jaar 16 - 18 jaar 19 - 25 jaar 26 - 45 jaar 46 - 54 jaar >= 55 jaar
Totaal 1089
Innovatie bereidheid
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
10 leden uit: ◦ Clubs
◦ Eigen bestuur
◦ 1 externe
Open brainstorm over verschillende doelgroepen
De normen en waarden van de rugbysport verdedigen, via
rugbyhelden of –ambassadeurs
Touch ipv tackle (inclusief Tag + mogelijk met het gezin)
Systeem voor het uitlenen van spelers + studentenclubs
33cl vs 50cl (voorbeeld naar rugby 10’s gaan ipv rugby 15’s)
Uitwerking
projectplan
Testfase in Antwerpen
en Leuven
Evaluatie
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Spelers langer in de sport houden via een “licht aanbod” en dit
voor: ◦ Een zo groot mogelijke doelgroep
◦ Voor mannen en vrouwen – mixed touch
Projectnaam => Stay in Touch
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Stay in Touch
Touch Belgium
Rugby Vlaanderen
Clubs
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Overtuigen van de clubs om een recreatief aanbod te bieden via:
Cijfers van hun club en in Vlaanderen algemeen
Best practice door andere clubs
Roadmap voor implementatie
Video van regels, sfeer, tornooien
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Inkomsten Uitgaven
Touch “light” licentie Initiaties op de clubs (lesgever)
Verzekering
Organisatie tornooien
Materiaal
Personeelslid RV
I N N
O V
A T
I E
P R
O C
E S
Stap 1Analyseer je
innovatiemogelijk-heden
Stap 2 Zoek en selecteer
een innovatiestrategie
Stap
3 S
tel e
en p
roje
ctp
lan
o
p e
n v
oer
het
uit
Sportfederatie Sportclubs
Stap 3.1 Opstellen
projectplan
Stap 3.2 Actie
Innovatiebereidheid en -capaciteit
Analyse (probleem)situatie
Zoektocht innovatiestrategieën
Betrokkenheid
sportclubs
Interactie sportclubs
Gedragenheid sportclubs
Testfase Uitrol/lancering
P A
R T
I C
I P
A T
I E
P R
O C
E S
Doelstelling
Promotie en
communicatie
Link met
sportclubs
Samenwerking
Inhoudelijke
uitwerking en
timing
Middelen en financiering
Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een
innovatiecultuur
Duurzaamheid Innovatiecultuur
Initiaties door Touch Belgium
Opleidingen voor coaches
Uitnodiging voor tornooien
PromotieOud-spelers
Dames &
Mannen
Jeugdspelers
vanaf 13jaar
Geblesseerde
spelers
Bronnen
Borgers, J. (2015). ‘Sport light’. A sociological perspective on institutional change in sports participation (doctoraatsthesis). Leuven: KU Leuven /Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.
Borgers J., Pilgaard M., Vanreusel B., Scheerder J. (2016). Can we consider changes in sports participation as institutional change? A conceptualframework. International Review for the Sociology of Sport, art.nr. DOI: 10.1177/1012690216639598.
Claes, E. & Scheerder, J., m.m.v. Borgers, J., Meganck, J., Seghers, J. (2017). ClubSportInnovatie (CSI). Stappenplan voor vernieuwend projectmanagementbij sportfederaties (poster). Leuven: KU Leuven / Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.
Claes, E., Scheerder, J., Borgers, J., Meganck, J., Seghers, J. (2017). Praktijkgids voor vernieuwend projectmanagement bij sportfederaties. Via innovatienaar club light. Leuven: KU Leuven / Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.
Scheerder, J. (2014). Sport light ... te licht bevonden? Andersgeorganiseerde sport gewikt en gewogen. Een leven lang sportief en gezond (Abstractboek4de Dag van het Sportonderzoek 2013). Dag van het Sportonderzoek 2013 ‘Een leven lang sportief en gezond’. Eindhoven, 7 november 2013, 9-10.
Scheerder, J., Borgers, J., Vanreusel, B., en Vos, S. (2014). Geen loopcultuur zonder lichte loopinfrastructuur? Een studie naar het aanbod en gebruik vanFinse pistes in Vlaanderen (BMS 20). Leuven: KU Leuven/Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.
Scheerder, J., Vandermeerschen, H., Borgers, J., Thibaut, E., Vos, S. (2013). Vlaanderen sport! Vier decennia sportbeleid en sportparticipatie(Sociaalwetenschappelijk onderzoek naar Bewegen en Sport 5). Gent: Academia Press.