Vides, vrijwilligerswerk als groeikans We werden mee aan het werk gezet in de bakkerij, brood en
koekjes bakken. Alles met de hand en geen weegschaal om bloem
af te wegen. De oven moesten we stoken met hout, dus dat was
zeker wennen. Samen met de kinderen afval rapen, hout
verzamelen voor de oven, schilderwerken doen, computerles geven in het Portugees …en in de
namiddag deden we activiteiten met de kinderen, sport en spel, dansen, knutselen, zwemmen.
Enthousiasme langs de twee kanten.
Voor velen klonk het spectaculair maar voor ons is het vrij normaal geworden omdat het hoorde bij de
levenswijze in het dorp: wassen in de rivier, onszelf, onze kledij en de afwas. De maand vloog voorbij,
niemand keerde terug op dezelfde wijze als ze vertrokken was. We hebben er geleefd in de meeste
complete betekenis van het woord, zonder luxe maar met iedere dag weer vriendelijke gezichten,
vrolijke kinderen, lieve gebaren …. Rijker konden we niet zijn!
Verslag Brazilië, 2002
Dit verslag vertelt in een notendop wat Vides doet
en wat Vides wil beteken. Sinds 1993 geeft Vides in
Vlaanderen aan jonge mensen de kans om zich
belangeloos in te zetten. Vides Vlaanderen maakt
deel uit van een netwerk van 31 Videsgroepen in
Europa, Amerika en Azië. Het begon allemaal in
1987 toen de zusters van Don Bosco bewust de
keuze maakten om jonge mensen groeikansen te
geven doorheen een ervaring van vrijwilligerswerk
ter plaatse of in één van hun projecten verspreid
over de verschillende continenten.
Internationaal vrijwilligerswerk is ondertussen erg in trek. Minister Anciaux legt er extra
nadruk op in zijn beleidsplannen van het jeugdwerk en als je op internet begint te zoeken,
merk je vlug het grote en verscheiden aanbod. Vides is één van deze organisaties maar met
haar eigen accenten. Het oorspronkelijk Italiaanse letterwoord “VIDES” verduidelijkt dit:
Internationaal Vrijwilligerswerk gericht op Opvoeding en Ontwikkeling met speciale
aandacht voor kinderen, jongeren en vrouwen. Het inschakelen van vrijwilligers in het Zuiden
geeft extra mogelijkheden voor de projecten ter plaatse. Maar de jongeren hebben er zeker zo
veel deugd aan, ze groeien als mens.
Vides werkt met twee soorten projecten. “Lang weg” richt zich tot
jongeren vanaf 20 jaar die kiezen voor een half jaar of een jaar
vrijwilligerswerk. Samen met hen zoeken we naar een plaats en naar
taken die hen aanspreken en die hen liggen. De voorbereiding
gebeurt individueel en neemt een zestal maanden in beslag.
Verder vertrekken één of twee groepen voor ‘Kort Weg’. Met een
groep van vijf tot tien jonge mensen (vanaf 18) schakelen we ons
tijdens de maand juli in in een bestaand project van de zusters van
Don Bosco. Ook hier gaat een stevige voorbereiding aan vooraf, vier
weekends en heel wat persoonlijke tijd. We krijgen kost en inwoon
vanuit het project maar betalen zelf onze reis, de verzekering,
inentingen, reispas en visum.
De wereld wordt klein als jonge vrijwilligers terugkeren uit Mexico, Brazilië, Togo, Rwanda,
Ethiopië, de Filippijnen of uit Albanië of Roemenië.
In de voormiddag gaven we Engelse les aan zo’n 600
kinderen en in de namiddag speelpleinwerking. We
verbleven in de missie van de zusters van Don Bosco. Het
klassieke beeld van een westerling over Ethiopië is er één
van miserie, armoede, ellende,... Maar Ethiopië is niet het
achterlijke, voortdurend door droogte gegeselde land van
de tv-journaals. De hongersnoden die jaren geleden de
westerse nieuwsberichten haalden, teisterden vooral de
oostelijke en noordelijke grensstreken. Ethiopië werkt aan
zijn toekomst, maar met beperkte mogelijkheden. En wij wilden hen daarbij helpen.
Pieter, Ethiopië 2003
Jonge mensen krijgen een andere kijk op de wereld, niet alleen op de wereld van het Zuiden
maar ook op onze maatschappij. Ze leren een andere cultuur van binnenuit kennen met zijn
rijkdom en beperkingen. Ze ontdekken hoeveel wij vanzelfsprekend vinden. Ze worden
uitgedaagd om stil te staan bij hun leven en hun toekomstdromen.Ze weten zich aangesproken
om in hun eigen leven te kiezen voor kleine mensen, voor rechtvaardigheid, voor …
Ook in de hoofdstad was het contrast arm – rijk enorm. Aan de ene kant van de weg
lag het Hilton hotel, aan de andere kant begonnen de sloppenwijken: staat anders wel
chique in een reisfolder: Hilton met uitzicht op sloppenwijken. Je vraagt je af hoe het
mogelijk is. Terri, Ethiopië 2003
Nu ik hier zelf ben besef ik het allemaal ook
veel beter, je zou hier moeten zijn en het met
je eigen ogen moeten kunnen zien om het te
beseffen. De wereld en het leven kan echt
hard zijn. Op straat zie je
kinderen/jongeren/volwassenen/bejaarden
bedelen, ze hebben niets... Proberen elke
dag opnieuw om in leven te blijven...
Nele, Bolivia 2003
Je inzetten in een andere cultuur is boeiend en tegelijk confronterend. Het gaat dan niet alleen
om een andere manier van organiseren (wij regelen alles dágen op voorhand, op heel wat
plaatsen gebeurt dit op het laatste moment) of om andere eetgewoontes (een hele maand
tortillas blijkt niet zo verteerbaar). Het gaat ook om een confrontatie met plekken waar geloof
nog vanzelfsprekend is. Zo vertelde Mireille dat ze de jongeren in Togo niet heeft kunnen
duidelijke maken dat zij niet geloofde. Haar Togolese leeftijdsgenoten konden dit niet
verstaan. Of ons onthaal in Ixtlán in Mexico: met processie en fanfare! Soms is het de pracht
van de natuur, de stilte van de avond in de bergen of de confrontatie met schrijnende armoede
die vragen naar zin en geloof naar boven doen komen.
Met een stevige voorbereiding en nawerking is vrijwilligerswerk meer dan
een avontuur. Het is een verrijking voor beide partijen. Vanuit Vides
hopen we op deze manier jonge mensen uit te dagen tot een meer solidaire
levenshouding. Solidariteit niet als een jasje dat je kan aantrekken
wanneer het je past. Solidariteit die niet afhangt van de zin of van het
moment maar waarmee je opstaat en waarvan je soms niet kan slapen.
Solidariteit die een plaats krijgt in het leven hier in België, doorheen studiekeuze, inzet in
vrije tijd, consuminderen…
Misschien zullen deze jonge mensen het verschil maken in onze maatschappij !?
Blijven vechten tegen onrecht, er zijn voor de
mensen die het minder goed hebben en hun kansen
geven en hun rechten beschermen is een moeilijk
proces, maar wat als niemand zich over hen
ontfermt, wat als niemand opkomt voor mijn
rechten.
Onze handen zijn inderdaad misschien maar klein,
mijn handen zijn misschien maar klein, mijn hulp
lijkt voor sommigen misschien hopeloos en
nutteloos - zonder effect... Maar ik weet dat vele
kleine dingen, vele kleine handen, groot werk
kunnen verrichten. Ik voel en zie maar al te goed
dat het niet hopeloos en zeker niet nutteloos is en vooral... dat het levensnoodzakelijk
is. Nele, Bolivia 2003
Ik heb dan ook maar al te goed beseft dat onze kansen voor het grijpen liggen. Wat me heeft
bezig gehouden is de toekomst van deze kinderen: wat met Maria Dolores, een prachtige
jonge vrouw van 18 die maar al te goed beseft hoe belangrijk het is de waardigheid van het
Zoque-volk te behouden (bleek uit een prachtig en ontroerend lied over Ocotepec dat ze de
laatste week met wat vrienden voor ons zong)?! Ocotepec en zijn mensen hebben me meer
dan ooit doen beseffen dat ik de capaciteiten heb m’n steentje aan deze wereld bij te dragen,
ze hebben me bewustgemaakt dat ik m’n idealisme (voor sommige mensen misschien een
utopisch woord?) altijd zal koesteren… Evy, Mexico 2005
Je grenzen worden bepaald door afspraken die je
met jezelf gemaakt hebt over wat mogelijk is.
Verander die afspraken en je kunt alle grenzen
laten verdwijnen. Ik denk dat gedurende de 3
maand veel grenzen verlegd zijn; niet alleen bij
kleuters maar ook bij mezelf. Ik heb veel geleerd
over geluk en gelukkig zijn. Freya, Panamá 2005
Als slot nog dit: de werking van Vides is zelf
vrijwilligerswerk. Na hun vrijwilligerswerk in het buitenland begeleiden jonge mensen andere
jongeren, ze zetten zich in voor de nieuwe projecten, zorgen voor de website of zoeken naar
peters en meters voor de kinderen van het tehuis waar ze zelf een jaar gewerkt hebben. Een
Videservaring stopt hopelijk niet bij hun terugkeer in België.
Vides Vlaanderen
Kortrijksepoortstraat 252 9000 Gent 09 329 94 17
[email protected] www.vides.be
KBC 460-0468041-56