Download - Viðfangsefni okkar í dag: Markmið í kennslu
Viðfangsefni okkar í dag: Markmið í kennslu
Hvaða hlutverki gegna þau?
Hvaða þýðingu hafa þau?
Hversu mikla áherslu á að leggja á þau?
Hvernig er best að setja þau fram (í áfangalýsingum, fyrir nemendur)?
(Hver á að ákveða markmiðin?)
Ísl202
Álitamál á álitamál ofan
• Fá efni í kennslufræðum eru umdeildari en þýðing markmiða
• Ólík viðhorf:– Markmið eru grundvöllur náms og
kennslu
– Markmið geta jafnvel hindrað nám
1. Mikilvægur leiðarvísir um skipulag kennslunnar
2. Þýðingarmikil við kynningu (fyrir nemendur, samstarfsmenn,
aðra)
3. Mikilvæg forsenda þess að nemendum sé ljós tilgangur námsins
4. Forsenda þess að unnt sé að meta kennsluna skipulega (kennari, nemendur, aðrir)
Viðtækt samkomulag sýnist um að markmið séu ...
Markmið eru flokkuð á ýmsa vegu
- T.d. eftir því hvort þau eru langdræg eða skammdræg
Almenn markmið
Langtímamarkmið
Meginmarkmið
Yfirmarkmið
Lokamarkmið
(Aims, Goals)
Einstök námsmarkmið
Skammtímamarkmið
Áfangamarkmið
Þrepamarkmið
Atferlismarkmið
(Objectives)
Nemendur geti flutt stutta ræðu
meðhliðsjón af minnispunktum
Nemendur nái góðum tökum á mæltu máli
Vörður í markmiðsumræðunni
• Franklin Bobbitt (1918)
• Ralph Tyler (1949)
• Benjamin Bloom o.fl. (1956, 1964)
• Robert Mager (1962) ...
• Gæðastaðlahreyfingin (Standards movement)
Ralph Tyler (1902-1994)
• Einn áhrifamesti skólamaður sem uppi hefur verið
• Átta ára rannsóknin – Eight-Year Study (1933–1941)
• Basic Principles of Curriculum and Instruction 1949 (36 útgáfur 1994)
Ralph Tyler (1949) Basic Principles of Curriculum and Instruction
Undirbúningi kennslu (námskrárgerð) er best háttað með því að svara (í þessari röð) eftirfarandi spurningum:
1. Hver er tilgangur kennslunnar? Hver eru markmiðin?
2. Hvaða viðfangsefni (educational experiences / learning experiences) eru líkleg til að stuðla að því að þessi markmið náist?
3. Hvernig er heppilegast að skipuleggja þessi viðfangsefni?
4. Hvernig er unnt að meta hvort þessi tilgangur hefur náðst? (Tyler 1949, bls. 1.)
Nokkrar meginhugmyndir Tylers um námsmat
• Markmiðin eru grunnur alls mats
• Matsaðferðir verða að vera í samræmi við markmiðin
• Frammistöðu nemenda þarf að meta stöðugt (ekki bara í lokin)
• Vettvangsathuganir, viðtöl, spurningalistar, markviss söfnun verkefna
• Einkunnir eru þýðingarlitlar einar sér - þeim verða að fylgja umsagnir
Mark
miðstafla Tyler:
Atferli
Inntak
Skilningur á mikil- vægum
stað- reyndum
Þekking á
heimild-um
Hæfi- leiki til að túlka upp- lýsingar
Hæfi- leiki til að
beita reglum
Hæfileiki til að gera grein fyrir niðurstöðum
Víðsýni og þroskaður
áhugi
Félagsl. viðhorf
Tyler: Þrjár meginrætur markmiða:
Markvisst orðalag sem lýsir því atferli og þeirri þekkingu
sem að er stefnt
FræðigreininSamfélagiðNemandinn
Heimspeki Sálfræði(Síur)
Nám miðað við þarfir,áhugasvið og getu nemenda
Klein 1989Áhersla á gagnsemi
Áhersla á miðlun þekkingar
Fræðigreinin
Samfélagið
Nemandinn
Námskrárþróun einkennist af togstreitu
Hver eru mikilvægustu markmiðin?
• Læsi (miðlalæsi, vísindalæsi)
• Tækniþekking (miðlar, upplýsingatækni)
• Samstarfshæfni
• Gagnrýnin hugsun
• Skapandi hugsun
• Tjáning
• Tungumálakunnátta
• Frumkvæði, dugnaður, áræðni
• Sjálfstraust
Hlutverk framhaldsskóla – 2. grein laganna 2008
... er að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og virkri þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi með því að bjóða hverjum nemanda nám við hæfi.
Framhaldsskólar búa nemendur undir þátttöku í atvinnulífinu og frekara nám. Þeir skulu leitast við að efla færni nemenda í íslensku máli, bæði töluðu og rituðu, efla siðferðisvitund, ábyrgðarkennd, víðsýni, frumkvæði, sjálfstraust og umburðarlyndi nemenda, þjálfa þá í öguðum og sjálfstæðum vinnubrögðum, jafnrétti og gagnrýninni hugsun, kenna þeim að njóta menningarlegra verðmæta og hvetja til þekkingarleitar. Framhaldsskólar sinna miðlun þekkingar og þjálfun nemenda þannig að þeir öðlist færni til að gegna sérhæfðum störfum og hafi forsendur til að sækja sér frekari menntun.
Við lok
náms í
framhaldsskóla er stefnt að því að
nemendu
r:
• hafi fengið alhliða menntun sem er við hæfi hvers og eins
• séu undir það búnir að fara í áframhaldandi nám og/eða starf í þjóðfélagi
• sem er í sífelldri þróun
• geri sér ljóst að námi lýkur ekki við lok skólagöngu heldur er nauðsynlegt
• að halda áfram að afla sér nýrrar þekkingar og reynslu
• hafi fengið góða þekkingu á íslensku samfélagi
• kunni skil á réttindum og skyldum einstaklings í lýðræðisþjóðfélagi
• hafi tamið sér sjálfstæði í hugsun og vinnubrögðum, ábyrgð á eigin
• námi, öðlast sjálfstraust og lært að bera virðingu fyrir sjálfum sér og
• öðrum
• hafi ræktað með sér gagnrýna hugsun, dómgreind og umburðarlyndi
• séu færir um að tjá skoðanir sínar, taka ákvarðanir og séu óhræddir
• við breytingar í námi og starfi. Aðalnámskrá, 2004
Áhrifamikil rit
Bloom, Benjamin o.fl. 1956. Taxonomy of Educational Objectives. The Classification of Educational Goals. Handbook 1. Cognitive Domain. New York: David McKay Company, Inc.
Krathwohl, David, R. o.fl. 1964. Taxonomy of Educational Objectives. The Classification of Educational Goals. Handbook II. The Affective Domain. [Endurprentun 1974.] New York: David McKay Company, Inc.
Þekking LeikniViðhorf
Markmiðskerfi B. Bloom o.fl.
Þekking
Mat
Nýmyndun / sköpun
Greining
Beiting
Skilningur
Kunnátta
Viðhorf
Heildstætt gildismat
Heildarsýn / ábyrgð
Alúð / rækt
Svörun / þátttaka
Athygli / eftirtekt
Leikni
Skapandi tjáning
Aðlögun
Flókin færni
Vélræn leikni
Svörun
Viðleitni
Skynjun
Þekkingarsviðið samkvæmt Bloom
Þekking Á ensku Dæmi
Mat Evaluation Meta, gagnrýna, taka afstöðu
Nýmyndun Synthesis Móta, semja, skapa, breyta, þróa
Greining Analysis Greina, skilgreina, tengja, rökstyðja
Beiting Application Beita, reikna, flokka, sýna
Skilningur Comprehension Muna, þekkja, nefna, rifja upp, velja
Kunnátta Knowledge Lýsa, umorða, þýða, skýra, umskrifa
Upphafleg heiti Ný heiti
• Mat
• Nýmyndun
• Greining
• Beiting
• Skilningur
• Kunnátta
• Sköpun
• Mat
• Greining
• Beiting
• Skilningur
• Minni(Tekið úr sýningu Denise Tarlinton)
Gildi þess að styðjast við flokkunarkerfi
• Gátlisti við undirbúning kennslu – muna eftir verkefnum sem reyna á skilning, hugsun, sköpun
– verkefnagerð
– gerð spurninga
• Námsefnisgerð
• Prófgerð
• Námskrárgerð
• Námsmat (við mat á úrlausnum)
Hvernig er best að setja fram markmið?
• Linn, Miller og Gronlund: – Markmið á að setja fram sem lýsingu á
frammistöðu nemenda að lokinni kennslu
– Ekki sem lýsingu á því sem kennarar eða nemendur gera
Verkefni
• Skoðið markmið áfanganna– Hvers eðlis eru markmiðin? Á hvað reyna þau?
(Þekking, skilningur, hugsun, sköpun, leikni, viðhorf)
– Hversu vel eru markmiðin sett fram?
– Skilja nemendur þau?
– Gefa markmiðin skýra vísbendingu um hvernig þeim verði best náð?
– Er ljóst hvernig unnt er að meta hvort þeim hafi verið náð?