Download - W24 Het onzichtbare zichtbaar maken
De onzichtbare wereld zichtbaar maken
Microbiologie in het VO
Naomi BrouwerDeskundige Infectiepreventie i.o. (Oud)Life Science docente
Inhoud
1. Waarom microbiologie in het VO?2. Ik quiz niet dat het zo simpel was3. hygiene4. Omgevingsonderzoek5. Preparaten maken6. Belangrijk voor in de klas7. Nog meer tips voor experimenten8. Leveranciers en websites
Waarom microbiologie in het VO?
Microbiologie houdt zich bezig met micro-organismen
-Bacteriën-Schimmels-Gisten -Eencelligen-Virussen
Biochemie / biotechnologieEcologie
Waarom microbiologie in het VO?
“Circle of life”
Waarom microbiologie in het VO?
“Circle of life”
Schedel = micro-organisme
Waarom microbiologie in het VO?
Cellen staan aan de basis
Schimmels en bacteriën: nuttig en soms schadelijk
Planten en dieren en hun samenhang: deeigen omgeving verkend
Mensen beïnvloeden hun omgeving
Het lichaam in stand houden: voeding engenotmiddelen, energie, transport enuitscheiding
BeschermingVan generatie op generatie
Leervaardigheden in het vak biologie
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 1
Uit een Amerikaanse studie naar het aantal bacteriën op kantoren is gebleken dat op de stoelen en telefoons de meeste bacteriën voorkomen.Ook op het bureau van de werknemers kwamen veel bacteriën voor.
Bij welke werknemers kwamer er de meeste bacteriën voor op het bureau?
A. Mannelijke werknemersB. Vrouwelijke werknemers
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 1
Uit een Amerikaanse studie naar het aantal bacteriën op kantoren is gebleken dat op de stoelen en telefoons de meeste bacteriën voorkomen.Ook op het bureau van de werknemers kwamen veel bacteriën voor.
Bij welke werknemers kwamer er de meeste bacteriën voor op het bureau?
A. Mannelijke werknemersB. Vrouwelijke werknemers
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 2
Griep wordt veroorzaakt door het Influenza virus. De replicatie van een virus is afhankelijk van een gastheer en kan niet buiten de gastheercel “overleven”.
A. WaarB. Niet waar
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 2
Griep wordt veroorzaakt door het Influenza virus. De replicatie van een virus is afhankelijk van een gastheer en kan niet buiten de gastheercel “overleven”.
A. Waar
B. Niet waar24-48 uur op niet-poreuze oppervlakkenTot 12 uur op poreuze oppervlakken
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 3
De baby op de foto hiernaast heeftwitte laesies op de tong.
Door welk organisme worden deze laesies veroorzaakt?
A. SchimmelB. Gist
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 3
De baby op de foto hiernaast heeftwitte laesies op de tong.
Door welk organisme worden deze laesies veroorzaakt?
A. Schimmel
B. Gist (Candida albicans)
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 4
Ziekenhuizen over heel de wereld kampen met een toename van (patiënten met) resistente bacteriën. Een voorbeeld van een resistente bacterie is de beruchte MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus)Om te voorkomen dat het aantal MRSA-positieve patiënten in Nederland toeneemt, heeft Nederland het strenge “Search and Destroy”- beleid.
Hoeveel procent van de Nederlanders is drager van een Staphylococcus aureus?
A.1%B.30%
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 4
Ziekenhuizen over heel de wereld kampen met een toename van (patiënten met) resistente bacteriën. Een voorbeeld van een resistente bacterie is de beruchte MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus)Om te voorkomen dat het aantal MRSA-positieve patiënten in Nederland toeneemt, heeft Nederland het strenge “Search and Destroy”- beleid.
Hoeveel procent van de Nederlanders is drager van een Staphylococcus aureus?
A. 1%
B. 30% (1% daarvan is meticilline resistent dus MRSA)
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 5
Micro-organismen zijn belangrijk voor het menselijk lichaam. Ze spelen een rol bij onze afweer, de productie van mineralen en hormonen, de werking van processen in het lichaam, enz.
Waar, op of in het lichaam, vinden we de meeste micro-organismen?
A. De huidB. De darmen
Ik quiz niet dat het zo simpel was…
Vraag 5
Micro-organismen zijn belangrijk voor het menselijk lichaam. Ze spelen een rol bij onze afweer, de productie van mineralen en hormonen, de werking van processen in het lichaam, enz.
Waar, op of in het lichaam, vinden we de meeste micro-organismen?
A. De huid
B. De darmen (70% van totaal aantal micro-organismen)
hygiene
Verspreiding van micro-organismen
hygiene
• Handen wassen
hygiene
• Bloedagar plaat (BA plaat)• Agar 5% schapenbloed• Geschikt voor kweken
huidbacteriën• Identificatie dmv hemolyse
(afbraak rode bloedcellen• Al per 50 stuks te bestellen
hygiene
Kweek huidbacteriën
1.(Naam op de plaat schrijven)2.Vingers/ ring op de BA-plaat leggen3.Dichtplakken met plakband4.Ondersteboven in een zak5.24-48 uur Incuberen bij 37°C
hygiene
• Staphylococcus aureus
• Micrococcus luteus
• Staphylococcus epidermidis
• E.coli (oeps!)
Huidbacteriën
Variaties:- Effect handen wassen/ desinfecteren- Aidsbekerspel met Serratia
Ook herkenbaar: Bacillus sp!!
Serratia marcecsens
Omgevingsonderzoek
Omgevingsonderzoek
• Nutrient agar (NA plaat)• Basisagar• Geschikt voor veel verschillende
bacteriën en schimmels• Wordt veel op scholen gebruikt• Verschillende pigmenten te zien
van bacteriën• Zelf te gieten met leerlingen• Bij kamertemperatuur te
incuberen
Omgevingsonderzoek
1. Juiste hoeveelheid water en agar bepalen
2. Water en agar verwarmen/ opkoken3. (In een snelkookpan 20 min hoogste
stand met laagje water onderin)*4. Platen gieten** (+/- 45°C)5. Platen laten stollen6. Klaar voor gebruik!
*Snelkookpan of autoclaaf gebruiken voor steriele voedingsbodems
**Paraplu van de brander gebruiken
Agarplaten gieten
Omgevingsonderzoek
De Swab-methode
- Met zig-zag beweging op de plaat
- 3 dagen bij kamertemperatuur
- Wattenstokje nat maken
- Monster nemen
Omgevingsonderzoek
SchimmelVb) Aspergillus
Gisten:Vb) Candida albicans Saccharomyces cereviciae
Omgevingsonderzoek
• Onderzoeksvragen:
• Waar vinden we de meeste bacteriën?• Hoeveel bacteriën zitten er op…..?• Hoeveel verschillende bacteriën zitten er op….?• Welk schoonmaakmiddel werkt het beste?• Welke tandpasta werk het beste?• Hoeveel bacteriën zitten er in 1ml slootwater?
Omgevingsonderzoek
Remmingszones
(bacteriesuspensie)
Preparaten maken
• Levend preparaat (met of zonder methyleenblauw- Bacteriën- Schimmels- Planten- Dierlijke cellen
• Gefixeerd preparaat met methyleenblauw- Bacteriën - Gisten
Preparaten maken
Schimmelpreparaat met methyleenblauw
Preparaten makenGefixeerde preparaat
1. één druppel water op het objectglaasje brengen
2. Een klein beetje van de bacteriekolonie suspenderen in de druppel water. Uitwrijven ter grootte van een euromunt.
3. Het preparaat goed laten drogen aan de lucht.Na het drogen 3 keer met een pincet door de blauwe vlam halen.
Handig filmpje youtube: Simple stain wmv
Preparaten makenKleuren
1. Druppel ongeveer 4 druppels methyleenblauw op het preparaat. Laat 2 minuten intrekken
2. Spoel het preparaat met zachtstromend koud water. Houd de straal zo min mogelijk boven de bacterie.
3. Droog het preparaat aan de lucht of dep het voorzichtig droog met een tissue
Preparaten maken
• Wat kunnen we zien?
Bioplek.org
Vergroting 1000X met immersie-olie
Preparaten maken
Staphylococcus spBolvormig in trosjes
Preparaten maken
Micrococcus luteusGrote(re) bolvormige cellen per twee- en/of viertal
Preparaten maken
Streptococcus spBolvormig, in keten.
Preparaten maken
Bacillus spStaafvormig
Preparaten maken
E. coliLosse, kleine ovale cellen
Preparaten maken
Epitheelcellen wangslijmvlies met bacteriën.
Belangrijk voor in de klasAfvalbakje met zakje Desinfectiemiddel
voor oppervlakten
97% alcohol voor besmette materialenWater & zeep en/of
handalcohol
Nog meer tips voor experimenten…
Voedingsmiddelenmicrobiologie:- yoghurt maken met starterscultuur- Gemberbier maken
Ecologie- Aantal micro-organismen in water (drinkwater, slootwater, rioolwater)
Gisten‘- gistcellen tellen- ballonnetjesproef met gisten
Biochemie (erfelijkheid/genetica)-DNA uit bacterie (E. coli)
Voortplanting- Aidsbekerspel met Serratia
Leveranciers en websites
LeveranciersBioTRADING www.biotrading.comGoedkoop, veel kant-en-klaar, korting voor scholen
Boom B.V. www.boomlab.nl
Eurofysica \www.eurofysica.nlLeverancier van educatieve materialen voor het voortgezet onderwijs. Levert ook aan particulieren.
Euromex www.euromex.nl Microscopen en toebehoren
Outdoor Education www.outdoor-education.nlEen leverancier van allerlei materialen voor schoolpractica. Hier kun je alles vinden dat je hartje begeert. Ze leveren ook aan particulieren.
Websites• www.microbiologie.com• Alles over micro-organismen
• www.basismicrobiologie.nl• Website van het boek Biologie voor het MLO. Met
leuke en handige opdrachten en filmpjes.
• www.thuisexperimenteren.nl• Experimenten die betrekking hebben op biologie,
biochemie, microscopie, microbiologie, etc.
• www.bioplek.org
Bedankt!
Foto: afstudeeronderzoek “Bellende bacteriën”Eerstejaars studenten MBO Laboratoriumonderwijs
Met dank aan Zadkine West Laboratoriumonderwijs voor het materiaal