Download - Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?
![Page 1: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/1.jpg)
Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe
komt normstelling tot stand?
Bert Brunekreef
![Page 2: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/2.jpg)
Kort (ca/max 5 min) Algemeen verhaal, luchtverontreiniging en gezondheid, wat gebeurt er met gezondheid, bij wie (kinderen, bejaarden?) en wat (astma, onstekingen, hartaanvallen?) en de omvang van het probleem en om welke verontreiniging gaat het (PM, ozon). Historisch verhaal luchtverontreiniging en gezondheid (Londen smog etc?), succesvolle interventies Hoe komen we in EU tot grenswaarden -> hoe zijn WHO uitkomsten tot stand gekomen in CAFE en hoe komen de Air Quality Guidelines tot stand.
Uitgebreider (ca 15 min) Wat zijn de onzekerheden in kennis, wat zijn de aannames die we doen? Welke PM fracties zijn gezondheidskundig van belang? Is er verschil in effect en risico tussen grover stof (PM10-2.5), fijn stof (PM2.5) en doet het secundaire deel (sulfaat, nitraat, ammonium) ook mee in de effecten of is primair antropogeen (roet) PM van meer belang? Wat zijn de onzekerheden in de risicoschatting voor ozon? Is er een drempelwaarde voor gezondheidseffecten (vorm van de concentratie-effect relatie?)? Wat zal de impact zijn bij lichtelijk afnemende piekniveaus en de continue stijgende achtergrondniveaus? Welke doelgroepemissies zijn belangrijk in relatie tot gezondheidseffecten? In welke mate dragen verkeersemissies en industriële uitstoot bij aan gezondheidseffecten? Hoe zit het met NO2 als indicator voor gezondheidseffecten? Hoe zit het met gezondheidseffecten van NO2 sec bij huidige niveaus, hoe zit het met NO2 als indicator voor mengsel? Wat is de gezondheidswinst als we bijvoorbeeld de jaargemiddelde norm voor NO2 halen en we gaan van 41 naar 39 microgram/m3? Kort (ca/max 5 min) Gezondheidseffecten in toekomst volgens RAINS resultaten/prognoses voor gezondheidseffecten (PM2.5 en ozon). Vgl met CAFE CBA data? PM (fracties, bronnen) en ozon (SOMO35, geen drempelwaarde maar een cut-off waarde tbv eenvoudige IIASA berekeningen)
![Page 3: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/3.jpg)
NEWSWEEK, March 14, 2005
![Page 4: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/5.jpg)
Episode: London, December 1952
![Page 6: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/6.jpg)
Sterfte
Ziekte
Fysiologischeveranderingen
Blootstelling
Aantal betroffen personen
Ernst
![Page 7: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/7.jpg)
Dosis-response relaties: toxicologie of epidemiologie?
• Toxicologie:
• +experimentele bewijsvoering
• -verkeerde diersoort• -extrapolatie van hoge
naar lage dosis
• Epidemiologie:
• -experimentele bewijsvoering
• +goede diersoort• +relevante dosis
![Page 8: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/8.jpg)
Luchtverontreiniging en gezondheid
• Variaties van sterfte, ziekenhuisopname e.d. in de tijd: episodes, dag-tot-dag variaties (vnl door het weer bepaald); maar ook interventies
• Variaties van sterfte (etc.) in de ruimte: vergelijking van langdurig meer en minder blootgestelde populaties
![Page 9: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/12.jpg)
Dockery, NEJM 1993; 329: 1753-9
![Page 13: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/13.jpg)
WHO en CAFE
• Air quality guidelines: gezondheidkundige adviezen op basis van oordeel van deskundigen
• CAFE: stelde specifieke vragen aan WHO (zoals: is er een drempelwaarde?)
![Page 14: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/14.jpg)
Fijn stof = klein stof = ONfijn stof
• Stof kleiner dan 10 micrometer (1/100 mm): PM10
• Stof kleiner dan 2,5 micrometer: PM2.5• Buitenlucht: enkele 10-tallen microgrammen per
kubieke meter• Inademing: enkele 100-en microgrammen per dag• Opname: pakweg 50 microgram per dag = 1
microgram per vierkante meter long
![Page 15: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/16.jpg)
Ultra (on)fijn stof
• Deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer
• Buitenlucht: pakweg 10.000.000.000 deeltjes per kubieke meter
• Bij drukke weg: tot 1.000.000.000.000 / m3
• Inademing: tot 1.000.000.000.000 per dag
• Opname: 500.000.000.000 per dag = 2000 per luchtzakje
![Page 18: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/18.jpg)
6000 maal vergroot 21000 maal vergroot
Li, EHP 2003; 111: 455-60
![Page 19: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/19.jpg)
Wat krijg je van (on)fijn stof?
• Onder andere:
• Vervroegde sterfte aan hart- en longaandeoningen
• Meer ziekenhuisopname
• Meer luchtwegaandoeningen
![Page 20: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/20.jpg)
Verband tussen PM10 en dagelijkseSterfte Daniels, NMMAPS, Am J Epidemiol 2000
VoorgesteldeEU norm
![Page 21: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/21.jpg)
Verband tussen PM2.5 en sterfte op lange termijnPope, JAMA 2002
Voorgestelde EU normen
![Page 22: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/22.jpg)
Verkeersgerelateerde luchtverontreiniging….
![Page 23: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/23.jpg)
Beijing plein van de Hemelse Vrede
Plein van het hels kabaal……
![Page 24: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/24.jpg)
Jimma, Ethiopie
![Page 25: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/26.jpg)
Verkeersgerelateerde luchtverontreiniging:
vergelijking van drukke en rustige straten in A’dam Fischer, Atm Environ 2000;34:3713
0
0.5
1
1.5
2
2.5
Ratio van buitenlucht concentraties
PM10PM2.5roetBaPbenzeen
![Page 27: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/28.jpg)
Katsouyanni et al., APHEA2 EPIDEMIOLOGY 2001
effect van roet op sterfte is groter in gebieden met veel NO2
![Page 29: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/29.jpg)
Is fijn stof (PM2.5) schadelijker dan grof stof (PM10-2.5)?
![Page 30: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/30.jpg)
Schwartz, JAWMA 1996Klemm, JAWMA 2000
% toename in sterfte per
10 g/m3
95% C.I.
PM2.5 1.3 0.9 - 1.7
PM(10-2.5) 0.4 -0.2 – 0.9
![Page 31: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/31.jpg)
Is grof stof (PM10-2.5) niet belangrijk?
![Page 32: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/33.jpg)
Effecten van grof stof op de gezondheid
• Effecten op dagelijkse variatie in sterfte onduidelijk
• Effecten op ziekenhuisopname en symptomen van astma patienten vastgesteld
• Geen lange termijn effect op sterfte
• Review in ERJ later dit jaar (Brunekreef&Forsberg)
![Page 34: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/34.jpg)
Ozon en sterfte
• Geen aanwijzingen (maar ook weinig onderzoek) van lange-termijn effecten op sterfte
• Verband tussen dagelijkse variaties in ozon en sterfte aanvaard
• Drempelwaarde?
![Page 35: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/35.jpg)
Bell, JAMA 2004
0,5% / 10 ppb
![Page 36: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/36.jpg)
Hoek, HEI rapport 2003
0,3% / 10 ppb 0,7% / 10 ppb 1,0% / 10 ppb
![Page 37: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/37.jpg)
Kim, Environ Research 2004
![Page 38: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/38.jpg)
Goldberg, Am J Epidemiol 2001
![Page 39: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/39.jpg)
NO2: wat betekent de 40 g/m3 jaargemiddelde norm voor de
gezondheid?
• Is NO2 OP ZICH schadelijk bij deze concentratie?
• Of is het vooral een indicator voor (met name) verkeersgerelateerde luchtverontreiniging?
![Page 40: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/40.jpg)
McConnell, AJRCCM 2003
![Page 41: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/41.jpg)
McConnell, AJRCCM2003
![Page 42: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/42.jpg)
Geschat effect van anthropogeen PM2.5 op levensduurverwachting [maanden] Bron: IIASA
2000 2010 2020
![Page 43: Wat zijn gezondheidseffecten van luchtverontreiniging en hoe komt normstelling tot stand?](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022070406/56814168550346895dad4b67/html5/thumbnails/43.jpg)
Dank voor uw aandacht!