TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
1
Teknologjia
12Me zgjedhje
UDHËZUES PËR MËSUESIN
2
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Miratuar nga Ministria e Arsimit dhe Sportit
Botues: IRISOFT EDUCATIONEsmeralda TASHO
Redaktore letrare:
Arti grafik:
© IRISOFT EDUCATION 2016Të gjitha të drejtat e rezervuara. Riprodhimi i librit, qoftë edhe në formë të pjesshme është i ndaluar.
Botim i parë 2016
Shtypur në shtypshkronjën Classicprint
ISBN
Shtëpia Botuese IRISOFT EDUCATION Rruga “Him Kolli”; V. 23/1Tel: 00355 2242 107;Mob: 069 40 970 40e-mail: [email protected] www.irisoft.edu.al
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
3
Përmbajtja e lëndës
I. Hyrje faqe 4
II. Kornizakonceptuale e programit faqe 4
1. Qëllimi i programit të fushës së TIK-ut faqe 6
2. Kompetencat e fushës faqe 6
3. Lidhjae kompetencavekyçme kompetencat e fushës faqe 6
4. Kohamësimore përsecilën klasë faqe 7
5. Orë të sugjeruarapërçdo tematikë faqe 8
6. Përmbajtjae shkallës së pestë faqe 8
7. Tematikat e TIK 10 faqe 8
8. Programi analitik faqe 14
9. Planifikimi 3-mujor faqe 21
10. Planifikimiditor(ditari) faqe 55
4
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
I. Hyrje
Në ditët e sotme, teknologjia dhe TIK-u janë kthyer në një mënyrë jetese ndaj së cilës nxënësit
shfaqin mjaft interes. Arsimi teknologjik është një përbërës thelbësor i kurikulës, ku nxënësit
zhvillojnë aftësitëdigjitale përtë përdorur TIK-un në mënyrë efektive dhe të përshtatshme për të
pasur akses, përtë krijuardhe komunikuarinformacion dhe ide, përtë zgjidhur probleme dhe për të
punuarsë bashku në të gjitha fushat e edukimit në shkollë dhe në jetën përtejshkollës. Aftësia e
TIK-ut i përfshin nxënësit në procesin e të mësuarit për teknologjinë digjitale, duke e bërë të
vlefshme përtapërt’iu përshtatursi teknologjiveqë evoluojnë, ashtu edhe për t’u dhënë njohuri mbi
kufizimin e rreziqevepërveten në një mjedis digjital. Në një mjedis digjital, ku kandryshimetë
shpejta dhe të vazhdueshme në mënyrën se si njerëzit ndajnë, përdorin, zhvillojnë dhe
komunikojnë me TIK-un, të rinjtë duhet të jenë shumë të aftë në përdorimin e tij. Për të marrë
pjesë në një ekonomi të bazuarnë dije dhe përtë qenë të fuqishëm në një shoqëri teknologjikisht
të sofistikuarpërtë sotmen dhe përtë ardhmen, nxënësve u nevojiten njohuri, aftësidhe besim në
TIK, për të realizuar detyrat në shkollë, shtëpi, punë dhe në komunitetet e tyre. Si qytetarë, ata
duhet të jenë të aftë të bëjnë gjykime vetjakembi çështjet që lidhen me ndikimin e teknologjisënë
jetët e tyre, në shoqëri dhe në mjedis.
Nxënësit e moshës digjitalevijnë në shkollë me njohuri, gjykime, opinione dhe pyetje të marra nga
burime të pafundme digjitale të informacionit, të cilat mësuesi duhet t’i konsiderojë si pjesë të
kurikulës në tërësinë e saj.
TIK-u dhe Teknologjiajanë formatë veçanta të veprimtarisë krijuese, ku njerëzit ndërveprojnë me
mjediset e tyre duke përdorurmaterialet, inputet dhe proceset e duhuranë përgjigje të nevojave,
dëshirave dhe mundësive të tyre. Ata integrojnë shprehitë për zgjidhjen e problemeve dhe
shprehitë praktike në prodhimin e produkteve dhe të sistemeve të dobishme, të pranishme në
shumë fusha të të nxënit, por veçanërisht në fushën e shkencave natyrore.
II. Korniza konceptuale e programit
Hartimi i programit lëndorrrjedh nga korniza kurikulare e arsimit të mesëm të lartë, plani mësimor
për kurikulën bërthamë në arsimin e mesëm të lartë, si dhe standardet e fushës kurikulare ku kjo
lëndë bën pjesë. Për të siguruar përdorimin sa më të mirë të programit, është e vlefshme njohja
me dokumentet e lartpërmenduara. Te kornizakurikulare, vëmendje të veçantë i duhet kushtuar:
- synimeve të përgjithshme të kurikulës së arsimit parauniversitar;
- synimeve të temave ndërkurikulare;
5
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
- vlerësimit të nxënësit me notë;
- parimeve të mësimdhënies/mësimnxënies.
Në mënyrë që tërësiae dokumentevezyrtare (kornizakurikulare, standardet e fushës së të nxënit
dhe programi lëndor) të zbatohet më së miri në dobi të nxënësve, përdoruesit e kësaj tërësie
duhet të njohin thellë programet lëndore të TIK-ut për klasat paraardhëse dhe klasat pasardhëse.
Gjithashtu, përdoruesve të këtij programi u lind nevojatë njohin standardet e të gjitha fushave të
tjera të të nxënit dhe të gjitha programet e lëndëve të të njëjtit vit. Zbatimi i këtij programi kërkon
që kurikulae TIK-ut të vendosë theksin në rrugën dhe procedurat e veprimit shkencorme objektet
mësimore, që metodat verbale të përdorura gjerësisht sot, të zëvendësohen me përdorimin e
metodave shkencore.
Ajo duhet t’i nxisë nxënësit të jenë aktivë dhe të marrin përgjegjësi për të mësuarit e tyre; të
përdorin strategji dhe teknika mësimore që nxisin ndërveprimin, pjesëmarrjen mësimore dhe
mbështesin kërkimin me TIK të nxënësve. Zbatimi i programit duhet të bëhet duke respektuar
parimet e barazisë gjinore, etnike, kulturore, racore, fetare.
Si i tillë, ky dokument i shërben:
Nxënësit, përzhvillimin e kompetencave kyçdhe kompetencavetë fushës së teknologjisë dhe TIK-
ut, në mënyrë që ata të përballojnë sfidat e jetës dhe të integrohen në shoqëri.
Mësuesve, për planifikimin, realizimin dhe vlerësimin e veprimtarisë mësimore dhe arritjet e
nxënësve në klasë dhe jashtë saj.
Prindërve, përnjohjen e rezultateve të fëmijëve të tyre dhe kriteret e vlerësimit në periudha të
caktuara kohore.
Hartuesve të teksteve mësimore dhe të materialeve ndihmëse për mësuesit dhe nxënësit.
Programi përmban pesë tematika, të cilat krijojnë kushte që nxënësi/ja të ndërtojë dhe zbatojë
njohuritë, shkathtësitë, qëndrimet dhe vlerat, në funksion të kompetencave të lëndës dhe
kompetencave kyç. Në program paraqitet edhe kohamësimore përsecilën tematikë, që ndryshon
nga klasa në klasë.
Përdorimi i metodologjive efikase në mësimdhënie është kusht për zbatimin e programit, për
arritjen e kompetencave nga ana e nxënësve, duke i dhënë secilit mundësinë të shfaqë dhe të
zhvillojë potencialin që zotëron brenda vetes. Në këtë program, vlerësimi i nxënësve është
komponent thelbësor për përmirësimin e tyre dhe për procesin e të nxënit.
6
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
1. Qëllimi i programit të fushës së TIK-ut
Programi i TIK-ut ka për qëllim të zhvillojë njohuritë, të kuptuarit dhe aftësitë për të siguruar
nxënësit që, individualisht dhe në bashkëpunim:
të hetojnë, projektojnë, planifikojnë, menaxhojnë, krijojnë dhe vlerësojnë zgjidhjet;
të jenë krijues, inovative dhe me iniciativë kur përdorin tradicionalen, bashkëkohoren dhe
teknologjitë e reja dhe të kuptojnë se si janë zhvilluar teknologjitë me kalimin e kohës;
të marrin vendime të informuara dhe etike në lidhje me rolin, ndikimin dhe përdorimin e
teknologjive në ekonomi, mjedis dhe shoqëri për një të ardhme të qëndrueshme;
të angazhohen me besim dhe përgjegjësi që të zgjidhin dhe të manipulojnë me teknologjitë e
përshtatshme - materialet, të dhënat, sistemet, komponentet, mjetet dhe pajisjet - kurprojektojnë
dhe krijojnë zgjidhje;
të kritikojnë, analizojnë dhe vlerësojnë problemet, nevojat apo mundësitë për të identifikuar
dhe për të krijuar zgjidhje.
2. Kompetencat e fushës
Vazhdimësia e aftësisë TIK të të mësuarit është e organizuar në pesë kompetenca të fushës, të
ndërlidhura:
zbatimi i protokolleve dhe i praktikave sociale dhe etike kur përdorin TIK-un;
hetimi me TIK;
krijimi me TIK;
komunikimi me TIK;
menaxhimi dhe veprimi me TIK.
3. Lidhja e kompetencave kyç me kompetencat e fushës
Ndërtimi dhe zbatimi i kompetencave kyçnganxënësit gjatë procesit të mësimdhënies dhe nxënies
kërkon që mësuesi të ketë parasysh lidhjen e kompetencave kyç me kompetencat e fushës për
secilën shkallë. Për të realizuar në praktikë këtë lidhje, mësuesi duhet të përzgjedhë situatat,
veprimtaritë, metodat, dhe mjetet e përshtatshme të procesit të të nxënit. Kompetenca
përcaktohet si integrim i njohurive, shkathtësive dhe qëndrimeve që një nxënës duhet t’i fitojë
gjatë procesit të nxënies.
7
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Kompetencademonstrohet nga nxënësi (njohuri), bazohet në performancën e tij (aftësi), si dhe
bazohet në perspektivën e sjelljes (qëndrim). Organizimii mësimit të TIK-ut me bazë kompetencat
përqendrohet në atë që nxënësi duhet të dijë, të bëjë saktë dhe të shpjegojë pse e bën. Kur
nxënësi realizon kompetencën digjitale, ai njëkohësisht është duke zhvilluar edhe kompetencat
kyç.
Për shembull, kompetenca digjitale “Zgjidhja problemore” përfshin shumë nga strategjitë e
zgjidhjes së situatave të ndryshme problemore në shoqëri dhe në jetën e përditshme, duke
përdorur teknologjinë.
Për të realizuar lidhjen e kompetencave kyç me kompetencat e fushës së TIK-ut, mësuesi ndjek
këta hapa:
përzgjedh rezultatin/et e të nxënit përkompetencat kyçqë synon të arrijë nxënësi në shkallën
përkatëse;
përzgjedh rezultatin/et e të nxënit për shkallë për kompetencat e fushës/ lëndës së TIK-ut që
synon të arrijë nxënësi;
zbërthen në rezultate të nxëni për kompetencat e fushës/lëndës së TIK-ut për vit mësimor,
rezultatin/et e të nxënit për shkallë;
përzgjedh përmbajtjen/et mësimore, mjetet digjitale, metodologjinë e mësimdhënies, përmes
të cilave realizon rezultatet e të nxënit të kompetencave digjitale një vit mësimor, si dhe rezultatet
e të nxënit për kompetencat kyç në një vit mësimor;
planifikon mësimdhënien duke përfshirëperiudhën kohore gjatë së cilës do t’i arrijë rezultatet e
të nxënit brenda vitit shkollor;
kryen analizadhe vlerësime të ecurisësë nxënësve pas realizimit të orëve mësimore, detyrave,
projekteve, për të verifikuar arritjet e rezultateve të të nxënit për vit mësimor dhe shkallë për
fushën e teknologjisë dhe TIK-ut.
4. Koha mësimore për secilën klasë
Lëndae TIK-ut zhvillohet për 36 javë mësimore me nga 2 orë secila, pragjithsej 72 orë për klasën e
10-të. Në klasën e 11-të, TIK-u do të zhvillohet për 36 javë mësimore me nga 1 orë secila, pra
gjithsej 36 orë. Programi i lëndës së TIK-ut specifikon peshën (orët e sugjeruara) të secilës tematikë
përsecilën shkallëdhe klasë. Shumae orëve sugjeruesepërsecilën tematikë është e barabartë me
sasinë e orëve vjetore, të përcaktuara në planin mësimor të arsimit të mesëm të lartë. Kjo ka si
8
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
qëllim që përdoruesit e programit të orientohen për peshën që zë secila tematikë në orët
totale vjetore.
5. Përmbajtjae shkallës së pestë
Ne programin e lendes se TIK-ut per shkallen e gjashte jane paraqitur permbajtjet e tematikave:
Bota e kompjuteri,(hardware dhe software).
Algoritmikë dhe programimi.
Bazat e të dhënave dhe menaxhimi i tyre.
Transmetimi i të dhënave, rrjetat dhe interneti.
Zhvillimi i aplikacioneve, software-ve dhe sistemeve.
6. Programi analitik
TEMATIKA I
TEKNOLOGJIA DHE SISTEMET TEKNOLOGJIKEKompetencat
Në këtë tematikë, nxënësi/ja:
- analizon se si teknologjia ndihmon në përmirësimin, organizimin dhe zotërimin e mjediseve dhe të proceseve natyrore dhe artificiale, në funksion të zhvillimit shoqëror dhe individual; përshkruan teknologjinë si një tërësi sistemesh teknologjike komplekse të përbëra nga inpute, procese, outpute dhe mekanizma fidbeku; përshkruan ecurinë tipike të projektimit të sistemeve teknologjike si përgjigje/zgjidhje e problemeve teknologjike përkatëse.
- shpjegon kuptimin dhe qëllimin e teknologjisë; tregon cilat janë llojet dhe etapat e progresit teknologjik; klasifikon drejtimet kryesore teknologjike të sotme; përshkruan ndikimin e teknologjisë në transformimet mjedisore, masat për mbrojtjen e këtij mjedisi dhe në zhvillimet e shoqërisë njerëzore; identifikon mundësitë që ofron teknologjia në plotësimin e dëshirave dhe nevojave personale dhe shoqërore; tregon se si teknologjia bashkëvepron me shkencat dhe fushat e tjera të veprimtarisë njerëzore, sidomos me matematikën dhe shkencat natyrore; tregon prirjet e zhvillimit të teknologjisë së të ardhmes; shpjegon kuptimin e koncepteve “problem”, “problem teknologjik” dhe “zgjidhje e një problemi teknologjik”; tregon se çfarë përmban projekti (plani) për zgjidhjen e një problemi teknologjik; rendit hapat që ndiqen për zgjidhjen e një problemi teknologjik dhe argumenton domosdoshmërinë e secilit prej tyre; ndërton skemën e procedurës së zgjidhjes së një problemi teknologjik të thjeshtë.
21
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
TEMATIKA II
KOMUNIKIMI GRAFIK
Kompetencat
Në këtë tematikë, nxënësi/ja:
- Analizon lidhjen e komunikimit grafik me disa nga degët kryesore të teknologjisë si: teknologjia e mekanikës, teknologjia e elektricitetit, teknologjia e konfeksioneve, teknologjia e ndërtimit, teknologjia e bujqësisë etj; skicon vija të pozicioneve të ndryshme, kënde 900, 300, 450, 600, harqe, figurat gjeometrike kryesore si: rreth, elips, gjashtëkëndësh etj..; zbaton rregullat kryesore të vendosjes së përmasave në leximin dhe kryerjen e skicave dhe vizatimeve; realizon ndërtime gjeometrike duke përdorur veglat e vizatimit si: lexon skica dhe vizatime të objekteve të thjeshtë dhe të vështirësisë mesatare.
- Përdor materialet dhe veglat kryesore që përdoren në kryerjen e skicave dhe vizatimeve: letrat për skica, letrat për vizatime, lapsat që përdoren për skica dhe vizatime, gomat fshirëse, vizoret matëse, trekëndëshat e vizatimit, kompaset etj.; përdor metodën grafike të zmadhimit dhe zvogëlimit të figurave; identifikon simbolet e elementëve kryesorë të vizatimeve skematike (skemave elektrike, kinematike dhe hidrosanitare); lexon skema të thjeshta dhe të vështirësisë mesatare elektrike, kinematike dhe hidrosanitare.
TEMATIKA III
MATERIALET TEKNOLOGJIKEKompetencat
Në këtë tematikë, nxënësi/ja:
- klasifikon materialet kryesore teknologjike, tregon vetitë e tyre dhe argumenton rëndësinë e përdorimit të tyre në teknologjinë e sotme dhe të së ardhmes; përshkruan vetitë kryesore teknologjike të materialeve teknologjike dhe argumenton përdorimet e tyre në teknologji. - shpjegon konceptin e materialeve teknologjike; përshkruan etapat kryesore të zhvillimit të materialeve teknologjike; argumenton rëndësinë që kanë materialet teknologjike për teknologjinë dhe zhvillimin ekonomik-shoqëror; klasifikon materialet teknologjike sipas grupeve kryesore; përshkruan vetitë teknologjike kryesore të materialeve teknologjike; përshkruan vetitë teknologjike të materialeve teknologjike sipas grupeve të ndryshme; tregon dhe jep shembuj të përdorimit të materialeve teknologjike sipas grupeve të ndryshme; tregon prirjet kryesore të zhvillimit dhe përdorimit të materialeve teknologjike të së ardhmes.
20
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
TEMATIKA IV
STRUKTURAT DHE MEKANIZMATKompetencat
Në këtë tematikë, nxënësi/ja:
- tregon kuptimin e strukturave dhe mekanizmave teknologjike, klasifikon këto struktura dhe mekanizma dhe tregon përdorimet e tyre në teknologji; identifikon strukturat dhe mekanizmat kryesore, përshkruan pjesët përbërëse të tyre dhe shpjegon funksionimin e këtyre strukturave dhe mekanizmave.
- përshkruan etapat e zhvillimit të strukturave dhe mekanizmave teknologjike; argumenton rëndësinë e përdorimit të strukturave dhe mekanizmave në teknologjinë e sotme; klasifikon strukturat dhe mekanizmat teknologjike kryesore; dallon strukturat dhe mekanizmat teknologjike kryesore; tregon rëndësinë dhe përdorimet e strukturave dhe mekanizmave teknologjike kryesore.
TEMATIKA V
TEKNOLOGJIA E PRODHIMITKompetencat
Në këtë tematikë, nxënësi/ja:
- përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së prodhimit industrial, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e tij në shoqëri; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së prodhimit artizanal, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e tij në shoqëri; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së prodhimit bujqësor, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri. - tregon kuptimin e “teknologjisë së prodhimit”; klasifikon dhe përshkruan llojet kryesore të teknologjive të prodhimit; tregon rëndësinë e teknologjisë së prodhimit për shoqërinë e sotme; argumenton rëndësinë e teknologjisë së prodhimit të energjisë për ekonominë dhe shoqërinë; përshkruan mënyrat dhe teknologjitë kryesore të prodhimit të energjive të llojeve të ndryshme; tregon prirjet e teknologjisë së prodhimit të energjisë për shoqërinë e sotme dhe të së ardhmes; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së prodhimit bujqësor; klasifikon llojet kryesore të teknologjisë së prodhimit bujqësor; argumenton rëndësinë dhe përdorimet e teknologjisë së prodhimit bujqësor për ekonominë dhe shoqërinë e sotme dhe të ardhmes.
21
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
TEMATIKA VI
TEKNOLOGJIA E SHËRBIMEVEKompetencat
Në këtë tematikë, nxënësi/ja:
- përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të komunikimit, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri; përshkruan dhe klasifikon llojet kryesore të teknologjive të shërbimeve dhe vlerëson rëndësinë e tyre për shoqërinë e sotme; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të komunikimit, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të transportit, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të mirëmbajtjes dhe riparimit, përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të turizmit, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri.
- tregon kuptimin e “teknologjisë së shërbimit”; klasifikon dhe përshkruan llojet kryesore të teknologjive të shërbimeve; tregon rëndësinë e teknologjive të shërbimeve për shoqërinë e sotme dhe të ardhmes; përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të komunikimit; klasifikon llojet kryesore të teknologjisë së shërbimeve të komunikimit; argumenton rëndësinë dhe përdorimet e teknologjisë shërbimeve, të komunikimit për ekonominë dhe shoqërinë e sotme dhe të ardhmes; tregon kuptimin e “teknologjisë së shërbimeve turistike”; klasifikon llojet kryesore të teknologjive që përdoren në shërbimet turistike; përshkruan llojet kryesore të teknologjive që përdoren në shërbimet turistike.
7. Planifikimi 3-mujor
Tem
atik
at
Nr.
Shpërndarja e përmbajtjes së lëndës
Shtator - Dhjetor (24 orë: 1.1 - 2.16) Janar – Mars (22 orë:
2.17 – 3.6)
Prill – Qershor
(22 orë: 4.1 -
6.4)
sistemet
1 1.1 Karakteri holistik i zhvillimeve teknologjike,
lidhja e teknologjisë me zhvillimet shoqërore
2 1.2 Drejtimet kryesore të zhvillimeve
të sotme teknologjike, impakti
ambiental i teknologjisë3 1.3 Sistemet teknologjike
20
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
sistemet
gjike
k
4 1.4 Përshkrimi i elementeve te sistemit teknologjik
5 1.5 Proceset e sistemit teknologjik
6 1.6 Sistemet teknologjike dhe zgjidhja e problemit teknologjik
7 1.7 Veprimtari praktike - Riciklimi i materialeve teknologjike në ambjentet e shkollës
8 1.8 Kontroll njohurish
KOM
UN
IKIM
I GRA
FIK
9 2.1 Komunikimi grafik, llojet e informacionit grafik dhe projektimi
10 2.2 Komunikimi grafik në fushën e
projektimit. Njohuri bazë mbi vizatimin 11 2.3 Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me
vijëdrejtën (Mësim praktik)12 2.4. Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje
me vijëdrejtën (Vazhdim)13 2.5 Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me
vijëlakuarat rrafshe (Mësim praktik)
14 2.6 Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me vijëlakuarat rrafshe (Vazhdim)
15 2.7 Rakordimet (Mësim praktik)
16 2.8 Rakordimet (Vazhdim)
17 2.9 Metoda e projeksioneve drejtkëndore, sistemi i referimit
22
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
KOM
UN
IKIM
I GRA
FIK
182.10 Projeksione të figurave të thjeshta rrafshe në pozicion të veçantë (Mësim praktik)19 2.11 Rrotullimi i figurave të thjeshta rrafshe
të pozicionit të veçantë (Mësim praktik)20 2.12 Ndërtimi i vëllimeve të thjeshta
(Mësim praktik)21 2.13 Ndërtimi i vëllimeve të thjeshta
(Vazhdim)22 2.14 Vëllimet e zgavruara (Mësim
praktik)23 2.15 Prerjet, llojet e tyre, qëllimi i përdorimit dhe mjetet e realizimit
24 2.16 Prerjet e thjeshta të vëllimeve (Mësim
praktik)25 2.17 Paraqitjet
aksonometrike, llojet e tyre
26 2.18 Ndërtime aksonometrike të figurave rrafshe të pozicionit të veçantë (Mësim praktik)
KOM
UN
IKIM
I GRA
FIK
27 2.19 Ndërtime
aksonometrike të
figurave rrafshe të
pozicionit të
veçantë (Vazhdim).282.20 Ndërtime
aksonometrike të
figurave rrafshe të
pozicionit të veçantë.29 2.21 Ndërtime
aksonometrike të
figurave rrafshe të
pozicionit të
përgjithshëm.
(Mësim praktik)
23
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
30 2.22 Ndërtime aksonometrike të vëllimeve të thjeshta (Mësim praktik)
31 2.23 Ndërtime
aksonometrike të
vëllimeve të thjeshta
(Vazhdim)32 2.24 Hapja e
vëllimeve të thjeshta
(Mësim praktik).
33 2.25 Hapja e vëllimeve të thjeshta (Vazhdim)
34 2.26 Ndërprerja e
vëllimeve të
thjeshta me një
rrafsh ballor
projektues (mësim
praktik).
352.27 Vizatimet e
ndë rtimit,
përmbajtja dhë
llojet e tyre
24
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
362.28 Vizatimet e konstruksioneve
372.29 Vizatimet arkitektonike
38 2.30 Vizatimet arkitektonike (Vazhdim)
39 2.31 Vizatimet skematike, përmbajtja dhe llojet e tyre
40 2.32 Kontroll njohurish
MAT
ERIA
LET
TEKN
OLO
GJIK
E
41 3.1 Njohuri të përgjithshme për materialet teknologjike. Rëndësia e tyre
42 3.2 Klasifikimi i materialeve teknologjike, llojet e tyre, vetitë.
43 3.3 Vetitë mekanike dhe teknologjike të metaleve
44 3.4 Metalet e zeza dhe lidhjet e tyre. Çeliqet dhe gizat.
45 3.5 Metalet me ngjyra dhe lidhjet e tyre
46 3.6 Materialet jo metalike, llojet e tyre. Vetitë dhe përdorimet e materialeve të tjera teknologjike
47 4.1 Njohuri të përgjithshme për strukturat dhe mekanizmat teknologjikë
25
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
48 4.2 Klasifikimi i lidhjeve. Përdorimi dhe rëndësia e tyre në teknologji
49 4.3 Akset dhe boshtet, mbështetëset e akseve dhe të boshteve
50 4.4 Klasifikimi i strukturave dhe i mekanizmave kryesore teknologjikë
51 4.5 Ndërtimi dhe funksionimi i transmisioneve me rrota me dhëmbë
52 4.6 Ndërtimi dhe funksionimi i transmesioneve me fërkim (rrip) dhe zinxhirë
26
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
TEKN
OLO
GJIA
E P
RODH
IMIT
53 4.7Transmisionet me burmë pa fund dhe rrotë të dhëmbëzuar
54 4.8 Struktura dhe mekanizma të tjerë kryesorë teknologjikë
55 5.1 Teknologjia e prodhimit të energjisë
56 5.2 Teknologjia e prodhimit industrial.
57 5.3 Teknologjia e përdorimit artizanal
58 5.4 Teknologjia e prodhimit bujqësor
59 6.1 Teknologjia e shërbimeve të komunikimit
60 6.2 Teknologjia e shërbimeve të transportit
61 6.3 Teknologjia e shërbimeve të mirëmbajtjes dhe të riparimit
62 6.4 Teknologjia e shërbimeve turistike
27
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
PLANIFIKIMI 3-MUJOR (SHTATOR – DHJETOR)
Nr. TematikaTemat
mësimore
Situata e
parashikuar e të
nxënit
Metodologjia
dhe
veprimtaritë
e nxënësve
Vlerësimi Burimet
1 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.1 Karakteri
holistik i
zhvillimeve
teknologjike,
lidhja e
teknologjisë
me zhvillimet
shoqërore.
Që në momentet e para të jetës ne mbështillemi nga teknologjia si pjesë e pandashme e rrugëtimit tonë jetësor. Salla e lindjes, stetoskopi i mjekut, biberoni, inkubatori, shtrati me rrota i sallës së të porsalindurve, do të ishin ndoshta kujtimet e para të jetës së një të porsalinduri në ditët e sotme, nëse këto kujtimet do të mund të regjistroheshin.
Mësimdhënie
e
drejtpërdrejtë
Vlerësim në formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i prirjeve
Kompjuteri
dhe interneti
2 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.2 Drejtimet
kryesore të
zhvillimeve të
sotme
teknologjike,
impakti
ambiental i
teknologjisë
Zhvillimet teknologjike janë zhvillime me ritme të larta. Çdo periudhë historike karakterizohet nga background-i i saj teknologjik. Cili është ky background në ditët e sotme dhe si ndikon ai në çështjet e ambientit?
Punë krijuese
individuale
Vlerësim në formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i prirjeve
Kompjuteri
28
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
3 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.3 Sistemet
teknologjike
Jepni shembuj sistemesh të thjeshta teknologjike, duke patur parasysh mjedisin e shkollës suaj ose mjedise të tjera. Flisni për marrëdhëniet midis sistemeve teknologjike.
Punë
individuale
Vlerësim në
formë edukimi,
evidentimi i
problematikave
dhe zgjidhja e
tyre
Librat
dhe
interneti
4 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.4
Përshkrimi i
elementeve
te sistemit
teknologjik
Flisni mbi
zhvillimin e teknologjisë në ditët e sotme. Diskutoni rreth shkencave të reja si:
nanoteknologjia,
robotika,
komunikacioni,
bioteknologjia,
energjia
elektronike,
teknologjia
bujqësore dhe
ushqimore,
teknologjia e
Punë
individuale
Vlerësim për
punë praktike
Fizika,
Elektronika,
Gjuhët e
komunikimit
29
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
5 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.5 Proceset
e sistemit
teknologjik
Me anë të një
videoje
demostrohen
pamje nga
procesi i
prodhimit të
letrës në fabrikë;
mbi prodhimin e
bukës; proceset e
automatizuara
për produkte të
ndryshme.
Punë në grupe te vogla
Vrojtimet e
mësuesit, lista e
kontrollit
Kompjuteri
dhe interneti
6 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.6 Sistemet
teknologjike
dhe zgjidhja e
problemit
teknologjik
Një banor zgjohet në mëngjes dhe shikon në tavanin e njërës nga dhomat e banesës së tij, një njollë të madhe lagështirë (situata problematike). Ai nuk mund të lejojë këtë gjendje në tavanin e dhomës dhe do të përpiqet ta kthejë në gjendjen e mëparshme (situata që dëshirohet). Në këtë çast, ai ende nuk e ka të qartë se si do ta përballojë këtë të papritur. Pra para tij shfaqet një problem.
Punë në grup Vlerësim për
punën në grup
dhe argumentet
që sjellin në
diskutim
Kompjuteri,
kabllo, router
dhe interneti
30
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
7 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.7
Veprimtari
praktike -
Riciklimi i
materialeve
teknologjike
në ambjentet
e shkollës.
Organizimi në
klasë osë
në
ambientet e
shkollës për
punë
praktike në
grup
Mësuesi vlerëson
nxënësit për
njohuritë
paraprakedhe
argumentimet që
sjellin, duke
nxitur
vetëbesimin e
tyre.
Kompjuteri
dhe interneti
8 Teknologjia
dhe sistemet
teknologjike
1.8 Kontroll njohurish
Kontrollojmë
njohuritë për
kapitullin që
kaluam.
Pune
individuale
me shkrim
Nxënësit
vlerësohen
për diskutimet
dhe
argumentet
që
sjellin gjatë
punës praktike.
Kompjuteri,
librat dhe
interneti.
9 Komunikimi
Grafik
2.1
Komunikimi
grafik, llojet e
informacionit
grafik dhe
projektimi
Sapo ke mbërritur në një qytet të ri dhe e vetmja mënyrë për të shkuar në hotel është nëpërmjet metrosë. Si do të mund të gjesh linjën e duhur të metrosë nëse nuk mund të lexosh hartën?
Punë praktike
në grup
Vlerësim në
formë motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Kompjuteri
dhe interneti
31
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
10 Komuniki
mi Grafik
2.2 Komunikimi
grafik në fushën
e projektimit.
Njohuri bazë
mbi vizatimin
teknik
Në momentin e blerjes apo shitjes së një pasurie të paluajtshme, akti i shitblerjes shoqërohet me planimetri, genplan dhe dokumentacion tjetër të nevojshëm për përshkrimin e saj. Nëse nuk di të lexosh përmbajtjen e këtij dokumentacioni mund të gjendesh në një situatë të papërshtatshme për të negociuar.
Test me
grupe
Vlerësim me
shkrimdhe notë
Testi
11 Komuniki
mi Grafik
2.3
Ndërtime
gjeometrike
bazë në
lidhje me
vijëdrejtën
(Mësim
praktik)
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.
Diskutim, punë individuale
Vlerësimi
në formë
motivimi,
evidentimi
dhe
kultivimi i
prirjeve
Kompjuteri
dhe interneti
12 Komuniki
mi Grafik2.4 Ndërtime
gjeometrike
bazë në lidhje
me vijëdrejtën
(Vazhdim)
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.
Punë
individuale,
hulumtim.
Vlerësimi fokusohet në analizënvlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre.
Kompjuteri
dhe interneti
30
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
13 Komuniki
mi Grafik
2.5 Ndërtime
gjeometrike
bazë në lidhje
me vijëlakuarat
rrafshe (Mësim
praktik)
Njohuritë e mësipërme
janë mjete bazë në
vizatimet teknike në
fushën e inxhinierisë
mekanike, të ndërtimit,
prodhimit të
mobiljeve, dizajnit
industrial etj.
Punë në grup
Vlerësimi fokusohet në analizën
vlerësues
e që
nxënësit/
et i bëjnë
punës së
tyre dhe
të
shokëve/
shoqeve
Kompjuteri,
libri dhe
interneti
31
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
14 Komuniki
mi Grafik
2.6
Ndërtime
gjeometrike
bazë në lidhje
me vijëlakuarat
rrafshe
(Vazhdim).
Njohuritë e
mësipërme janë
mjete bazë në
vizatimet teknike në
fushën e inxhinierisë
mekanike, të
ndërtimit, prodhimit
të mobiljeve, dizajnit
industrial etj.
Punë
praktike në
grup
Vlerësim
dhe
diskutimq
ë
nxënësit/et
bëjnë për
punën e tyre
dhe të
shokëve/
shoqeve
Kompjuteri,
Informatika
9, interneti.
15 Komuniki
mi Grafik
2.7 Rakordimet
(Mësim praktik)
Njohuritë e mësipërme
janë mjete bazë në
vizatimet teknike në
fushën e inxhinierisë
mekanike, të ndërtimit,
prodhimit të mobiljeve,
dizajnit industrial etj.
Punë
individuale
Nxënësit
vlerësohen
për idenë dhe
mënyrën si e
përcjellin atë
në materialin
e punuar prej
tyre.
Fotografi,
kompjuteri
dhe
interneti.
16 Komuniki
mi Grafik
2.8
Rakordimet
(Vazhdim)
Njohuritë e
mësipërme janë
mjete bazë në
vizatimet teknike në
fushën e inxhinierisë
mekanike, të
ndërtimit të rrugëve,
prodhimit të
mobiljeve, dizajnit
industrial etj.
Leksion.Pune individuale.
Librat,
revistat,
Kompjuteri.
32
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
17 Komuniki
mi Grafik
2.9 Metoda e
projeksioneve
drejtkëndore,
sistemi i
referimit
Metoda e projeksioneve
drejtkëndore gjen një
aplikim të gjerë në
paraqitjen teknike të
objekteve nga më të
thjeshtat deri tek sistemet
komplekse teknologjike,
në fazë projektimi apo
zbatimi.
Praktikojmë
dhe mësojmë
komanda të
reja
Nxënësi
vlerësohet për
idetë që
sjell dhe
prirjen për
të
përceptuar
njohuri të reja.
CD,
kompjuteri
dhe
interneti.
18 Komuniki
mi Grafik
2.10
Projeksione të
figurave të
thjeshta rrafshe
në pozicion të
veçantë (Mësim
praktik)
Ndërtimi i projeksioneve të figurave të thjeshta rrafshe është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Test me
grupe
Vlerësim me
shkrimdhe notë
Testi
19 Komuniki
mi Grafik2.11 Rrotullimi i
figurave të
thjeshta rrafshe
të pozicionit të
veçantë (Mësim
praktik)
Ndërtimi i
projeksioneve të
figurave të thjeshta
rrafshe është një nga
hapat bazë në
paraqitjen teknike të
objekteve nga më të
thjeshtat deri tek
sistemet komplekse
teknologjike, në fazë
projektimi apo
zbatimi.
Pyetje
përgjigje me
gojë.
Pune
individuale
Nxënësit
vlerësohen
për
njohuritë
paraprake
dhe të
perceptimit
të
informacion
eve të reja.
Librat,
kompjuteri
dhe interneti
33
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
20 Komuniki
mi Grafik
2.12 Ndërtimi i vëllimeve të thjeshta (Mësim praktik)
Ndërtimi i projeksioneve të vëllimeve të thjeshta është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Pyetje -
përgjigje,
diskutim
Nxënësit
vlerësohen për
përgjigjet e
dhëna, si dhe
për diskutimet e
ndryshme.
Informatika
dhe
kompjuteri
21 Komuniki
mi Grafik
2.13 Ndërtimi i
vëllimeve të
thjeshta
(Vazhdim)
Ndërtimi i projeksioneve të vëllimeve të thjeshta është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Teori dhe praktikë, nxënësi punon ndërkohë që mësuesi/ja shpjegon.
Vrojtimet e
mësuesit, lista e
kontrollit
Libri dhe
kompjuteri
22 Komuniki
mi Grafik
2.14 Vëllimet e zgavruara (Mësim praktik)
Ndërtimi i projeksioneve të vëllimeve të thjeshta të zgavruara si dhe modelimi gjeometrik janë veprimtari bazë për projektimi të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Punë praktike
dyshe
Vlerësohet
puna në grup
Imazhe,
kompjuteri
dhe interneti
34
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
23 Komuniki
mi Grafik
2.15 Prerjet, llojet e tyre, qëllimi i përdorimit dhe mjetet e realizimit.
Në fushën e projektimit, shpesh lind nevoja e eksplorimit të volumetrisë së brendshme të një objekti të caktuar. Prerjet mundësojnë këtë eksplorim nëpërmjet projektimit të objektit të interesit sipas një plani ndërprerës me të.
Punë krijueseindividuale
Mësuesi
vlerëson idetë
dhe
vullnetin e
nxënësve që
tregojnë
progres.
Revista,
fotografi,
kompjuteri
dhe interneti
24 Komuniki
mi Grafik
2.16 Prerjet e
thjeshta të
vëllimeve
(Mësim
praktik)
Ushtrime, shembull
Mësuesi
vlerëson
tematikën dhe
argumentet që
sjell mxënësi.
Libri,
dhe interneti
35
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
PLANIFIKIMI 3-MUJOR (JANAR- MARS)
Nr. TematikaTemat
mësimore
Situata e parashikuar
e të nxënit
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Vlerësimi Burimet
1 Komunikimi
Grafik
2.17 Paraqitjet
aksonometrike
, llojet e tyre
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të
objektit të interesit
ashtu siç duket në
realitet. Paraqitjet
projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e
dimensionit të tretë.
Punë
krijuese
individuale
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Kompjuteri, interneti
2 Komunikimi Grafik
2.18 Ndërtime
aksonometrike
të figurave
rrafshe të
pozicionit të
veçantë
(Mësim
praktik)
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të
objektit të interesit,
ashtu sic duket në
realitet. Paraqitjet
projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e
dimensionit të tretë.
Punë
krijuese
individuale
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve.
Kompjuteri, interneti
36
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
3 Komunikimi Grafik
2.19
Ndërtime
aksonometrik
e të figurave
rrafshe të
pozicionit të
veçantë
(Vazhdim)
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të objektit
të interesit, ashtu sic
duket në realitet.
Paraqitjet projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e dimensionit
të tretë.
Punë krijuese
në grup
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Kompjuteri
dhe
interneti
4 Komunikimi
Grafik
2.20
Ndërtime
aksonometrik
e të figurave
rrafshe të
pozicionit të
veçantë
(Vazhdim)
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të
objektit të interesit.
Paraqitjet projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e
dimensionit të tretë.
Punë krijuese
në grup
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Kompjuteri
dhe
interneti
5 Komunikimi
Grafik2.21
Ndërtime
aksonometrik
e të figurave
rrafshe të
pozicionit të
përgjithshëm
(Mësim
praktik)
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të
objektit të interesit.
Paraqitjet projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e
dimensionit të tretë.
Punë krijuese në grup
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Revista,
kompjuteri,
interneti
37
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
6 Komunikimi
Grafik
2.22 Ndërtime
aksonometrik
e të vëllimeve
të thjeshta
(Mësim
praktik).
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të
objektit të interesit.
Paraqitjet projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e
dimensionit të tretë.
Stuhimendimesh,
punë krijuese
individuale
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Imazhe, kompjuteri, interneti
7 Komunikimi
Grafik
2.23
Ndërtime
aksonometrik
e të vëllimeve
të thjeshta
(Vazhdim)
Në fushën e projektimit
është gjithmonë e
nevojshme të kemi një
prezantim final të
objektit të interesit.
Paraqitjet
projeksionike
mundësojnë këtë
prezantim pasi lejojnë
perceptimin e
dimensionit të tretë.
Diskutimnë
klasë
Vlerësim me pikë
Kompjuteri
dhe
interneti
8 Komunikimi
Grafik2.24 Hapja e
vëllimeve të
thjeshta
(Mësim
praktik)
Hapja e vëllimeve
shumëfaqësh është një
moment i rëndësishëm
në industrinë e
prodhimit të
makinerive dhe jo
vetëm. Ky proces lejon
llogaritjen e volumeve
dhe kostove të punimit
në shumë fusha të
aktivitetit njerëzor.
Punë ne
grup
Mësuesi vë
në garë
nxënësit për
të
evidentuar
ata që kanë
më tepër
prirje.
Kompjuteri
38
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
10 Komunikimi
Grafik
2.25 Hapja e
vëllimeve të
thjeshta
(Vazhdim)
Hapja e vëllimeve shumëfaqësh është një moment i rëndësishëm në industrinë e prodhimit të makinerive dhe jo vetëm. Ky proces lejon llogaritjen e volumeve dhe kostove të punimit në shumë fusha të aktivitetit njerëzor.
Punë krijuese
individuale
Vlerësim në
formë
motivimi,
evidentimi dhe
kultivimi i
prirjeve
Kompjuteri
dhe
interneti
11 Komunikimi
Grafik
2.26 Ndërprerja e vëllimeve të thjeshta me një rrafsh ballor projektues (mësim praktik)
Ndërprerja e vëllimeve
shumëfaqësh me rrafshe
të pozicioneve të
ndryshëm është një
problem i modelimit
gjeometrik. Modelimi
gjeometrik gjen përdorim
në fushën e dizajnit si dhe
në shumë aplikime të
karakterit teknologjik.
Punë në
grup,
Mësuesi
vlerëson
nxënësin për
njohuritëqë ai
ka për
databazën.
Programi,
libri,
kompjuteri
dhe
interneti
12 Komuniki
mi Grafik2.27 Vizatimet e ndë rtimit, përmbajtja dhë llojet e tyre
Në jetën e përditshme
janë prezent gjithmonë
e më shumë vizatimet e
ndërtimit si mjet i
komunikimit në masë.
Në hotele, në
terminale, në shkolla
apo spitale, gjithmonë
është e mundur të
gjendesh përballë një
harte apo planimetrie
Punë krijuese
individuale
Mësuesi
vlerëson
nxënësit në bazë
të
bashkëbisedimit
duke evidentuar
kapacitetin e
tyre dhe
paqartësitë që
kanë.
Matematika
10,
kompjuteri,
interneti
39
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
13 Komunikimi Grafik
2.28 Vizatimet e konstruksioneve
Në jetën e përdirtshme janë prezent gjithmonë e më shumë vizatimet e ndërtimit si mjet i komunikimit në masë. Në hotele, në terminale, në shkolla apo spitale, gjithmonë është e mundur të gjendesh përballë një harte apo planimetrie që tregon vendndodhjen tënde dhe destinacionet e arritshme nga kjo vendndodhje.
Punë individuale
Bashkëpunim. Mësuesishpjegon dhe jep shembuj konkretë.
Kompjuteri dhe libri
14 Komunikimi
Grafik
2.29 Vizatimet
arkitektonike
Në jetën e përditshme
janë prezent gjithmonë e
më shumë vizatimet e
ndërtimit si mjet i
komunikimit në masë.
Në hotele, në terminale,
në shkolla apo spitale,
gjithmonë është e
mundur të gjendesh
përballë një harte apo
planimetrie që tregon
vendndodhjen tënde dhe
destinacionet e
arritshme nga kjo
vendndodhje.
Punë e
parapërgatitur
nga mësuesi
Vlerësim
me notë
Testi
40
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
15 Komunikimi
Grafik
2.30
Vizatimet
arkitektonik
e (Vazhdim)
Në jetën e përditshme
janë prezent gjithmonë
e më shumë vizatimet e
ndërtimit si mjet i
komunikimit në masë .
Në hotele, në terminale,
në shkolla apo spitale,
gjithmonë është e
mundur të gjendesh
përballë një harte apo
planimetrie që tregon
vendndodhjen tënde
dhe destinacionet e
arritshme nga kjo
vendndodhje.
Mësuesi
shpjegon
hapat
ndërkohë
që nxënësit
mbajne
shenime
dhe bëjnë
pyetje.
Vlerësim në
formë motivimi
Kompjuteri
dhe
interneti
16 Komunikimi
Grafik
2.31
Vizatimet
skematike,
përmbajtja
dhe llojet e
tyre
Ambientet e banimit dhe jo vetëm ato janë funksionale, të përdorshme, për shkak të paisjes me ujë dhe energji. Uji dhe energjia arrijnë në banesë nëpërmjet një rrjeti shpërndarës. Po nëpërmjet një rrjeti ne furnizohemi me internet, telefoni, sinjal televiziv etj. Një tjetër rrjet mundëson shkarkimin e ujrave të zeza. Vizatimet skematike trajtojnë pikërisht skemat e shpërndarjes dhe funksionimit të këtyre rrjeteve infrastrukturore.
Stuhi
mendimesh
Bashkëbisedim
dhe diskutim
Libri dhe
kompjuteri
41
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
17 Komunikimi
Grafik
2.32 Kontroll
njohurish
Kontrollojmënjohuritë për kapitullin që kaluam.
Stuhi
mendimesh
Bashkëbisedim
dhe diskutim
Libri dhe
kompjuteri
18
MATERIAL
ET
TEKNOLOG
JIKE
3.1 Njohuri të
përgjithshme
për materialet
teknologjike.
Rëndësia e tyre
Shpesh na lind pyetja:
“Në cilat etapa ka
kaluar zhvillimi
njerëzor? Cilët kanë
qenë elementët bazë të
krijimit dhe
vazhdimësisë së jetës
në tokë Ky zhillim
teknologjik i sotëm ku i
ka fillesat e veta?
Këtyre pyetjeve dhe
shumë të tjerave si
këto i japim përgjigje
pasi të kemi studiuar
materialet teknologjike,
etapat e zhvillimit të
tyre.
Punë
individuale,
nxënësi vë në
provë veten.
Mësuesi
vlerëson
iniciativën dhe
përqendrimin.
Libri dhe kompjuteri
19
MATERIAL
ET
TEKNOLO
GJIKE
3.2 Klasifikimi i
materialeve
teknologjike,
llojet e tyre,
vetitë
Referuar Tabelës së Mendelejevit bëhet grupimi paraprak i elementeve të përfshirë në të. Diskutohet për karakteristikat e tyre sipas të dhënave të kësaj tabele. Karakteristikat e metaleve zënë vendin kryesor në këtë studim, si materiali teknologjik më i përdorur nga njeriu.
Punë praktike
në klasënë
bashkëpunim
me
mësuesin/en
dhe nxënësit
e tjerë.
Mësuesi
vlerëson në
formë motivimi
ecurinë e
nxënësve në
bazë të prirjeve
që ata kanë.
Kompjuteri
dhe libri
42
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
20
MATERIAL
ET
TEKNOLO
GJIKE
3.3 Vetitë
mekanike dhe
teknologjike të
metaleve
Përpara se të gjykojmë
rreth vetive të
materialeve të
ndryshme teknologjike,
provojmë t`i krahasojmë
ato, duke marrë
kampione të tyre.
Kampionet janë detale
të prodhuar nga këto
materiale metalikë.
Stuhi
mendimesh
Mësuesi
vlerëson
iniciativën dhe
përqendrimin.
Libri dhe kompjuteri
21
MATERIAL
ET
TEKNOLO
GJIKE
3.4 Metalet e
zeza dhe
lidhjet e tyre.
Çeliqet dhe
gizat
Ç’janë metalet ferrorë?
Ku ndryshojnë ato nga
metalet e tjera? Cili
është metali bazë
ferror? A njihni detale
të prodhuara nga
materiale ferrorë?
Punë
praktike në
klasënë
bashkëpunim
me mësuesin
dhe nxënësit
e tjerë.
Mësuesi nxit
nxënësit që të
kuptojnë dhe
krahasojnë
konceptet e reja.
Kompjuteri,
interneti
dhe libri
22
MATERIAL
ET
TEKNOLO
GJIKE
3.5 Metalet
me ngjyra dhe
lidhjet e tyre
Cilat janë metalet me
ngjyra referuar tabelës
së Mendelejevit? Ku
ndryshojnë ato nga
metalet ferrorë? Cilat
janë karakteristikat
bazë që i dallojnë njëri
nga tjetri? A mundemi
t’i përdorim të pastër
metalet, nese jo, pse i
lidhim ato me
elementë të tjerë?
Punë krijuese
individuale
Mësuesi
evidenton dhe
nxit kultivimin
e dijeve.
Kompjuteri
dhe
interneti
41
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
PLANIFIKIMI 3-MUJOR (PRILL – QESHOR )
Nr.
Tematika Temat mësimore
Situata e
parashikuar e
të nxënit
Metodologjia
dhe
veprimtaritë e
nxënësve
Vlerësimi Burimet
1
MATERIALET
TEKNOLOGJIK
E
3.6 Materialet jo
metalike, llojet e
tyre. Vetitë dhe
përdorimet e
materialeve të
tjera teknologjike
Çfarë dini për
këto materiale,
cila është fusha
e përdorimit të
tyre? Diskutoni
për këtë.
Stuhi
mendimesh
Mësuesi
vlerëson
iniciativën
dhe
përqendrimin
.
Libri,
kompjuteri
2
STRUKTURAT
DHE
MEKANIZMA
T
4.1 Njohuri të
përgjithshme për
strukturat dhe
mekanizmat
teknologjikë
Tre makete të ndryshme mekanizmash me veprim manual, (mekanizmi bjellë–manivelë, mekanizmi me gungë dhe mekanizmi me kremalierë), ku i tregohet nxënësve tek secili maket, mënyra e lëvizjes së detaleve të veçantë si dhe mekanizmit në tërësi. (E rëndësishme është që nxënësi/ja të kuptojë në këtë demonstrim që mekanizmi shndërron një lëvizje të një detali në një lëvizje tjetër. Nxënësi/ja
Punë e
parapërgatitur
nga mësuesi
Vlerësim
me notë
Testi
40
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
3
STRUKTURAT
DHE
MEKANIZMA
T
4.2 Klasifikimi i
lidhjeve.
Përdorimi dhe
rëndësia e tyre
në teknologji
Cilat janë
materialet nga të
cilat përgatiten
detalet e
makinave? Cila
veti e
materialeve
metalikë dhe
lidhjeve të tyre,
tregon për
mënyrën se si
përgatiten
detalet? Çfarë
kushtesh teknike
duhet të
plotësojë
materiali nga i
cili përgatiten
detalet e
makinave?
Di, dua të
di,
praktikova
dhe mësova
Nxënësit
vlerësohen për
njohuritë
paraprakedhe
perceptimin e
informacioneve
e të reja.
Interneti dhe kompjuteri
4
STRUKTURAT
DHE
MEKANIZMA
T
4.3 Akset dhe
boshtet,
mbështetëset e
akseve dhe të
boshteve
Flisni për
ndryshimin
ndërmjet akseve
dhe boshteve. Ku
gjejnë përdorim
ato? Shikoni në
video funksionimin
e mekanizmit
bjellë-manivelë.
Diskutim dhe
bashkbisedim
Nxënësit
vlerësohen për
njohuritë
paraprakedhe
perceptimin e
informacioneve
e të reja.
Interneti dhe kompjuteri
42
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
4
STRUKTUR
AT DHE
MEKANIZM
AT
4.4 Klasifikimi i
strukturave dhe
i mekanizmave
kryesore
teknologjikë
Me anën e një
video-projektori
shfaqet realizimi
i ciklit të punës
në motorrët me
djegie të
brendshme.
Nxënësit vënë re
lëvizjen e
detaleve dhe të
mekanizmave që
ndikojnë në
realizimin e këtij
cikli pune, si dhe
transmetimin e
lëvizjeve.
Punë praktike Mësuesi
vlerëson
njohuritë
teorike
të
nxënësit dhe
mënyrën se si
ai angazhohet
në praktikë.
Kompjuteri
dhe libri
5
STRUKTUR
AT DHE
MEKANIZM
AT
4.5 Ndërtimi dhe
funksionimi i
transmisioneve
me rrota me
dhëmbë
Çfarë dini për
transmisionet e
dhëmbëzuar ku
gjejnë përdorim
ato?
Mësimdhënie
e
drejtpërdrejtë
Mësuesi
vlerëson
interesin
që nxënësit
tregojnë
Libri dhe
kompjuteri
6
STRUKTUR
AT DHE
MEKANIZM
AT
4.6 Ndërtimi dhe
funksionimi i
transmesioneve
me fërkim (rrip)
dhe zinxhirë
Cili është roli i
transmisioneve
në makina? Sa
lloje
transmisionesh
njihni deri sot?
Cilat janë të
metat e
transmisioneve
që keni mësuar
deri tani?
Mësimdhënie
e
drejtpërdrejtë
Mësuesi
shpjegon dhe
teston mbi
konceptet e
marra
mësimin e
kaluar
Libri dhe
kompjuteri
43
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
7
STRUKTUR
AT DHE
MEKANIZM
AT
4.7
Transmisionet
me burmë pa
fund dhe rrotë
të dhëmbëzuar
Nxënësit shohin në
fotoprojektor
transmisione me rrota
të dhëmbëzuara. Për
çdo transmision
tregojnë
karakteristikat, si
vendosjen e boshteve
kundrejt njëri tjetrit,
llojin e rrotave të
dhëmbëzuara. Të
panjohura për nxënësit
duken çiftet e rrotave
me burmë pa fund me
rrotë me dhëmbë.
Teor
i dhe
prak
tikë
Punojmë
së bashku,
shpjegojmë
hapat dhe
punojmë
në
kompjuter.
Libri dhe
kompjuteri
8
STRUKTUR
AT DHE
MEKANIZM
AT
4.8 Struktura
dhe
mekanizma të
tjerë kryesorë
teknologjikë
Kujtojmë nga fizika
ligjet e hidrostatikës
e hidrodinamikës.
Ku gjejnë zbatim
këto ligje? Cilët
sisteme njihni?
Diskutim
dhe
praktikë
Mësuesi/ja
pyet nxënësit si
e
Libri dhe
kompjuteri
9
TEKNOLOG
JIA E
PRODHIMI
T
5.1 Teknologjia
e prodhimit të
energjisë
Çfarë është
teknologjia e
prodhimit? Çfarë
dini për
hidrocentralet dhe
termocentralet? Si
prodhohet energjia
eletrike?
Diskutim
dhe
praktikë
Mësuesi/ja
pyet nxënësit si
e
Libri dhe
kompjuteri
44
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
10
TEKNOLOG
JIA E
PRODHIMI
T
5.2
Teknologjia e
prodhimit
industrial
Vështroni objektet e ndryshme që ndodhen në klasën tuaj si: stendat, tavolinat, ndriçuesit, si dhe sendet tuaja personale si: veshjet, librat, çantat. Mbështetur në njohuritë e kaluara, i perceptoni këto objekte, duke vënë në dukje se ku janë prodhuar dhe me çfarë materialesh janë përbërë ato. Diskutoni për to.
Ilustrimem
e shembuj
Punojmë
së bashku,
mësuesi/ja nxit
punën në grup
Libri dhe
kompjuteri
11 TEKNOLOG
JIA E
PRODHIMI
T
5.3
Teknologjia
e përdorimit
artizanal
Sillni ndërmend
objekte të ndryshme
që keni në klasë dhe
shkollë, mobilje,
pajisje digjitale,
mjete didaktike,
tabela etj.
Konkludoni se cilat
prej tyre janë
prodhuar nga
indrustria dhe cilat
janë punuar me
dorë? Pyesni
mësuesin se si
prodhoheshin këto
objekte më parë.
Diskutoni në klasë
për këto çështje.
Shpjegim i
drejtpërdr
ejtë
Bas hkëbisedim Libri dhe
programi
në
kompjuter
45
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
12 TEKNOLOG
JIA E
PRODHIMI
T
5.4 Teknologjia e
prodhimit
bujqësor
Përmendni disa
vegla buqësore.
Si realizohet
prashitja,
krasitja dhe
ujitja? Si ndikon
teknologjia në
këto procese?
Mësimdhënie
e
drejtpërdrej
ë
Mësuesi
kontrollon
njohuritëdhe
Kompjuteri
13
TEKNOLOG
JIA E
SHËRBIME
VE
6.1 Teknologjia e
shërbimeve të
komunikimit
Përmendi disa
nga pajisjet
teknologjike të
shërbimeve dhe
të komunikimit.
Diskutoni për to.
Teori
dhe
praktikë
Punojmë
së bashku,
shpjegojmë
hapat dhe
punojmë
në
kompjuter.
Libri dhe
kompjuteri
14
TEKNOLOG
JIA E
SHËRBIME
VE
6.2 Teknologjia e
shërbimeve të
transportit
Analizoni lëvizjet që kryeni çdo ditë si dhe udhëtimet që kryeni në raste të veçanta, kur shkoni për pushime ose eskursione jashtë qytetit tuaj. Cilat janë mjetet e transportit që përdorni? Tregoni veçoritë e tyre si dhe ndikimin që ato kanë në jetën dhe veprimtarinë tuaj. Diskutoni në klasë me shokët/shoqet për to.
Teori
dhe
praktikë
Punojmë
së bashku,
shpjegojmë
hapat dhe
punojmë
në
kompjuter.
Libri dhe
kompjuteri
46
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
15
TEKNOLOG
JIA E
SHËRBIME
VE
6.3 Teknologjia e
shërbimeve të
mirëmbajtjes dhe
të riparimit
Analizoni
makina ose
pajisje që
shpesh i ndeshni
në jetën tuaj të
përditshme, si
automjete,
pajisje elektro
shtëpiake dhe
tregoni se çfarë
ndodh me
pjesët e tyre pas
disa vitesh
funksionimi. A
konsumohen
dhe dëmtohen
ato? Si
veprohen në
këto raste?
Diskutoni në
klasë për këto
çështje.
Punë me
grupe
Mësuesi
vlerëson
bashkëpunimin
dhe evidenton
liderat si
personat më me
prirje.
Kompjuteri,
programi
dhe interneti
16
TEKNOLOG
JIA E
SHËRBIME
VE
6.4 Teknologjia e
shërbimeve
turistike
Çfarë lloje turizmi njihni? Çfarë është një guidë turistike? Përshkruani një tur turistike.
Pune ne grup Vlerësim
me notë
Libri
47
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
8. Planifikimi ditor (ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.1 Karakteri holistik i zhvillimeve teknologjike, lidhja e teknologjisë me zhvillimet shoqërore
Situata e të nxënit: Që në momentet e para të jetës ne mbështillemi nga teknologjia si pjesë e pandashme e rrugëtimit tonë jetësor. Salla e lindjes, stetoskopi i mjekut, biberoni, inkubatori, shtrati me rrota i sallës së të porsalindurve, do të ishin ndoshta kujtimet e para të jetës së një të porsalinduri në ditët e sotme, nëse këto kujtimet do të mund të regjistroheshin
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
-kupton aspektin holistik të teknologjisë; - kupton lidhjen e teknologjisë me zhvillimet shoqërore.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:analizon se si teknologjia ndihmon në përmirësimin, organizimin dhe zotërimin e mjediseve dhe të proceseve natyrore dhe artificiale, në funksion të zhvillimit shoqëror dhe individual;
Fjalët kyç:
teknologji, holistik, zhvillim teknologjik, zhvillim shoqëror, simbiotik.
Burimet: Interneti dhe literatura Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare:
Ekonominë, Historinë etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: mësimdhënie e drejtpërdrejtë.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi shtron pyetjet rreth zhvillimit shoqeror, duke i paraprire zhvillimeve teknologjike. Shikon njohuritë që ata
kanë. Më pas fillon shpjegimi i bazuar ne informacionet e internetit e literatures.
Nxënësit bëjne pyetjet rreth paqartësive të mësimit, nëse kanë.
Vlerësimi: vlerësim në formë motivimi, evidentimi dhe kultivimii prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Çfarë kuptoni me karakter holistik? 2. Cili është karakteri i lidhjes së teknologjisë me zhvillimet shoqërore?
50
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.2. Drejtimet kryesore të zhvillimeve të sotme teknologjike, impakti ambiental i teknologjisë
Situata e të nxënit: Zhvillimet teknologjike janë zhvillime me ritme të larta. Çdo periudhë historike karakterizohet nga background-i i saj teknologjik. Cili është ky background në ditët e sotme dhe si ndikon ai në çështjet e ambientit?
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• identifikon drejtimet kryesore të zhvillimeve të sotme teknologjike; • kupton impaktin ambiental të teknologjisë.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
përshkruan teknologjinë si një tërësi sistemesh teknologjike komplekse të përbëra nga inpute, procese, outpute dhe mekanizma fidbeku;
Fjalët kyç: teknologji, holistik, zhvillim teknologjik, zhvillim shoqëror, simbiotik.
Burimet: interneti e literatura. Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare:Gjuhët dhe komunikimi, informatika, elektronika etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë individuale.
Organizimi i orës së mësimitMesuesi me anen e nje videoprojektori i tregon nxenesve video te ndryshme te zhvillimit teknologjik, ne hapesire dhe kohe. Nxenesit te cliruar nga komunikimi virtual, diskutojne dhe debatojne ne lidhje me kete, duke dhene argumente te ndikimit te ketij zhvillimi ne zhvillimin e ekonomise e shoqerise.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të nxënit, kompetenca personale.
Vlerësimi: vlerësim në formë motivimi, evidentimi dhe kultivimii prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
Veprimtaria e tekstit mësimor1.Cilat janë drejtimet kryesore të zhvillimeve teknologjike sipas objektit të interesit? 2. Cilat janë disa fusha të reja aplikative në kuadrin e zhvillimeve teknologjike? 3. Cilët janë faktorët që kanë shpënë në rritjen e shqetësimit në lidhje me impaktin ambiental të teknologjisë? 4. Cilat janë kërkimet kryesore në fushën e teknologjisë në lidhje me ambientin?
5.Si mendoni se është e ardhmja e teknologjisë në një kontekst të sigurt për ambientin?
49
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor (ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.3 Sistemet teknologjike Situata e të nxënit: Jepni shembuj sistemesh të thjeshta teknologjike, duke pasur parasysh mjedisin e shkollës suaj ose mjedise të tjera. Flisni për marrëdhëniet midis sistemeve teknologjike.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
përshkruan ecurinë tipike të projektimit të sistemeve teknologjike si përgjigje/zgjidhje e problemeve teknologjike përkatëse.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
përshkruan modelin e një sistemi teknologjik tipik dhe elementet kryesore të tij; • tregon grupet kryesore të inputeve (burimeve) të sistemeve teknologjike; • analizon procese të ndryshme teknologjike; • identifikon outputet e sistemeve teknologjike; • jep shembuj të sistemeve të ndryshme teknologjike.
Fjalët kyç:
sistem, element, input, output, feedback, problem, hapa proçedura teknologjike të bazuara në problem-zgjidhjen.
Burimet: librat dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare: Gjuhët dhe komunikimi, informatika, elektronika etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Stuhi mendimesh.
Organizimi i orës së mësimit
Diskutoni me nxënësit rreth situatës. Shënohen në tabelë idetë e tyre duke nxitur një bisedë të argumentuar dhe me shembuj konkret.Të përfshihen të gjithë nxënësit në dhenien e mendimeve.Kompetencat që përfitojnë: kompetenca personale.
Vlerësimi: vlerësim në formë edukimi, evidentimi i problematikave dhe zgjidhjae tyre.
Detyrat dhe puna e pavarur:1.Ç’është një system, si koncept? A mund t’a shpjegoni këtë me një shembull tuajin? 2. Ç’është një sistem teknologjik dhe cilat janë elementet e tij? 3. Ç’është kufiri i një sistemi dhe si lidhet sistemi me sistemet e tjera ose me mjedisin rrethues?
Veprimtari 1. Ndani në nënsisteme sistemin teknologjik të kopmjuterit tuaj personal. 2. Mundohuni të jepni shembuj sistemesh të thjeshta teknologjike, duke pasur parasysh
mjedisin e shkollës suaj ose mjedise të tjera. 3. Aplikoni t’i ndani ato në nënsisteme. 4. Cila është rëndësia e konceptimit të mjedisit teknologjik si tërësi sistemesh teknologjike?
50
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor (ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.4 Përshkrimi i elementeve te sistemit teknologjik
Situata e të nxënit: Flisni mbi zhvillimin e teknologjisë në ditët e sotme. Diskutoni rreth shkencave të reja si: nanoteknologjia, robotika, komunikacioni, bioteknologjia, energjia elektronike, teknologjia bujqësore dhe ushqimore, teknologjia e hapësirës etj.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
•përshkruan elementet e një sistemi teknologjik; • tregon rolin e seicilit element në funksionimin e sistemit; • përcakton elementet e sistemeve të thjeshta teknologjike nga mjedisi rrethues.
Fjalët kyç:qëllimin, inputet, proceset, outputet dhe feedback-un.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:identifikon mundësitë që ofron teknologjia në plotësimin e dëshirave dhe nevojave personale dhe shoqërore; tregon se si teknologjia bashkëvepron me shkencat dhe fushat e tjera të veprimtarisë njerëzore, sidomos me matematikën dhe shkencat natyrore;
Burimet: Literatura dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare: Elektronikën, Informatiken,Gjuhët e komunikimit etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë praktike individuale.
Organizimi i orës së mësimit
Nxënësit do të zhvillojnë dhe mësojnë në orën e punës praktike individuale si te bejne nderthurjen e lendeve
njera me tjetren ne ndihme te konceptimit te elementeve te sistemit teknologjik, si dhe vete sistemit ne
teresi.Mësuesi/ja sqaron hapat e detyrës praktike që duhet të kryejnë nxënësit si dhe ndonjë paqartësi që mund
të kenë.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca digjitaledhekompetenca personale.
Vlerësimi: vlerësim përpunë praktike.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Cilat janë tiparet kryesore të zhvillimit të teknologjisë në kohët e lashta? 2. Çfarë zhvillimesh teknologjike ndodhën në Mesjetë? 3. Cilat janë tiparet e dy fazave të Revolucionit Industrial në Kohën e Re? 4. Cilat janë drejtimet kryesore të zhvillimit të shekullit XX? 5. Ç’perspektiva hap përdorimi i fibrave optike dhe i superpërcjellesve në zhvilllimin e teknologjisë moderne? 6. Ç’synime sjell revolucionarizimi i mëtejshëm i përdorimit të materialeve teknologjike të
51
IRISOFTEDUCATIONTIK 10 - Udhëzues përmësuesin
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.5 Proceset e sistemit teknologjik Situata e të nxënit: Me anë të një videoje demostrohen pamje nga procesi i prodhimit të letrës në fabrikë; mbi prodhimin e bukës; proceset e automatizuara për produkte të ndryshme.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
realizon ndarjen e proceseve të një sistemi teknologjik në grupe dhe përshkruan ato;
analizon proceset e prodhimit e të shërbimit të një sistemi teknologjik të thjeshtë.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
interpreton kuptimin e konceptit proces teknologjik dhe mjetet me të cilat kryhet ai;
Fjalët kyç:
proceset e prodhimit, proceset e administrimit.
Burimet: interneti.literatura Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare: Ekonominë,industrine e perpunimit te materialeve teknologjike etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në çifte.
Organizimi i orës së mësimit
Nxënësit japin mënyrat te ndryshme te prodhimit te produkteve te ndryshme, duke percaktuar keshtu proceset e
sistemit teknologjik. Mesuesja i drejton drejt dy proceseve kryesore duke arritur keshtu dhe objektivat e ores
mesimore bazuar ne kompetenca.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca digjitale, kompetenca personale.
Vlerësimi: vrojtimet e mësuesit.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Çfarë output-esh përftohen gjatë proceseve të prodhimit a të shërbimit dhe si? Jepni shembuj nga përvoja juaj. 2. Ç’ndryshim pësojnë objektet e punës gjatë proceseve teknologjike ? 3. Si ndahen proceset e prodhimit e shërbimit në varësi të pjesëmarrjes së njeriut në kryerjen e tyre? Jepni shembuj nga përvoja juaj. 4. Cilat janë proceset e administrimit dhe ç’kuptoni me to ? Ilustroni me një shembull tuajin.
52
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.6 Sistemet teknologjike dhe zgjidhja e problemit teknologjik
Situata e të nxënit:
Një banor zgjohet në mëngjes dhe shikon në tavanin e njërës nga dhomat e banesës së tij, një njollë të madhe lagështire (situata problematike). Ai nuk mund të lejojë këtë gjendje në tavanin e dhomës dhe do të përpiqet ta kthejë në gjendjen e mëparshme (situata që dëshirohet). Në këtë çast, ai ende nuk e ka të qartë se si do ta përballojë këtë të papritur. Pra para tij shfaqet një problem.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
•përkufizon konceptet “problem”, “problem teknologjik”dhe “zgjidhje e një problemi teknologjik”; • rendit hapat që ndiqen në përgjithësi për zgjidhjen e një problemi teknologjik;
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore: Skicon ne mendje dhe ndërton skemën e procedurës së zgjidhjes së një problemi teknologjik të thjeshtë konkret.
Fjalët kyç:sisteme teknologjike.
Burimet: kompjuteri, kabllo, router dhe
interneti.
Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare:
Gjuhët e komunikimit, informatika dhe ekonomia.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: organizimi në klasë ose në ambientet e shkollës përpunë
praktike në grup.
Organizimi i orës së mësimitPasi nxënësit krijojnë një ide për sistemin e operimit, në tabelë të vizatohet tabela që është në fund të mësimit
dhe të plotësohet me rradhë për sistemet e operimit. Pas shpjegimit të mësuesit nxënësit t’i nxjerrin vet pikat e
tabeles dhe t’i plotësojnë me rradhë për të parë sa e kanë kuptuar dhe për të bërë mësimin interaktiv.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca qytetare, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim përpunën në grup dhe argumentet që sjellin në diskutim.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Ç’kuptoni me fjalët “problem”, dhe “problem teknologjik”? 2. Ç’kuptoni me zgjidhje të një problemi? 3. Pse themi që problemet kanë nxitur zhvillimin e sistemeve teknologjike? 4. Jepni disa shembuj për zgjidhjen e problemeve teknologjike, nisur nga përvoja juaj . 5. Ç’kuptoni me termat “projekt” ose “plan projekt”? 6. Ku mbështetemi për të caktuar qëllimin e një sistemi teknologjik? 7. Pse është e rëndësishme analiza për përcaktimin e problemit? 8. Cilat janë hapat kryesore që ndiqen për zgjidhjen e një problemi? 9. Pse duhet të jetë e rëndësishme mbledhja e informacionit për një problem? 10. Pse duhet analizuar feedback-u për zgjidhjen e një problemi? 11. Ju duhet të jepni shembuj nga feedback-e të ndryshme. 12. Ndahet klasa në grupe të vogla, përcakton çdo grup një problem teknologjik, planifikoni hapat e nevojshëm për t’a zgjidhur këtë problem, bëni detajimin e çdo input-i, procesi, output-i. Diskutoni me njeri - tjetrin zgjidhjet që keni gjetur.
53
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor (ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 1.7 Veprimtari praktike - Riciklimi i materialeve teknologjike në ambjentet e shkollësRezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:Ndërton skemën e ecurisë së zgjidhjes së një problemi të thjeshtë teknologjik me mjete të thjeshta rrethanore. Burimet: kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare: Fizikën, Shkencat e natyrës.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: vëzhgim dhe diskutim rreth punës praktike.
Organizimi i orës së mësimitOra mësimore do të shërbejë si një përmbledhje të njohurive teorike që nxënësi/ja ka marrë gjatë tematikës së parë në këtë klasë. Nxënësit ndahen në disa grupe dhe çdo grupi i caktohet detyra për të analizuar një material teknologjik, përdorimin e tyre, vetitë, si dhe riciklimet që këtij materiali mund t’i bëhet. Nxënësit mund të organizojnë punimin e tyre në një program kumpjuterik prezantimi, ose me anë të posterave të përgatitur nga nxënësit vetë. Këto prezantime ruhen nga mësuesi deri në fund të vitit shkollor dhe përcaktohet nga ai/ajo prezantimi më i mirë.
Kompetencat që përfitojnë: kompetencatetë shprehuritdhekomunikimit, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: mësuesi vlerëson nxënësit përnjohuritë paraprake dhe argumentimet që sjellin, duke nxitur
vetëbesimin e tyre.
152
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: X
Tema mësimore: 1.8 Kontroll njohurish
Situata e të nxënit
Burimet: kompjuteri, librat dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare:
Gjuhët e komunikimit, Fizikën, Ekonominë etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: diskutime dhe argumente, zgjerimi i koncepteve bazë.
Organizimi i orës së mësimitKompetencat që përfitojnë: kompetenca përjetën, sipërmarrjen dhe mjedisin, kompetenca personale.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen përdiskutimet dhe argumentet që sjellin gjatë punës praktike.
153
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Komunikimi grafik, llojet e informacionit grafik dhe projektimi
Situata e të nxënit:
Sapo ke mbërritur në një qytet të ri dhe e vetmja mënyrë për të shkuar në hotel është nëpërmjet metrosë. Si do të mund të gjesh linjën e duhur të metrosë nëse nuk mund të lexosh hartën?
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
krijon, redakton dhe ndan informacionin në
ide;Rezultatet e të nxënittë kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:
• koncepton termin "komunikim grafik"; • identifikon fushat e aktivitetit njerëzor ku gjen përdorim komunikimi grafik; • koncepton procesin e projektimit. bazë të vizatimit teknik
Fjalët kyç: informacion grafik, ortofoto, procesi i projektimit.
Burimet: libri dhe interneti. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Shkenca komunikimi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë krijuese individuale.
Organizimi i orës së mësimit
Diskutoni me nxënësit rreth situatës. Shënojini në tabelë idetë e tyre duke nxitur një bisedë të argumentuar dhe me shembuj konkret.
Mësuesi/ja të shpjegojë komunikimin grafik dhe projektimin.Të përfshihen të gjithë nxënësit në diskutim.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të nxënit, kompetenca qytetareVlerësimi: vlerësim i punës së secilit/ës nxënësi/je.
Kon Kontroll njohurish:1. Cili është kuptimi i termit "komunikim grafik"? 2. Cilat janë fushat e komunikimit grafik? 3. Çfarë është procesi i projektimit? Diskutim 1. Çfarë kuptoni me "negocim me të ardhmen"? 2. Cilat janë metodat më të përhapura të komunikimit grafik jo teknik? 3. Tregoni situata ku përdorimi i komunikimit grafik është i domosdoshëm.
152
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Komunikimi grafik në fushën e projektimit. Njohuri bazë mbi vizatimin teknik
Situata e të nxënit:
Në momentin e blerjes apo shitjes së një pasurie të paluajtshme, akti i shitblerjes shoqërohet me planimetri, genplan dhe dokumentacion tjetër të nevojshëm për përshkrimin e saj. Nëse nuk di të lexosh përmbajtjen e këtij dokumentacioni mund të gjendesh në një situatë të papërshtatshme për të negociuar.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
shpreh ide dhe informacion;
regjistron, skedon dhe përdor teknika të tjera për të menaxhuar informacionin.
Rezultatet e të nxënittë kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:• identifikon fushat e përdorimit të vizatimit teknik; • njeh ambientin e punës dhe mjetet e vizatimit teknik;• njeh disa rregulla bazë të vizatimit teknik.
Fjalët kyç: vizatim teknik, format inxhinierik, shkrim teknik, shkalla e vizatimit.
Burimet: libri, laps ose portaminë, gomë, vizore, kompas, kurbalinjë, shabllon, rapidograf
Lidhja me fushat e tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Fizikën, Shkencat e natyrës.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: vëzhgim dhe diskutim rreth punës praktike.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi organizon punën në klasë duke ndërthurur teorinë me shembuj praktikë.Çdo çështje e re shpjegohet edhe në mënyrë skematike duke e bërë nxënësin më aktiv. Nxënësit në fund të mësimit bëjnë pyetje rreth paqartësive ose, nëse ata nuk kanë pyetje mësuesi i pyet ata, aq sa për të parë qartësinë e mësimit.
Kompetencat që përfitojnë: kompetencat e të shprehurit dhe komunikimit, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: mësuesi vlerëson nxënësit për njohuritë paraprake dhe argumentimet që sjellin, duke nxiturvetëbesimin e tyre.Detyrat dhe puna e pavarur:1. Cilat janë mjetet e vizatimit teknik? 2. Çfarë janë rregullat e vizatimit teknik dhe përse shërbejnë ato? Diskutim 1. Cila mendoni se është lidhja midis formateve inxhinierike të njëpasnjëshme, psh A3-A4-A5? 2. Sipas mendimit tuaj, cila është arsyeja që shkrimi i dorës nuk mund të përdoret si shkrim teknik?3. Tregoni objekte të jetës së përditshme që vizatohen në shkallë zvogëluese, reale apo zmadhuese.
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me vijëdrejtën (Mësim praktik)
Situata e të nxënit:
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
paraqet një mendim për një detyrë të caktuar gjatë punës në
grup;
respekton dhe komunikon në menyrë korrekte me të tjerët.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• ndërton vijëdrejta paralele;
• ndërton kënde rrafshe.
Fjalët kyç: vijëdrejta paralele, kënd rrafsh.
Burimet: libri, dy vizoreve trekëndore. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Shkencat ekzakte dhe ato të komunikimit.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë praktike në grup.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi organizon klasën në punë grupi.Duke u bazuar në mësimin e ri, nxënësit nisin një projekt model sipas hapave që parashtrohen në libër. Nxënësit duhet të përshkruajnë rrugën që ndoqën deri në fund të projektit.Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të menduarit, kompetenca qytetare
Vlerësimi: vlerësim dhe diskutim që nxënësit/et bëjnë për punën e tyre dhe të shokëve/shoqeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Nga një pikë e dhënë të ndërtohet një vijëdrejtë paralele me një vijëdrejtë të dhënë. 2. Të ndërtohet një vijëdrejtë paralele me një vijëdrejtë të dhënë, në distancën 4 cm nga kjo e fundit. (Sa vijëdrejta të tilla mund të ndërtoni?) 3. Nga një pikë e dhënë të ndërtohet një vijëdrejtë pingul me një vijëdrejtë të dhënë. 4. Nga një pikë e dhënë të ndërtohet një vijëdrejtë që formon këndin 30° me një vijëdrejtë të dhënë. (Sa vijëdrejta të tilla mund të ndërtoni?) 5. Nga një pikë e dhënë të ndërtohet një vijëdrejtë që formon këndin 45° me një vijëdrejtë të dhënë. (Sa vijëdrejta të tilla mund të ndërtoni?) 6. Nga një pikë e dhënë të ndërtohet një vijëdrejtë që formon këndin 60° me një vijëdrejtë të dhënë. (Sa vijëdrejta të tilla mund të ndërtoni?) 7. Nga një pikë e dhënë të ndërtohet një vijëdrejtë që formon këndin 75° me një vijëdrejtë të dhënë. (Sa vijëdrejta të tilla mund të ndërtoni?) Diskutim 1. Cilat mendoni se janë trashësitë e vijave të përdorura në vizatimet e mësipërme?
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me vijëdrejtën (Vazhdim)
Situata e të nxënit:
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:paraqet një mendim për një detyrë të caktuar gjatë punës në grup;respekton dhe komunikon në menyrë korrekte me të tjerët.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• ndërton përgjysmoren e këndit rrafsh;
• ndërton përmesoren e segmentit;
• ndan segmentin në pjesë të barabarta ose në pjesë sipas një raporti të dhënë.
Fjalët kyç: përgjysmore, përmesore, raport.
Burimet: libri, raportor Lidhja me fushat e tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Mjedisin, Matematikën, Fizikën etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë praktike në grup.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi organizon klasën në punë grupi.
Duke u bazuar në mësimin e ri, nxënësit nisin një projekt model sipas hapave që parashtrohen në libër.
Nxënësit duhet të përshkruajnë rrugën që ndoqën deri në fund të projektit.
Kompetencat që përfitojnë: kompetencat e të shprehurit dhe komunikimit, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim dhe diskutim që nxënësit/et bëjnë për punën e tyre dhe të shokëve/shoqeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të ndahet në 7 pjesë të barabarta vijëdrejta me gjatësi 15cm. 2. Të ndahet në 2 pjesë sipas raportit 4/9 vijëdrejta me gjatësi 15cm. Diskutim 1. Cilat mendoni se janë trashësitë e vijave të përdorura në vizatimet e mësipërme?
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me vijëlakuarat rrafshe (mësim praktik)
Situata e të nxënit:
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
përdor materiale, burime të ndryshme informimi dhe
teknologjinë në shkollë dhe në jetën e përditshme, si ndihmë
për përparimin në mësime dhe orientim në karrierë;
heton, analizon dhe zgjidh problemet me burimet mësimore.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore: • Realizon ndarjen e rrethit në sektorë të barabartë; • Realizon ndërtimin e rrethit jashtëshkruar dhe brendashkruar të trekëndëshit.
Fjalët kyç: sektorë qarku, brendashkruar, jashtëshkruar
Burimet: libri, vizore, raportor Lidhja me fushat e tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Gjuhët e komunikimit, Matematikën etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: ndërthurje e teorisë me praktikën, punë individuale.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi organizon klasën në punë individuale.Duke u bazuar në mësimin e ri, nxënësit nisin një projekt model sipas hapave që parashtrohen në libër. Nxënësit duhet të përshkruajnë rrugën që ndoqën deri në fund të projektit.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të nxënit, kompetenca personale
Vlerësimi: fokusohet në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe tëshokëve/shoqeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të ndahet rrethi me rreze 5cm në 2, 4, 6 e 16 pjesë të barabarta.2. Të ndërtohet 16-këndëshi i rregullt brendashkruar rrethit të mësipërm. 3. Të ndahet rrethi me rreze 5cm në 3, 6, 12 e 24 pjesë të barabarta.4. Të ndërtohet 12-këndëshi i rregullt brendashkruar rrethit të mësipërm. 5. Të ndërtohet rrethi jashtëshkruar trekëndëshit barabrinjës me brinjë 7cm. 6. Të ndërtohet rrethi brendashkruar trekëndëshit barabrinjës me brinjë 7cm. 7. Ç'mund të thoni për rrathët e mësipërm?8. Të ndërtohet rrethi jashtëshkruar trekëndëshit me brinjë 6cm, 8cm dhe 10cm. 9. Të ndërtohet rrethi brendashkruar trekëndëshit me brinjë 6cm, 8cm dhe 10cm. Diskutim 1. Cilat mendoni se janë trashësitë e vijave të përdorura në vizatimet e mësipërme dhe cili është kuptimi i tyre?
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Ndërtime gjeometrike bazë në lidhje me vijëlakuarat rrafshe (vazhdim)
Situata e të nxënit:Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç: regjistron në formë grafike informacionin;
bashkëpunon me të tjerët pavarësisht prejardhjes, aftësive dhe nevojave të veçanta për arritjen e një qëllimi;heton, analizon dhe zgjidh problemet me burimet mësimore.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:• Ndërton tangenten nga një pikë e dhënë me një rreth të dhënë;• ndërton rrathë bashkëqendrorë dhe tangentë; • ndërton elipsin, ovalen dhe ovoidin.
Fjalët kyç: bashkëqendrorë, tangente, elips, ovale, ovoid.
Burimet: libri, vizore, kompast, raportor Lidhja me fushat e tjera ose me tematndërkurrikulare: Mjedisin, Gjuhët e komunikimit, Fizikën etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në grup.
Organizimi i orës së mësimitProjektMe ndihmën e mësuesit nxënësit bëjnë ndërtimin e tangentes nga një pikë e dhënë me një rreth të dhënë.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin, kompetenca digjitale
Vlerësimi: vlerësimi në formë motivimi, evidentimi dhe kultivimi i prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Nga pika A që ndodhet 4 cm larg rrethit me rreze 5cm, të ndërtohen tangjentet me këtë të fundit. 2. Sa është largësia e pikës A nga qendra e rrethit në ushtrimin e mësipërm? 3. Të ndërtohet elipsi me boshtet: l1= 12cm dhe l2=7cm.4. Të ndërtohet ovalja bazuar në rrethin me rreze 5cm.5. Të ndërtohet ovoidi bazuar në rrethin me rreze 5cm. 6. A mendoni se ovoidi dhe ovalja janë të lidhur me njëri-tjetrin nga pikëpamja ndërtimore dhe pse? 7. Çfarë përftohet nga ndërtimi i elipsit në kushtet kur l1=l2? Diskutim 1. Cilat mendoni se janë trashësitë e vijave të përdorura në vizatimet e mësipërme dhe cili është kuptimi i tyre?
Planifikimi ditor(ditari)
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Rakordimet (mësim praktik)Situata e të nxënit:
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Paraqet një mendim për një detyrë të caktuar gjatë punës
në grup; respekton dhe komunikon korrekt me të tjerët.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• rakordimin e dy vijëdrejrave paralele;
• rakordimin e dy vijëdrejtave prerëse.
Fjalët kyç: sektorë qarku, brendashkruar, jashtëshkruar
Burimet: libri, vizore, kompas, raportor Lidhja me fushat e tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Shkencat ekzakte dhe ato të komunikimit.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë praktike në grup
Organizimi i orës së mësimit
Shpjegohen rakordimet nga mësuesi dhe ndahet klasa në grupe.
Mësuesi organizon punën në klasë duke ndërthurur teorinë me shembuj praktikë.
Çdo çështje të re shpjegohet dhe në mënyrë skematike duke e bërë nxënësin më aktiv.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të menduarit, kompetenca qytetare.
Vlerësimi: vlerësim në formë motivimi, evidentimi dhe kultivimi i prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të bëhet rakordimi i thjeshtë i dy vijëdrejtave paralele 7 cm larg njëra-tjetrës. 2. Të bëhet rakordimi i dyfishtë i dy vijëdrejtave të mësipërme me rreze rakorduese r1= 3cm dhe r2=4cm. Diskutim 1. Cilat mendoni se janë trashësitë e vijave të përdorura në vizatimet e mësipërme dhe cili është kuptimi i tyre? 2. Sillni shembuj të përdorimit të rakordimeve në ndërtimin e rrugëve dhe mbikalimeve.
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Rakordimet (Vazhdim)Situata e të nxënit:
Njohuritë e mësipërme janë mjete bazë në vizatimet teknike në fushën e inxhinierisë mekanike, të ndërtimit te rrugëve, prodhimit të mobiljeve, dizajnit industrial etj.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:Paraqet një mendim për një detyrë të caktuar gjatë punës në grup; respekton dhe komunikon në korrekt me të tjerët.
Rezultatete të nxënittë kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• rakordimin e dy vijëdrejtave paralele;
• rakordimin e dy vijëdrejtave prerëse.
Fjalët kyç: rakordim i brendshëm, rakordim i jashtëm, rakordim tërthor
Burimet: libri,vizore,kompast,raportor Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Shkencat ekzakte dhe ato të komunikimit.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: punë dyshe.
Organizimi i orës së mësimit
Nxënësit ndërtojnë rakordimin e dy vijëdrejtave paralele me ndihmën e mësuesit dhe rakordimin e harqeve rrethorë me vijëdrejtën. Mësuesi organizon punën në klasë duke ndërthurur teorinë me me shembuj praktikë.
Çdo çështje të re shpjegohet dhe në mënyrë skematike duke bërë nxënësin më active.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të menduarit, kompetenca qytetare.
Vlerësimi: vlerësim në formë motivimi, evidentimi dhe kultivimi i prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të bëhet rakordimi i jashtëm i dy rrathëve me këto të dhëna: l=10cm, r1=3cm, r2=4cm, R=12cm. 2. Në ushtrimin e mësipërm përftohen dy qendra rakordimi. Sa qendra rakordimi përftohen për R=8.5cm? Po për R<8.5cm? 3. Të bëhet rakordimi i brendshëm i dy rrathëve me këto të dhëna: l=10cm, r1=3cm, r2=4cm, R=3cm. 4. Në ushtrimin e mësipërm përftohen dy qendra rakordimi. Sa qendra rakordimi përftohen për R=1.5cm? Po për R<1.5cm? 5. Të bëhet rakordimi i brendshëm i dy rrathëve me tangjenten e përbashkët me këto të dhëna: l=10cm, r1=3cm, r2=4cëm. 6. Të bëhet rakordimi i tërthortë i dy rrathëve me tangjenten e përbashkët të brendshme me këto të dhëna: l=10cm, r1=3cm, r2=4cm. 7. Ushtrimi i mësipërm ka dy zgjidhje. Ç'mund të thoni për rastin kur: l=6cm, r1=3cm, r2=4cm? Diskutim
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Metoda e projeksioneve drejtkëndore, sistemi i referimit
Situata e të nxënit:Metoda e projeksioneve drejtkëndore gjen një aplikim të gjerë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç: eksploron burime mësimore; paraqet të paktën një mendim për një detyrë;
Rezultatete të nxënittë kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:• koncepton metodat e projeksioneve; • përdor metodën e projeksioneve drejtkëndore dhe sistemin e referimit ku aplikohet kjo metodë; • koncepton kuptimin fizik të parametrave.
Fjalët kyç: projeksion qëndror, projeksion paralel, rreze projektuese, sistemi i referimit, hapja e sistemit.
Burimet: Libri Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurrikulare: Fizikën, gjuhët e komunikimit, ekonominë etj.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: punë individuale.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi/ja të shpjegojë veçoritë e metodës së projeksioneve drejtkëndore, nevojën e përdorimit të sistemit të referimit dhe hapat që duhet për ndërtimin e projeksionieve të një pike në sistemin e referimit. Secili nga nxënësit duhet të përfshihet.Kompetencat që përfitojnë: kompetenca personale, kompetenca qytetare.
Vlerësimi: vrojtimet e mësuesit, lista e kontrollit.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Cilat janë veçoritë e metodës së projeksioneve drejtkëndore? 2. Përse mendoni se është i nevojshëm përdorimi i sistemit të referimit dhe jo i një rrafshi të vetëm projektues në përshkrimin e objekteve në studim? 3. Si përftohen projeksioniet e një pike në sistemin e referimit? Diskutim 4. Përfytyroni një situatë ku një objekt i thjeshtë interesi do të duhej të përshkruhej vetëm me fjalë. Cilat janë termat që do të përdornit në një përshkrim të tillë? 5. Krahasoni tekstin e përshkrimit të mësipërm me një skicë të thjeshtë të po këtij objekti. Cili nga dy përshkrimet është më i besueshëm dhe çfarë mund të bëni për të përmirësuar cilësinë e informacionit në të dy përshkrimet?
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Projeksione të figurave të thjeshta rrafshe në pozicion të veçantë (mësim praktik)
Situata e të nxënit:Ndërtimi i projeksioneve të figurave të thjeshta rrafshe është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç: krijon, redakton dhe ndan informacionin dhe idetë;
Rezultatete të nxënittë kompetencave tëfushës sipas temës mësimore: ndërton projeksione të figurave të
thjeshta të rrafsha, në pozicion të veçantë;
vendos përmasat në kontestin e projeksioneve të figurës së rrafshët.
Fjalët kyç: figurë e rrafshët, pozicion i përgjithshëm, pozicion i veçantë, përmasim, madhësi e vërtetë.
Burimet: libri Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurrikulare: Gjuhët e komunikimit dhe fizika.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: organizimi në klasë ose në ambientet e shkollës për punëpraktike në grup.
Organizimi i orës së mësimitPasi nxënësit krijojnë një ide për ndërtimin e projeksioneve të figurave të rrafsha të pozicionit të veçantë japin ide dhe zgjidhin probleme të nivelit përkatës.Pas shpjegimit të mësuesit nxënësit t’i nxjerrin pikat kryesore për të parë sa e kanë kuptuar dhe për të bërë mësimin interaktiv.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca qytetare, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim përpunën në grup dhe argumentet që sjellin në diskutim.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Çfarë kuptojmë me pozicion të veçantë? 2. Cilat janë pozicionet e veçanta? 3. Të vizatohen projeksionet e katrorit me brinjë 50 mm, paralel me rrafshin horizontal, në distancën 30 mm nga ky i fundit. 4. Sa zgjidhje ka ushtrimi i mësipërm dhe pse? 5. Çfarë të dhënash do të duheshin për të patur vetëm një zgjidhje për këtë ushtrim? 6. Të vizatohen projeksionet e katrorit paralel me rrafshin horizontal në distancën 40 mm prej tij, me diagonalet me gjatësi 70 mm, paralele me boshtet x dhe y, të baraslarguara nga keto boshte në distancën 40 mm. 7. Sa zgjidhje ka ushtrimi i mësipërm dhe pse? 8. Të bëhet përmasimi i katrorit të mësipërm. 9. Të ndërtohen projeksionet e rrethit me rreze 40 mm, paralel me rrafshin horizontal në distancë 30 mm prej tij me qendër pikën O, projeksioni horizontal i së cilës ndodhet 50 mm larg boshtit Y dhe 60 mm larg boshtit X. 10. Të bëhet përmasimi i rrethit të mësipërm. Diskutim 11. Cilat janë dimensionet që ilustrojnë gjeometrinë e trekëndëshit në fig. 06? 12. Cilat janë dimensionet që ilustrojnë vendndodhjen e trekëndëshit në fig. 06?
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Rrotullimi i figurave të thjeshta rrafshe të pozicionit të veçantë (mësim praktik)
Situata e të nxënit:
Ndërtimi i projeksioneve të figurave të thjeshta rrafshe është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
krijon, redakton dhe ndan informacionin dhe idetë;
Rezultatete të nxënittë kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• realizon rrotullimin e figurave të thjeshta rrafshe, të pozicionit të veçantë.
Fjalët kyç: rrotullim, figurë rrafshe, pingulti, pozicion i veçantë.
Burimet: libri Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Gjuhët e komunikimit dhe fizika.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: organizimi në klasë ose në ambientet e shkollës për punëpraktike në grup.
Organizimi i orës së mësimit
Pasi nxënësit krijojnë një ide për ndërtimin e projeksioneve të figurave rrafshe të pozicionit të veçantë japin ide dhe zgjidhin problemin përkatës:Të ndërtohen projeksionet e rrethit me rreze 30 mm, pingul me rrafshin ballor, që formon me rrafshet horizontale dhe anësore këndet 30° dhe 60°, me qendër pikën O e cila ndodhet 40 mm larg rrafshit H, 45 mm larg rrafshit V, dhe 35mm larg rrafshit W. Kompetencat që përfitojnë: kompetenca qytetare, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim përpunën në grup dhe argumentet që sjellin në diskutim.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Sa zgjidhje ka ushtrimi i mësipërm? 2. Të vizatohen projeksionet e trekëndëshit barabrinjës brendashkruar rrethit të mësipërm. Sa zgjidhje ka ushtrimi? 3. Të vizatohen projeksionet e katrorit brendashkruar rrethit të mësipërm. Sa zgjidhje ka ushtrimi? 4. Të vizatohen projeksionet e gjashtëkëndëshit të rregullt brendashkruar rrethit të mësipërm. Sa zgjidhje ka ushtrimi?
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Ndërtimi i vëllimeve të thjeshta (mësim praktik)
Situata e të nxënit:
Ndërtimi i projeksioneve të vëllimeve të thjeshta është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç: përdor
materiale, burime të ndryshme informimi dhe
teknologjinënë shkollë dhe në jetën e përditshme si
ndihmë për përparimin në mësime dhe orientim në
karrierë;
heton, analizon dhe zgjidh probleme me burime Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
realizon ndërtimin e vëllimeve të thjeshta shumëfaqëshe.
Fjalët kyç: primitivë.
Burimet: libri Lidhja me fushate tjera ose me temat ndërkurrikulare: Gjuhët e komunikimit, fizikën, ekonominë etj.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: diskutime dhe argumente, zgjerimi i koncepteve bazë.
Organizimi i orës së mësimit
Nxënësit diskutojnë për ndërtimin e vëllimeve të thjeshta shumëfaqësh, duke zgjidhur shembullin 2 të librit: Të ndërtohen projeksionet e piramidës së drejtë me bazë katrore të mbështetur në rrafshin H, e tillë që: a) diagonalet e katrorit të bazës të jenë paralel me boshtet x e y, b) ndërprerja e diagonaleve të ndodhet 30 mm larg boshtit x dhe 30 mm larg boshtit y. Gjatësitë e diagonaleve të jenë 50 mm,c) lartësia e piramidës është 65 mm.
Nxënësit ndahen sipas niveleve për zgjidhjen e problemeve të ndryshme.Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin, kompetenca personale.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për diskutimet dhe argumentet që sjellin gjatë punës praktike.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të ndërtohen projeksionet e kubit me brinjë 50 mm, i tillë që tre faqe të tij të jenë të përputhura me rrafshet e sistemit. 2. Të ndërtohen projeksionet e piramidës së drejtë me bazë katrore, e mbështetur në rrafshin horizontal e tillë që: a. brinjët e katrorit të bazës të jenë të përputhura me boshtet x dhe y; b. brinjët e katrorit të bazës të jenë 40 mm; c. lartësia e piramisës të jetë 70 mm.
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Ndërtimi i vëllimeve të thjeshta (vazhdim)Situata e të nxënit:
Ndërtimi i projeksioneve të vëllimeve të thjeshta është një nga hapat bazë në paraqitjen teknike të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
përdor materiale, burime të ndryshme informimi dhe
teknologjinë në shkollë dhe në jetën e përditshme si ndihmë
për përparimin në mësime dhe orientim në karrierë;
heton, analizon dhe zgjidh probleme me burime mësimore.
Rezultatete të nxënittë kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• realizon ndërtimin e vëllimeve të thjeshta që kufizohen nga sipërfaqe rrotulluese.
Fjalët kyç: sipërfaqe rrotulluese, aks rrotullimi, përftuese, përftuese konturi.
Burimet: libri, interneti Lidhja me fushate tjera ose me temat ndërkurrikulare: Gjuhët e komunikimit, fizikën, ekonominë etj.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: diskutime dhe argumente, zgjerimi i koncepteve bazë.
Organizimi i orës së mësimit
Me ndihmën e mësuesit në shpjegimin e koncepteve të reja nxënësit zgjidhin probleme të ndyshme që lidhen me ndërtime të vëllimeve të thjeshta të kufizuara nga sipërfaqe rrotulluese . Nxënësit bëjnë pyetje rreth paqartësive ose, nëse ata nuk kanë pyetje mësuesi i pyet ata sa për të kuptuar qartësinë e mësimit
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin, kompetenca personale.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen përdiskutimet dhe argumentet që sjellin gjatë punës praktike.Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të ndërtohet cilindri i drejtë me bazë rrethore me rreze 20 mm dhe lartësi 80 mm, i mbështetur në rrafshin H, i tillë që qendra e rrethit të bazës së poshtme të ndodhet 30 mm larg boshteve x dhe y. 2. Të ndërtohet koni i drejtë me bazë rrethore me rreze 35mm dhe lartësi 65 mm, i mbështetur në rrafshin H, i tillë që qendra e rrethit të bazës së tij të ndodhet 40 mm larg boshteve x dhe y.
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Vëllimet e zgavruara (mësim praktik)Situata e të nxënit:
Ndërtimi i projeksioneve të vëllimeve të thjeshta të zgavruara si dhe modelimi gjeometrik janë veprimtari bazë për projektimin të objekteve nga më të thjeshtat deri tek sistemet komplekse teknologjike, në fazë projektimi apo zbatimi.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
paraqet mendimin e tij për një detyrë të caktuar
gjatë punës në grup;
respekton dhe komunikon korrekt me të tjerët.
Rezultatete të nxënittë kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• koncepton termin modelim gjeometrik dhe identifikon operatorët e modelimit gjeometrik;
• realizon ndërtimin e vëllimeve të thjeshta të zgavruara.
Fjalët kyç: modelim gjeometrik, zgavër, trupat e zgavruar.
Burimet: libri, interneti Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Shkencat ekzakte dhe ato të komunikimit.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Diskutim.
Organizimi i orës së mësimit
Ndërtohet një situatë nga mësuesi e cila përmban ndërtimin e një projeksioni anësor të një vëllimi të dhënë. Nxënësit marrin pjesë dhe japin ide. Çdo çështje të re shpjegohet dhe në mënyrë skematike duke bërë nxënësin më aktivë. Nxënësit në fund të mësimit bëjnë pyetje rreth paqartësive ose, nëse ata nuk kanë pyetje mësuesi i pyet ata sa për të kuptuar qartësinë e mësimit.Kompetencat që përfitojnë: kompetencate të shprehurit dhe komunikimit, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: mësuesi vlerëson nxënësit për njohuritë paraprake dhe argumentimet që sjellin, duke nxitur vetëbesimin e tyre.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të ndërtohet projeksioni anësor i vëllimit të dhënë (fig. 19, 20, 21, 22, 23, 24 tek libri).
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Prerjet, llojet e tyre, qëllimi i përdorimit dhe mjetet e realizimit
Situata e të nxënit:
Në fushën e projektimit, shpesh lind nevoja e eksplorimit të volumetrisë së brendshme të një objekti të caktuar. Prerjet mundësojnë këtë eksplorim nëpërmjet projektimit të objektit të interesit sipas një plani ndërprerës me të.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
përdor aftësitë e të menduarit kritik për të
planifikuar, hulumtuar e menaxhuar projekte, për të
zhvilluar strategji, për të zgjidhur problemet marrin
vendimmarrjen në bazë të informacionit të fituar,
duke
përdorur mjetet dhe burimet e duhura digjitale;
përdor materiale, burime informimi dhe teknologjinë në shkollë dhe në jetën e përditshme si ndihmë për përparimin në mësime dhe për orientim në karrierë.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• koncepton prerjet dhe llojet e tyre;
• identifikon mjetet grafike që përdoren për realizimin e prerjeve.
Fjalët kyç: prerjet, vijëzim, plan prerës, prerje e thjeshtë, prerje e shkallëzuar, shpërthim aksonometrik.
Burimet: libri Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Shkencat ekzakte dhe ato të komunikimit.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: punë individuale,hulumtim.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi tregon rëndësinë e prerjeve, kategorizimin dhe mjetet grafike që përdoren për të realizuar prejet. Nxënësit punojnë individualisht për gjetjen e situatave të ndryshme të përdorimit të prerjeve në jetën e përditshme.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Përse shërbejnë prerjet?2. Si kategorizohen prerjet? 3. Cilat janë mjetet grafike që përdoren për të realizuar prerjet?Diskutim 4. Çfarë kuptoni me kontrast grafik?
60
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Prerjet e thjeshta të vëllimeve (mësim praktik)
Situata e të nxënit:
Ka shumë metoda për të arritur në një zgjidhje të saktë në vizatimin e prerjes së një vëllimi të dhënë.Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
përdor me saktësi ide dhe informacione për
përpunimin e materialit;
përdor teknika për të menaxhuar informacionin duke i radhitur sipas rëndësisë.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
• vizaton dhe përmirëson në mënyrë korrekte prerjet e thjeshta të vëllimeve të dhëna
Fjalët kyç: vijëzim, plan prerës, prerje e thjeshtë.
Burimet: libri, interneti Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurrikulare: Mjedisin, gjuhët e komunikimit, fizikën etj.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: krijimtari.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi jep informacione dhe koncepte bazë përmësimin e ditës. Mësuesi trajton fillimisht hapat për vizatimin e prerjeve të një vëllimi të dhënë. Çdo çështje të re shpjegohet dhe në mënyrë skematike duke bërë nxënësin më aktivë. Nxënësit në fund të mësimit bëjnë pyetje rreth paqartësive ose, nëse ata nuk kanë pyetje mësuesi i pyet ata sa për të kuptuar qartësinë e mësimit.Punojnë individual për zgjidhjën e situatave problemeve që i përkasin nivelit të secilit.Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit.
Vlerësimi: vlerësim me pikë.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Të vizatohet prerja si dhe të bëhet përmasimi i vëllimit të dhënë.fq 65e librit
61
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: XII
Tema mësimore: Paraqitjet aksonometrike, llojet e tyre Situata e të nxënit:Në fushën e projektimit është gjithmonë e nevojshme të kemi një prezantim final të objektit të interesit ashtu siç duket në realitet. Paraqitjet projeksionike mundësojnë këtë prezantim pasi lejojnë perceptimin e dimensionit të tretë.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç: përdor aftësitë e të menduarit kritik për të planifikuar, hulumtuar e menaxhuar projekte, për të zhvilluar strategji, për të zgjidhur problemet dhe për të dhënë vendimmarrjen në bazëtë informacionit të fituar, përdor mjetet dhe burimet e duhura digjitale;përdor materiale, burime informimi dhe teknologjinë në shkollë dhe në jetën e përditshme si dhe ndihmë për përparimin në mësime dhe për orientim në karrierë.
Rezultatete të nxënittë kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:• koncepton termin aksonometri; • identifikon llojet kryesore të aksonometrive dhe përdorimin e tyre
Fjalët kyç: aksonometri, dimetri, izometri, dimensioni i tretë.
Burimet: libri Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurrikulare: Shkencat ekzakte dhe ato të komunikimit.
Metodologjiadhe veprimtaritë e nxënësve: Diskutim
Organizimi i orës së mësimitMësuesi krijon situatë e cila ka lidhje me njohuritë e reja dhe drejton nxënësit në arritjen e përfundimeve për paraqitjet aksonometrike, metodën e saktë për paraqitjet aksonometrike, dallimin e dimetritë nga izometritë.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit, kompetenca personale.
Vlerësimi: mësuesi vë në garë nxënësit për të evidentuar ata që kanë më tepër prirje.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Çfarë janë paraqitjet aksonometrike? 2. Cila është metoda e saktë për paraqitjet aksonometrike? 3. Çfarë i dallon dimetritë nga izometritë? 4. Përse shërbejnë metodat aksonometrike? Diskutim 5. Ku mendoni se janë bazuar programet kompiuterike për realizimin e imazheve trepërmasorë të objekteve?
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
60
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: MATERIALET TEKNOLOGJIKE
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 3.1 Njohuri të përgjithshme për materialet teknologjike. Rëndësia e tyre
Situata e të nxënit: Shpesh na lind pyetja: “Në cilat etapa ka kaluar zhvillimi njerëzor? Cilët kanë qenë elementët bazë të krijimit dhe vazhdimësisë së jetës në tokë Ky zhillim teknologjik i sotëm ku i ka fillesat e veta? Këtyre pyetjeve dhe shumë të tjerave si këto i japim përgjigje pasi të kemi studiuar materialet teknologjike, etapat e zhvillimit të tyre.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
•përshkruan etapat kryesore të zhvillimit të materialeve teknologjike; • shpjegon konceptin e materialeve teknologjike; • argumenton rëndësinë që kanë materialet teknologjike për teknologjinë dhe zhvillimin ekonomik-shoqëror. Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
aftësohet me konceptin materiale teknologjike.
Fjalët kyç:
materiale teknologjike, zhvillimi teknologjik.
Burimet: interneti dhe literatura Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare: historia, ekonomia dhe ato të
komunikimit.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: pyetje përgjigje me gojë, debat.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi i tregon nxënësve në videoprojektor historikun e zhvillimit të materialeve teknologjike. Në bazë të këtij materiali, nxënësit ngrenë pyetjet e duhura,duke dal tek objektivi i orës mësimore.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të menduarit, kompetenca qytetare.
Vlerësimi: vlerësim në formë motivimi, evidentimi dhe kultivimii prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.Si janë zhvilluar materialet teknologjike që nga lashtësia e deri në ditët e sotme? 2. Çfarë kuptoni me konceptin materiale teknologjike? 3. Jepni shembuj të ndryshëm të përdorimit të materialeve teknologjike në praktikë e në jetën e përditshme. Veprimtari: Diskutoni mbi rëndësinë e materialeve teknologjike në zhvillimin njerëzor.
169
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: MATERIALET TEKNOLOGJIKE
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 3.2 Klasifikimi i materialeve teknologjike, llojet e tyre, vetitë.
Situata e të nxënit: Referuar tabelës së Mendelejevit bëhet grupimi paraprak i elementeve të përfshirë në të. Diskutohet për karakteristikat e tyre sipas të dhënave të kësaj tabele. Karakteristikat e metaleve zënë vendin kryesor në këtë studim, si materiali teknologjik më i përdorur nga njeriu.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• klasifikon materialet teknologjike sipas grupeve kryesore; • përkufizon teknologjinë mekanike si shkencë që studion materialet metalike dhe mënyrën e përpunimit të tyre; • përshkruan karakteristikat e materialeve metalike; • përshkruan lidhjet metalike dhe karakteristikat e tyre.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
klasifikon metalet sipas karakteristikave të tyre.
Fjalët kyç: teknologji mekanike, lidhje metalike, metale ferrorë, metale me ngjyra.
Burimet: literatura dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat ndërkurikulare:
histori,fizike,kimi etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë individuale,hulumtim.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesja e organizon orën e mësimit duke zhvilluar pyetje të hapura dhe të mbyllura në lidhje me metalet, me
njohuritë e karakteristikat rreth tyre,vetitë fizike e kimike. Në fund të orës së mësimit nxënësit janë në gjendje t`i
klasifikojne vete metalet,referuar karakteristikave te tyre.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca përjetën, sipërmarrjen dhemjedisin, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësimi në formë motivimi, evidentimidhe kultivimi i prirjeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1.Në sa grupe kryesore ndahen materialet teknologjikë? 2. Cilat janë kriteret e klasifikimit të metaleve? 3. Jepni shembuj të përdorimit të metaleve në industrinë mekanike. Veprimtari: Jepen një sërë detalesh prej metalesh të ndryshëm ferrorë e me ngjyra dhe lihet detyrë klasifikimi i tyre sipas karakteristikave të gjithsecilit.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
170
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: MATERIALET TEKNOLOGJIKE
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 3.3 Vetitë mekanike dhe teknologjike të metaleve
Situata e të nxënit: Përpara se të gjykojmë rreth vetive të materialeve të ndryshme teknologjike, provojmë t`i krahasojmë ato, duke marrë kampione të tyre. Kampionet janë detale të prodhuar nga këto materiale metalikë.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:• përshkruan vetitë mekanike e teknologjike të metaleve dhe lidhjeve të tyre; • argumenton ndikimin e këtyre vetive në mënyrën e përpunimit të metaleve e lidhjeve metalike.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të fushëssipas temës mësimore: percepton se si ndikojnë vetitë mekanike dhe teknologjike në përzgjedhjen e mënyrës së përpunimit të metalee e lidhjeve te tyre.
Fjalët kyç: veti mekanike, veti teknologjike.
Burimet: kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare:fizikën, kimine, ekonominë etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë individuale,hulumtim.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi demostron me anën e kampioneve metalet,duke i paraprirë njohurive të mëtejshme për t`u njohur me vetitë më të rëndësishme të metaleve,ato mekanike dhe teknologjike, të cilat përcaktojnë edhe mënyrën e përpunimit të tyre, për të prodhuar detale të ndryshme.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca personale, kompetenca digjitale dhe kompetenca për të nxënë.
Vlerësimi: vlerësimi fokusohet në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnëpunës së tyre dhe tëshokëve/shoqeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Cilat janë vetitë mekanike të metaleve dhe lidhjeve te tyre dhe çfarë shprehin ato? 2. Cilat janë vetitë teknologjike të metaleve dhe lidhjeve te tyre dhe çfarë shprehin ato? 3. Jepni shembuj të përpunimit të metaleve dhe lidhjeve të tyre në industrinë mekanike.
Veprimtari: Jepen një sërë detalesh të përdorura në ndërtimin e strukturave dhe mekanizmave të ndryshëm. Duhet të diskutoni rreth mënyrës së përdorur për përftimin e tyre.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
171
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: MATERIALET TEKNOLOGJIKE
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 3.4 Metalet e zeza dhe lidhjet e tyre. Çeliqet dhe gizat
Situata e të nxënit: Ç’janë metalet ferrorë? Ku ndryshojnë ato nga metalet e tjera? Cili është metali bazë ferror? A njihni detale të prodhuara nga materiale ferrorë?Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
•koncepton ç’është giza e çeliku; • klasifikon gizat e çeliqet sipas elementëve lidhës e përqindjes së tyre në lidhje; • krahason gizat e çeliqet duke u bazuar tek fusha e përdorimit të tyre.
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:
krahason gizën me çelikun, referuar përqindjes së karbonit në to, vetive të tyre dhe fushës së përdorimit.
Fjalët kyç: giza, çeliku.
Burimet: literatura dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare:Mjedisin, gjuhët e komunikimit, fizikën,kimine, etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në grup.
Organizimi i orës së mësimit
Ne kete ore mesimi jane te ftuar edhe dy mesues te lendeve te fizikes dhe kimise,te cilet ju bejne nxënësit nje hyrje te qarte te metaleve,ferrore dhe joferrore,vetite fizike,kimike te tyre. Me pas mesuesja nderton oren e mesimit duke kerkuar mendime nga nxenesit lidhur me detale te ndryshme,te marra per demonstrim,ku nxënësit japin idene e materialit nga i cili ato jane pergatitur.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për të nxënë, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: fokusohet në analizën vlerësuese që nxënësit/et i bëjnë punës së tyre dhe të shokëve/shoqeve.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Pse janë të rëndësishme lidhjet ferrore për teknologjinë edhe zhvillimin e industrisë
mekanike? 2. Si klasifikohen lidhjet ferrore, gizat dhe çeliqet? 3. Cila është fusha e përdorimit të gizave dhe çeliqeve? Veprimtari: Tregohen disa detale, instrumenta prerës dhe matës dhe diskutohet rreth llojit të materialit, fushën ku është përdorur, mënyrës së përpunimit.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
172
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: MATERIALET TEKNOLOGJIKE
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 3.5 Metalet me ngjyra dhe lidhjet e tyre
Situata e të nxënit: Cilat janë metalet me ngjyra referuar tabelës së Mendelejevit? Ku ndryshojnë ato nga metalet ferrorë? Cilat janë karakteristikat bazë që i dallojnë njëri nga tjetri? A mundemi t’i përdorim të pastër metalet, nese jo, pse i lidhim ato me elementë të tjerë?
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• koncepton ç’janë metalet me ngjyra; • klasifikon metalet me ngjyra, duke njohur karakteristikat e tyre; • krahason metalet me ngjyra duke u bazuar tek vetitë e tyre fizike, kimike, mekanike; • diferencon lidhjet e forta si lidhje metalesh me karakteristika të veçanta.
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore: krahason metalet me ngjyra, sipas vetive të tyre
dhe fushës së përdorimit.
Fjalët kyç: metale me ngjyra, veti të metaleve me ngjyra.
Burimet: literatura dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare:mjedisin, fizikën,kimine, etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë praktike në grup.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi organizon klasën në punë grupi.Duke u bazuar në mësimin e ri, nxënësit nisin një punë në grup. Nxënësit duhet të përshkruajnë të gjithë hapat e punës në grup.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për të nxënë, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim dhe diskutim që nxënësit/et bëjnë përpunën e tyre dhe të shokëve/shoqeve.
Detyrat dhe puna e pavarur: 1. Pse janë të rëndësishme metalet me ngjyra e lidhjet e tyre për teknologjinë edhe zhvillimin ekonomik-shoqëror të një vendi? 2. Si klasifikohen metalet dhe lidhjet e tyre dhe cila aftësi përcakton vetitë mekanike e teknologjike të tyre? 3. Cilat janë karakteristikat bazë të lidhjeve të forta?
71
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: MATERIALET TEKNOLOGJIKE
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 3.6 Materialet jo metalike, llojet e tyre. Vetitë dhe përdorimet e materialeve të tjera teknologjike
Situata e të nxënit: Çfarë dini për këto materiale, cila është fusha e përdorimit të tyre? Diskutoni për këtë.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• përshkruan vetitë e materialeve jometalike; • përcakton fushën e përdorimit të tyre; • krahason karakteristikat e vetitë e materialeve jometalike.
Rezultatete të nxënit të kompetencave të
fushës sipas temës mësimore:
krahason materialet teknologjike jometalike sipas vetive të tyre dhe fushës së përdorimit.
Fjalët kyç: jometalik.
Burimet: fotografi, kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat
ndërkurikulare:
mjedisin, kimine, fizikën etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë krijuese, kultivimi i prirjeve.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi e organizon orën e mësimit bazuar në demonstrim, në tryezën e parë ka rreshtuar disa materiale të ndryshme teknologjike për të cilat nxënësit japin mendimin e tyre, mendime të cilat mësuesja i rendit në tabelë dhe në fund së bashku bëjnë përzgjedhjen e mendimeve më të drejta. Më pas mësuesja flet për vetitë dhe fushën e përdorimit të metaleve me ngjyra.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për të nxënë, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: nxënësit vlerësohen për idenë dhe mënyrën se si e përcjellin atë në materialin e punuar prej
tyre.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Cilat janë vetitë kryesore të lëndës së drurit dhe ku gjen ajo përdorim? 2. Cila është lënda e parë e gomës, si prodhohet ajo? 3. Nga se prodhohet qelqi, çfarë vetish ka dhe ku përdoret? 4. Ku gjen përdorim letra dhe cilat janë llojet e saj? 5. Cila është fusha e përdorimit të bojërave dhe llakeve? 6. Si përftohen masat plastike, cilat janë karakteristikat e tyre? Veprimtari:
Ju shfaqet një video e një autoveture, prodhim i dekadës së fundit. Gjykoni rreth materialeve teknologjike të përdorura për formulimin e pjesëve përbërëse, pjesa lëvizëse, kabina, pjesët ndihmëse, sistemet e drejtimit, frenimit, ndriçim-sinjalizimit.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
70
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.1 Njohuri të përgjithshme për strukturat dhe mekanizmat teknologjikë
Situata e të nxënit: Tre makete të ndryshme mekanizmash me veprim manual, (mekanizmi bjellë–manivelë, mekanizmi me gungë dhe mekanizmi me kremalierë), ku i tregohet nxënësve tek secili maket, mënyra e lëvizjes së detaleve të veçantë si dhe mekanizmit në tërësi. (E rëndësishme është që nxënësi/ja të kuptojë në këtë demonstrim që mekanizmi shndërron një lëvizje të një detali në një lëvizje tjetër. Nxënësi/ja duhet të kuptojë nga ky demostrim gjithashtu se këto mekanizma janë pjesë përbërëse e makinave ku ndodh shndërrimi i një lloj energjie në një tjeter, si rezultat i shndërrimit të lëvizjeve.)
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:• përkufizon kuptimin e strukturave dhe të mekanizmave teknologjikë; • përshkruan etapat e zhvillimit të strukturave dhe të mekanizmave teknologjikë; • argumenton rëndësinë e përdorimit të strukturave dhe të mekanizmave në
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore: aftësohet me konceptin e detalit, mekanizmit të makinës, si dhe rolit të secilit prej tyre.
Fjalët kyç: detal, mekanizma e makina.
Burimet: Literature, kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me temat ndërkurikulare: fizikën,mekaniken etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në grupe të vogla.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi sjell në klasë tre makete të ndryshme mekanizmash me veprim manual, (mekanizmi bjellë–manivelë, mekanizmi me gungë dhe mekanizmi me kremalierë), ku i tregohet nxënësve tek secili maket, mënyra e lëvizjes së detaleve të veçantë si dhe mekanizmit në tërësi. (E rëndësishme është që nxënësi/ja të kuptojë në këtë demonstrim që mekanizmi shndërron një lëvizje të një detali në një lëvizje tjetër. Nxënësi/ja duhet të kuptojë nga ky demostrim gjithashtu se këto mekanizma janë pjesë përbërëse e makinave ku ndodh shndërrimi i një lloj energjie në një tjeter, si rezultat i shndërrimit të lëvizjeve.)
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca për të nxënë, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.Vlerësimi: nxënësit vlerësohen përtemën e zgjedhurdhe idetë që prezanton me anë të figurave.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Çfarë përfaqësojnë detalet e makinave? Si i klasifikojmë ato? 2. Çfarë është çifti kinematik? Cilët çifte veçoni në makineritë apo makinat që njihni? 3. Hallka pjesë e kujt është? Jepni shembuj në mekanizmat që njihni. 4. Ku ndryshon mekanizmi nga makina? Kanë të përbashkëta? 5. Bëni një ndarje të makinave në pjesë përbërëse të saj. Veprimtari
Jepni mendimin tuaj lidhur me avantazhin e përdorimit të mekanizmave në teknologjinë e sotme, duke iu referuar zhvillimit të automobilit sot.
175
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.2 Klasifikimi i lidhjeve. Përdorimi dhe rëndësia e tyre në teknologji
Situata e të nxënit: Cilat janë materialet nga të cilat përgatiten detalet e makinave? Cila veti e materialeve metalikë dhe lidhjeve të tyre, tregon për mënyrën se si përgatiten detalet? Çfarë kushtesh teknike duhet të plotësojë materiali nga i cili përgatiten detalet e makinave?
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:• identifikon tipet e lidhjeve të detaleve të makinave; • përshkruan bashkimet kryesore që përdoren në strukturat dhe mekanizmat teknologjike; • krahason lidhjet e detaleve të makinave; • argumenton avantazhet e secilës lidhje të
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:
argumenton përdorimin e lidhjeve të ndryshme në ndërtimin e mekanizmave e makinave.
Fjalët kyç: ribatina, fileto, shliza, kiavetë, saldim, dado, bulon.
Burimet: kompjuteri dhe interneti,manuale Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare:mekaniken, Fizikën,kimine, etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: pyetje përgjigje të hapura dhe të mbyllura.
Organizimi i orës së mësimit
Në postera mësuesi i tregon nxënësve nyje të ndryshme ku janë pasqyruar lidhje të ndryshme të detaleve midis tyre. Referuar asaj që nxënësit shohin mësuesi ndërton gjithë orën e mësimit, duke arritur kështu objektivat e orës mësimore.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca ekomunikimit dhe e të shprehurit dh ekompetenca digjitale.
Vlerësimi: nxënësi vlerësohet për idetë që sjell dhe prirjen për të përceptuar njohuri të reja.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Cili është ndryshimi midis lidhjes së çmontueshme dhe të paçmontueshme? 2. Ku e gjeni përdorimin e ribatinave në praktikë? 3. Ku gjen përdorim lidhja me saldim, cilat janë avantazhet në raport me lidhjen
me ribatina? 4. Sa lloje tegelash saldimi kemi? 5. Pse përdoren lidhjet me kiaveta dhe me shliza? 6. Po lidhjet me fileta ku gjejnë përdorim?
Veprimtari: Vizitë në një repart mekanik të përgatitjes së lidhjeve të detaleve të makinave. Bëni pyetje.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
176
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.3 Akset dhe boshtet, mbështetëset e akseve dhe të boshteve
Situata e të nxënit: Flisni për ndryshimin ndërmjet akseve dhe boshteve. Ku gjejnë përdorim ato? Shikoni në video funksionimin e mekanizmit bjellë-manivelë.Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• tregon qëllimin e përdorimit të akseve dhe të boshteve, që përdoren në mekanizmat e ndryshëm teknologjikë; • identifikon akset dhe boshtet në këto mekanizma; • përshkruan mbështetëset e akseve dhe boshteve; • përshkruan funksionimin e mekanizmit
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore: aftësohet për rolin e kushinetave rrëshqitëse dhe rrokullisëse.
Fjalët kyç: akse, boshte, mekanizmi bjellë-manivele.
Burimet: literatura, kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematNdërkurikulare: mekanika,fizika etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë individuale dhe në grup.
Organizimi i orës së mësimit
Me anën e një videoprojektori nxënësit shohin funksionimin e një mekanizmi bjellë-manivele. Pas shikimit të punimit të këtij mekanizmi mësuesi shpjegon nxënësve, mënyrën e lëvizjes së detaleve, mënyrën se si shndërrohet kjo lëvizje, çfarë ndryshimi energjie ndodh si rezultat i shndërrimit të lëvizjeve. Pyetja e rradhës është se detali i cili bën lëvizje rrotulluese, ku është mbështetur dhe çfare transmeton. Kjo pyetje shtrohet për përgjigje në një punë në grup, pas punës individuale ku secili nxënës ndjek videon. Konkluzionet e arritura nga puna në grup çojnë në realizimin e objektivit.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.Vlerësimi: mësuesi vlerëson nxënësin përpunën ne grup.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Cili është ndryshimi midis akseve dhe boshteve? 2. Cilat janë kriteret e klasifikimit të kushinetave? 3. Cili është materiali nga i cili përgatiten kushinetat? 4. Cilat janë avantazhet dhe të metat e kushinetave rrëshqitëse e rrokullisëse? 5. Si e shihni ndërtimin e mekanizmit bjellë–manivelë, referuar njohurive të marra në këtë
temë mësimore?
Veprimtari: Diskutoni rreth vendosjes së boshteve dhe akseve në mbështetëset e tyre në paisje e makineri të sjella nga praktika.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
177
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.4 Klasifikimi i strukturave dhe i mekanizmave kryesore teknologjikë
Situata e të nxënit: Me anën e një video-projektori shfaqet realizimi i ciklit të punës në motorrët me djegie të brendshme. Nxënësit vënë re lëvizjen e detaleve dhe të mekanizmave që ndikojnë në realizimin e këtij cikli pune, si dhe transmetimin e lëvizjeve.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:• klasifikon srukturat dhe mekanizmat kryesore teknologjikë; • dallon strukturat dhe mekanizmat kryesorë teknologjikë; • përshkruan rëndësinë dhe përdorimet e strukturave dhe mekanizmave kryesorë teknologjikë.
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:• koncepton rolin e mekanizmave dhe transmisioneve në ndërtimin e makinave.
Fjalët kyç: leva, transmisionet, mekanizma.
Burimet: kompjuteri dhe interneti,manuale mekanizmash dhe transmisionesh
Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare:fiziken,mekaniken,etj
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: pune ne grup.
Organizimi i orës së mësimitPasi nxënësit njihen me punimin e një motorri me djegie të brendshme, arrijnë në grup të nxjerrin konkluzione rreth mënyrës së funksionimit të mekanizmave dhe transmisioneve të ndryshme. Puna në grup ndihmon për të bërë edhe krahasimin midis tyre.Referuar literaturës si dhe manualeve të mekanikut, nxënësit gjejnë përdorime të ndryshme të tyre në fushën e industrisë mekanike dhe më gjerë.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të nxënit, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: nxënësit vlerësohen përnjohuritë paraprake dhe të perceptimit të informacionevetë reja.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Si klasifikohen strukturat dhe mekanizmat kryesorë teknologjikë? 2. Cila është fusha e përdorimit të transmisioneve të ndryshëm? 3. Cilat janë mekanizmat më të përdorur në makinat dhe paisjet? 4. Ku ndryshojnë transmisionet njëri nga tjetri?
Veprimtari: Diskutoni rreth një mekanizmi apo transmisioni që ju njihni më mirë.
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
178
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.5 Ndërtimi dhe funksionimi i transmisioneve me rrota me dhëmbë
Situata e të nxënit:
Çfarë dini për transmisionet e dhëmbëzuar ku gjejnë përdorim ato?
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:• identifikon transmesionet e dhëmbëzuar, në varësi të pozicionit të boshteve; • përshkruan funksionimin e këtyre transmisioneve; • argumenton përdorimin e tyre në mekanizma të ndryshëm teknologjikë.
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:përcakton fushën e përdorimit të transmisioneve me rrota me dhëmbë.
Fjalët kyç: boshte të kithëta, rrota të dhëmbëzuara.
Burimet: manuale, kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare: shkencat e ekzakte dhe shkencat e komunikimit.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: ndërthurim njohuritë teorike me ato praktike.
Organizimi i orës së mësimit
Mësuesi shpjegon nxënësit në formën e leksionit, ndërtimin dhe funksionimin e transmisioneve me rrota me dhëmbë. Për këtë ai sjell raste nga perdorimi i tyre në paisje e makineri të jetës së përditshme, për ta bërë më konkrete dhe më të lehtë perceptimin e nxënësit. Më pas nëpërmjet një minitesti, merr individualisht me shkrim nga nxënësit shpjegimin e fjalëve kyc (boshte të kithëta, rrota të dhëmbëzuara).
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca etë nxënit, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim përpunën me shkrim dhe diskutimet në klasë.
Detyrat dhe puna e pavarur: 1. Çfarë lëvizje transmetojnë dhe shndërrojnë transmisionet me rrota me dhëmbë? 2. Pse këto transmisione kanë gjetur shumë përdorim në industrinë mekanike? 3. Cilat janë avantazhet e dizavantazhet e përdorimit të këtyre transmisioneve? Veprimtari: Jepni shembuj dhe i diskutoni këto shembuj të përdorimit të këtyre transmisioneve në industrinë mekanike.
81
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: V Klasa: X
Tema mësimore: 4.6 Ndërtimi dhe funksionimi i transmesioneve me fërkim (rrip) dhe zinxhirë
Situata e të nxënit: Cili është roli i transmisioneve në makina? Sa lloje transmisionesh njihni deri sot? Cilat janë të metat e transmisioneve që keni mësuar deri tani?
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• përshkruan ndërtimin dhe funksionimin e transmisioneve me rrip e zinxhir; • krahason dy llojet e transmisioneve; • argumenton avantazhet e këtyre transmisioneve.
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:
përcakton fushën e përdorimit të transmisioneve me zinxhir dhe transmesioneve me rrip të sheshtë.
Fjalët kyç: pulexha, rrip trapezoidal, rrota yll
Burimet: manuali mekanikut, kompjuteri dhe interneti.
Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare:mekanikën, fizikën etj.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: ndërthurim njohuritëteorike me ato praktike.
Organizimi i orës së mësimitMësuesi e zhvillon këtë orë mësimeore duke dhënë pjesën teorike të ndërtimit dhe funksionimit të transmisioneve me ferkim dhe zinxhire. Me pas nëpërmjet punës në grup kërkon nga nxënësit të gjejnë përdorime të tyre në jetën e përditshme. Konkluzionet e punës në grup japin dhe avantazhet e dizavantazhet e tyre.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca etë nxënit, kompetenca personale dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim individual dhe ne grup i nxënësve,vlerësim ngadiskutimet.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Pse përdoret transmisioni me rrip dhe nga cilat pjesë përbëhen ato? 2. Si realizohet lëvizja në këto transmisione? 3. Cilat janë avantazhet dhe dizavantazhet e tyre? 4. Pse përdoren transmisionet me zinxhir dhe nga cilat pjesë përbëhen ato? 5. Cilat janë anët pozitive dhe negative të tyre?
Veprimtari: Jepni shembuj të përdorimit të transmisioneve me rrip dhe me zinxhir dhe i diskutoni në klasë.
82
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: STRUKTURAT DHE MEKANIZMAT
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.7 Transmisionet me burmë pa fund dhe rrotë të dhëmbëzuar
Situata e të nxënit: Nxënësit shohin në fotoprojektor transmisione me rrota të dhëmbëzuara. Për çdo transmision tregojnë karakteristikat, si vendosjen e boshteve kundrejt njëri tjetrit, llojin e rrotave të dhëmbëzuara. Të panjohura për nxënësit duken çiftet e rrotave me burmë pa fund me rrotë me dhëmbë.
Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:• përshkruan ndërtimin dhe funksionimin e transmisioneve me burmë pa fund dhe rrotë shoqe; • analizon funksionimin e këtyre transmisioneve; • evidenton përdorimin e këtyre transmisioneve në mekanizma të ndryshëm
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore:
përcakton fushën e përdorimit të transmisioneve me burmë e me rrotë me dhëmbë.
Fjalët kyç: burmë pa fund, rrotë shoqe (rrotë me dhëmbë)
Burimet: librat, kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare: mekaniken ,fiziken,etj
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në grup dhe individuale.
Organizimi i orës së mësimitNxënësit shohin në fotoprojektor transmisione me rrota të dhëmbëzuara. Për çdo transmision tregojnë karakteristikat, si vendosjen e boshteve kundrejt njëri tjetrit, llojin e rrotave të dhëmbëzuara. Të panjohura për nxënësit duken çiftet e rrotave me burmë pa fund me rrotë me dhëmbë. Pikerisht kjo pjese shpjegohet nga mësuesi duke i`u referuar skemave dhe maketeve që shoqërojnë orën e mesimit.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të nxënit, kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim individual i nxënësve,vlerësim nga diskutimet.
Detyrat dhe puna e pavarur:1. Tregoni se në cilat raste përdoren transmisionet me burmë? 2. Cilët janë elementët përbërës të transmisionit me burmë? 3. Cilat janë avantazhet dhe dizavantazhet e transmisionit me burmë?
Veprimtari: Tregoni raste të përdorimit të transmisioneve me burmë.
83
TIK 10 - Udhëzues përmësuesin IRISOFTEDUCATION
Planifikimi ditor(ditari)
Fusha: Strukturat dhe mekanizmat
Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12
Shkalla: VI Klasa: XII
Tema mësimore: 4.8 Struktura dhe mekanizma të tjerë kryesorë teknologjikë
Situata e të nxënit: Kujtojmë nga fizika ligjet e hidrostatikës e hidrodinamikës. Ku gjejnë zbatim këto ligje? Cilët sisteme njihni?Rezultatete të nxënit sipas kompetencave kyç:
• përshkruan ndërtimin dhe funksionimin e sistemeve dhe pompave hidraulike; • krahason funksionimin e këtyre pompave si dhe fushën e përdorimit të tyre; • përshkruan përdorimin e ashensorëve dhe teleferikëve në jetën e përditshme.
Rezultatete të nxënit të kompetencave tëfushës sipas temës mësimore: përcakton fushën e përdorimit të pompave hidraulike, transmisioneve hidraulike si dhe ashensorëve dhe teleferikëve.
Fjalët kyç: pompa hidraulike, kompresor, ashensor, teleferik.
Burimet: manuale, kompjuteri dhe interneti. Lidhja me fushate tjera ose me tematndërkurikulare: mekaniken e fiziken
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Punë individuale dhe ne grup.
Organizimi i orës së mësimitOra e mësimit fillon me pyetje përgjigje të hapura e të mbyllura, ku nxënësit rifreskojnë njohuritë e tyre lidhur me hidrostatiken, hidrodinamiken, lëvizjen e trupave, etj. Kjo bëhet me përgjigje individuale, pastaj në punën në grup nxënësit ju jepen grupe strukturash e mekanizmash dhe ata në grup duhet të arrijnë në konkluzione për ndërtimin e tyre, funksionimin, fushën e përdorimit si dhe avantazhet e disavantazhet. Kjo arrihet duke u bazuar në njohuritë e marra deri më sot si dhe mbeshtetur tek skemat e manualeve.
Kompetencat që përfitojnë: kompetenca e të nxënit dhe kompetenca digjitale.
Vlerësimi: vlerësim përpunën ne grup dhe diskutimet në klasë.
Detyrat dhe puna e pavarur:
1. Cili është koncepti i hidraulikës? 2. Cfarë energjie shndërrohet në makinat e quajtura pompa hidraulike? 3. Cilat janë kriteret e klasifikimit të pompave elektrike? 4. Cila është fusha e përdorimit të pompave hidraulike? 5. Ku përdoren kompresorët? 6. Po ashensorët dhe teleferikët ku përdoren? Veprimtari:
Diskutoni rreth rëndësisë së përdorimit të strukturave dhe mekanizmave kryesorë teknologjikë, këto të mësipërmit dhe të tjerë.