Opdracht architectuurtypologie 26 december 2014
Hannes Matthys 1LAM
Werkjaar 2014-2015
Opdracht architectuurtypologie: Huis Carpentier
inleiding
Als opdracht voor het vak architectuurtypologie
kregen wij de taak een gebouw (rijhuis, villa,
kasteel,…) te bespreken aan de hand van je
cursus, en natuurlijk ook een beetje aan de hand
van je eigen kennis. Bouwstijl aan de hand van
stijlkenmerken, vraagprijs, eigen appreciatie,
ontwerpen, situeren in tijd en 3 belangrijke
bronnen waren de zaken die we moesten bespreken. Ik heb gekozen voor het pand
Carpentier te Gent. Dit is een gebouw die mij qua uitstraling zeer veel aansprak en er aan de
buitenkant ook zeer mooi uitziet. Daarom stond mijn keuze vast om dit gebouw te
bespreken. Ik was wel benieuwd welke stijlen en stijlkenmerken er verwerkt waren in dit
gebouw.
Bespreking
Als je de buitenkant van het gebouw bekijkt, kan je een duidelijke stijl waarnemen. In dit
geval is het volgens mij Barok. De barok is een stijlperiode die zich uitstrekt van de
zeventiende eeuw tot en met de eerste helft van de achttiende eeuw. Maar aangezien het
pand gebouwd is van 1885 tot 1888, is het volgens mij de neobarok stijl. De barok komt
opnieuw op in de 19de- 20ste eeuw, dit door de toenemende aandacht voor deze stijl. Hieruit
ontstond de neobarok. Dit is volgens mij de stijl waaruit dit gebouw bestaat. Het pand bevat
namelijk veel kenmerken die bij deze neobarok thuishoren.
De eerste karaktertrek van deze stijl die mij opvalt bij dit huis is de overdreven vertoon van
pracht en praal. Als je de gevel van het gebouw bekijkt valt het mij direct op dat het
bouwwerk macht uitstraalt door de vele objecten die de gevel bevat. Wanneer je kijkt naar
dit gebouw word je overdondert met verschillende volumes, frontons, voluten, mooi
uitgewerkte ramen, zuilen, pilaren, beeldjes, balkon, vensterbankjes…Deze zorgen ervoor
dat het gebouw er zeer imponerend, en machtig uitziet.
Zo komen we direct terecht bij het tweede kenmerk, de dynamiek.
Door de opnieuw mooi gedecoreerde voluten, frontons, vele
vensterbanken die wat uit de gevel steken, het smal balkon op het
eerste verdiep, de vele zuilen die zich over de gehele gevel herhalen…Kortom al
deze verschillende volumes zorgen er samen voor dat dit gebouw zeer veel
dynamiek uitstraalt. Geometrische basisvolumes
werden vaak gecontrasteerd met vele andere
volumes om zo een grotere ruimtewerking te
creëren en dus dynamiek te scheppen. In dit
geval is er sprake van rechthoeken, halve cirkels, cilinders, halve elipsen…Deze basisvormen
werden gecontrasteerd met zeer weelderige, ingewikkelde, zeer complexe en prachtige
vormen.
Het kenmerk die een beetje samenhangt met dynamiek is het gebruik van beeldengroepen
en uitgewerkte gebouwelementen zonder constructieve functie. Volgens mij hangt deze
gevel vol met deze elementen. Voluten, gebroken frontons, pilasters, lijsten…Al deze
elementen zijn te bewonderen bij dit perceel. Het zijn wondermooie vormen, maar hebben
geen functie bij dit gebouw.
Wat ook zeker toepasselijk is bij dit pand,
zijn de vele versieringen. De gehele gevel
staat er namelijk vol van. Gebroken
frontons, voluten die opgedraaid zijn naar
het einde toe, kleine vensterbankjes, de
kleine beeldjes op het dak en de vele
krulletjes bij de afwerking van al deze
elementen natuurlijk niet vergeten! Al deze elementen heb ik al eerder opgesomd. Hier
natuurlijk bij een ander kenmerk van de neobarok stijl. Deze wondermooie versiering zorgt
niet alleen voor een mooie gevel, maar ook voor een fraai geheel over het hele gebouw
gezien.
In de neobarokstijl houden de meeste architecten rekening met de combinatie van het
gebouw en de omgeving. Het is de bedoeling dat deze één geheel vormen zodat er een
dramatische en feestelijke sfeer gecreëerd word. In dit geval is er zeker een dramatische en
feestelijke sfeer te vinden. Als je het gebouw vergelijkt met de rest van de panden in de
omgeving springt het eruit. De panden die rondom gelegen zijn geven een ietwat sobere
indruk weer in vergelijking met huis Carpentier. In het feestelijke en dramatische is de
architect zeker geslaagd.
Toch vind ik de combinatie van het gebouw en de omgeving niet echt honderd procent één
geheel vormen. De combinatie van het gebouw met de rest van de panden is geslaagd, maar
de tuin en parking die vasthangen aan het pand horen volgens mij niet thuis in deze soort
omgeving. Het is een meerwaarde voor het huis en is zeker een te bewonderen iets, mooi
verzorgd, goed gesnoeide planten….Maar het hoort volgens mij niet thuis in deze wijk. Het is
dus een object die je langs twee kanten kan bekijken. Ofwel zie je het als een meerwaarde
en vind je het één mooi geheel, ofwel zie je het als iets dat niet in het rijtje thuishoort.
Vraagprijs
Het fantastische huis Carpentier, gelegen op de hoek van de Laurent Delvauxstraat en de
Charles de Kerchovelaan te gent, stond te koop sinds 2011. Het pand staat al leeg van 2010,
maar in 2011 besliste de regie der gebouwen het gebouw te koop te zetten. Het perceel
stond te koop voor drie miljoen euro, wat achteraf een te hoge prijs bleek. Na 2 jaar te koop
te staan, besliste de regie der gebouwen de prijs te laten zaken met maar liefst 1 miljoen
euro. In tussentijd dat het gebouw te koop stond, werden de kamers verhuurd aan een zeer
lage prijs, zodat het gebouw niet onbewoond bleef en vooral om krakers weg te houden.
Na drie jaar tijd zonder koper, werd het gebouw dan toch eindelijk verkocht. Het was het
Aalters bedrijf Mevaco die het pand kocht. Hun plannen waren om de kamers te verhuren
als kantoorgebouwen.
Ontwerper
De architect van het pand Carpentier heet Victor Carpentier.
Hij heeft het huis dus naar zichzelf genoemd. Meneer
Carpentier was een Gentse nijveraar. Hij heeft het perceel
gebouwd van 1885 tot 1888. Hij wordt dus gesitueerd rond
eind 18de eeuw en begin 19e eeuw. Omdat de architect fier
was op zijn werk en iedereen mocht weten dat hij de
ontwerper was van dit pand, liet hij een speciaal teken reconstrueren met zijn initialen erin.
Dit geeft nog een extra pluspunt aan het gebouw, het is iets unieks.
Eigen appreciatie
Zoals ik al zei in de inleiding is het een gebouw die mij zeer veel aanspreekt. Het heeft een
bepaalde uitstraling die zeer opvallend is. Wanneer je voorbij het pand passeert, valt het
meteen op. De gevel is voor mij zeer fascinerend, er is zoveel op te zien dat je niet weet
waar te kijken.
Voor de bespreking van het gebouw zelf vond ik het al een zeer mooi gebouw, maar nu dat
ik het gebouw besproken heb ben ik er zeker van overtuigd dat het pand een meerwaarde
heeft. Op het vlak van bouwstijl en uitzicht heeft dit pand zeker iets te bieden. Met zijn vele
kenmerken van de neobarok stijl zoals overvloedige versiering, beeldengroepen, prachtige
figuren en overvloedig vertoon van pracht en praal mag het zeker een gebouw zijn die in de
kijkers taat!
bronnen
Barok kenmerken: Een totaal overzicht (2014). Geraadpleegd op 25 november 2014 via
http://selectoo.nl/barok-kenmerken-een-totaal-overzicht.html
Bouwfirma Mevaco koopt imposant huis Carpentier (2014). Geraadpleegd op 25 november
2014 via http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20140505_01092922
Mevaco koopt Huis Carpentier (2014). Geraadpleegd op 25 november via
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-gent/mevaco-koopt-huis-carpentier-a1872049/
Droompand op de stadsring in de solden (2013). Geraadpleegd op 25 november 2014 via
http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20130604_00610483
Gijsmans, D. (2014). Architectuurtypologie: theorie.