2017j a a r v e r s l a g
westfries museum
hoorn
W E L K O M I N D E G O U D E N E E U W
2
V O O R W O O R D
INHOUD
Voorwoord
Hoogtepunten
Bedrijfsvoering
Collectie
Bezoek
Media, marketing & communicatie
Publieksactiviteiten
Educatie
Het samenstellen van een jaarverslag vergt altijd een behoorlijke tijdsinvestering. Je komt als organisatie dan ook al gauw in de verleiding om die tijd en energie aan iets anders te besteden. Waarom terug kijken, de lopende projecten en de toekomstplannen vragen de volledige aandacht. Er staat bovendien druk op de ketel. We leven in een jachtige maatschappij, de lat ligt hoog en je wilt als organisatie graag steeds beter. Vooruit met de geit.
Maar toch is het heilzaam om af en toe even pas op de plaats te maken. Het samenstellen van een jaarverslag werkt louterend. Het haalt je uit de waan van de dag en dwingt je om eens in alle rust terug te kijken op wat de organisatie het afgelopen jaar heeft gepresteerd. En in mijn geval, u moet dit niet als eigenwaan zien, ben je dan toch onder de indruk.
Heel veel activiteiten was ik al weer vergeten en als je het dan allemaal op een rij ziet staan, dan besef je pas welke geweldige prestatie het relatief kleine museumteam in 2017 wederom heeft geleverd. Petje af voor alle museumcollega’s, betaalde krachten en vrijwilligers. Aan hen is het te danken dat het Westfries Museum bruist. En dat vervult mij als directeur, met grote trots. Terugkijkend op 2017 kunnen we concluderen dat het een enerverend museumjaar was met diverse hoogtepunten. De definitieve terugkeer van de vijf in Oekraïne opgedoken gestolen schilderen was daar zeker één van. Prachtig gerestaureerd, waren zij de blikvanger van het tentoonstellingsproject ‘Roofgoed. kunstdiefstal in Nederland’ waarmee het museum (inter)nationaal de aandacht trok. Het grote legaat dat de heer Frans Le Cocq D’Armandville
het museum naliet was een ander hoogtepunt. Zijn gebaar toont aan dat het museum er in slaagt mensen te raken, voor zich te winnen. Dat blijkt ook uit het brede draagvlak voor de toekomstplannen van het museum. Al met al een hele goede basis om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien.
Ad Geerdink
3
2017 was voor het westfries Museum in meer
dan één opzicht een gedenkwaardig jaar.
Voor het derde jaar op rij trok het museum
meer dan 40.000 bezoekers. Daarmee lijkt
de bezoekersstijging structureel.
In januari ontving het museum een
ongekend groot legaat. Behalve honderden
kunstvoorwerpen liet Frans le Cocq
d’Armandville het museum een bedrag van
€ 1,7 miljoen euro na.
Het Westfries Museum werd in maart een
van de eerste ambassadeurs van de nieuwe
marketingorganisatie Ik Hou van Hoorn. In
totaal gaat het om 18 organisaties.
In april kon het museum de Schat van
Westwoud aan het publiek presenteren
bestaande uit maar liefst negentig 16e-
eeuwse zilveren munten.
In mei zette Taco Dibbits, directeur van het
Rijksmuseum, zijn handtekening onder
een uniek samenwerkingsproject met
vijf stadsmusea waaronder het Westfries
Museum.
Op lokaal niveau tekenden 18 culturele
organisaties in Hoorn in september een
samenwerkingsovereenkomst voor drie
jaar. Samen willen ze cultuur meer op de
kaart zetten voor de inwoners van Hoorn en
Westfriesland. Een gezamenlijke website,
een gezamenlijk systeem van narrowcasting
en een gezamenlijk openingsevenement
tijdens het Kunst- en Cultuurweekeinde zijn
enkele concrete resultaten
Onder de titel Hoorn CS presenteerde
het museum in oktober zijn visie op een
mogelijke uitbreiding van het museum met
het pand Roode Steen 15.
De terugkeer van de prachtig
gerestaureerde schilderijen die na de
roof in 2004 in 2016 waren teruggevonden
in Oekraïne zorgden in oktober voor
emotionele momenten bij zowel het publiek
als de medewerkers.
Ten slotte nam de gemeenteraad van Hoorn
in december het besluit dat de Halve Maen
ook in 2018 in Hoorn blijft.
H O O G T E P U N T E N
4
2 ORGANISATIE
De organisatie van het Westfries Museum bestaat uit betaalde beroepskrachten en een grote groep vrijwilligers.
ORGANISATIE WESTFRIES MUSEUM PER 01-01-2018
Beroepskrachten Aantal FTE
Directie 1 1
Staf (specialisten) 5 3.6
Secretariaat 2 1.5
Management 1 1
Technische Dienst 2 1.8
Balie 5 1.8
Conciërge 2 1.3
Gastvrouw / heer 4 1.3
Totaal 22 13.3
Vrijwilligers Aantal
Gastvrouw / heer 37
Tuinonderhoud 5
In 2017 heeft het museum op vier plekken in de organisatie te maken gehad met langdurige uitval van collega’s. De collega’s zijn
in de loop van het jaar gelukkig allemaal weer hersteld, maar dit legde wel een grote druk op de organisatie. De uitval kon door
B E D R I J F S V O E R I N G
5
een tijdelijke urenuitbreiding, inhuur van
derden en extra inzet van de medewerkers
worden opgevangen. De uitval legde de
kwetsbaarheid van de museumorganisatie
bloot. Om die reden is bij de gemeente
Hoorn een verzoek ingediend tot uitbreiding
van de formatie voor de taakgebieden
collectiebeheer en educatie. Het
museum kan terugvallen op een grote en
enthousiaste groep vrijwilligers, die zich
als gastvrouw of –heer en/of voor het
onderhoud van de museumtuin inzetten. Er
is binnen deze groep weinig verloop.
SAMENWERKING
Het Westfries Museum wil een open en
op samenwerking gerichte organisatie
zijn, een netwerkmuseum. Het museum
ziet zichzelf als initiator, organisator
of ondersteuner van uiteenlopende
samenwerkingsprojecten. Niet alleen om via
de aldus opgebouwde netwerken de eigen
doelstellingen beter te kunnen realiseren,
maar ook om zo een bijdrage te kunnen
leveren aan uiteenlopende maatschappelijke
ontwikkelingen en doelstellingen van
derden. De meest in het oog springende
samenwerkingsverbanden die het museum
in 2017 is aangegaan zijn M5 en Cultuur
Hoorn.
M5 – structurele samenwerking
In 2017 is het Westfries Museum onder de
noemer M5 een samenwerking aangegaan
met vier andere stadsmusea én het
Rijksmuseum. De samenwerking duurt
maar liefst acht jaar. Onze partners zijn
Het Markiezenhof in Bergen op Zoom,
Gemeentemuseum het Hannemahuis in
Harlingen, Stedelijk Museum Zutphen
en Museum Gouda. De musea mogen
gezamenlijk putten uit de rijke verzameling
van het Rijksmuseum voor een serie
reizende tentoonstellingen met de identiteit
van Nederland als rode draad.
De eerste van die reeks is de expositie ‘Lage
Landen’, die vanaf zaterdag 10 juni 2018
in Hoorn te zien is. Deze tentoonstelling
biedt naast 40 verborgen parels uit de
collectie van het Rijksmuseum een aantal
landschappen uit de eigen collectie. De
winnaars van de Dutch Design Award 2017,
Atelier NL, leveren ook een verrassende
bijdrage aan het project. Hierin staat de
Westfriese Omringdijk centraal.
Cultuur Hoorn
In juni 2017 zijn 17 culturele organisaties
in Hoorn een samenwerking aangegaan
onder de naam Cultuur Hoorn. Zij willen
gezamenlijk cultuur op de kaart zetten
bij inwoners uit Hoorn en de regio
Westfriesland. Samen treden de culturele
instellingen naar buiten als het gaat om
gezamenlijke projecten, zoals tijdens het
Hoorns Culturele Weekend in de eerste week
van september.
Inmiddels is er de gezamenlijke website
cultuurhoorn.nl die een overzicht brengt van
al het culturele aanbod van de deelnemers.
Via een narrowcasting systeem is dit ook via
schermen te zien bij de deelnemers.
Het bestuur van M5.
6
HUISVESTING
Groot onderhoud aan museum
In 2017 heeft in opdracht van de gemeente
Hoorn groot onderhoud plaats gevonden
aan de buitenzijde van de museumpanden.
Al het houtwerk is opnieuw in de verf gezet
en waar nodig vervangen. De kuif op het
pand Roode Steen 16 bleek in een zodanig
slechte conditie, dat deze moest worden
verwijderd om in een houtrestauratieatelier
onder handen te kunnen worden genomen.
In het voorjaar van 2018 wordt de kuif terug
geplaatst.
Al jaren kampt het museum met een
slecht functionerende klimaatinstallatie.
Deze installatie zorgt eveneens voor
lawaai-overlast voor omwonenden. Ook
de verwarmingsinstallatie voldoet niet
langer aan de eisen. In 2016 heeft de
gemeente Hoorn financiële middelen
beschikbaar gesteld voor vervanging van
deze installaties. Architectenbureau TPAHG
uit Hoorn heeft hiervoor een plan van
aanpak gemaakt dat in 2017 zou worden
uitgevoerd. In verband met de plannen rond
een mogelijke uitbreiding van het museum
is dit plan van aanpak tijdelijk geparkeerd.
Er zullen tijdelijke maatregelen getroffen
worden tegen de geluidsoverlast en de
uitstoot van CO2.
Hoorn CS, een visie van het Westfries
Museum op de toekomst.
Het museum loopt al jaren tegen een aantal
beperkingen in de huisvesting aan, die
de ontwikkeling van de organisatie danig
belemmeren. Reeds in de beleidsvisie ‘Glans’
uit 2008 heeft het museum aangegeven
een uitbreiding van het museum met het
naastgelegen pand Roode Steen 15 als
een grote kans te zien voor de verdere
ontwikkeling van het museum en het
oplossen van een aantal wezenlijke
knelpunten.
Eind 2016 vroeg het college van B&W het
museum, na eerdere suggesties vanuit de
gemeenteraad in die richting, een visie te
ontwikkelen op een mogelijke uitbreiding
met het per 1 januari 2019 leegkomende
pand Roode Steen 15. De enige voorwaarde
die werd gesteld was dat het ‘niet meer
van hetzelfde’ mocht zijn. Het museum is
hier uiteraard graag op ingegaan. Een door
het museumteam zorgvuldig doorlopen
voorbereidingstraject resulteerde in het
De kuif wordt van de gevel gehesen.
7
S6LS6L hm
rm nvrm
rmrm
rm
rm
nv
rm
rm
rm
rm rm
grot
e ge
wel
fkel
der
klei
ne k
elde
r
grot
e ke
lder
keld
er
klui
s
hal
klei
nege
wel
fkel
der
niet
toe
gank
elijk
(fun
dering
)
A.-
1.02
A.-
1.03
A.-
1.01
A.-
1.04
B.-
1.02 B.-
1.01
N
Z
O
W
A
B
C
D
E
FGH
K
A Statencollege Roode Steen 1B voorm. bankgebouw Roode Steen 16C Rozenkruisgebouw Roode Steen 15D Tuinzaal ProostensteegE Kantoren Achterom 2-4F Werkplaatsen Achterom 6G Woning Achterom 8H Woning Achterom 10J Paviljoen AchteromK Tuin/ buitenruimteL Voorplaats Roode Steen
J
L
210 3 4 5 MOnderzoek Uitbreiding Westfies Museum te Hoorn
16-0
2-20
18A10
01:
200
keld
er17
37
S6LS6L hm
rm nvrm
rmrm
rm
rm
nv
rm
rm
rm
rm rm
grot
e ge
wel
fkel
der
klei
ne k
elde
r
grot
e ke
lder
keld
er
klui
s
hal
klei
nege
wel
fkel
der
niet
toe
gank
elijk
(fun
dering
)
A.-
1.02
A.-
1.03
A.-
1.01
A.-
1.04
B.-
1.02 B.-
1.01
N
Z
O
W
A
B
C
D
E
FGH
K
A Statencollege Roode Steen 1B voorm. bankgebouw Roode Steen 16C Rozenkruisgebouw Roode Steen 15D Tuinzaal ProostensteegE Kantoren Achterom 2-4F Werkplaatsen Achterom 6G Woning Achterom 8H Woning Achterom 10J Paviljoen AchteromK Tuin/ buitenruimteL Voorplaats Roode Steen
J
L
210 3 4 5 MOnderzoek Uitbreiding Westfies Museum te Hoorn
16-0
2-20
18A10
01:
200
keld
er17
37
najaar van 2017 in de visie ‘Hoorn CS’. De
visie omvat niet alleen het pand Roode Steen
15, maar het gehele gebied rond de drie
panden, inclusief tuinen en de panden aan
de Proostensteeg en het Achterom.
De visie steunt op de gedachte dat een
uitbreiding en vernieuwing van het museum
ook een grote meerwaarde voor de stad
moet hebben. Vandaar dat een deel van
het nieuwe gebouwencomplex een vrij
toegankelijke publieksfunctie krijgt. Hier
kan iedereen die iets van Hoorn wil weten
terecht voor informatie over de stad, een
stadswandeling, een bijzonder geschenk uit
de museumwinkel of een kop koffie .
‘De Verbinding’, zoals dit deel van het
museum heet, moet een hart voor de Roode
Steen en een hart voor Hoorn worden.
Schatkamer en Verdieping
In de visie blijft het 17e- eeuwse
Statencollege, met zijn vele prachtige
interieurs, ‘De Schatkamer’ van het museum.
Hier wordt aan de hand van vele prachtige
objecten het verhaal van Westfriesland
in de Gouden Eeuw vertelt. Met een nog
sfeervollere presentatie en verbeterde
toelichting op de collectie, waarbij gebruik
gemaakt wordt van augmented reality.
Het ‘nieuwe pand’ Roode Steen 15 is ‘De
verdieping’ gedoopt. Hier draait het allemaal
om ‘De Gouden Eeuw & Ik’, ofwel de
relevantie van die bijzondere periode voor
het heden. Er is plek voor hedendaagse
kunst, collecties van verzamelaars,
virtual reality presentaties en een heuse
‘newsroom’, waar actuele thema’s worden
aangesneden.
Programma van Eisen en schetsontwerpen
In het najaar van 2017 is de visie ‘Hoorn CS’
aan de gemeenteraad gepresenteerd. Het
draagvlak voor de visie was groot en de
raad besloot geld ter beschikking te stellen
om deze verder uit te werken. Inmiddels
heeft TPAHG Architecten B.V uit Hoorn
de opdracht gekregen samen met het
museum een programma van eisen op te
stellen, op basis waarvan drie geselecteerde
architectenbureaus een voorlopig
schetsontwerp gaan maken. Wanneer alles
volgens plan verloopt, kan de gemeenteraad
begin 2019 besluiten over een concreet
projectplan met begroting en dekkingsplan.
Rechts het pand Roode Steen 15.
8
ICT EN MEDIA
Op het gebied van ICT en media is er in 2017
nogal wat veranderd. Het ‘Nieuwe Werken’
is, na een aarzelend begin in 2014, ook
door het museum omarmd. Dat had een
paar gevolgen: In principe moet iedereen
in staat zijn thuis te werken (als de aard
van de werkzaamheden dat toelaat).
Bovendien is de personeelsadministratie
toegankelijk via de remote site van Hoorn. In
het kader van de nieuwe privacywetgeving
is de gemeente Hoorn een operatie
opgestart om aan de Algemene Verordening
Gegevensbescherming te kunnen
voldoen. Voor het museum betekende
dit bijvoorbeeld dat alle laptops van een
encryptie werden voorzien. De aanwezige
verouderde laptops en telefoons werden
vervangen. De operatie verliep zonder
grote problemen. Het museum zal nog een
grote stap in het kader van deze wetgeving
moeten zetten.
TEKORT
Het Westfries Museum heeft het boekjaar
2017 afgesloten met een financieel tekort
van € 18.340 op een totaalomzet van
€ 1.230.974 Dit tekort is het resultaat
van een overschrijding op de post
personeelslasten met € 45.706, veroorzaakt
door kosten ten gevolge van de langdurige
uitval van een viertal museummedewerkers.
LEGAAT FRANS LE COCQ
Begin 2017 werd de museumorganisatie
verrast met een fantastisch legaat. Behalve
vele kunstvoorwerpen liet de heer I.F.P.D.
(Frans) Le Cocq d’Armandville het museum
na zijn overlijden op 25 december 2016 het
fantastische bedrag van circa € 1,7 miljoen
na. De bijzondere schenking zorgde voor
veel positieve publiciteit voor het museum.
De Telegraaf bracht een bijna paginagroot
artikel met de kop ‘Aardig museum
beloond’, een formulering die ook in andere
nieuwsberichten veelvuldig terug kwam.
Le Cocq d’’Armandville Planckenfonds
Er komt een speciaal Le Cocq d’Armandville
Planckenfonds. De jaarlijkse opbrengsten
(circa € 17.000) zijn bestemd voor
versterking, restauratie en presentatie van
de collectie. De naam Plancken verwijst naar
de moeder van Frans le Cocq die in Hoorn
heeft gewoond.
De bestuurder van het fonds is de directeur
van het museum. Hij wordt daarin bijgestaan
door een adviescommissie die bestaat uit
Hans Nijdeken en Marlies van ’t Ende, twee
bestuursleden van de Stichting Vrienden van
het Westfries Museum.
F I N A N C I Ë N
Frans Le Cocq d’Armandville en details van twee door hem
geschonken werken. Boven Schaapsherder van Anton
Mauve en onder Boerenvrouw van G.H. Breitner
9
RESTAURATIE
Een van de hoogtepunten in 2017 voor zowel publiek als
medewerkers was de presentatie van vijf gerestaureerde
schilderijen, die in 2005 uit het museum waren gestolen en in
2016 in Oekraïne werden terug gevonden. De restauratie werd
mogelijk gemaakt door een succesvolle crowdfundingactie,
waarin een kleine 200 donateurs bijna € 85.000 bijeen
brachten, € 13.000 meer dan het streefbedrag.
De restauratie nam negen maanden in beslag en werd
zeer vakkundig uitgevoerd door Ronald de Jager, daarbij
ondersteund door Stéphanie Avril en Sara Molinari. Het
restauratieteam leverde een prestatie van formaat.
Middels korte filmpjes werden de donateurs en andere
belangstellenden van het restauratieproces op de hoogte
gehouden. Bij wijze van tegenprestatie brachten diverse
donateurs een bezoek aan het restauratieatelier van Ronald
de Jager en zijn team. Andere schenkers kregen een speciale
inbraaktocht door een donker museum aangeboden. Weer
anderen ontvingen een koelkastmagneet van een van de
gerestaureerde schilderijen.
De gerestaureerde schilderijen waren dé blikvanger op de
tentoonstelling ‘Roofgoed, kunstdiefstal in Nederland’ en
droegen bij aan de hausse aan publiciteit die de tentoonstelling
kreeg.
Restauraties
werk vervaardiger jaartal
Nieuwstraat Isaac Ouwater 1784
Vrouw Wereld Jacob Waben 1622
Boerenbruiloft Hendrik Bogaert 1675
Terugkeer van
Jefta
Jacob Waben 1625
Keukenstuk Floris van Schooten 1590-1656
Zilveren munten
met afbeelding
Philips II
onbekend 1521-1771
Houtsnijwerk lijst Johannes Kinnema 1664
C O L L E C T I E
Het Keukenstuk van Floris van Schooten zoals aangetroffen in Oekraine (boven) en na restauratie door Ronald de Jager.
10
NIEUWE AANWINSTEN
Grote nalatenschap
Eind 2016 overleed de heer Frans le Cocq d’Armandville uit Heemstede. Naast een
grote som geld legateerde de heer Le Cocq meer dan 200 kunstvoorwerpen aan
het museum. Het gaat om meubels, porselein en zilver en schilderijen, waaronder
werken van grote schilders uit de Haagse school.
In 2017 is een begin gemaakt met de inventarisatie, taxatie en beschrijving van
de collectie Le Cocq. Het museum werkt hierin samen met kunsthistoricus en
taxateur Jim van der Meer Mohr. Een aantal van de landschappen uit zijn collectie
zal te zien zijn tijdens de tentoonstelling Lage Landen in 2018 .
Schenkingen
In 2017 kreeg het museum ruim tachtig voorwerpen aangeboden van particulieren
of instanties. Lang niet alle objecten pasten in het verwervingsbeleid, dat
zich richt op voorwerpen uit de periode 1500 tot 1800 met een relatie tot
Westfriesland. In het geval het museum een voorwerp niet als schenking aannam
deed het altijd suggesties voor een alternatief.
Schaapsherder van Anton Mauve. Geschonken door Frans Le Cocq d’Armandville
11
naam aanwinst soort kunst jaar van vervaardiging bijzonderheden hoe verkregen
merklap geborduurd textiel 1777 gemaakt door een Hoorns meisje schenking
Chronyk van Hoorn, door Theodorus
Velius
boek 1740 voormalig eigendom van Van
Reijendam, architect van o.a. meerdere
gebouwen in Hoorn
schenking
bibliotheek/Vereniging Rembrandt naturalia rond 1600 schenking
2 pomanders zilver rond 1600 gemaakt in Duitsland schenking
1 bezoarsteen in goud gevat variërend rond 1600 schenking
zilveren munten numismatiek 16e eeuw Zilverschat Westwoud schenking
gevelsteen metselaarsgilde gevelsteen 1764 gesloopt pandje Achterom schenking
pentekeningen Ger de Groot tekening 20ste eeuw collectie was al in bruikleen bij museum schenking
portret Lucas Merens schilderij 18e eeuw ingelijst schenking
tegel met afbeelding Halve Maen aardewerk 20e eeuw aankoop
3 magistratenkussens textiel 18e eeuw o.a. Dirk Semeijns van Loosen aankoop
DOCUMENTATIE- EN ONDERZOEKSVRAGEN
Ook in 2017 hebben de medewerkers van het museum tal van vragen beantwoord, in totaal meer dan honderd. De vragen lopen uiteen van eenvoudige verzoeken om een foto tot uitgebreide verzoeken om informatie
van particulieren of collega-musea. Ook wordt het museum met regelmaat benaderd voor vragen omtrent de aard of de waarde van bepaalde voorwerpen en vragen over objecten in de museumcollectie.
12
BRUIKLENEN
naam voorwerp doel uit/in kort/lang
Wambuis tentoonstelling Luther, museum Braunschweig uitgaand kort
Zilveren beker tentoonstelling Luther, museum Catharijne Convent uitgaand kort
Pij van de Zusters Ursulinen tentoonstelling, Sterckenhuis Bergen uitgaand kort
Vaandel van Koor Jacob Kwast jubileumuitvoering Wognum uitgaand kort
Oude tekstbordje standbeeld J.P. Coen tentoonstelling De wereld van de VOC, Nationaal Archief uitgaand kort
Tuigage van de Batavia ambachtenweekend, Zuiderzeemuseum Enkhuizen uitgaand kort
Porseleinen wijnkan met deksel gemeente museum Den Haag uitgaand kort
Model van een Baggermolen museum Boerhaave Leiden uitgaand lang
Museale voorwerpen uit de Noorderkerk voor collectie Westfries Museum inkomend lang
Zilverschat van Westwoud tentoonstelling de Zilverschat van Westwoud Westfries
Museum.
inkomend lang
Bruidsjurk Sepehr Maghsoudi tijdelijke presentatie Westfries Museum inkomend kort
Ongeveer 30 voorwerpen van 24 bruikleengevers voor de tentoonstelling ‘Roofgoed, kunstdiefstal in
Nederland’ van Westfries Museum
inkomend kort
Het museum vraagt met grote regelmaat
objecten in bruikleen aan particulieren
en collega-musea. Andersom leent het
museum ook objecten uit de eigen collectie
aan derden uit. Het onderhouden van de
contacten met de bruikleengevers en –
nemers, het regelen van het transport en de
verzekering is een zeer arbeidsintensieve
klus. Hieronder een overzicht van de
bruikleentransacties in 2017
Registratie
In 2017 maakte het museum de overstap van
het collectieregistratiesysteem Memorix naar
het nieuwe Memorix Maior. De uitvoering en
vormgeving zijn nog in ontwikkeling. Wel kan
iedereen nu het systeem, en daarmee een
groot deel van de collectie, via de website
van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed
raadplegen.
13
BELANGRIJKE ONTWIKKELINGEN
Depots
Op dit moment beschikt het museum over 566 vierkante meter depotruimte,
verdeeld over zes locaties waarvan drie extern. Dat is verre van ideaal. De
depots die zich in de museumpanden bevinden zijn slecht toegankelijk
en ook de klimatologische omstandigheden laten te wensen over. In de
visie Hoorn CS is de oplossing van dit belangrijke knelpunt nadrukkelijk
meegenomen, evenals een goed beveiligde ruimte voor bruiklenen, een goede
collectiewerkplaats, een collectiedocumentatie-ruimte en een fotostudio. Een
mogelijke uitbreiding van het museum biedt kansen om hierin te voorzien.
Collectie Hulpverleningsplan
In 2017 is in samenwerking met Art Salvage gewerkt aan een goed Collectie
Hulpverleningsplan. In dit plan worden de maatregelen vastgelegd die moeten
worden genomen in het geval de collectie van het museum in gevaar is als
gevolg van een calamiteit. Daarbij hoort onder andere het plaatsen van
calamiteitenkits op strategische plekken in het museum. Het project Collectie
Hulpverleningsplan loopt ook in 2018 door.
Aziatisch keramiek
Een project dat zowel in 2017 als in 2018 de aandacht van de medewerkers
vraagt is het beschrijven en fotograferen van topstukken uit de
porseleincollectie van ons museum. Dit gebeurt ten behoeve van de website
aziatischkeramiek.nl, een initiatief van Jan van Campen van het Rijksmuseum.
Deze samenwerking is een goed voorbeeld van het netwerkmuseum dat het
Westfries Museum graag wil zijn.
14
De bruidsjurk van Sepehr Maghsoudi.
Frans Le Cocq d’Armandville liet het museum Boerenvrouw van
G.H. Breitner na.
15
Bezoekcijfers
In 2017 trok het museum 41.078 bezoekers. Hiervan kwam naar
schatting 25 procent uit het buitenland. Het aantal scholieren
dat ons museum via een educatie-aanbod bezocht steeg van
3.459 naar 4.249. De tentoonstelling Alchimistes en het raadsel
van het drakenei was ongetwijfeld verantwoordelijk voor de
stijging van het aantal jeugdige bezoekers, met maar liefst 50
procent.
jaar totaal aantal
bezoekers
jeugd leerlingen
2017 41.078 2.633 4.249
2016 41.915 1.756 3.954
2015 41.869 2.337 5.010
Het VOC-schip De Halve Maen mocht in 2017 13.113 bezoekers
ontvangen, ruim 500 meer dan het jaar daarvoor. Onder deze
bezoekers waren ruim 800 leerlingen.
Bezoekersenquête
Uit een steekproef onder de bezoekers die eind december 2017
is gehouden blijkt dat het grootste deel van de bezoekers uit
Noord-Holland afkomstig is (36 procent). Van de bezoekers is
14 procent afkomstig uit Westfriesland en 33 procent uit de
rest van Nederland. 9 procent van de bezoekers vulde geen
woonplaats in.
De vraag hoe de bezoekers op het museum of de toen lopende
tentoonstelling Roofgoed waren geattendeerd was diffuus.
De meeste bezoekers waren via mond-tot-mond reclame naar
het museum gekomen. Website en google waren eveneens
belangrijke bronnen van informatie. De waardering voor het
museum was hoog.
B E Z O E K
Still uit de trailer van de tentoonstelling ‘Alchimistes en het raadsel van het drakenei’.
16
BEZOEKERSENQUÊTE
HOE WAARDEREN BEZOEKERS HET MUSEUM?
herkomst bezoekers rapportcijfer
bezoekers buitenland 8,8
bezoekers Nederland (excl.
Westfriesland)
8,6
bezoekers Westfriesland 8,5
HOE OP TENTOONSTELLING GEATTENDEERD?
medium percentage bezoekers
Google 14 %
website 14 %
familie of vrienden 26 %
landelijk (dag)blad 9 %
regionaal dag- of huis-aan-
huisblad
9 %
affiche 6 %
radio of tv 12 %
Facebook 3%
In totaal zijn 66 enquêtes ingevuld. Veertien daarvan kwamen
uit Westfriesland, 24 uit overig Noord-Holland, 22 uit de rest van
Nederland. Zeven bezoekers vulden geen woonplaats in.
17
Merken meer naar elkaar toe
De merken Westfries Museum en Halve Maen
zijn in 2017 in de marketing en communicatie
meer naar elkaar toegegroeid. De Halve
Maen wordt in de publieksfolders en
advertenties geprofileerd als een bijzonder
onderdeel van het Westfries Museum.
Andersom krijgen bezoekers van de Halve
Maen de tip mee om het Westfries Museum
te bezoeken.
Het afgelopen jaar werden er in het museum
330 combitickets verkocht; 245 bezoekers
van de Halve Maen kochten een ticket voor
zowel schip als museum.
Website compleet vernieuwd
De website van het museum kreeg in 2017
een grote opfrisbeurt. In samenwerking
met Grapefruit Moon uit Enkhuizen is
gewerkt aan een nieuwe uitstraling en een
publieksvriendelijke opzet. Grote winstpunt
van de nieuwe site is dat de collectie van
het museum in hoge resolutie bekeken kan
worden. Bovendien is er nu ook een Engelse,
Franse, en Duitse versie online. De sites van
het museum zijn om diverse redenen bij
een andere serviceprovider geplaatst. De
overstap verliep zonder problemen.
Publieksfolders wijd verspreid
In 2017 hebben we een grote kwaliteitsslag
gemaakt voor de verspreiding van onze
folders. Jaarlijks worden voor Westfries
Museum en Halve Maen 100.000 folders
gedrukt . Deze worden zes keer per jaar
samen met andere toeristische informatie
verspreid op 518 vakantiearken, hotels en
campings in Noord-Holland boven het IJ.
Daarnaast liggen onze folders bij 450 B&B’s.
Betaalde publiciteit en free publicity
Omdat de marketingbudgetten beperkt
zijn, probeert het museum zoveel mogelijk
gratis publiciteit te genereren via de
media. We beschikken over een uitgebreid
persadressenbestand en persoonlijke
perscontacten. Onze persberichten worden
journalistiek en in begrijpelijke taal
geschreven zodat ze direct geschikt zijn voor
publicatie. Vrijwel elk persbericht is voorzien
van beeldmateriaal vrij van copyright.
Via VVV Midden Holland, NBTC, Holland
boven Amsterdam en I Amsterdam is het
museum gevraagd mee te werken aan
buitenlandse persreizen. Soms komen zij
individueel; vaak in groepsverband. De
journalisten zijn afkomstig uit Duitsland,
Engeland, Frankrijk, Italië en Spanje en
soms de VS. In het najaar is Ad Geerdink
samen met Arthur Brand in het museum
geïnterviewd voor een BBC-documentaire
over kunstroof.
Voor de tentoonstelling Roofgoed,
kunstdiefstal in Nederland hebben we voor
het eerst radiospotjes ingezet.
pers en publiciteit 2017
persberichten Westfries
Museum
25
persberichten Halve Maen 12
persberichten gezamenlijk
met Halve Maen of derden
3
publiciteit landelijk* 30
lezersacties 3
* landelijke dagbladen, publieksbladen, RTV, vakbladen,
opiniebladen. nieuwsrubrieken
Samenwerking met derden
In 2017 organiseerden we speciale
evenementen voor lezers van het blad
Moesson, Kerkmagazine en het Dagblad
voor Westfriesland. Voor de Schutzmarathon
stelden we prijzen beschikbaar.
In samenwerking met de Rabobank boden
we exclusief voor hun klanten speciale VR-
dagen aan. Klanten van Albert Hein konden
sparen voor een tweede kaartje gratis voor
(onder andere) het museum en de Halve
Maen. In 2017 maakten 54 AH-klanten van
deze mogelijkheid gebruik. In 2016 waren
dat er 31.
Rond de kerstdagen kregen 1.750
medewerkers van de Veiligheidsregio
Noord-Holland Noord in hun kerstpakket
een voucher voor een gratis bezoek aan het
museum.
Sociale Media
In 2017 heeft het museum veel energie
gestoken in de contacten met onze digitale
vrienden op Facebook. Bijna dagelijks
posten we hier foto’s en berichten over onze
activiteiten. Eind 2017 hadden wij bijna
2.000 vrienden. Ons twitteraccount is een
stille dood gestorven. Wij zetten in 2018
stevig in op Instagram in de verwachting hier
jongere potentiele bezoekers te bereiken.
M E D I A , M A R K E T I N G E N C O M M U N I C AT I E
18
Donderdag 08:00–21:00 vrijdag 08:00–21:00 zaterdag 08:00–20:00 zondag 08:00–21:00maandag 08:00–21:00 dinsdag 08:00–21:00 woensdag 08:00–21:00
donderdag Geslotenvrijdag Geslotenzaterdag 12:30–20:00zondag 12:30–20:00maandag Gesloten
dinsdag Geslotenwoensdag Gesloten
Donderdag 11:00–17:00 vrijdag 11:00–17:00 zaterdag 11:00–17:00 zondag 11:00–17:00 maandag 11:00–17:00 dinsdag 11:00–17:00 woensdag 11:00–17:00
Donderdag 09:30–17:00 vrijdag 09:30–17:00zaterdag 09:30–17:00zondag Gesloten maandag Geslotendinsdag 09:30–17:00 woensdag 09:30–17:00
donderdag Geslotenvrijdag 10:00–17:00zaterdag 10:00–17:00zondag Gesloten
maandag Geslotendinsdag Geslotenwoensdag 10:00–17:00
Donderdag 09:00–18:00Vrijdag 09:00–18:00Zaterdag 09:00–17:00Zondag GeslotenMaandag 09:00–18:00Dinsdag 09:00–18:00Woensdag 09:00–18:00
donderdag 11:00–17:00vrijdag 11:00–17:00zaterdag 13:00–17:00zondag 13:00–17:00maandag Geslotendinsdag 11:00–17:00woensdag 11:00–17:00
Museumweg 21720 AA Broek op Langedijk0226-313807
Zwarte pad (ingang de Bijenstal)1674 NZ Opperdoes 0227-540116 Nieuwstraat 8
1671 BD Medemblik0227-545014
Hoornderweg 291791 PM Den Burg 0222 315 090
Kanaaldijk 236 1831 BE Koedijk06 57782519
Kadijkweg 65a 1614 MA Lutjebroek0228-562 894
Roode Steen 11621 CV Hoorn0229-280 022
Museum Broekerveiling
Pannenkoekenstation / Imkerij de Bijenstal
Bakkerijmuseum de Oude Bakkerij
Kaasboerderij Wezenspyk
Maalderij de Gouden Engel
‘t Keetje in Lutjebroek
Westfries Museum
Bij bezoek aan Museum Broekerveiling
GRATIS RONDVAART (20% KORTING)
EÉN GRATIS KINDERPANNENKOEK PER GEZIN
Per bezoek van twee of meerdere mensen TWEEDE (goedkoopste) TOEGANGSKAARTJE GRATIS
Voor iedere bezoeker
TWEEDE KOPJE KOFFIE GRATISin het Kaascafé Wezenspyk
Bij bezoek Molen Maalderij Gouden Engel te Koedijk een KORTING VAN 15% OP HET GEHELE MEELASSORTIMENT
Voor iedere bezoeker
TWEEDE KOPJE KOFFIE GRATIS
Voor iedere betalende bezoeker
TWEEDE KAARTJE GRATIS
Samen hulpvaardig
Wij wensen u eengezond en veilig2018
19
EXPOSITIES
Vêrlander – weeskinderen van de VOC
‘Vérlander’ - weeskinderen van de VOC’ is de
titel van een unieke expositie die tot en met
voorjaar 2017 vrijwel gelijktijdig op maar
liefst vier continenten te zien was : Australië,
Zuid-Afrika, Azië en Europa. Het Westfries
Museum was verantwoordelijk voor de
Europese editie. ‘Vêrlander’ is een project
van fotograaf Geert Snoeijer. Samen met een
team van experts, antropoloog Nonja Peters
(Curtin University Perth), historicus Bart
de Graaff en taalwetenschapper Aone van
Engelenhoven (Universiteit Leiden) reisde
hij naar West-Australië, Zuid-Afrika en Kisar
in de Molukken om een bijzondere groep
mensen te portretteren. Het zijn nazaten
van de kinderen die in de zeventiende
en achttiende eeuw werden geboren uit
relaties van autochtone vrouwen met
VOC-beambten, -zeelui en -soldaten. Dit
gegeven bepaalt tot op de dag van vandaag
de identiteit en plek in de samenleving van
deze nazaten. De expositie bestond uit een
dertigtal portretten. Een audiotour, waarin
de geportretteerden zelf aan het woord
kwamen, bracht deze onverwachte echo uit
het VOC-verleden tot leven.
Ambassadeurs
Op 17 december 2016 vond de officiële
opening plaats in een overvolle Oosterkerk.
Dat gebeurde in het bijzijn van de
ambassadeurs van Australië en Indonesië.
Beiden kregen het eerste exemplaar van
het boek Vêrlander, forgotten children of
the VOC. Barry McGuire, oudere van de
Noongar-Aboriginals uit West-Australië
en één van de geportretteerden in de
tentoonstelling, opende de expositie met
een indrukwekkende speech. Hij vertelde dat
hij de hele wereld over had moeten vliegen
om zich voor het eerst in zijn leven erkend te
voelen om wie hij is.
Internationale publiciteit
De tentoonstelling kreeg behalve veel
landelijke aandacht ook internationale
publiciteit. Ruim 9.000 mensen bezochten
de tentoonstelling. Rond de tentoonstelling
vonden 3 lezingen plaats, waaronder 1 in
samenwerking met het blad Moesson. Bij
de expositie verschenen twee boeken :
‘Vêrlander – weeskinderen van de VOC’ en
‘Ik, Yzerbek’ van Bart de Graaff
P U B L I E K S A C T I V I T E I T E N
20
De zilverschat van Westwoud
In het najaar van 2016 vonden drie
Westfriese detectoramateurs op een akker
in Westwoud (gemeente Drechterland) bijna
90 zilveren munten. Ze dateren allemaal
uit de periode 1542-1571. Op twee na zijn
de munten allemaal voorzien van een
afbeelding van de Spaanse vorst Filips II.
Het museum wist 38 van deze munten, die
op een veiling te koop werden aangeboden,
te verwerven. De aankoop werd mogelijk
gemaakt met financiële steun van de
Vrienden van het Westfries Museum.
Dankzij een goede samenwerking tussen
de dienst Archeologie West-Friesland, het
museum en de vinders kon de schat in
zijn geheel tentoongesteld worden in het
museum, waarbij de bezoeker kennis kon
nemen van de roerige tijd waarin de munten
in de grond terecht kwamen.
Gratis toegang voor inwoners Drechterland
Omdat de munten in de gemeente
Drechterland waren gevonden, kregen
inwoners van die gemeente de kans de
tentoonstelling in april gratis te bezoeken.
Museum en gemeente deelden de kosten
van deze actie. Zo’n 500 inwoners leverden
de speciale flyer in waarmee zij gratis
toegang kregen.
Munttaxatiedagen
Ook verder trokken de tentoonstelling en de
speciale munttaxatiedagen uitzonderlijk veel
bezoekers naar het museum. Het museum
trok in de maand april bijna 4.300 bezoekers
(2016: 2.935).
Naar de munttaxatiedagen die werden
georganiseerd tijdens de Nationale
Museumweek kwamen rond de 120
bezitters van oude munten, bankbiljetten
en penningen.
Alchimistes en het raadsel van het
drakenei
Van 22 april tot 25 september presenteerde
het Westfries Museum met ‘Alchimistes
en het raadsel van het drakenei’ een echte
gezinstentoonstelling, waarbij alle zintuigen
aan het werk werden gezet. Kinderen en
hun (groot)ouders konden er op zoek naar
het raadsel van het drakenei en hadden
de beschikking over de meest moderne
technieken. Het was het vervolg op de
eerdere, zeer succesvolle tentoonstelling
‘Alchimistes en het geheim van het
pestparfum’ uit 2014.
De tentoonstelling trok ongeveer 6.000
bezoekers, onder wie veel kinderen. De
stijging van het aantal jeugdige bezoekers
met 50 procent ten opzichte van 2016 is hier
ongetwijfeld aan te danken.
Roofgoed, kunstdiefstal in Nederland
Diefstal van kunst en antiek is in
Nederland aan de orde van de dag. Toch
is er maar weinig bekend over deze vorm
van criminaliteit. Met de tentoonstelling
‘Roofgoed, kunstdiefstal in Nederland’ wilde
het Westfries Museum daar verandering
in brengen. Het was voor het eerst dat
een Nederlands museum dit verschijnsel
belichtte in al zijn facetten. Van de
motieven van de daders tot het leed van
de slachtoffers. Die kregen in de expositie
nadrukkelijk een gezicht en een stem.
Als tegengeluid van het spannende en
sensationele beeld dat rond kunstdiefstal
wordt gecreëerd.
Spraakmakende verhalen en illustraties
De tentoonstelling belichtte aan de
hand van een groot aantal gestolen
kunstobjecten meer dan 40 kunstdiefstallen
die de afgelopen 30 jaar in Nederland zijn
gepleegd. Op de wanden werden negen
spraakmakende kunstdiefstallen verbeeld
door illustrator Erik Kriek. De verhalen
erachter waren te beluisteren in een speciale
audiotour.
21
Hoge bezoekerswaardering
Rond de expositie werden tal van activiteiten
georganiseerd, waaronder enkele lezingen
en een serie ‘roofkunsttochten’ door een
donker museum, waarbij de deelnemers uit
eerste hand konden vernemen welke impact
de geruchtmakende inbraak in het museum
in 2005 op de betrokkenen had.
De expositie en de nevenactiviteiten trokken
net iets meer dan 10.000 bezoekers. De
waardering voor de expositie bij het publiek,
scoorde met een 8.1 gemiddeld, hoog.
Bruidsjurk Sepehr Maghsoudi
Vanaf 1 juni was in het museum de
monumentale bruidsjurk uit de 15e en
laatste couturecollectie van de Hoornse
topcouturier Sepehr Maghsoudi te zien.
Deze collectie had de beeldende naam
‘Scream under water’ en was kort daarvoor
geshowd tijdens de Paris Fashion Week.
Alleen al aan de bruidsjurk werkten 12
coupeuses maar liefst acht maanden. De
jurk van flexibele kunststof en wol bestond
uit honderden delen van kleine schubjes en
vloeiende lijnen en de 4 meter lange sleep
bevatte honderden kunststof druppels
gevat in haakwerk, rijkelijk geborduurd en
gedecoreerd met talloze glazen kralen. De
monumentale bruidsjurk van was enkele
maanden te zien in het Westfries Museum in
de Louis XVI-zaal waar hij helemaal tot zijn
recht kwam.
22
DOORLOPENDE PRESENTATIES
Vernieuwde audiotour
Sinds april 2017 kunnen bezoekers van het
museum gebruik maken van een vernieuwde
audiotour. De audiotour biedt aanvullende
informatie over de functie, historische
context of thematische insteek van de
verschillende ruimtes. Medewerkers van het
museum hebben het inhoudelijke script voor
dit onderdeel verzorgd. Het museum heeft
Mieke van der Weij bereid gevonden om zich
als voice-over aan de audiotour te verbinden.
Naast deze algemene audiotour door het
museum, kunnen de bezoekers ook kiezen
voor verdieping bij een bepaald object of
onderwerp. Voor dit verdiepingsdeel van
de audiotour hebben een aantal externe
specialisten maar ook museummedewerkers
op eigen titel gesproken over een onderwerp
of object naar keuze.
Het resultaat is een afwisselende,
verrassende en inhoudelijk interessante
audiotour, waar bezoekers graag gebruik
van maken en positief op reageren.
Kaap Varen\Gouden Eeuw Virtual Reality
onverminderd populair
Het permanente programma Kaap Varen
Virtual Reality en de Gouden Eeuws Virtual
Reality was ook in 2017 onverminderd
populair. Het programma van ongeveer
45 minuten werd veel ingezet in
marketingacties om met name jongere
bezoekers naar het museum te trekken. Uit
een in 2016 gehouden enquête blijkt deze
activiteit zeer in de smaak te vallen. Het
hoge rapportcijfer voor het museum lijkt
gezien de opmerkingen hierover voor een
belangrijk deel door deze activiteit bepaald.
Halve Maen echte ambassadeur
Hoe kun je maritieme geschiedenis van
Hoorn nu beter beleven dan met je haren in
de wind op het VOC-schip de Halve Maen?
Dat kunnen de meer dan 13.000 mensen
beamen die in 2017 het museumschip
hebben bezocht of zijn mee geweest op een
van de zeiltochten. Dat waren er een kleine
500 meer dan in 2016.
De waardering van het publiek voor de
ontvangst in het bezoekerscentrum en
het bezoek aan de Halve Maen is groot.
Eerst krijgen ze het verhaal van Hoorn
en het Water aangeboden en daarna een
enthousiaste en persoonlijke rondleiding
aan boord. In vergelijking met 2016
combineerden ook steeds meer mensen
hun bezoek aan het schip met dat aan het
Westfries Museum.
De Halve Maen maakte zijn rol als
ambassadeur van Hoorn waar. Onder
andere met een gecombineerd bezoek
aan Harlingen en Terschelling, waar het in
september onderdeel was van Springtij, een
conferentie over duurzaamheid.
80 vrijwilligers
De organisatie van de Halve Maen steunt
op een grote en enthousiaste groep van
80 vrijwilligers. Mede dankzij de inzet van
projectcoördinator Annemarie Pothaar staat
de organisatie beter dan ooit. Helaas is het
ook in 2017 niet gelukt om met de exploitatie
van het schip in de groene cijfers te komen.
Omdat dit niet opweegt tegen de grote
meerwaarde van de Halve Maen voor Hoorn,
besloot de gemeenteraad in december 2017
om het schip nog minimaal 1 jaar in Hoorn
te houden.
In 2017 is gewerkt aan de voorbereiding van
een aantal nieuwe presentaties
Het verhaal van Hoorn
Het museum is in 2017 betrokken bij een
initiatief om het verhaal van Hoorn in de
Gouden Eeuw op een heel bijzondere
manier te vertellen. Door middel van een
spectaculaire licht- en geluidshow, waarbij
de Roode Steen als openlucht theater en het
museumgebouw als projectiescherm wordt
gebruikt.
De initiatiefnemers hebben zich verenigd
in de Stichting ‘Het verhaal van Hoorn’.
Het streven is een show met verschillende
verhalen, waarmee Hoorn zich profileert
als stad met een rijke Gouden Eeuw-
geschiedenis. Als alles volgens plan verloopt
vindt de première van het eerste verhaal
plaats in het voorjaar van 2019.
23
KORTLOPENDE ACTIVITEITEN
Hele jaar door iets te doen
Los van de exposities waren er in 2017 weer tal van publieksactiviteiten voor oud én jong. Van speciale
schoolvakantieprogramma’s, groepsrondleidingen tot concerten en koffiebijeenkomsten. Acteur en
regisseur Frederik de Groot kroop rond Kerst weer in de huid van Ebenezer Scrooge. De voorstelling,
muzikaal omlijst door Saskia van Hall en Hans Bakker is inmiddels een gewaardeerde traditie. Ook in
2017 verzorgde het museum weer een museumcursus voor diverse groepen, waaraan deelnemers uit
de hele regio deelnamen.
PUBLIEKSACTIVITEITEN
activiteit aantal / deelnemers
rondleiding in combinatie met stadswandeling 58
museumcursus 31 (527 bezoekers)
rondleiding met koffie, thee en gebak of lunch 17
lezingen (Schutterijzaal) 11
voorstellingen Scrooge (Schutterijzaal) 9 (330 bezoekers + 46 leerlingen)
koffiebijeenkomsten Vrienden Westfries
Museum
6 (154 deelnemers totaal)
filmploegen 6
huwelijken (Schutterijzaal) 6
vergaderingen 5
concerten (Schutterijzaal) 4
kinderboekenweek en Platte Thijs 314 leerlingen
cultuurnacht 300 bezoekers
kunst & Cultuurweekend Young Artl 35 deelnemers
Cultuurweek – rondleiding Fricadellen en pap,
eten en drinken in de Gouden Eeuw
72 leerlingen
workshop speculaaskruiden maken 18 leerlingen
24
De afdeling Educatie werkt zowel voor het museum als de
Halve Maen. In 2017 heeft de afdeling Educatie in totaal 4.259
leerlingen in het museum ontvangen, een stijging van 7 procent
ten opzichte van 2016. De Halve Maen ontving 808 leerlingen en
154 begeleiders. Dat waren er aanzienlijk minder dan in 2016.
Dat heeft meerdere oorzaken:
• te weinig aandacht voor promotie door capaciteitsproblemen
• onderbemensing vanwege ziekte
• het programma van de Halve Maen is betaald, dat vanw het
Westfries Museum is gratis
Met ingang van 2018 wordt dat verschil rechtgetrokken. Een
scholenbezoek aan de Halve Maen is dan eveneens gratis. De
promotie wordt gezamenlijk opgepakt. Opvallend is dat de
Halve Maen veel kleuters op bezoek kreeg via deelname aan het
cultuurmenu. Opmerkelijk was verder de grote belangstelling bij
het VMBO voor een bezoek aan de Halve Maen.
Bestemming 2017 2016
Westfries Museum 4.249 3.954
Halve Maen 962 (inclusief
begeleiders)
1.488 (inclusief
begeleiders)
Visual Thinking Strategy (VTS)
Het museum wil in 2018 een nieuwe laagdrempelige manier
van kunstbeschouwing gaan aanbieden, Visual Thinking
Strategy (VTS). In 2017 zijn een aantal pilots uitgevoerd en is in
bijeenkomsten met eigen medewerkers, museumcursusgroepen
en de Vrienden van het Westfries Museum geoefend met deze
interactieve manier om naar kunst te kijken. Het ‘gewone’
publiek kon tijdens de Hoornse Cultuurnacht kennis maken
met VTS. Binnen het netwerk van voortgezet onderwijs, de
cultuurcoördinatoren van Stichting Netwerk en de Blauwe Schuit
is de methode gepromoot.
Groeimogelijkheden
Het aantal leerlingen is de laatste jaren redelijk stabiel, wel is
er een verschuiving in leeftijd. Met een bezetting van 0,8 fte
is er een duidelijk plafond aan het aantal leerlingen dat het
museum kan ontvangen en begeleiden. Er is geëxperimenteerd
met de inzet van vrijwilligers. Dat biedt helaas geen structurele
oplossing. Het aantal potentiële vrijwilligers dat beschikt over
zowel didactische kwaliteiten als kennis van geschiedenis is
beperkt. Degenen die wél over deze vaardigheden beschikken
stroomden vaak door naar betaalde banen. Om die reden is
in 2017 een verzoek om uitbreiding van de capaciteit van de
educatie ‘afdeling’ ingediend bij de gemeente.
E D U C A T I E
25
Werkruimten
Sinds enkele jaren beschikt de afdeling Educatie
over een Werkplaats van de Gouden Eeuw in de
Boterhal. Scholen maken daar jammer genoeg
nog te weinig gebruik van. Voor een deel heeft
dat te maken met onbekendheid. Daarnaast
is de afstand tussen werkplaats en museum
een belemmering. Dat maakt dat lessen bij een
combinatie van werkplaats en museum te lang
duren.
Een mogelijke uitbreiding van het museum met
het pand Roode Steen 15 biedt kansen om het
gehele educatieve aanbod vanuit het museum
te bieden. Dat biedt tevens mogelijkheden om
groepen mensen met een beperking te ontvangen.
Trends
• er komen meer leerlingen uit het voortgezet
onderwijs en minder uit het basisonderwijs
• meer scholen kiezen voor een dagje Hoorn in
plaats van een dagje Amsterdam (te druk, te
onoverzichtelijk en minder mogelijkheden voor
programma op maat)
• grotere groepen (schoolreisje, heel leerjaar of
hele bovenbouw)
• meer vraag naar themagericht programma.
Colofon
Samenstelling en eindredactie: Christa van Hees
Met bijdragen van: Ad Geerdink, Cees Bakker, Eugene
Bakker, Christa van Hees, Cecile Koenjer, Paul Schenk,
Henriette Tilgenkamp en Alice van der Wiel
Vormgeving en opmaak: Cees Bakker