1
WIELKIE RELIGIE MONOTEISTYCZNE
MONOTEIZM- JEDEN BÓG
JUDAIZM
MIEJSCE POWSTANIA:
Palestyna
BÓG: JAHWE
SYMBOLE:
Menora
Tora
3
ZASADY
Dzień święty: sobota
odpoczynek w szabat, który trwa od piątku wieczorem do soboty
wieczorem.
przestrzegania przepisów pokarmowych tzn. obowiązek diety koszernej
obchodzenia świąt - jednym z najważniejszych świąt jest Pascha,
(obchodzone na pamiątkę wyjścia z Egiptu), Jom Kippur - jest to „Dzień
Pojednania” , Chanuka, Sukkot (radosne Święto Namiotów upamiętnia
mieszkanie w szałasach i namiotach podczas wyjścia z Egiptu).
oczekiwanie na Mesjasza. (Zbawiciela)
Miejsce kultu
Synagoga
Język liturgii: hebrajski
Obowiązkowe nakrycie głowy mężczyzn:
jarmułka
Duchowny: Rabin
5
CHRZEŚCIJAŃSTWO
MIEJSCE POWSTANIA:
PALESTYNA
BÓG: JAHWE
POCZĄTEK:
Narodziny JEZUSA CHRYSTUSA ok roku 1 n.e.-
początek ery chrześcijańskiej
SYMBOLE:
Chrystogram
Biblia
6
Dekalog
Krzyż
Chrystus Dobry Pasterz
Ryba
ŚWIĘTA KSIĘGA:
ZASADY:
Kontynuacja Judaizmu
Wiara w Trójcę Świętą
Jezus Chrystus to bóg i zbawiciel
Dzień święty: niedziela
7
Prześladowania Chrześcijan:
NERON I w.n.e.
Oskarżenie chrześcijan o podpalenie Rzymu. Pochodnie
Nerona- palenie Chrześcijan.
III/IV w. Największa fala prześladowań chrześcijan
za cesarza Dioklecjana.
Ostatnia modlitwa chrześcijańskich męczenników.
WPROWADZENIE CHRZEŚCIJAŃSTWA
313 Edykt Mediolański Konstantyna Wielkiego-
Zaprowadzał wolność wyznania w Cesarstwie
Rzymskim. Od tej pory chrześcijanie bez przeszkód
mogli wyznawać swoją religię.
380 r. n.e. cesarz Teodozjusz Wielki- Nakazał, aby
wszyscy poddani przyjęli wiarę chrześcijańską.
392 r.n.e. cesarz Teodozjusz Wielki podnosi
chrześcijaństwo do rangi religii państwowej, nie
wolno wyznawać innych.
8
ROZŁAM CHRZEŚCIJAŃSTWA
SCHIZMA WSCHODNIA 1054
PRZYCZYNY: SKUTKI:
rywalizacja obu stron (papieża i patriarchy) o władzę nad nowo chrystianizowanymi terenami;
WYDARZENIE spory wyznaniowe między chrześcijanami;
nieuznawanie przez biskupów Konstantynopola (patriarchów) prymatu biskupów Rzymu
(papieży);
SCHIZMA WSCHODNIA
zlikwidowanie chrześcijańskiej jedności, osłabienie wspólnoty religijnej;
chęć uzyskania zwierzchnictwa religijnego przez papiestwo nad władcami Cesarstwa Bizantyjskiego (papież posiadał już
zwierzchnictwo religijne nad władcami państw powstałych na terenach dawnego Cesarstwa
Zachodniego).
1054pogłębianie się różnic wyznaniowych i obrzędowych pomiędzy chrześcijanami
wyznania katolickiego i prawosławnego.
9
PRZYCZYNY REFORMACJI XVI WIEK
SKUTKI REFORMACJI:
symonia-
• kupowanie stanowisk kościelnych.
nepotyzm-
• obsadzanie wyższych urzędów swoimi krewnymi oraz bliskimi znajomymi.
odpusty-
• sprzedaż rozgrzeszeń. Najbogatsze osoby mogły za duże sumy pieniędzy kupić odpust nawet za jeszcze nie popełnione przewinienia.
Osłabienie autorytetu kościoła
powstanie nowych wyznań protestanckich:
luteranizm, kalwinizm, anglikanizm
odejście od Kościoła katolickiego 1/3 wiernych;
rozwój kultury i literatury w językach narodowych;
wojny religijne (nietolerancja
wyznaniowa) – np. noc św. Bartłomieja we Francji
(1572) – wymordowanie hugenotów;
kontrreformacja
Sobór w Trydencie 1545-1563
11
XVI w.Reformacja
XI w.Schizma
Wschodnia
IV w.wprowadzenie
Chrześcijaństwa w Imperium Rzymskim
Chrześcijaństwo
podział: 1054 r
Katolicyzm
stolica: Rzym
zwierzchnik: papież
podział: 1517
LUTERANIZM
Marcin Luter 1517
KALWINIZM
Jan Kalwin 1536
ANGLIKANIZM
Henryk VIII 1534Prawosławie
stolica: Konstantynopol
zwierzchnik: patriarcha
12
CHARAKTERYSTYKA WYZNAŃ CHRZEŚCIJAŃSKICH
wyznanie powstanie Kto stoi na
czele
świątynia Duchowny i
język liturgii
symbol Podstawa wiary
katolicyzm W wyniku
schizmy
wschodniej
1054
papież kościół Ksiądz,
łacina
Zakłada istnienie jednego Boga. Bóg ten występuje w trzech osobach: - Bóg Ojciec - Syn Boży (Jezus Chrystus) - Duch Święty.
prawosławie W wyniku
schizmy
wschodniej
1054
patriarcha cerkiew Pop,
greka
Zachowanie dogmatów
wiary chrześcijańskiej,
ustalonych w pierwszych
wiekach.Szczególny kult
ikon.
luteranizm W wyniku
wystąpienia
Marcina
Lutra 1517-
reformacja
zbór Pastor,
języki
narodowe
Róża Lutra
Jedynym źródłem wiary jest
Biblia, a szczególnie
Ewangelie.
13
Kalwinizm
Inne nazwy:
Hugenoci- Francja,
Purytanie- Wielka
Brytania
W wyniku
wystąpienia
Jana
Kalwina
1536-
reformacja
zbór Pastor,
języki
narodowe
Krzyż hugenocki
Predestynacja- przeznaczenie, przekonanie,
ze los człowieka
jest z góry wyznaczony przez
Boga i niezależny od ludzi.
anglikanizm W wyniku
wystąpienia
Henryka
VIII 1534-
reformacja
Monarchowie angielscy
kościół Ksiądz,
języki
narodowe
Zachowanie dogmatów
wiary katolickiej, ustalonych
w pierwszych wiekach
chrześcijaństwa.
14
ISLAM
MIEJSCE POWSTANIA:
MEKKA
BÓG: ALLACH, prorok: MAHOMET
SYMBOLE
PÓŁKSIĘŻYC I GWIAZDA
SZAHADA- wyznanie wiary zapisane czarnymi literami na białym tle
lub odwrotnie.
ŚWIĘTA KSIĘGA
KORAN
16
DŻIHAD
„ŚWIĘTA WOJNA”- wszelkie starania podejmowane w imię
szerzenia i umacniania islamu: zarówno poprzez walkę zbrojną, nawracanie
niewiernych, pokojowe propagowanie islamu, jak i wewnętrzne zmagania
wyznawcy.
HIDŻRA- 622 "Wielka Emigracja" proroka Mahometa oraz jego
zwolenników z Mekki Medyny uznana została za początek ery
muzułmańskiej. Od tego momentu liczy się lata w rachubie kalendarza
muzułmańskiego.
Dzień święty: PIĄTEK
MIEJSCE KULTU
MECZET
DUCHOWNY
IMAM
MIEJSCE ŚWIĘTE
ŚWIĄTYNIA KAABA MEKKA
PRAWO: SZARIAT
17
Dzieło Mahometa kontynuowali jego następcy –
kalifowie, którzy pełnili władzę religijną, polityczną i
wojskową w rządzonych przez siebie państwach, czyli
kalifatach.
Między VII i IX w. stworzyli imperium arabskie, rozciągające się od Indii
i Chin po Płw. Iberyjski (podbili Persję, bizantyjskie tereny w Afryce
Północnej i w Azji Zachodniej oraz obszar dzisiejszej Hiszpanii i
Portugalii). Arabowie nakładali na „niewiernych” (podbitą ludność, która
nie przeszła na islam) specjalny podatek zwany haraczem – był on jednak
niższy od podatków płaconych wcześniejszym władzom. Ekspansję Arabów
w Europie powstrzymał Karol Młot, dowódca Franków, w bitwie pod
Poitiers w 732 r.
OSIĄGNIĘCIA ARABÓW
Mistrzowie korzystania i rozpowszechniania myśli innych ludów
Dom Mądrości w Bagdadzie- akademia,
obserwatorium astronomiczne, biblioteka. Uczeni
tłumaczyli na język arabski dzieła starożytnych
filozofów i uczonych: Ptolemeusza, Arystotelesa,
Hipokratesa