![Page 1: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/1.jpg)
Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie się zapytać?Wykład III
Andrzej Czernikiewicz
![Page 2: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Schizofrenia - podstawowe fakty¨ Na schizofrenię choruje co setny człowiek¨ typowy wiek zachorowania na schizofrenię to
u mężczyzn 20-25 lat, u kobiet 26-35 lat¨ 10% osób chorych na schizofrenię ginie
śmiercią samobójczą¨ koszty leczenia chorych na schizofrenię to
ok.. 5% wszystkich kosztów opieki medycznej
wg NIMH (1997)
![Page 3: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/3.jpg)
3
czym jest schizofrenia czym nie jest schizofrenia
trzecią pod względem częstości psychozą - 1% ludzi choruje na sch.
bardzo rzadką chorobą psychiczną
na sch. chorują ludzie ze wszystkich grup społecznych
na sch. choruje tylko osoby zdolne i dużo się uczące
u 1/3 chorych uzyskuje się długie remisje, kolejna 1/3 nieźle funkcjonuje
sch. jest nieuleczalna
większość chorych jest leczona ambulatoryjnie
wszyscy chorzy na sch. wymagają długotrwałego leczenia szpitalnego
![Page 4: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Schizofrenia - czynniki ryzyka to:¨ mieć co najmniej jednego krewnego 1-o stopnia lub
co najmniej dwu krewnych II-o stopnia ze schizofrenią
¨ być stanu wolnego¨ być mieszkańcem dużego miasta lub obywatelem
uprzemysłowionego państwa¨ urodzić się w zimie¨ być członkiem niższej klasy socjoekonomicznej¨ mieć problemy zdrowotne w okresie prenatalnym¨ doświadczyć w ostatnim okresie stresującego
zdarzeniawg APA (1997)
![Page 5: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Historia koncepcji
Kraepelin (1896) dementia praecox
Bleuler (1911) (grupa schizofrenii)schizofrenia = rozszczepienie umysłu
![Page 6: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Schizofrenia - wybrane kryteria diagnostyczne wg DSM IV¨ Dwa lub więcej objawy z listy podanej niżej, trwające
co najmniej miesiąc (lub mniej jeżeli były efektywnie leczone):1. Urojenia2. Omamy3. Zdezorganizowane wypowiedzi4. Zdezorganizowane lub katatoniczne zachowanie5. Objawy negatywne
¨ Znaczące pogorszenie funkcjonowania socjalnego lub zawodowego wg APA (1995)
![Page 7: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Objawy kognitywne – zaburzenia treści myślenia
urojeniacharyzmatycznekontroliprześladowczeodnoszące
![Page 8: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Formalne zaburzenia myślenia
Luźne skojarzeniaZbaczanie Ubóstwo treści
dźwięczenieneologizmyrozkojarzenie
![Page 9: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Zaburzenia percepcji
Zaburzona percepcjaOmamy
Słuchowe Wzrokowe Dotykowe Pseudohalucynacje Halucynacje psychiczne
![Page 10: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Objawy emocjonalne
Płaski afektNiedostosowanie afektywneAnhedonia
![Page 11: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Objawy behawioralne
Utrata motywacjiIzolacja socjalna
![Page 12: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Objawy pozytywne i negatywne
Objawy pozytywne Widoczne , nieobecne u ludzi psychicznie
zdrowychObjawy negatywne
Nieobecne „normalne” zachowania Złe przystosowanie przedchorobowe Gorsze rokowanie Brak redukcji po klasycznych LAP
![Page 13: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Objawy pozytywne w Skali PANSS:
¨ P1. UROJENIA
¨ P2. FORMALNE ZABURZENIA MYŚLENIA
¨ P3. OMAMY
¨ P4. PODNIECENIE
¨ P5. POSTAWA WIELKOŚCIOWA
¨ P6. PODEJRZLIWOŚĆ I UROJENIA PRZEŚLADOWCZE
¨ P7. WROGOŚĆ
![Page 14: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Objawy negatywne wg PANSS
Stępienie afektywne Wycofanie emocjonalne Zubożenie kontaktu Apatia Zaburzenia myślenia abstrakcyjnego Brak spontaniczności i płynności konwersacji Stereotypia myślenia
![Page 15: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Objawy osiowe wg Bleulera„obecne u każdego chorego, w każdym
okresie choroby”Autyzm Ambiwalencja Zblednięcie AfektywneZaburzenia Asocjacji
![Page 16: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Schizofrenia - trzy zespoły Zespół „błędnej oceny rzeczywistości” (objawy
„pozytywne”): urojenia i omamy Zespół „objawów deficytowych” (objawy
„negatywne”): ubóstwo mowy, „spłaszczenie” afektu,zubożenie psychomotoryczne, spadek inicjatywy
Zespół ”dezorganizacji”: objawy dezorganizacji myślenia, zdezorganizowane zachowanie
Liddle(1987) APA (1997) Czernikiewicz (1999)
![Page 17: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Schizofrenia - fazy psychozy - fazy terapii¨Faza ostra (psychotyczna)¨Faza stabilizacji ¨Faza stabilnego
funkcjonowania (remisji)wg APA (1997)
![Page 18: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Schizofrenia - faza ostra¨ Jest to faza w której pacjent wykazuje wyraźne
objawy psychotyczne.¨ Cele terapii to „zapobieganie przejawom
zagrażającym pacjentowi i jego otoczeniu, uzyskanie kontroli nad zachowaniem, redukcja objawów, a w efekcie szybki powrót do normalnego poziomu funkcjonowania...”
¨ Niebezpieczeństwa: 10% osób ze schizofrenią ginie śmiercią samobójczą, u 60% leczonych w tej fazie rozwijają się objawy pozapiramidowe.
wg APA (1997)
![Page 19: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Schizofrenia - faza stabilizacji
¨ Jest to faza obejmująca pierwszych 6 miesięcy (lub więcej) od początku epizodu psychotycznego, w czasie której dochodzi do stopniowej redukcji objawów ostrych.
¨ Cele terapii to „wczesne zapobieganie nawrotowi psychozy, readaptacja pacjenta w jego środowisku, dalsza redukcja objawów, utrwalanie remisji...”
¨ Niebezpieczeństwa: „mechanizm drzwi obrotowych” wg APA (1997)
![Page 20: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Schizofrenia - faza remisji
¨ Jest to faza w której objawy psychotyczne są minimalne lub nieobecne.
¨ Cele terapii to „poprawa funkcjonowania i minimalizacja ryzyka nawrotu psychozy i jego konsekwencji...”.
¨ Niebezpieczeństwa: u 40-60% leczonych w okresie roku występuje nawrót psychozy.
wg APA (1997)
![Page 21: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Epidemiologia schizofrenii
0.2-2% populacji ogólnej (1%) 23 tysiące osób ze schizofrenią na Lubelszczyźnie 40-60% przyjęć do szpitali psychiatrycznych Początek zachorowania – typowy - trzecia dekada
życia Kobiety ≤ Mężczyźni
Mężczyźni Wcześniejsze zachorowanie Gorsze rokowanie Więcej objawów negatywnych
![Page 22: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/22.jpg)
22
objawy fazy prodromalnej (lub rezydualnej) schizofrenii wg DSM III R:
· społeczna izolacja · pogorszenie funkcjonowania w podstawowych rolach zawodowych
i domowych · dziwne zachowania (zbieranie odpadków, mówienie do siebie) · pogorszenie w dbaniu o własną higienę · blady, niedostosowany afekt · dziwaczne wypowiedzi · dziwne przekonania (myślenie magiczne, "jasnowidzenie„, „szósty
zmysł") · niezwykłe doswiadczenia zmysłowe (iluzje, świadomość działania
obcych sił) · spadek inicjatywy, zainteresowań, energii
![Page 23: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Pacjent o łagodnym przebiegu psychozy (stabilny):
Ma niewielkie objawy psychozy w okresie poprawy (remisji) lub nie ma ich wtedy wcale
Miał tylko jeden lub dwa epizody psychozy do 45 roku życia
Systematycznie przyjmuje zalecone przez psychiatrę leki
![Page 24: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Pacjent o średnim przebiegu psychozy (często stabilny):
Miał kilka epizodów psychozy przed 45 rokiem życia, zwykle w okresie zwiększonego stresu
Ma pewne, umiarkowane objawy pomiędzy epizodami (w okresie remisji)
Rzadko zdarzają mu się okresy kiedy nie przyjmuje leków, lub przyjmuje je niesystematycznie
![Page 25: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Pacjent z ciężkim przebiegiem psychozy (niestabilny):
Nawroty występują często, nawet co kilka miesięcy W okresie remisji występują wyraźne objawy, które
zakłócają codzienne funkcjonowanie Zwykle nie bierze zaleconych mu leków, sprzeciwia
się dalszemu leczeniu Ma dodatkowe problemy psychiczne (np.
nadużywanie alkoholu, czy narkotyków) lub somatyczne (dodatkowe choroby np. serca, czy nerek), które utrudniają mu powrót do zdrowia.
![Page 26: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Rokowanie
10% prawie ciągłe hospitalizacje< 30% remisje – około 5 lat 60% przebieg epizodyczny
![Page 27: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Postacie schizofrenii
Paranoidalna Omamy i urojeniaBrak formalnych zaburzeń myśleniaLepsze rokowaniePóźniejszy początek
![Page 28: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Postacie schizofrenii
katatonicznaZaburzenia zachowania ruchowego
Postać hipokinetycznaPostać hiperkinetyczna
![Page 29: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Postacie schizofrenii
Zdezorganizowana (hebefreniczna)Dezorganizacja myślenia, afektywna,
zachowaniaZłe rokowanieWczesny początek
![Page 30: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Schizofrenia prosta
Tylko objawy osiowe (negatywne)Brak (epizodyczne) objawy dodatkowe
(pozytywne)
![Page 31: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/31.jpg)
31
Postacie schizofrenii
niezróżnicowanaPacjent nie spełnia kryteriów pozostałych
zaburzeń
![Page 32: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/32.jpg)
Kryteria diagnostyczne depresji w przebiegu schizofrenii
Po-psychotyczne zaburzenie depresyjne w schizofrenii wg DSM-IV
Spełnione są kryteria dużego epizodu depresyjnegoDuży epizod depresyjny jest dominujący, w czasie jego
trwania, nad objawami schizofrenii i występuje w czasie fazy rezydualnej schizofrenii
Epizod depresyjny nie jest efektem nadużywania substancji psychoaktywnej lub schorzenia somatycznego
Po-schizofreniczna depresja wg ICD-10Obecność objawów schizofrenii w okresie ostatnich 12
miesięcyPewne objawy schizofrenii są nadal obecneDepresyjne objawy są znaczące, spełniają kryteria
epizodu depresyjnego i trwają co najmniej 2 tygodnie
![Page 33: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/33.jpg)
33
kryteria diagnostyczne zaburzenia schizoafektywnego (wg DSM IV):
· z typowymi objawami schizofrenii konkurują wyraźne objawy afektywne (manii lub depresji)
· w przebiegu choroby był co najmniej 2-tygodniowy okres choroby, w którym objawy afektywne nie występowały
· przebieg choroby jest zawsze epizodyczny
![Page 34: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/34.jpg)
Spektrum schizofrenii i innych zaburzeń psychotycznych
Zmiana Uzasadnienie Wyeliminowanie szczególnego znaczenia diagnostycznego dziwacznych urojeń i objawów pierwszorzędowych wg Schneidera – do tej pory (DSM-IV) ważyły one 2x więcej od innych objawów z kryterium A ; obecnie co najmniej dwa objawy z kryterium A niezbędne do diagnozy schizofrenii
Niska stabilność diagnostyczna, trafność i rzetelność diagnozy na podstawie FRSKłopoty w różnicowaniu urojeń dziwacznych i nie dziwacznych – czynnik kulturowy
Co najmniej jeden z objawów pozytywnych (urojenia, omamy, dezorganizacja językowa) niezbędny do diagnozy schizofrenii
Znacząca frekwencja występowania objawów pozytywnych w schizofrenii (w różnych okresach choroby) – zwykle późniejsze pojawianie się objawów negatywnych, częstość wtórnych objawów negatywnych, wpływ współczesnych terapii biologicznych i psychosocjalnych
![Page 35: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/35.jpg)
Spektrum schizofrenii i innych zaburzeń psychotycznych
Zmiana Uzasadnienie Wyeliminowanie postaci (podtypów) schizofrenii
Ograniczona stabilność diagnostyczna, niska rzetelność i trafnośćBrak specyficznego leczenia dla poszczególnych postaciZmienność postaci w ciągu choroby i w cyklu życia chorującegoZamiast tego wprowadzenie w sekcji III wymiarowej oceny głównych objawów
Zaburzenie schizoafektywne –Wprowadzenie znacząco dłuższego występowania objawów zaburzeń nastroju
Poprawa stabilności, trafności i rzetelności diagnostycznejDiagnoza na podstawie obserwacji długoterminowej, a nie na podstawie aktualnego stanu
![Page 36: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/36.jpg)
Spektrum schizofrenii i innych zaburzeń psychotycznych
Zmiana Uzasadnienie Zaburzenie urojeniowe:Brak obligatoryjności rozpoznawania urojeń jako nie dziwacznychBrak samodzielnej jednostki „urojeń udzielonych” Istota zaburzeń nie może być lepiej wyjaśniona przez zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne lub dysmorfofobię bez wglądu lub z przekonaniami urojeniowym
Niska trafność „dziwaczności” urojeńDopuszczanie obecności braku wglądu w OCD i dysmorfobiiDopuszczanie obecności przekonań urojeniowych w OCD i dysmorfofobii
Katatonia:Te same kryteria (co najmniej 3 z 12) są używane bez względu na kontekst kliniczny katatoniiKatatonia na podłożu dwubiegunowych, depresyjnym, psychotycznym, innym
Traktowania katatonii jako powierzchownej maski dowolnego zaburzenia psychotycznego
![Page 37: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/37.jpg)
a. Co najmniej jeden z poniższych trzech w „atenuowanej” postaci, zaburzający ocenę rzeczywistości, ale w takich nasileniu lub częstości, iż nie może być ignorowany lub niezgłaszany:
i. Urojeniaii. Omamyiii. Zaburzenia komunikacji
b. Objawy kryterium a występowały w ciągu ostatniego miesiąca z częstością „przy najmniej raz w tygodniu”
c. Objawy kryterium a rozpoczęły się lub nasiliły w ostatnim roku
Aktualne propozycje DSM-V dla „Attenuated Psychosis Risk Syndrome”
![Page 38: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/38.jpg)
CO CZUJE CHORY NA SCHIZOFRENIĘ?(SUBIEKTYWNE ASPEKTY CHOROBY)
![Page 39: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/39.jpg)
Raballo i in. 2009
Self-disorder scale – objawy deficytów poznawczych
5. uczucie oszołomienia6. hyperrefleksyjność9. blokowanie myśli10. pustka myślowa16. natłok myśli
![Page 40: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/40.jpg)
Yung i in. 2002; Yung i in. 2004
Comprehensive Assessment of at Risk Mental States – dezorganizacja mowy
3. Poziom umiarkowanych zaburzeń – wypowiedzi nieco dziwaczne, drobiazgowe, częściowo z utratą celu; kłopoty w zrozumieniu adresowanych do chorego tekstów.
4. Poziom zaburzeń umiarkowanych / ciężkich – zbaczanie, uskokowość, postępująca frustracja w rozmowie z powodu kłopotów komunikacyjnych
![Page 41: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/41.jpg)
Juckel i Morosini Curr Op Psychiatry 2008:4
Co ma znaczenie dla socjalnego sukcesu terapii schizofrenii?
![Page 42: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/42.jpg)
Raballo i in. 2009
Self-disorder scale – objawy zaburzeń emocjonalnych
7. zobojętnienie13. anhedonia
![Page 43: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/43.jpg)
Cohen i Minor 2008
Na czym polegają subiektywnie odczuwane zaburzenia afektywne w schizofrenii?
Wyróżniające chorych na schizofrenię postawy emocjonalne: Postawa awersyjna w
odniesieniu do bodźców pozytywnych
Postawa awersyjna do bodźców neutralnych
![Page 44: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/44.jpg)
Obserwują cię
Louis Wain
![Page 45: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/45.jpg)
Raballo i in. 2009
Self-disorder scale – objawy zaburzeń psychotycznych
1. Zaburzenia identyfikacji seksualnej / lęk przed staniem się homoseksualistą
2. Lęk przed tym, czy nie jest się istotą pozaziemską 8. Lęk przed tym, czy naprawdę się żyje 11. Uczucie, że przestaje się istnieć 12. Poczucie braku granic z otoczeniem 17. Poczucie dziwności myśli 18. Odsłonięcie myśli 19. Poczucie zmian w wyglądzie
![Page 46: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/46.jpg)
Raij i in. 2009
Badanie fMRI jako obiektywizacja subiektywnie przeżywanych halucynacji
Związek subiektywnej realności halucynacji z aktywacją motorycznej kory słuchowej (pola 44 i 45 wg Brodmana i ich prawostronnych odpowiedników)
![Page 47: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/47.jpg)
Tekst # 6
Badana nr 20, wypowiedź na temat „mój przyjaciel”. „No lubię każdego . lubię każdego jak nie wiem . ładnie panie .
prawdziwego przyjaciela ja mam . prawdziwych przyjaciół panie mam na ziemi . prawdziwych przyjaciół mam panie doktorze . w imię ojca syna . w imię ojca syna i ducha świętego . panem dziękuję . prawdziwych przyjaciół mam . skąd mi to dziecko . bo W.. dobra jest . ona przyjdzie i wstanie i zrobi . podokuczać może ale taka głupia . co mówisz . no nie . dobra . cicho . bada mnie pan doktór . no cicho bardzo . jak oni przyjadą tak wirają i noszą bo moje jest . no mówię normalnie . przynoszą i zabierają . choć to w jednej i drugiej stronie . pieronie nie tak . nie spęta . ona przywiezie . nie trzyma . a ona dorosła . jaka ona dorosła to nie wiem...”
Czernikiewicz 2004
![Page 48: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/48.jpg)
Hansen i in. 2005
Co decyduje o formowaniu urojeń? Dystres związany z
pierwotnymi omamami zwiększa czterokrotnie ryzyko formowania wtórnych urojeń
![Page 49: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/49.jpg)
Rozwiercająca schizofrenia 1988
Brian Charnley„schizofrenia”
![Page 50: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/50.jpg)
Dysfunkcjonalne nastawienia związane z objawami negatywnymi schizofrenii
Nastawienie r= p=
Jeśli nie wiedzie mi się w pracy, to ja jestem tego przyczyną 0,437 .001
Można czerpać przyjemność z jakiegoś zajęcia, bez względu na jego końcowy efekt
-0.425 .001
Powinienem być zdenerwowany, jeśli się pomylę 0.374 .005
Jeśli zadaję pytanie, to znaczy, że jestem gorszy od innych 0.374 .004
Rector i in. 2005
![Page 51: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/51.jpg)
Związek przekonań z objawami negatywnymi Przekonania o Niskiej skuteczności Niskim
odczuwaniu przyjemności
Niskiej akceptacji Niskich zasobach własnych
Płaski afekt Jeśli pokaże swoje uczucia będzie to odebrane jako coś niewłaściwego
Nie czuję tego jak dawniej
Moja twarz nie wyraża żadnych emocji
Już nie potrafię wyrażać swoich emocji
Alogia Nie potrafię znaleźć właściwych słów aby wyrazić siebie
Zajmuje mi dużo czasu, żeby po kolei o wszystkim powiedzieć
To co powiem będzie głupie i dziwne
Trudno jest mi zmusić się do mówienia
Awolicja Nie będę nic robił, żeby innym nie przeszkadzać
To jest bardziej kłopotliwe, niż warte zachodu
Najlepiej w nic się angażować
Zrobienie czegokolwiek jest dla mnie ogromnym wysiłkiem
Rector i in. 2005
![Page 52: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/52.jpg)
Objawy negatywne
Niskie oczekiwanie co do przyjemności
Niskie oczekiwanie
sukcesu
Przekonanie o ograniczonych możliwościach
Niskie oczekiwania co do akceptacji
![Page 53: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/53.jpg)
Subiektywna reakcja na LAPIG
“Haldol wepchnął mnie w najgorszy dół objawów ubocznych jaki kiedykolwiek miałem haldol zrobił ze mnie Tin Man’a z the Wizard of Oz …jeszcze raz cię zapuszkują – powiedziały mi moje głosy ” *
* The Day the Voices Stopped Ken Steele Basic Books, 2001, s.93
![Page 54: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/54.jpg)
0 10 20 30 40 50
Niepokój
Drżenie
Subiektywne odczuwanie EPS
% chorych
Weiden P, Mackell J. 152nd Annual Meeting of the APA; May 15-20,1999; Washington, DC.
LAPIIG
LAPIG
LAPIIGl
LAPIG
![Page 55: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/55.jpg)
Remisja obiektywna i subiektywna Remisja : “stan w którym
pacjent doświadcza poprawy w zakresie kluczowych objawów choroby w takim stopniu, iż objawy te nie wpływają w sposób istotny na jego zachowanie i są poniżej poziomu koniecznego dla wstępnej diagnozy (schizofrenii)” Andreasen i in. AJP, 2005, 162, 441-449
Remisja w ocenie pacjentów i ich rodzin: zdolność do prowadzenia niezależnego życia, w warunkach zaprzeczających „iluzji klinicznej” Davidson i in. Schizophr Bull 2007
![Page 56: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/56.jpg)
Bez tytułu 1945
Edmund Monsiel
![Page 57: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/57.jpg)
Dwa formaty spojrzenia na schizofrenię
Evidence based medicine podejście subiektywno-obiektywne
Badanie Kolekcjonowanie wiedzy Dążenie do obiektywizmu Budowanie „uniwersalnego”,
uporządkowanego modelu choroby
Podejście subiektywne (antropologiczne)
• Kolekcjonowanie narracji• Poszukiwanie ich znaczenia• Wymiana subiektywnych
przeżyć• Akceptacja chaosu
![Page 58: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/58.jpg)
Antropologiczne spojrzenie na schizofrenię
Tylko my, ludzie, potrafimy uzyskać wiedzę o sobie, o każdym z nas. Mamy również zdolność do wątpienia w swoją tożsamość, odrębność … jeśli w jakimś okresie naszego życia te wątpliwości nas zdominują to zewnętrzny obserwator nazwie to psychozą. Tak więc jeśli ktoś jest psychotyczny, to nie jest to „obcy z K-Pax”, ale człowiek, który przez swoją psychozę staje się jeszcze bardziej ludzki.
![Page 59: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/59.jpg)
Kilka wniosków z tego … Każde doświadczenie psychotyczne jest jednostkowe
Standardy nie leczą; nie leczy się diagnozy, ale zaburzenia konkretnej osoby
Psychoza to kryzys osoby podatnej na zranienie Psychoza to nie tylko zaburzenie funkcji receptorów Nie można uniknąć stresorów, a jeśli nawet się to uda to będzie to
unikanie życia Subiektywne rozumienie psychozy
Zaburzenie wewnętrznej równowagi (termin używany przez większość chorych
![Page 60: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/60.jpg)
Etiologia schizofrenii
![Page 61: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/61.jpg)
61
Czynniki biologiczne – ryzyko zachorowania schizofrenicznego probanda
Populacja ogólna 1%Ciotka 2%Rodzic 6%Rodzeństwo 9%Dziecko dwu probandów 46%
![Page 62: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/62.jpg)
62
Badania bliźniątGottesman (1991) przegląd 13 prac
DZ = 17% MZ = 48%Torrey (1994) przegląd 8 prac
DZ = 6% MZ = 28%Wyższe ryzyko zachorowania, jeśli
proband ma ciężki przebieg choroby
![Page 63: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/63.jpg)
63
Badania adopcyjne
Większe ryzyko zachorowania na schizofrenię, jeśli na schizofrenię chorował krewny biologiczny – w porównaniu z chorym krewnym adopcyjnym Kety (1968)
Biologiczni krewni probanda = 8.9% concordance
Adopcyjni krewni probanda = 1.9% concordance
![Page 64: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/64.jpg)
64
Geny i białka synatetyzowane przez nie a schizofrenia i ChAD
ChAD
Dysbindin (6p)
Neuregulin 1
COMT ?
G72G72
COMT ?
Schizophrenia
![Page 65: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/65.jpg)
65
Konkluzje z badań nad dziedziczeniem schizofrenii
Obecność czynnika rodzinnego w niektórych przypadkach
Znaczenie czynnika dziedzicznego w 10% przypadków schizofrenii
Transmisja poligenicznaCo jest dziedziczone?
![Page 66: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/66.jpg)
66
Czynniki etiologiczne schizofrenii
Hipoteza dopaminowaNadaktywność dopaminowa -->
schizofreniaWysokie poziomy DAWięcej receptorów DAWiększa czułość receptorów DA
![Page 67: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/67.jpg)
67
Dowody na słuszność hipotezy dopaminowej
Leczenie Neuroleptyki blokują receptory DA
Redukcja objawów schizofrenii Amfetamina powoduje wzrost DA
Nasilenie objawów psychotycznych Psychozy eksperymentalne Psychozy po fenmetrazynie
L-Dopa powoduje wzrost DA Objawy psychotyczne
![Page 68: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/68.jpg)
68
Nadmiar podkorowej DA hyperstymulacja receptorów D2 objawy pozytywne
Deficyt prefrontalnej DA hipostymulacja receptorów D1 objawy negatywne i kognitywne
Dopamine pathways
Schizofrenia Zaburzenia połączeń w PFC (hipofunkcja NMDA)
![Page 69: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/69.jpg)
69
Czynniki etiologiczne w schizofrenii – koncepcje biologiczne c.d.
Prenatalny uraz biologiczny8% wzrost zachorowań u osób urodzonych
w zimie Choroba defektu związanego z drugim
trymestrem ciąży?Więcej objawów negatywnych
![Page 70: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/70.jpg)
70
Czynniki biologiczne w etiologii schizofrenii
Pre- i perinatalne urazy anoksja --> strukturalne uszkodzenia mózgu Więcej objawów negatywnych Przewlekły przebieg Wśród schizofrenicznych probandów,
pochodzących od rodziców ze schizofrenią – 2x większe obciążenie urazami pre- i perinatalnymi
![Page 71: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/71.jpg)
71
Motoryczne i językowe funkcjonowanie osób chorych na schizofrenią w okresie
dziecięcym
Mary Cannon i in., Arch Gen Psych, 2002, 59, 449-556
-4.0
-3.0
-2.0
-1.0
0.0
1.0
2.0
Rozwój motoryczny
Mowa Rozumienie mowy
IQ
![Page 72: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/72.jpg)
72
Czynniki biologiczne w etiologii schizofrenii
Struktury mózguPowiększenie komór
20-25% pacjentów ze schizofreniąWięcej objawów negatywnych, bardziej
przewlekły przebiegAle, powiększenie komór występuje w
również w innych chorobach
![Page 73: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/73.jpg)
73
Redukcja objętości struktur mózgowych w schizofrenii
![Page 74: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/74.jpg)
74
Zmiany w objętości istoty szarej w pierwszym roku PEP
Obj
ętoś
ć is
toty
sza
rej(c
m3 )
pacjenci Grupa kontrolna
80604020
0-20-40-60-80
Cahn i in. . 2002
![Page 75: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/75.jpg)
75
Mieszany model etiologii schizofrenii
Biologiczna podatność na stres + stres
![Page 76: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/76.jpg)
76
Rodzina a schizofrenia
1950-schizofrenogenna matkaNadopiekuńczość i odrzucenie
1970s-”Podwójne związanie” Predyktor początku psychozy
1980-2000 EEPredyktor nawrotu
![Page 77: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/77.jpg)
„Typowe” reakcje rodzin na schizofrenięBrady 2004 USA
Życie w niepewności i niezrozumieniu
Poświęcenie (matki) Poczucie straty Pogłębiająca deterioracja w
obszarze spędzania wolnego czasu
Angermeyer i in. 2003 Niemcy Poczucie dyskryminacji i
dezintegracji społecznej Psychiatrzy identyfikowani
jako źródło stygmatyzacji
![Page 78: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/78.jpg)
Znaczenie rodzinnej sieci
Wielkość sieci rodzinnej Jest mniejsza w chwili pierwszego epizodu psychozy Zmniejsza się gwałtownie po pierwszym epizodzie Stopniowo zmniejsza się wraz z przewlekłością
psychozy
Sieć rodzinna Buforuje stresory Determinuje współpracę Jest predyktorem nawrotów Jest związana ze mechanizmami radzenia sobie
![Page 79: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/79.jpg)
Dystres rodzinny i nasilenie psychozy
Dystres rodzinny
nasilenie
Niski wysoki
McFarlane i in. 2004
![Page 80: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/80.jpg)
80
Czynniki socjoekonomiczneNiski status socjoekonomicznyTeoria socjogennościTeoria „dryfu socjalnego”
![Page 81: Wszystko co chcielibyście wiedzieć o schizofrenii, ale boicie s ię zapytać ? Wykład III](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022070422/568163f8550346895dd58de6/html5/thumbnails/81.jpg)
81
5 prawd o schizofrenii Schizofrenia jest psychozą występującą u ok. 1% ludzi (u co setnej
osoby) Typowy początek zachorowania na schizofrenię to okres między
15 a 29 rokiem życia Przyczyny schizofrenii są bardzo złożone i nie tylko ograniczone do
ryzyka rodzinnego (genów) – schizofrenia u jednego z rodziców daje ryzyko zachorowania ich dziecka jak jeden do dziesięciu lub mniej
Używanie narkotyków lub alkoholu zwiększa ryzyko zachorowania na schizofrenię lub nawrotu tej psychozy
Im późniejsza diagnoza schizofrenii, im później zainicjowane leczenie schizofrenii tym gorsze efekty tego leczenia