Wzrost przedsiębiorstw przez wzrost płacRaport z badania EYStyczeń 2016
Spis treści
3 Wstęp
5 Głównewnioskizbadania
7 Ludzie–kluczdowzrostu
19 Podwyżkipłacodzaraz–tomożliwe
27 Wzrostpłacagospodarka
31 Podsumowanie
32 Kontakt
Proste kalkulatory do obliczania oszczędności:ey-podwyzkadlawszystkich.pl ey.com/pl/prawadlawszystkich
3
Wstęp
RaportEY„Wzrostprzedsiębiorstwprzezwzrostpłac”zostałprzygotowanynapodstawiebadaniapreferencji,nastrojóworazopiniipolskichpracodawcówzsektoraśrednichidużychfirm.Głównymcelembyłaanalizawzakresiekosztówpracy,barieradministracyjnychifinansowychuniemożliwiającychzwiększaniepłac,strategiiwynagradzaniaipremiowaniaorazaktualnychrelacjinapoziomiepracownik-pracodawca.
Niezapomnieliśmyrównieżopracownikach.Raportpotwierdza,żeinteresyprzedsiębiorcy(wzrostzysków)ipracownika(wzrostpłac)niemusząbyćsprzeczne.Udowadniamy,żejestmożliwerozwiązanie,wktórymobiestronyodnosząkorzyśćmaterialną!
Dodatkowo,publikacjaprzedstawiaprostywewdrożeniuplan,którymożewprowadzićpolskiefirmynaszybkąścieżkęwzrostu.Rozpowszechnionetwierdzenia,żegospodarcesłużąbardziejoszczędnościniżkonsumpcjaiżepracodawcy„żałują”pracownikomwypłatyokazałysięmitami–naszaanalizaobalajejakonieodpowiadającerzeczywistości.
OpracowanymgraficzniewynikomtowarzysząkomentarzeianalizyekspertówEY,którezostałyopartenanaszychbogatychdoświadczeniachwewspółpracyzwłaścicielami,członkamizarządówiszefamidziałówHRpolskichprzedsiębiorstw.
Nasząambicjąjest,abyraportzainicjowałrzeczowądyskusjęoaktualnymstaniewynagrodzeńwsektorzeprzedsiębiorstwwPolsceorazowarunkach,któremuszązostaćspełnione,abynastąpiłtrwaływzrostfirm.
Mamynadzieję,żeraportEYstaniesięciekawymkompendiumwiedzyonastrojachpolskichprzedsiębiorcóworazźródłemrefleksjiczytelnikawtymtemacie.
14
PĘTLA WZROSTU
5
Główne wnioski z badania
Najważniejszymaktywemwspółczesnychprzedsiębiorstwjestkapitałludzki.Toludzietworząwartośćfirmisąźródłemichsukcesuorazwzrostu.
Oludziwfirmachtrzebadbać–poprzezdobrąpensjęiodpowiedniąmotywację.Takąopiniępodzielazdecydowanawiększośćprzedsiębiorców–aż80%znichchcepłacićswoimpracownikomwięcej.
Wzrostpłacniemusiiśćwparzezezwiększeniemkosztówprzedsiębiorców.Istniejąnarzędziawpolskimprawiepozwalającenabezkosztowepodwyżkidlawszystkich.
Zwiększeniewynagrodzeńpracownikówprzyczyniasięzkoleidowzrostuichdochodudodyspozycji.Wyższydochódrozporządzalnyzwiększawydatkipracownikówiichkonsumpcję–acozatymidzie,dalejnapędzawzrostprzedsiębiorstw.
WZROST WZROST W
ZROST DOCHODU WZROST WYDATKÓW
WZR
OST
PRZ
YCHO
DÓW
26
7
Ludzie – klucz do wzrostu
Powszechniewiadomo,żepracownicysąźródłemwzrostuprzedsiębiorstw.Ichwiedza,umiejętności,doświadczenieizaangażowaniemająbezpośredniwpływnatoczyfirmawdługimokresieosiągniesukces,czyteżprzeciwnie-będzieskazananaporażkę.
JużwXVIIIwiekuAdamSmithsformułowałsłynnąteorięczynnikówprodukcji-pracy,kapitałuiziemi.Teoriaznajdujezastosowanierównieżdzisiaj,niewątpliwiejednakpunktciężkościpołożonyjestnapracę,czylikapitałludzki.Tokapitałludzkijestelementemspajającympozostałeczynnikiigenerującymdługotrwaływzrostprzedsiębiorstw.
ZbadaniaEYwynika,żepolscyprzedsiębiorcyzdająsobiesprawę
zroliiwagikapitałuludzkiego.Rozumieją,żedobrąkadręnależynajpierwutrzymać,anastępniestaleoniądbać.
Wjakisposóbzatrzymaćwfirmienajlepszychpracowników,jakutrzymywaćichzaangażowaniewrozwójfirmyiczynnyudziałwgenerowaniuprzychodów,awkonsekwencji-podtrzymaćstaływzrostprzedsiębiorstw?
Inaczejmówiąc–codajesatysfakcjępracownikomicoczynifirmykonkurencyjnymi?
Odpowiedźnatopytanieprzynosianalizaodpowiedziprzedsiębiorców,którąprezentujemywkolejnymrozdziale.
8
Ludzie - klucz do wzrostu
ZestatystykdotyczącychklientówEYwynika,żestrukturawynagradzaniapolskichizachodnichprzedsiębiorstwobecnieznaczącosięróżni.Popierwsze–wPolscewynagrodzeniasąznacząconiższe.Podrugie,udziałproporcjiwynagrodzeniazmiennegodocałegowynagrodzeniajestwPolsceniższyniżwspółkachzkrajówEuropyZachodniej.Tendencjesąjednakjednoznaczne–modelewynagrodzeniowestosowanewpolskich,corazbardziejkonkurencyjnychfirmachzbliżająsięiwprzyszłościbędąjeszczebardziejupodabniaćsiędomodelustosowanegowdojrzałychgospodarkach.
Chleba i igrzyskMimożeodupadkuCesarstwaRzymskiegominęłoponad1500lat,towzachowaniachludzkichparadoksalniezmieniłosięniewiele.Ludziwciążmotywujądodziałaniapieniądzeorazpoczuciezaangażowania,któredajeimsatysfakcję.
Chleba…
WPolscepanujerozpowszechnioneprzekonanie,żeistniejeodwiecznyinierozwiązywalnykonfliktinteresówmiedzypracodawcąapracownikiem.Wizerunekpracodawcybywaniejednokrotnieprzedstawianywnegatywnymświetle.Ukazujesięgojako„groźnegoszefa”,kapitalistę,dążącegoprzedewszystkimdooszczędnościimaksymalizacjiswoichzysków,częstokosztempracowników.Teoretycznie,zprostegorachunkuekonomicznegowynika,żeimmniejprzedsiębiorcazapłaciswojemupodwładnemu,tymwięcejzyskuosiągnieprzedsiębiorstwo.
Czypowyższetwierdzeniejestobecnieprawdziwe?Odpowiedźjestzaskakująca–nie!
Przeprowadzone badanie udowadnia, że teza „pracodawca chce zawsze płacić jak najmniej, a pracownik chce zarabiać jak najwięcej przy jak najmniejszym wysiłku” jest błędna.
Oferującpracownikowiwiększewynagrodzeniemożemyoczekiwaćlepszegowyniku
9
Ludzie - klucz do wzrostu
finansowegopracodawcy.Pracownicydocenieniizmotywowanim.in.wzrostemwynagrodzeńnieszukająinnegopracodawcy,pracująefektywnie,sągotowinapoświęcenia,przezcoznaczącoprzyczyniająsiędowprowadzeniaprzedsiębiorstwanaścieżkęzyskuidługofalowegorozwoju.Wzrostprzezwzrost.Rozwiązaniewin-win.
Gotowość na zmiany
Analizawynikówjednoznaczniewykazała,żepostroniepracodawcówjestdużachęćdowprowadzeniazmianwsystemiewynagrodzeńipodwyższeniapensjipracowników.Sąteżpomysły,jaktozrobić.
Prawiepołowabadanychtwierdzi,żepodniesienieśredniegopoziomuzarobkówbyłobydlagospodarkikorzystne.Większość(4/5)uważanatomiast,żeogólnierzeczbiorącpracodawcywPolscechcielibypłacićwięcejswoimpracownikom.
Pracodawcyniekoncentrująsięzatemwyłącznienaminimalizacjikosztów–dostrzegająbowiemkorzyścibiznesowewynikającezpodwyżkipłac.Ponadtowartozwrócićuwagęnafakt,żeprzytoczonepytaniaodnosząsięnietylkodouczestnikówbadania,leczdoogółufirmwgospodarce.Uczestnicybadaniauważająwięc,żeznacznaczęśćpracodawcówwPolscejestskłonnapłacićwięcejswoimpracownikom,atakapodwyżkapłacwpłynęłabypozytywnienacałągospodarkę.lin podatkowy
21%
79%
Raczej i zdecydowanie NIE
Zdecydowanie i raczej TAK
Zdaniem badanych, firmy chciałyby płacić swoim pracownikom więcej. Taką opinię wyraziło prawie 80% respondentów. Jedynie co piąty uczestnik badania (21%) nie zgadza się z taką opinią.
Czy ogólnie rzecz biorąc Pana(i) zdaniem pracodawcy w Polsce chcieliby więcej płacić swoim pracownikom?
2 892 292 315556 4 055
841 4 896
10
Ludzie - klucz do wzrostu
Klin podatkowy
Wnioskisąjasne–pracodawcysągotowipłacićwięcejswoimpracownikom.Dlaczegowięctegonierobią?
Zdaniemrespondentów,podstawowąprzyczynąsązbytwysokieobciążeniafiskalne(podatkoweiubezpieczeniowe)związanezezwiększaniemwynagrodzeniapracownikom.Podwyżkisądlanichpoprostuzadrogie.
Koszty umowy o pracę na przykładzie średniego wynagrodzenia w I kwartale 2015 r.
Wartowprowadzićwtymmiejscuznanezekonomiipojęcie„klinapodatkowego”.Klin podatkowy, wodniesieniudowynagrodzeńpracownikówikosztówzatrudnieniadlaprzedsiębiorców,jestróżnicąmiędzycałkowitymkosztemzatrudnieniapracownikazatrudnionegonapełnyetat,awynagrodzeniem„narękę”,jakietenpracownikotrzymuje.Inaczejmówiąc,klinpodatkowyjestsumądaninpłaconychprzezpracownikaipracodawcęztytułuumowyopracę.Imwyższyklinpodatkowy,tymmniejdostaniepracowniknettoprzytakimsamymbrutto.
ZgodniezdanymiGUS,przeciętniewynagrodzeniebruttowIkwartale2015roku
Źródło: zus.pox.pl
wynosiło4054,89zł1.Pracownikotrzymujedorękikwotęznacznieniższą,gdyżpomniejszanajestonaonastępującedaninynarzeczpaństwa:podatekdochodowy,składkazdrowotna,emerytalna,rentowaichorobowa.Wefekcieotrzymujedorozporządzenia2892zł.Dodatkowoodkażdejprzeciętnejpensjipracodawcamusizapłacićjeszczedodatkoweskładki(tzw.składkipostroniepracodawcy).Łącznyśrednikosztpracodawcyzwiązanyzzatrudnieniempracownikatosumakwotynettoorazdaninpłaconychnarzeczpaństwa(około4896zł).Klinpodatkowyjestszeroki.Wrezultacieobiestronysąniezadowolone,gdyżpracownikotrzymujezamało,apracodawcamusizapłacićzadużo.
1Dlaporównania-wIIkwartale2015r.wyniosło3854,88zł,wIIIkwartale3895,33zł.
11
Ludzie - klucz do wzrostu
Obowiązkowe świadczenia na rzecz państwa stanowią aż 69% wypłacanej pracownikowi pensji netto2. O tyle byłaby wyższa pensja polskiego pracownika, gdyby nie obciążenie.
Pracodawcyzwlekająwięczpodnoszeniemwynagrodzeńswoimpracownikom.Zanalizywnioskówzbadaniawynika,żeniedziejesiętakzbrakuuznaniaichpracy,umiejętnościczyzaangażowania,leczzewzględunawysokiekosztypracy.WysokieobciążeniaPITiZUSwynagrodzeniapracownikówsprawiają,żepodwyżkisądrogie,aichznaczącaczęśćzasilapublicznąkasę,aniekontapracowników.
Firmysązdania,żezmniejszenieklinapodatkowegojestdrogądowyższychpłacbezzwiększaniakosztówprzedsiębiorców.
WbadaniuEYaż89%ankietowanychwskazało,żeobniżeniepodatkówmogłobyzdecydowanielubraczejpozytywniewpłynąćnawzrostwynagrodzeńpracowników.
2http://zus.pox.pl/pit
11%
89%
Raczej i zdecydowanie NEGATYWNIE
Zdecydowanie i raczej POZYTYWNIE
Obniżenie podatków znalazło się wysoko wśród rozwiązań prowadzących do podwyżek płac Polaków. Za dobry pomysł uznało je aż 89% badanych.
Jak ocenia Pan(i) propozycję obniżenia podatków?
12
Ludzie - klucz do wzrostu
Pracodawcy pozytywnie oceniają również obniżenie kosztów pracy, jako metodę prowadzącą do zwiększenia wynagrodzeń pracowników. Jedynie 7% badanych nie uważa takiego postulatu za słuszny, przeważająca większość (93%) się z nim zgadza.
7%
93%
Raczej i zdecydowanie NEGATYWNIE
Zdecydowanie i raczej POZYTYWNIE
Jak ocenia Pan(i) propozycję obniżenia kosztów pracy?
Odsetekbadanychfirm,którekorzystnieoceniająwpływobniżeniakosztówpracynamożliwośćpodwyższeniapłac,wynosiaż93%.
Z analizy wynika, że związane z wynagrodzeniami za pracę wysokie podatki i obciążenia ZUS stanowią istotne czynniki zniechęcające badanych przedsiębiorców do podwyższenia płac swoim pracownikom.
JakpokazujeraportNarodowegoBankuPolskiegowiększośćprzedsiębiorstwuznajekosztypracyzaważnądeterminantęprowadzonejdziałalności.„Pomimostopniowegoobniżaniaklinapłacowegowlatach2007-2009,wopiniifirmwysokiepozapłacowekosztypracywciążsąnajważniejsząbarierąwtworzeniumiejscpracy.”3
3„Badanieankietowerynkupracy”,NBP,Warszawa2014,https://www.nbp.pl/publikacje/arp/raport_2014.pdf.
13
Ludzie - klucz do wzrostu
…i igrzysk
Wysokiepodatkiiskładkinaubezpieczeniaspołeczneniesąjedynymczynnikiemwymienianymprzezprzedsiębiorcówjakohamulecwzrostupłac.Kolejnąprzeszkodąjestniskamotywacjapracowników,acozatymidzie–ichrelatywnieniskaproduktywność.
Zdaniemankietowanych,nawetjeślipracownicypracująponiżejswoichmożliwości,toniekonieczniewynikatozbrakudobrejwoliczypracowitości,leczczęstozbrakuukierunkowującegobodźca,którysprawiłby,żeichbardziejefektywnaiwydajnapracawymiernieprzełożysięnawyższąpensję.Częstonierozumieją,żeichcodziennezaangażowaniewdziałaniefirmymarealnywpływnajejwynikifinansowei,finalnie,sukcesfirmynarynku,acozatymidzie-ichsukces.Niewidzązwiązkumiędzyichpracą,wynagrodzeniemawynikamifirmy.
Powyższe może przekładać się na brak motywacji - „po co mam pracować więcej na rzecz firmy, jeżeli nic z tego nie będę miał”?
WydajnośćpolskichpracownikówrośnienajszybciejwEuropie-podająEurostatiOECD.ZawskaźnikwydajnościpracyOECDprzyjęławartośćPKBdanegopaństwanagodzinępracy.WPolscewynosionokoło10euro,podczasgdyunijnaśredniatoponad32euro.Podtymwzględemjesteśmyweuropejskimogonie:mniejskuteczniewUEpracująjedynieBułgarzy,Rumuni,ŁotyszeiLitwini.
Prof.AndrzejBliklewraporcieportalupracuj.plprzekonuje,że„najlepsząmotywacjąjest(…)dobra,wartościowapraca,dającapoczuciewspółuczestnictwawczymśważnymisensownym”4.
WedługautorówraportuMinisterstwaGospodarki„kosztypracywPolscestopniowotracądecydująceznaczeniewkształtowaniupozycjikonkurencyjnejnaszegokraju.Corazważniejsząrolęodgrywajączynnikipozakosztowe,wtymnajważniejszyznich–jakośćkapitałuludzkiego”5.
4„WyzwaniaHRw2013roku”,PracujSolutions,sierpień2012.
5Raport„PrzedsiębiorczośćwPolsce”,MinisterstwoGospodarki,Warszawa,wrzesień2015,http://bs.net.pl/sites/default/files/raport_przedsiebiorczosc_w_polsce_www_ost_20140925.pdf.
14
Ludzie - klucz do wzrostu
Jakwskazująbadania,najlepszeefektyosiągajątefirmy,wktórychpracownicyidentyfikująsięzwizjąimisjąpracodawcy,atakżestawianymiimzadaniamiibiorąodpowiedzialnośćzato,corobią.Czująsięwtedypełnoprawnymiwspółautoramisukcesufirmy.
WedługklientówEY,największymwyzwaniemwzarządzaniuzasobamiludzkimijest,obokbrakudoświadczeniazawodowegopracowników,brakmotywacjidopracy.
Jednymznajistotniejszychpowodówbrakumotywacjipracownikówjestsystempłacowyprzedsiębiorstwa,któryniekreujezwiązkówmiędzyefektywnościąpracy,wynikamiprzedsiębiorstwaawynagrodzeniempracownika.
Systemywynagrodzeń,wktórychwynagrodzenieskorelowanejestzwynikami,opierająsięnaprostychzależnościachpozytywnejmotywacjiiinspiracji.Gdypracownikjasnorozumiecozyskuje,gdyosiągadobrewyniki,jestbardziejskoncentrowanynadążeniudocelu,byotrzymaćswoją„nagrodę”.
Typowyschematwynagradzaniawanalizowanychprzedsiębiorstwachwyglądanastępująco:pracownikuzyskujecomiesiącwynagrodzeniezasadnicze,aokresowodostajepremięwstałej,określonejwcześniejwysokości(najczęściejuznaniową,którejzasadyprzyznawaniasądlapracownikówniejasne).
Wpowyższymschemaciewynagradzaniabrakujeelementułączącegowynikipracypracownikazewzrostemiwynikamicałejfirmy.Pracownicyniewłączająsięwproceswzrostuswojegoprzedsiębiorstwa,ponieważniemająpoczucia,żeodtegowzrosturealniezależyichwynagrodzenie.
Zdaniem pracodawców, uzależnienie wysokości wypłacanej premii bezpośrednio od wyników firmy (jej oddziału, wyniku departamentu itp.) przyczyni się do wzrostu zaangażowania i motywacji pracownika, który dostrzeże przełożenie swoich starań i wysiłku wkładanego w codzienną pracę na otrzymywane zarobki.
15
Ludzie - klucz do wzrostu
Polscypracodawcybylibyskłonnidowprowadzeniapowyższegorozwiązania,oczymświadczyfakt,że89%ankietowanychuważapowiązaniewynagrodzeniapracownikazsytuacjąfinansowąfirmyjakomożliwośćwzrostuwynagrodzeniapracowników.
11%
89%
Raczej i zdecydowanie NIE
Zdecydowanie i raczej TAK
Co Pana(i) zdaniem mogłoby spowodować, żeby pracownicy takiej firmy jak Pana(i) zarabiali więcej: niższe obciążenia podatkowe dla firmy?
Aż 89% badanych jest zdania, że niższe podatki dla firmy doprowadziłyby do zwiększenia wynagrodzeń pracowników.
2%
98%
Raczej i zdecydowanie NIEATRAKCYJNE
Zdecydowanie i raczej ATRAKCYJNE
Kolejnym argumentem, który silnie trafia do przedsiębiorców jest lepsze powiązanie interesu pracownika z interesem firmy. Zdecydowanie podziela go 71% badanych, a 27% uważa go za raczej atrakcyjny.
Na ile wymienione niżej korzyści uzyskane dzięki wdrożeniu takiego narzędzia są atrakcyjne z punktu widzenia Pana(i) firmy: lepsze powiązanie interesu pracownika z interesem firmy?
16
Ludzie - klucz do wzrostu
Na ile wymienione niżej korzyści uzyskane dzięki wdrożeniu takiego narzędzia są atrakcyjne z punktu widzenia Pana(i) firmy: podniesienie motywacji pracowników?
2%
98%
Raczej i zdecydowanie NIEATRAKCYJNE
Zdecydowanie i raczej ATRAKCYJNE
Bardzo silnym argumentem na rzecz narzędzia do optymalizacji funduszu płacowego jest podniesienie motywacji pracowników. Jako zdecydowanie atrakcyjny wskazało go aż 82% badanych. 16% twierdzi, że jest on raczej atrakcyjny.
Ponadto,98%ankietowanychprzedsiębiorcówoczekiwałoby,dziękiwdrożeniunowegosystemupłacowego,korzyściwpostacipodniesieniamotywacjipracownikóworazlepszegopowiązaniainteresówpracownikazinteresemfirmy.
Bezpośredniepołączeniewynikówspółkizwysokościąpremiipracownikówtorozwiązaniewin-win:wyższepremiedlapracownikówiwyższastopawzrostuprzedsiębiorstwa.
17
Ludzie - klucz do wzrostu
Wielefirmwśródstrategicznychpriorytetów,któremająimzapewnićprzewagękonkurencyjną,wymieniawzrostzaangażowaniapracowników.Zaangażowaniuzkoleisprzyjająjasneiklarownezasadywynagradzania,opartenatwardych,mierzalnychwskaźnikach.Osoby,któreniewiedzą,jakiegorzęduprzychodygenerujeichfirma,niecharakteryzująsięszczególniewysokimpoziomemzaangażowaniaczyidentyfikacjizfirmą.
Przytoczonewynikipotwierdzają,żeprzedsiębiorcysągotowipodwyższyćpłacepracownikom,jeżelizostanąspełnionedwapodstawowewarunki:obniżenieobciążeńfiskalnychorazwyższamotywacjaiproduktywnośćpracowników.
Czy pomysły pracodawców można wprowadzić w życie już teraz, za pomocą istniejących, dostępnych narzędzi, bez oczekiwania na zmiany legislacyjne czy wielkie reformy strukturalne?
318
Podwyżki płac od zaraz – to możliwe
19
Na ile wymienione niżej korzyści uzyskane dzięki wdrożeniu takiego narzędzia są atrakcyjne z punktu widzenia Pana(i) firmy: podniesienie całkowitego wynagrodzenia pracowników?
7%
93%
Raczej i zdecydowanie NIEATRAKCYJNE
Zdecydowanie i raczej ATRAKCYJNE
Zwiększeniewynagrodzeniapracownikaniemusisięwiązaćzewzrostemkosztówpostroniepracodawcy.
Abyzwiększyćpoziomwynagrodzenianettopracownikabezjednoczesnegopodnoszeniakosztówpracodawcy,wartokorzystaćzdostępnychwpolskimprawieprzepisów,dziękiktórymmożliwyjestwzrostwynagrodzenianettobezzwiększeniaobciążeńpodatkowych,jakrównieżskładeknaubezpieczeniespołeczne.
Wartododać,że93%badanychprzedsiębiorcówwzięłobypoduwagęwprowadzenienarzędzia,dziękiktóremuzgodniezprawemmożnabyzmienićsystempremiowyfirmytak,abypracownicyzarabialiwięcej,afirmaoszczędzała.
58% badanych uznało, że zdecydowaną korzyścią z wprowadzenia w firmie narzędzia do optymalizacji funduszu płacowego byłoby podniesienie całkowitego wynagrodzenia pracowników. Co trzeci badany (35%) uznał, że takie podniesienie wynagrodzenia jest pewną korzyścią, a 7% badanych w tym przypadku korzyści nie widzi.
20
Podwyżki płac od zaraz – to możliwe
Na ile wymienione niżej korzyści uzyskane dzięki wdrożeniu takiego narzędzia są atrakcyjne z punktu widzenia Pana(i) firmy: niższy ZUS, VAT i PIT dla firmy?
2%
98%
Raczej i zdecydowanie NIEATRAKCYJNE
Zdecydowanie i raczej ATRAKCYJNE
Zdecydowanie silniej przemawia do pracodawców argument obniżenia ZUS-u, VAT-u i PIT-u. Aż 73% respondentów uznało go za zdecydowanie atrakcyjny, a 24% za raczej atrakcyjny. Jedynie do 2% argument ten nie przemawia.
Ponadto,98%pracodawcówuważa,żemożliwośćzastosowanianiższejstawkipodatkówi/lubzmniejszenieobciążeńubezpieczeniowychwpozytywnysposóbwpłynienawzrostwynagrodzeniapracowników.
Jednym z najlepszych rozwiązań możliwych do zastosowania przez przedsiębiorców, aby zwiększyć wynagrodzenie pracowników przy jednoczesnym wzroście ich motywacji, jest uzależnienie systemu premiowego od wyników finansowych firmy.
Polskieustawodawstwodajemożliwośćtraktowaniapremiiwypłacanychpracownikomiczłonkomzarząduwsposóbpreferencyjny.Rozwiązanietocieszysięcorazwiększymzainteresowaniemnarynkuizaczynabyćpowszechniestosowanewsektorześrednichprzedsiębiorstw.
Dziękiodpowiedniejmodyfikacji–zamianiezwyczajowejpremiiuznaniowejnapremięopartąowskaźnikfinansowyfirmy,przedsiębiorcauzyskujekorzyścidwojakiegorodzaju:znaczącywzrostzaangażowaniapracownikówwrozwójfirmy,ichmotywacjiiefektywnościpracyorazmaterialneograniczenieobciążeńPITiZUS.
21
Podwyżki płac od zaraz – to możliwe
Tylkojednawartośćjestwyznacznikiemdługofalowegosukcesufirmy–zysknetto.Pracownikpracujewydajniej,jeżeliwie,żeczęśćwypracowanegozyskunettotrafidojegokieszeni.
KlienciEYuzależniająwypłatypremiiodróżnychskładnikówfinansowych,wzależnościodspecyfikibranżyipotrzebbiznesowych.Donajpopularniejszychzaliczyćnależyzyskprzedopodatkowaniem(EBT–earnings before tax),wskaźnikokreślającyrentownośćzinwestycji(ROCE–return on capital employed)czyzyskprzedsiębiorstwaprzedpotrąceniemodsetekodzaciągniętychkredytów,podatkóworazamortyzacji(EBITDA-earnings before interest, taxes, depreciation and amortization).
Jaksytuacjaprzedstawiasięobecniewśródpolskichprzedsiębiorstw?Mimożeokoło93%respondentówbadaniawypłacapracownikompremie,aż30%spośródnichniewykorzystujewskaźnikówefektywnościwzarządzaniuludźmi.
Jakie elementy pakietu wynagrodzeń występują w Pana(i) firmie?
96%
93%
58%
13%
3%
Wśród występujących w firmach elementach pakietu wynagrodzeń wymieniano kolejno: płacę zasadniczą (96%), premię lub prowizję (93%), świadczenia pozapłacowe (58%), oraz honoraria autorskie z 50% kosztem przychodu – 13% wskazań.
Podwyżki płac od zaraz – to możliwe
22
Czy w Pana(i) firmie wykorzystywane są twarde wskaźniki (wskaźniki efektywności) w zarządzaniu ludźmi?
Proszę zaznaczyć jak ocenia Pan(i) wymienione propozycje: połączenie wzrostu płac z wyższą efektywnością pracowników?
Najczęściej twarde wskaźniki w zarządzaniu wykorzystywane są na poziomie działu sprzedaży (46% wskazań) i kierowniczym (41%). W 32% badanych firm są wykorzystywane również na poziomie innych działów, a w 30% nie są wykorzystywane wcale.
Za rozwiązanie jeszcze skuteczniejsze w podnoszeniu wynagrodzeń, przedsiębiorcy uznali połączenie wzrostu płac z efektywnością pracowników. Aż 97% badanych uznało takie rozwiązanie za dobre. Przeciwnego zdania było jedynie 3% badanych.
3%
97%
Raczej i zdecydowanie NEGATYWNE
Zdecydowanie i raczej POZYTYWNE
WieluklientówEY,którzywprowadziliprogramymotywacyjneopartenamierzalnychwskaźnikach,osiągaponadprzeciętnewynikibiznesowe.
46%
41%
32%
30%
WedługbadaniaEY,97%ankietowanychprzedsiębiorcówoceniapołączeniewzrostupłaczefektywnościąpracownikówzadobrerozwiązanie.
Podwyżki płac od zaraz – to możliwe
23
Wdzisiejszym,globalnymikonkurencyjnymświecie,pracodawcyniemogąkonkurowaćjużtylkotanimiproduktamiiusługaminiskiejjakości.Wzrostgospodarczyinowemiejscapracysąnapędzaneprzezinnowacyjnegospodarkiopartenawiedzy.Rozwiązanie,októrymmowaobok,wyraźniezwiększainnowacyjnośćikreatywnośćpracowników.Premiujetwórcząpracę,niestandardowepodejściedoproblemówiindywidualnemetodypracy.Cowięcej,wprowadzenietakiegorozwiązaniapozwalastworzyćtalentomkonkurencyjnewarunkizatrudnienia.
Innym,wciążjeszczezbytrzadkostosowanymrozwiązaniemjestzastosowaniepodwyższonychkosztówuzyskaniaprzychodu.Polegaononazaklasyfikowaniuczęściwypłacanegopracownikomwynagrodzeniajakohonorariumztytułuudostępnieniaprawautorskichdotworzonychprzeznichutworów.Pozwalatonazastosowanie50%kosztówuzyskaniaprzychoduwstosunkudotejczęściwynagrodzenia.Wkonsekwencji,pracownicyotrzymująwyższewynagrodzenianettoprzyniezmienionymbudżeciepłac,bądźkosztyponoszoneprzezfirmęztytułuwypłacanychwynagrodzeńzostająznacznieobniżone(przyzachowaniubieżącegowynagrodzeniapracownikównetto).
Przedstawionepowyżejrozwiązaniaciesząsięnajwiększymzainteresowaniemwśródpracownikówipracodawców,niewyczerpująjednakspektrummożliwościoptymalizacyjnych.Funkcjonująrównieżrozwiązania,októrychistnieniuprzedsiębiorcyczęstopoprostuniewiedząiktórychniesąświadomi.
Wprowadzeniezmianwsposobiewynagradzaniapociągazasobądługoterminowekonsekwencje.Przedsiębiorcyniemogąjednakzapominać,żekluczowejestwłaściwezarządzenieprocesemzmianyiwskazanieobszarówryzyka.Doprofesjonalnegoprzeprowadzeniaorganizacjiprzezetapmodyfikacjicorazczęściejzatrudniasięwykwalifikowanychdoradców.
Podwyżki płac od zaraz – to możliwe
24
Należyzadbaćoodpowiedniąkomunikacjęplanowanychzmianwśródpracownikówisprawić,abycelefinansowebyłyjasneizrozumiałe.Trzebadaćwskazówki,wjakisposóbmożnateceleosiągnąćorazprzedstawić,jakiwpływichzrealizowaniebędziemiałonaportfelepracowników.
Wniniejszymrozdzialedokonaliśmyanalizyprzedsiębiorstwawskalimikro,tj.napoziomiepracownik–pracodawca.Ostatnirozdziałraportuchcielibyśmypoświęcićnaomówienieefektówwzrostupłacwskalimakroekonomicznej.
25
426
Wzrost płac a gospodarka
27
Czy Pana(i) zdaniem podniesienie średniej zarobków pracowników byłoby dla gospodarki:
36%
43%
21%
NIEKORZYSTNE
KORZYSTNEOBOJĘTNE
43% badanych uważa, że podniesienie średniej zarobków pracowników będzie dla gospodarki korzystne. 21% uważa, że obojętne, a 36% twierdzi, że niekorzystne.
Im więcej masz, tym więcej kupujesz
Podniesieniewynagrodzeńpracownikomprzyczynisiędowzrostuichdochodurozporządzalnego.Innymisłowy,więcejpieniędzytrafidoichkieszeni.Wyższydochóddodyspozycjipociągniezasobąwyższewydatkinausługiikonsumpcję.Tonaturalne–imwiększąmamywypłatęnakoncie,tymczęściejkupujemy,wychodzimydorestauracjiczypodróżujemy.Krótkomówiąc–więcejkonsumujemy.
Powyższestwierdzeniewydajesięoczywiste,majednakkluczoweznaczeniedlawzrostuprzedsiębiorstwi,pośrednio,całejgospodarki.Bogatsikonsumencinabywająwięcejproduktówiusług,zwiększającprzychodyfirmiprzyczyniającsiędoichwiększegozysku.Dziękitemu,wspomnianawewstępieizobrazowanagrafem,pętlawzrostuzamykasię.
Wzrost płac a gospodarka
NatleinnychkrajówUniiEuropejskiejPolskajestkrajemtaniejsiłyroboczej
NatleinnychkrajówUniiEuropejskiejpłacewPolscesąodpowiednieidobrzeoddająefektywnośćpracy
NatleinnychkrajówUniiEuropejskiejwPolscepłacisiępracownikomzbytwiele,jeśliweźmiemypoduwagęefektywnośćpracy
28
Obecnie w mediach toczy się dyskusja na temat kosztów pracy w Polsce. Która z poniższych opinii najlepiej oddaje Pana(i) zdanie w tej kwestii:
20% 56%
24%
Polska krajem taniej siły roboczej
56%respondentówobjętychnaszymbadaniemtwierdzi,żePolskajestpostrzeganajestjakokrajtaniejsiłyroboczej.Jedynie24%badanychpracodawcówuważa,żepłacewPolscesąnaodpowiednimpoziomieiwłaściwieoddająefektywnośćpracy.
Wopiniiprzeważającejwiększościpracodawców-uczestnikówbadania,wynagrodzeniawPolscesązbytniskiewzestawieniuzefektywnościąpolskichpracowników.Zdaniemprzedsiębiorców,powinnosiępodwyższyćpłacebezrozszerzaniaklinapodatkowego.
WdyskusjinatematkosztówpracywPolsceponadpołowaprzedsiębiorców(56%)zgadzasięopinią,żePolskanatleUniiEuropejskiejnadaljestkrajemtaniejsiłyroboczej.
Co zrobić, aby to zmienić?
Zdaniemekspertówistotnejestdziałaniedwutorowe–wdługimikrótkimokresie.DługookresowoPolskapowinnaprzeprowadzićznaczącereformystrukturalnem.in.wzakresieinfrastrukturyiedukacji,atakżezwiększyćinwestycjeoraznakładynabadaniairozwój6.
Wkrótkimokresienależyzwiększyćpłace,alebezzwiększaniakosztówpracodawców.Pracodawcyniewykazująoptymizmuwoceniemożliwościwprowadzeniadługookresowychzmian.Prawie2/3badanychjestzdania,żewobecnychwarunkachgospodarczychzmianategostanurzeczyjestnierealna.
6Polskawogonie”,„Wprost”,nr18/2014(1626),27kwietnia2014r.
Wzrost płac a gospodarka
29
W dyskusjach na temat kosztów pracy bardzo często pojawia się głos, że Polska jest krajem taniej siły roboczej i że dla rozwoju gospodarki trzeba jak najszybciej to zmienić. Czy uważa Pan(i) tego typu postulaty w obecnych warunkach gospodarczych za:
40%
60%
Raczej i zdecydowanie NIEREALNE
Zdecydowanie i raczej REALNE
Czy Pana(i) zdaniem w dyskusjach na temat wynagrodzeń w Polsce opinie pracodawców są brane pod uwagę w wystarczającym zakresie?
14%
86%Raczej i zdecydowanie NIE
Zdecydowanie i raczej TAK
Wkrótkimokresiesytuacjaprzedstawiasiędużokorzystniej.AbyzmienićpostrzeganiePolskijakokrajutaniejsiłyroboczej,należysukcesywniedążyćdopodwyższaniazarobkówpracownikównajbardziejproduktywnych.Tutajankietowaniwidząwiększąszansęnazmiany.
PracodawcywPolscemająswojepomysłynazmianywotoczeniugospodarczym,ukierunkowanenasukcesprzezpowiązanieinteresówpracownikazcelempracodawcywdążeniudozwiększeniamotywacjipracownika.Wpowszechnychdyskusjachichgłosjestjednakpomijany,przezconiemogązrealizowaćswoichpostulatów.
Około86%pracodawców,którzywzięliudziałwnaszymbadaniu,uważa,żewdyskusjachnatematwynagrodzeńwPolsceopiniepracodawcówzdecydowanielubraczejniesąbranepoduwagę.
530
Podsumowanie
31
O badaniu Badanie przeprowadzono we wrześniu 2015 roku na zlecenie EY przez Cube Research. Do udziału w badaniu zaproszono członków zarządów 1100 firm, zatrudniających ponad 50 pracowników i osiągających co najmniej kilkunastomilionowe przychody. Zastosowano metodę łączoną: CATI (wywiady telefoniczne) + CAWI (ankieta wypełniana online). Badanie finalnie przeprowadzono na próbie 100 osób.
• Zaangażowaneizmotywowanezespołytonajwiększykapitałwspółczesnychprzedsiębiorstw,generującyzyskiiprzyczyniającysiędowprowadzeniaichnaścieżkęwzrostu.
• Polskisystemprawnopodatkowyoferujefirmomnarzędzia,którepozwalająimnazwiększeniepłacnettopracownikówbezjednoczesnegozwiększeniakosztówpracodawcy.
• Wzrostpensjiprzyczyniasiędolepszejmotywacjiiretencjikadrypracowniczej.
• Jednocześnie,wzrostdochodurozporządzalnegopracownikównapędzakonsumpcję,wpływanawzrostpoziomusprzedażyizyskówprzedsiębiorstw.
• Pętlawzrostu,zainicjowanawzrostempłacpracowników,zamykasięwzrostemfirm.
32
Kontakt
Michał GrzybowskiPartner w Dziale Doradztwa Podatkowego, Lider Zespołu People Advisory [email protected] tel.+48225577559
Marek JarockiDyrektor w Dziale Doradztwa Podatkowego w Zespole People Advisory [email protected] tel.+48225577943
Eliza Skotnicka
Starszy Menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego w Zespole People Advisory Services [email protected] tel.+48225577503
Ewa Kurmanowska
Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego w Zespole People Advisory Services [email protected] tel.+48225578935
ey.com/pl/pas
EY|Assurance|Tax|Transactions|Advisory
O firmie EY
EYjestświatowymlideremrynkuusługprofesjonalnychobejmującychusługiaudytorskie,doradztwopodatkowe,doradztwobiznesoweidoradztwotransakcyjne.Naszawiedzaorazświadczoneprzeznasnajwyższejjakościusługiprzyczyniająsiędobudowyzaufanianarynkachkapitałowychiwgospodarkachcałegoświata.WszeregachEYrozwijająsięutalentowaniliderzyzarządzającyzgranymizespołami,którychcelemjestspełnianieobietnicskładanychprzezmarkęEY.Wtensposóbprzyczyniamysiędobudowysprawniejfunkcjonującegoświata.Robimytodlanaszychklientów,społeczności,wktórychżyjemyidlanassamych.
NazwaEYodnosisiędofirmczłonkowskichErnst&YoungGlobalLimited,zktórychkażdastanowiosobnypodmiotprawny.Ernst&YoungGlobalLimited,brytyjskaspółkazodpowiedzialnościąograniczonądowysokościgwarancji(companylimitedbyguarantee)nieświadczyusługnarzeczklientów.Abyuzyskaćwięcejinformacji,wejdźnawww.ey.com/pl
EY,RondoONZ1,00-124Warszawa
©2016EYGMLimited. Wszelkieprawazastrzeżone.
SCORE:009.01.16
ey.com/pl
Niniejszapublikacjazostałasporządzonaznależytąstarannością,jednakzkoniecznościpewneinformacjezostałypodanewskróconejformie.Wzwiązkuztympublikacjamacharakterwyłącznieorientacyjny,azawartewniejdaneniepowinnyzastąpićszczegółowejanalizyproblemulubprofesjonalnegoosądu.
Ernst&Youngnieponosiodpowiedzialnościzajakiekolwiekstratypowstałewwynikuczynnościpodjętychlubzaniechanychnapodstawieniniejszejpublikacji.Zalecamy,bywszelkieprzedmiotowekwestiebyłykonsultowanezwłaściwymdoradcą.