Unitat Gastroenterologia-Malalties Inflamatòries Intestinals Servei d’Aparell Digestiu
Hospital UniversitariGERMANS TRIAS I PUJOL
Curso “Miquel Angel Gassull” sobreEnfermedades Inflamatorias Intestinales
Course “Miquel Angel Gassull”on Inflammatory Bowel Diseases
xxiv1 y 2 de Diciembre 2016
December, 1st-2nd 2016Barcelona, Spain
Hotel Barceló Sants
www.monografico.bocemtium.com
Organizado por • Organized by Avalado por • Sponsored by
PROGRAMA FINAL • FINAL proGrAM
Servei d’Aparell DigestiuUnitat GastroenterologiaMalalties Inflamatòries Intestinals
Curso “Miquel Angel Gassull” sobreEnfermedades Inflamatorias Intestinales
Course “Miquel Angel Gassull”on Inflammatory Bowel Diseases
xxiv
Organizado por
Organized by
Secretaría Científica
Scientific Secretariat
Actividad acreditada por el “Consell Català de FormacióContinuada de les Profesions Sanitàries - Comisión de Formación
Continuada del Sistema Nacional de Salud” con 1,4 créditos (Número de registro 09/016707-MD)
Acreditación
Acreditation
Avalado por
Sponsored by
Declarado de interés docente por
• Declared of docent interest by
Unitat Gastroenterologia – Malalties Inflamatòries Intestinals
Gastroenterology – Inflammatory Bowel Diseases UnitHospital Universitari Germans Trias i Pujol, Badalona. Spain
2 xxiv Curso • Course
Estimados compañeros/as:
Tenemos el placer, una vez más, de daros nuestra más cordial bienvenida al XXIV Curso “Miquel Àngel Gassull” sobre Enfermedades Inflamatorias Intestinales, que organizamos desde el Hospi-tal Universitari Germans Trias i Pujol de Badalona.
Para esta vigésimo cuarta edición hemos introducido diversos cambios sustanciales en el formato del curso (¡renovarse o morir!). El primero ha sido la modificación en las fechas habituales de ce-lebración del curso – viernes y sábado por la mañana en plena resaca post-navideña – a un jueves por la tarde y viernes completo a principios de diciembre, con el objeto de no hipotecar el fin de semana de ponentes y asistentes. Además, hemos cambiado la sede del curso a Barcelona, en el Hotel Barceló Sants, ubicado en la propia estación terminal de ferrocarril, comunicado por metro con el aeropuerto y con el centro de la ciudad. El último cambio – en modo alguno el menos impor-tante – ha sido modificar el contenido del curso, dedicando toda la tarde del jueves a la discusión de tres casos clínicos, por sendos paneles de expertos, y con la participación de todos vosotros, expandiendo así la parte que en ediciones previas se denominaba “Preguntas cortas, respuestas breves”, y que siempre ha sido valorada muy favorablemente por los asistentes. Por otro lado, se ha reducido la parte de “ciencia básica” la cual se ha integrado dentro de sesiones de ámbito clíni-co con temas relacionados con las mismas.
Como siempre, nos hemos esforzado en reunir un amplio grupo de expertos nacionales e interna-cionales que, estamos seguros, van a dictar lecciones de alto nivel científico y didáctico, con los que esperamos podáis establecer un fructífero diálogo.
Esperamos que los cambios introducidos en el curso mejoren el ya elevado grado de aceptación entre los que sois “habituales” del mismo, y colme las expectativas de aquellos que asistáis por primera vez.
Que disfrutéis del curso y de Barcelona
Servicio Aparato Digestivo • Department of Gastroenterology Hospital Universitari Germans Trias i Pujol
Eduard Cabré Eugeni Domènech
1 y 2 de Diciembre 2016December, 1st-2nd 2016Barcelona, SpainHotel Barceló Sants
Bienvenidos a Barcelona
Welcome to Barcelona
3xxiv Curso • Course
Curso “Miquel Angel Gassull” sobreEnfermedades Inflamatorias Intestinales
Course “Miquel Angel Gassull”on Inflammatory Bowel Diseases
xxiv
4 xxiv Curso • Course
Programa Científico
Scientific Programme
Jueves, 1 de Diciembre • Thursday, 1st December
16:00 - 16:45 h. Recogida de documentación e inscripciones Document delivery and on-site registration
16:45 - 17:00 h. Bienvenida e introducción al curso Welcome and introductory remarks
17:00 - 20:00 h. Discusión interactiva de casos clínicos Interactive discussion of clinical cases Moderadores / Chairmen: Eugeni Domènech, Eduard Cabré
17:00 - 18:00 h. Caso #1 Case #1
Panel: Manuel Barreiro (Santiago de Compostela) Maria Esteve (Terrassa) Andreas Sturm (Berlin) Alessandro Armuzzi (Roma)
18:00 - 18:20 h. Café Coffee break
18:20 - 19:10 h. Caso #2 Case #2 Panel: Shomron Ben Horin (Tel Hashomer) Antonio López-San Román (Madrid) Ingrid Ordás (Barcelona) Ana Wilson (London)
19:10 - 20:00 h. Caso #3 Case #3 Panel: María Chaparro (Madrid) Geert D’Haens (Amsterdam) Jordi Guardiola (L’Hospitalet de Llobregat) Konstantinos Katsanos (Ioannina)
1 y 2 de Diciembre 2016December, 1st-2nd 2016Barcelona, SpainHotel Barceló Sants
5xxiv Curso • Course
Viernes, 2 de Diciembre • Friday, 2nd December
09:00 - 10:20 h. Manejo de la colitis ulcerosa en la práctica real real-life management of ulcerative colitis Moderador / Chairman: Eduard Cabré (Badalona)
09:00 - 9:20 h. Corticorrefractariedad en brotes moderados o graves de colitis ulcerosa: Existen diferencias?
Steroid-refractoriness in moderate or in acute-severe ulcerative colitis flares: Is there any difference?
Eugeni Domènech (Badalona)
09:20 - 9:40 h. Tratamiento combinado con aminosalicilatos en tratamiento de inducción o mantenimiento en colitis ulcerosa: la evidencia y mi práctica personal
Combination therapy with aminosalicylates in induction or maintenance therapy in ulcerative colitis: the evidence and my personal practice
Andreas Sturm (Berlin)
09:40 - 10:00 h. Papel actual de los anti-TNF subcutáneos en la colitis ulcerosa y perspectivas futuras
Current role of subcutaneous anti-TNF in ulcerative colitis and future perspectives
Gionata Fiorino (Milano)
10:00 - 10:20 h. Discusión Discussion
10:20 - 10:50 h. Café Coffee break
10:50 - 12:10 h. Lesiones premalignas en la colitis ulcerosa premalignant lesions in ulcerative colitis Moderador / Chairman: Miquel A. Gassull (Badalona)
10:50 - 11:10 h. Factores relacionados con la carcinogénesis cólica en la colitis ulcerosa Factors related to colon carcinogénesis in ulcerative colitis Francisco Rodríguez-Moranta (L’Hospitalet de Llobregat)
Programa Científico
Scientific Programme
Curso “Miquel Angel Gassull” sobreEnfermedades Inflamatorias Intestinales
Course “Miquel Angel Gassull”on Inflammatory Bowel Diseases
xxiv
6 xxiv Curso • Course
11:10 - 11:30 h. Riesgo de cáncer colorrectal en pacientes con colitis ulcerosa y displasia de bajo grado
Risk of colorectal cancer in patients with ulcerative colitis and low-grade dysplasia
Ana Wilson (London)
11:30 - 11:50 h. Adenomas esporádicos y adenomas en mucosa colítica: ¿Son realmente conceptos distintos?
Sporadic adenomas and adenomas arising from colitic mucosa (ALMs): Are they truly different concepts?
Shomron Ben-Horin (Tel-Hashomer)
11:50 - 12:10 h. Discusión Discussion
12:10 - 13:30 h. Manejando los efectos adversos farmacológicos Managing drug-related adverse-effects Moderadora / Chairwoman: Míriam Mañosa (Badalona)
12:10 - 12:30 h. Conocimiento actual de la psoriasis paradójica inducida por anti-TNF Current knowledge of anti-TNF-induced paradoxical psoriasis Eva Vilarrasa (Barcelona)
12:30 - 12:50 h. Lupus eritematoso inducido por fármacos en la EII: Cuándo sospecharlo, criterios diagnósticos, cómo manejarlo
Drug-induced lupus erythematosus in IBD: When should it be suspected, which are its diagnostic criteria, and how to manage it
Konstantinos Katsanos (Ioannina)
12:50 - 13:10 h. Infección por virus del papiloma en la EII: Prevalencia, riesgos y manejo Papilomavirus infection in IBD: Prevalence, risks, and management Aureli Torné (Barcelona)
13:10 - 13:30 h. Discusión Discussion
13:30 - 15:15 h. Comida Lunch
15:15 - 16:35 h. Una actualización del manejo de la enfermedad perianal An update in the management of perianal disease Moderadora / Chairwoman: Triana Lobatón (Badalona)
15:15 - 15:35 h. Una revisión de los tratamientos de rescate cuando fallan los anti-TNF A review of rescue therapies when anti-TNFs fail Valle García-Sánchez (Córdoba)
1 y 2 de Diciembre 2016December, 1st-2nd 2016Barcelona, SpainHotel Barceló Sants
7xxiv Curso • Course
15:35 - 15:55 h. Opciones quirúrgicas en la enfermedad de Crohn perianal: sedales, colgajos y terapia biológica local
Surgical options in perianal Crohn’s disease: setons, flaps, and local biological therapies
Willem A. Bemelman (Amsterdam)
15:55 - 16:15 h. Cáncer anal en enfermedad de Crohn Anal cancer in Crohn’s disease Laurent Beaugerie (Paris)
16:15 - 16:35 h. Discusión Discussion
16:35 - 17:00 h. Café Coffee break
17:00 - 17:20 h. Manejando la inmunosupresión en la EII Dealing with immunosuppression in IBD Moderador / Chairman: Eugeni Domènech (Badalona)
17:20 - 17:40 h. Inmunosenescencia e inflamación intestinal Immunosenescence and intestinal inflammation Neil A. Mabbott (Edinburgh)
17:40 - 18:00 h. Tratamiento combo con anti-TNFs in mi práctica clínica: ¿Cómo, cuándo y por cuánto tiempo?
Combo-therapy with anti-TNFs in my clinical practice: How, when, and for how long?
Geert D’Haens (Amsterdam)
18:00 - 18:20 h. Estrategias radicales de supresión terapéutica: retirada de inmunosupresión en EC y CU. ¿Quiénes son los candidatos reales?
Radical exit strategies: immunosuppression discontinuation in CD and UC. Who are the real candidates?
Alessandro Armuzzi (Roma)
18:20 - 18:40 h. Discusión Discussion
18:40 - 18:45 h. Comentarios finales Closing remarks
Alessandro Armuzzi • Internal Medicine Unit, Complesso Integrato
Columbus, Università Catolica. Roma. Italy
Manuel Barreiro • Department of Gastroenterology. University
Hospital. Santiago de Compostela. Spain
Laurent Beaugerie • Department of Gastroenterology and Nutrition,
Hôpital Saint-Antoine. Paris. France
Willem Bemelman • Department of Surgery, Academic Medical Center.
Amsterdam. The Netherlands
Shomron Ben-Horin • Gastroenterology Department, Sheba Medical
Center. Tel-Hashomer. Israel
Eduard Cabré • IBD Unit, Department of Gastroenterology, Hospital
Germans Trias i Pujol. Badalona. Spain
María Chaparro • Department of Gastroenterology, Hospital de la
Princesa. Madrid. Spain
Geert D’Haens • Inflammatory Bowel Disease Centre, Academic
Medical Centre. Amsterdam. The Netherlands
Eugeni Domènech • IBD Unit, Department of Gastroenterology, Hospital
Germans Trias i Pujol. Badalona. Spain
Maria Esteve • Department of Gastroenterology. Hospital Mútua
de Terrassa. Terrassa. Spain
Gionata Fiorino • IRCCS in IRCCS in Gastroenterology. Istituto Clinico
Humanitas. Rozzano, Milano. Italy
Valle García • Department of Gastroenterology, Hospital Reina
Sofia. Córdoba. Spain
Miquel A. Gassull • Institut per a la Recerca Biomèdica Germans Trias i
Pujol. Badalona. Spain
Jordi Guardiola • Department of Gastroenterology, Hospital
Universitari de Bellvitge. L’Hospitalet de Llobregat. Spain
Konstantinos Katsanos • Division of Gastroenterology, University of
Ioannina. Ioaninna. Greece
Triana Lobatón • IBD Unit, Department of Gastroenterology, Hospital
Germans Trias i Pujol. Badalona. Spain
Antonio López San Román • Department of Gastroenterology, Hospital
Universitario Ramon y Cajal. Madrid. Spain
Neil A. Mabbott • The Roslin Institute & Royal (Dick) School of
Veterinary Sciences, University of Edinburgh. Edinburgh. United Kingdom
Miriam Mañosa • IBD Unit, Department of Gastroenterology, Hospital
Germans Trias i Pujol. Badalona. Spain
Ingrid Ordás • Departmen of Gastroenterology, Hospital Clínic.
Barcelona. Spain
Francisco Rodríguez-Moranta • Department of Gastroenterology, Hospital
Universitari de Bellvitge. L’Hospitalet de Llobregat. Spain
Andreas Sturm • Department of Gastroenterology. DRK Kliniken
Berlin. Berlin. Germany
Aureli Torné • Department of Gynecology, Hospital Clínic.
Barcelona. Spain
Eva Vilarrasa • Department of Dermatology, Hospital de la Santa
Creu i Sant Pau. Barcelona. Spain
Ana Wilson • IBD Unit, St Mark’s Hospital, Harrow, Middlesex.
Imperial College. London. United Kingdom
Curso “Miquel Angel Gassull” sobreEnfermedades Inflamatorias Intestinales
Course “Miquel Angel Gassull”on Inflammatory Bowel Diseases
xxiv
8 xxiv Curso • Course
Participantes
Faculty
1 y 2 de Diciembre 2016December, 1st-2nd 2016Barcelona, SpainHotel Barceló Sants
9xxiv Curso • Course
Información general
General Information
Hotel Barceló SantsPlaça dels Països Catalans, s/n • 08014 BarcelonaGPS: 41.379135 | 2.139603Tel: +34 93 503 53 00 • Fax: +34 93 4906045Email: [email protected] • www.barcelo.com/barcelohotels
Sede • Venue
Español e inglés · Spanish and EnglishServicio de traducción simultánea • Simultaneous translation
Idiomas oficiales • official Languages
La cuota de inscripción incluye el libre acceso a las sesiones científicas, documentación, programa científico, certificado de asistencia, almuerzo de trabajo del viernes día 2, cafés entre sesiones y servicio de traducción simultánea.
The participant´s registration fee includes free access to all scientific sessions,documentation folder, scientific programme, attendance certificate, friday 2thworking lunch, coffee breaks and simultaneous translation service.
Inscripción • registration
Será obligatorio el uso de la tarjeta identificativa nominal para el acceso a todas las sesiones y actos asociados al Curso.
The wearing of badges is compulsory both during scientific sessions and at all events associated with the Course.
Distitivos • Badges
Está prevista la celebración de una exposición comercial paralela a los actos científicos, dirigida a las empresas de productos farmacéuticos e instrumental relacionado con el tema, ubicada en el hall del auditorio del BCIN.
A parallel exhibition of pharmaceutical products and technical equipment will be held throughout the course.
Reconocimiento como Activitat d’Interés Sanitari por el Institut d’Estudis de la Salut de la Generalitat de Catalunya en trámite.
Exhibición técnica • Technical Exhibition
425 Euro 475 Euro
hasta el 1 de octubre de 2016until October 1st, 2016
despues del 2 de octubre de 2016after October 2nd, 2016
21% IVA incluido • 21% VAT included
Cuota de inscripción registration Fee
No está permitida la utilización de móviles en las salas.Use of phones are not allowed inside meeting rooms.
No está permitido realizar fotografías en todo el recinto donde se celebra el congreso.Taking pictures is not allowed in the venue where the conference is held.
No está permitido realizar grabaciones en todo el recinto donde se celebra el congreso.Video recording is not allowed in the venue where the conference is held.
Durante la celebración del congreso, se podrán realizar grabaciones aleatorias por parte de bocemtium. Podrá ejercitar sus derechos de acceso, rectificación y cancelación, contactando por escrito a la dirección: Vía Augusta 59, 4º 08006 Barcelona o al siguiente correo electrónico: [email protected]
During the congress, video recordings can be made randomly by bocemtium. You can exercise your rights of access, rectification, cancellation and opposition, in a communication addressed to Via Augusta 59, 4th floor 08006 Barcelona (Spain) and/or the following e-mail address: [email protected]
plaza gala placídia, 1 • 08006 barcelona, spainTel. +34 934 161 [email protected]
DirecciónAdressPlaça dels Països Catalans, s/n 08014 Barcelona
CoordenadasCoordinates41°22’44.9”N 2°08’22.6”E
Curso “Miquel Angel Gassull” sobreEnfermedades Inflamatorias Intestinales
Course “Miquel Angel Gassull”on Inflammatory Bowel Diseases
xxiv
10 xxiv Curso • Course
Cómo llegar
How to get to
xxiv Curso • Course
Secretaría Técnica
Technical Secretariat
1 y 2 de Diciembre 2016December, 1st-2nd 2016Barcelona, SpainHotel Barceló Sants
11xxiv Curso • Course
Notas
Notes
Secretaría Científica • Scientific Secretariat
Unitat Gastroenterologia - Malalties Inflamatòries IntestinalsGastroenterology – Inflammatory Bowel Diseases Unit
Hospital Universitari Germans Trias i PujolCarretera de Canyet, s/n • 08916 Badalona (Barcelona) [email protected]
Los organizadores del XXIV Curso “Miquel Angel Gassull” sobre Enfermedades Inflamatorias Intestinales
mostramos nuestro agradecimiento a las empresas farmacéuticas que han aportado su contribución para este congreso