YAPI MALZEMESİ
YAPI MALZEMESİ
Bilinen en eskibağlayıcılardan birisi olankireç, eski Babil, Mısır,Finikeliler, Hitit ve Perslertarafından hava kireciolarak yapıda kullanılmıştır.
Romalılar devrinde ise sukireci bulunmuş ve su içiinşaatlarında kullanılmıştır.
YAPI MALZEMESİ
Kireç, Kireç taş ından elde edilir.
Saf kireç taşı →CaCO3(Kalsiyum Karbonat)İçeriğinde →MgCO3(Magnezyum Karbonat), Al2O3(Aliminyum Oksit), Fe2O3(Demir Oksit), SiO2(Silisyum Oksit)
YAPI MALZEMESİ
KALKER (KİREÇTAŞI), CaCO3YERYÜZÜ KARALARININ %10’U
Tüm kireçtaşı tipleri kristal yapıdadır.Beyaz renk yüksek derecedeki safs ızlığı, gri tonlarıkarbon kaynaklı safsızlıkları, kahverengi, yeşil, açıksarı ve kırmızı renkler demir ve mangan içerdiğininişaretleridir. Pembe renk ise dolomitik yapı belirtisidir. Kireçtaş ının sertliği genellikle Mohsskalasına göre 2-4 arasında değişir. Dolomit dahasert fakat kırılgandır.
YAPI MALZEMESİ
Üretim Aşamalar ı
Pişirilme Su ile karıştırılma →sönmüş kireç Sönmüş kirecin kurutulması Paketlenme.
YAPI MALZEMESİ
Pişirilme CaCO3 →CaO + CO2 (>900°C) Sönmemiş kireç Döner fırınlarda pişirilir. CO2 uçar Sönmemiş kireç elde edilir. İçinde %30’a kadar MgCO3 içeren
kireçtaşları da (dolomit gibi) bu amaçla kullanılabilir.
Isı
YAPI MALZEMESİ
YAPI MALZEMESİ
Sönmüş kirecin kimyasal S ınıflandırılması
Kimyasal konumlar ına göre Yüksek kalsiyumlu (~90% - CaO) Kalsiyumlu (75% - CaO) Magnezyumlu ( 20%- MgO) Dolomitli ( 25%-MgO)
YAPI MALZEMESİ
Kirecin Söndürülmesi (Hidrate)Kireçler CaO halinde kullanılamaz. Su ileişlem görerek söndürülmesi gerekir. CaOsöndürme kutularında suyla karıştırılır.Büyük ısı açığa çıkar (300-400oC)
YAPI MALZEMESİ
Yukar ıdaki işleme kirecin söndürülmesiişlemi ve Ca(OH)2 ‘e sönmüş kireç denir.
Fabrikalarda elde edilen kireç yalnızcaCa(OH)2 olup ince toz halindedir. Çimentogibi torbalar halinde satılır ve hidrate kireçdenir. İlkel bir yöntem olan kireç kuyularında,Kireç fazla su ile söndürüldüğünde, ürünCa(OH)2+nH2O şeklindedir ve yağlı kireçolarak adlandırılır.
YAPI MALZEMESİ
Yar ım kilo sönmemiş kireç, 0°C’deki1 litre suyun sıcaklığını kaynama noktasıolan 100°C’ye çıkaracak büyüklükte birreaksiyon ısısı vermektedir.
YAPI MALZEMESİ
Kireç iyi söndürülmezse.Kireçte sönme tam olarak gerçekleşmezseyapıda CaO bulunacak.
Su ile karşılaşınca ısı ile birlikte hacimselgenişleme söz konusu olacak.
Bu da yapıda çatlamalara neden olacaktır.
YAPI MALZEMESİ
Söndürme işlemi sırasında sönmemiş kireçsuyla ekzotermik reaksiyona girerekCa(OH)2’e dönüştüğünden, ısı ile birliktebüyük bir hacim genişlemesi olur ve buarada hacmi 2.5 kat artar.Eğer kireç tamamen söndürülmezse, buOlay yapıda tamamlanır ve kirecin Kullanıldığı yerlerde çatlak vb. kusurlaroluşur.
YAPI MALZEMESİ
Elde edilen toz halindeki sönmüş kireç, kuru halde ve torbalar içinde depolarda saklanır. Ancak çeşitli nedenler (taşın aynı oranda pişmemesi veya aşırı pişmesi, sirkülasyon olmayışı vb.) kalitede düşüşe sebep olur, ayr ıca üretilen kireç küçük miktardadır.
YAPI MALZEMESİ
Sönmüş Kirecin Sertleşmesi
Sönmüş kireç havada bırakılırsakarbonatlaşır.
Ca (OH)2 + CO2 →CaCO3 + H2O
YAPI MALZEMESİ
Bu nedenle kirecin söndürülme işlemine dikkat edilmelidir.
Kireç taşları, şantiyelerde açılan kireç havuzlarında, en az 15 gün su içindebekletilmelidir.
YAPI MALZEMESİ
Yağlı Kireç YL (Beyaz kireç )
İçeriğinde % 80 CaCO3 bulunur Sönmeleri hızlıdır. CO2 alarak yapılan sertleşmeleri hızlıdır. Taş ıma dayanımları daha ileridir.
YAPI MALZEMESİ
Dolamit Kireçleri (DL)
İçeriğinde CaCO3 ve MgCO3 bulunur. Elde ediliş süreçleri aynıdır.
YAPI MALZEMESİ
KİRECİN İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KULLANIMI
En çok* sıva,* harç,* karayollarında stabilizasyon malzemesi vebitümlü karışımlarda katkı maddesi olarak,* gazbeton,* kireç- kum tuğlası üretimi ve* badana işlerinde
kullanılmaktadır.
YAPI MALZEMESİ
•Kireç, harçlara plastisite ve işlenebilirlikkazandırmak amacıyla eklenir.* Çoğunlukla Melez harç adı verilen buharçlar;
1 kısım çimento, 1-2 kısım kireç ve 5-6 kısım kumdanoluşur.
YAPI MALZEMESİ
KİREÇ KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1. Kireç ile fazla kal ın harç sıvası yapılmamalıdır.
Aksi takdirde C02 harcın içine fazla oranda giremeyeceğinden, orta kısımlar plastik durumunu korur.
2. Su ile temas eden yap ılarda kullanılmamalıdır.
Kireç su içinde erir.
YAPI MALZEMESİ
3. Taş ıyıcı elemanların yapımında bağlayıcı madde
olarak kullanılmamalıdır. Kirecin her türlü yapı malzemesine iyi yapışmayeteneği olmasına karşın, mekanik özellikleri
zayıftır 4. Kireçle elde edilen harçların plastik
özellikleri fazladır. Şekil değişimi yapabilme yeteneğinin fazlalığı
nedeniyle duvar sıvaları için çok uygundur. Kireçle yapılan sıvalar çimento harcı ile yapılan sıvalara kıyasla daha az çatlar.
YAPI MALZEMESİ
KİREÇ ÜRETİMİ 1. İLKEL (YAMAÇ) YÖNTEM 2. MODERN YÖNTEM
YAPI MALZEMESİ
1. İLKEL (YAMAÇ) YÖNTEM
YAPI MALZEMESİ
Yamaç Ocağı Kazılması
YAPI MALZEMESİ
Çeperlerin Kille Örtülmesi
YAPI MALZEMESİ
Ocağın Doldurulması
YAPI MALZEMESİ
Ocağın Doldurulması
YAPI MALZEMESİ
Ocağın Doldurulması
YAPI MALZEMESİ
Ocağın Kapatılması
YAPI MALZEMESİ
Ocağın en kesiti
YAPI MALZEMESİ
Yan ıcı maddelerin eklenmesi
YAPI MALZEMESİ
Kalsinasyon işlemi : 7 – 10 gün sürer
YAPI MALZEMESİ
Ürün Sönmemiş Kireç
YAPI MALZEMESİ
2. MODERN YÖNTEM
Taş ocağı
Tek bir patlama ile seçilmiş bölgeden 30.000 ton taş
elde edilir
YAPI MALZEMESİ
YAPI MALZEMESİ
YAPI MALZEMESİ
Sönmemiş kireç hidratörlerde söndürülür. Öğütülmüş tozsuz kireç, yüksek ak ışkanlığa
sahip kireç, yüksek boşluklu kireç, yavaş priz yapan kireç sütü, özel katk ılar gibi değişik özelliklere sahip kireç çeşitleri üretilebilir.
YAPI MALZEMESİ
YAPI MALZEMESİSu Kireçleri (HL)
İçinde %10-15 kil bulunan kalkerlerin pişirilmesiyle elde edilir.Yaklaş ık 100oC su buharlaşır. 900oC de kalker ayrışımı ve CO2 çıkışı sona erer. 900oC üstünde kireç , kilin içindeki silis ve aluminle birleşir.
Sönmemiş kireçten farkları: Yüksek sıcaklık gerekir. İçeriğinde silikatler ve aluminatlar vardır. Tri kalsiyum aluminat 3 CaO. Al2O3
Di kalsiyum silikat 2 CaO. SiO2
Tri kalsiyum silikat 3 CaO. SiO2
Su içinde katılaşabilirler.