Download - yeniden yazılan staj defteri
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
1/28
T.C.
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTSMHENDSL FAKLTES
STAJ DEFTER
Ad, Soyad Gkay VARLC Numaras 06101406Blm Malzeme Bilimi ve MhendisliiStaj Yapt Yer Bileim Elektrik n. Turz. San.
Tic. Ltd. ti.Staj Tarihleri 28.06.2010 23.07.2010
rencinin,
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
2/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
ZET
Geirdiim tm bir staj sresi boyunca bir izolatrn nasl ham maddeler kullanp
retildiini, retim srasnda hangi aamalarda neler olduunu, aamalar srasnda kabilecek
sorunlar ve son olarak da kalite kontrol srasnda her bir izolatrn nasl tek tek kontrolden
getiini grdm ve uyguladm. Ayrca retim iin gerekli olan malzemelerin tkenmesi ya
da azalmas durumunda nasl o malzemelerin miktarnn hesaplandn ve bir gnde
ortalama ne kadar malzeme tketildiini hesaplamay da rendim.
GR
Yaptm stajn amac bir izolatr retim fabrikasnda izolatrn nasl retildiini ve ayn
zamanda ortaya kan sorunlara nasl zm getirildiini renmek ve retilen rnn
kalitesinin nasl kontrol edildiini incelemek ve bu ilemleri uygulamakt. Yani stajda retim
ve kalite kontrol departmanlarnda uygulanan admlar renmekti.
Staj yaptm yerle ilgili bilgi vermek gerekirse EDE capacitor EDE Grup ad altnda olan
blmlerden yalnzca biri. EDE Grup iinde EDE Capactor, EDE Kondansator ve EDE
Power olmak zere blm bulunmaktadr. EDE markas 1974 ylnda ilk olarak
kondansatr retimine balam ve rn yelpazesini genileterek retimine devam etmitir.
EDE izolatrleri epoksi reine izolatr rnleri retiminde sektrn ilkleri gerekletirme
baars yakalam, sektrnn en iddial firmalarnn A snf tedarikisi ve zm orta
olarak hzl admlarla ilerlemektedir.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
3/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
EDE Powerda harmonik filtreli kompanzasyon sistemleri ile kurulu ya da proje
aamasndaki tesislerin enerji kalitesi analizini yaparak mevcut problemlerin zm iin en
optimum sonular sunarak mhendislik kadrosuyla pazarda yine ilkler arasnda yer
almaktadr.
Fabrikaya ulam ise Bileim Elektrik Tuzla Kimyaclar Organize Sanayi Blgesi Melek Aras
Bulvar Kristal Caddesi No:14 Tuzla 34959 stanbul, Trkiye
Tel : +90 (216) 593 90 50
Fax: +90 (216) 593 90 60
www.edecapacitor.com
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
4/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Fabrika Blmleri
EDE Kondansatr rn Yelpazesi
Alak gerilim standart tip
Alak gerilim silindirik tip
Alak gerilim yksek performans
Alak gerilim daimi devre
EDE zolatr rn Yelpazesi
Dahiliden Dahile gei izolatrDahiliden Harice Gei izolatr
Kapasitif gerilim blc izolatr
Kapasitif gerilim blc aksesuar
Mesnet izolatrleri
zel tasarmlar
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
5/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
retim Ak emas
y Quartzda ki nemin frnda giderilmesiy Gerekli olan malzemelerin kartrlmas ve hazrlanmas (quartz, reine, epoksi,
hzlandrc, boya, fleksibilatr)
y Temizlenip hazrlanm olan kalba vakum ortamnda santrifj ile epoksinindklmesi
y Kalbn frna verilip, piirilmesiy rnn tarihinin titreimli kalemle yazlmasy Kesimhanede tm izolatrlerin eit boyda olmas iin kesilmesiy Vakum testinin uygulanmasy Yksek gerilim testinin uygulanmasy retim aamasnda retilen rn zerinde oluan kk przlerin giderilmesi ve
rnn temizlenmesi
y rnn kolilere konarak sevkiyata hazr hale getirilmesi
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
6/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Stajda bir izolatrn nasl retildiini ve bu retim srasnda ne gibi sorunlar olabileceini
grdm. Ayrca kalite kontrol ksmnda ne tr testler uygulandn ve ne amala yapldn
renmi oldum. lk olarak izolatr nedir sorusunun cevabn vermek gerekirse; izolatr,
enerji nakil hatlarn, alt sahalar ve datm merkezlerinde baralar, tespit edildikleri yerden
yaltan tayan elemanlara denir. Enerji iletim ve datm ebekelerinde kullanlan
izolatrlerin iki ana grevi vardr. Bunlar;
y Elektriksel bakmdan iletkenleri topraktan ayrmaky letken arln ve iletkenlere gelen ek ykleri karlamaktr.
zolatrler, elektrik akmna kar byk diren gsteren, scak ve souk hava artlarna
dayankl malzemeler olan porselen ve camdan imal edilir. Bunlara ilaveten, silikon ve epoksi
reineli izolatrler de yaplmakta, ancak maliyeti yksek olduundan pek
kullanlmamaktadr.
zolatrlerin, iletkenlere gelebilecek ykleri emniyetli bir ekilde tayabilmeleri iin
mekanik dayanmlarnn da iyi olmas gerekir. zolatr balca 5 ksmdan oluur:
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
7/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
1. Gvde: letkenin ve mesnet demirinin tutturulduu ksmdr.2. Tutturma yuvas: zolatr demirinin izolatre tespit edilebilmesi iin alan
dz veya vidal ksmdr.
3. Siper veya etek (damlalk): zolatrn elektriksel direncini artrmak iingvdeye yaplm bir veya birden fazla kanatlardr.
4. letken yuvas: zolatre balanacak olan iletkenlerin yerletirilmesi iinyaplm yuvalardr.
5. Tutturma demiri (izolatr demiri): zolatr direk veya konsol zerine tespit etmeyeyarayan demir aksamdr.
Benim staj yaptm yerde izolatr retimi iin pahal olmasna ramen epoksi malzemesi
kullanlmtr. Bunun nedeni bu malzemenin kimyasal direncinin yksek olmas ve korozyon
direnci yksek olan sper bir yaltkan malzeme olmasdr. Bu yzden altm yerde bu
malzemenin kullanm tercih edilmitir.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
8/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Epoksi Nedir ve Nerelerde Uygulanr?
Yaplarn evresel etkilere kar dayankl hale getirilmesi her zaman yap sektrnn en
nemli tartma ve aratrma konularndan biri olmutur. Epoksi yzey kaplamalar, her trl
kara ve deniz yapsnda, doann (rzgar, frtna, dalga, sl deiimler, donma-znme,
kirlenme, kimyasal etkiler, vs.) ve sanayinin (mekanik, fiziksel ve kimyasal) en kt
koullarna kar yap yzeylerini (i ve d) estetik malzemelerle kaplayarak korumak iin
gelitirilen teknolojik yap malzemesi grubudur. Bunlarn yan sra, stn yapma zellii,
mekanik ve fiziksel dayanmlarndan dolay deiik yapdaki inaat malzemelerini birbirine
yaptrmak ve tutturmak iin de kullanlan epoksi malzemeler bulunmaktadr.
zolatr retimi Aamalar
Quartzn Hazrlanmas
Fabrikaya gelen quartz direk olaraktan bir yerden kartlaraktan paketlenip getirilmiyor.
Kaliteli bir retim olabilmesi iin ncelikle quartzn tane boyutunun ayarlanmas lazm ve
istenilen kalitede olmas iin baz aamalardan geiriliyor. Bunun iin fabrikaya gelmedennce quartz gnderen firma, quartz tme ilemlerinden geirerek tane boyutunu uygun
hale getirmitir. Bu sayede quartz un gibi inceciktir ve hafif bir topaklanma sz konusudur.
Bu quartz fabrikamza getirildikten sonra yine karma eklenmeye hazr deildir. nk
gelen quartzda nem vardr ve bu nemin olmas retim iin pek de salkl deildir. Bu yzden
quartz nce bir frn iinde yaklak 1 saat kadar sreyle 100 derece civarnda kurutup
nemini alrz. nk nemini almamamz daha sonra retim aamasnda bize baz sorunlar
kartabilir. quartzdaki nem alndktan sonra quartz retim iin hazr hale gelmi olur.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
9/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Malzemenin Hazrlanmas ve Kartrlmas
Kumun nemi alnp uygun hale getirildikten sonra izolatr retimi iin malzemeler
kartrlr. Bunun iin gerekli olan malzemeler;
y Quartzy Epoksiy Reiney Hzlandrcy Fleksibilatry Boya
Hazrlanan bu karm uygun bir sistem ierisinde iyice kartrlr. Yani tm malzemelerin
homojen bir ekilde kendi erisinde dalmas salanr. Daha sonra kartrlan bu karm
Fotoraf 1de grdnz byk tanklar iine bir boru yardmyla gtrlr. Bu tanklarda
vakum ierisinde malzeme yine kartrlr. Yaklak -740 mm-Hglik bir vakum ortamnda
karm bir sre kartrlr. Vakumun olmasnn sebebi retim esnasnda herhangi bir ekilde
iersinde hava kalmasn nleyip daha sora retilen rn zerinde hava kabarcklarnn
olumasn nlemektir. Ayrca bu karm o zamanki hava scaklna bal olaraktan hzl
veya yava kartrlr. Ayrca her eit izolatr iin farkl oranlarda fleksibilatr kullanld
iin hepsinde kartrma hz farkldr. Eer iinde ok fleksibilatr varsa yava kartrlr
tam tersi olursa da hzl kartrlr.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
10/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Bundan sonra iki durum sz konusudur. Birincisi elle manual olarak retilen izolatrler var.
Bunlar bushing izolatrleridir. Bunun iin karm direk olarak yukardaki tanklardan
alnrlar. Bir dieri ise otomatik olarak retilen izolatrler var. Bunlar iin daha kk olan
tanklarn ierisine o an iin ne kadar izolatr retilecekse o kadar karm konur. Eer
gereinden fazla karm koyar ve bunun iinde bekletirsek kalan karm katlap tank
iersinde kalacaktr ve ekstra maliyete sebep olacaktr. Yine bu kk olan tanklarda da ayn
miktarda vakum ortam vardr. Ayrca kk tanklarda toplanan karma boya sonradan
eklenir. nk burada retilen farkl izolatrler farkl renklerde istenir bu yzden bu kktanklarn ierisine sonradan belli bir oranda boya katlr.
Ayrca eklenen bir takm malzemeler vardr. Bunlardan biri hzlandrcdr. Bu zel
malzemeyi eklememizin sebebi, hem zamandan tasarruf salamak hem de gn ierisinde
daha fazla rn retebilmektir. Bu malzeme sayesinde karm kalba dkldkten sonra
frnda daha hzl pier yani katlar. Kattmz bir dier nemli zel malzeme de
fleksibilatrdr. Bunun katlma sebebi de epoksi ok sert bir malzemedir. Yani gevrek bir
malzemedir. Bu malzemenin herhangi bir sert darbede hemen krlmasn istemediimizdendolay bu zel malzeme katlr ve malzemenin gevrekliini istenilen lde azaltmay salar.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
11/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Karmdan zolatr retimi
stediimiz karm hazr hale getirilip elde edildikten sonra karmdan nasl izolatr retimi
olduunu grdm. zolatr retimi iki trde yaplyor. Bunlardan biri manual yani elle
hazrlanan kalplar yardmyla retim bir dieri de otomatik olan makinelerdeki kalplarla
izolatr retimidir. Bugn manual yntemle elde edilen izolatrleri grdm. Bunun iin
gerekli olan karm kk tanklarda tamamza gerek yoktur. Zaten bu yntemle retmek
iin gerekli olan karmn hemen yannda retim yaplyor. Burada zel bir ara kullanlyor.
Her bir retimden nce kalp paralar sklp teker teker iyice temizleniyorlar. nk bir
nceki retimden kalan artk malzemeler temizlenmelidir yoksa yeni retilecek olan rnn
kalitesini etkileyebilir ya da kalbn tam oturmasn engelleyebilir. Temizlendikten sonra
kalplarn ii yalanyor bylece frndan ktktan sonra rnn kalp duvarlarna yapmas
engellenmi oluyor. Ayrca kalp paralarnn takld yerlerde iyice yalanr bylece bu
kalb amamz daha da kolaylar. zolatrn ierisinde baz metal paralar var. Bunlar bakr
ubuk, fij, ve somonlardr. Bunlar alt taraftaki kalp parasna tutturuluyorlar ve daha sonra
kalp duvarlar da buna taklyor. Bu kalp hazrlandktan sonra zel bir aletin iine
yerletiriliyor. Bu makine yine -740 mm-Hg vakum ortam oluturuyor ve santrifj
yaplaraktan kalba karm dklyor. Vakumun olmasnn sebebi yine ayndr. Eer karm
iinde hava varsa bu havay engellemek bylece izolatrn d ksmnda ya da iinde boluk
olumasn engelliyoruz. Ayrca eer bu olmazsa bazen ok byk onarlamayacak boluklar
olabilir. Bunu engellemek iin vakum ortamnda en yksek kalitede rnlerimizi retiyoruz.
Santrifjn yaplmasnn sebebi de epoksi karmmz kalbn her yerine yaymak ve her
yerini doldurabilmek iindir.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
12/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Bu kalp iyice doldurulduktan sonra bu makinenin kapa alr ve iinden kalp alnr ve
yukarda grm olduunuz frnn ierisine konur. Burada belli bir scaklk deerinde birka
saat boyunca piirilir. Pime scakl ve pime sresi retim iin ok nemlidir. Eer
gereinden fazla scaklk verilirse numunenin yaps bozulabilir ve eer gereinden fazla az
srede tutulursa malzeme iyi pimez ve karmdaki yap birbirine iyi tutunamadndan
kalptan karlan izolatrn dndaki epoksi malzeme paralanabilir. Bu tr olaylar
engellemek iin her retilen izolatrde frnda tutulma sresi ve frn scakl dikkatle
ayarlanr ve kontrol edilir. Pime sresi de yaklak 1 saat kadardr. Kalp daha sonrasoumaya braklr ve souduktan sonra izolatr kalp ierisinden dikkatlice karlr.
Bugn de retimde dier yntemle retilen izolatrlerin nasl yapldn grdm. Burada
malzeme otomatik olarak retildii iin bu aletlere kk bir aletle malzeme retilecek
izolatr miktar kadar karm konarak retim mekanizmasna karm getiriliyor. Bu
sistemde tek taraf sabit olan kalp duvarna piston yardmyla dier kalp duvar getiriliyor ve
alttaki kalp yeri de hareket ettiriliyor. Alt ksmn zellii karmn buradan veriliyorolmasdr. Bu kalp duvarlarnn ierisinde elektronik bir sistem sayesinde hem stma hem de
soutma zellii vardr. Yani burada yaplan izolatrler daha sonradan frna verilmiyorlar.
Yine ayn ekilde her retilecek izolatrden nce kalplar iyice temizleniyorlar ve iyice
yalanyorlar. Yine ayn nedenlerden dolay yaplyor bu ilemler yani kalp duvarna
yapmasn rn atlamasn diye yaplyor. Fotoraf 2de grdnz gibidir sistem. Bir
kerede birka tane izolatr retimi de mmkndr.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
13/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Kalplar iyice temizlenip yalandktan sonra pistonlar devreye giriyor ve dier kalp duvar
sabit olan kalp duvaryla birleiyor ve tamamen oturmas salanyor. Herhangi bir ekilde
karm szmasn engellemek iin dndan baz paralar takp daha da sabitleniyor kalp.
Bundan sonra getirilen karm hortum vastasyla bu sistemde kalba alttan aktarlyor.
Yava yava karm doldurulurken sistemin st tarafna baklyor. st ksmndan karm
kt zaman kalbn tamamyla dolduu anlalyor ve karm ak kesiliyor. Burada
izolatr retimi bir saat on dakika sryor. Bu sreye karmn katlamas piirilmesi ve
daha sonra soumas da dahildir. Yaplan rn daha sonra kalptan karlacaktr fakat yinede her ihtimale karn diye kalp duvarlar ok yava hareket ettirilerek rn kartlyor. Eer
aniden kartrsak rn krma riskimiz olduu iin buna dikkat ediliyor. rnler hem elle
yaplan hem de otomatik olan izolatrler daha sonra tavlama ilemi iin baka bir yere
geiyor.
Tavlama lemi
Bugn de retilen izolatrlerin nerede tavlandklarn ve bu ilemin nasl yapldn grm
oldum. Tavlama ileminin yaplmasnn nedeni yeni retilen izolatrlerde epoksi malzemenin
iyice birbirine tutunmasn salamak iin ve daha mukavemetli bir rn elde edebilmek iin
tavlama ilemine tabi tutulurlar. Bu ilemi yapmazsak eer retilen rnde belki atlamalar
olabilir ya da bir darbe aldnda daha kolay krlabilir ve gerektii kuvvetlere
dayanamayabilir. Ayrca malzemenin partikllerinin birbirine daha iyi tutunmasn salamak
iin yaplmtr. Bu ilemin yaplmasnn sebebi kalite kriterlerine uygun bir ekilde rnlerin
tavlanmasn amalar.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
14/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
zolatrlerin Tavlama lemi
y Kalptan karlan izolatrleri uygun ask aparatyla birbirine demeyecek ekildefrnn ierisine yerletirilir.
y Yerleim srasnda rnleri gruplayarak dizmeye zen gsterilir.y Frnn altrlmas iin yeterli doluluk salandnda kumanda panosundan frn
aarz.
y Frndaki s rolesi zerinden frn scaklk ayarn kontrol ederiz. Frn scaklk ayarbalangta 80 derece olmaldr.
y Tavlama ilemi srasnda krmz uyar yannca frnn kaplar alr.y Tavlama ilemi bitiminden sonra ask aparatlarn skerek rnn zerinde atlak v.b
fire nedenleri olup olmad kontrol edilir.
y Fire yoksa rnler tama aralarna yerletirilir. Eer fire var ise bunlar retim efinebildirilirler.
Tavlama ilemi genellikle akam 5ten sonra yaplr nk bu ilem olduka uzun srer ve
retimde ara vermemek iin akam yaplr. Tavlama ilemi 12 saat boyunca srer ve sistemin
iine scak hava flenir. Bylece metal paralara epoksi daha iyi tutunur ve daha salam bir
malzeme retmi oluruz.
Bugn de tavlama ilemi grdkten sonra rnler zerinde neler yapldn grdm. lk
olaraktan tavlamadan kan rnler toplanp tama aracna konuyorlar ve zerlerine tarih
yazlmas iin titreimli kalemin olduu yere gtrlyorlar. Orada her bir izolatr tek tek
makineye yerletiriyoruz ve sabitliyoruz. zerindeki tulardan retildii gnn tarihini
girerek her bir izolatre makine otomatik olarak tarihi iliyor.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
15/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Tm retilen izolatrlere tarih srayla atldktan sonra bunlarn hepsi toplanyor ve
kesimhaneye gnderiliyorlar. Fakat kesimhaneye gnderilmeden nce eer kalptan karken
izolatrler zerinde artk paralar kalm ise onlar aletler yardmyla orada hemen
temizleniyorlar. Kesimhaneye gelen izolatrler burada srayla kesilip ayn boya getiriliyorlar.
nk retim srasnda ne olursa olsun az da olsa boy farklar olabileceinden hepsini
dzgn bir ekilde kesip hepsini eit boya getiriyoruz. Burada izolatrlerin hepsi eit boya
getirildikten sonra izolatrler kalite kontrolleri iin test alanna getiriliyorlar. Burada her bir
izolatre srasyla vakum testini uyguluyoruz. Daha sonrasnda ise yksek gerilim testi
uygulanr. Ayrca tm izolatrler bu aamaya gelene kadar her ilemden veya her admdan
sonra teker teker kontrol edilir. Eer retim srasnda herhangi bir hata olmu ise ya da
rnde bir boluk bir atlama krlma olmu ise bunlar fire alanna yollanrlar ve retim
efine haber verilir. Bu adma kadar gelen ksmda bir hata olmu ise bu durumda izolatrler
paralanrlar ve ilerinde bulunan bakr ubuk, fij kontrol edilir. Eer bu bakrlar salam ise
ve kullanlabilir durumdalar ise tekrardan retim aamas iin yerlerine geri gtrlrler
ancak rnn kalitesini drecek durumda olan salam olmayan paralar ise direk olarak
hurdaya verilirler. Bylece en yksek kalite de retimi salam oluruz.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
16/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Bugn tm retim aamalarndan sonraki en nemli ksm grdm. Bu ksmda malzemelerin
kalite kontrolleri yaplyor. Her bir izolatre srayla vakum testi ve yksek gerilim testleri
uygulanyor. Eer burada bir sorunla karlalrsa malzeme fire alanna yollanyor.
Vakum Testi
retimden salam olarak gemeyi baaran tm izolatrler srayla vakum testinden gemekzorundadr. Burada zel bir vakum aleti kullanlmaktadr ve i basn -740 mm-hgye
getirilir. Bu aama da bu testi yapmamzn amac eer bakr ubuumuzda bir boluk atlak
ya da yark var ise bu durumda i basn giderek sfra doru gelecektir. Byle bir durum
ortaya kar ise rnn onarlmasnn imkan olmayaca iin fire alanna yollanrlar ve sorun
bakr malzememizde olduu iin de tekrar retime gnderilemez ve hurdaya verilir bu bakr
paralar. Bizim istediimiz boluun olmamasdr. Eer boluk olursa kullanld alana gre
ortamdaki yaltm salayan svnn ya da gazn dar kmasna sebep olur. Vakum aleti
fotoraf 3te grdnz gibidir. zerine 6 adet izolatr yerletirilir. Fakat buradaizolatrleri zerine doru yerletirmek ok nemlidir. nk eer bir ksm konduu boluu
ak brakrsa ya da bir ksm havada kaldndan dolay bir boluk oluursa bu durumda
vakum yaplamaz makine bouna alm olur. Bunun iin yerletirdiimiz izolatrleri
dzgn bir ekilde kontrol etmeliyiz. Bunlara dikkat ettikten sonra makine altrlr ve i
basnc -640 mm-Hgye drlr. basn istenilen deere drldkten sonra eer
zerindeki izolatrler 36kV 400Alik bushingler ise plastik bir kapak yardmyla tablo bal
geen ksm kapatlr ve bir plastik yardmyla skca tutturulur.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
17/28
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
18/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Bugn de vakum testinde yine bulundum ve burada hatal bir izolatr knca neler
yapldn ve neler olduunu gzlemlemi oldum. Bir gn ierisinde yaklak 100-120 adet
izolatr vakum testinden geiriliyor. Fotoraf 4 ve 5de grld gibi arzal olan bir
izolatrde basn deiiyor. Normalde fotoraf 4de grlen i basn -640 mm-Hgdir ve
sorun karmayan bir izolatrde bu sabit bir ekilde kalmaldr. Ancak bu malzeme de bakr
ubuunda boluk olduundan dolay i basn -400 mm-Hg civarna kadar dmtr. Byle
bir malzemenin onarm da sz konusu olmadndan dolay fire alanna gnderilmitir. Eer
bakr ubuun iindeki boluk ya da atlak ok daha byk olsayd o zaman izolatrn
zerine taklan plastik kap ve ieri doru emilecekti ve gzmzle de bu durumu daha net bir
ekilde gzlemlemi olacaktk. Fakat fabrika da retilen rnlerin ok ok az ksmnda byle
bir hata sz konusudur. Ancak bin tane de bir tane kabilecek bir hatadr. Bu hatay
grebilmem iin bana ok daha nceden bozuk km olan bir malzeme gsterilmitir.
Bugn de vakum testinden baaryla geen izolatrlere yaplan yksek gerilim testini
grdm. Burada her bir izolatre trne bal olaraktan verilen talimatlara uyaraktan gerekli
yksek gerilimi uygulayaraktan test ederiz. Bu testi yapmamzn amac da izolatr ierisinden
geen ve fiji gmle kaplanm olan metalin zerinden akm getiinde bir elektrik
sramas olup olmadn tespit etmek iindir. Tabi ki bizim istediimiz burada herhangi bir
sramann olmamasdr.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
19/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Yksek Gerilim Testi
Yksek gerilim testi fotoraf 6da grm olduunuz sistem zerinde yaplyor. Bu sistemi
bir kontrol paneli ile kontrol ediyoruz ve gerilimi kontrol panelinden arttryoruz. Bunun iin
her bir izolatr srayla buraya getiriliyor ve izolatrn tablo bal geen ksmna kablo
papularndan biri tutturuluyor. Bu kablodan yksek gerilim geerek izolatre ulayor. Eer
izolatrn alt ksm topraklanm metale demiyor ise izolatre bir para taklp o paraya da
topraklanm olan bir kablo papucu taklyor. Ayrca her ilemde papular arasnda elektrik
sramas olmasn diye araya yaltkan bir plastik taklyor. Bu yaltkan plastiin etrafna
lubricant ad verilen bir malzeme srlyor. Bu malzeme silikon gristen yaplr ve bunun
zellii yksek kimyasal dirence sahip olmas ve ok iyi bir dielektrik malzeme olmasdr.
Bu sayede sramalar da engellemi oluruz. Bu ilemler yapldktan sonra gvenliimiz iin
kafesin iinden kp kafesin kapsn kapatrz.
Gvenliimiz iin kafesin iinden ktktan sonra kapy iyice kapatrz ve kontrol panelinden
gerilimi veririz. Her bir izolatr eidi iin farkl gerilim miktarlar uygulanmaldr. Eeruygulanmas gereken gerilim miktarn aarsak bu durumda araya koyduumuz yaltkan
malzemelerde bir ie yaramayabilir ve 2 kablo papular arasnda elektrik sramas meydana
gelir ve bu da izolatrn d eperi zerinde elektriin getii yol zerinde siyah izlere sebep
olacaktr. Bunu istemediimiz iin de her zaman uygulanmas gereken gerilim
uygulanmaldr. Daha fazla gerilim uygulamamak iin uygun bir ekilde ayarlamalyz.
Fotoraf 7de grdnz gibi bu izolatre 38 kV gerilim uygulanmtr.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
20/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Eer bu rnde bir sorun olsayd bu durumda kontrol panelinde bulunan bir k
yanmayabilirdi ya da kontrol paneli zerindeki ampermetre de ani deiimler olurdu ve bu
bize rnde hata olduunu gsterirdi. u ana kadar ben hi yle hatal bir rne rastlamadm.
Fakat yle bir rn km olsayd bu durumda o rn de fire alanna yollanacakt.
Uygulanan gerilim 1 dakika boyunca srmektedir ayn zamanda. Bu sre bittiinde alet
otomatik olarak uygulad gerilimi durduracaktr ve bizde kafesin kapsn atmzda aletin
alteri de kapanm olacaktr.
Yksek gerilim testini uyguladm kontrol panelini de yandaki ekilde gryorsunuz. Bu
panelde en soldaki gsterge uygulanan gerilimi gsteriyor. Onun yannda olan gsterge de
alete giren voltu gsteriyor. En sada olan gsterge de bizim iin en nemli olan gstergedir
yani ampermetredir. Bu gsterge sayesinde rnn hatal olup olmad anlalr. Ayrca
ampermetrenin yannda olan kk parada n olduu paradr. Fotoraf 8de net
olmamasna ramen o parada en sa tarafnda ki test srasnda yanyor. Fotoraf 9da
da test bittikten sonra yaptmz eyi gryorsunuz. Yine kendi gvenliimiz iin alter
kapal olsa bile alet zerinde yk bulunabilir diye topraa bal metal bir ubuk yardmyla
alete dokunuruz ve eer yklyse bunun giderilmesini salam oluruz. Bylece arplmadan
rahat bir ekilde kafesin iine girip rn alabiliriz. rn aldktan sonra zerinde kalan
lubricant yan temizleriz ve tama aracna geri koyarz.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
21/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Tm bu gerilim testinden gemeyi baarm olan rnlere de daha sonra CAP tested, HV
tested ve PD tested damgalar vurulur. Bunlar rnlerin gerekli kalite kontrol aamalarndan
getiini gsteren damgalardr. Fotoraf 10da da bu damgalar gryorsunuz. Fakat yksek
gerilim testinde sorun karan bir izolatr olur ise bu durumda o izolatr zerine RED
damgas vurulur ve fire alanna yollanrlar. Bu rnlerin de iindeki bakrnn tekrardan
kullanlamayaca iin yine hurdaya verilirler.
Tanm Uygulanacak Gerilim
Tm 7.2 kV izolatrler 28 kV
Tm 12 kV izolatrler 38 kV
Tm 17.5 kV izolatrler 50 kV
Tm 24 kV izolatrler 50 kV
34 kV mesnet izolatrler 70 kV
36 kV kapasitif izolatrler 50 kV
st sayfa da grm olduunuz tabloda da her bir izolatr iin uygulanmas gereken
gerilimler verilmitir. Normalde dayanaca gerilimden uygun bir miktarda daha fazla
gerilim uygulayarak test yaplr. Bu sayede eer izolatr kullanld yerde normalde girmesi
gereken gerilimden biraz daha fazlas girerse diye daha fazla gerilim uygulanr. Fakat orada
yazan gerilimden de fazlas izolatre uygulanmaz.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
22/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Normalde daha da fazla gerilime dayanacak kadar kaliteli olmasna ramen rne yle bir
fazlalktaki gerilim uygulanrsa ortamdaki havann neminden dolay ve izolatr zerinde
retimden kalan tozlar olduundan dolay test srasnda elektrik sramas olur kablo
papular arasnda ve izolatr yzeyinde siyah izler kalr. Mteriye zerinde izler olan bir
rn vermemek iinde normalde uygulanmas gereken gerilim neyse o uygulanr ve en
verimli sonular da almamz salanm olur.
Bugn de bu testlerden gemeyi baaran rnlere neler yapldn ve ayn zamanda her gn
yaplan krlma mukavemeti testini grdm. Vakum ve yksek gerilim testlerini baaryla
geen izolatrler daha sonra tama arac zerindeyken iindeki gm kapl fij iine kontak
malzemesi taklr. Bu kontak malzemesinin taklmasnn sebebi bushingler iindeki kontan
sk temas etmesini salamaktr. nk retilen bushingler i ksm biraz geni olduundan
tam temas salanamaz ve bizde bunun daha sk temas edebilmesi iin iine kontak
malzemesi takarz. Bunun iin eitli aletler kullanlr. Ayrca gn iersinde retilen
izolatrlerin dkm kalitesini test etmek amacyla krlma mukavemeti deneyi yaplr. Bu
testin yaplmasnn nedeni her gn ayn kalite de karm elde edilip edilmediini kontrol
etmek amacyla test edilir. Bunun iin de fotoraf 11de ki dzenek kullanlr. Bu dzenekte
aslnda 2 test birden yaplr. lk olarak torkmetre yardmyla curve somonun izolatrn
ierisinde gerei ekilde sabitlenip sabitlenmediinin testi yaplr. Torkmetreyi skarak curve
somonun izolatrn dna kp kmad gzlenir. Ayn zamanda mekanik dayanm
testinde izolatrn dayanma deerlerine uyup uymadnn da testi yaplr.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
23/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Mekanik dayanm testi de fotoraf 12de grld gibi yaplyor. Bir krikonun yukar doru
kaldrlaraktan izolatre alttan kuvvet uygulanmas sonucu olur. zolatrn dayand arlk
bir panel zerinden de okunur. zolatrn dayanabilecei ortalama kuvvet ona taklan
somonun byklne bal olaraktan deiir. Aadaki tablo da grld gibi somon
numaralarna gre dayanabilecei kuvvetler verilmitir.
Di Normal deer Nm Max deer Nm Min deer NmM6 6.4 7.7 5.1M8 15 18 12
M10 32 38.5 25.6M12 45 54 36M16 110 132 88M20 220 264 176M24 295 345 245
Fotoraf 13de de krlma testini uyguladmz bir izolatr grlyor. Bu izolatr sisteme
sabitledikten sonra zerine taklan diin trne gre torkmetreyi ayarladktan sonraSomonunu yukar doru ekmeye altk ve bir klik sesi geldikten sonra da istenilen deere
geldiimizi anlam olduk. Bundan sonra da sistemin ikinci aamas olan mekanik dayanma
geldi. Burada da krmz grnen kroki ile izolatre alttan bir kuvvet uyguluyoruz. Bu
kuvveti yava yava uyguladktan sonra izolatr belli bir deerde krlr. Daha sonra bu
deeri bilgisayarda verisini gireriz ve burada her zaman benzer mekanik zelliklere sahip
izolatr retip retmediimiz kontrol edilir.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
24/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Tm bu admlar tamamlandktan sonra yani tm retim aamalar bittikten ve gerekli kalite
kontrol testleri yapldktan sonra sra izolatrlerin zerinin temizlenmesi ve retim esnasnda
oluan kk przler gibi ufak eylerin giderilmesine gelir. Burada eer zerinde bir knt
var ise buralar zmpara katlar yardmyla zmparalanr ve bu kusuru giderilir ya da ok ok
ufak d yzeyinde bulunan zarar vermeyecek trden boluklar var ise bunlarda karmdan
biraz srlr ve bu kusuru da giderilir. Ayrca yzeyin daha temiz ve parlak olmas iin hava
tabancasyla zerinde ki tozlar atlr ve bir kimyasal srlerek biraz daha parlak grlmesi
salanr. Fakat bu aamada da rnn kalitesi gzden geirilir. Eer zerinde herhangi bir
atlak grlrse ya da gzken boluk tahminimizden daha byk ise o zaman bunlar fire
alanna konabilirler burada. Eer izolatrn epoksi olan d ksmnda bir krk varsa bunlar da
mteriye gnderilmezler nk krklara ve atlaklara dzeltme yapmak imkanszdr. Nasl
bir onarma yntemi kullanrsak kullanalm rn ilk frndan kt gibi o krk ya da atlak
ksm ayn dayankllkta olmayacandan dolay bunlar bu aamada elenirler. Bu aamadan
da baaryla gemeyi baaran izolatrlerimiz daha sonra ki blmde kaplanrlar ve kolilere
konaraktan sevkiyata hazr hale getirilirler. Gzden geirilme ksmnda kullanlan zmpara
katlar kaba zmpara katlardr. nk epoksi ok sert bir malzeme olduundan ince
zmparalar pek bir ie yaramazlar o yzden daha ok 80-120 arasnda ki kaba zmparalar
kullanlrlar.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
25/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Sonu ve Deerlendirme
retim ve organizasyon olarak iletmeyi deerlendirmek gerekirse; her ey tamamiyle belirli
bir sistem ierisinde dzgn olarak yrtlmektedir. Bu sayede de retim srasnda hibir
aksaklk olmamaktadr. Ayrca retim iin her ey dzenlenmitir ve azalan malzemelerin
zerine gene gerekli miktarda alnaraktan deponun bo olmamas salanmaktadr.
Organizasyonda da herhangi bir sorun olmadn dnyorum. Herkesin grevi ne yapaca
belli olduundan ve bunlar doru ekilde yapldndan sistemi oturmu baarl bir
iletmedir.
Yaptm staj asndan da olduka verimli geen bir staj sresi yaadm. retim blmnde
ve kalite kontrolnde yer alaraktan polimer bir malzeme olan epoksi ile nasl izolatr
retildiini, sorunlarla nasl baa kldn ve kalitelerinin nasl lldn renmi
oldum.
Benden sonra da burada staj yapmay dnen arkadalarm iinde bence olduka iyi bir
iletme olduunu dnyorum. nk hem iletmedeki mhendisler hem de fabrika iinde
retimde yer alan efler olsun herkes bana her noktada yardmc oldu. Ayrca fabrikann
hemen hemen her yerine girmenizi ve kullanlan elektronik donanm da kullanmamza
olanak salyorlar. letmede herkes sizin iin btn olanaklar salyor.
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
26/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN N
TARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Fotoraf 1 Fotoraf 2
Fotoraf 3 Fotoraf 4
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
27/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Fotoraf 5 Fotoraf 6
Fotoraf 7 Fotoraf 8
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas
-
8/8/2019 yeniden yazlan staj defteri
28/28
GEBZE YKSEK TEKNOLOJ ENSTTS MHENDSLK FAKLTES
YAPILAN NTARH KAPSAMI28.06.2010 23.07.2010 retim ve Kalite Kontrol
Fotoraf 9 Fotoraf 10
Fotoraf 11 Fotoraf 12
Fotoraf 13
Staj Yeri YetkilisininAd, Soyad, mzas
Staj Yapann mzas