�
Yn it stik fen
DE
PSYCHOPHYSICS
fan Fechner����
Foaropwurd.
����������������������� ����������������� ����������������������������������������������������� ��������� ������������!!��������������"���#��� ��$����������������������� ���$������$�!��"��� �����������������!��!���������%��&���������������������������������� ���$��������������������������� ��������������������� �$��!���$���� ������ ����� !����������������������� ���������������������$������$����������$�����&�������$$�����������������������!��������������' �($&� ����� ���� ���������$������������#��������������$������$��������������) ���������������������!�������������������������������������$�����%��&���� ���������������� ������������� #��������!����� ������������ ��!��� ���&�*������$������&��������!��������������������������$���&��������������� ������ ��$�����+ �,�������$�������������&���#���������!�$����������������!����������) �������� �����������$�����+ �-�������������������������� !����������#��� $&� �����������������) ��������� ������!������������$�����&����$���������������� ����������$&�������%��*������$����.����� �����������+
������������������� ��!���������� ����������������&�*�������� �������������$���������)��������$���������������� ����������!������������� �$������������������ ��������/�����$�� �$�������$0������&���� ����$����!����!��������!�������$�������+ �1� ������ $&� �������&��� �$$��������� �����������������!��&&����������������������������� ���������$��%��������$���&������ !�����������������������������&�$����������� ������ ��������!�����������������!������ ��������������$���������$�$#������$���&��� ������������������������&���������&��������$�!�+ �2�����!��������������$�����"��$���������������� ������������&�*�����������**�����������$������������*� ������������&�����!���!�+
��������������3��&� ��������������������� �$��������������������������
����������������)�����������!����� �������� �+ �4��������&�*�����!��� ���������� ����� �������������#�������� �������������������������������������������5�����%�������������������*���������&�������� ���������������������������������!��������������������������$���������$�����&���&����������!�&�����!���� ����������������$��!��������������!����������������+
������������������������**���� ���������� !�������� �����������!���� �����$�����������$��� �� �������+
��������������-�����������$����������������) ��$������������������������������ �����&�����&�����������������������������������������$������� $�"������� ���������������!�������� �$�������������$ �$����� �������&���$�������$� ������� ������"����+ �6��$������������������������$���$������� ��1$��������������������������������$���������' �������������������$$����$�����!�&�������������&&��������)��������!���������$�!��!����+ ���������!������� ��1$���������������������������$$�����&��$���������������������������&���������$����������&�������������$�� ����"��������� ������ ��������$������������������������������������!���%��&��/��������������� ����7��!���� ���&���������� �$��!�����0����������������$���$��������� ����������������2��������&������ �**��+
��������������3��$����������� ����� �$��8������������������ !��������$��������� �������� ����� ������������ ����8���������!���� ������!���������+ �5�4���+ �6$����&�*���������������� ����� ��!��$���������� ����������������1+�������������$�������� ��5+�9��!�����������!���%��&�����!������������������$���&�����"������� �����!���������)���$����!�������$��������$�!�������������$��!����������$�66�5+�4���� ������������������������6$�����������&�*��!���������� ��+� �5�������������� ���������$������������$�����������+5�+ �������� ���������$�����������++ �����
ynhâld
6+�����
66+�:����������!����������� �&�������������� �����������������������&����!��!��� �&�*����$�����������������������)�������#�����&��������������&�����
666+�(���������������� !���������$������&��������$�!�����&����� ���������������!��%��&�
6;+�9���������������������������������������
3� ��� �*����<�����
4���
�����
���
=�������
,� �����
������!
(��!��
;+����&�����������2��������&����������� �����!����#������$�����������/=����������������!��(��!��0
;6+�=��&���������������������$��������� ����&�$��!�������2��������&���/<�������,� ��������������!��(��!��0
;66+�-� �� �!�$����!�����+ �9���$��!���������&���&����!����� ���/3����!0
;666+�<�������������&����>4�����3����!��? �������@�����������=��������0
6A+�:������������������������ ������� ������� �������������������������
A+����&���������� ����!���%����� ���&������+ �:�����������$��!���� ������� �/,� �������(��!���������0
A6+�?������������B��������!�%�� �/3����!��4���0
A66+�6������$� �&��������������� ���/1����������,� �����0
A666+�,��9��� ����������!���$�����*��/3����!0
A6; �.�9��������� �������) ���!��������&�������&���������������$$���� ��$ ���������3����!�3����!�����.���$ ��������������!�������*�
A; �.�=������������������ �!�"�&��
A;6+�B��� ��������������������������������������$��������� ������ ����������$������2��������2�� ��
�+�,�����!���/!����$ ������������
C+�1�������&���/�"�������������������0
D+�����$
7+�!�&������
E+�����������
�+�:�������!������$ ���������� �
F+�2���&����!������� �
���
A;66+�,� ������� �������$����������
A;666+�3����!�!�&����������
A6A+�%+��������$�������������$ ����$�����������
AA+�:����������������������������!������������������ ��$��%�����
AA6+�G����H
AA66+��� �!��+ ����
I. yngong.
����6�������������� !������ ������������&� ���������������$� ����� ��$���������"���������!������������� �$���� �����!�&�) ���������������&���!�������������������� �!�$����%����� ���������������$�����**������������������' ����&���!����������� ��$��������� �����������+ �@����&� ������$�&�������� ����������� ����������������������/6+�E7����� !������66+��I�0�������� �������"����! �$����$�������� ��!����������������������������������"���������!�����������!� $�����&�*���������$��������� ��!�������������$����������!� ������������� ��' ������� �������$ �$�������������) ���!����� ��$��������������� ������ ���$��������� ������� ��������$��%������������� ������������' ������ ��������������������������������������$�������� ��$���&����������+ �6�������� ��&�*����**����$ �$�������$�����$��$���%����������$������������$������������ ������� ��$�������� �����$� ����������� $��"����! �$����$�����' �($&� ���������!������������&�����������J���!�$���� ���������$�������&�������� ���������������������������������) ���!��������������� ��+ �,���������?������������������%����!����!���� �$����������+
����6$���&������!����� �������!� ���������������$���������$��� ��������������$ �$����������������� �������������������������������������������������!������������$��������$�������������$$��&�������������� ����"���������$���&�������������������**���� ���������� �������$ �$��������������+
����������������$ �$������!!�������������$������������ �� �,�� ���$��%������������� �����������������������������&��������������������$���$��%��������$���������������������� ����#�����%�������������$��%����������� ���������$��$��%��������������������������$��������$ �$������+ �B����� �����������"���������������������� ������������ ��$��%�������������!�����������$� ����������!��������%�������������������������� ����������������) ��!���%����������������$����������"���� ��������&������������� �������������!��� �����$����!� $��������������$ �$���������) ���!��� ������$������������������������� ��$��%����������&���������������������� ������ ������!�����!���������#���������������������������� �������&�����!������!�������������������� ��� ��!���������$��$�������������������$����� ���������$��� ������������ �������$&��������%��$����&������"�������������&�*������&���������������������$$�������
���� �!�������������$��������� �!����� �������$���������� ��� ����� ��������#�&����*�����&�������������� ���� ���������� �&���������!���������$����������"���� �**��������$���$��%����������������������������������������!��������+ ���� $��������������������������� ���$��%���������������������������������������$��%���������������&���&�*�������������� ������)������� ������� ���������������� ��������� ��� ��������������=�&�K��������L��!$����������� ����������� ������������������������������� ���� ����������$������!���� �$��������$���������������������� ����������$��������������$��� ������"���) ����������$������������ ���!���*������+
����,�������!������������$������ �������������������������$��$�������������� ��������������$������������� ���� ������ �� �0����$������!���� �$���!���� �$����� ������ �$��� ������ �$������$��$����������������������������������� ���������������������%��������$������������&��$����!�� �!�$����������������������$���������� �����������������������$��$�������������!���� �&���� ���+ �:���� ���������� ������&����������������������������������� ���&�������������������!���$���������$�������$��$�������������� !�������� �������&�*������� �������� ��������� �!����!�������������������������� ��!�����������!����������!������������%�������!���&��������������������������� ���������$��$����������������� ���������������������� ���#���!��!�������&������� $&� �����������"������ ���� ������������������ �����$��������� ��!������������ ���!������������ ���������+����� �0�,������) ���!����$���$&� ��������������� ��������$������������ ������$��� ���������������������#�� ������������������������������������������������+
����4���������� ����������!������������������&��&�������������� ����� ���$�"�����$���������"�������������� �$�����������������������������&��������������� ���������$�������$�����$��� ������$������������ ��������� ���������������$� ������������������������ ���������������$�����$��� ������������������������������� �����$���$��%���������� ��"����&������������������$�+ �,���������������������������������$���������������������� ��"�����4��*�*�����!��������$������ �!�$��������� �!�$���������$��$ #*����#�����������+
����,������$����"��&�$$� ����������#����**��� !����������&�!��!��������� ������������������&�������������� ��� ������������ !��������&&���������� ��+ �M����&&���������������������$��������������������!������ ����������� ����������������������$���������������������������!�����%��! �������������������������������$$����.�$��������������������������������� ������������� ��������� ������������ �� ��$���$�&���������������!���� �$�������������!���������������!� ����&�!��������$����� ���� ���������$�����$� ������� ����������������$������������ ��$��%������������ ������������!���� ���&���������� ��"�����$��"������������#���!���������������� ����� ��� ��������������������������������������������&�������������� ���� ����������������������������!������������ ����������������!���4�K����� ������ ������������� �$�����+ �C0�����"��������������������! �$����������� ��������!� ��������! �$��������������������� ��������������**��&������$��"����������� ������������"���������������������� !������!���"$���� �����&��$����!������ �!������������"�����$$���������� ����%��&���������������$�$���� �&�*��������������������$������������ ������������� ������������������
��� ������� �*�����������������&��$��!������$��������� �����������$��' ���������������������!��������� ����!���� ����������%���+����C0�����!�����������������#��"������!��������������������!' �&�������&� ��������������������!��!�������&�����������������$�������������������������������!� �����$�������$���������������������������������� ���� �����������������������������!����������������� ������!����������$�������� ��&������������������������ �����!����� ������� �������"������ $&� ��������������!�������������������������!����������� �$������� ���������������������������� ���#�*����#� �$�����������)�+ �N���� �����$��!��$������������ ��!������������&��������������������$��4�K���*������$$��������������������� ��������&�����$���������������� !��������������� �����$�� ���������+ ������ �������� �����$�������������� �"������$��������������!��������������+ ��
����������������� ����������������������������������!���� �$��4�K���*������������ �$�����������������!� ��$��������������������������&������������$ �$����������������$����������$����&�������������� ��������������$����� ���� ���������$�������� )����������������������"������������������������������&����!�������� ���������$������ �$��� ��������$��$�����������#������� ��������$ �$������������������������������������$����� ���� ���������$����&������$� ������& �����������������&�*����������"������������������������������+ �N���������� ������������$�������������!�������������������������������%��9%��� ���������������%��&���&���������������������� ��' �M��������!�������������������� ��$���������#�����$�� �$��������������������$����������������$��������� ����)����������&�����������������������������**������������� ������������������������������ ������������������� ���������������������������+
���������������� ����� �����������������$���������������G�!�����$�!������&��������3� ��� �*������������ �������������������������&��������$$�����������������<�������4�����=����������� �������,� �������=����������������!��(��!��+ �,��������� ����!��������$��������������$���������$������� ��!��� ��������������!� ��������&&������� �!!������������������������������$���� ��!��������������$���&������������������ ����������������������������������� ������������������������ �����&�����#����������!����������$+ �,�� ������������������������"������� ��&��������������������������������� ������������������� ��$)���������$�� ��������$�����#�������������&������������������ �$����������&�����������������������������������*��������� �$��� �� �!������������!��&������������ ���"���&�) �+ �6�����!����&�*��� �$�����������������+ �(��!��' ������ #�������!����$�&�������������������������!�&������� �����������������������&�������������' ����,� ������� ���&� �� ��!���� ������������������ ��������������� ��&��������������� ��!' �������� ��������������!������ ���������������������������������� ��!�/�����0���������������������������/���G�%����C7���0��� ������� !��O�,��:�������&���/4�K!����*0����"��) �����#�����&��$����!��������������+ �6�� ������������$��$ #*���������������&�*����� ���������"��/H��� ��0�������"�����!�����!�����#� �$����������&���$������$&������������������� �������������� �����$���&��������������&����!������������"�����������
��������� �� 6$�$���� �����&�*�����$�������&�����������������������������#�����������������������!����������&&����������!��������!"��������������������� ��������!���&� ����������!��' �����������"������$���� �=�����������3����!�������� �������������������&���$�����) ����������$���������������!���*������������%���&������$� �$$�����%������������$��������������������$�������&�*�������$��������������� ���$�#��������������������������&�����+
����4��������$�������������������������� ��� ����������������� ���������!������������$����������&���������������!�����������$���������� ���������P �5�6$�&����������������� $&� ���������������������������������� �����������������$����������������!������+ �M����������������� ������������������������������ ��������������&���������������������������������$����$�������&�!��!������ ����&��������$�������&��������**�� ������� ���"������� �����������������������������$�������������$)������!!�������������������� ��%�������) ����!� $�����!����������������� �������������������+ �4����#����$$��!������� ���������������%���������!�������&�����������������"����&���' �����$���������� $����������&������������ ���"������� ��������!����������� ����������������������&��������� ������!�������������������$������' �� ����������$��������������$�����������������!��������!�������&������5����������������$�������&&��������!�������������������$�����&����������5�������$�������������� $���� �����+
��������&����������!��� �������� �������������� ��������� ���������������� �&�������������!������������ ��$�����%�������������������������"��� ������������������ ��!�������!�����&���������������&�*��������� ����P �,������������������������������������������������"���������� ������ ����������������������� $���������#������������������� �!����������������������%�����������$������������!�+ �4����������� ������� �*���������������� + �1����������������&�*����!��������������$��$���������!!������������$��$��� �������� ���� �����&�����G������$ �$������� ��+ �������������������&�*��������������$�� ������� ��������������������������������������������� ������������$���&���������������������������!������������������������%��&��������������������$������������ ������������+
��������������**���$�������������������$�������������$�� ����������������������������������������!����$�����&�����������$������������ ���$�������� !����������������� �� ������� ����� ���������$��� ������������ ��������������� �����$����������!���������� � ����������������$������&�������+ �,������������������������������������������������$�������������$+ �9������������!���� �$���$��%������������������$�����������!��������������$����$�����+ �6��&��������������������� ���������������) ��!����������������+ �6$������� ��������**��!�����������������&�������' ����� ���&����!�����������$$���������� ������������� �����$���$���������&&��� ������!����������!�������$������&�*����������������$� ��������%��&������������� ����$��������� �!����+ �,�������!�������������!������������������������!������������"������$ �$��������%��&������**��������������� ��������' �������������������������������� �����������**�� �������������!�������� ��������� !������������!������!����%�������!������������&�����+
����-�����!������������������������������������&�����$���&���������������������������$� ����#������������ ����������������������������<�����������������������
1�$��$�+�1��+ ����7�����+��N���������������,� �����������&����������������������������8�����M��+ �(��+�����+���F7���+ �C�' ��������������� �������=���������������������!������$��������������� ���$�#�������������$��������%���������������$� �������$����$��������������!�������������������������$��������� �����! �$�����������+ �($&� ����� ����� �������!�������$ ������������$�����������$���&������������������������ ������&����������������&���������� ��� !��������� $' �����$�������������������������� �����������!������������������������$������������ ����� !��������%��!�&��������� ��!��������������&��������$������#����$�����������$�+
II. Fan my fêstige psychophysical wetten en formules nei harrenfertsjintwurdiging sil wêze, ik bin hjir mei de oare hân, set út de
wichtichste beswieren.
�����0������ �&���/��� ��+�6+�CD������������������������������� 0�������������������������������������$� ����$���!���� ��������� ����������$���������������&���&�*������ ���������� ����������� �������$� ����� ����������$ �$��������� �&���������� ������� ��!������� $�����������!����������������!��&��������������� ����������&���&�*���&��� ����+ �,����!��&������������������ ����������� �������$� �����������&������������!����������������������������"�����$���������� ��������� �$���$�������������� '����$��%� �$�����$� ������ + �4������������� �����������������!����������� �����!��������&���������!��������&� ����$��������������$�������� ��������$� ����� ����$� ������������� �����$� ����������� �������) ���!��������$�������� ���%������$� ���������!������������������$��������) ���!����� ����$� �����&�����!��������������������$� �������$� ��������$������$������������������������������ �������$� ���$������������������$� ������ + �,�� ����������$� ���� ���%����$� �����$� ��������� ����� ������������!�����������������"������������� ������&������$��������������������������! ���������$� �!�%�� �����&�������������"������������� +
����C0�2���������2���/� ��+�6+��D7���+��N� �66�.�I���+�:���� ��������$� �������������"������� ������� �����������&����!�0���$����������������������#����$����������$����!����� ����������3�2���������&�����������������$ �$������������$� ������������!�����Q�&R���������������������������������������������$� �������� �������������$� ������������!�����Q�&R�������� ���� ��&������ ������������������ ����������������� ���%������$� ������������!�����Q�&R������������� ���� ��&������ ����������"����&������� ���%������������������� �������������������� �����������!���������������$� �������� ���������������&���������������� �+ �2��$��������!���=������!��&�����&��!� )�������� !����������$���������&�*�� �$���� �����#������������2���������2��O�6������$� ����$����&����$� ������$�������� ���!����������������� ������� ���������) ���!����� ����$� ��� ��&��������� �������������!������������������������ ����&����������������$��$������������� ������������������+
����+++�D0�4�K!����*���������������/��� ���66�6C��������������������!�
����� �������0���� ����&��$�������#�����2��������&����������$�������&����������&���������������$����������� ���!�������� ���������!���������������$� ������� �O��������!��������������������������������� �������� �!������������� �%����������������������� ���$� ������������������������� �&��������������$� ����������!�&�����%���������������� �!����������������$� ��� �������� ������!�������!��������+ �1��$���������� ���"����� ������� ����������������� ���/��������������!������ �0���!�����������������������������"���&�����&������+
����++�70�4�K!����*�����!�%�� �����$� �/��� ���3+��I�����������������$� ������ �����������&����!�0���������������%����!��� ���������������!��&�����������������!� ������������$� ����$����&����� ��!����%��������������������$� ���������� �!������$��������!� �������������� ����������5�����������$� �������� �!�������������&����������������!� $������� �logaritme fan de quotient�����������&����������5�������� �!��������������8����������������&����$� ������%����������� ��"���������!�$ �����������!��+
��������������������$���&����������� ��+ � +��C����������������������� �������������$� ����$����&��"���������!���$��������������"������������������������������$� �������������� ��!����� ��������$��������$��������� �������� �������$������� ��$������������������&��������!�����������������$������������������������������������&���������������� ��!���� ��������������$� ����$�������&����$� �������� ��+ �9����������������&�������������$� �����������$� ������� �����$�$����������������!�%�� �����������������������"�����������!�������&&������� �������&������� ��������������������������������������$� ����$����&��������������$�����!�%�� �����$� �&�������� !������&������������� ����$������%������������� �������+
����E0�4�K!����*��������$� �������������� ��!�!�%�� �/��� ��+�66+�I����+�=����@�������������K����� ����������&����!�0����� ��������������!����$����������������$� �!�%�� ���������������������!�������������!���������������� ����$� ��������������� $��� �������%���������������� �!�������&�����������8��������&���������������&��������$������������������������) ���!���������&������� ���������� ������ ������������������������������ ��������������������&� ���**�����&����������� ������� �����!������������$� �����&�������������� ���������$������� ����$������������������) ���!������ ���� ���������+
����3���� !������������ ���S����� �� �,��������� ���!���������� ��������!�� �� ����������� ����� ������� )������� �������� �������� �����&�*�����$������!����� �b,���� �� �K ��k$������������ ��"������$ �$��������!������������� ���������� ���� �2�������������������"�����$����������$� �������� ��!��������$� ����������������������$$��������+ �2����$�$���������� ���������$����&����$� � ������������ �����������$� ������ �v�������!�����������������$� �
��� �� �en,������������!��&���������$$���������� !����������� ��O � ��
�0������ ������ ��Ob�TT������+ �' �V�TT������+
C0��"������� ������� �������#����$$��!�����2���������2����������� �������$� �������������Q�&R��������� ����!�����O
�������#����$$��!����� ��&������ � ��� �, �� ���!������� ������������!�' ��������� !������������� ����� ����������� ��������������
��� � �f����� !����������$���5����� ������������������������$������+ ����
D0�4��������� �������������!�%�� �!����� �� �:
�������&���$���������"��������$���������!����� �k =����� �b�T������!�&����
� �T� �! ��
���
70�����$� ������ ����������������!���������������������������$�
U0�,��$�������� �k�!�����������$�������� �K���!����������"������� ������� ����������� �$�� �!����������"$��� $&� ����������"$�������
!�&����� �!������� �� �����������"$������ �M�&��������������4��� ���������������$� �$�� �!������$��������+ �@����������������� �!�������&������������&�������*�������!������� !����������!���%��&���������� �� ������&���������� �� �,����������� ���������������� + ������
E0�@�������������K����� ����������!�����:�������!�����$����������������� �u
����9��!����������� �����!����"���� ��!���� �����������!��&�������������� ��������&�������� ���������"���� ��� ������������$ ������!��������� !�����+ �,��2���������&���&�����#����$������ �������������$� �������� ��������������$�����������������������2��������&����!���������$�������� ���������&��������������$� ����������$� �"���������!���� ��������� ��������������"�����$���/���������0+ �4��������$�����������������������$�������������� �������$� ���� ��&������ ���������&��������������$� ���� ��&������ ������� ������5���� ���������$� ���� ��!���#��������������������$� ���� ��&��������� ����&����������&���������!���������$����������������������2��������&��+ �1"�������**�������� �$�������!�����������E����$��������������!��!������ �����%���������!�������&���������������� ���$�����������#�����4�K!����*�����������+1��& ���2��������&������� �����������������������$� ���/������$�����������������"������� ������� �0������������� �&�������������������&��$����!������������������ �����!����� ������������ ������������������) ���!�����������$� ������ ��������$��������� ����������������������.�������� ������ ����������������� ���������� ������� �������� ��� �������������� ����������������������� �����+
����V����$ �$������������������� ���������$������������������������������ �����������$��������&���������&����&� �����������!������ �������������� ���������$� ������ ���������@�������������K����� ������ !������$����+
����,���"������� ������� � � �$����������������������#����$$��!�����2��������&����"�����$� ��������������&�!������������ ��������$��$���&�
�%��������� ��!�������&��"���� ��� �,�$�����&������������&��$�������������!����������������$� ������&���������� $������!�������+ �,�������������� �$�� �!�������O
4������$����������+ �������&������$� �����!��� ����������� ����������� �$���������������) ��!������� �!������������#��&������� � ���� �T����� �SS�������$��������!��&����� �b�����&�������������!������ �
������������� ��!���������$ �� �����������������$� �
����� � �� ��� ���� ����"�����!�������������� �$��!�������������� ��!���������������������$� '��������������������!��� ����������������������!� $�������������������������$������������������� ��!����������&���&�*��������!������������#�� ��&����������
:�������!���������������� �� � ���� �5�� �T������ �� �������$����
����!��&����� �v������&���@�������������K����� �� ������+ �9�������$� �$����������!��!����������� �$�� �!��������#���� �$��������/����1��� +�1�0 �K�� �k.
������3��&� ���������!������&�������������� ������������� ���������$������ ��������$� ������&� �������$������������������&�����#�����������������$ �����������������������������**���� ������� ������� �����8��������)���$����!������ �&����������������������������"���� ��!����������!�������$������&�*������������!���*������� ��!�&���������!���"$' �������$����������������$���� ��������������� �����' ����$������������������������� ��$��%���������5����������� ������������������� ��������������� )����������!��&�������������� ���5�&�������������$$�������&�*����"������� ���������� �$�����������+ �,��������������������)������������������ ��$��%��������������������� �������� ����$������������������"���������������� ������$����������������������������)�������������� �������� �� ������������������$������������������� �!����&�����������!���������$��������������&� ���**����������$� �������� ��������������� ����$��%�������������� ������������ ��$��%�����' �& ������������������!���������������� �!����1��$���&���������������� �������������� ��$��%���������"�������������������$� ���������� ����� ������� ������!�����$����!���������������!����������������� ��������������*����������������������!��������������� ��$��%���������������$�������������� ��������$$���������! �$������"$�����������!������ �����"$������������� ��������������!�����.������ ��+ �G��������������������������������$��� ����������&�$��!��������������� ���&�������������������!�������������$������������������� ����&&��!������!� �!��������������������� ��� �����!������������� �$����������+
����N����������$���$��������������� �������������"�����$�������$�������$��������� ������"������� ���� �������������&�������������� �����������$� �����&���������!����������$����&��� ��*!��������������!��������
&�������������������!���������� ��!����#����$���� ���������������������������� ���������&���������!������$������������������������$��������$�����������&������������!������������� �$����������+
����,��������!� ����������� ������������������*�����������!���������!���� �������+ �<��������!� �����!���� �����������������"���������������$� �������������!����������$� ��������� ��������/6+�7E���+0�:��� �������$ �$�������� �������� ���� �����$��������$�������� �������������� ���������������!� ������������ ��������$� �!���� ������������������� ��������� �������$� ����� �$�����$��������$������������������� ���� ���%������$� !���� ��������������$ �$�������������&� � ���&�� ��������$ �$��������� ���� ���%������$� �����������) ���!�������$� ��&���������$� �����$��� �$�����$���+
����N��������������������!��2��������&����������� ����!���� ������������!������������� ������$� �����$� ����������������������� $&� �������� ���%���� ��� ��&������ ��+
����,��&��������������&������� �������������������������$��������������������!�������������!��&�������������� �����������&�����$ �������� !�����O
�����0�,�����&�������������� ������������������������������������������������ ��������������� ������$������/<�����+;0���������������������������&&��&���"�����������&�$��!������������!��!��������������/;6+�A;60+ �N�������"����������� �����#���!��!�������� �������2������������2��' ������� ����**��&��������� ������� ����&�����&��!+
����C0�,����$���������������������$��������� ���������!��!��������&��������$&�����������&� �������$������������������������������������� ��������������������"����������!���������� �$��������������������� �!������$�������$ �$����������� ������������������� �$��"���� �**�������������� ��$��%������� $�����������������������!������ �������������������������$������������$� �������������"��$������ + �N�����������&����������������#�������������������������������� ��$��%������ ����������$�������������$� ��������) ��!������) ���!����!�����������������$������������$���������/;6660+
����D0�,���#��&�������������� ���������$������� �����&��$����!��@�������!$������������������������!���%��!���� �&���������� ��#������ �������������!������ ������������ ���������&�������"������������� ��&���������"�����$ �$�/A0+
����70�6���������������#� �$�&������������ �������!�������� ����"���&�) ������������ ���� �� �!������� ����������#��&������/;66+�;666+0+
����E0�,��������$��������������&��$����!��#����$$��!�������������� �&�����������!������� ������������&�*�!�������������������������������) ������ ��������������������������������������������/6;+0+
����,�� ���������������������� ������**�����&�����������������������������������"����� $&� ��/ ����������� ���������=�������0������������ �������!�������%����������%��&�+ ����
III. Literatuer fan folgends foarkar te wurde beskôge beswieren en tsjinstridige views.��
����,�� ������$�����&���������$����������������������������$���&���������!���%��&�����!���������&�������������� !��������&���������$��������$����������������������!������������� ������������������������&�������������������������������������!�����������������$$������$����+
����6������� �������W������������#�� ��2����!���$�������������������������������$��� �����������**����������� �������������������������������$� �!����������!�������� ������������������������������������� ����������������� !���������������� �������S���� �!�$������� ������������������� ��������������������������!+ �6$��� �8������������$��$ #*�������������&����� �����$�������� ��� ������������!��!����������� �!!������������$�$��������������������!���%��&�����!��������������%�$��!+
3� ��� �* �������� ����+�9������+ �D�C���+�9������������������������F��� ��������&��$���&�����$�������������$��!������������������ ��������M+����������������!���������������$���&��+�2������$��������������!�����$��������� ��+
<����� ����:��� �!��������G����������E+�+ �7I���+
4��� ������+��+��9� ���������������������������� ���2����1��*��!����+ �E�+�;� ����E��' ������+�C+��9���������� �!�$������$���������� �$���������� ��������$� ����������+ ���+�;� �++�����
=��������� ���+��5��9� �����������:����������&�����������������������4����5,����� ������<����%��������+�+D�����������+C���������� �� �������+��1�#�*��������������������.��������������%��������� �������������F�+�+ �������+
� ����� ���=� �������� <���+ ����=� !�8��+ �-+�AAA666�.���FC�������&�������!!��������<��+ �?(+�1����D+���FD+�+�7�E+�5�6�������������������?������������+ �-+�(AA;+ � �.�FF�� ���FC�5�6�� ���������� ������,� ����������������������8���������������=� �����C��1��+ �+�CE����+
,� ����� ������+�(+��������������8����=����� ��:+�3��*+ ���FD+�/-+�AA666��$�������+�,��6 <���+�G�+�,��=� !�8��0+ �5����C+�-�����S��������� ��������� ��H�++ �=����� ��3��*+ ���F�+5���+�D+�6���������� ��!��(�� ����������8���������!��������:�������������G�%����� �����8������ ��:������������6 �����!������G����������+ �=�� ��H��+��FF+�+�CCE���+�5�
B������$�����!�������������������� ��!����������-�����++ �8��������G�%�++
=������� ��������� �!�������������$����)����+� �-�+��+���F7�+ �I���F���+
3����! ����9���:�������������������� �&������2����+ �G�������FC+=�+����FE+�,����������"��������������$������&��������$�!�����$����+ �+�=������� $&� ���$����������������������4���R�$�������� !�����������������$���&������$������$����������� �� ����������� �����������4��$�������� ����&&������������������!���� �!�$���� �������������$������� ����������� ���2����!���$�������������O�S�������9������ !������ ���������������������������++ �D+�<���+���FC+5���+C������������ ����� �������������� ��!+�
��+�����+ ���FD+�5�!����D��9������� ����� ���������������+�+
��+�����+ ���FD+�5+��++�9������������������������������������ ������� ��������������� ������� ��= ��$������7
�I+�=����F7�5�++����E���� ����!��������-������������ ���������+�
�I+�;� +���F7+5��+ ������ ����!��������-���������$ ����&���������!+�
�I+�;� +���F7��
(��!�� ����:��������� ��������������������$����$�"�����$+� ���F��M�����,����+ ����
IV. Nebel demonstraasje fan tsjinstanners
(Helmholtz, Aubert, Mach, Bernstein, Plateau, Brentano, hjerring,Langer).
�������������������������&�������� �������������������������&��������������&������� ��������������������������&������������&�������������� ����$� ������������������������������������� �������&������&��������$�!����� !���������� �����������������+ �1������$��������&�����������%���������$�������$��� ��������� �����$���&�������$������&�����������������&� �����#���&��������������%��%��&���������&�������� ���$������������**����������' ��������������������!�����������������$ ������!�������������&�*������������� ����+ �,������� ���� �����������������������������&�����������������%������+
����X������&�����������$ ������������!������������ ����������� ���� �� ������
������������ ���� ����������
�����������
���������������� ������!���� �� ������������������� �c���k���K������!���������$� ��"������$ �$��$���������+N������ !�������������������"$�������������������������������� ���������=�����������*������!��������������������$������/�������������$�����0+ �����
Helmholtz en Aubert.
����3� ��� �*����<��������� ����������$��������� ����&�$��!�������2��������&���������������� ������������������������������$����������!���������� �$�������������$������ ��������������$����������������������������$����������&������3� ��� �*������������� �$�������$���$�������� ��&������� ����������#����$ �$������������� �����$�����������������������������������������$����' �& ���<������&���������$ ���������������������!+ �@����&� ������$���&�� ������ ���������������������� �$$��� ��<���������!��������������������&�*������"���� ��!����������!��������&����� ��!���*�������S�����"$�5���$����!�����"$��=������������ �$�����&����������������� �����������$������� ������+ �9�����������!������ ����������3� ��� �*����<����������� ����� !����������%������������������&�����!+
����3� ��� �*���������������� ��/�D�D��0���� ��������������&� ���**�������������� ����������� ���&����������������� �$���$��������� ����&�$��!�����2��������&���������������!�����������!�#����� �������������� ������ ��������$������������� ��/� ���66��IE��+0' ������$$���������������������������!������������� ���&����������������� �$���� ���� �������������������� ������������������������������������ ������������� ��/� ���������!���"$���������� ������0�������� !����������� �O
�/�0
��� � �c���in���A�#�� ����$� ��������"������$ �$��$���������� �in���"�������� ����&�������� ����������"������$ �$�������$� ������ �$���&����!�����������&�����!��&���������� �� ���$�� �����&���6�������!��!������&���������������$$���&���������� �� ���� ��������� �!����/�������� �in�B�&� 0+�,�� ��� �in������ �� ��� $&� �� �� ������ �A�����&������**������� ��!����������#��
����) ��!���"������� ������� ������� � �#� �K����������&����!��+ �9��&�!������ ���������� �!������&�$��!������&� ��**�����&��� ��*� �� ���� �A���&�$�������#���������������������&����!������**����&�$��!������ ����� ��+ �66+��IE��
-��������!������������ ��#��/�0������ !�������������!������ �
:������!��!������&���������� �� �, ��� ������� ���� �in������$�6������&���������������$���+ ���� �����������$��������� �� ��' �&����� ������������$���� � �G����
����:�������� �� �g������&��������� �� ���������!���"������������� ���� �������������� �$���&����! �in� �$�������������������� �������$���������$�������$$�������������!����
&��������
&����� ������������#����$$��!������������$� ���!���� �������$�����$���������������
���$�J�������� �� ���� �in������ �In�&�����$������&��� ��*!�+
����,����$���� ��&���������� ���� ���%������$� �!���� ������������"����
�������������!������������������������ �� �� �����������
!�������$����������$�� �in��� �A�������������) ���!���� �� � ��
����/�0 � ���������������#�������$�����&�*�����$��������$���� ��&�����+
����<������+ ���������������� ������&���������� ������������ ���
!���*���������������&����!������������"������� ��!��������&������ �
/����<�������� �� ������ �0�� ��$��$�����$������������%��*������) ���!������� �!����������� �� ����������� ����� �!�������&�������� �� ������
���$���� ����� $�&���������� �������������������&��������� �����' �������!��������#����**�� ����� $�&���������� �� ������$�������&������ �����������&����!���$����������������� �$��!����������%�������������$$����!���������������) ��!�����������$������ �� �5�����������������$��!������������$� ������$��������%�������������$$����!�����!���*������������������������������������������������� �����+4��������
$����������������**����� �$��!��������$� �����������������!� ������!��&�*���������������� �� �#�������!���%����������������������� �����������
������� �� �������������������$�������������$$�� � ��&������ � ��
�� � ����$����+ �<�� ����������&�����&��������������� �������������������<����������������������&�$��� �������!���� �� �"����! �$��������������������������� �$���� ���������������= ��$�&�����$������&��� ��*!� ��0������&������$������������������� ������� �+ ��$�<�������� �������/+�E�0������������������������� � ���&���������� �� �����*���������������������������� ���$ ���� �������������������������������������������$������������������ ��������+ ����
�0�N��������������������&������ � �� �������������� �� ��������������
����$��$�����$��� �� �$���������$������� ����������������� �� ������ ����&����������&�������� ���������������������������)������C�������� �������!���������+
�
����9������� ���������/&����� ��<������������ �����0��������������������O
��������������+ �����������������+ ��������������) ��!�� ������ ��$���������$��$�����$�����!�%�� �����$� ��� ������� ��� ���� ��������� ��+ �� ������$ �$�������!���
��������"���������$�������
�
����-����� �������������� �������������������!��&����� � �� ���TT����� �� ����!� $������������!������� � �b���&� ��!���� ���$��!�����4��������� �
+
� ��#��#��4��������� ��/���������0�� ���������$� �������� �!+ �� ���� �!+ �b �����������������!�������� ���+ �5�6�������$����$����� ���������� ���%�������������� ��������!���� ��������"������������<�������������� ��!��������������#�+
Mach.
����4������$$���������� ������� ������������"�������������������!���������������������� ���&�*����� �������������� ���������� ����������� ���/ �*��!��������������+�2�����1����������D0�$��!�������������� ���������$������������� ��������"��$���������+�C�����6$������������ ��������������������� ������������ �$����������������������������$�����"������� ��!������$���������������������;666�$�������������������+ �=�������������������������������������+������&�!�������!����������2��������&����������&���&����!���������� ��!��������������!�� $&� ����������� ������!���������� !�����������������$����$��� ����������������;�����������������$���������� �$���������$�������������� ��!���$��$�� �$�!�������!������� ����� �������� �!�����$��������� ����&�$��!�"����&������!�������������������.������!������&�������������$����������� ��������������"������� ���� ��!���������&������������ �+ �5�,�������!��������� ���������C��&�������������������������� ������� �������<;������������� ��!���� ��!����$��$$����� $������������������������ ���������!�����$��������� ������!��!��������%��� �������2��������&�����������$���������!��� !��������������� ��!�+++
Bernstein.
����3��&� ��=����������$��������������������������������!������ ��������������������� � ������������������������+ �N�������������������� �� �� ��� �!������$�����$�����������$����������������� ������������������ ��$��%����� �� ������������������!�&�����%������������������ ���������������&�� ����������������������� ��!�������������$� ��!���&����!����� ���!��!���� �������� )�����������������#����!�������#�!���������������������������� ��!�������**���� ����!�&�����%����������������!������������������ �S������ ������ ���&�������������������������) ��!�������������������� ��� ������ �����������&�������� ������������� ��' �����������$��������������������$�����������������!��!��������� ��������!��!����:��$�����=��� �����������������������!�������������&����������������� ���� �&��!���!�������� �$�������������������� �S����!������+6�������������������������������������+ �4����������!���������� "$�� ��� �S��������� �������� ���������!������������������ �� �� �����������$��������.�������������������������������� � �b��������������<;+��4����������� #������ ��!���������6�����������������������������#������������������ �� ��� �b���������#�����*��������������� ��������������������!������ ����������+
����1�������&&��������������� ���$���&��+
��� � �k�������� ��������$�������������!��! ������ ��������������� �����!���������.��������������������$ �$�������$ �$���� �������$� �����!���� ������������������%���������������$������$� �����$�������+
����,���� �����!�����=�������������������!������ ���������!���������!������ �������%�����' ������� �������������������$�������$����&�*�����#����������������������!�����������������$���+ �:�������������$�������������������!���������$���&���������������������� �������� !�������&���������+�N������������� �$��&�����$���&����!����������������������������������!����� ���.������������������ ������������������!����"�����&��"��������$�������� ����.������������ $�����������������!�������$�������!������������*��' ��&������&�����$�$������������!��������������������������!�� ��������6����������������������������� "$�����������$���&��+����+ �4����$��������������� ���E����$������������������$��!���������������� ����������+
Plato.
����� �������"������������������������$�������&������������"����&���������/�7F���0O��:��������������� �� �����������$��$ #*�������������4����$����� �������!��������������������$� ����� ��&���������!�� ��&��$���������6�������"����������$ ��������������������������� !�����+�����$����!��%����������������� �$��������������$���������������������������**�������!�������������������$� ������$��������� ��!��'�� ��������$$�������� !�������������&���������**������$������$�����O��� $�&���������!��%������ ��&���� ������������ ��������&����$�!������������ �������������!�� �!�������� ���� ��������,������������ �������!�����!��!�������������� ����������!�� ����� ���������$��+���� ��������������������� ���#�+��
����-���������� ����������� *�������$���� ��������������� ������$������������ !���������������!���������+ ������������������ �
&��� � �k��� �p�������$�������������� � �p�������� �������������$��!�$������������������� �������&������$�����������8��������� � �������������$ ������&�����������������������������!�������������������&�����!������������������ ��+ �:��������!������� ���� !��������������� ������ �kp�T�K��
��� ��#���"������� ������� ������&�����������!������
��
����3� ��� �*�����������������������������������$������������$����!��%�����������$������� �������!�!��������������������� ������������������!' �($&� �������&�������� �����������������$��%�������%�������������)�����' �������������������$��%��4���� ������� #�����$����������� $�������"$�������"�����$�����2��������&��+ ��$�� ������������!��!������������������������ ������������������������������������������ ����������������!��� ���"���������/����"�����$��������&�������������0��$��������������������������������� ����������$�����&��������$�!��������&������� ��������������$������$��$���� �����������������$�������&����������������"�' ������"������/�����$�!��!���������������� ����0����"�����$��������&����� ������#��������������������#�������&��������������� �� ���������,� ��������**����������"�����$��&����� ������ #���������� �%������������������� !������&�����O��<��������� �������� ���� ���������������&�������������� ������������� ��+�:����������������������������,� ������>����"��������$�$��,� �����Y������$� ��%����
����,��#���� ���� ������� �������$��$��������������,� ������������������������������� ����������!���������������� ������ ������!������� �A���B���C�������������$���� ��������������$ ��������������������������������������� ����������� �������! )�������$� ����$�� �C��� �B�$��$��$��$�����!����������$�� �in��� �B��� �����$������������#����������������!���������$�� ����� ����������������' �&����� �������$$������$�������������������� ����$����� �������������������!�����������**�������������������������� ��&��������$�����$&���+ �,������������ ��������������� �����!� $�������������&������$� ������$�� �A��� �B���B��� �C�$���������&���������!���������"����&��������!������"�&������������������� ����������� �������"!��������$���������"����&����������"���������!��������,� �����������$����������+ ��$�$������ ����������!�������"*��!�����������"���������������+
��������������$����������� �������������������&&���"��������$$�����#��"��������,� �����+ �M����� ��������� �������������� �������2������������2��' �������,� �������������������������� ��!�/�����0������ �����������������&����!������ ��!�"���������$��������������&�*�!��!�����2�������&����� �����!� $�����!��������������������������&����� �����������&������������$���������������$�����������������������������%���2��������&�������������� ��& ������������"������� ��������������������$��������������' ������+
����-����� #�� ������ ������� �������������������,� ������������������&�!������$������������������� ����������� !������&�����O��=����Z��������� ������� ����� �8� � ��������������� �����4+�,� ������� ������ �$����8� � ���������.����+�� �C0��
�
C0�6$�8������������� ���$������������$�������� �������������&�����$���&����� �*���� ����������������� �+ ����
@�������$���� ��&��� �������������������� ��!�� �%���������$������/=���������@���������0���&&��$������ �����#�������$��������� ��������� �� �����&������������ ������������� �������������$$������������$������=��������+
������! �!�� ��$����������������� �������������� �����������!������������ ��&����� ��� ������$������1�$����6A����� ���"������� ���) ���!����������5���� �����$����$��������� ��������������� �+
����2���������&����������������� ��!�������� �������$$�������"������!�����������������1��� ���?�� �������������� ��������������$��%���/=����� ��3��*���FE0����������%��&������������$��%��$ �����������������������������$�!��!���������������$�����������$�����������$����� ���#������� !���������$�������������$���&� ������%���[����O��$������ ��������������� ��%�������������� ��������� �� ������������������� ����������$��� ��� ��������������1&���������.����� ���������������� ������� �$�� ������/���������������������� ��"�0����������������������!�����������$��� �����&��������� �����������&����!������������������������$��!���������$�����������������������������$��������������� ��"��������������5� ������ ��������&��������������������!�"������!�������������!����������������������������������&�������������!�"�����������!���$����������������"�����������$��������� ������������������ ����������������$���������������"�� �������������$����������������������������������� ����&"�� ����������$ ����������������"������� �����"������� ��!������������&��������$�!������ ����$������������������$��%��$�� ���������$ ���������+ ��$���$���&�&����������������� ��!�������������$��%��$�� ���������$ ����������!!+ �<��+ �A(6;+ �1+�E�F���+�:� ��#�������������**�����������������������$���������&�������� ����������#����$ �$�� ��������$� ��$�������������#�������� �$������$��%�� ������"��&�$$� ��!���������������� ����������$��� ����� �����1&�����&�������&�$�� ���&���������� ������� �����!���������#����� �**�������������$��� �' ���������������$�$���� $&� ������������������������������+ �4�����$����+�=�������� ��+��<���� ���� ���=�� ��+�1����+�1��+ ������������������$��������������� ��!������������#� �$�!�������� �� ������&�����������$��������������1&������� �����$ ������+ �5�,����������������!������������ �������$���������&����� ������+ �������������������&��������������������������������!�������������) ��!������!�������������&�*�������&�*����������#� �$' ������������ ��&�*���������������������!��� ��������������������������� �������$�������) ��!��$ �������������!������ ��!����$ ���������������$��%����������&��������3� ��� �*���������$����������M��!��������*�����$��& ����$���$$����������������������+����������&����!�������7��
���!����+ �G�������������������+
Brentano.
����=��������"������!��/�I����0����&��������$�!����������;�����&����������������������!�&�*������2��������&������� ���������������������������������' ����������!��������������#�� ������������������������������������ ���$��������������2�������� �������������� !�����O
����4������������2��������&����� $�������������������������� ��&������ ������$ �$����� �����!��������������� �������� ���"�����) ������� ����� �����������$� �����������=���������� $���������������������������� �$�����$������� �����) ������������������������������� ������� �����������$��������!� �$���������) ���!��������� ���%�������!��!��������� ������ ������� ���%��!���������������$������� ���������� ������� ��+
����6��!������������ ������$���������$����#����� ��@������������������$O� 6��"����������������� ��&���������!�S[����!�����F�������������%������� �!�$�����$���������� ������"������� ��!����������� ��!����������%�����&����!�!����!�&�����%���������� ������ �������O��1��� ������ ��!���� �������$��$�����"�����$������� �������$� �����������!� �$��������$�������������!���$�����#��� $���+��
����=����������������#������������&�����&��$����!������� ��' ��������&����������������� !���������$��$������������������������$������������������������&��$�������� ������������������������ �����������������&����&����������������+ �6��������� �$���������**������� �������������&������� ���$���&��+�:� � ����#����� ��������������� ��� �������� ����������&����������� �������&����������������������� ����$���������=�������������������!���"����������$��������&�����������+
����2������� �� �� �!�%�� � �� ������$� � �p�������$�������������������������"������� ��&�����������$���&��O
��������������!������ �
�! �� �T�� �! �� �\������+
����+ �<��&����������!�� �� �T������ � �� �T�B������ �� �!+ �� �T����������� ����������+ �T�5�P� �!+ �B������������ !�����O
���#����**�
��� � �� &��������� �+
����N��������������&���=���������������������� ���������������� ���������� ��������������&������ �������� !������������������������������� ���� ��2��������&���������O��6������������������������������������������ ����!� $���������������������������������������������� ���!�����+�� �:���� ����$��������$����������������� ������������������&�������$ �$��#� �$����������$���&�����$�#�����������������$��������������������$$��������������������!����������������������$�������� ���#��������G����$� �D0���������������������&���������������"�����$��������� �����$��������� �!�$��������� ��������������������)��������#� �$���������� ���������������������� $�������������������$������ ��� �����������+ �3�������������������$��!���������&�������$��$� �+ ��
D0�1��������+ �I����&������������������������ ������������������$������������������$������$��� + ����
����N���������������������$� ������&���������������������)�������� ������������������������������������ �����O����$��������&�������������$���������������������$������������ ��������� ���&�����������������$����������!���������������������������$$����������$$��&��������������' ����� �!�$��������� ������������������$����������������������� ����������������!� �$����������"�!� �$�����!������������������"�!� �$�����������!� $��������������!!����������� ����������$�����������$�����%�� ���������� ����������$ �$���!�"���������&������� ������������������**�����$������$����"����&������������!���� ���� �$���� �������������&����� ������������������������� +
����9�� �������������"�����$����&�������$$�������������������&�*����������� ���������������� !�����O
���������������!�����!������$��!����������!� $����&��������������������$��������*���� ������)������������#��� ����6������������������������ ���������$�������������� ���������������� ������$ �������$������� �!������� $������$����� �$��������"!��������� �!�����������������&�$�� ������*���� ������)���������� ������$� ���������������$��������� $���+ �=����!������������ �&�������� ������$� ��������������������� ����� ���� $&� ������������!���� �$�����!� $+
�������������$��������$�!����������$�����������$���������������������������������$����� ���� ��������������!��������� �!������)����� ��!����
������������ �������� ��!�������������������&� ����������������� ������������������� �$�����������$����� ���� ���������$���!���� �$��!� �$������������$���&����������� ������ �!�$��������$��"�!� �$��������$���&������������$�����+ �9����$ �$���������������������������� ���� ��!������������!� ���!�������������������� ���������������������������$� �$��!�"�����������)�������$�������������������' �����������$����� ��$����������������� �"�����$��������������"�������$$����������������������!������ ������ �$�������$���������������&��������!� $�����������������$ �$�����$�&�������$�������$�������������� ��/�����������"�����$�����2��������&����������0��&����������&����$��$��������� �!�$����%��������������������$����� ���� ���������$�������&������������ ���� ��������!� �������������������� �+
����+�,���$���&����$���$$�������� !������� !�����������$��!������������������� �4�K ����O
�����6���$����5��������/�I����0�5���������� ��������������! �$����������������!�������������������������������������$������������:��������� � ��������$$������$��� ���� ��������������������$������������ ������!�������������!��������� ��!���� �$������$��� ���� ����������$�����������������+������!���������&&���������!�"����������������!� �����������������������������+�� �5�4���������������&�����$�����������%�� �������$����������������������������"���������������������������������������� �!�$��������� ���������������������$������ �����$ �$�����������$�����%�� ������������������ �!�$����������&�����!�����!������������������! �$������������� �$���������������� ������$���&���&�!���+� �$����������!���+
�����4�������������5����!�������$���&���/�I���0������!��5+�,����� ����� �����������!���� ������� ��$�������� ����$������������ ��������$������!�����!���� �$��������������������������� ������������������$����������++��� �������&�*������������� �����������**���� �����&��������������������$�������!��� ����� ��������������������������������+����������"���������#����������������%������������������������������������&�����!����������!+��
����4�������������&�����������$������� �����������������������$��������������$ �$���� �������������������$��������������$��� ��������� ������������ ������������+ �,���&���������������� ��+ �3+�7EC���+�����!������������ $������$����������������� �$���������&�����!���������������� ���������������������$���� "����������������������������������������������������+�4���&�����&����������&������� ���� �#�������&���&�*������������������������������P ��������#� ��������&&����������7C������ ����� ��� ������������$������$�&�*��"�����6A�&���������+ �3�����!!����������������������$ ������&���� �����!������&���������� �+
Delboeuf.
����,� �����������������������/�+�=��0����&�����$����������+��-����+ ����
G�%+����&�*���"�����$�������������� ��!�� �70����������������� �$�������������������������� ���+����������������������#����$$��!�/�+�=��0���������$�������������������������������� �����������������������������+ �,������������$����������/�������+0�< ����������!��&� $����������!��!�����2��������&���������"���� ��!����������!������!������ ����������������������<����������$�����������������������$����&�����������������������F���$����$���������"!��+ ��$���$����,� �������������������������� ��!�/��+��+�CC��7�0���� �$�������$���$��������2��������&�������� ����� ���������������������$��!�"����������������������� ���������$������������������ ���������� �������$��������� �� �!������&�$��!�����������2��������&���������������&�*�!����&���� $&� �������$$�������� ��������������� ��!������**��&�*�!��! �E0�+����
70���������**����������� ��!����#�������� ������,� �����������������������$��������� ������� �����$��"������$������=� !�����$��������������������� ��!� �!�$��&�*�5&��$����!����� ����������� �������� �$�!��������������$�� #*���+ �1�� ������� ���������$���&������������������ O�� �!�8���� !�������8���������������B����������!����� �8�H�Z� �� �!�8����%�������� �����!��������� ��������H������!���!H�H�� ����� ����Z� �� �������� ���&������$������������������++� �=����� ��4�8������+���FFE0�<��,� �������������������������� ��!�/��+0�B���&��������$� ��!���������� ���#�����!��� ������� ���$����������������������� �������2��������&������� �!������&�$��!��� ���������������&�*�!��!�������� ������������������� ���&����������� ��������� �������!������������������!����������������&����!�����**����&�$��!������ ����&�����������K������������ ��!��������� ���&���������� �����&���������� ��! )������ �����!���1&����$��������������������� ������ ����!�����,� ������������������������ �������������&�������������������$$����!����"�����$� �!�+ ����
����������� ����$���!���$��$ #*���#����������� ������������4�K!����*�����!�����!���&���������� ��������������� � ���������������� �!������$���������!������ �+($&� ����������������������������**������ �&�����������!�����������������&��������!�������������� $&� ���$����������������!��������!)�������/������:�!+�3���"����0+ �,�������������$������ ��������������� ��!����) ������������$�����&�����������������$���������������������������������������������!���%��&���������� ��������������� ��������������� ��&����� ���$�&�*��"�����6A����A+�2�������,� ������$��$�������������!����&����������2��������&���
�����������$ �$� �!������$���������!������ �����!�������������,� �������� ��#�������������������������������"��!�����������G�%������������������������� �������"����������!������&��������������������������������!����&������������ ������� �������� ������� !������#������������������������� �����&�����������������+
����9����!���������&�����������&�*���,� �������$���������� ��������� �����������/-����+����-���0������ �����������������$���������������������/�� ����+0�9�������������������������������� ���������� �������������������������$��%���������� ���������#�� �$������&���&�������!��������������������������� �p�������������������� ������������$������������ ������������� ���&�����!������������ �p�����������&����� �� $&����' �6������ �$�!�%�� ����� ��!������� $&����������������$��������%��!���� ����/�������&�������� �����0����� ��!��&�����������������$� ����!����/$�� �����������0��� ������������� ���!��� + �N��� ��!��� ����������������������������������$������������������������$�����������$� ����&������ ���������� $&������������$���&����� ��������������������� ���� ��!������������ ���������������+
����,������,� ����������:���������� �:���� �
��� � �� ������������������ ��� �p� ���.�������������� ��� �p������������ �$���$��%������/�����+�+�C���D�0+
����+�6����� $&� ��������������$������������ !�������������� ���,� ���������!������������$���!���������$� �����<;����������������������!���� �$$���#������������������������ ��%������������**�O
����,����� ����������������%����������� �$�������������������������!��������/���+�C7�0���������������$������$�����������������%��������� �������������**�� �$������/�����+��+�CE5C������+�C7E0+ ��$������$������������ ������� !������/������������$� �������������+�C7�0�����&������ ��%��������� ��������+ �@���������� ����������� �p� ���&�����������/$����0 ��0���������$������������ ����������������������������������� ��!�������������������������������� �����+ �,����������!���������������%��������� �������!�����������������������$���&��+�/-����+��+�CF0������ ������&����� �F0���� ��!�� ����������������� �p����&������$��������p���� ����.�����%��������� �������&������!� $��������������������������������� ���������������������������������$�������������� ����������������������� �$�����������������!���������#�����������������$������� $&������������������������$����+ �N��������� ������������$���&��+�9������������!����� ���������%��������� �������������G�%��/+�C7�0��������������!�� ������������+ �N��� ��!��� �����������������������%��"���������� �������������$� ����� ����������8�� ����������������������������!����������!� $���+ �6����� �������������������� ��������&��$�/���%�� 0 �T�������
��**����������!���������������%��������� ������������� �$���������������� ������ �$����/�����+��+�7F������+C7�0���������&��$ �t����/�����+��+�7F0�������!� $�������������������� �������������!����� �����$ p��������� ��� �v ���������� ������������� �����������&����������������!������������� �$������$����������������������� ��������$ �p���������$ �p� �� �v�� �v���� ������������������
��� ����������$��������+ ��0����
�0�N��������������$�������<;+�B����� !����&������$������$�������������������������� ��$������ ������������������$����� �������������������������������� �$��!�+ �,�������!���������� ��$������������� ��������$ ������$�������**�' ����&���������$������������<�����+F0�=� �p� $������������ �p��������&�$$���$��������������T �p�&���]������
������� �t���� � �p�]���� �p����������&�*� �� ���� � �k�$�������+�0�-��&��O��2�� �p�������$� �v��������� ����/#��������������������������������!�������������� ������������� �����0��&���&&��>����4�������������2��YO �PV�+�=��T������ �T�&��$����������
��� ��������$���O
�������� �v���������$�����������$��� �p�������!��O
�����
����1"���������$�������������$� �p� ���/�����������+��+�D�0�����&�*��������!���� ������������ �$������������ $&�����/H8�� ����������� 0��������!� $��������������� ����������$5#����������� �������!����������������� ������������� �+ �,����������������$����!������������"�����$���������� ������������������! �en���� $&�����/H8�� ��������������!0����� �������$����!�� �����������&������� ��������������������$�������$������������
����� ����������������� ��*������������������������������!�&���&�����!�&�*������ $������ �p�����������$������� �p���������� �� �������� $&����+ ����������������$�������������������� �p���� �������������!��������������������������$������"�������� ������ �������������$����!�����$��������������$ �����������������&������������������������� �$�������+ �,�������� �$�� $&����������� �������������������$������������!���*��+ �,�������� ������������/�����������+�D��D7+�7D���0�������� �$������������!���� �����&��!�����#������!����������������!���� �����&� &�*����&� ��������$ �$������������������������������������������&��!���*������������������ �$������������$+ �,���!���� ���.���/++������������DC0�� ������������� ������&��������������������� ����$��������������������� �������������!���� �����������$��������$���������� �������� ��' ���������&���������������**��������$$���������� �$+ �^��&�$$� ���$���������!���� �������+�=��������$��%��&������� ���/+�DC���+0��,����$������ $&� ���&� ��!����������+
����6�������=�&����� ������,� �������������&������������"������� ������� �����������!��������������������������$�����������$� �������� ������������$����$�!������������#����������������� �� �I0����� ����������� ��%������������ ���������������������������������$����!��������������&������������+ ��
I0���������#������������������!�������"���������� ����������������!����������� )���������������������$���$������������� ����� ���������� ��$��%����������������������&����������������$����5+�9� ��!������ ��"�������������(�������� ����!���������� ���������!��� �5�$���&�����"�������$������ ������� ������ ����"��������� ��+
����-��� �$��������,� �������&���������������� ������������ �$������������ �$�������������!������#������������������� ���� ������������������!�������������� �p�����������$����� �p�����������!��� ' ��$������������!������������ ��� �$������,� �����' ����� $�����������������������!����!�����������������������������"������������������������$��%����$� ��� ���� !���������$��%��!���� ���������$ �$������$����������������������������&��� �� ��������#�� �������&�������������$$������� ���������!���$��������������������������*+�=+�$����������+ �=��������� ��!����� ���,� ������������ �������������� ��& ���������!!�����$�����������"�����6A+ �5�6���$�����!���������������� ��!������� ��������� "����� ��!��"������� �������$� �$��������������������� !�������$������5��$��!������$� �����$���������������������+ �-��$��������� �������$�� �����&�������������������� ����������������������!�%�� ������$��$��������$��������� ��������&�������&������� ���������������� ���������� ���������������$�������� ���������� ������$ ��$������� ����������������������� + �6$������ �����9����$ �$���������������������� ����������#����$ �$������������������
����������������#�����#����$ �$�� ��������� "����$� ����� �**������� �������$ �$���������) ���!������� ��������������������� �������� �������� �+
����($&� ������&��������������&���� �$�������� !�����+ �,��!������ �������#����������%���� �����!����� �������&������$�����#�� ��!������������&������&����������������������������������������������������������������������&���������&�����!��� ������ ��������%���� �����!����� �����+ ��������� ��������,� �������%��&��������� ������������#������������!�������������������������������������� ���$���$��������&�����!��� ����������!���%�����������&���������������������������+ �2������������&&�������� �������&���������� �p��������������������� �������2�������$������������� ��!������2���&��������$�!�' ��������������� ���� �p�&����������������� ���� ���������$�!��!�S����&��������������!������������!���%���� �����!�����!����+ �=������!��!������&���������$�< ����� ������������� �����������!+ ������ �����!������������ �������������������&������!������������$������ !��!�����! )������������&�������� ������������� �����������!���� ������!��!����������� �������! )��������� ���&����' ������������$��$�����$&����������!���� ��������$� + �6���� �������������! )�������!������� ��� ��&������ ������C��� �������� �� ��&�������$������������D�����������������&� ������"��������������� ����������D����������+ ����,� ������$������&������������� ����$� ������������������ ��!���� ��!��' �4����$����$��������������������������!���$������������"�����$����������� ���������� ������������������������������"���������!�$ �����+ �2����&���������$����������) ���!�������������%�������!���%�� �$����������������� �!!��������� ��!�������� �����$����' �����������������������+ �4�����������,� ������ �$���������&����������������$�������������$� ���� ��������&������������������ ������� ��������*������������.+ �6$���&�������������@�������������K����� ���������**������) ��!���������!������ �+ �,� �����������������&� �������������� �+
����=������!�����$��������������O�<������!���� ������������������������"���������&��������&�������� ������$�������#*���������������$��������� ���������%����&�������� ����������������������,� ���������� ����������!���%��$���$������������������� ��������������� ����������!��������(�!���������������� �����������&&�' ����������������!���&�$�����������������������&���������������� ������� �����������&��������� ��������� ����$�� ��������������� ��!������� ���������������!���������!��!����������$���������!���������&�������������������������+
����6�����������$���������$�����������������!����������������������$���&�*����������������������������&��������,� ���������������� ��������&��������������"�����$����������������!����������+ �1�� ���������������������������' �6$�� #�������!����������' ���� ����������� )�����������"���&�) ������������' �4�����$�$������������ ��������&��������������$ �$���������� �$� �p����� �*��������������� �p� ����������&��!�����$� ���������������������� �p�����8�� ��������� �p� �$���������� ��������&���+ �4������$�������� �����������������������' �&���� ���$���������� ���
�����������������&�����&��������������� ������ ���������������������������������!���������� $&��������������� ���������������������������������������+ �,� ������$���������������� �����������$����������$$����������!��������������� �%��������������) ������&�������� �' �4��������������$ ������!�&�*������!��������������$��$������������� ��������� "�+
����M��&�� �����$����#�������&�$�������� ���������!������������������ �����P �,� ���������$ ������������$���!���������������+ �+�DI�������������������&���+ �,������������#������������$���=��!�������������������' �&���**������) ��!�������%��������� �&������&���+ �2���������� ��&������������ � ���������� �������� ����� ��������������������������������#����$ �$���� �������������!������� ������������� �������&���������&�������������������������������� �p��������������������������� �p������ ���������� ���� �������� $&������4���������������������������&�������&����������������������&��������� ���&�������&����������!��$���������������) ���!����������� ��� �$$����������G�������������������������������� $&����������������!�������������!������������������ ������������� �������������� ��� �$+ �4�������������������! �$�&�*�������&�&� ����&&������������������$��������������!������������$������������������������������������������������������G�����' �4����&������������ ����������� $������������G������&��+ �/1����+��$�����**�����!�����A66+0
����-����� #���$��������,� ������� ���������������� ��!������������������������������!����� ���������$�!������������� ������ ��&������������� ��' �4�������������� ��!�� ����$$���*+�=+����$������!����� �2������1&��������������������������!��� �&�������!�����$�!��$��$�+
����,����������&�������������������$��"�����!�������������$����,� ��������������������������� ���$�����$��$��$�����**�������$������������������������������������������!������ �������������$� ���������&���������+
����1"���,� �������������������������$�����������&������� ������$�������F��1�$����������������������&�*��!����������������&���������������������� ��������������$��������� ��#������������������������������� !������$�����&����������������$����������
�����$������������!�����������#��,� ����������� $���������!� ������������������.�������$� ���� �&���������������!�*�������� �����**������ �$���!������������!���������������� �c�������� ��������� �������� �������������������������$��&������� �p������� ���$$��+ �9������ ����**������ �$���!����������� ���� �c���������!������� ������������� ���������������������%�%����������������������������"��������������$$�����&�������$ �c������ $�������������� �*��������� ����������������������� ������������= ��$����� �����&� �&�������� ��������������������������+ �N����������������� �p����������������*����������#����$ �$����$� �������!��������� ������$��������*������������ $&�����!�����,� ������ ����� ��%�� �c�������� ��� ������� ������$������������������� ������������� �����!�����������������
���$����������������� � �����������������+
����9���� �&������������$����������� ������!���%����� ���&����������&���������!�����! �$�������������,� ������/�������D7��DE0�+O
��� � �K�������$��������+
Hering.
����3����!��������&���������������� ��������������������!��� !�������!���������!����� �� �����/���������0���������������$������������������������� ������������� �������������� !������"������� ���5������������������ $�����������������������������5���������� �+ �N������ !������������������� ����������� ���� ���"����&����5�������������������"��������!������������������ �*��������� �������������������#�������������#�&������!����!��5���������������������#�����������������������$������%��������������������������$��������%��&�+ �N�����E����������!�+ �3� ���������!���$�������������� ��������� ��' ������������������$�����������!�������������&����!��������������$������"��������A666���������9�*� ���������������� �����������������������&�������������$�����������$���&��+ �=��������� $&� ���������������$��������%��&��������������� ��&�����&��������/���+�7+���!+0�,������) ���!����������� ��!��������&��������&�������$�!���� �%���������� ��������&��������$��$��������������������&����������������$� �����!�����������������!�����������������&��������������&����!�������$����������������!������ ��!���������$� �����!����������������� ��������&�������&�+
����N����������3����!���� ����$���������������������������) ������ �*��������������������������� ��!������&�*��������������!������������/����+�C����������� !�����������������&��������$�!�����$����0��!�&�����%������������������������!�����4����������� ������������"���� �**�������������� ��$��%������������� $���������� �!������$�������$ �$���������+
����9�������$�������������������%��&���������� ������&������3����!��$�!��������������������������� ���� !�������������$$���/;+�;6�;66�;666�++0�<' �������������!������������ ��!��������&�������&��"�����A6;����������!�&������������"�����A;666+ �,������������$�����������$��������3����!�!���$��������������������������!���&������������� !�������$��%������!��1�*�� ����������<����$������A6;��& ����$��������� ����"��������A666����A6;��!)���"�!� �$�����������+ ���!������������ ������ ������������������������������������������&� ���������������������� ������ �����������!������ ��!����������� �������!�����#����� ������&�������&���������������������!+
�����,���&����!���$����������� ��������&����&�*���������&����� �������������&������������������������/E���� ��3����!�����4���+��+�I0��&������$� ����� ���������������!���$���%���������������� �*����������������������$� ����������!����������#� �$��������������������� �����&����� ��!�����������%���� �����!��!������$�����%����&�������%����&�������!���������������������������� �����������$�������!���������������� �������) ���!����������������������������**���&����������� ���������+�� ������
�����2���������������������������������%��*��1���������� ��"����!���������������!�"���������� ������������������� ����������������������������$�����$���$���$�������������$��������&��������������������%������ �!�������������������&� ����!���$������+��������$����������� �����������������$���������������!�/�����������������������!���0���������������&����� ������������������������$ �$�������+�,��%���������!�$���&���&�*������������������!���$���������!��� ������������� �����������!+��������&� ����"�������������������������$����� ����������� ����������$��������!���$��&�*�!��!������������ �������������������$����������������������&�*�����&����$����������������������)�����&������������ ������������������������������������������ ��������$�!��������������$�������'���� �������������������!������������ ����� ���������!���$������������� ������� ������������&����!�����$��%������&���������� �������&�*����������� �����������$�&� �����) ������**��#����$$��!+ �,�� ���"������$��%������� �� ��������������� ������!���$�������� !���������������������������&���!���$������$���+ �,��"��&�$$� ��!�����������$����6$��� ����&�*����� �!��� ����������������������� �����+��+++
�����6����� �������&�������3� ������������$����������� ������������� ��������&���������������������� �������������� �*�����������++++�2������� �*���������������$����#����&���&�*����������!���� �$��#����$$��!������&����&��������������� ���������������&�$�� ��!����� ��� �*����������+�
����9���������������#�������!��������������������������!�E������4������� ��� ������������&�*������ �!�������%�����+�A6;+
Langer.
����(��!������������������������) ��!���������&����������3� ��� �*��<����������������!����������������������� ���������������������$$�����**�������!������&��������������������������������!�������!���%����� ���&��������������� �������!�' �3��&� ��&������$���������� ������ �!������$���������!������ ���������**����&�*��������"��&�������� �����������������+
����@����&����������!����������� �����������$���/;+�;6+�A0�������$$�����&������(��!����������� ����������������������������������������������������$�������������� ��������������������� ����%�������!����������+
�����0�<�������!���"������� �����&������������������ ���� !���#������������!������ �����!���%����� ���&����������������� ���������&�������"������������� ������ !�����O
�����,����!���%����� ���&������������������!���� ��������%� �����"������!� �$������������������������&����������� ������������������'+�,���� �������$�����������������������!�������������������� ��!�������������%��������!���%���5�����������$��������!!���������!����$� �!�%�� �� �#��&�������������������������$� �������������������� �������� ���5 �� ����&��&�������������������������� �����&��$��!�������������$� �����������$��������� ������������� ����������������������� ������� $��������������**������$�$������������ ���$��������������$�������$$��+�������������������������� ������� �������%�������!���%�����%�� �����+��
����������&�����������&����$� ���$ �� �T�nb��� �� �T�� �&�� �n�&� �$������� �b��������� �� ����������������� ���������&� �
/��������������!������ � �� �0������� ��!���\ �� ����5 �� �' �����$�
������!�������� �nb�\ � ��� ��������������������!���� �����������
��� �� �� ����!�������������� $���������&��
��� �� �k� �! �n��� �k� �!���$ �� ����������� �+ �4����������������������������������������������������� ���������������!�������!���%����� ���&�����������������������������$������� �� ����������������������!�+ �����������$��$��������������������������� ��!������������!����/������ ����&������!� �$����0�����������������������������&���� �������� !����������������$������ ������$ �$�������������������&��������������$���������������������&������������ �&��+ �=!� $�O
����,�����!��������$�����+ ���]�������+ �����]���������&��$����!���������� ��!������\�����5����������!���� )������ ������������!���������$���]����������������������$��������&���������������� �������������������&&�������(��!��������������5 �
����+���1������$����$���������!������ �� ���������
&��$����!��������������������� �� �nb����������$� � � ���������!���������&�������� ����� +
����C+�(��!������/+�E�0�������������#���"������� ������� ��/���������0
#����$��2��������&���� ����������������$������������������������� ���������
u�T�k �
��� � �u����$��$�����$���������� �������$� ��� ����� �k�������������� �� � �$���������&����� ��� ������������#������� �������������&�������������&� �
���&�!�����&����� � �����������������������"�����<��������������������� �� ������������$����&��������� �� ���������� ��&������/����������� ���%�������������� ��������!���� �������������$���� ��&�����0�$��!�����&�����&�������&�����������������$����������������� ������� ��������$��$�����$���������� �������$� ������$������ �������� ���� �� ������� �������������$��$�����$���������� �������$� �u��������!�������$� �+��
����2������$��������������������� ��������%���2��������&�����������������"�������� ���������� �$��������������������$�������������������� ��&�����' ��������������������!��� ��� ���������� �������2�������&���������$��������� ��!��� ������"�����$������������������������������� ���$��������� �����������������$���������%�������"������� ��&��+�-��������������������������&����!�������1�$���������������$������������������������������� �������� �+ �������(��!����� ��� ����������������� ��������$��������� ��&���������� ���������� ������� ��&�����&��� ������$�����&&��� ��� �������������������������������������������������� �����������������������!����$��������� ��� �$������������������������"������� ��!���"�����!��$��������������5���������������������$�������������������� ��������������������!���2��������&������������� ���&��+
����<����������&���������������������� ������� ��������������������2��������&��������������������� �������� ��� ������������� �������������*������������������(��!���������&����������#����!����!���� �&��������&�������&������������� !�������$��%�����+
����,���������(��!�������������� �� �T��� ��&��������� �u�!� �$������� ��������� ����������������������������������������������� �&��������������� ����������#������������!��&��������� �� ������������ �&���������� �� ����������������������!������������&5����������!������!����!���� �&�������� $&� ��������������!�������������� ���!���%��!���� �&��������������� ���������+ �2��������(��!�������� ������� ��&���� �b������������������ �$��$��$�����������&�������� ��"���&�����!���� ���������"���&�������� ��!�������������$���� � ������� ��!��������������$� ������$$������$��������&��������"���&�����!���� ����/+�E7�0����������$$����� ��#� �$������' ����$������� �� �*������(��!��+ �9��������$��!���������������!�������+
����D0�9�+�C������� ��!������&�!��!�������� ������ #����O��������$��$��
���$���������$� �"���������!������������������� �������$� ���������������������������������������������"�&������������������ ��������������������� ����!�%�� �!��������������������� ��������������%� ����������������� ��!����������������"���) ������ ��&�������� ��'����!���������������� ����� � ����"������$ �$�����&������������$��������������������� ������������$����! �$������������������������������ �$+ �5�S������$������ ��������������������$� ������ ������$$������) ��!����� ��!������������ �"�����������������$������������� )�������$� ��������$� ���� ��������$��������� ������� ��!�������� ��������"���) ������ $��������������(��!������ ��������%������ ���!�������������#�������$������������������������&�*��������������� ������������������ !������$��������������������+
����-����� ���������&��������������$� �����$� ���$�����&������"���������$� �������%�� ��������$� ��$�� �����������������!� $��������&&����� $&�����!���� �������������������� �$�!���������������� �������������"��������� �������������������/����$����������������!�����$��������� ����0������&&��������������$�����������!������&����$� ��������$� �������%�� ��������$� ��$�� �����!� �$���������) ���!������������������&&��/�� !��������������������������������������� �������������0����������������������$��� ���#�������$�����!�� ������� �������������������!���&�$$��"���) ������ ������������ ����������� ������!���������� ����$� ����������������!����������������!����������������������"���) ����� ����������� ��' �1������������������ ����������������������$��!��������� ������$� ���%������������������ ��������� �����%�������������� ����$����������� ������������� ����� ���%��!������ ������ ������ ��+ �@�������**��� $&� ���&�*��� �$��������� ��� �����&������ ����������$�������$��� �$����������������$�����!�� �����������������"���) ��!�����$� ������ �������������&��������������� ���� !�����������������&��+
����70�,������������� �������!��+�4������(��!���/�70���**���������$���&���$$�������&�$��!�����������"�����#��2��������&��������>!�&����Y���������� ����!������� ���������������%���������$�$���������!����������������������$���������������&���������$������������$����������������� ��+ �$��� �������������)�+ �5��������������������(��!��������������/+�DE0O��:������������ ������������������������� �&������#�����������������&���&����!����� ��!��������� ���&�*����������� ���������$� ������&�!��� ��+ �66+�DD��/�! +��$��� !������%�����+�;660��� ��$��$�����������������+ �5�-����� #����$�&�������&������!�&�������������������$���(��!���/��7��0��������������������������������&&����������������3����!+
����2�������� �������������!����� ��������!���(��!���������������� �!����#���������&�������!�����
�����+��������$��$�����$������ ���%����$� �����$� �� �����������������������$��������!������� )���&����������
����C+��������� �� �T��� ��&���������������!� $������������� ���/��(��!���������0��� ��������������������) ��!��#����$$��!����������������!�����/E��+0
u�T�k � _�\�b
��� ��$�������$��������' �������� �������! �$����"������� ��!����� �������$ �$�������� ���!���� �$��#��������$����������!�����/+���0O�����������������!������ �������$� ����������!�����������������!���������� ����$� ��� ���������������$��$�����$���������� ������$���$����&�������$��%���������+ �-�������**���������������������$����������������������� *����������� !�������������!������ ��/+��C0O
����� !�������"������� ������� ���� ����O
,���� �b�$�������������� ���(��!���������� �� ���k������$���������+
����:���� ���������� ������������&����!�������������$�������������������$���&��+�N�$ ��������$��������� �����������������������������������������������"�������&���������������!��������������� ������������������$��$����������������� �$���������������� ������"������� ������� ��������������������������"����������������+ ������$����!� �$������&���������!���������������������������$���&���++
����4�����������!������������� ��!��������������#�������!�������������$$��$�� ������������� �����&&������"������� ���� ��!����������� ���������$���!���� �$��������$��&������+
�������������������������������!������ ��"��&�$$� ��(��!���/+��E0������������!��LK������������� �������������!�������$�������������������������%����������������� �����������&�������� ��!����� � "$����������������� ���������� ���!����������������(��!����������� �������$�!���&�������&��
:��� �� �`����**������� ����!���%�������� ����������������(��!����&���������� �� �+����
V. beswier dat de Weber syn wet wie ferkeard inferred fan deeksperiminten (Brentano, hjerring, Langer).
����4�������$��������&������������&������2�������������������� ����������������� ������ ��!������������&�����������&�������������&������������������+ ������ ��.�������� �������������&�����������������������&���&����������������������&������������&����������������"������� �������������������������������� ����� ���������������������&������������**��&���������������+
��������������������������2��������&������� ����������������������������"������� �������������$� ���G��**�&R����������"����������������$� �����������!�*�&R������ ��&�� $������������ �������$� ����G��**�&R���������� �������) ���!���������$� �����$���� ����������$� ����&������!����� �$������) ����$������������� ���%������� �������$� �� ��&��������� ��������� ����������$� ������) �������� �������) ���!������������"�������������������������������� ����!������������������ �������$� �������$� �+
����4�����������������/=����������������!��(��!��0��������$$��&��������**���������������!������ �������)������ ��������$� �������� ������������!�*�&R������������������#����� �����&����������&������� ���+ �1��� ���������**������������ �������$� �� ���� ��&�� ������$����������� ���%������� �������$� �� ��&������ ��' ���������$��$�����$�������������������������� �����������$��������� �����������%��� ���������!� $������ $�������������!��&� �$����������"������� ��!���������������"������� ������� ��&��������������������#����$$��!�����2��������&���������������������!������ ������**�����"������� ��!+
����,����$��������&��������� !�����O
����<���� ��������������$��$�����$��������$� ����$� �������� ���������$����������!� �$�����������! �$��������$��������������� ���������������� �������� ��������� �����&�*�����!��� ' ������������ �$������ ���#� �$�����&�������� ��*����+ �@����&� ������$���&�������!��������$� ������������� ����������� ���$����$���������������!��������������$����������$� ��*�����������������������������$�����������O
�����@���������!� �����#�������&�������������������$������������������������ ���������!���� �������� ����������������� ����"�����"�������$� ������������������ �������������������$��$��������$��������$��!��������"�� ������$�����������$���$������������������!������ ������� ����+��
������������$�$������������$���������� ��&������������������ ������������� �$������������������������������!������������������������������&�*�������*�����+ �3����!������$������!����������������$���#��$���������������������������$��������������������*��������� ��� ��!������������!�������������������%� �����������!� �$��������������� ��������$� �����
����$� ���������� �����������%�����! �$' ����&� ���$����$�������$�����������������������! �$������������� ���!���*�������� $�������������$�$$���������"�!� �$�������������� �������$� ����� ��������$� ���������� �����������%�����$����!���*���$������������������"�����&��$����������� ��$+ �4���!�������$������������������������� �' �&��������� ��������&�$��!����� ���� ����������������$� ������� ���������$��������� ����������%�����������������$�������) �������������!������������������������������� ���������! �$������$����������$ �$�������������������"�!� �$�������������**����&�$��!�� ���������������� ���� ����$�����������&�������������$�����������$������������������!)������� ��!�������� ��&��$��$���������!�� �� �� �0����������������������������������������$��$�����$��������$� ��+ �9� �����������&�$��!�$������� ��&�*���&��$�������!���������������$���������������� ��&������������$��$ #*����� �����&� �� "$��������������*������������������������� ������������� ��&�������������������������������������$������������������!���������������"�� ��&� �$����!��� ���������������%�����' ������"����������%������� ��������$���������� �&��+ ����
�0�@�������!�� ���6$���!����� �������������&�$��!������������$� ������ �������"�������� �����$� ������!��������������� �������$� ���� ����������������$� �����$� ����� ���������$�����������$��$����� !���� ���������$� ����+ ��
����������������������$������ ��������������������+ �N������&�&�������������&����&�����!�&�����-���������$� �����E�!���������������������������$����!�&��������������!�����& ������! �$��) ����������������� �$��$������������� �������������� ��������������������������������$��$��&�����!������$� �����&&��������$������$� �������!���������������������$����������������������$ �$����������� ��&���������������� ����������� ������������� ����������������&�*���������� ���������������������������$������!��� ��+ �9��������������������$��������� �!!��!� �$��������"*��!����������!������������������������������+C�����+D�!��������� ����&�*�������$��$��� ������������������ ��������� ���� ������������ ������������&���������!����������**�O�6$��"���������$� ����$�������� ���&�����E������������$����������D�!�����������������!������$$��!�������������������������� ��������� ����������!��������������������������D����������E�����������D�!�����������������������������������������������$�����!�� ���������$��$�����$���������$� ��������� ��"���������� ��������2��������&��+ �B���!���������������� ������������$� ���� ������������$������������������' ����&�������������������������������$��$�����$�������$� �������!��� +
����:����� ���������**������������������������������������������� �$�������������������������������������� �����������"������������ ������ ������
�� ���������� ���"������&����$�����$�� ��� ��� �������+ �6�����������2��������&�������� ��������� ��������������$��$�����$���������$� ����$���������������������� ������������������������������ �*��������� ��!����������������!�������"*��!�+ �,��1�� �����!������������������������������!�������������������������������������$��$�����$��������$� �������� $��������!������������������ ���������������������������$��+ �9������� �!���������$���� ������������&����+ �N��!�������!����� ���� $&� ������2�������������������������� �������������������������!������ ���������������������������$������!��� ����� ������!� �$��!���&���������������������! �$��������������������������$��$�����$��������$� �����&&���������������������"���������������!�$��������� �������������������!� ���������� �������������������$��%����$�����!�� �������������������������$��$�����$��������$� ��+ �6�����&��������������� �����!�����2��������2�������������� �������������������������$��$�����$���������$� ����������������� �&�*��������������������&�*������� �������� ��!�������������������������������&����*������������������������+
������� ��� $&� ��������� �����������������!��������"��������������������������$��$�����$���������$� ����������&�����������������������������/���+0�=�������������������!�� �C0������������� �����$��$�����$�����Q�&R��������������� �$�����$������������������������������������������� ���� ��������������!������$������������������������������!�&��������������/������� ������������"���) �0����(��!���/+�CD���+0�$���������$$��+
���������������������&������������$ ����������!�&�����������+
����4����� �����!�&����' �6������!��������$��������������� ����������$���������!�&����' �6��������������$������������+ �,�"���������!����������"�' ��������$� �������**����� ����"��&��������������� ������$���������� �$��� ����� ����� �$����������$������� ��������������a�������������!��������������� ������� �!��"���) �����������!� $��������&�����!�&������ ������������������+ �9����$ �$��������!������ �����������������������$ �$�������������$��������$���&������������$ �$�������������$�� �����!�&������������$ �$�������������$��%����� ��!�����$��������������#�������������������������� �6$�&� �����$� ������$������� �������#� �$����"��#� �$��& ������������������"�����!���������� ��&��������� ���������� ��!��� ����������������$� �������� ������/!�%�� �����$� ������0�������������&&��������� ���!������������&�������$�����������������/���&��������������$� ��������$� �!���� �������0���� ����& ���������� �� ��������$� ��������������� + ��
C0�6���������������&������!��� ���$��������#� �$�#�� ��$��������������������������������&��$����� �+
��������������!����������������$�$���&�����������#� �$�#������������&����� ��������������������O�����$���������**�������������������$� ������$�������&�����������������!���� ��������$� ����������!� $���������$������$� ������������%�������$� ��������������$��& ����������$�������&&������� � ���������!������������ �������������$� ��P ����������� ����������� ������ ����������������������&���������������� ���������%���������&���!����� �$��#�!��!����+
����-��������O��$���������������$����$�����������������#� �$����"������� ��!��������!����������� �$���&� ��������������������$� ������&�������$ �$O����������!���������� ����������� �������$� ���&����������������������� ���������������������� �+ �3���&�����$�������������&����������!����&������������������ �$�������$�$����&������������������� ������� )�������������������������������������������������$������������� ����������� ������������������������$��������� �������$� �$��������$ �$�� �������������������������&������$������������������������ ��&����������������$� �$����������������$������������!���� ��&��$�������������������������������������������� ��&��$���������������!!����������������&����������!���$������� �����������)���� ��$�������� + �-��$��������!������!���$���������������������� $&� ��������������!���� �����! �$���&&������� ������������������������&��������������$� �������������� ����!�������$����������+ ��������������$� ������!��������$���������������! �$����������$�������������� ����������$����������$�������������$����������������������������8����������������������������� ���������$���������� �����' ��������$���#������ ��������-�+�6+�+�9�����"!���II������$����������� �������!����� ������������)�������!�&���������' � $&� ������������� ������&��������������������������������)����������&���������������)�� �**����������������������!� �+ �4�������������� ��&�������������&&�������%������� ������!���$��������������)������������������� �������$������������������������$ �$�$���������� �������������� �!�����������&�����������������$��������� ��&��$�����������������&�*����������&�����������$����$����������������� �������������������$����&�$��!������� ��&������ � ���� ���������� ����� ���&����!�����.�������������!��!��������&���� ����$��������� ��&�*������&����������!��+
����2���������������������������������&������� ��&�+ �:���� ��$�����������&�*�!��!�������������&�����������!�&����������������� ��������$�����������������������) ����������������������� �������������� �������$� ������������$��$���� ������"�����$������������$ �$������������ �������$� ��������������������� ������!�����$���������!����+ �3����!�!������������#���������������!�&�����������������������) ���!�!�������������!�&������������&� �������������!��!����������!�&�������������!�&�������� �����������' �,�������!��!��������C�!�&�����������������C�!�������������� ��%��&��+ �N���$��������������� ����S�&�����*�&R������"�����������������������&�����������!�&�����������**��&��������������!��������3����!������!���
�$�����������/��A;666+0' ����������������������������!����������!�������������!�&����5) ��������b��������� ��� ���������������� �������$� ��������������� ������!���&������������������ ��������!������Q�&R�������������������������������C���� ������$�&������������$��������������3����!�����&�����������$������������� ������� �&���������������������$+ �2� ��������������� �������3����!����������&��$����������������$$����������������������������� ������ �������������!�������&�����������!�&�������!�&��������������� ��������!��!����� �������$��������������������' �:�������!��������������������������� ��������� �������������������������������������������$���������$$��&�������������!���$���������$��!�����������������������������������������������������������������������$ ������������&�$��!����� ����������� �������������&��������%�������������$��$���������$������$��������2��������&���������������!�+
����N����������)���3�����!�����$��������������� ��/+�C�0���������$���������� �������$�����������������������������!����������������!����������������&�!��!�O��������������� ��� ��!������������������� �������!������������������!���G���*�����!����������$$����������� �������� ���������������������!��!�������������&������$�������%������������������������������������� �������!���������������&� ���**�����!���� ������������������� ���������������������� �������!���$������ ��!� ����&�����$ ��$��������������������� �������) ����$���� ��������<���������#���� �$�"����&������������� ���$�������� �!�$�����$ ������!�&�������' ����� #��/+�CI0���������� !����������$��!O��:����������������������������� ����������������&�������������� ��!������� ���������$$�����������������!��������� ��� ��!���������G�������������$����������������+�
����,�� ���������$�$�����!����&�*����$�$$��������� �$��������������<������������������!���&����$��� ���C����� ��������� ��������/-�+�6+�+�D��0��������������!�/�������"������������0���������&&�����$ ��������!������������$��������������&&������������ ���������������������#����� �����$������������ �$����������$��������������������� ��!�!���� �������������������������������������!�����2��������&���������������+���������!������������������� �������� ��������$$�������� �������� ��������$$�������������� �$���� ���������������1&�������&�����!������) ���!����������!� �D�0���� ����$���������������+� �!������&�$��!�����2��������&������������������� ��������$� �+ �6��� ����� ������� ����������!���� ��� ��!�!�����' ������������$� �$�����$������������������&��$����������&���������$� ����&�����������#�� ���������$���������� �������� ����������������!����������������� ��� ��!�/����$��%� �$�����������$�����0�� ���������$���������� ��������!����+ ��
D0�<��������$���������������������!�&��������������������������!�� ����� �������� ���+
����3�� ������������!��� ������$�������������������� ����!���� �������' �����������������!��� ������&�����!���� ��������� �$������������������&&�������������#� �$�"�����$��������&�����!�����������&���+
����<�����&��������������!����������� ����� ���������������������!�������� ������ ���$���������������������������� ��������!���� ���������� ��<����������������!��������� ���������<������������:������$$����) ������������������$���������� ���*����������! �$���$$������� ���������&������� �������&��$�����������&�*��!�������$��������� ������������������&����������������������� ������� ��!����������������������������������������������������� ����� �$��������������!��!���������������!�����+ �,�� ���������������� �������<�������������$���������������� !������#������$������������!������"���� ��!����������!������������ ����������2��������&����� ���$������������������� ������ ��������������������������� ���������������"�����!�&����������!���"$��� ��������������� ���$����������$���$�������������&�������$������� ��� ���+
����9��!���������!�&�������������$��!����� !����������$��!���#�����������������!������������� ����� �$�&�*��� �������������$+
�����+��,�� ��&�&��������������������������� ��������$���������������&������$� �����!�&������������������ ��������&����&��#������������&�������������� �������&��������� ��&� ��&��� �& �&������������������!�������&���!�&����������������������������������������!+�,�� ��������!�&�������������������������&���������� �� ��������&�"�����$�������� �!������������� �!!����&�!��!���� ���������������������������!��+������� $����&�!��!������������������#�������� �����������������������������"���������!���� ������� !��������!����������$ �$���!�&������������������&������+�2���&&�������� $������������������$����� �����+������������������������������������������$����� ��&������������ �������������&�!��!���������������&�������������������"������������������#�� �$������&������� ���"����������������������$� �$��!�������+��
����C+��2���� ������������� ��&��������������!�&�������� ����&����� �����&� ��&&������) ����������������&�$�������� ����+�2��$���� ������������������������!�� ��������������������� ������ ��!����������&�����������������!���������) ��������� )������� ����� �� ������������������������������ ������& ����������"������������+��
����D+��,���������������������!�&���������������� ��!����������$�������������� ���"�������������� ����!�&������) ����������� �������&���������� ���������+�,�!���� �����������������$��������������&�����������!�����������!�&����+�1�����������& ���������!������!��&��������������&�*�������������������&�����!�&���������������������$ �$��+��
�����,������$��$������"!���$��������������������� ���� ��$�������������$��!+�6��������!���� ��� ��������!�������������!�&����������������������� ������������ �����������������������#�������$������ �������������������������������������!����������� ����������+�<�&��������� ��
$�� �$��������� ������� ����� ��5������������&�����������!����������!�&����������+��
�����=������������������ ����������!������ ���!����������$����������� ���������� �"�������������!�������������������������� )��������!������$������������!�������$�� �$��������� �����!������ ��!���������!������� �$�������� ��!��������������� ����$�����������������!��������������+�
�����2����� $����$�������� �������������������� ����������!�&�����&������&������������������� ��!���� ���������������!�&�$$� �������� ���������������"����������������$�������� �$������������������$���!���$�������������**�������#� �$��������!���� ������� �����������!��������������������� ����������������������������$� ����������$�� �$��������� ��������%������!�������!�&���������$� �������������������$���������� ���!������������������ ����������$� ����������� ����� ���%���� �����!�������� ����+�1������$ �����������cc�������%��dd�!�&�������� ��!�������������cc�6� �����L��������������������������������������� ����������$� �������� ��&������ ��+��
����-��������$����+
����@��������������� ����!�������������������!�����������������������������������������!������������ ��� ���������!�&�����������&������������������� ��!��� ��+ �6$���&�����&��������!�&������� ������������!��������� �����������������������������������$���!�������� ��,� ���������������������!� ������������� ��������� �����������!�&�������� ������� �������������$�������� ���$���&������������� $������������������������������ ��������� ����������$�������#�� ��!�"�+ �/M��$��������!!�����������������+0�2���3����!����������"��� !����������) ���������!������ ��!�����"���������!���� �����!��������������!�&��������� ���� ���������&������ ����� ����������������������$����������!������ ����������$ �$+ �1�����2��������&�������������$�������%���� �������������������**����� ��������!�������������$���"���������������������� �$��$��#�&����*������������� ����� �������+3�����!��������������������������������������B�����������!����&��������������� !���������������$��$������������� �������� ���������$����������� $������+ �4����$������������������ ������������������ ����������$������������$�[��������������������!�� $���������������������!�� ��&�����! �$�������������!�������$����������������������������������������"�������������$�������� ���������������������������$����������������������!����������&������������� ����������������� ��������������������$���!��$�$���������$��$������� ��&������������ �$��������������!��!�������$ �����������$��������� ���������������������+
��������������� �3����!� ���������������$����$���������������!�&�����������&�*������@�������!$��������2��������2��' ������� ����� ���$�!������ ��������� ����������"����+
������������ ���� ����������
�����������
VI. Beswieren basearre op de eksperimintele ôfwikingen fan Weber syn wet(Aubert, Delboeuf, hjerring, Langer).
����<�����&���������� ��C�����!�����&�������������������$������"������� ���� ��������$ �$��������� ���������������������������� ��$��%����������� ��!��������$���&������������!���������$�������������������$����������� ��������$���������$� ��� ����������������������$���������$���
�����+���������$������������ ����$��%�����������%���������������������� ��$��%�����'
����C+������������� ��������������$������������� ��&����!����������������� ������������������������������� ������"������$ �$������������ �$������� ����$�������$�$������������������**��&��+
����N������ $&� ������������� ����$$���� �$$��������$��������� ������������� �������2��������&���������������&�������$��+
����<���������������$��������������$������������!� ������������!������ ����������$�������������%����������������$�������� ��������������� ��.���������$���������������&������&����' �M���&��������������������������� �$������������������������������ ������������������ ������8��������� �$��$�������������������$��������������������B�����������*���� ��"������� �������������� ������������ �����������&�!��!���������$�������������������%��������� ������������������!� � �����"������������������������������ ����������%����������� ��$��%������ ��!������� ������%����������������������$� �+ �� �0�@�������$������&���������� ���������������������������������&�����������$����������&�$��!�&�������������+ �N��� ������������!���!���������� �����������$����������&���������$ �$�������������.��������' ���������� ��!��� ������ ���!���$����������������&���������� ��� ������������&�$$��!�����/"������������� 0������������������������.��������+ �,��= ��$�������������������������� � ��������������������/��� ������#�����������������!��0����&������������������� ����������� �� ��������������� �$���&����!������&��������������$��������� ��+ �6+�+�1�������E����++ ��$�������������������� ���������!�&������������� ��#��������������!�&�����������!�&���������������+ ����
�0��N������ ��+ �6$�� ���������&������������������������/ ��������� ������ ��!0������&������ $&� ���� �������������������������&�����!������$�!��!��������������� ��!�������<������/����0�����+
����,������������������������&�$��!�������������$��� ����������������$���������$� ��������!�������������������������$� ��$������$�$��������$���&��������������&�$��!��������&�����������&��������������������� $��������&����$������� �!������&�$��!���������� $&� ����� ���������%����$� ��.�����!����������������� �$���&�$��!������������������"�������$������$�!��&������������! �!�� �+
�
����-��������!������ �� �!������&�$��!������������$��$�����$������� ����������� �������!�����!�����!� �$������������ ����� ���%����$� �����$� ������������������������
������!!������������ ����$����������� �!����!�������� ��� ������������ �$��"������� ��&���������������������!����� ����������������$ �$���!��������������������������� ����$���' �&����������������������������������� ��������������������������$��$�����$������ ���%����$� �����$� �������������/��0��"���� �������!�������$���������� ���� ���%�������������� ��������!���� �������� �$���������������"���� ��!����������!����2��������&����� ���������$$���������! �$' ���������$� �$��!�"����������� ���������������������%�������������!���������"$��������������������������!�������"���� ��!����������!��������������$����������������!��������� ���%������$� �!���� ������������������!���*������ ���!�&���������!���"$+ �<��2���������&������������"��������������������������"�������������������&�$��!��������������!����������������$��$�����$������ ���%����$� �����$� ���������� ���� ��&��$������������ ������� ����$�� ' �����������������$��������� �����������������������$ �$��!��� ������� ����������!���&&������������5���&�$��!����&����+
���������������������&��������$$��� �$������������ ���� ��#� �$����&�*���������!���������&�$��!���$��������$���&�*��������� ����� ��������������+ �6����!��������$������! �$�� �������������&������������$��������������!��������������%��*���� �$� ���������������$��%������������� ������������ ������������������ ��������$$���������� ����� ����������$��!�����������$���!���������$����������$������ �������� �����+ �:��������&�����������"�����;666�/FF0������������������������������&����� ��"�����������������&�$��!��������������$������&&�������� ��+
����-����� #������������������������ ������ �$��� ����������.������$��������� ���������������������&�$��!��������$ �$�����������������������������&�������� �$����$� �������� ���$��������������!��������������� �$��!�&������ �����$$������� �����������������������$������������!����� ��!�������������$$�����������������������������������������+�$���������� ��������������&�����$������������������������������������$������$������������������������!�����&���� ������$��!�����������&��$����������$������#������������������������!�������&���������������"��������#����+
����< �������&���������������� ��� ��� �������+ ��������$�������$$�������������������$�����)��������"��������������!����"�����$�������<�������,� ���������(��!�������$���������$�����������!�������������"�������������� �$����������������&�����&��������������������"������� �������&�����$���$�������������������&�!��!���������������$ �$����&�$��!��������������!��������������������������������! �$�������! �$���� ������!������� ����"����������#� ���&����� ��������������������������������������������"�������������� �$�����������+ �3�����!������������� ��������� ������������������ ��&�����������"������������������������������������!�����!��' ������������/+D�0O��4��������$���$����������������������&�$��!�������2��������&����� ��������������!���������������������� �!������ ���������������� �����$������������"�����$����������!�����������������)��#��"������!������������ !�����������������!�&���+�4������ ��!���������������$���������**��#��"������!�������������#� �$����� ������������������$��������&���&������#� �$����� �������������$��!�"�������� ��!�����������#��"������!����������� ��������� ��������������!��!������������������!� O���� ��!�$����� �����2������������� ��������$�!���������$�"�&�������*�+��
����< ����������!����$� ��!������������� ��!����������*������2��������&����� ������ �������!�������*����������) ��!���%������������������������������� ����$� ����������������� ��$��%���������� ����!����!����' �����$������ �����$������� �**��!�������� ������*������������������ ������������!����!�����������+ �4����������/���<�����������$���������������#�� �����0���������#��"������!���� ��3����!��������!������������������������$���&�*�����&�������������!����+
����3����!��� ����$$����� ����� ���������$��������#�������%�����#$�������� ���$�����������/���������!�����;�++0' ���������������������� ������������&�*�����������������������&�*����������"���� ��!����������!�����������&���������������2��������&������������������$���������!� $�������������$�����&��������������+ �4���&���������������� �������������/+�D�0O
�����6������$�����������������$��$����������������������$� ���������#�� �$�����������>����"�����$�����2��������&��Y�������"���������� ��������������� ���� ����!� $���+�,����� �$��"���������!���&������!������� �$�!���*���������� $������������� ����������������������������������������#��� $����+������������6�������L��%�������������������� ���$�����#����������"�����$��� ���� �����������$&� �����%������$� ��+ �C0�Y������������������������ ������$����������������*����������$�����������$$��������������� ����������$����������������$��������������&� �������������������$ �����$������$�������� ��������� ���������$������ ������ !�������&���$���&�����������������������$���������2������������������������������&��������$�!����������������������+�� ����
C�0�,������&�����������������$� �$��!�"������7��������$$���&������������������� ��3����!����$�!������! )�������$� ��������!������������ ���������������+ ��
����4��������!��������������� �$�"�����#��� $�����������������"���� ��!���� $�����������$�����������������������������$$��#�������������!��������������������������� ��2��������&���� ������.�������$�������� ������� �$���������� ���������������$$����������������������$� �$���"������� ��$���������&��������"�����������$���� �������������������' �����$���$���������������!�������� ������$���&�*������������&���������������������������&��������������+
����<��������&����������2��������&������$�������� ��!����&�!�������&�$��!������ ���������������&�����&����������������������������������$���������������� �!������&�$��!���������������������������$���������������������������$����$���������&&�������������&�����!��"���� ��!����������!�����2��������&����� ����������������������!���������� ��������������������������������������!�����������������$)������������������ ������ �����������"���� ��!����������!�����������������������!�������������"������������������ �������������������"������� ��&������� �����������+ �:���� �����������������������+
����:��$��$������������%�������������"���&���&&��!��������$�������� ����������%���������� ��������������������"���� ����� ������!���������$����������� ���������$�������� �������������� ��$��%�������������������������������������������� �
��������������������� ���������$�������$������������ ��������� ������������������ ���������$��$���� ��!��� ��!����!������������������������������������������������� ����������&��$������������ �$���������������� ���� ����' ������ ������� �$���%��*����&�����!���������������������� �����&�*����) ������&�������������� ����� ���������������$���$��$��!���������������$��������� ����&�$��!������������%��������) ��!��&������ $��������$�������������������"������������� �������������� �1�����������%��' ����&��������������������$�����������$$������� ������������������������$$������������� �������������������� �����������!��!���������"������� ������� ����������� �$��������������&��������������!��������������!���&���������������!"��#� �$+ �6���� �&�*���������� �**����������!�&���������$$�������$������� ��������&&��&����������$ �$���������������������$� �������������"����&����������������!�����������#�� �$����������+<�&��$���������$��$���� ��!��� ��!�&����������� ��������"���������������������� �&������������������������������ ���������&��������������� ���$$������!��!��������&������$� �$���� ��!��� ��!���&���������� �$������������������� �!������ �!������ �����&����������������� ����� ��!������������ ���������$��� ������������ �����' ����������$���������$�����������������$����������� ��!��� ��!�� ��������������������������������������!���$)���$��$ #*������������������!������������������!�������$$���!��� ������� ������������������� �!���������$$���$��$� ��!���&��������������������$��������� ��������������������������� ��������+ ����
VII. Teleologyske beswier en opmerkings op de wiidweidige fiellen (Hering).
����3����!���$$���������$���� �$�������/+��C+��D+�CD+�C7+�D�0�������������! ���&����������� ��������������$����������&����!������������ �������&������� ������������!���� �$����!����������� ���������$����&�����$���&������&���&�����������&��������������� �� �, � �,������������������ �������������������!������������) ���!������������!�������������������������� �������) ���!�������������� ������������ ����5��� ���!�������$����� �!�$������"�����$ �$�������������&������!��� ������*��!�$���$�������������#��%��&�����$�������������!�������������"���&�) �+ ��3���5���������"�������������!���/+�CC0�5������� �$�����!������������!�������������"����&�) ������������������!�����%����������������$���������!������������ �����������"���&�) �����������#������ �$��&�) ������ �����������!� �������� ��������� ���������"�������!������������ �$����!���������$�������������!���� �����������������**���"����������!��P��
�������&�������� ��!������&���&����!����� ��!���������$�$��������$������������������������&�������$$������$��!�������������&���������������&����������������' �����3����!���%����������&����������������� ��!��' ������������������������ ������������ !�����+
����1� �������������������� �������������$� ����$� �� �&�$$����������������� ������������������ ���������������$� ��� ��������������������) ���!��������� �����������
����� � �b���� ��$������������� ��� �� �0�T�k� �! �� +�N���������� ������� �
&����� �b�����$����������&�*�������� �����!��� ��!�����������$� �&����� �� �,�$�������
����� �+ �B�����������������$������������� ����� � �� ���$$��������� ������������ �k� �!�
T� ��������+ �,�������������$� ���� ���%� �m���� �����!������ �������������$����
������������ �� ������&������ �k� �! �� ���� $����' �������� ��&��"��������+ �6$��������$����������&�������3����!���������$��!���������������� �!�������������������������$���+ �:������%������� $&� ���&�������*��!������������)������$�����$ �$���������������$����$������������� ����������$��!�����������%�����������������������**�����!����������!�+ ����
�0�1��������������**������$��!������$���!����&���� $����������!�/+��I0������������!����� �!������$��������!� �&��������������*����������2��������&���������������������������&&���� �������&��$����!��!��� ����������2��������&�������$��������&�����+
����6��&���� ��&��&�������������������%������������ ��!���1�����������������!����������������&�������������� ��������$� �������$� ���������!��������!�&�����%��������'� ��������������$������������) ���!���������$� ���������������$� �$���������!�������������� ��&��������� �����������$� ����������!������� �������) ���!�������������) ����������#�����������+ �C�0�4��� �$��� ��&���������������!������������ ����������(�&���������������������������������������������"�������������!�����%����������������$�����$� �����"���������!����������������������!����� ��� �����������!�������� �� �!���!!��������$������ )��' ����&��������$� ��!����#��&������� ���� �� �!��������$������� )��' �6������&�*���������!��� ��������%������������ ����������� ������&� ����5��������P ����
C0�,������) ���!����������� ���� ��&�$$����������&����$� ���������� �$�$��$�������*�������� ���������!���� �����&�������$� ���������������) ���!����� ����$� �' �����������$� �����"���������!���� ��&�$$����������&����$� ������������� ��������������$� �������**����$� ��/�+;���+����� ���������$��!��������**�����!����0+ ��
����,�� ���$�����!����� ��������������������$�������&������"������������!��!�����! )��������������' �6$�����!�����&����������!��������� �����"�� ���������$���� �����������������! )�����������"�� ������������������!�������� ������� � ��������+ �,���� #������#��&�����' ������� ����������������������������&������&������������������������%������������+ �6�� �������� ����!� � �$���������� �$���� ���������� ����������������!� �����������������������!��������� �$����� �����������(����%����� ��$��!��������#��
�����������!� + �M�����!!��<��������$���������������� ������!����������������&� ��&����$������&�$����������2��������&����������������$$������� ����������� �!�$����������%������������+
����,������������������������ ����$$��������3����!��� ������� �� �!�$����!������$ ������������������!��� �������������������������������������������!�����$����������������)��/+�C�0����$������������������� �$���#�������!���������� ���������� �����&���� �������������������� ������������$� ��������!������������&��������������������$� �������� �������!������������ ������!������������!�������������������&� ���**�������������&�����������%����������������$�����$� ������� ���$�����!�������& ��������%����������������$������������$���������������������������������� �����$����$������������!�&��������������������!�&�������� ���"����������������$��������������&����!!������"����&�) ������������������#����&�!��!�������������������+��
������������#��&�������������������������� ��������� ��!�����������������&������������ "����� ��!���������� �� �!�$�����&�����+ �4������������!!��3����!���!���!�&������������ ���$������ �������������� ��������������������������� ������������������&�����������%������������+ �S�&�����*�&R��������������&�*������������� ����������������CO�C���������� ������+FO�CE+E+�4���&���������������������� �� �!�$�����$����������&�������������� �������������&���������$������������������&������+
����6���� ��������������&���������!�������������!������������� ���&��������������������������������������-�� ��+ �6��&�������������������������$��������$����+ �<�����&� ������� ���������� ��������� ���������$��������� "$��!�$����������� ���������"*��!�������� �!�$��!��� �$���������������$����$���������� ���$ �$������$��*������������������������� ��������������� ��!��� ����� ��&�) �' �����&������������&����������������$����������"���������$� ���&�*����� ��������$� ����!�&�������$� ����������������!����������������+ �1� ��!��������������&�*�������� �� �!������$���$$�������� � �������**������������������������������ !�����������&�!�������������������������$$�+
����N��� �� �$���$ �$����������������$�������!���������$����������!���� ������������!�&������������ ������� �$�#�������!���������������� ���&�������� �����������������%���������%��!���� ��������������������������������������������������������!���������������������!������������ ����� �������� ��&������������&����� ���$�&������� ���������������$����+ �M����$��������$�!����� ����!�� �$$���������&&������ ����"������� ��&���������������!����������������� ���������$ ��$������� ��!��������������������������!��� ��/���������� ����0���������������$������� ������������������������������!�������������� � ���������������������������$� �$������������ �+ �9��!����������� �� �!�$�����$���������$�!������& ���������� �����$�����������!������&�������$$�������$��!+ �,������$������������������$��$ #*����"����������������� ���������������!���������������������������!������!�������������' ����������������$�$���������������������� ��!����&���� ��������!��&����������&���&����!��!���� �����������%���������������������#�����$�������$�$��������$����������������!����&�������� ��������������������+
����2��$�������������� �����**�������&�����&��������������#��&����� ��&�) ���������������������!��� $&� �������� ������ �$���������������������$������#����������������������� �!�$����������������������� ��������� � �����&�*�������%����������������
�����!��� �$����������������������������� $����$�����"!��� ������������������������������ �������������$���������������� ����#���������%���������������������$�����������&�*��+ �1���� ���������������$����������%���������������������������������!���$��������' ��������������� ���������������������������� ��L��&�������(�& ���+ �4����"�����!��������� ���� �� �!��&�������&� �� ����������' ���������3����!����&����������������� �$��������+
����@��������-������������������������������������������������������������������ ��������������!������� �����$��������������������%��������������������������"����� ���!������!�/+��C0����� �������������&������������������������$�� ��!���������� ����������) ���!���������������&��$ �$�� ��!���!������������� ���!��������**������) ���!������������� ���!������&������ �������&��$������� ��!���� �����$ �����&��$������� ��!����' �2��������������� �����������&���������� ����������$����������������������&����!���������������!��������$����&�����������%������������' ����������������$���������������������������������&��������&���� ��������������������������!�������������������!���� ��������**���� �����������������#�&�����+
����,���$������ �!����&�*������������������������������������ ����������$��������&��������!��� �������������&������������$�������� ������%������������������#��������������������������������$$�+ �< ���������������� �!�$��������������������!��� ����� ���������"�����!��)��������������� �!���������!)�������$� ����������!����������������!' �����$���������������� ���$��� ��� ��������/66+�+�DD�0��� ����&&������ ������������ ����$$��3����!������������$��������������������������2��������&������������������&���&����!����� ���������������������� ��������������������"��� ��!�����������&������������ ��������$���&��$��������������!�����! �$��������&��������������������&����!��!��������� ������������������������� ���%�����!��!���������� �����!����������������� �����&��������������$������������!��������&��������!��+ �D�0����
D0�,� ������/���+�CE�0��� ���������������!������������� �$�������� $����!������*��!�����������$$���������� ��!���������������#�&������!����������&�������&�*������� ���#����$$��!�#�&���������������+ �3����������$�������� ���$��� �����������**��#����$$��!������������&�*����������������������$� ����#����$���/���� ��+�6+��E0��������*��!�����+ �($&� ������&���&����!����� ��!����&����$����������� ���������!���� ����"�������������$� �$���$�������������!�����������������$� ��� ������������������������������ ��!��� �����������&�����!��������������!���������$� �$��������!� �����������$� �$�4�K���*��������������������������������������������������$�����������$���������&�*��$����������$� �$������������+ ����,� �������� ��&� ��������������$��$�������������������$� �$��!���"$��������&����!�%�� ������&���&����������������%����� ��!��������&��������$������������ �����������$��$���� ���&�������� �����������������������������������!������!����������������������������������������+ ��
����M��$��$���������"�����$���� $�!���������������� ������������)�+ �,����$���������"��������������������2��������2������� ��&���&����!����� ��!�������������������������$���������������$��������� ��!������� �������������� ���"����������� #����������������������� !�����������+
����6������/������� ��+�66+�DD�0�������������������������#��������������� ���������"���������!���� ����������&���&����!����� ��!���������������&����!�������$����������������� )��������������%������ ���������!������������� )���������������� ��������!������������������#�&������!��������G�����' �$�����&��������������&����!��� �������������� ���������!��������!���� �G�����������&�$����������������������#���$������������ $&� �������������������$$����$$�������� ����!��������������$����������+ �,���������� �!���5�� ��������������� $���� ����� ��G�������������� ��� �$���!����������������� ��� �������������������) ���!������$������������������#�� �$���"�����������������������"�� ��������������� ��!���"���������������!�����������������$��� ������������ ����������G������������1�����!���������� �$���������� �&�����!L���+ �1� ���������������� ��������$� �������������� ��� $�����$�������� ��������������� ������������������� �����!���������� ������ ����� ���5�������������!������������5��"���������������������� ����������������� �����������) ��!������) ���!����������� ������������' �������� ��������������$� �#�����!��� �����&���&����!����� ��������������&�������&���&����!������������K�������� ��!����������� ����������������%������� ���$��$�+ �1���$�����$�������&���������&��������������� �in���� �in '�!����������&&����� �������������������������� ������) ���!����� �! �in��� �in '�����!����� $&� ������ $����$���������������G����������������) ���!���������� ��G����������$����!����' ������������������**��������� ��!�������$�������+ �2������&�������� ��&���&����!��� �*��������� ��!����������&&������������������&���&����!������� ��"���������!�$ �����+
����<���������!�/+���CC0�����O��6$�������������������������������� ����&��������*��������������� ������������!�������������� �����������������*��!�� �� �����$��������������� �&�����!���������� �����$������������������ �����������$ �$����$�����������������*������������������%�������!������ ��!����������������������� �����! �$���������2��������&���������� ����������������������!���������������&����&����������$+
����������������� ���$���!���"$������������������!��&�������������!������2���������$�����<�!����K%��������/� ��+�6+�C�����+0�:���$��������������#������������2��������&��������������&������������ ������������������������� ��������� ��G�����+ �,����������������������&�������!����� ���������$�������������&�����������3����!�������&�����+9�� ��������������������$����� �$������&�*�������������#�������"�� ���������������������! �$+
����6���$����$�������$������&�����**���$��������������� ��������$� ������������� �$��!���!� �������� ��������!��������� $������!��LK�����������!����������$������������������������ ��G������������ ������������������ $&� ���&�!����������$�������� ����� �$��!�� ������ �&������������G���������������$�������� ����� ��G�����' ������&��������������������� $������ ��+ �6+�CD7+�3+�DD��������$�������� ��%�������**��������"$�������������&�!��!������������� ��������������$���&���&�������4�K��������!+ �,�� ������������������� ��!����������������������������
<�!����K%�����������������������2��������&����� ����������������!�����%����������������������-���%����������� ���"������!���� �������&�!��!��������������/� ��+�66+�DED���+0������
����Ekstra opmerking.�N������������������!�����������!����������������������������!����������$�� ���������) ���!������&����� �$������� $������$� � �� �, � �,���$$���#���������*��&��������������"���������������%�������������������������������� ����� ��&����$� ������������ �����&������������!� �$������� $���+ �,�����������������������������$��� �k� �! ��, ������������������ ������� ��������������&� �����!���������� ��&�������!����� ����������������+ �< ������������ ���������������������!����&��������� $&� ���
������ �$��!��"�������������������������$$�+
����6���$���������������$��O��6$�$������$�!����&����$� ��� ����������������� �����������������������!����������$�������������� $��������� ��!��������&&����&�$$������������� �������������������������������������������� �����$�������� ������&������ ���$���������������!� �$�����������$� ���� �+�� �4������ �������&��������������$������"���) ������ $��������� ��"�������%����������������������� ��$��%������������������������$������$������������!��� ������$$���� ��������������������!�������$$����������� �����!���������������$ �$�����������������"���) �������$��$�' �������� ������������������!������"���) �����������! �$+
����9���������������� !���������� ���$� ��������#� �$�������!������������ �� �� ���$ �$�T� �! �� ������������$����$��������� �k��� �b��� ����� �����$�����T�������&� �����&�*����������������$�������������������������!����&�����+
����4���$��������%����������&��$���������$���&����������������$� ����$������ �!�������������&�������� �� �, � �,�������� �!������������������) ���!�����������!����� �+3����� ����!����&��$����!�����������!���� �!�$�����������$��������$��������$������!������ ��������������� ���� �� �!������$������������$$��!�������!���� ����� ��+ �6������$� ����$������ �!������$��������!� ����������� ��������&����$� ��T� �! �� �-� �! �� �,�������������������!����������� ��������������) ���!���������&��
��$� � �� ����+ ��$�!�������������������$����$��� �$������ ��!���+ �2������� �����
�������) ���!�����������������!�������&��"���������!�� �� ��������!������������ ��������������������) ���!�����������&��������������� �$��!���$� ������
��� �� ����*��&������$��������������� �������!� $�������!� ������������$� �����������"���������!����������!������������ ������� ���������$� ����$�������&����$� ��
��� �����������*���� �������� �� ��������� �v��������) ���!������ �&�����
�����+ �1�������������� �������������������) ���!������&����$� ������������� ���������� �������������$� ����$����&����$� ����������������!�����&��������� $&� ��������������&�*�����!��� �������������!���������������$+ �,������ ��������$� ����������� ��������) ���!������&����� �����������!����$&���������������%�����+ ����
VIII. Aprioristic beswier
(Mach, Hering, Classen, Ueberhorst, Bernstein).
����,������������������� �����$���������������!���������$$��������"���������������������������!��������������� ������� ����$� ��������������� ���) ��������&����������������� �$����������������������!������������������������� ���������������� ��$��%�����+ �N��������������$�����������$������� ���������$������$��$ #*���������$��������������� $���$�#���� ������������ ���������%���������������������**������������%��&�������������������������� �������������� ����!������+ �&�����"��$����������������������+
����@����$� �������� ������������������� ��$��%���������!���� ����������$����� �$�' ��$��������� ������������!�������������������!������ ���� ������������������������������������������������ ��������������"������������������� �����������!�������������$��������$ �$�������$������ ��������������� ��$��%�������' �������� �$������������ ����������+ ������������������������������������ �$�����!��������$�������������� ����������$������������$���������� ����"��������$�� �**���������$���$���������������) ��!���%�������������������$����$��������������� ��$��%��������������������$�������$ �$���� ����������$����������$� ���������������� ��$��%���������������$ �$�����$� �"���������!�$ �����+ �N�������������� $���������$$��������������������"�����������������������������5��%�$��!�2���������&���������#�� �!������$��4�K!����*����&�����������$�$$����������������$��������� ��"���� ��!����������!�������&��������� ����$��$���$����������"���������������������G� ����������������������$�����$� ������������� ��$��%������������� ��!�����������������&����������������#��������!�������������������������������������� ����&���������������� ���������$������$���$��%�����������������������+
����1������ �Mach�/!����C����++0O��,�� ��������%�����&����!���������� ��������� ������������ � ������ $���������� ��!���������$������������#��� $����������) ���!+�
����Hering�/+�C�0O��6���%����������������$���������$����!��� �����$�����������$�������&���!��������������!�����������%��&��$� ������&��������� ����������$�������&����������������������������!�����������������$��������!��� ������������!����B������������������$ �$����������$�� �**����� ���������������� $&� ����� ������$��������$ �$�������#�������!������������$���!���� �$����� ������ �$�����������'+�������&���������� ����� ���������� �!�$��������������� ���������$���������������� �$���"��� ��������&�����$�������� �����+������� �����&��"�����$����&�*������.������������������ �����������������:�������!�������! �5�$�����������B����������������� �����1N5���������������������������� ������!��$��$���&��������������� �$5&�*������������� ���
&�*��+��
����Classen�/++++�Q������ �������� �����������F0O��<�����"���������!��������������$�������������%��*�����������������������������!����������������!��!������������� ������������$���������������$����������$����������������������������+�
����Ueberhorst�/6��"����������������� ��&���������!�S[����!���F���I�����++0O��6$�$��� ���&�������������� �����������:�����������$������������������������� ������$������%�����&����!������� ������������������� ������$� ����$������$��������� �!�$��!����������� ����$�����&��+���
����Bernstein��������� �������������1+�C�����&� ������%���������������������������������!�������������������������������������������������������!�������������� ��$��%�����+�?�+�-���������������!�%��&������+�S����"���������!���������� �%����������������������/����������"����0+
���������������%���������������!����� ����$���������$����!��� ��������!������&�*�������� ���� ����������������$������������$���!��� ����������������$���������������������������&����������������������!����� ���&�������) ����� ���$��%�����' �����$�:99-�������� �������������������$$������������������!���������� ����������� ���&�!��!��������!������������������ �������������) ���!+ �4�������� !�������$����������&� ��� ���� ���������$����� ������������������ ��$��%�����������+ �,�� ������"������������������������$��%��������������������������������&� ��������������+ �B��$����������������������) ���!������������ ��������� ��������!������$ �$�����&������������������������������� �� ���&��������!������&��+ �4�����������������!����� �������������������������*��!' ��������&� �&������������!���� ���� !������$������� ����������**���������� ��������� ��������!������$ �$���������������������$������ �' ��������������&����� �����������!���� �������� �������+ �����$�������������������������&��������������@�� ��$������ �������� ������������ ���������������������������+
����N���������������������$������������$�������������������!��������$��������������,����5!����� ����!� $��� �������6�!� �$����������������� ��������� ������!��� ��������������������� ��������!�����%�������������� $����������$ ������������������ !������������ �������������������� ���+
����,�� ��� �!��������� ��������� �������� ��������������)������������������� ���������������$��!�������������%�������������������!�/������������� $�������0������� ����������$ �$������� $�����������������������**����������!��������������%��������+ �5�,�����$���� ������������������ ����������� �$�����������)��������� ����������������� �� ��!����������� ��!������������������������� �������������� ��������������� ����������$ �$������� $��������������������������) ����������������$&������$���� ���������$��+ �5�,����!�������� ����������������!��������������� ����������$ �$������� $�������������������������%�������������� $���+
����,��� !��������$���������� �����$�����&���&&����� ��!���������������������#�������������� ����������������) ���!����� �� ��!����������$�����+ �N����������!��!��� ���� ����$������$��$���� ���������� ������������������������ !�������$���������������������������� �����������������������������!���������������%��������' ��������!���� �$����� ���������$��������������������$�����������������"�!� $����! �$����������
�$�������� ������$� ����$������!���������������� ����� ������������������� �!����� ���������������� ��!��� ��$�������#����&���&�*�������������*�� �+ �,����� ����$��&�������� ������ ������������� �����$� �������' �������������$� ����!�������������!�"��!)�������������$��%� �$���������������"�������������)��������������%�������������!���������� ���� ������������� �$�����"�������#�&������!���������� ���&�*��+ �3����!��������$�������������%����������������������������%������������' �����$��$�������������������������������!��!������������������� ��L�+ �2������� ����*+�=+�����"����������������������������������������� ������������ ��$�������������"����������� ������ $��������������� �������������������������� !�����������������!�"������ �������$������ ������$$���������������$�"���������$������)������������������!�����������$������������$���������������� �������������������������) ���!���������+ �5�6��� ����� �������������� �$����� ��?��������������� ������2� ��5$���������$ �$��� ��������$�����!��������$�������+
����9����������������#��"������!��#������������������������������������������ ��L�����$���������!������� ��!�����������!��� ����!� $��� �������6�!� �$��������������������������$������$����������$����������������� ��!��� ���&�*��� �����#��"������!�����$�������������������!��������������������� �4��$��������$���#��) ���������#��"������!�����!�������%������!������ $���������������������&�!��!��������������' �����&��������������� ��� �����������������������&�!��!+ �<����**�����$� �"��$����P �6$���$���*��������"��!����*� L�! �����#� ������' �4�������$������������������������ !������#�����$����!������������������"���) ����������� )��+ �<���&������������"�!� �$�������� ���������"����!����"�!� �$�������!� �$�����$�������������%��������������/�����0����������������$���������������$������� ��������������������������������%� ���� ���!������������������� ��"�����) �������� �������) ���!�������������!������� ������!������������������������%� ������������� ������������$���������������������&�!��!������������������ + �9������������� ��������������&���������������&��������������������������!�����$ ������!��������������� ��������������������������� �������� �����&�!��!��+ �,��������������������������!������������������&�!��!��%�������������� $����������������������������������� !������������$�����������������%� ���"�!� �$����������%����������������&��������%�������������&������������������������������������������������%����������������$���$���������������$���������������������#��������� ����� �����&��������������� ���������������+
����9�����������$���������$�����**���������#��"������!��������� ��!������������$����!�������������������� �������������� ���!�����%��������+ �4�������$�����**��������� ��!������������������������ ����� ������������!��� ���$������!������������$����� �$�!���' �1����������������!��������+ �,���&�����&�*�������$������������ �$������ ��%�����**��������������� �����$���������$������ ���� ��!��������&�������������"�!� �$����� ��!�����������$������������������� �$��������������������� ��!���������$� ���� ��������#��������������&�����������.�����������!� �����������#���� �$� �������������������&����������#� �������������������� �+
����6�������$ �$�����������������$ �$������������$�����������!���������� ��������� ����������$ �$������� ���$������������������� �����$� �����$&��������%������) ���!�����������!��������������������$� ������"������!����������������� �������� ����������
�����$ �$��������$��� ������������ ����������������$���&�*������$��$��&������"���������!������������$��������+ ��������������$������$���$����+
����N������ !�����������"������� ��&��������&&�����$���$��������������� �������) ��������!�����������#����� ���!��� �����&������!��� + �4�������������� ����&������������$ �$��������$������$���������� ����������!�����������&�*���������) ��!���%������������' ���������������������������!�����&�!��!����������!��"���������!����$$������ �������������������� ���!����������2��������&����� ���������� ����������!���%��������������%������!�����$����������!��������$ �$�����������$��������������������������!������$ �$������� ��&�*�!��!�������������� �����������������������$��������������$������������!�+
����2������������$�������������������������� �������&�*�����&����� �������!������������$������������������$��������������������$� ������$��$�����$������ ���%����$� �����$� ���������$������$� �&�������������������������"����"������!��&��' ����&���&&������������(��!����������������������������&����� ������ ��$�������!�&�$$� �����������*����������������������������!������������������&��������$�!���"������� �+
����:��������$��������������������$���������������� ����� ������!����������������� ���$�������������!�������������� ��� ���' ����2����������� ����������� �������������)��/����=���������� �!������� �!��C�C����CID���++0��������������������� �����$�&� �������R�������!��������$� ���%�' �������&������������ ������������ �����%���������%�����5���5��!������%��������������� ��$��%���������������������������������R����������������!�%�� ���$����� ����**��������������������!����������!�������O�,����������������������%��� ������������������'���������� ���$�������������������$� ����!!���� ���� ��&�!&���$���������������"����������%��������$�������&����������!�������� ���$���� ���� ���������+ �� �0�B���������%��������/������������ ��$��%�����0�����������"������������������ �����������!���������� �N��������������������� ������������ ����������"������� ��&������� �������$ �$������������$���$��%�������� ��!����������������������� ������ ���������������� ���!���*���������������� !��!�$��' ���������$���������)��������������������� ������������$+ ����
�0�6$���������$��$���������� ��2�����+ �C�F��������&��$�����O��2�$�����#���&��$&� ���������� ���� ��!����"�����������**������������������������&������� ���������������� ������� �������� ������������ �����%��>�����������$��%� �$����������� ��������� ���������Y�&��������+� �6����� �������� ������������"���������!������������� ��������$� �$��!�"��������$��$��������!� $������� ' ����������� �����%��$�������$� ��������$ �$������������)������������%�������������#�������!��������� �!��������!�����&�$��!�����2��������&��������������!�������������� �����$� �������%�� �����������������"���������!�$ �����+ ����
����,�����!�!��! �������&�������������������) ��!���%����������������$������$�����
���� �!�$����������!���������"����������� ����������� �&�*��"�������������������������� ������� ���$��������&���#������"���������� ����������������������+ �9����������������&��������%����������������� ���&�$������������� ��������������&�$��������$� ������&����$$���������������$�������&��������� ��������������$������������������ ��&�$������&�����!������ �����������$� �!�%�� ��������&���&�*����������**��������������������� �&��������M�������������) ��!���������$� �&��������������� ��$��%����������"�������� ���������������� ��$��%��������$�����!����#���8�����������!���"����������� �����������������$�����$��� ���������&���&�*���$������!���� ������������������������������ �������� ������� + �4���������� �$������� ��������������� ��"�����&��!��������� �$�������������� ��� ����������� ����������&����!��!���������� ���������$���� ������&�$$������&�������"���&�����!���� �$�� ���������������� ������� ���$��&�$��!�������C����� ����� ��� ����������"����������$�&���&������������������#��������������&����!�������$���������������������) ���!���$������������������������������������ ��������$��������&����� ������ �$������������������� ������������� ��������������� �������!��������� �$����������������������������! �$����������� �� �$�����+ �B��$������$��� ����!�������������&���"���� ������������������� ����������� �&����������� ��&�����!����� ����2���������2��' �������������� ��������������������������������������������������������� )��� $&� �������������������� �&����&�������$ �$��������������������� �������������+ �6��������������������� ��B�������� ��� �������+
����:���� �������� ����������!���������������������������� �$������� ���������� �$�������������� �**��������������+ �&� ' �6$�!������ ���� !�������������$$���������������������� �����$$������������������� ��+
����2 ����$������$� ��$��$������ �������������� ��$��%����������&����!��%����������������������������������������$���������������������������� ������$�������� �!������$�����$�������� ����$� ��� $&� ���������������������� ������ &����������������������������������� ����������������� ��$��%�����������$��������� ���$��������������&����!����"���� ��!����������!�������������!������������ ����������&��������� ������������������ ���&�������� ���$����$�!����� ��������������� ���������$������$���$��%����������������� ������������������ ���������$�������� ��������������� ��$��%������������� ��!���+ �3��&� ����� �$���������$������ �����������!��������������������������������!���������$� �������������!������!���������������������������������� ����� ������&��������"��������������������%������������������� ������$�����$���������!����������� �����!�����������$��������$����� ����$� ������� ���$ �$��%������!��!�������������������� �!������$�����&��������' ����������������������������$�������$��$�������$$�������$����������������&�*�!������������%����������������������������������������!��$�$�������������+ �6$�$���� $&� �����&���&�������&���������������� ��!��������������������������"��#� �$����������������"���!�"������! �$�����������������&��������������� ���������!����+�?������������&�$��!+
����6$���&�� �����������������)���!����������!�������������!+ �4������$$��� $����������!������������!��� ��� ��!�!���������������������!�������� ����������� ��������� ������������B��������&���������������������������� ��&����!�$�������!�����������$��������������$� ��%������������������������!������$��+ ������������������������
��������$����&�$��!����������%����4�K!����*��������"����������������' ����������������� ��"������� ��&������������� ���� ������������������������4�K!����*���������2������������2��' ����������������$�������������2��������&�������������/���������0���$$����������� �.��������$��������������$� �������&��$���������������$��������� �������) ���!���������/������������ ��!����������0������ ��!5���������$��!������$���������������������������������&������� �+
����(��!��������/+�����0O��,��������� ��!�:�������>#���%����������������$�����$� ������������� ��$��%�����Y�����$�������������$����������������$��������������� ����$)��'������������������$�������������������������������5�%���������#�����!����������$� ����������������������� ��$��%������&������������������� �������������������������� ���������������$�������������������� ���������� �.���&�!��!���� �����$��������� ����������������$�����$� �+������������!� $�+�=����**���$������������!������!��!�������� ��� ��!��������������!���������������$�G��*������ �&�������!�'�����������$����$� ���������������#�� �$��!������������$����<�� �!������ ��!����������$����� ��!��� �������$)����������&�!����������������&����+��
����G����������������������!���� ��� ��!�!������������������������������**�������&���������������� ��������� �!�����������������������������������!���������&��������������� ����������������������������**�+
����($&� ������ ���$���� ��+ �66+�7CI���&&����������������� ���������$�������� ��������$���$��%����������&��������$�!������������������� ������$� ����$������$���������� ��!��������������������� ���"������� ������� ������������!������ ����� �!�����& ����� �������$ �$�������$����&�����$���$��%��������� $���������� ������������������������$����������� �������$�������������&����!�������������������� ��$��%������������������������ �!�$��������$��&������������$�� ��&������5������$��������������&�������� ����O��������$��$��������������������������%��������$�����9����$ �$�������$������$���$��%���������� ���������������������.��������� �!������$�������������!������ ������� ����� �$�������������������!������������!������ �����"���������������+ �,���&����������$�������!���������������������������������� ��$��%��������"�������������!������ ����&�$�������%��������������� � �������������������$��$��%��������������$��%��������������� ��$��%��������!�����!�&�����%����������$���������$���P
����,���������� ������&�*������ ���������������$����&�����&�������$$��!��� ������#��!��� ������������������������ )��������%���� �������������������������������������!��� ��������$������ ��&�� ����������������$$���#��������!� ��%��+
����:� �&��!������G� �����!��� +
����6���������$������������$� ��������������������������� ��!�� �l�&� ����������� �$���$����$� ��������$���� �q������������+ �6�������"�����$����������� �������������$� �����������$���������!� )������ ����������������������� �h�&����������������+ �,��$������!�����������������!������� )���&������ �s,�� ���������!������������������ ������&�*������������ �+ ������������� �C0����&�����������������������!��$����������������$��������������$��$ #*������ !������&����������������������
������������������$ �$��������� ���� ���%���������������� �� ��������$����������������� �� �q����� �������������� � �s��"�O
�+
��� � �k�������$��������+
,�**������� ��$���������������� ��!����#���������!������ �������������������������$�����%������$�������!����+ ����
C0��,��&��������������M�����4��$�����F7+�,����$���������������$�����(����+�<������������� �!���������������!� ������7+�-�+�C+�+ �D7I�������$�������������������"$�����������������$��������&&���������������������� ��"�������������������������!����$� �+ ����
����6������������&�������**������� ��$���� ���������&�*�����"���� ��!����������!����������� ���������!������� �����%��� $����������� �h�����������������������$��!������������� ���#���� �$�!��������� �l��� $&� ����������!��=��$�������&� ����$����������&�*����� �h�������������� �l�$���&�*�+ �6�������$��&�$$����������������������!���������� �������������&����������������$�����"��������������������$������������ ���� ��� !�+ �4���� �������� ����&� ����������#��"�!������!������$����!��������� ��!��������������!�������� ������� ��!��� �������� �����.����������������$�������������� ������������� ������� ���������������� !������&�������������������������$��!+
����6����!�����������������&��$����� �����%���������%����� ���������+ ��������!����� �O��� !�������.����������������%���������������� ������ �!������$���� ����������������������������������%����������������%���.������������������P �,��������������&�*��������������������������������� �������������+ �4�����������������"����! �$��&��������������������#�&������!����������$� ��������������������!�����������������!�������������������������������� ����������&������������$���� ��������"��&������������������� ����!����������!���������%������!�����������%��*���&����!��& ��������������������$����������%�����&����!���� ��!�������$���������!�������������������������������) ���!�������������������B�����������*���������%�����$��%������������������������#������!�����������!� $������������������������� ��������������$������������������������������������&�����"��������+
����4���$����$�$�������������� ����� �������!�������$������ ��*����#������������� �����������$��+ �������������������$$��������������������&&�����!������� �� �����������$$�������� $������$���������������������!������������$����������������"���������� ���������������� )���!��������$� �������������������������&��������������������������� �$���������!����!��!���������������&����������%���� ������������������+ �����������.����������������%�������%������������� ����$� ������$�����������!�������������$�������������������� ��&������ �����������!��� ��+
����������������������������&��������&������������ ����������� �4�K!����*�������� ��&�*��$�������������**�������#�����"������� ��!����������� �������&�������������$���������������������� �������&���������������� ���$��%�������������%�������������$���������������!�����+ ������������������������$��������!���� ������&����!��������%�����!�&�����%���������������������!��!��������������� �������$����������������������������������+
����M��$����� $&� ��������� �$���������������� !����������$��!����������!�/+��0���������� �!������$�������$ �$���������!�&�����!�%�� �����!�&������O
�����<������� ����!�����"���������&��!������� ��� ����������� ���!�������������� ������!�&���������������$�$������������������� ��������!��������������������� �������������&���������� ��+�:����� ����(���������&����������� ���������)�����&�������������������!���������� ��&� �$����!��������#�������+���������� ��������������������������(������&������=�<G������������ !���������������**��+������ $&� ������� $��� �������������������$���������������!�&��������������� !���������������������!�&�����!������!����'���������� �������**����������!�&������������!���� +��
����3����!����������� ��������������"������� ��!��������������������!�&�����!�%�� �������������� ��������!�&�������!����������&� ����������������������!���������!���&���� ������������������������$������! �$�$��������&��������������������) ���!����$������ ���������� )���������"���������!�����!�����&� �$����!��$������������!����!������������� ���!�&����+ ��������������������������������&� ����!���������������������� $&����+ �4������$�������������#�������!�������%����������"����������!������������������&��������� ����������������������������� �������&�!��!����(��������!�������%������!��"�������� �!������$�������$ �$������������ ����������������!�&�������$���$����������+ �3���$������,� ������/���+�CDD0�$���������$����������������!����#��������� �!������$��&�������������$������&���&����������& ���������������!��������3����!�������&������$������� ���$��&����������+
����:� !����������������$�����������������&���� "$��������!��� + �,���������������!����������+��ID���������� ���FD����$������$�����������"�����$�������,�&������4��B������$������������������������������������ �������FD���+�DF������$������ �������"������"����+ �M��&�$�� ������#���������������$�$$��������� ��������$�������5��� ����� �D�0�"������������$ �$��������!� �������������������,�������������������� �$�������������%�������������!����������������� �� �������������&���������������?���������������$���������������������$�#�������������9�������%��� $����������������������� ������������������� �!�������� �� ������ �������������� �������!� �������� �*����!����� ������������ �$�����������!��������������$�� + ��������������&�������������������� ������������������������$���������&����������������*����������� �������������!���� ��+ �9������������������ ���������������+ ���������������� �$�����������!��!���������������������������������������� ����������&���������!��!���>������������ �������&���"�Y�� ���������%��$����+�1�������������������������������� ����������������������������&���������� ���������!��!�������������������������$�������������� ����������� ���������� ���$��������+���������!����������������!��������� ���������%��$�����>����� �����!Y�����������$�������� ������&���������D�+�?+������������� +�� �
���
D0�-���������� ����������������$��������������������$&������������������$������������ �����������������������$����$�&�*�������%���������� ������.������ ����������%������������%����� ���������"!� ������"���������������������������������������� ���������� �����������������!+ ����
�����,����������!���������%���������������������������� ������������$� ���������������� ���������������� �!��������������8��������������������������������������� �&����������:������+�
�����,����������!����������������������������G������ ������ ���������!� ����������� ���& ���������������$�������������������� ��&���!����!���� ���������������� ���������������� ���&� ����������� ���������%��$�����������&�*���+� ��,�**����������!�$������������������ ����+�
����6��������������� ����������!�����#�&����������$��$���������� �' �6$�&������������"�������� ������������������"�����$�������� �����' ���������!������������$���������) ������������ �������"��#� �$+ �<������������#�� ��������&������������������������������$ �$�������������������!���$�����!�������� ��������������� �$������!���%����������������������%��&������������������������������"�����$����&���������������������&�$��!P ������������������������������!�����D�+ �?+�������� �������������������������%����������!�����!���$�����!�������� ����������������$� ����$���������� ��������������!�������&�!��!������ �P �,��������������������� �$�������$����&�������������!�&�����%����������������� �!������$���� �����������������$������ ��������$� �������������$���� ������&�������������������������������������������!���������**���$����������+
����4���&����!!����������������������������!��� ������� �!�����&�!��!�����������������!�����+ ���������#�����������$��$������������������� �$�����%�������������!����������"����"�������!��!������������� )������������� ������������$����������������� ��� �$���$�4�����������%��*���� �$� ��������� ������������������!��$�$��������������!���������$��� �����������+ �<��������������$���������!��!����������$� ��������#���� ����� ��������������������������������$����������+�4�$�����!��������������������� �� �����&�*��������������������������%��*���� �$� ��������������!��$�$��������� �������������������������������������������!�������������������$���!������&�����������&�����)����������**����������!������������������� �����&������) ��������������� �$����������������������� �$�����������!���������������!����� ����������!�� $���������������!�� ������������� ����������� �$� ����&���������$�������!���� ��������!��!��� ���&������!��� ���������������!��� �&������ �!������$������) ���!���$$���������� ��+ �4��������� ������!���%��������* ����������� ��!��� ���$�"�����������������������!������������������ �$� �� �7�0������������������!���������������������)��������� �������$���������&����������$���&�*������$��������������������������� ��$��%�������������) ���!���������������!��� ����������������� �$� �����������!�' ����&� �����$���&�*������������$������ ������������������������������������)���� ���"�������������������������!���&�$��!��+ �N��� ���
!��� ���������������!�������%��������������$��������,�&������4��B������$�����#�������������������� ����+ ����
70�,����!���%�������������� ��"����������������������$������������������� �!������������������!����%������� ���&�������������������� �$������������ ��!�������� �$� ��+ ������
�������$����������**������,��������������*���������� �$���$��$���$�����������%���� �$� �������� ��&���&&�������!���K���$��$���������*�+ �4���� �����������*�������$������$������������������������ ���������&�������� �����������$ ������!�������������������������$������$� �$��!�"����������#� �������#�����$+ ������%������ ����������������������������$����� $&���������$��� �� $������!��������������������!��� "$��!����������!���%�������������!���� ��� ��$�����"���������� ����������������!�������$���������$� ���������������������!��!��� �$� $���������$���������������$$���������) �����������!������!���� �$���$��%�����' ��������������� ��!���"�����&�������������&&��&������������$��������������� ��$��%����������� ��!���������� �!������$������) ���!��������������� ��!���5������� ����������� ����������������� �����5������$ �$������!��������� �������$������+
����<������&���������������������������� ��� ��%������&�����������$ �$����������������!������������������ �$� ��������� ��!�����������!��&�������&���������� ������*�P ����������������*��������� ��!���$�����&� ���$�������������$� �����$&� ���������������������������������$� ����������������������������������� ����������� �����' ������ �����������������*�����������������!��������P ������������������ �$������)������������ �����������"������������� ����$&�������� ������������ ����+
����,������ ����������� ������ �����������$��������������!������������� �����G���������������� ����������������������������� ����������� ����&������$� �������&�*������������$�������$����������%���"�����������$����������������������������� ������� �������������G������!������� ����������� ���� �$�������!��!������������9�������%������ ����**��������� �1������������&����+ �6����������$� �$��!�"�����������!���������� ��!����������$������� ������� ����������������� ���� ����%�������!��/!���$�0������������������ ������������/���������!�����A666�++0��9������#����!����� ��!��������������&��' ��������������$������$�������**��������� ��!�����$���������� ��!��������$��������������&�$$������� �$���%��������+
����Bernstein�!������������#��������������$ �$������ ����"��3��&� ����������������������������#�� �$������&���������������!��! ������ �����������������������������%��������������������������!����� ��� $�������B�����������*������ �� �����������������������&����!����������!����������.����������%�������������� �5�9�����' ���������$����������������%������������������������� ��#�����!�������������������&����!������������������' �����"�� ������� ����� ����!������"�� ���&����!��������������������������������"�� ������&�$$��!�������#�!��!������������ ���������� �������� �' ���������
�������������%������������+
����=��������������������������������������/��+�C�+��FF0��������������������������!��!����� �� �������$�������������.���������������������������� ���!��! ������ �����������������������&��������� ��������$ �$+ �3��&� ���$������������������**��&���������&�$������� ����������� ������+ �4�����������"$����� ����� ��B�����������*��� ��$���������$� ���%��������������������������������������"�����������!��������� ��� �������$������� ���� �&�*������������������������������������������� �!������$�������$ �$�������������������� �������������$� ����� ������������������������������ �������������������������B�����������*��������������$�����������$$���� ���$��������$�!������������������������&����� ��+ �1� ��=���������$�����������������*�������$� ���������%�������!�������������*���� �������������� ��%���� ����������#����������������������!� ���������� ��������������������������������$��������� ��������������"$�����B�����������*����� �������������� �������������$����������� ������������� �������+ �/,���� �����!������=���������%��&�"�����A;+0
����6$����$�&� ����������������������������$��������� ������ �!������������������!�������������������� ��!��������"��������� ������**�����!���������������������������������� ����������!���������� ��!��&��������� �������������$���&���������� ���� ��������&��������������������������!�����������������������������������&�����&�� �$����e������������+ �2� �����������������&�!��!�������$������� ���������������!��$��������+ �,����������������� �$������������������$������������������� ���$������&� ������$��$�������"���������� ���!�����!��������&&�������!��������&�*���������������� ��!�&��+
����Exner� "$��#������������"�����$ �E0�9�����/�C70������ !���������� �����+O
�����<����������������������� �����������������&�����!�������$��:��$�����=��� ����>��������� �!���������������������������������������� �:��$�����=��� ���Y������!��!������������&���������!���������������$����������������� �:��$�����=��� ����#�+� ����
E0�N���+�<��+��9����������������&���������!��������� ��E������ ����������2����+ �1��*��!����+ �+�����
����3��$��������������� ���������������**����� ��!������ �������������������� ��������������������� ����������/�����������������������������!������������$�������� �����&������0������� ��!���' ��������$���+ �CC����������������!� $���������������������������������� ���������������������$�������G�����+
������� �� �� ����$���������!���� � �� ������������������������ ����������� ��������������� ������� �&�������������������� �t������#�������!������� ����$�������� ������:���������������� �k�������$����������������� ��!��� ���$�������������������� !���������!� �$��!���������� ����&�*�����������������"���������!������"�������������� !��������&�������������������� ����������!����$$���� �t��� �� �$��$��� ����������������"������������� ����"��&��������� �� �&����������%�����O
� �T�kt� �! ��
������� �$����� �������� �� �y�$��$��������%������!��� ������� ��� ����!��������&�*�������$ �$�����&��������$�!�����!� �$���������� ��&������ �t��� �� ���&&����'���������������������� ���$���&��+�4����.�������� �����������������$������������!� �$���������� �t����%��*������) ���!����� �! �� ���������!+
����N�����"��������������!�������� ���������������������!������� �������������� ���� �� �����&�� �� ����������������� �t������!�������������������&������������� �$�!�������!������$$���.������������������������ ��!���+ �-���������$������������������������������������������ �������&�$$��!�����!���� ��������&����������������� ������� �' ��&��������!������������������%���������������� �� ���� �'t������ ������������� �� �t,���"$���������������������������� ��!������������������� ����$��$�+ �+�1�� ���!� $������������ �'t������������������� �1- e�5�t,���� � �e��������������� ����������� �$�� �!������������!������5 �e�5�t��������� � ���&���������� �' t�� �'t,������!�����������$��������������!�����$���������&�������+������
� !�������������� �$ �� ��� ���� ����&���������� �'t���! �����!����
��!������������� $&� �����������!������&���������� �' t���� �� +�2����������� ���������#����%�����������!������ ���������� ���������������$��+
����,��������� �� ��������!������� �������� �!������$������) ���!������ �� ����!������������� ��!��� ���#���������!������ ������������� ������� ������������������&�����#������������' �6��������� �� �������) ��!������) ���!��%���������������������������$��%��������������� �!��������� ������$ �$��� ����$� �����������������$����������a�������������!����������������������������=�.��� �� �0��������������� �������������! + �,��$�����������!����������$��������� ��� �����#�����������������$�$$�����$��$�&�����"�������� �������f� ��J��� ���������������������������� ��"�������������������� �.������ ������!����������$������������&����+ �6��&������"�������������� ����!����������!�������$��:��$�����=��� �����& ��������������*����������) ��� �����������$$�����$�:��$�����=��� ���+ �1����������� ���&������������!��!��������������&�����&����.�����"������������������������������+ �����������$�����**�O�(����������������� ����������$��������������$����!��� ���$���������������=�.�����������%�����&����!������&����������!�������������������%������$�����������$� �� ���������������$����!��������������������$������!��������������%���.���������������� �����!��� �!��������� �������$� �+ �4���������%�����&����!������ �����������������������������������������$������������������$���������������������$����� �����������%���������$����$��������� ��$������������&������������������!��������������&����������������������������������� �!������$������) ���!�������������%�����&����!�����������**������) ��!������) ���!����!���������������$� �+
���0��� ������1�$��$�+�1��+ ��+�2���+ ���F��+ �D��9��+
IX. Fraach fan de tapaslikens fan de wet fan 'e drompel yn it binnenste
psychophysics.
����,������&�����������) ��!���������������!�%�� ������ �����������$� ������ �������"���������������������&������������������� ����$$���������������+ �<����$� ��� ������$� �������$� ����������!������������$��������!���������������� �&�������!������&�����"�����"�������������$��������&���&�*�������$ �������������������+ ��$�������$� ��&�&����������������������&�&�������"����&�����&���������������� ��� ��!������������������#�����&�*������������ ���������������� �������������#�+4��������������������������� ���&����������������������������������������������� ��������������������+�,���� �&�����������!���������������������� ��$��%������������������������������������$&� ��������������������������!���� ������������&���&�*��������������$� ����$������!������������**���$��%������������������������$� ����"��������+
����6���� ��!�������**������������������������� �����������������������������) ��!���%����������������$������ ��������������� ��$��%��������������������������������!���������!�����+ �,�����$ ������������%����������������������$ ���������!� $��������������������������������������� �� $&� �������������������#�����+
�������$��������#�������!��������#���$�����������������������$�������������$������������"������������ ��� �����������������������������������������������+ �1��$�����������������!���&�$��$������������ �������������$�����������������!������������������������������� ����������&�!���� ���������%����������������!������$���!������������������������������������ ����������������������������������������!����������������������� ��$��%��������������� �!���������$� ����� ��!������!������!����&���������"!��&�!����������$��������!��!���������������$� ��������������&"��&����+ �� �0��
�0�@�������������$$���,� �������������������!������ ��&����������!��������� ����� ����������������+�< ������� �� �66+�7D��� $���������������������$��!��&������#�������� �/-����+��+�E�0����������� ������������������������$���� $&� ���������������!�����������&�$��������������� �������&�$���$� ���������� ������!�����$������������!�������������������+ ����
����=��������������$$�������$�������$���������!������ �!����$��������� ����&�$��!�����2��������&����� ������$�������� �**�����������$� �� �������������8��+ �4�������. ����� ��������$��������#����$$�������$����������!���������� �������������������$����� $��������) ������������������!�������������$� ������ ��� ������$+ �+�<���$��!� $������ ������-���&��!�������������������� $����������$�!����&������������������� �������!������!��������������&&��������$��3� �!$��������$� ����������������������������"����$$���!��������$� ����� ��������������������$��$��������$��' �����$�$�������� �����"�����$��������!���$��$���������������$��$��������$������������#������� �**�����!�"������������������������������������������� ���������������!��������������������$���� ����������� �����������$�$���������**��������� ��������$� ��������$������������$� ����&&��!������!��!������������� )���"�����!������������� ��$��%��������
��&&���$��%�����+ ����&����������������&�$������������� ��&����!��������&���&�*���$���&�������� �����������$����$� ���� �������!��!��������$��������������������������������� ���������������������������$���� ���P
����,����������� !�������������#��� ��+ �6+�C7DO����������&�� ��������������������������$�������!��!� ������� �����������&�� ���������������$��������&������ �������� ��������������������� ����& �������� �**�����!�"��&�������� ��������������&�� �����<����� ����&�������&��$�++�� ���� $������� ������� ������������������������ �����������#���$�������!��!� ��������������$�������������������$�������������&�������� ����&�$$�������#���� �$�����&������**���$�����������������&����������������������� !���������� �������!����� ������������������������������������ ����������������������+�6$�&�����!�������������� ���$��������������������������������������&�� ����������������������$���+������� ����������!)���������������������������$�������+�N�����&���������������$� ����$��������� �������!���������$������������ �**�����������������"������������ ��� ������������$� �����&������ ���� ������������ ������$���!������������&���������� ���+��
�����,���������������������������� ���� �����&���������������"������� ����� ���� ��������� ���������������������$�������� ��������������������!����� ����������������������& �������!�������������$� �����&����������#�������� ��*�����������!������$������$������������������$� ��������������+��
����6�����"������������ �����������$� ������ ������������&������������!�������������������$� ��� ����$������������������*���������������) ��!������� �������� ��' �������������������$$����������$����������������������� ��� ��������������!� $����������� ������+ �<��������������� ������ �$�������������� ������������� �������������� �������$����&����������$�!������"�!� �$���������������� ��.��������������������������������� ���������!��"�&����$� �$����&������&�������� �$$��������������������������������������&���&&�������� ����$����� ����������$� � ������$����&������ �$�$������������$$��&������������&��������&��������$������ �������������������� �������������������������) ���!����������������� ������������$�����$ �$�������"!�������$������#�*�������������������2��������&���� ������� �� ��������������$�������&��������$ �$�����&"�����������"���� ��!��&����+ �9����������������������������!����"�����$����������������������������������� ��$��%������������������ �������&�����$����������������������!�������%������!������$� ���������$� �P �4��������������!�������%������!������$� ���!�������������������!� �$�����$���&�*���� �!������$� �������� ��!������������!��������"���� ��!����������!����������������!��������������� � ������8�� �*���������&�������' ��$�$������������������� �������!�������&������$������������������������������� ���������������������"������������$� ������ ���) �������������+
����6��&�����"�������������������������&����������������������� ������ ��������������������� ���������������$���������������������������������������$�$$���������$� ������ ��"��$����������"����������������������������) ��!����������������� + �9������ $���!����&� ���"���������������������������� ��!���� �����������&���������������������$� ���� ��!����������/�! +���%�����+�A660��� ������$����&����!��������������$� ������ �������������!�������������������� )����&�������
����-���&����������������!����!����$�����������������&�����$�����������)�������������) ��!����������������� ���#��������"����������������������&��������������������! ������' �$���$��$����������������!���������� �$���$���������������!���������)�������������$� ������ �������������$ �$�����������������������������������������������$����&�!��!���� ������+
����3���������������$�������������&���&&�����������,�������$ �����2����$��������$��������������!��LK����������!����������$���������&���&�*��� �����+ �6����������$� �$��!�"�����$���������������$ �����������������&�����������$���!��������������������������������� ��$��%�������������������������$��!����������!��!���������������� ��$��%���������������$������������ ��.������������������&����!������������������������ ����� ��� !���������&���&�*���$���&����������+ �4����������������������� �����������&�*�����&�*���+ �9����������������������������� ���$���$�����$������� ��+ �66+�7DC������+
����4��������������������������������������������$��� ���������������������� ���$�&���������� ���"������������ ���������������������� ������������������ ����������&����!��!�$������������' ��� ����������������������������#�������%��!�����%��&��������&��!����������������������������� ���!�&������!�����' �6$����&������������������������ ������������������������������� ����������������� ������������ ���$���&��!�����+ �:���������������� ���������$������������� ��7C�������+ ����� �����������������$������� !�����+ �<��&����$�!������������� �����$��� ����#����$$������ ������� ���!������������������������#����&������$��%������&��������� ������������� �$��������������������������$���������� ��&����!!���������#�� �$�����"���) ������������������������������%�%������������������������ ����������������� ������$��+ �2�$���������������������������� ���!�������������������������$��������*&�$$�� "������������������������$���������$��������������' ������������������ ����"���) �����������������������������$�������� �������������������$�������������&�*�����������!��������������$�������������������������� ����� ���$��%���������������&���&�*�������&���"$�����������������������' �&����&�$�������� �!����"�����$�����&���$������$���������� �$��������������$��������"��������������+ �2�����!� $������!��������&�������������� �������� "����������$���� "�������&�����������������������������+ �&���� ��$��$��� ������������$��#�������$��+ �4�������������������& �������������������������$����"������� ��������$����� ��$����������������$��� �����&������� ��������������&���&�*������ �������$��������������+ �2��&������� � �������$��� ����#�*�����������������������������$$�������&�����������������������������$��������!������������$����������$������������ ���������������#����&���&�*���&��� ��������
����3���������$ ���������**���� �����P �N����������� ���O������$���������� !�����������$���������������&� ���**���������������!����!���� �$���!���$������� �������!����������� ���$������ ��������������������������$����������������������%������� !���������������� ��$��%���������"�����&��+ �,�**��� !�������������������$��%��������������*�� ����������&��������*�� �������$�����$��� �������!�������� ���� �C�0������������� ����&���&�*����� ��$������������ ���$����������� �������������!�������� �����������!������ ��!������&�+ ������������ ����&���&�*����������� ������� ��������������� ��$��%��������������� �����������
�����������������!�������� ������ ����� ����������' ������"�������$��%��������������������!��������"����������$��� ������������������������"�����$����������� �/1���� ������� ��!0+ ����
C0�:�������� !����������� ���&��$��������������$�����������$������������������������������� ����������������������������� ��!�������%�������' �� ��������������������� �������������������$����������#�� �$������$��� ������� ����������&������� ����������#������+ ����
����4�!����������������&������������$����������������!������������**������� ������� ������������$���&������������&���������������$��� �����&� ��&���� �������������!�������������$��' � $��������������!��������������������!��������$���������$�������#��� ������� ��!��������������$�������� ������������� ������������ ����&���&�*������� �������$������������������� � �D�0����!���+ �<����������������!��� ���������� ����� ����"����������$��� �$����$������ ���������!���������������� ���%������������������� ���&���&�*��������&� ���**�������&���&�*��������� !�����+ ����
D0�N��������� ���&�*������������� ��!���� ����$���&�*������������������*�������$��������������� ������� + �,������� ����� ������ ����&���&�*�������������$ �$����$������ ��������+ �?��+ �,���������$����$�������$��!����7C+�:������$ ���+ �,��� �������������AA666+ �1�$���+ ����
����:���� ����������&���������������������������������������������������������� �������������������!� $���������!�����$ ������!����!�"�+ �4��� ������������������� ����������������� �$��$������������&���� "$�� �7�0����$�������������� ������������ ������������ �$�$�������������� �������������&��!�������������������������**�������������&���� "$��������+ ����
70�N��&��������$�������� ����� ����&� �$����!����$�����$��4R��� �����$�����"����! �$����������&� �$����!��������� �����$��$�����&���������������������������+ �,��������&������������!������������������������!����������� ��������!��������&� �$����!����� �$����&�!��!����4R��� ����������$������"��!�������+ ����
����,������������������ ���������������������������� ����!������������ ���������������������������������������!���%����� ���&�������������������&�������!��������� ��$������� ������������������������%�������������� ����������� ����� !������
���!�����&����� ��������&�����������+
����,�� ���$������������������ ��!�������<������/+���0������������� ����� ��2���������&�������������!�����$��������� �&���������������!�������� ����������� �����������������$�������������������������� �&���������2��������&��� )������ �!������$��4�K!����*����!���������� ����������� �&���������������&�����������!��� ������� �+�?���������� ��&������ ��!��� ������������"������� ���� ������������� ������� �&���� ���������**��������������� ��$������&������!��������!��������!� ����������!����� ��!������ �����%����2���������&�������"���������%�����%�!���������� ������������� ��+ �66+�D7������������ �����+
����4������(��!���/+�����0�����������������������$��������#�����$������$���������������������� �&���������������������� �����������$��������$������&�����$���������!��������!��&��������������� �����<��*������.�' �� ���������$���&���������������� �����! �$�����������'������$�����!�����������!� $���#���������� �� �= k � ����T �k � �_������$����������������������� �&���3��� ���**�O����������$�$��$��������+������!���������������������� �� �+������&�!���6$����&���*��O��������������������$������������������ �&���$��$������&� �$����!���& ����$�����$�&�������!����������������������'������������������� �����$��� ������������������������������������� �!������$���������!������ ��&����������������%��������������������� �$���������������!����������������������������&����� ������������������� ��������������������������#�����$�����!��������$�����+�2���&&�������$��$��������������&����������������$��&��$����!��$����������������������&����!���������������) ���!������������� �� ������������$������������!����������������������������� �� �&�����#����$��������"������� ��!���������$� ��.�������� �����) ���!������������+�$��������������$��������(��!������� ���@�������!$������� ���$�������������$����,� ������/����������"����0+ ����
X. beswieren oan 'e negative fiellen wearden. Fierder opmerkings op 'e drompel(Delboeuf, Langer, Preyer).
����<�����!������������������ �� �� ���������������� ��$��%�������� �����"�������������������$� ��"������������� �&����� �b��� ����������������������!������ ������������� �� �� ���!���%��&������+ �����$��"�����!������������� �������������#���������!������ ��������������������� � ����������������� ���������!���%����� ���&�������"������������ ��������� ���� ������������� �&����� ���� ��$��������#���������2����������� �!������$��4�K!����*���������' �&����& ������ �!������$��4�K!����*��������� &������������� �����/� ��+�66+�D70�����������������!��������������� ��+ �������������� �����������������������$� ����������' ����� $��������������������� ��$��%������������ ��$��%��������� ������� ���������� ���������������������!���%��&�������"������������� + �B���������������!����������� ������ ������!���%������ �!�$��&�������"������������� �����������������������$���� ����������!������ ���������+
����N��������� �������� �� �� �,����������������)��������������&�����!��&�����������������&���&�*���� �������������������������$�����������&����� �b���!��/�������$��%������
��������� ��$��%�����0����������$������ ������$ �$����������������������������$ �������� ��"������!�������&���������������������� ��!��� �B������������$���&������������� ������������ ������� $�����$�������$��!�������"����������%�����������!���%���������&��������������������������������!�������������� ���$�&�����������$$������������� ��$����������� ���� ��������$����������%��&����������������� ��������/������������*��������&������������������������$ �������8������0�����������������������������!���%����$����������&���!����������������������������������$������������� ����� �������"�����!��������$������ ������$ �$�������������� ���������$� ������������ ����$�� + �� �0�����������������&���������������������!���%������)������ ���������!����������� ���������1��$�������"������������������������!�������������%��������������������� ��������������$� �$�����$����� �������$ �$�������������� ���&��������&����������"����������!��������� �������������2��������&�������������������!������ �+ ���0�N���������� ��!��������$�������������������������������������������&���������������� $������������%��������������!�"������ ��!��� ��������!��������� ��!�������$��!�"��������!�"����������������!������!���%��!���� ���+
����6������$���������!� �����&����������������������)������!������������������������������������&���&�*��+ �4�����**��������!� �����������������!������ ������������ ������������&��$����!������$��������� ��!�"������� �����������!� �������� ����� ��������#�$����������������� ������&� ��� �&������������� ������������������$����$&�����������!��������&������������+ �1���!����$��!��������!��������6���!����������������!���%��!���� �&�����������$�����"��������������%�������� �������� ��������!������������"�����$� �������� ��"���������!+ �2������������ � �%����������!���%��&���������!��������������� ��"���������!�����$������������������������$�����"!��������������&���&�*�������$$���&�*�������� ������������$��$ #*������������� ����� �����������������!���*������� �����������&��$����!���� ��������� �����!���%����� ������������� ���&������������ �������������������� ���&������������������������������!������������������������������ ��������������� �������� ��!�������������������*��+ �6����������������� ����������������������$����������������$����� ���� ���������$������$�����!���� �$���$��%�����+ �4��������$�����&������������������������������������������������������$�����������������������������������&�������������������� ��������� ��������**������)��/ �� �0������������&���������������$$���/ �b�0�������������!��������������������������������+ �<������������� ���������������%��������������**������)�������������$����������������������������������� ��������� ����!���%��&����������������������!��� ��& ������!�������������������&����������������������� ������ ����������!��� ���������������� ����������/ �� �0��� ������������ ������ ������$����� �������$ �$�����������������������������%��!���� ��������!��������)�+
����4�������������������������������������!���%��&���������!�&�������/�� ��! ����������������5 � ���� �� �=�������0�� ��&��"����&����������������%������������ �����&��� ����������!���������������� ����� ��������������� ������������������ ��$��%����������������������������������!���%����� ���� ��&��"�����$�������������"�����$$�����������%������������������������ ��+ �,���&��������������������������
�����%����� �������!����������$��$�������������$������ ����������&���������������������$������)����� �����������������!��������������&�*�' ������������$�� ���������!������&�*������������� �,��������!���� ���������� ���������&�!�������������%���������������������������������������������!���� ��� ������� ��!��������������� ���!� �!�������������$��"������������� ��!�����&�����������������$������������������������ ������������������������������� ���������� ������������������������������������� � ����������!�����������&�������� ��+ �:�����**�������!��������&�����!���� ����!�������������� �������������������� ��$��%��������"������������� ���������������"���&����� �����' �6$��������������&�!��!������� ��!���������$������ �����"���$������������� ��"���&�������� ��!������$$��������� ��&���!������������������ ����������������������$��%������������!����������!���%��!���� �������� !�������������������&����!���������!���%������$��� ��������&���&�*���"������������� ���� ��+
����< ��������������������������$����������������$����+ �"���&���������������������$� ���������������) ���������� ��&�� �������� ������ �$��/����5���$�0������!�����������&���&�*���"������������� ���"�����&�*�����&������������� ���!��������������#� �$�����$� ����� ��"���&���������������������&�������&�������������:����"�����) ������$���� ���� ������ �$��������$�����&����������"������&���������$���&�������!������������������� �!�����������$��$�������!����������������&����"��������������+ �N��������������&�������� ���� �������� �$�!����&������������������������&���&�*���/� ����������0�&������$���� �C�0���������$������������������� ����������� �����������"������������� �������������)���) �����������$���� ���������������������!������&�����������&�$$���� �����&���������&���&�*������������� �"������������� �& ����� ����� ��� ��+ �4������� ������!�#������� ����&����� �������$������$�!������ �������������� �������������!��� $���� �$���������#�� �������������"���) �+ �� ���������&�*���������������&����!��!��� ����� ��"���&�������&���������$���������������"���&�����/��� �������������� ���&�!��!���� ���� ���� 0������� �$��!�������������� �$���������$���"��#� �$+ ��C0�S������**������� ����"���������$���#�������������$������&���������������&�$��$������&���� ���#�0����!����� ����"�������������/+ �4����������&�*�������������������� ���&�������������J�����������&�*���������!��� �$�����*����� �������$���� ��$�� ��!����$������������� ��&�$��!��������+ �:�����������������!��$����������&���&�*������������������ ���$������������� ��!���������������������� ��!�&�*����&�������� ���&���������� � ���������&����!������� � ������ ���$��+
����4����������������� ������$������� ���������� ��!�����������#����$$��!��"���&�������� ��!����������������������������������$�� ��������)�����������������*������"�����$$���������� ������������������������� �$�&��������$���������"���&���������������������������� �� ��%������ �������������������������������**������� �!�������������)�����������������&&����������������$�����#���������$������� ��$����$�������������!�����������������"�����$�������$�������$��������$��$���������� �����+
����-���&��������������$���������������$������"���&�����������������$ �$�����$�� ������������������ $���&���&�*����������&�) ��!������� ������� �!��������� ����������$�������!����������������������������� �$���� �����$���$���������$�!�������� �������������� ��������7E+�?��+ ����� ����� ��������J������ ��������+ �4�����������������������������!��������� ����������!�������������J����������������������"���������!�������$������������� ��!��� ���� �%����������������������$ �$����&���&�*����������������� ��������&�*��!���$��$ #*�����������$�������������&�����' ����������$��������$����������������� �����������������&���&�*���&���"�����$����������������� ������������$ �$���&���&�*������������$������������������������ ������!���� $&� ����������������%��������* ��������������� �!��������� ����� ��� !���������&���&�*���&�������$�����������+ �3���������$���������&���&�*��������������!������ �� ������� �������������������������������&������������$ �$����&���&�*��+
����2� ������**�������������� �������!���%������������������������������ ��������������������&���&�*������� ������$��� ������������������������������������������������&������������ ����&������� ' �������$��$�����������!���� ����&��' ��������������������!�����������������������������������&������"�����������$�������������������������$� ������������!��� ������ �� ��$�����������!����������� ���������$������ ��������$� ��������������!���%����� ����������$�� $&��������� ��������&���&�*������������ ���� ����������������������!���������!���� �$� ��������������� ����������+ ����$������������� �������&���$ �$������������$� ���4�K�������$������� ����� �+�N������ ����������������!����� ����������������!������!������&�*��!�%��
�����$������� �&�����������!���%��&���������� ���������%�������������$���������������$��������������$�������� $&��������������$�������� �������&��$ �$������������������������������������������������������ ��&����������������������&�����"�����$����+ �9�� ���� �������$������������ �&�����������!���%��&����������������������"�����$������������������' �������&��$����!�����&������������� �����"�����$���������$�� �&������������������+ �4�������$�������������"$������������!���%����$��������&��$���������������� �!����!��� ��������������!���%����� ���$����������!�������������������������%��������!���%������� ������!�������������$����������������$� ��!�+
����(�$����������!��������������&��������%���!������$������������&�*�������**�������������$�� ���������!������������������������������!���%��!���� �����������' �������$$����������� ���$��������$�� ������� �������������� $&� ����� �������������������������*������������������������� ��������� �������� ���������&���"�����$�+@����&� ������������� ������**�����&����������������!������ ������������� !����������) ��!������� �+
����,�����$�������������!������ �H�$�����"$��&��������������$�������������������� �h��������������� ����� �h�&��������$�!���������+ �1�� ��������!��������������������������$������!��� ��������������1��$��"�������������*������ ������������!���������������!����������� ��������� ������� �h�!��������������� �&��������������� ����������������������"�������������*������!� �$�������������� ���������������' ������������&������ �H�������$ �$������������$� �����&�������5 �h���������$� �����&��������"����5 �h�T�5��"��� �h�����$����+ ����&���� �������**����������� �������������������������������
�������������"��������$�� ��������*������ ���������$�� ��������)����������������!�����������������"������� �������������������� ���������������������������������$��$ #*���&�������+
����<������*�����$���� �������&��������������������������������&������!�&����������� ����������������������! ���������������!����������� ��������� �����%������&��������������$����������!��������������������������!������������&������!+ �2��������������������! �������$�������������$�� ���������!������������ ��!+
����S��������� ����� ��������"����������������!����������������������������$��������������!�����+ �4���$���"��� ���������� ������������������������ ��� ����&�*�������������$�� ��������)������������$�������!�������������� �&���������� ���� ��&�������!������������������!�&���������!��' �(��%����������������� ���&��$����!�����! �$�����������$�����������&����' ���������������������������� ��"���������!�������� ����������������������+ �D�0��D0�2���������$����!����!��� ���$$������������������$�����&������8�����������,��&����"������������������*+�=+����&��$����� ���������$�������&� �$����!������$���������"��&�$$� ��!���������$��� ������&�*������$&�����������$��������!����������� ���������"�����) �����������&�����!���������������������������������������$��� ���&��"������������#�!��!������ ��� ���������������������������!�����������!�������!��&������������� �����$���������������� � �����&��$������+
����,�������!�������������� �� ���������&�������������������� ���#� ��������$���&������� ��������/����������� �������%�����+0�9��������!���%��&���������!�&�����������&����������$�&���� "$���������������!���������+ �4��������������&�*����������$�����"��������� ���� ���� �����**�����$ ������!�� �!!���������������������!�&��$����!�����&�������������������������������$�����������$��������� ��!�"������ ������� �&������������!�������������!��������**�������������!�����&�����������������!������ ��&�����������!������������������� ����� ��!����������������� �����������"��!������!���%��!���� ���+ �1������������� ������=���������,� �������(��!�� �70������������������"���������������,� ���������(��!��' �� ���������������&����������������� �����������"��&��+ �3�������&�*�������������$��������+ ��
70�3��&� ��=�������������������!��������� ����������� !�������"������$��������#����� ���������������������&�����+ �(��!��������� ������������������ �/������(��!���������0��������� ����������� ����������!������������&��������������+ �/; !+�9+������ ��� !����������$��!��0+
����,��$������� �����2��$����!������&��� �$�������,� ������/� ��F�++0O������:������������!���%������������������!���&�$���������������������������!������&�����+� ������������� �����$ ������!���������� ������������������� $������������������������������������������������+ �5�,� �������������������/�-��F�++0O��2�$������&�������!���%��!���� ��������������&���������� ��!���������&������������������������������!����!���� �����"����+� �:���� ������������������"�����/��!���������������$�������**��
����������������!���������� �����������������4������$�!������� ���������&�������������� ������� �$��#� ������� ��&�������� ��������� +�����������������!����������������������$�������!�����&����+
����,� ������6���) ���/��+��+���0��������������� ��������� �������������$������������� �&���������������$� ��������������� ��"���!������������������������������������ �������&�*����� $&� �������������!������ ������� �&���������� �������������������������$������!��&������������������ ����������"������������� �&������������������ ����������� ��� $�����5 � ����+ �4����$������ ������������ �������$������� ������� �������&&�����&�����!����������������� ���&������������$������������� �&���������������$� ������������������������"�����$�����������$��������� �������� ���� �&�����������!�%�� ����������!����$� �&�������������$������ ����"�����$����+ �5�,� ��������$$������&� �$������������$�����������#�!��!�������������������������������������$�� ���"������������������������ ���� ��������������� ���&������ ��������$������$� �&������' ���� ������������������ �$������������ ����������������� ���&� �$����!��!���"$��������� $��&��$����!��������� ���������$���$������������������ ��������$����� ����������������� �������� )���&�����������!��������������� �&�����+ �@��������%����&��$�����#������� ����! �$���� ��������� ���������������� ������!����� �$����������������&������������������) ���!������"�������&������&��� �**���#���������&�*��������&������#���������������������"����! �$��������&���,� ������������������+
����@����&� ����,� ������"�����) ���������&����������#����!����!���� �&�����������"������� �����!�������������������������������������"��$���������������$$������� ��$�������&��"������������������ ������� ������������ ��' ��������������������������� ��!�/�-@,�++0������ ��� ����������� �������������!����!���� �&�������������&���������������/�����+����G�%+0�� ���&� ����!���%����� ���&����������!������������������������������������ �����!���� �����$��/+�D��������+0��������������$� ������������!���� ���������!���� ����������!���%��$���$��������������������$���$�������$) ��������&����������&����������&������ ��������� "����������������������������� ��!���"��������� �������� ������!�' �&������& ����$����$��$�#������������ ��� �!�����+
����,�������&�$���������(��!���������&�����+ �,�������"������� ��&��$����!�����������$�(��!���/+�E�0�����������&���������������!����!���� �&��������������"������� ��&��$����!�����������$����$�$��$��!�����������&&������+ �1����!����������**�����������$��%��&������&��� �$��������������� $�������$������������������� �������!����������"���&����������������!��������*���������� ��!���"������������� ' �������������� ��!���� ������ ������� ������������ ����������$���������&���&�*������������� �����������������$� ������� ����������� ���!� $������$����������������������� ��� ������������"������������� ��������!������������������������$�����������&�����������2���������� �������� �������� �����������!���� �������������&&��!������**������� �����������������&��������&��������$������&� ���**������������! �$�&�*������������������������ �$�������������� ��!������������ �$��� ���$��%���������� �����+�� �5����(�����**�������������!������(��!����&��������!�������� ����&���&�*����������������������&����$����������&������$��������������������!�&������� ��������!������� ��������������������� �������$���+ �1"����$������!���� �������������������� ���&���������������&��$����!��@�������!$�������������� ��!��&�����!��������$����#� �$������� �����������������$����#� �$�&�����
&����$�$���� �!�������!������������� ��������$������$$�����������������������������%��"���������!���"������������� ��
����N�������������$�$������������������������������������������������!�����������������������/��������%�������$� ��0�!������������������������������� ������ �$��������$�������������������&�����������!��� �$��!��� ���������� �������������!����6$���������$���������**������������� ���/�������:�������!�0����������������������$�������&�������!� �$�����������' �6�� �$���������� � ��������$�������!����+ �6����������$� �$��!�"�������������!��� ������ ����������������� �!�$��&�������������������������&��������$������������$����������� $�������������' �������**��������!��� �����������������������$�������������������������������������������� $&� �������������� ������� ���#����������������������������������!��������$&������ "$�������$������ �$�����!������&������ �����������&������������������ �������� �������������**���������!!�����!�����������+ �4������� �������**�����*������� ������� �������"�����$$����������������������� ��������� ������"���� �������� ������������ �definysje�"����' ������������&��������$ �������� ����' �1��&��������������������� ����� ����������' ���� ������������������������������������������������"���������������� ������������������� ������� �����������' �������������������)������� ���� ����������������������������"���������!���!� $������ ��!������������������&������������������������������$$�������� �����������������������$����$&���+ �&�����#� ���+ �4��������������������#� �$��$�����������������������&�*�������������������������"��������������!��$�$�������B�����������!������!����������� ���������������������� ���������!��&�*��������$ �$��������������*��!�������"��#� �$� ����!������ ��������������������������$�������!������$���� �&�*������� ������������!�!��������K������ �������� ����� ���� �����������������������������+ ������ ������*��!� �$��������������������"��+
����:�������������� !��������!� �����!������������$��!��$���������!��������������$����$������� ��#� ��������������!������!�������������$���+
����M��&�������� �!�����&��������!��� �����������$$������$����6$������������������������"�����$$���������� �������"�������� ��������������� ��!���+ �6$�$�����&&����� ��!�����������$����!���������������&&����"�����&�*������� ����� �����������$��������������������&������������$���&�����������!���������$������� ����������� ��+1�$$����� ��!������!���� ����$���������$������������� ��������������<��� ��������������� ��!��� $����������������������������������5���������������������������"�� �$����������� �����������������$��������%�����+ �,��������� $&� ���&���������"�������������������5�������������������!������������������������������������������"��!������������������������������������������&��������������$ �$�������������� �����!�������������������������������$�&�������������$���"�������**�������������������������������������������������$�������$���&������������������**���������������������������&&��������$ �$������$����������&�������������������������'����$�$��$ ������������������ ����� �������$������������������������������ ��������������������������$���� ����������� �������$ �$�������$�&����������������������%������������ ��� !����������������������%��������������$������������ ���������������� ������ ���� ��������$&���������������%��������+ �:���� �������$�$��������!�������������������$$�����������������������������������"���������������������������������������������������� ���$������������������������**��������������������������������
������������������������ ��������� �����������$�������� �������������������������������$$������������������������$�$$�+
����4����� ����� �����!����������!��������������������"������� �������%����������) ���!��������������� ������ ����!�����&�����&���&�*������������ ���� �����&"������� ���&������) ������������<��*��! �������������������� �����&������&���$�����������������������+ �B����O��$������"���&�������� ����� ������������������������&������������ ��������� $&� �������������$�� �������$��$����������&�*������+ �4�������&���������� �������������������������������$����$����� �������������������#����$��+1� �������������� ��!������&���������!�����������$� ���� ��!���������������������� ���"����������������������������������������������������������!�������%����������**�������������������������������������$��������������' �����������������������������������5���������������������� ����������� �$�+ �@����&� �������������%������� ���������� ���������������$��!������������������$� ���� ���� $���&��������� �����������@�������������K����� ����<��� ����������$��$ #*����������&�� �$��!�������������� �������$� �������� �$�� ���������������������������� ���� �����������"�&���������������"���) ������������ �$������� �$�� �$�������������"������� ��������������$� �������&����������������������$� �����������&�����&��������������&���������������! �$������������ ���$�����������������������������$���������$�������������������$�������������������������� ������� �$������� �$� �$������� $������� �����������������!�����E' �&����� ������ !���������$� �������������� ����������$������"���) �������B�����������!�#��&������������� ���������������&&��� �������&����������� ���+
��������� �� 6$����$���������� ������������ ���� ��������$������� ������$���������$��%���&��������������������������� ���$�$��$��$�������������������� ��+ �-�����!���� ��$����������������! �$���$�$����������������� !������������������+
����4���$����������&��������������$ ������!�������$���� ����$�$$����������$����������������!�������������������"����������$������������������������$� ������� ������������$�$$����������$���&�*��&�������!���� ����&����&����$��&������������+ �4����������&����������������$� ����$����&����� ��!�����������������&&���&������$� �����"���������!�$ �����+ �6$����$������$������������$��$�����������$���&��������' ���������������������� $�������&��������������������$� ����������������� ��!����������&���&�*������������$���������"����&��������%�������!����������� ������!����' ������� �������������� ��$��%�������������������������$��������) ���!��������������� ��������$���&��������) ��!����� �����������) ���!������&����������� ��$��%���������������������$��������) ���!�����������) ���!������ �����������$�$�������������������$� ����$����&����� �����"���������!�$ �����+
��������������$������**���!���������$�$����������$� ������&��!���� ����������"���������������$�������������$������������) ��!������������������&&��$������"�����&�*���$��������$�����+ �5�4�������$������������$$�������&��������������������$���������&����������������������������� ����!��������� �������������� �������"���!� �$��������**��������$���&�!��������$� �������������� ���$�$������������������$$������ #���������������������������������$� �����$� �������O�6$��� ��$�&�*��$�������������**���������$���&�!��������) ��!����������������$�$������������������$$������ #��������
������������������������������) �������������������+ �6�������$� ����$���!���� �������!��������������!��� ������������ ����������@�������������K����� ������!����"������������� ' ��������������&�����!��� �������������� ���������!������ �������� ������������������$�$��$�������!����"������������� �����������$���������������������&����������&����������������&������+ �6$����$���������� ������� ����� �!�$�����$����$&�����������������������$���������������� ��!�+
����4���� �������$��&������$��������������� ��!���������!�����������$�����������) ��!��������������%����������"������� ��������&�*��������������#� �$�������%��������� � �������������������� ���$�������������������+ �:"������� ����������� ������������$��������%�����������O��0�������$�$����������������� �$����������"������������!�������������!���� ������������������ ��������� ������$����������$����������$� ���!���� ���� ���������� �������$� ������� ��' �C0'������������������/����� ����0��"������� �������� ����� ���%������$� �!���� ����&�*�������$ �$���!���������� ����� ���%��!���������� �������������$� ������������$� �+ �:����$����������������������������$���**��� $����$�����������$������������) ��!����������������� ��������������������� ���$�$������� #���������������������� �$���������!��� �$��&���������!�!�����' ����$��������������������������������������&���������� ����������������������������������$� �����"���������!���$�����&�������$$��������$�����������������������������$� �!�%�� ��"��������� ���$����$&������ ����������������������������!���� ������������������&���������������������!� ��%��+ �:����$��������������������) ��!����� ��!����&���������&���� ������ �� ������������&���&�*���!�������+
����<������&� ���**�O�,�� ��:����������$������"���������!���"����� ������� ����!���%��!���� �����"���&�����!���� ������ ���������������� ����������������������������������������� �����������������!��������&�*������ ���� ��������%��!���� ��������������� ������� �����$�����������$���������$�$������������������' �< ���������� �$�����$��$������� �����"��#� �$��������������������������������� ������ �$������������������ $��������������������+
����G������(��!������������� ��������������� ���������������������������$������!��� ����������� �������������$� ���� ��!���"������������� ���&����������������&������!�������!����������/+�EC0O�,�**���������������������������������������� ������ �����$� �����$� ��������������������$���������&���&�*�������������� ��������!�������������������$���������� ����&�����������&������������$������������� ������� �������%������� ��������� �������$� ������������&���������!����������������������$�� ��"�����������$����+�� �5�4���������P ����������������������� ��+ � +�C7F��� ���$������&��� �����������������(��!�����$������������������������$� �����$� �����������!��� !���������������%�����������������������"������������� ����������������� ��������������������������&�*������ �������������$� �!�%�� ����������� �������������$�������&� ���**��������������������$� �������������� ��$��%��������&����������!���������������� �������������������������� ���������$ �$��������$�������!���������������� �������������������$������� �������������$������!����������!���&�*������������� + ������������������������������**�������+ �(��!�������� ��!��������� ����������������%��������������� �$��$��������� �"������� ������������������������� ����� ������������������$�����������������������������+ �2����#�������������������$� ��������������������$������������� ���%������� �������$� ����������� ��������������������!������ ���� �����
�������������������������� ����� ������������������ ��$��%��������$���"����&��' ������������ ��������������"������������� ��"���������������$����������$�������������%������&�������� ��$��$��� �����(��!���������!�������������&����������**������)�+
��������������$� ������&�����������,� ���������(��!����#���&������$��������������&��������������� !���������$+
����6��$���&�*����������������������������� !�������������!�� �&�����������������$���� ������������������������$��������������&������������**����������� �O���������!����� ���������������������!�� "�������&� ���**��������$������)������������) ��������������!����� ������ �+ �6��$���&�*�������������������� ����������������������� ������������"$�����&�*��������������������"$����� ����� �������������!�������������$��������������������$���������������#��������������������� �������������!����%��������� + �1�������$�����**����$��������$����������������$������!�!�%�� ����&&���&�����!��� ��������!���� �������$+
����4�������$������������ �������������� �������&�$������ ��"�����$$�������!���$ ��$��������� �������&���&�*������������������$���$��������������$������!�!�%�� �������$���&��������������������������������������&��������������������������������������$��������������������!�������������������������&��������������������������������� ������"�����$$������������������ ��' �����$�������� ��������$� ����$�������&�������������������������������$� ����$��������%��!���� ����� ���������������������������������$� ����$��������������������)�����������������!������� !���������&���&�*�����������������+ �(�$��������� �$������$��������������&��$!� �!������������������������&���&�*�����������$����!������������������!����������$���������!��� ���������$������$� �������������� ��������$� �����������$�����&&���������������&�������%����� ��!������������ ������� ��������������������������������5���������� ������������$� ����������� ����$� �����&�*���!����!���������5�6$�$��������&����$� ��"������������� �������������)������������$���$&�������� !���������&���&�*����������$� ������������&&�������������$$�������� ��������������������������!�������� ��!���������������$����������������&�*��������� ��������&���/����������������&�$$���0�����$���������!����������� �����-��!������' �����������������$������������$� ����������� ����$� ��"���� �������� ����&�*���!����!����������&���+ �M������������������� ���������#��!��� ��$�!������������������&� ����!������#��������� ��+2���������$��������� ��&�*��!������������������$������� $&� ���$���������!�&������������������������$��������������$�������������!��������$� ����������������$$��������������������������������&�����#����+
����4���$������ �������$������!��� ���� ��#�������$�������������������������-��!������������"��������������!��!������������� ��������������$���$��� �������������$���$�����������-��!�����+ �4���� ������� )�����������$����!������ "$��������������!������$�������������� ��$��%������������������$����������' �6�������� ����������� ������$����������������� ��!����� ����$� ��������������������� �������� �������� �����"��!������&�������������������������!������������ �+ �1� ������������������$� �������������������&�������� ����������������� ������!�����$��������$� ����$�������������������$���&����������������������!��!�����!���������&����+
����:� !����$������������������������������������� ��!������ ���� ���������"���������� ����������������!�����������������!���&�$���������� "�������!���� �����������$���������!���������$�������������&&��&�����"���������������!������� ����$�"����� ������� �����$������&�*���������� �!����&����������!��!���������������������������!����� ���� ������� ����������������� �������������������������� "�������������"�����"����� "�+
����(���#���������������� ������������!��� ���������� ��!��� �����������������$���������#������� ���#�' ���������������� ������**������� ���!��� ������ ��&�����$���������������"���������!��"�������+
����N������&� "$�����&�������������@�������������K����� ���������$��!��������������������!!���������$� ����$����&����$� � �� , � �� ���������������) ���!����� ����$� �����
� ��"�����$������������� � ��$����� � ���&�������!��!���������������) ���!������ �v���!���*���!���� + �(����� �� �, � ���������������������&�*����� � ������"����� ������� �����
$��������������� !������������� �� �������� ��!�������� �������� �� �&�*�� ������� �� ���' ���������������������������������������������&���������&��$ �$���������!������������ ��������#�� �$������ �����������**��� ����$�!������������� ������������ ��$��%�������"���������� ������!������$$����������������$$�����������#����$ �$����$� ��
�$�&�*��"������������� + �6��"�����!� � $����������������#����� ������� �� ���$�������&�*���� ������#�+ �N��!��� �� $&� ��������������� ���%������$� ����$����&����$� ��� ��"���������$��������!����!������������� �$��$�����������������!���� ������������������!����!���������$����&����$� �������������� +
����1��& ������������&&���������� ������������) ��!����$� ��"������������� �!����������!� ���������� ���������"�����$���������� �����������������) ��!�������������������&���&�*����� �������������� ��!����$����&�������� !��������$� ��$�����$����$������#���� ������� �������"����� ���!����������������������!������!������������������!������������&���&�*������������$��������������������������+ �4�������&�"�����$�����!����������� �����-��!�����������!���������%���������� �� ������ ���!������������ ����������!������������&���� ����!����� �$�������!�"�!��������� ��#�������$�������������������&� ����������������������$��$ #*��������������������&���������������+
����N������ ���������$�&�����������������&�� ��������!�������!��� ���� �� , � �������&� �
"������������� ����� �� ���������������) ���!������ ��������������� ����$���������$�����$���������!�����������/� ��+�66+����0������&&��� ���&�+
����9���������!��6$�$��� ��������������������� ����������/���������$ �$����������!���*������� "��&���������!����F��++0O��6$�������%������ $&� ��>���������:������Y�� ��$��$����������������� ��$��%���������������������$������!�����������������!�����$������� "������� )��������������� �������������!��������� ���������� ����������� ��������$������ � ������������������������������������+�= ��$���� �� �!���������������
�������������+��� ������ ���&����������&������$� ���������"����������� ��������$����������*$�"������������������+�� �5�N����������������$$�����������&����������$����������������� "����$� ��������� ������&�*���+ �5�2�����$������ ����������������!����$�������"�������������������� �����������' ��������� �&����������������!����������������������$������!��� + �5�=�����O��������� ���������� ���>?� �����Y�����������5 �������!�!�&����&�*������$� �����>+��!�������!��Y+� �4������������������� �����������&������������!����������$��������������������!���������&� �������&������� #������������������ �+ �5�=�����O������������ ���$���&��������������!���������� ����+� �5�4����������$��$������������� ���������������������������&������ $�������������!�' ������� ����������� ��"�����$$������������������������+
����,���� � �������� �!����������� ���������� ������������!���1&����6$�$������������&���+�6$����������������$�������������������!������������$�$�����������������������!�����������������"������ ���$������� "�������&�*������$��������$��$����� ' �6$������������������������� ����$��������&������$������������������� ��������������&��������$������� �����+ �,����� ���$���&�������&�$�� ��������� �� "��� $������1&�������� ���������' ���������������������������!��� �����������$��$�������� � �������� ��+ �:���� �����������������$$����� ����*$���������&����� ����$� ���$�����' ������ ����������������&� ��������������� ��!������������ ��� $&� ��������� ���$���������$������������&���+
����6��$���&�*�����!��� �������������!��������������������� ������������������!���� ����#���������!������ ����������!����������� �� �����������������!��������$� ���������� �����������&�*������������������' �������������%���������������������������� ���������� ����������+ �S���� ����&����&���� ������P �3��������**������������ ���������������������������**�����������$P �N����������� ���O�����������������������$ �$����&������������� ������!������������������������������������������������$�������������������$� ��������������!���������������!��������� ����������**���� ���������� + ����� ��&��� ����!�������&���&����������&��������������� �!������#���������� ����������5����#������� ������������� �������$����������������� ��$��� �$�������!��� ������������� �����������������$� �5��������������� ���������$��������������� ����!���' �#����&���&�*������������!��� �������������$������������������ ��������� �����������������$ �$���� ������������������������������������ ����� !���������������������������!+1��$����������%� ���� ���������� �����������������) ���!������ ������ ����!����������$�!�������������%� �&�� ��������������������!���������&������������&&������������������ ����������&&������!��� ��������������������������$�!�������!��!�� $&� ����������&����������������������%� �����������������������������+
����<������&��� ����������&���&&��������� ���������������������������$������$�������������������������������) ��!��!��� ������������� �������$��$���� ������� ������$���������������������� ���&��������$�!��������� ����*��������������� ���!�������������� �$�!�������������������� ��!��� �� �����"���������� ������������� �����$��$����������� ������� �$���&�*��"���������� ���������+ �=���������������������� ����������������� ��$��������� �������������������� ���� ������� ��$����������$$����������������������������!������ ��$���� ���������' �������$��� �$������������$ ������!�����@�������������K����� �� ���� ��������� ����������$�$������� ������������&���&�*���� ��������� ������ ����������!���������������������%�!������� �$���� �����#�� ������+
����,������!�����6$����$���!��������������� ��+ �����66+��F��+�#� ���+
����4���$����� ������������������� ����������� ��������$���&�!������$$����� ������ ��� ���������"��������� ���$��� �$����������������������*���+
����1�� �������� ������ ����&������� �� "��������������������#� �$����� ���� ������������ �+ ����1������������ ��� ����� ����������������"��������;� $����� ������������$���&�*������������� "���� � ������������!������ �������!�������������������$��$��������$��������� !�����������$������� "����������&�������������������������� ���� ����������� �� "�+ �6������ $&� ��&�*��!���������������������������$������� ������#�������������� �&�����������������������������"�����$��������������������������������������� ������� $���������������$� ������ ��� �������������������������&�*���!� $���$� ���������������� $���������������.����������$�����������������������$�����������������������!�� ������ + �6����������$� �$��!�"���������������� "������ ���������������������������������&��$�����������!������ �%������������������������������������$���������)������������ "�������������� ��������� �������#������������ ��"������������� ��$�����!��!������$� �������������� �������������$��!����!�������������������������+ �@����$$��������������"�����$���������������!���������� !���� ���� ������ ��!����$���**����������!����"���&��������������� !����������$��� �������&���&�*��+ ������� ���$���������$� �$��!�"����� ��&�$$���������������&���&�*�����������������$$��"���&������������!���� ��!�����������$� ���������#�� �$�����������#��������+ �3�����$ �$���������������������������� ������������������������������!�� ��$���������$��������$������������������$ �$���!���%����&���&�*���&������������� �����!����� �������+
����6������$� ������ �$�������&�����&�����������������������������������������������$�������������"�����$��������� �����������!�� �������� ����� ����&� �"�����������!�� ������ ' ������������������#����� �����������������������#� �$��������������������� ����!�� ' �������&�$����������%�����������&�$$���� ���� ������� ���$������������������������������$������������������$��&���������� �$�������������������!������������ ���������������������� ����� ���5������������������$$��5�� �!��������!� $�"������������� + ����
XI. Opmerkings op tsjinstelling sensaasje. (Hering, Mach.)
����6����������������� ��!���*������ ���������������������� ��!���� �������������� !�������&�*�������� ������������&�����!����������������$$�����������$�������$������������������������� ���������������$��������� ���������������2��������&����������������������� �$$����������������&������������������&��� �$+
����N���������������������������1�$��$�+�1��+ �#������+�F����+��9����$�������������������/��+��$��������������������!!���+�<��+�(+���7�����ID���� 1�8+0�6$���&��"����������������������$�!��&�����������&����������������&�*�������� !��������� ���$����%������������ ��$��%���������� �������� ������� ���������!�������� �$�� �����������&��$����������������!��������������$� �$��!�����!����� ������� ����O
�����+�,��������������+�@ ������������$$�������������������� ��!�����������!���������
&��������$����&���� ��������&������ !������&������$��������$�����&������������������������!� $�����������������!�������������$���!���������������%������� �!�$���������������������������������������$��������������������������������������� ��$�������������������� �$$���/��!�"��������������$�������������� ����������G������������������ �����!� 0�������� �$�� �����������&�����!������ ��������&�����&�$$�����������!��� ������������&��������!����������&�*��!� $���� ��������������������������������������������� ��������� $��������������G�������������� ������������� �**���������� �����������������!������������� ������� ������������������������������������ ���$������� ������������$�� ������������������&����$���� �"�������������$�������!��������&����������������!�����$ ������!��!����������#����$$��!�$������������&�*������������ ��!�������� �$�� �������� ��$����� ����������������� ��!���������"��������� ��G�����+
�
����C+�,�����������������!���������������� ��!����������!��������� ��!�5���!������$����������!��������!��������������������$� �$��!���������������$�����������������=����� ������������������+�G�����������������������������������������#� �$���+�@�����!���� ������� �!������ ������ ��!�"�' �$����"��������������������������������������� ��#� �$������$���&��� !�����&����������������!�������!��������� +
����D+�,���������������$��������!����������� �������$��������&�$$�������� ����� ���������������$ �$�������������� �&���������������������������"������� ������������������ ��!��$���������������!���������������������������������������� )�� ������������������������ �������������$ �$������������$� �������$$������%�������!��1�� ������$�����������!����$���$�����$������������� ��!�!�%�� ��������� �����������$��$�����!��� ����������������� �&��$�����������������$������������&"����������� �$��$������e��������������&������&���������������������!������&�����!��������������������� ��!�%�� ��$��%�������������� ��������&��&�����������!����������&���+
�
����Hering��������$$��"������$ �$��������������$��!���/���+�C����D�4���+���FD0���$������������"���������������$��������������������������������������$��������������� ������� ����������������$������������������������� �� ������������ ��!� ����/�� ����������������0���� �Mach�����"��&�$$� ������+C������ ����������**�������$ �$����������������������$���&������� !��������&���������!��������$����$&�����������"���������!�!���+
��������������"��� ��!�$��������������������� �����������������$ �$�������������������������� ���"������� ������������ ��!������$��������� ������������� �������2�������&�����������!��%�����������������"�����"��������!������������ �$�� ��������� ���= ��$��&����������������� �����$��������� �� �!������&�$��!�����2��������&�������%�� ����������� �m�5������!�����"������� ���������&��$����������� ����������%������������������������ �m�5������!��������� �$�� ����������������������� $������� ���&�*����$$������������� ��!�����) ���!�����������"������� �����+ �< !������������ !���#������ !������������ ���� ��4��������� ������ �����$������������������������ ����"������� ������������ ��!��$ ��������)����������$����+ ��������$������������������%����������������������$$�������� ���������������!�����������&�*�!�����������$����������������"������� ���������!���������������$������� !�����a�������������!�
����4����������������� ��/+�D0' ���� ���$��$���������������������$�������������$�����4�������&��� ��*!������� �$�� ����������= ��$+
����6�����G����������!����� �F,��� ��!������� �f � f "f � " ...������� ������� ������� ���%���$������� ����������������� �i'���i��� �i" '. , .�:� ��������!���� �������!��������������!����������������#������������������������������� �$�� �������������� ���!���������� ���%� �ik ', ik ", ik'"�+�����' ��� �W� ��� ��!�!������ �k�������$����������������%���������� �������� ���������������� ���� ���� ��G��������� �f' i '+ f "i"�\ �f' 'i' '�+++�T�� �i f��"��&����������� � �ik������)��!�&�����%�����������������������������"������ �ik,����� �������$������������� �������������� ���"������� ��������� �i,����O
�' �� ���+
#����� ���� �$���� !�������������! �$�������������$��������� ���������������2��������
&���������� )� �f � , f "����������$������� �� ���� ��&��$������������ ������� �i"��� �ik� �������� �����&����������������) ��!��������& �� �W��� �� �i f�����������������������������!� $�&����������"������� ������������������ ��!������� ���&�*�+
����,���� �������$��� ����$�������������� �����������$����������������"������� ���&�������$����������������� ��� !������������ ��+ �4����$������&�*�������� ��!�����������������������) ��������!��� ��������������� ��!��������$������ �$������%����������!���� �������������!������ ������� �������� !�������&�*�+
����1������������������$����������������� ��!����� ��!��� � �� ���������������������� !��+
����<��&����$���#�������� ������ �$��������G���������&��!� �$������������� $�T �1������� ���������������������������������������������������� �ik������������������������!������������ ��!����$�������&������ �$������� �� �i f�&�*��T�C �i�������� $������ ������������������ ������������ �$����������� �ik���&
����=��� �������& ������) � �ik������������ ������������������ �m�$��� �i����������������������� ������������������ ��!����������&� ���� ���$���������� �������!����������������� ������������������������������� �$���������������������������������� �$����������������� ����������!��
6������ $&� ��� ������������������!��� �� ��� ��!������������ �W�� �W'�������&���� �ik�&�*��!���������� ������������������������$ �$���� �m�����������������!����������+�,������������$ �$��������������������$��������� �������!����� ���&������� ����������&�$$��!������������ �$�� ���������������������� !��!����&��$��' ����& ��������������������� ���!�������&����������������"����� ������������������������������� ����������� ���������������1&������������������������������&����� �� $&� ��"��������$�!��!�&���������&���������������� �������� �����"������ ������**���������
$�����������$�+ �5�4����������+
����6������ �!������������ �$��������#����������� �������!��� �������!��*�����������������������!������������$���������������!����������������!��������&��$� �����$�������� ������������ ���������������� ����������� ���� �� ������������������������������������������) ��������������� �������� �*������!�+ �,��M����������$����"�!� �$������� ������������� ����� ����� ���������� ����������!����#��������+ ����$����������������$ ������!�����������&�*��#����������������������� ��� ��!�#�' �� ������������������������ �������������������� �!���*������&�*���!��������� �**��+ �:������O�,���������������������������������!���� ������������ �������������������������� ����$������� ����������� ���� �������������$������� �$�� �����������������!�����������&����' �4������ ��������������&&��������������������������������� �$������������#�� �� �������$�������������������������� �$������ ����� ����������������������������$���$���+ �,�� ������������������������$���������� ���� ������� ��������&&�����!����������������������$��� + �4���&� "$������������� ��������������$��!����������&���$�������!��� �����������0���� ��������������� ����� �i '���� ����������� �$ �f'��� ��������� �������������� ������������ ���� ������������������ �$���� �f' 'i' '�\ �f' '' i '' '�\�������$������&��� ��*!��C0���� ��������!� $������������ ������������ �f'��������������� ��G�������� �+ ��������!��� �
�� ��, ����&�����!��� ���������� ��!�� �
��� ��� ��!�������� �W������������� �'W��������� ��, ����&�����&�����
1�������� ��������&�!�� ���� ��� ��!�!������������$��� ��������!��!�������������� �f '�� �F�T�f' + f '' + f '' '�+����� �������������� ���������������� ��� ���������$��� �f '����������� �������� ����� �$����������&����!��' �!��� �������������� �$�����$ ��������������������!��� �$��������������������.�������� ������������������������M�������������� �$������!���+ �4�����������������!������������������� ��������&��������� �'ik��%��������� $������������������� �������! )����������#��4�K!����*����� �I'����������$������!��+ �N������ $&� ���$���������2��������&������� �����4�K!����*����!���������������&���������!����������� ������������!���������������������+
����,� �i '����� ��� ���� ���������������� ��������������������� ���� ��!�������������������� �$�� ����������������������������$����������� ���� ���� �ik '�������������������� �ik'�&�����!��� �������$�����������&��������$������&��!������������ ����������� �����������������$�����$�������!���������� ���� ��� �$�������� ��$��������� �������������� +4������ ��!������ �f����������� �$� ������� �$��! �F�� ��&��������������������$ �$��&��������!�&����������� �ik���� �ik�$�����������#�������!���� ������ �������$�����+
����1����� ����$��!������� ���&�����$������������������������ ����"���������������� �������$ ������!������������!����������������� ��������������� ������������&����� �������� �����������������$��"������$������������ ���������� �������+�= ��$������+ ������ ��!����������� ������������������� ��!�������������� ������$����������������������������� �������������������������� ����������� ������5�&�����������$��$����������� �$��������5�����������������������������"������� �������������&�������
$�����������������)��������������� ��!���������$��������.����������������#��������� �$�� �������#����������������������� �$������ ��������������+ ���������� �$�����������!������ �"������������ ��� ����������� ��������&�����������$��������� ��"������������ ��������+ �2���������$$�����������*���������������� �$����!���������$���������������������� ��$���������� �����$���� ������������������� ��!�����) ���!��������$������� ���������������������������������5� ������ �������$ �$������� ���������������������������$����������������������� ������ ������!���������$�������������������� ���!������������������� �$������������+ ������1&��������$������������� ��!�������&��������������!�������%�������������&�����������&�������������������������� �$�� �������������!��������������������!�������������"!�������$�����������/���+�7+�4����+����D����++0�3��������+ �2�����������!���!������������$�������������������� �$��������&������ ����&&�������������������!���������������� ��������!������������������!��������� !��������������������������!������������ ���������&��������������������!�"���������&��������������������������������� ���������2������������� �������$������ �������������� �$������� �������"������������&������������������� ��!+ �6����������������������������������#��������������������� �$�� ������� ��������!���$���������������������� �$����������������������� ��!��"��������!������������&���������$����������������������������!��� ����������������������"������� ��%��&��������������������� ��' ������� ��$ �������!��� ��������������������������&����� ��������������$ �$������������� �����$$����������������� ��!���������$���������������������' ������$�!������������������ �$������������������+
����,������ ������� ����������$����������� �!��� �$��� ��!��*��������$������������ ���������������&������$���&������� �!�� �������$�����������$ ����������4���R�$������� ��������� �$�� �����������������+ �1����������!����������������"������$�����!�������**��$�������������������� �������!� $���� �in����������&�$$�������������������� ��������������&������������������������&����� �����������$��������������� �in ',��$����������������� ���������!��*����������������� ��������&������������&����������� �!� $�����CI �in � ,�/+��FD0��������!��������<������-��2�����$��������&�����EF����� �� ����������&��������&���&&�������������������� �ik '�������� ������������������� ���������O
&�����$ �������1$����
�� �
����������������� �in '� ������� �������� �in�&� ����������������#����$$��!���� ����&����� �������� ����������&������������������ �$�� ���������� ����!��������!��� �&�������������������&�$��$���������� �������!���� ���$��� ��CI �in'���� �in�&���� "$�����
� ��!��� �� �in�����$�������$$������ �ik "�����!� �$���������� �ik '�����$���������$� ����$�� �ik'��� �ik '�������&������"��#� �$' ������������&������ � �in '�#���� ����
��� �������!�����������$����� �in��������� ��!�����&��� � �����������$������&�������������������������� ��&��$����������"���������������������������������&�$��!������&�$�� �������$���������� �������!+
XII. It ferskil werjefte fan fiellen,
(Schneider, Delboeuf).
����S��������������������������$ �������� ��!���� ������� ������������$� ���� ��!����������������������������#���������������� �������������$� ���#������/�������0������$�������&�$$����������$� �����������!���� ��� ���������������������!� $����������$�����&&���� ������� �����$���� �� �$��������$��������������� �������������� �� �**�����������������!����&�������$� ��+
����,�**���������$������������������ ��������%��&�$���� ������� �Schneider������ ������� ���/��6��"�����$�������� *����������������"��&�$$� ��!������������ ��������Q�������1����������FF�0��� ��!���$�����������"��&�$$� �������������� + �1�����������"�������������!���/+�D0O��,��"���������!���������������������$�����������%���� �����%������&��������������������������������������$� ����������%������&��������"���������� �������������� ����������������������������+� �5�/+���E0O��< ���������$� �����������"���������������$��������!�������������� )��+� �5�/+����0O��N��� �������!����������$����������!�����%������������!��������������"�������+�
�����$ �Delboeuf����������&����!����������������������������$� �%��&��&����&���������1+�C����������&�����!����� "$��#���"���������������� !������$��$ #*���++�/�+�DI0O��,����� �!� �����������������"!��!��������������"�������! �������������>���������������&�!��!������������� ��������!��!���$�����������Y�����"��������������� �$�����������������$����������� ��������!������������������ ������������&&���&������������!�������! �$���������� ��!+�1� �������������������&�����"��� �$���������������!������$���������������� ��������������������� �$�������$� ���������������&�*������� �������$ ��������������� ��������&�*���� �>������� �*��!���O�������������&��� �Y��&�������"�����$������������� ���G�������� $������������������ ����������������������� ���������� �����&���������$$�+��������������"��&��������� �����������**�����! �$��!������������ �������) ���!���������� �� ���������� �������������������&���������+��
����������������$����!����&�*��������� ������ �$�����!��&����$� �$�/�����+�1��+�AA0��������������������� �����!�!��������$� �������
��&���������������!��������������$��+4������������� ��%��������� ����������������������#��!���� ��������� ��!���������"����&����� ������������!��������������!����$���$����!����������&���� ����$$�������������������� ������������������������������**����������' �,����������������������������������������������������$� ������� �' ��$�����#�� ��������������������� ��!����$�����$� ��� ����� ����� ��������$������&�$$�������$����� $����������������������������������������������$����� $���������������������$$���������$$��+ �:���� ������&�������&&��!���� ��������&���������������$����"�����������!�����������!����������������������������$�������!���������!�������$��������� ����&����$������������������������!�������!��� )������� ����� ������������&�*�����' �6$�� ������������!�����������$������.�������� ��������!��� �������������������������� ���&����������! �5��������������� ������"������� ��!������$���� �������&�������������������������"!��!�5�������������������������������������� �����������(�!����"��������!����������! �$��� ���!�� �����������#�� �$����$� ��� ������� ��$���������� ���� �������&�$$����������������������� ������� ������������ ���������������� �!���������������������������� )����$�������������������������������������� �!����$���&�����"�������$������"����� ������� ������������ ���&��� �����������������������������������������������$)���$��$ #*����$������ ��&���������� �����!5 �������!����+
����3������$�����!������ !���������������$������9�$��������!�%�� �������������������1�$��$�+�1��+ ������1+���7������� �������������$��+
�����N���������&��$����!���/����+�6�����������0��������� ���������������������������$�������$����������$ ������! ������������������������������ ���������$�������� ���"�� �**������� 5��� ������������������������)�����������"�+������$������������ ��������������������������! ����� ����!����������!�������� ����������%�+�= ��������������������$������g������������� �������������������� ���������E��������+��� ������������������ $&� �������$�������$ ������� ����� �������� �������� �$������������$������#� �**��� �$������������!������$��������������� ��� ��������������/����������������! ��0������������������ ��!��������������!���������$��������� �$������� ���+��
������������ ��$����������**����������� ��������� �������� ����������������&�����������������$���������&������������������� ��!�������� ��!���� ��������� �������$ ��������&�*��� ��� ���%�' ���������������&����������������**�������!�����&������! �$��� � �������������������$���������) �������������!��������������%��&��������������&�����!��������������������������������������������� ��+
����=������"$����������� ��&��! �������&���������� � ����� ���������� �
������������������$���������$ �����������&������������%����������� �$�������������������������! �������������������&���������� �$�����$�����&�������������� �!���&�*�����!��� ���� ���$����� ���������������! �������"�� ������� ����� �������������&�����+ �,��������������� O�&���&&�����������������!��� ���� ����������� ��������� ��!��� ������ ��!����� ������$��%��$ ����$ ��������������� ��������!���������������� ������&��������� �������� �"������������� ����"����� ���' �����&����������������������������������������� ���&������������&�*��������P
����4�������������������� !������$���&�*����� ��������������$$����������������!���������������$� �&�������+
����Aubert������/+���0O��6$������������������"!����������������� ��!�������%���!����������� �"�&������������$��������� ����������!�� �&�����������$�������������$��������� ������������!� �$����� ������!������������� �$��!��� !���������+��
������ �Ulrici�5�3�������������#����������������� ������������@����������5/�� ������������ ���CI7��0O��6����������!��$ �������������������&�������&������������������h���S����?������� �����&������������%��!�����'�������������������&���!�������������������$�����&�����������������������$����������� ������� ��������&���&&����&$��&�������������� �����&���������������� $���������+��
����4��������������&�*�������� ����O������������� ��������� �������������$� �������������&��$�������������� ���������#�&����*���"������������$� ������ ���&���������������$� ����� ����$� ���������������� ��!�&������������������� ���%��&���������������������������"������� �������������$� ��������!��� ������������$� ��������������&������������ ������� �������!�����!����+
������� �Schneider��$����������������������$��$���������$� ��� ���������� ��!������&�$����������$������������������!���+ �/��&�������� ����9��!������������ �����������+��Q�������1����������F��+��C0������������$�����������**�+ �1"������������������������������������&"��������!� $��������&����!�������������������&��������!���� ���������������!�&����!���������������������� ���!������������� ��!�����+ �1������������������������ ��!�������������� ��!���� �����������&���$���������&��������&������������������������ �++ �4����������������������$���� �������$��!���&������������������� ��!�������&��!�����������������!���������������"������������� ��!�$���$��!���&����+ ����
������������ ���� ����������
�����������
XIII. Oszilltions- en gemysk hypoteze (Hering).
����9������!��� !��������������!���� ���������� ������������ ��$��%�����������&�!��!�� ���$���7C+�?��+ ���� �������&&�������������� ����������!���������������� ��������$��� �����$�����&�����������&��������� !����������!�������������%������!���������$$��!����� �����+ �B��$����������������������� �����&�*������������������������������������������&��&���������������*����� ���������"��������������#�� ���������� ������������ ��$��%������������� ��&�) ������ ������������$������������������������ ���������������������&&������) ���+
����:�������������$����$������������$)����������������&&�������������� ��+ �66+�C�C������������������ ���$����������������� ���� ��!������$����������������������������#� �$������ �������$� ������ ��������� "����#������&���������������&���������������� �������&�!��!�������������������������) ��!�����!���������!����!������$&� ���������������� ��� $&� ����������������� �������$����������� ��������$�������������� ����������� �������������!������!��������� ����������������� ���������������������/�%�����+�AA0�����!������$&��������%��$�����������������+ �@����&� ������������$����$��������������������$ ������&���&�������"��&�$$� ��!���������������������������!�����&������������$���� ���������������!���$������������� ��"����������������� ����������� ����������� ��!�����������������$� ����� �����#�����%����������������������������������%�%��������!������$&� ���������$&����������������������+ �1� ����**��&��������"�����!��������������������"���������!��������� �*������������������!��!������$������&��!�����$��������� �������������� �����!����� �����+ �� �0��
�0�:���� ������ ��������� ����$�!�������!���� ����������!������ �����!��������������������������������%������!��������!���$�������������**��$���+ �������������������!�� �������� �����&��������������������$�������� �$����������� �������������������������������������� �����"������$���������B������/@�����+�9���+����� �!��+�6���+�:����3���� �+���FF�+��F����1�8+0��,��������������������G�������������� �*����������+ ��6����� $&� ���������#�� �$������� ���������!�� �� �$���������� $������ �������(��:������������������� ������������������ �����$�������$ �����������%�������� ����������������+� ����
���������&��$�� ��������� ��+ �66�C�D�������! �$������������!���$�����*���"��"��$� ������$��$���� ���� ��������&������#����������������������������9*�� ������������������$$���&�*�+ �C�0�' ����������������!���������&���!�����������������$�����������&�!��!��������������������������������������������$�����������$�����&�������� ��&�����
������� ���� ���������$�����$� ������������� ��$��%��������&������ ������ ��������#� �$���4�K���������!�������#� �$�������J��������"����&������ �������!���$����������+ �(���#��!���������������������������������������������������+ ��
C0��1� ���������&� ���!���������$� �������� ���������$ ��$������� ������!���������!�����!���$������ ��������$����!����&�*������&������$���������"��&����������������������� �������������������������������!��������� �$� ��������) ���!����� �� ��������)������� �����%��������&���������� ��������������$$����������� ��!������������������ ��&�����������"������������������%��������� ��������+�� ����
����6��!���$�����$�������� !������������������������������������� ������$��������������������������"���$������������� ���������&�$�� �������$�����������!�������$��������������$������� �������������� "$��!�$���������������� $������������ ��������� ��+ �D�0���������� ��!��� ������������&�!��!����� ����� �������������#��� $������������������������� ����$�����������**����&�!��!��������������"��������������$$�����������9��� ����!���$� �������������������������������:��$�����=��� �����!����#���������9��� ����!�$���$������ ���� ����������$����������������"���� ��!����������!��������)�����$��!���������&������������ �!���������������������!�����������������+ ��
D0��$�3����!������� ���������,������ �����!���*�K�6$�&���� ���������**�����$�������!��� ��+ ����
����6������������������!���$���������������&�*����$��"�����&�$$������������� �������$� ��&�������!� ����������9�*� �������L�������+ �<�������)������� ���%�����������!���$�����������������$�������&��������������$�� ������"��&�$$� ��!�����&��������� �$������������ �������9�*� ��������*�K��������� �������!���$�����������&�����"��������������� �$���� �������������������� �������9�*� ������%��!L�!��������������!���������������+
�������� $&� ������������#�������!�������������� �����������������!���$��������� ���� �������"���� ��!����������!����������������������� ����������� $����/����&� ���**������ �!������ ������&��!0����������������$������ ��������������������������������� ����������������������+ �6$�������� ���������������$��+ ������������� �������������&��� !�����������������&����&������!����"���������!���� $������ "�������#� �$�����������!���$����!������������ �������&������������ ��!���������!���$����������������$���� �����������&�����������%�!������! �$����' �������&�����������
!���$�������������� ������� �����������������������G���������������������� ��$��$��� ��������� ��� �*�������������� ���G�������������� ��&���� � ������������������������$��������&����*�������������������������������������� ��������������������!���+ �<��&��� �����G�������� �������!���������� ����������� ������!� ����������!��/&������������!���#�������������������$�������������0���������$���&�*��������������������������������������� ������������������$������e���������������������������������&�������$$��������#����&���&�*��+ �,���� $&� ��������� ��!��#����!��������������������������&������ ��������� ��!����"������������������������������������������ �������������������$����������$ �$���� ��!���������������+ ����������������������&����������$���������!��������$������ ���������� �������#�����!������ ��!����������"��������$���!����������� �$���$�+
����,�����������O������������&���� ������$�������� ����������������������� ��!������������!���$������+ �6$�$������������ ��!��� ���� ����� ���O������� �������! )����&�$$������������������������������&��������+ �6�� �$���"����! �$�����$������� ������������) ������!������������� �����������!����� ����$�����������!���$��������&�������������������$������������� ����� ����������������������������������������$�����!������������!��������&�����#������������ ���' ������� ��!��������� ���������� �����������������&�����$�� ���������!���$��������� ���������������������������� �������9�*� ������������������&�������������!���$�����*����������� ���&�*����������**���������� $&� ������� ���$�������� �&�*��"������������������������������������� ������������� ���!�������� �����������!���$�������+ �1� ������!���$�����!�������**�������������������������$������������ ��!�����������������������! �$������ ����� ���� �����!����� �������������������������$����������$ ��$����' �&��������$����$������������$������&���$��$����������� ���������������������� ���� �!���$�������� ��������������� ���� �%�����& ����������������������� �������$���� ��$���+ ���������������� �$�$����������$� ������-����������������������!���$�������� ��������������� � �%������"��� ���������������!�+ �4�������$�������� $&� ����$����$�����������������!����$����������!����������� �������"������������� �����������!�����������������!��� ������������!����$����������!������� �*����������+ ������� ���! �$�������������$�������$������� ��������+
����6$���&������!�������J��"��&�$$� �������� ����������� �$��!�����&��3����!�����������������+�E�������� ����������1+�D������������ !����������$����������������������������� ��-����$$������������$��������"������� ��������!��������� ����������������������������������&������"�������������!�����������$����$����� �$��!����$�������&�'(��%���������$�$��$��&���� !����������� ��������������� ������������!���$������������� �������������� �� ��������������&�*������������$�����3����!�����������������������������������&���� ���$� ��%������&�*����������������!+
����,�������$����������������������$�������������7C�����$�����������
� �������������������������������� ������������������� ��!������� ��������������$����&�!��!����$�������&�%� �������������!���� �$�������������#������������� !���������������+ ��������#����!���������� ���������������&������������� ��������������$������������������ ����������&�$$����� ����$�� �������� �������������������$��������&�!��!��� �$$�������$����� ���������S���$����� ��$ �$�� �����*$�� ��!���� ������������� �������$�������� �������&�!��!���������������� �$� ������������$������&����+ ����������������������&�������#�� �$����$� ���������� ��������� �����������������$�����$ �$����$�������������� �����&�*�!����� ������������������������� ������� ���������������� �������%��������� ��������+ �1������������!�&������������������� �������&�!��!���������������� �$� ���&����������$��$�����$�����������$�����"���������� ��������������&����� �$�!�������� ������$��%���������� ������&������������!������������� ��������������+6����� ����������$��� ���"��"���������$���$������������������������ ������$��%����������������%�������������������������������������������!���������������$���������������������������&�*�����&��' ��������������������������������������������!���&�!��!����$������4����������$������������������������� ����� ��!���&����� ��,� �������$������������������$����������"������������$ �$��&�*��������� �������"���������!�$ �����+ �,������ �������������$����!����"���������!���$��&�*��� $��������!���$������������ $����������� ��!������� �����+ �:���� ����$������������� ��������������� �������$�� �� +
����,������"����������������������$��������������������� ��!����������$ ��������!� $' � 0������&����������!��������**��"���������!������������&�*����������$ �$����� ��$��������������� ��!��*����� ��5���������������������� �**��������������������������� ���� �����,� �������$�������' �C0����������� ��!������� ������� "����� ��!���#������������������������������ ������$� �� $���������#��,� ����������������������������������� ��!���"��������� �����������������$���&��������������������������� �������� ���� ��������$������$�����������������$$������$��!���"���������*������$������� ��������� "�����������������������$��!������������� )������� ��������������� �����!����&��������$������"�������������"�����$� �!�������$�����������& ��������������$��!���������$�������&������������ ������������������������������$) ������ ����������������������������"�����$� �!������!���������&����������������+ ����
������������ ���� ����������
�����������
XIV. Oer it fiellen ferhâldingen fan swart en wyt, mei in taheakke op 'e kleur teory fan Hering.
�����������������$� ����������!�$������������������!�������"���������������� �$�����������������$����������&����!���2��������&������������������� ������$�����������������������%�����������������������!����������$� ��������� ���#���������������������� ������������������������) ���!�������� ������ � ��������$� �����������%��&��$����������������� $&� ���"��&�$$� ����������� ������������������������� ������������ �����+ �1"�����������$� �$���������������������� ��!������������) ���!������&��������&������������!��!���� ��!�������������������!��*��������$����������&�*������%��&���������!������ �����������)���&����$����! �$����+ ��� ��&���������!���&���������� ���$������������� ���$���������+
����,��%��&��������"����&����������������!����+�7+�4����!��!+ ������������ ������������$������!���%��&�����!����� ���&&��� �����������**�����!��������� ��!����������� �����&����������+ �<��,���������$�����3����!���������!���$���������+�E+��������������������!����� ���$���&�� ��������������������������������$ ������ ���������+�����!�+��:������ ���$�����&�������������� ����������$$�������������������������� ����������!���������$�%��&����������!+
����3����!����������������!�������$�!�������$�� ����������� ��!������� ������#���&�����������!���������&����������$� ��$&��������%���$�� ��!���������!���������� ��!��' � ��%��������� ��!���"�����$��������������������&�*��������$��������$ ������������������������������ ��������������"��������� !��������������������� ������+ �1&����!����������!�������&������������� ���������%�� ����������� $��������������9��������N� �&
����,����� ��!������� �� ������������������������� ��������������� ��������&��������������&�5�������������1&���������������= ��$��������4����������������$���&��+�9��������������������������������$�� �����������!��!���� ��!������� ����%�������&�����������������������������&������� �swart en wyt sensatie rige������+
����@����&� ������� ��������$����$&��������%������������� ��������� ��!���������**��������������&�*��$��������������$���&���/+�70O��9��&������������������������������� �> $���������������$�� �����������!��!���� ��!���!���� �������$����&�������&�Y���!��� ��$������**�����������������$����������� �����!����������������������������� �kwaliteit�����������������!��������������������������� ���&�*��������$ �����$�� ��� ��#��������$��$ ���������+��!� $������������������������+�=+����!�� �� ����' �of men moat oannimme yn it swart en wyt sensaasje rige twa yntinsiver toanljedders, ien fan dy't it wite of Helder en de oare oerienkomt mei it swart of tsjuster ".
�����4��������������&���������������!�����!� $�����$������������������������ ��/��������+�E0������������������� �����!��!�������&������&����$���&��������$�!�������.�������������&��"���������!������������������������ ����!���������%����������!��' ������������������������������������������������%��!������$���������&������������������������ �����!��� ���������������!��������� $� ������������!������������&�
����������������������������) ���!���� ���� �intensities fan de fiellingen fan 'e kleurlingen en blanken oan elkoar binne,���������&�������&������� �relatyf ienfâldige�����$� �������� ��!�����������������������$�������&��������!���!���� ���+��
����6���� � ������%�����������&������������������� ������%����&����������#����$����$�����������������������������/�F+��0' �������������������� �������������!��*�������&��������������&����!����������.������������������� ��&�������&����������&��������!���������������������������&� �������� ���������������&� �������� ����������+ �-���������� ���������������!������������$��������� ����������������� ���/+�I����1�8+0�^�������������<�+�9�����$ ��������**������ ���������!����� ������������������������&�*���������������������4�K���������!�����+
�����,��������&���������������$����/+��D��70�� �����"���������� ���������$������� ����������� ��������������$��$���� �����&������� �����������������$������������$��%�� �������������������$� ���������&������� �������$��"��������������&���������"��&�$$� ��"�������������$����� ����������� ����������� ����������� �$����� ����������������������+������� !�������������� ��!+��
����<����&���������������� ���������$���&�������� !���O+�6�����$������&�����%� %����� ������ �����$���������$�����&����������&���������� ��������!��+� �5��<����� !����#������� �����$�������������� ����������������� �&�*���� ���������������$����������$�������� ����$���������������������&�������� ��������� �!����� ��&�*������ ���� ����������������������$����!������������� ������� �������������$�������� ������������� ��!������� ��&���������� ��������������� �����������!���$��$����%����&���+�� �5��M������� ��������&�$$���������������������������������������$������#��� ����������� ������������ �*��������� ��������������������&���������������� ������������!�������������&�����������������!����������������+� �5��S����������������� ������������������������&����&�����������!���� ������������������������3� ������$���� ������������ ������+�
�����<��������������������/������������$���&��+��+�70�= ��$������������������&�����������������&� �������������������&��"���������!�����������������������������!������������$�����$��$�� �$�!�����&�������2�������������++++��������������������� �������� ��$��������� ���&���������� �������������&��������������������"���������!�������5���� �$����� �$������������%������ ��������� �������&�����&������&������� ��������� ��� ������)������&��������������+��
����,�������!��%��&�������$���������������� !����������$��!�+
����,����� �!���������&��������&������� ��!���� ���������!������ ��&������������5!�� ����� ��!������������ �$��������������&���������������������!����� �����!� �$����������������������������!� �$������"�!� �$�����"�!� �$���������$�������!��� !���/��#��������������!������������������� ����0����� �$��������������$������� ������$���&��������$�!�������������!����������� �$��� ���������� �����������������!�������������������*��!����$�������&������� ��� $����������!����� �������$$���������!���� �� !�������������������$��$ ���������� �!+ �:���� ��������������������������!�� ������!���������������������!����� �triljen frekwinsje����� ���$������� ������������&��������&���������������������� �kwantiteit���������� ������������' �6$�$����$������� ���������%����&��� ��������������!������ ��!�����������������&��������$��� �������
����!��������$��%��$ ��������� �������� �������$���������%������������%��*���!��$ �����+�< ���������������) ��!������!�������� �9���&���������������� �*��������� ��!���������� ������ �$�����/��3����!�������0�!���$����������������$ �$���������������! �$����������!������� �!���������!������������ �!������$&����������������"������� ����&����������������3����!+
����4���������$���� �����!����������������� ����������� ����� �!����$����&�������&�����$ ����������������!����� ������!���������� ����������$����������������������������!���������� !����������������&������������+
����3����!� ���������$�� ������������������������ ������"���������!���������$�� ������ ����&�$�� �����$&� ��������������&�*��$������ ��������������!������ ��������������������+4�����������!� �$������������!�������������!��������$�������������������������!���������� "�������$��!�&�������� ��!�� �� �0����' �������������%���&�*�������&�������������&�*���������������$�������� ��$�������� ���$��������� ����$� ���������� ��!������� ������$��$������������������ ����#��"���� �$����������������#������$��� �dikte������������������$� � �kwaliteit������$ �$���� ���������������$������������������������������) ����� � ���+ ��
�0�6������������&������� �$���������������$������������$�������������$���$$����� ��/�������� ��0��������������� ��!�� �����$������ ��� ��&���� �!����$� ��"������������� ��������&���������������������&�����$���$�����������������' ���!�������� ���������������������� ���$�������$��������' ��������&��������������������������$� ����� ��$������"����� ��!��������������$� �����$&� ��������������������������&����&���������� !����������!����������������������������"$����#����$$��!�$&� �����' �������������$����������������������*��!�������� !���"$���"������������ �$���� ����������$�������$� ��������������!�����$&� ���������������� ������������������������$�������$� ����������������������� �����������������!�&��������+ ����
����3��&� �������������3����!��$������������� ���$�� ���� ������ ��!������� ������������������������ ����������������������������������$���������������) ��!����� �������!����������&������������������������� �����&��������������� ����&���������������������$ �$��������!���������S��������������$� �������������������������&���+ ����$����������$�������$���������������� ��� ��$����������������������� �!�����������&����!��!���������������������������!�����������������' �&������&� ���+�=+����������&����!����������$� ���������$������������������������ ������.���������������� ����������� ������� ���������� ��������$���������������� + �2� �����$������&�*�������������!������$$������������$� �$�����$��������$&��������%����� ��!������������$���������������������������������������$�����������������#� �$��������������+ �4�������$��������������)�������� ��!��� ���� ��������������� ����������!����������������������������#�*������� ���� ���������$��� ������������ �������&��������+
����4���&��������������������$�����������������$&��������%���$�����!���� ��%��������$�
���$����������� ��!��� ����&�����!������"�����$����������!��� ���������#�� �$��&���������!������� ���������� �����2���"������!����� �������������������&������������.���������� ���������� !���������&���&�*�������������$ �$���������������� ����������������&��!������&�����������������������$������e������������������������������ ��!�����&������+ ����������������� ���������1&�����#����!��$ �$� ����������%�����������&�������������������%����������� ���$�� ������������ ���� �������� �$��� ����������������������"������������� ��!��� �������������������� ��!�����! )�����������&�����/�������$������"�����A60�������������������������$������������������ ����������%�' ���������� ��� ���������&��!�������&���������������������������2������� ��������2��������������������������&�������$���&�*������������ ��������� �������������$����%��&����� ����� + �3����!���$$�����������$� ����������������� �$���������������,� �����������.�� ��������������������������&����������������������������������� ����� $&������������������$���� ����� ���������������������&������������&�+ �4���&�������**�������������$�������� �!�$�$��$�������#�� ������������������� ��������!�����������!������������������������� ������������� ��!�&������������������$��&"���������&������������������������ �������+ �<�����������&�������������� ���� ���������������������������!������������������������� ���������������&���!��������� $&� ���������������!!���������������� ��������� ��������� ��!�������������������+ �,��������������$� �$��#����$$��!��� �������������������������������&������������ ����� �$��������$���$����-9�����������&�+ �:������!������$� ���������� ���������!���������) ���� �������������������� �����$��$ ��$��' �����&��������&�*��!� $������������������� ��������������&��������������&�*������#��������� ���������&����!��� ������+
����3����!��������������������"������������� ��!���� ����%�����&����������������!��������������������$������&��������$�����/������������������#����$$��!0����������$������������ $�����������������"������$�����+ �,�������$������ ����$�����!���������������!���������������$�����������������������$�����= ��$�������������� ������������������� ���� ���%����&������ �����!�������&��������$��%�� �������������&������������ �������������$�������� ����������������+ �,����&��������������� ��!�������&�������������!������������� �����������%����������$�����������&����$�����������&�������������������������� �$� ����������� ��������!�����������$�$$�������$���&�����������+ �<=3+�B��������������������/+���70����� ������������%������ ���+ �,��#� ����������"�������������������!��%�����+�A6+ �-���&�����$��������!��������������� ��������$ �$����+�/�+���70��$�����������������������������������������&������� ����!������������������ ���������� ��������������������� �������%�������$��%������1&����������������������!+ �6$�������& ���������������� ��������������������������������������� ��$������������������ ���������������� ����������������������$$����������������������&�$�� ���������������&���$����$��������������������������������� ��������������!������� �$��!���������� ������&������������ �$�������$������������������������&����������������&����� �$$������� ���������������� �������������������' �� ��&� ���$ �$����$ ��������������������������� �$��������������������� ��!����&����������������� ��!����������������� �$����� ���������������� ���������$��&�����������������������������&��������������������������+
����<���������$������$����������&������������$$������������� ��!�����&���������������$�����#������= ��$� �$������������$��������� �����&�������� ��&��"���!� �$
���������������������&��������������&����� �$����� $�� ���&�����������!�����������������$�������������� ���!��������������� ���������� �����������������������������$� ��&�����$��$���&����!�"����������+ �3������1&��������!� �$�����������$���$����������&���������������������������������������&����� �$������&��������$�� ��&�������������+ �N����������� $&� ��������������������� ���� ���3� ���������������������������������������������������� ��!�� $&� ��������!����/$���$�������$�0�����$��$��%�������������������� �����������&���� ��&���������������#������$������!���� + ��$�3����!��� �����"��$����������� ������������������� ��!����������$����������&�*���������� ������������%��$���$��������= ��$' �����&���$��������������������������$$�P �����
Taheakke op Hering fan kleur teory en in nuveraardige hypoteze.
����,��$ ��������������� ��!��������������!���� ����� �!������������� ��!�������&������&�������������� ��������)��������**�+ �3���� $�������������"������� ����� ��!���������$���&��+�:� !������������������� ������#� ��������������#�������!���<;+��$����!!����&���$��������������������������������������������!�+
����<�� �!����$���������&��������&������� ��!��������������� ��&��������� ��5!������!�� 5��������!�� 5!�����$ ����"���������!�$ �����+ ���������*+�=+�����&��� �$��&���&&���$��$�������#����$���������%�����&����������%���&����������������%����� ��������%����������� �����������!��!������$�������������� ��������$�������������������� ��&������������� ���������� ��&��$���� �����������!����������������������&�������&�+�<�������! �������������!��+
����,���������� ��������&�������&����������������&�������) ��!��$ ������� ��!�������������$ �������!������������� ������!�� ������&� ���**��� ��$���$������������� �����$����������������������"��������������$�������������$ �������������� ����&&�������������� �������������������������&����������!� $��+ �1����!�� �����������������!������������������ ��&���� ���������� ������ ���������G�����������S������ �����i�����!�� ��������� ��&��++++�< �������$ ������&�$�����!������ �������������������� ������!���$ ����������+�$������ �������������������!� $��&��$ ������4��������&������) ��!��$ �����������$������!���� ��������!������ ���$ ����#���' �+����������)����������������!������!�� ����� ������� �������$����������!� $����$����������$ ����2�����������������������!��������������������������������+++�6������&��������������������&�*���"����! �$�+++++������ �!�$�����������$�������������������!������������������������� �!�������! �$������ �!!���&���������� �������!�����"�������� ��#�����*+�=+�������������!��������!������������"��������������������&�*����� ���� ����&&�����������������+ �C�0�5���������%�������������$���&������"���� ��!��$�$ ���%��$ �����+��$�� ���������$ �������+5��
C0�<�+�6��$����������**��&�������������!������$��������������������������������������� �������$ ����"���������!���� ������������������!��������������!��������� $���+ �,����� ���&����������������$���&������������+��2�����������������&����+ ��
�����:�����������$ �����������$�� ���������$ ����$���!����$����$&������������$ ��������������������������������������������������$ ��������� ��+�+++�<������) ��!��$ �����������������������!��$ �����&��$�� ���������$ �����+�
������ ���������$ ������������������� �����$� �������%�������/������������&�����!��#����$$��!������!0�����$�����++++�,��B��*�������������������%�������������&����������$ �������������������!!���������� �����������&��������&������� ��!���++++4�������$ ����$���������$��������������&�*�����������!�����������������������������������������!������������+�� �������,���������������$����������� �������%���$ ������ �������$�����������������������&��������&����1�����������!����� ��������$��������&�������������$���&��+�<���$���������$ ���+ ������
����!�������������$��������$ �������������������������&���1&����������&������������� ���������������$������'��<������&���������� #����%���$ ������� ������������������!��� ������&��������������%���&����� �����������"$����������%�����&�����+++��&�������&����"$������������������������������������������������!������������� ����������+�� ������
�����4���$��������!��������� ��������������������������������� ������������� ��� ������� ��!����������&�����������&������������$����������������� ��� �*��������� ��!����#������������������ �����&���������������������������� ��������� �!�������#������������������ ����2����������������������������++++������%���$ ������������������ ��������������������������&���������������������!� $��������= ��$��������� �$����� �D0���& ������������� �!������������������� ����������������������������� ���������������&������&�������������++++����$ �������� ���������������!����$�����������%��������������!��� ��������������) ���!�������!� $�&����������������&������&���������������� �����&��������������������� ���������������������� ����� ��= ��$���������&���������� �������� �������$ ����� �������&�������&�������������"������������������������ ���������������������&���������1&���������+�� ��
D0�N����������������������� �!�$���������**����������������������������� ����������������������3����!������������$ �����$ ������������������������ ��!���"$�������������������������!�� ����&������&����������$���������!�� �������������&�������&�+ ��
����9������!�����������"��&�$$� ���� ���������$ �$���������� ��!�������������!��/����������������+�:�+0�(��$�������$���&��+�1�������������������$�����������������$������ �������������%����������$ ���+
����-����� #��/�C���������������+�:�+0�6������$���&��+�1�����!���$��������&������ !����������� �����/�%�����+�6;0�&����������������������������� !������&�����!��#����$$��!������ �����+
�����,���������������� ��!�������� �*����������������!������� �����������������+�1&�������&���� ������!�� ��!�������������
������ $�������**��������������������$�����������,������ �����!�5���������� ������
>�� ������� �D��� �in�����������$���&��+�,���!�����Y�����������$&� ���������������������������� ���������������������) ������$�����������������!���$�������������������������&�$�� ��!+�
����,������"�����$���������$���&��+�@��������� ��������%������!�������������$� �����"������� ����������� �*������������������������������������&�����!�&���&�����!������ ��&��!�� ��!�&���&�����!��������!�R��!�&���&�����!�����+
����:��������&��������&������������������$���&��+�9���"�������������������� ����� �D�&���������������� ����� �In�������$�������������&���+ �:�������� ���!�� ����������5!��������������$������������S������$$���$ ������ �D�5?� ������&����� �A� ��5�� ���+
�����,�������������������������� �$���������� ���������!���������������&��������&�������������� ����������� ���������������!� ������������&�*����������������&���������&��������������� ��+�
�����< ������� ����������������������$�������������� ����������� �������������&�������&���������������������$� �����������&�$�� ������!�����+�N������ ��&�����!�� �����!�������������������� �������$������������� �������� �������������� �����������$��������������� ����!��������� �������� ��+�
�����4�.��� ����������$����� ��� �������������� ���������� ������!�� �����������5!�������������� �$������$�,������ �����!�5����<����� �����!��������&���������������������������� �������#�������������$��������&�����&���������$������%��+� ��+��&
����9�������������$��!���������������������!���������������� ���� ���!������ �#�������������������������� ������������� �� �����������3����!������ �����&�������� � �������������������!�������������������������������������$� ������ �*�����������������������$$���������&��!���$�������������������������$��������$�����$��!�������� �!�$�����$��&������ $����������$��� ���������#� ������&������$��������������������� ���������$�������$����������������������!������������ ��������������&�*��$����$&��������$�� �+ �4��� ����������� �/��0���������6����!����*���������������� �$������&�*��������!������������ ���� !������&������+
����1&�������&���� �A��� �D����� ������ ���� �*�������������!���������&�������� ����&�������&�����!����+ �,������������� ������!�� ����������!����������������� �A��� �D�/�� �D��� A)����� �������������#������&��������&������ �*���������������������$���&��+�B��!�������� ���!�� ���������5!���������&�����&�����!��������������������������N�����������$����&�����!��������&������������/������������� ���������$�� ���������$ �����0+ �<�+�:��������/��0��� ���** ��!����������� ��������!�� ������5!����������������������+ �,������$��$�����!��*�����&������+ �,���$���&��� �$��+�9������������������$ ������!����������������������������� �A��� �D�!�&�������� ���"���� ��!������� ������!�� ��������5!������������������$ ��� ������� �������� �������.����&�����&������� �������+ �4����"������"���� ��!�����������!������� �A��� �D�������&��������&���������!��������&��������������� ��������&�������&������������������������� ����������������!�������������!��� ���&�*����������!��� ��������� ���!�� ����������5!����������������������� �$�!��� �������$�����������������' �����������!�����������������!��� �� �$������&�*���&����� �����������$������ ����� ��� ���$ �A��� �D��������� �����������
�������+ �3������������������!���&��$��!���!� �$�����$���������&����!���������������������� ������������������"����������$��������������+
����4���&��� �����������9�*� ������������������������������$���������������������������&���������������� ������ �����!�������!����������!���$����������������&�������� ����&��������*������������ $�����$ �$���$����$&���������������������������������������+ �-��$�����&��������G� ����+
�����+���� �����������6�����������$&���������������$�������$ ������$���������%�� ��������������������������&����������� $������!�������!��������������$ ����!�%�� ����������������$����������������������!�������� !��!�������� ��������������$������� ��������������!����������������� ����������� �' ���������� �������!������� ��!�������$ ������ ��������!������!�� ���������:� !��������������������$+
����C0�2�&��������!� ����!�� 5!������!������� ����� ��5������������� ��3����!��������$��!�!����!������������!�� ��� ��&���������� �������������������������!����������������� ��&�����!�� ����!� $���"$��&����+ �,������������ �����������$�������������� �!�����������9�*� ��������������#���������������$&����������������$ �������$�&������$���!��������������� ������!�� ���������$�����������!�� �����' ��������$���� ���������������&������������� ����$����' ������������&&�������� �������� ���������"���������!�$ �����+
����D0�3���&����$ ������������! �$���������$�� ���������$ ������������� �$�$�� ���������$ �������������$������������� ���� �����������#������ �������$�������&�������!����P
����70�3���������������&����!��������$� ������������������$ ����� �����P
����E0�<�����$�������������) ������$&� ������������������!������������$� ������������������������ ��!��������&�������&�������������&�*������"��$����������&�������&���$�$&� ��������������������������������������&����!���������������������������$� ��������&�*����� ��������������������������$��!�&�������� ��!����������� �!�������&�'����������$�$$������������ ��!��������&�������&���� ��� �����$� ��������&����� ��$ ����"���������!������� ���"������� ������������� �!���������������$������������������$�� �**�������%������*+�=+���������!�� ��!�� ����!�������$ ����!�������+ �G��������$��� �������!���������!�!���$�������� $&� ����������$� ��������$$�������������&����!��!�������**��������������� ��������������� ��������������������$�������������� ��������������������$���� �%�����������9�*� ����������������������������������������$&�������������&����!��!�����������������+
��������$����������&������ �!������������ �!��� �����!������� ������ ��������������� ���&���������������������������$� �$��� �����!������������ ��� ���������a�������������!������������*��������$���&���� ��+ �66+�D������������ ��+������ ������������������������������$�������������� �$�����������������������������+
����������������� ��9��$���������� �������"���������� ���������� ��������� ����$ �������� ������!������ ��!�������� ��!�������������������!������$ �$���������!� $�����%���������$��%��$ ����������$���&��������������������$�������������������"�� ����' ������������ ��������$��%��$ ������$� ����������������� ��������) ��!�������$��%��$ ������.�����!������ ��!��������� ���������������$� ���������������
������������������$&� ���������������� �����������!������������������������!������ ��!�&����������!�� + �7�0;��������* ���� �**����������!�� ������������ ��� ��!���� ��!�������$��������$������������������������**������$�����������������!�����#�����������$� ��������������������� �������� ��!���� ��� $&� �������������.������ ����������G������&������������������� ��� �������������������������� ��!�����#��"������!��������"�������!���*������������������������� ������$������"������ ��!�����$��%������� ��+ ��$�$������! �$�� ������������ �������!���*����������&�$$��!�����������)�+ ��
70�9�������&�*�������������������������*������"�����������������$��"����! �$�������$���������� ��+ �+�66�D�D��� !��������������������O���$�������$���������$��%�� ������� ������������) ��!������!����$ ������� ��!������������������������������������!������ ����������!������ ���$ ������� ��!�,������������� �$����!��� ������ ����������������$������������ ������������������������� ������ �����$�� ��++�$ �����������������������������������"�����$�����1��$���������������� !������������������������!����$ ����������������������������!������� �!������� ��!����$&�����������������������$������������!����$ ������������������������� ������$����"��&����������� !���������������������$���������+�� ��
����6��$���������������-��!��������������$�������) ��!������ ����������&���������������� �$������) ��!�������$��%����� ��! �E�0�' �����$���&�*��������!����������������� � �������� �!����$�����������!�����������������!���#������+ ��
E0�N������� $����������$�������) ��!������������$�!��!������&�����������������&��$����!��#����$$��!������������$��������������������������������������������%��������������������������+ �/?��+��@�����������MM�4R ��������������+�1����+�1��+���F����+���E���+0 ��
����(��%����& ����������$��������� ����� ��!��� �������� ����"������� �������/�������������0��&�����&��������������������$����<$����$��������������������!���� ���������� ������ �:������������������������������ ���9��$�������' �5�1��������������������*���������������� ���M��!�����5����#����� �**������������� �������$�������&�������$������$$������������������ �������������$��+
����:��������& ��������� ��$���������� ������$��%���������������������� ���������������������������������"������� ���������������� ���& ���� ��&��������������� ������ ���� ��!��������� ������) ���!�������������������������"������� �������!� $�������������$���������� ���$ ������ ����������������������������$�������$� ���������$�������) ��!��$ ������������!������ ��!�����) ���!��������������$��%�����������$��%��$ ���������!����!� $����$ �����������������$����� ��$ ��������$� ���������� "������$� �������$������� �!�����������������������$� ����������������������������$����������!����������$� ������$������$ ��������$$���$�������$����+
����9����������� ������ �������������������$��%��$ ����� ��"���������������������$��%��
$ ������� ��!��$��$���������������������������"�������� �����%������������1��������������������� �$�!������&�$����������$����� ��������� ���������"������� �������������� �$����&��� ������������������ ��!���������&�������� ������������������������� ���������$����+
����1"�����!��������������������� �$����!�������$�������) ��!��$�� ���������$ ��������������������������!������� ��!��� �������!���� �������$��%��$����������������$��%����������������������������������������������������������&����!�����������$��%��!������ ��!��������&�����!����+ �<������� ���������������$��%����$�������� �������$�������) ��!��$ ����������������) ��!��$ �������/��������S������3� ��� �*�+CFF0�����!������ ��!������&�����$�� ��������&������"�����������������������!������ ��!����������������������$��%��$ ��������&�������������$���������������!����������������"��������������$��&������������! �$������������#������������� $&� �����������!�����������"�����$+ �< !������������������ ��!��� ������������$��%��&����������� �!������ ��!���� �in, b, c, d, e. , , .�=�������������� ������!������$� �����&�*�����&��$�������������&������������$����������� ���#������!���� ������ !����������! �$�����������������������������&��#����� �����$� ���������� ��+
����,������$��������%�� ������������� �$���������$$�����������������$��� �����������!������ ��!����������$��%��$ ����������������������$����������������;���3� ��� �*�/+�CD7+0������������$ ������!�������� ������������������G�������������$��+
����:�������$ ����� ���������� ��� !����������$���� ��������&��������$�!������������$ ���5� ������������� ����� �����9�������%����*� ���������� �����������!��$�$���$��$�����������������"���������� ���������$�������$ ������� ��!��� ��������������:��������&��5�����!�������������� ��������� ���� ������������������9�������%���� ����$$������� ������$������������ �����+
����9��!����������"$� ��������"�����E0� �$�������������������� !�����+
�����������&���#������� ����$��������/��!!+�<��+���7��(+�7�E0���� ��������$�����������3� ��� �*�/+CDD0���$��������� ��$ ��������$��������$�������) ��!�����������������������&�������&��!�� �������$ �$���������������� �����' ���������������$��������3� ��� �*�/+�CD7+�D�I0��<������/+��C�0���������� �� �0�/+����D�0���&&����������������� ����������������������������� �������$ ������������������"������$��%��$ ����&�$$�����������!�+ �F�0
��������������0��9� �������$ �$�������� ���$ ������� ��!������� �� �����������������+� �' �M�����,��������F7�� ��
F0�<��� ��$ ������#���� �$�����$������ ��� ��������� ���!��������"���� ��!����������!������������������� ���&� ����������"�����$���������������! )��������&�����!�"�������������������������&���������������������� ��&����������!�� ������ �/���&�*�����0��#�������������&������ ���������������$ ����������� �����������������!�� ������ ��$ ��������������� ���������$ ������������������������� ���������������� ������������ �������+ ���
�
����1������������ ����&�����������������!������������������������$��%�������������/�� �����0������������ �����������%�����������������) ���!������������$��%��!������ ��!�������������������������' ����&������&���������������) ��!������$��%����� ��!��&������������!������������� ��� ��!�&����!������ ��!�����������������' ����������$��%��&����$�������������������������������������������������������&������ ���$��%�����������$��%��!������ ��!����������������������������������%������������) ���!���� ��$���$������������������$� �����$&� ���������������� ������� ��= ��$�#��2��������������!������$' ����&� ����������������� �����������#� �$��!��� ����$������������$$���!������ ��!�����) ���!��������&��������&���������$��%��Q����������5���!��������������#�� ��$ ������"����������+ �� �0
����9����������������&������������������������!�� ��$��������/�%�����+�A+0��������$��%��&���������$�������������$����$&�������������$ ����$���&����������!���"�����������$� ������$������������%���&�����&���������$�����������������$�$����� $���� ��� !���#�������$�������������������$��%�������$ �$������$��%��&�������!�� �����$ ��������� ������������ ���!���*����$��� �$�����������������!������������!�� ���"������������$ ������� ������������� !����������$���!�����������������������$&� ����������$� ����$���&������&���+ �N����� ������������������$��%��������&���������� ��!��� ������� ��������������������� ���!������ ��!���������������������$����������������������������������������������������$���$ ��� ���� ��������������%� �������������+
����������**��$��������������������#�������������*���������� ��������������!��������������$���������&��������������� ������������� ���&���������������������$����' �����$�$�������������������� ��!���� ��������������������������������������"�����$+ ��
�0�1������**������$��!�������������� �������$��%��$ ������ $���� ���������������������������������!������� ������������������) ���!����������!��� �������������!������������������������������$��%��$ �����������$��%��2������������� ������$��������� ��,��&����5�����&��!��� �������$�����#��2��������&���$�����&&��$������&��$��������������������"������� ���������� �����5����$� + �����������������������
XV. Bernstein psychophysical grûnwet.
����=������������������$�����K���/�%�����+�6;0��� ���������������������� �!�"�&����&���������� ��!������&�*��������� !�����$��������� +��N��4����5,�����������<���+������+ �D��������������������66����&�*����������!������O�+++++��1�#�*��������������������.��������������%��������� �������������F����������6���&������������$�������������&�*��!�������������������������������$��!����������� ����������������"��������������������� ������������!)��������������������+��������������������� ��!����������� ��������<�+�������$�!����������� �����!���������&����!�������������!��!�������������������������������������$$������ ���&���������������������� ������������ !��!����������������������� ���������� ������ ������� �����������������$� �������������&������������������������$��!�/66+��F�0+
����($��������������!�����7�$������������������ ��!����� ���$���&��+�,����������������������������������� �!������$�����$�������������������������������� ������������������������ ������� �$���.����������������) ��!���%����������������������������������� ����������������������������������������������+�����������������$���&���������������� �$������������!���������������&����!�����������������!��&�����������!��!������������������������������!������������ �����&�����!��� ���������!��! ������ ��������������������������$�!������������' ���!� $����� $&� ���������**��#�&������!������������$�������� �!������$�������$ �$��������������������$��������������$� �� $����$���������������$� �����!������������������+
����,����� ������� ������������������ ������.���������$���#����!��#�����������������!��!������������������������&�����������������������������������������&�*������"���&���������������������6�����������$�����&���&�$���������� !�������6�����������������������!�������������! �$����������������!���� ���� ����������������������������������������+
����,����������������� ��������!����������������������������������$���&��+�,������������������$���������$� ��%��������������������������������� ���� !����������� �����������������������������$�����������!�����������$���������$���/����� �$���$����$� �0�� ��� �����������������$����/�.��������&�%�0�������������%�����!����!���&����!�����**�����������%��!��������&�$$��!� �����& �����$$�������������!��! ������ ����������<�+���������!��!+
����,��$�������������.������������ $���������6�����������$��������������������$���&��+�=����B�����������*�������������������!�����!����!����� ���������������$�!��������������������������$���&��+�N�������������!�������� ����������!����������6�����������$������������ ��������������!��! ������ ���� ������������������$�!��������!������������������������������������������������������� ����������6�����������$����������!���������� ��!�������������� ����������+
����,�������.������������������������������ ���!���*����������������������+ �����������!���� ���� ������#���� �$�� #������������� �����%������6�����������$����������$ �����������$���&��+������ ��������������������������������������$�!�������&�$$��!�������������������������!�������������!��������&������$�������������� ��������$����������������������������������� ���.����������%������������������������������ ��� ��������������� ���!������������.������������$��������������������������� ������� �� $�������"������"����+ ��0����
�0�9��������������*������$����&�� �$�����! �$����������&����!��!�������������������&���������$���&�������������������������!����$� ������������������*����%��� )������������������ ��� �����������������������������������������.�������������������$�$���� $&� ��������������� ����������$����������$� ������� � ������������������������������������������������� ��� ������������������&����5����������������������� ����� ������������ ������ �����������&�� �����<������5"���) ������ ��$��������+ �6������������&�*��"�����$� �����������������%������"������������������������&�*����������������!+ ����
����,�����������������%�������������������$������������������&�*�� �����������$ �$�������$$��������������������� �$�������� ��!��������������������������������������������%���������������������$��$�����$�������<;+�, ������$$��"�����&������������������$)����� ���!����������� $&� ������$��$ #*�������� ���$���&��+�!��������"�����4��*�*�����!��������!��������������#�&������!�����6���������������������������� ��������� ����� �!������$��4�K!����*���������$������������$� �����$�����#�+ �,��������������������� "$����� !��������� ������������ ����#��"������!�������$�) ��� !������!���������������!�������������&� ��������������!������.��������������������������/��������6+0�� $������&������������/�����66+0<��������)���������������������!��$����+
����N���������������$������������� �������������������&��$ �$�����!���������� � ���������������������&"��� �����������������������"�����!��������������� ����������������������� ��������������!��� ����!� �$��!���$�� ������� !���<;+�����&��������&��������������&�*���������������������� �+
�������������������&����!�������������!��!���������%����������������������������$ �$����� �������!��� ������������� �������� ������!������� �s����������������������������!��������!�������� �s������������������ ����.�������� �y��� ��!�������������!�������������&�$$�������������!����������������� ����������������� ���!����� �S������ � �y��� ������� �b$������ ������� ����������� ����$������������������+�
6��������������������+
������������������������$������������� �� �� ��������������� �
� �= �� S������������������������������/�0
���&��������$�!���������������� � �in�������������������������������������� ������������������!����!�����.��������������&� ������ ����� ��&������������ ��������� ���������������������� �$�������!+
������� �� �r����!�����������)����&������������������������!������.���������#�� ���!��!��������������������� �����6������������������������ �S��������$ �$�������������!���T�C �r�T� �r�C�T�,�&��������������������������!� �$��!���������$���&���+�6+�DI��/��� � �s������������C �r���0������&�����
�����&������������!� �$��!�66+��F�+��FI��
�����������������������&���� �S����������$���������������� �� �� ������������ �b,���� ������.�������� �y���� ����������!���������6������������������������$$���&�������$���&���$���+�<���� !��+
����6����� ������ ��������������� �y�������#�!��!��������!������������������ �s,������������������� ��!������� �����!�&�������������������� !������� ������������**������� �� �s� ��������$������� ��&�����������) ���!O����������!�������� ��� �s���� � � �s�/���&�!������&�$$��!���� �y��������������������!0���&�������!��������� �y����� ��!�������� �������� �s���������������������������$�������� �k,�������������������&�����)�������!���������������� ��� ����������������� ����������������������������������������!��� ��������������������� �$������� �����!� ���+ �1�&���&&�O
�����/C0
�����
�������������������������������������������������������������������������������� �!+ ����+ �y�T�5�k �� s�\������+ �/D0����
<��������&������ �y = � ��� �����$�����������������&����� �s =�������&��������� �y = b�������� ������� �S�������$�����&���&&�
�!+ ����+ ��T������+
�!+ ����+ �b�T�5�k �� S +������+
1������������������!�����&��������� ������������!� �$��!
�����������������/70
������� ����������/�0
� �T�� �S
��!���� ��
�������������/E0
� �����!� �$��!�/�� �$��������$�������� �� ������ �k�0������������!��������#���������!������ ���������� ������������"����������������������������������������� ���"��&��������������� �$������������"��&�����#������ �$��������=�����������������#����#���������!������ ���������������� �� �� ����������������������������5���$���"��$���������!���&����+
����2�������$�!���&��+�/6+�DI�0� ��������$���&��������������� �����������������$�������&�������&�*�����&���+
�����,�������������!� �5���������/�+�DI�0�5���������&�����������������������������$������������������������$����&������������������%���������������������&���������&�������&�����������������#�&������!'�� �� ����������&������ ������++�+����$������������� �$���$���������������������� ����������������!����$���� �������������������+��������$���������!� �������������������&������������+��
�����B��$����� ������������! �$�����&������������������������������������������������������$����#�+�2�&� ��!����������!��� ����������������$��$ #*�������&���&&��������������!���� ����� �������� �$�� �!����������������������!��������������� �$��!��� ���+��
�����1����"���!���������������!� �������� ���������������&������� ������������� ��#� �$����"������� ��!���K&����$���������������������������������������������&����� ������.������������*!���������������+�,������$�������$���������.���������������������������������� ��!�&���&�����!������������������������ ������������������������������������� ��������������!������+��
����4�������������&�����������������������������$�����&���������������������������������������� ��!����&�!�������� �������$������������������ ������������������������%�������������������������������$������������!� ����������&�!��!����� ������������ ��������������������' ��������������������������������$��������������$������������������� �������������!+ �3���������������$��������!����������� ���&���������������� ������ �������$ �$�������������������������������!��! ������ ��������� ��������� ������������������ ��� ������������������������������$������������������$ �$��$����������������� ���$���������!���� �$������ �$���&��������$�����������������/������������������ �����������&��������� �0�����$����������������!�!����������+ �����������!�������������!���������&��������������������
&�������� ������������������$�����&����� �����������������������$���������$���&��+�$������+
����4����������"������� �������!�������������������������!���������$������������������� ������$���&���!���+��?�!������������ ������� ������������$���&��+�N�����#�������!���������������� ��� ���������"������������������������� ��$���������� �������� ��������B�����������*�������&�������������$���������������� ��� �������!�������&&���� ��$���������!������������� ��' ��"���������� "$��������� �������������������!��� �� $�����!����!��� ���&�����&���� ����#����$��+
����<������$���&��+�B������!!�������������������������$������������������������������������������� �!������$�����$�������������������������� ����������� �$��"���� �**������"�����������#� �$�������+ �<��&���������#������� ��������������$����$&��������������$ �$�����������$���������������$���������� ��������������������) ��!���%������������ �!������$�������$ �$�����������������������������������������<����+ �,��"���������!�������� ���+ �1� ���� �����$��!������������������ �!������$�������$ �$������� ��������$��$���������$���&����� ����$$���������������$���6���������������������$� �+ �2������������������������������$���������� �!�$��������$��!�����+
����:��������������������������������������.��������� ������ ��!��! ������ ������$$�������$���&��+�/6+�D�I0�����$� ������������#�����!��������������� �.������������������������$ �������������� ���/6+�DI�0�������������� !�����������%�����+
�����N����!���$��&������������� !���������������"�����&�����)��� ������!�����������!��������� ����������� �������������������� ����������&�!��!+�N��#��!��� �&�����������&�������������������������������&����&���!!����������������� �$������ �����������������!�������$$����������+��
�����6������� ����������#��!��� �������� ������&�*���������� �����!�������� "��&�����������������������������&���&��!�������� �������� �����+�,�������!��������� ��������B�����������*�����$���#����$��&����������������������������������������� �� ������� "��&����+�
����4�������� �$���������������������������**����� �$��!���������.��������&�����������������$��������������� ���$���&��+�/N��66+0�^����!����!��������������������������������������������!��!�������������%��! ��������������$���������������66+�,������������� ��������!������������&������������������) ��/66��FF��0������**������ ���������������������!����������������%�! ����������������$� �&�%���������������������� ��������<������!����!����������#�����"������� ��!��������������� ���������� ���&�%������$�������������������������+�� ���&�$$������������������������������������+�� �6������&���������B�����������*����������**��&������������������ �����/66+�C�C0��������� !��������������������#�������!���� ����!�$�����&����+
�������&�������� ��!���������������������������� ������$���&����������������������������������!��! ������ ��+ ���������������$� �$�����!�������� �$��������!������������� ���&���������������������&�����������������������������������������.��������������!������ ���.����!��������!��! ������ ����"$�������������������������� �������������������&����&��$������$��%������������������� ����!�����$������$ ������&������� ��$����$�!����� ����������������������� ������&������#�������������+ �4����� ��&�����)������������������������������������������������������������!�� ��������6������������������� �������������!������� �����������������������$���&��+�����%������������#�����!���������������� �������������+ �N���������������!���������������������$��+��,���������������� �y�&���������&�$$��������� ���� ����� ���������������� ������!��������������������������$����������������!��������������������������������$����������**��&������������"�����!�������!����������&�$$��+ �9�������������������������������� ������� �� $���������� ��������"���������!����������**���� "$������$���&����$�����������!�+ �������/6+�DI�0���������������������� ���������&����������.���������������������������������>�����Y���������!�&���&�����!��������������$���!����� ���� ������ ������������/6+�DID0������������� ����������� �!����$ ��������!� $�������������������!������!����&�*������������ ���������� ������������&������������$����� ��$��!�����&���&��!������� ����#������ �������� ����������� $������������������������!���������� ������������� ����������������� �&���������&��$ �$���������������������������������������$���������������������������������������$�����"������� ��!���������������������������� ����������� ���������������!��������������� ����������������������������"����� �������' ��������$������!�������������&�!��!�����������������$��������!����� ������������ ��!�������!��� !�����**�����!����������������������$��������� ��&+
����2� ��������� �$������������ �!�������������������+�<�����������$���&��+ �<���$�������������������������������� �����������������+
����� $������$�����&����������������� ���������������!��������������������������������$�!��������������$�&��������� ����#���&�������������������������������������� ��!������������ ���������������$�� �C0������� ���$�$�����$�������� ������$����� � �����!�����������������$����!�������� ���������� �� ����� �������������� ����#���������� !���������&�*�������� ����#������������$�������� ���!��� !�������������������������������������� ������' ����$��$���������������� ��� ������ ������!������������� ������������$������������������� ������������� ������������� ���������!����������#�������!����&��!�������&�!��!��� �� �$��������&������� ��!���� �����������!�������������!�����#�+ ��������������� �����!������.��������������������������$���������������� �������������%����� $������������������$���������� ��!�����������������!����� ��������������� ������������� �������"�������� ������������$������������ �$����������������������� ������ ������������� ���� ������������������������ �����!������.�������������������+ �
�C0������$�����!�����������&������������&� ���**��������� �������������������� ������������� $����������+ ����
����4����"����� ���������������� �����!��������� �����!����������� ��!����������� �$�����!������� �!�����"�����$$������ �����&����������� �������������������!��&�������������B�����������*���������������� ��$�����������&� ���**���) ����� ������������� ��������� �������$�����"�����&������������������������ !������������� �����+ �,���$���&������$������� ����������&��������� �� �������$��������������!��!���� ����!�$����+������$�&������������������&��$����!��&������$������������� �����!�������� ��!��������$$����J���!���������������������� ���$���&��+��������+ �2���������� "��&��������������� �����!�������&���&��!�������� �������� ������&���������������$������������������ ���&���&��!�#����������������$��%��������������!������ ������� ��!���� ������&���������� ��!��� ����$$����� ����� ����� ��������������������������� �����!���������������������� ���������������"����� ��������� �����������/��������0�$��������!������������������������� ��!��������� ����� "������������������������ ��!���� ���!����"������������� ���������������������������� "������������������������!���������<;����������&����++ �6$���������������! �$���&��� �����������8����������**���������!�������������+
����<��&� ������� ��������������� ���$���&��+�:��������������6���������������������) �������������������%�������������������������������������� �����!���������.�����������������.����������� ����������$������ $&� ����������� ��/D0����� ������������������������"�����!�������"$������� ������������� ������������ ���������$�������������$ �$����$� � �� �,������������������� ���.�������� �y����������)� �r���� ����!��!����� ������� )��������������������� ���������"�������� ������!�����$� ��!���������"����!������ ��� ��� ������#�&������!������ �S��������$����� �����)� �r����!������������ ��� �������������� �!�����#���������!������ ������������ ��������� ��!���������������������� ���� ���������$�������� ���������������+ �4�������������� �$���
������ � �e������������ ����+ �(�!��+ ����
� ���������������!����������������� �� �� �����.������������������������$� �����!���������������) ���!+
����6$������&� ��������$��!������!����������� !������#����$�����$$�����������$���&��+�4�$��/66+��FF0����� ���������!�������������������������
���+
�����2�%�����������������������������!������� �������$��������� ���.��������&���������������&�&��������$����� ���������������!��! ������ ����"�����) ���������$��$������**��$������������������ ������ �������$�������� ����.��������&������������������ ��������������������+�<������&����!�����!��! ������ ������������!����������������%��! ���������"�������� ��*�������������������!������������������$��������+����&����������������.�������������������������������������� �$����� ����������������������+���������������� ��&�*���#� �$�����&�����!������������� ����"*������� �!��! ������ ���&�����!���&��$��!�&���������������������� �����B�����������*�������.��������+�� �/?��+��$�66+�C�C+0
������������$��������!��� ������ ��������������������������.������������ $����������.�������������� ���%������������������&�*��"�����$� �������������� ������$������ ���������������������������������������B�����������*�������.������������!��' ������$�&�������&��������&�����!���������$���&��+�N�� ��������������������!������������������������ ����&�������������� �!���&��$������� ����� �$���������$����������� !������������!�����������$�����������%���� �����!�������������%������������������ ��������������&�$$��!������$ �$�����6$�&��������������!���������������"���������!�� ��&�!��������&��������������+ ��������������������
XVI. Kompilaasje fan besteande, benammen nijere eksperimintele resultaten mei respekt foar de Weber syn wet.
�����<������� �������������2���������2����������� ����&��������������$����!������$���&��������������&����!����������� ������!������������������� !�������� �������������������� �������������� �����������������) ���!���� �����&������������������������������������' �������$���&�*�������
������������ ���� ����������
�����������
�$���&�$���������� ��� ��������������������$$������&������!������������)�+ �� $�!������&�����"�����������������"���������������$�' ��������� ��$����� ������&�*�������$� ����������������������$���&�*�������$� �����&�������&������!������&���������.�������� ������������������������$����������2��������&������������%� �����������������)�' �����������' ���������������� ���!�����$��������� ����&�$��!������������������"������� ���� ��������������&� ���**���� ������������������ �$��������������$�' �� �����������&��� ��������!� $������&����$� �$����� �$������������� ����������!���*������������� �������������������������!���*�����������!���"$���������!������&��+�S�������� �������&�����!���$��������� ��"������$���� ��������������������� ���������$��������������$���$��� �����$������������������ ��������$�����&������ ����� !�������������$$�������' ����!�������������������������������&���������� ������+
�������������&&� �haring�/+�CD���+0����Langer�/��C����++0����� ������ �����!�������� ���������� ���������������"�����) ��������� �������������2��������2������� ��"���������!����$�$�����������+ �����������$���������� ���#������$��������� ���������!��!��&�*��#���������$����������$���� "��������������������������������!� ��$���������$���2���������$����������������������������) ���!�����������$����������$������������������������$$�+ �1����������������"�����!���������!��!��� ������!���������������������������� �����������&������������������&����������������������������������!�!�����+ �,������������������ $&� ��&����������������������������$������� �������#��&����������������������������������������+ �4��������������������!���������"����! �$�������&� ����������������!��!�����2��������&������������������������$��������� ����&�$��!���������"����! �$�������������&�*��$������������� �&������������������������������������)������$�2��+
����<��������� !����������� �������$����������������������!�������"�����$����������������� �������������������������!������������!�����$ ���������� ����� !�������$&� ������������� ����$�������&&�����&���������������� ������ "�������$�����!�&����������.������;�����*�����!���� �����$)�����������"������� ���� ����������������' �& ������"�����$������$����$���������$ ��������$� �$��� ���������������������&�����������+ �5�:� !�������������!������������!��������� ������.�������������!��!���������&�����������������������$��������������$�����!������&�*�������������� ��!�������������������������� ��������������������������������������!���� �������&�!��!��������������������� $&� ����������$����"*��!��������$�������������&�*������G����������"��������� !������&�����+ �5�-����� #����������������&��� �����������!���������������������� ������ �$��������� �*��������� ���� !������������ ��!����$&����������� ������������� ��!���!� $5�����$ �$������ �$���������-���������$�������2��������&��+
����< !�������$��� !������� ���%��$��$�����$���������$� ��������!�������������$� �����&��������������� �����������!)��������������&������������
&���������!�������� ��������������� ����!���������������$� �������� �����!��������� �$����� �� �����!����+
1) ljochtoergongen (gjin kleur feroarje).
����6���� ��������$�������"�����$�����2��������&������&�������� ��!��� �����������!������������ ���������������+ �9�������6+������� ���������DI���+��?������$���������������=��!�����<��!���4������������ �!���*��!��;� $��������� ���������������� ���������������!�������$�����!���/��+��E�0�6$�&� �$������ ������������� !�����������$��!����������#��� ���**���$��������������&���������!�����' �4��������1���������� ������������$ �$��&�*��#������������������������.��������� !����� �������������2��������&�����������������������������!���*��' ����� $&� ��� ���$������������� ������������������ $&� ����$��������� ��!���*��������� ��������+ �9���&�������!!������������������$��������3� ��� �*����<����������������$��$�������� ������!��������������$����������������$������������ ���������� �������������������$$�������&�*�!����� �������������������������������������"���� ��!����������!� $������!������ ������������ �$�������' ����������������&����������! �$���� ��#����$$������� ��&�����"�������������!�� $�����������������������������&�$��!���� ��5��� ���������� �����������&�����������"��+ ��$������$� �������!���$������������������������$�' ������������$�$���� $�!�������������������%�� �����$� ����������$ �$������$������������������ ���%������������ �������$����������������$��������������������$����������������� �����$$����!�������3� ��� �*����<������&��$���������� ������$� ���� $��������!������������&������������ ��������������������������&���������!������������ �+ ��0�4��� ��������������������!���������� ����������3� ��� �*����<��������������%�����������$�������������������������+ ��
�0�,����&� �$����$�����!� �!���������������$������������������ ���%��"����5���������� �� ���$���������$������&��$�����������������1�$��� ��/-���� ����������� �!������$����F0O�++++��9��������!�������������#�*�������!���� �����������������!���&���������� ��1�$��� ���� �� �!��������������������' ��������!�����������"�����$����>�� ���%�Y�!���� ��������&���������G����� ��� �B = � �h��C+E����������� ��&����� �� �h���� ���& ��������������� ��
��#�*�������&������ �� �h�CI+F��� �� �h�C�� ��������+ �
���
����Feigh������ ��/+�D�C���+0�6��&�����������������������������"���������!���������"���������!��%������/����������������������������������������� ���!���*��0���������� ���� �������� �������$�������$����"��������$������ ����� �������!����� �$�������$���$�������� ��&�����$�$$�+ �<���
$&� �����������������$������$��������������������������������$��$�����$��������$� �����%����!���� �$������&��$�������������4�������������������$��$�����$������ ���%�� ����������$� �� �������&������� ��&������ ���������$� ��������� ���������������������� �������!���������2����������&����������������������!�������**����� �������!�/��������������� ����������!���*���������0�����$�� �� �h���F ���� �h��DD��� �h��E� ���� �h���F �&�$�� �������"����� ��!�����������
��� ���� ��������$�� ��������������������������������!�������������%��5���������������3� ��� �*������ �%���������$� ��������������� ���!���$�����#� �$�&������������������������"����������$��$��������������$���������$� �� �h���F �$�������&��������������������!� $����������������+
����,������� �Aubert������������������������$��$�����$���������$� �������������������+ �3�������$��������������������������$�%��������������$$������������!��!�������$�� ����� ���������������������� �� ������� ������������ �$$�!��"�����$����������!������$����&�$��!����������&�*��� ������������������������� ����������&��������������������������&�*���������&�����������������������<��������� ����������� ��&������!�������!�� $��������� �������������������������&������$� ������#��������������������������������������)�+4�������������� �����$�������' ����� �����$����������� �$����&�����������"���� ��!����������!������ �������!���������' ��������� ��������!�������"*��!����� ����� �$�������������!��%�������������%� ������+ �-&������$���&���������$���������<����������$���������������+�N�����������������1�$��$�+�1�� �=����������7�"�������������������/�%�����+�6;0����������������%���� ������������!���*������� ��!�&������������"$����������������� �����<����������$���������������������%� ���������� �$���� ��������!��!��������������) ��!����I���F�$����������������$�������� �C0�������$��$�����$������ ���%����$� �����$� �� ����� ����������������) ���!����� O��+���������������� ���������"�� ������������+ ��
C0�,���&������ �������� ��������!��!��������������� �� �h���FI �����
������&���"$����� �*����� ���"����������������������������������$��������CE��]��������]�2���Q&��������������+ ����
����N����**��$����������������������������"���� ��!����������!�����.�����������$ �$������������������ ����������� ����$���������������������� �� �������$������������� �+2������ ��������������������������������������������������������F���������� �� ������������������) ���!������O��+������� ������������� �����������!��������"�!������!� $�!��������� ������F5�� ��������������� �������E5������5�� �������!��!' ��������� ��&�����������������������������������������������"�!���������������) ���!������O�IF�
���������%� ���� �����!���*������� ��!�&����������!���"$�����&��������� �� �� ����������������) ���!������O��+�����"������!��&���������+ �<������������!�������� ������������������������������������������!��������2��������&����������������������) ���!�������!������ ��������!��!������� ��������������������������)��$��"���� ��!����������!������������������ $&� �������������!��������$� �����#���%�������������������� �����!��������������� �������������������%�+
����S��������<���������������� ����������������������������������� �������"�� �������� �!������&�$��!���!��������������� �����������������������������&�$���������.��������������&��������������&����!�����������! )������� ����!���= ��$�/���!�����������$��������� �������0������$�������������&&���.�����!����������<�����+ �:������������ ������&���������� ��= ��$�����&�������������������������� �����!�������������$ �$������������� �����%������$�&�$�� ������!�����������&���������� + �4�����������������!�������#��$���������� ������ �$�������!��������������������� ����������������$���������!�������������������� ��� �!������&�$��!�$�����&������� ��������&�������������������������$����������<�������� �����&&�����!���������%���������= ��$������������������) ���!+ �6��������� �$���$�$������������ ������������������������<������������$���������������������������������+�-�� �EE�������/���!������+�F70����� ����������������&��������!������ ���$$��������$�������������$���������$ ������� �������������� ����������������������&�������������������������&������������! )�������$� ����$�������$������������������������� �������$��������� ��������� �$��!�������������������$���������������������������� �����$���������� �������$���&����������� ��� ��������66+��7����������������$���������������!�������������$���������$������&����+ �:��������������$������/+�EE0�$���&�*���������������������� ������&�������� ��!������*�����������������������$��� ������������$������� ���)����������������������&��������$��$ ������������$��$��������$�#���� �!�������� ��������������)��&������������ ��������$���������**�� ��� �D0����������$����������������������������������������$�������$���������!������������ ������������������' ��������������������$�����������������$���$��������� �����+ �<���$������������������ �������������) ������� $�����=��$���� ������������!�����������������������$��������� ���� ����������������������� ��������������� ���$���&�������"!�������������!�&������<�!����K5����!����!���&������&�����!���� ����� ������$�������������������������������������������,� ��������������������������;���������&����������� �������$�������������������$������������&��������� ����$������������� ��������������������� �����!�����������$��������&������ ����� ������&&������O�6$�&��������������������� ������$�����!��$����<�����������$��������������������������������������$��������������� �������Q� �������&������$������������������!�������������&��������!����������������$���������� ����+ ��
D0�,� �����������"���� ����!������������������� ��������/����+��+�FD������0��&��?� ������������������������$����#�����!���������������������� ����� �����������������������$�������������������&����!������������$� �����������$����������"����+ �:�!�������������?� ���������$� �����������&�����!��&�������������$�����������������!����������������+ ����
����6��$������&������������������������&����������������������$�����$�9��!����������������!��!�����2��������&�������� ������!��������������������� ������!��������� �����������&�����������������������$�������������$���������� ����+ �6�����&���' ���������� ��������������������� ��!����������������������������������������&�����&��!+ �4���� ������������������������!����������������������������� ���� ��<�����������$��' ���������������� �$������������$ �$���������$��������� ������������������$���������� ���������������������������� ���������������%���������������������������&���������!���������� ��������"�����$�����2��������&������� ��������������������+ �1���$����$�����<�������-������� �!��������������������� ������������ �������������2��������&���$����� $&� ������������!�������������������������.�������+ �M�����&� �!�������������������$$�� ������������������������� ������&����������1&����$������������&��������&��� ��*!������&�*���������"$��������������������������� ��&����&�����������&�$�� �������� ����������������!����� ���$�"��$����������������!�������������������&�����!�����$�!��!�$����/�%�����+�;+0������������������&��������&��� ��*!������ ���������$������! �$��������$$����!�������������!��!�����! )������� ��1&����������*��������&�!������������ �����+ �4�����������&�������������������������� ����������������� �$�$����������������!����������� !�������+ �$����������������������$�������������$$�+
����6��������������$�#������������$$���������!����������! �$���������!$��������� �������������!�������$��������!�&��������-���������5!���� ����������&&����$$���� ������$������� �������� ������-���������������' �����$�$��$������ ���$�����&������������������������������������&�$��!������������$��!�������� �$������&�����!��"���� ��!����������!�����2��������&������������� ���������������������� �����#������������%���������� ���$�������������������������$�������������������������� ���&������+
����,����������� !����������$��!+ �6���$���������������������������2��������&�������������� �������$$���������������������!������/����$���0������$$���������&����������� �**�����!������� �������������������$������������������4��������������������4����������� �����:��!��/�D�70�������<������/+�F70�$�������������$�����$�����������������������������!�������������� ���������$������!����������&��������!������� �������������������������������� �������� ����!�����������!����������
����&����!+ �B������������$ �$������$���������� ������������������!����������!����������������������&�����$������������������$������������ ������������� �����������!�"���������$����) ���!�������������������������P �,��������������� ��������� ���������������������������$����������$+ �N������ ������������������/�%�����+�6;+0�,��������$����#��$��$� ���������$$������ ����+ �:���� ������$�������!�&������%�����������$�����������4�����������������������$���������&�������$�������$���&�� �������������$�������&������$�������$������������ �����!� ��������������&����� ��������L����������� ������������$��$������������������������� �$����!����������������$��%���� ����������������&������$����&�����$������&��� ��*!�' � $&� ������������<������<�������������4������������������������ �������� ��������!���������������&���������� ����������������������� ���������!�"��������#���������&��������������&&��$�������������������&����+
����6���������$���������<�������=��$�������������������������� ����������������������������&&��$������������� ���$��&����������������� ��!����������������/�����������������<�����������$������������� �������0-��,� �������/��+��+��75�E0�� ���������������������� ���������������� �$���������������������������������������������� ���� ����&��������������$������������!����� �������������� �����������!��2��������&�������������!������&���$��������"���� ��!����������!�������! )������� ����!����&�������������� � ���$�������������"������� ��������$� ��&�������������$����������&������� ���������� ������������� �����&� ����� �������������&������������"���������!����������� ����&�����+,�����**����������$��������&��������$�!����������!��&� $����������!��!�����2��������&��������������������$�����������$������&��������������������������������������������$$�������&� �����������$�������������������$���������� ���������������������$� ������������� ������$�!�����������$��������� �$���������$$������������&��+ �N������F�����!����+�M�������������������**���$����������������� + �4������,� ������������$������������$�������������������&�����������2��������&����� �����+��������������������/���!�����6;+0�6������!�����+
����S�������$�������"�����$�����2�������2��������������$������$������������������$���� ������������!����������������������� ������������"�����$�������?������ �70������������+ �3��&� �����&�����������?����������!���?� ��� ������!���/�� !�������� �C��������0�!�����������!��!��������&���������������������� ����!��������&�������&�����������/ �0��� �P�0������!�����.�����%���� ��������+ ��
70�1�� + �4��+�1�+�:+�<�!����� $+ ���FF+������&����+
����6���������� ���������+��-&�� �$���� ��������������������$���� �$$����$�������������#����������&���$����������&�������������������������$����
&�����������!���������������� �������)��T �l�#�� ������������������/�����0�$�������� ��!�!�$����������� ���������������&���$������ ������$���������+� ���� �� �l '��������)������������$��������������!��� ���������� ���������� ��
!���������� $�$��������������� ������������������$��%� �$������ �� �� ��
���������������� ���%��$��$�����$���������$� �� ������ � �"�' �&���������&������������� !������&���������� �l�/+���Q�����0��"�O
l O P C
D� � �h����� �h�ID
� �h����
E� � �h����� �h�I�
� �h���
F� � �h��CD� �h���
� �h�F7
�
,��������&���������� �l������������!�������������!����!��������� ��������������CCEO�77�O�CCE'�1������������������$���������� ��E�$���������������������$���������� �O��� �P,������������� �C,����&������ �� �� ������������������ ��+
����< ������������������������&�����������������$ ��� ���� �����+ ��$���������������$������&��$�������������$ ������ ������/�"�����������������:���������0�&������������1�����4������/� ��������6+��E70�������� ��������3���/&�����$���������&�������$�������$����� ������������$ ����� �������������������������!������!�$ ��������� 0������������$$���$ ������ ������ ��%���!����������&���� ����������*+�=+ �� ����$��$����� $���� �� �h���� �&������ ������$������������� �������������&������ �����������&��
�����+ �,��$���������������������������� ��������3����3� �*�����������������������/3� ��+��+�D�70������� �������������������(�����$����,����&� �$ �E0�&�����&���� �������������!� �$���������� �� �����&�����$ ��������� �������!�/���������������������$ ��������� 0����������������!�+ �@����&� ������8��������� ����������������$�����������������%����1�$��� ��� ���������������������(�����$����,����&� �$��������$���������������!�����$ ������������"�����&&���� �����$ ����������**������$���������&��������������������$������������ ������������� ������� ��&������&&������������ ���������+ ��0��
E0�(�����$�����!!���+ �<��+ �;� +��7D����S����������<���+�:+�9���� �+ �A;66+����� �!�,����&� �$�����������Q+�5�
��+++�9�$�+ �F7���+�0�����������������&�������������$��������!�����!���$������������ �?��������� ���������������$ ���5� ����������������������������!������ �����������1�$��� ��������!���� ����������BB ����4��+= +�:+�������� $����������++���FF �1����&&����������&��������&��������"������������������������� �����$� ��������� �������� ����������������&��������$�!�������"�����$�����$ ����� �����+ ��
����:����������� �&�����������������&����������� �$��������� ��������� ��������������������� ��������������� ��������!��� �$�������������������������������������������������$$����������$��$�����$���������$� ����������������������1��������������������������+ �N�����&��������������������������������&����������� �����������������������&�� ����� �� ����"�����$�������������$���������� ���� ���%��@���������������� ���$��������� �$���������$�������� ���������������������� �������������**��������������� �$����� $�������4������&� ������������ ���$ ���������!� $��������&������������&���� ���������&&�����&�����' ��������������� ���������$������1�$��� ��$ �������������&�����"���������������������������� �����+ �9��!���������� !����������� ����������������������������������������������&����!!��#������� !����������������� �%�������������&��������������$ ����� ����������"����&������� �� �$������������������� �� �!���������������������� ���!���*�����������&�$��!���������� �������&�� �����+
����Lamansky�/��CI��0+��:����� ��$ ������>�� ���%��:�������!�Y������!���� ��������������������!��!����� ������$��%�� ������$ �������$��&����!!�����������!��������&��������������������>��� ��������� ��������$��%��� ��������!������Y��������������&������������������� �!������$����������������!���� ����������� ���������$�� �������+ �,���������������� �� ����� �$�������������!������!�� ������������������������� �+ ��D���
����Dobrowolsky�/��7��0O��N��!��� ����������!�� ��������!��!���>�� ���%��:�������!�Y������!���� ������������� ��1�$��� ��$ ���������������������$���� ������� ������������ �������$����������������������=�������**��!�����������!�����!���� �������������������� �� ��������!��!��+�!����$ ������#�������� ��!������������!��� ��������������$��! ���������������!����� ��G�����+��
����,����"���������� ��������������&��������������!!�������������� ��&��������� �� �������������$� �����$ �������������� !�������$��%������!+ �N������ ���������!�������������&�����������$� ������$������ $����#������������������������� ��&��������� �� �������������$� �����$ ������������ �����+ �,������� �����$������������������&��������� �K���������� ���"������� ������� �����������$� �����$ �����������$����$�&�*������������������$��������� ����&�$��!��������2��������&������� ��� �
�������������� ����$ ����������� ���������)�+
����(�����$��������������������� ��&��������� �� �������� !������&������O ��
��� ������ !�� � !���� � �� %�� ��� �h�F�
� �h�F�� �h�C��
� �h�C��� �h�C�C
� �h���I
�
����,����&� �$�����������!���$��!������������ ��������&����5&������������,�+�=����� ��������S��*����������&������ �� ����������� !����������&��������������:���������� ������ �$����������������$������& ������/+���0������&�� ����������������� �����������������3� ��� �*���������������������4������������ ������������� � �� �!������ �����������&���������� �� �h��E� �/&�$�� ������
���$�� �� �h��D� ��� �� �h���E �0��������������� ���������"���� �� �h���E ��"�+
:���������� ����
�����
2� �$
=����� � S��*�
A � �h��7� �
G�� ���������������B � �h�I+F�� �h��E+I
� �h��+F
C � �hCE+��� �
9��������&+?��+D
� �hDD+��� �
S����S�� � �D
� �h7E+FF� �h�7�+��
�
S�������&+D��+�E
� �hE�+FF� �
E. , , ,���
� �hDD+��
�
?������&+ ��� �.b
� �h�F+DD� �
��� �F � �h�D�+�� �hE�+F
6���!����&+�F��+G � � �
��������� G � �h�C��� �h�C�E+E
� �hC�E+E
;�� �����&+G�� �. B
� �h�C�� P� �
;�� ���� H /�� �h�F+D
D�0� �
,�� ��;�� ������$�� �G��� �H�������������$���&����&��� ������������$��������� ���� ���%��@������������������ ���$����&���������$�+ ����;�� ����� �H�������!����&����������� �������������������&������������**���������!���� �� �����!��������������!+
����6����� �����������������������!���*�����!�����.��������������!��!�����2��������&���&���,����&� �$�/���������+���IC����++0�N�����!��� ������������$� ���������&���� ��������.���������"������) ���!��1�$��� ������ ������&�����&���������������������&����������%��+�4��������������2��������&�����������!������&����$ ���� ������#�� ����%���$ ���� ������� ����������� ������������������) ���!����������������&�*����������!������ ��� �$�!�������������� �����������������������!��������������������������!�����.�������"����������+ �=��$��� ���*+�=+���������������������!������������ �������������������� +������������D�C��������������$�������������������������&&��������������$��$��������� ��&������������C�CDDE�������������C��D�D�����) ���!�����+ �:��������� ��������+�N������� !�������$��%�����+
����,������������! �$� ������$ ������$���������������� ��������1�$��� �������!�������������������������������������&�� �����������/�������������������� ������������!���$�������� ��'�����$���������������� ��� �$����������������$��������� ������������$$����������$ ��������������3������+������������������������$$�+��0�2 ������$ ���������� ���������&�*�� �=�������������$����� ��� ��������������������������� ��
&������������������������������������������������&������ �0����������������$ ���������������&��+ �2�� v��������) ���!������������&�$$��!+ �C0�,�$ ����������� �������������� ������) ���! �m��������������� ����������������������&�������������� ��!��������������� ������&����������������&���&��+�2����������) ���!�������!��� ��"���������&�$$��!�/������������������$���� ����������������&�����0 �. N�D0�������������������� ������� $�������$������������������������� $����������$��������&�������������� �m ', n',�������� �m "n,"��"�����#�' �� �������$$����������������������$����������������+ �������2��������&������&�*����� ���������
�����!����������� �� ���������!������ ���� ��� �z�����������������"��!� $������ $�����&�����������&�����!����������!��� + �M��� ���ik������������������� ��$ ���� �����������"������� ���������������������������9��+ ������� ����!������������ ��������!��!�� �i ������� !������&���������� ��� �:����
i ��� !���� %�� ��
�+���� C�CDDE C+�C� ����7�
+��D� C�E�EE C�DC�D ��F�7C
+D��� C�CDD� D�DD�� ��FIII
�+CE�� C�D��� ��IEEE ���7�C
+��F� C��ID7 C��D�I
���D�C C��D�D
�
2) Sound Power (sûnder feroarjen toanhichte).
����9���������������������2��������&����� "������$����������������������� ��������������������������������������$��$�����$���������$� ������������������2���������$������&�������� ��+ �6+��F������������� ��++ �:��$�������������$��*�������������)��&������������������ ����!������������� ���������$����� �������������������$���������$��� $���&���$ �$���������� �!��������������� ������� ��!������������ �!������&�$��!����������$��$��������� ��&�����������������!������������ ������
���$����� �����������������$������������� �����' �����������������&&��������������������.�������� ������������� ��&������� �$��������� ��������������"������� �F0�' ������� ��� ��+ �6+���D���� ���������������$��������7������ �$��������������������!)�������$������$�����C������� ���� �&�������������������2��������&�������� !������� �!������$��4�K!����*����������$��$������!���������$���"�� ������������$�� ������!����&�����!���������$������������� �����!����� �����������$��+ ��
F0�<��(��!���/ �70�����O�:�������������������������� ��� ����������������� "���������&������!��� �����2���������$�����$����������������!���������������$��$ #*���$���&����� �����������&������������$$������������%��������$ ��$���������������$���������!���&��������������������������������� �������!�� �������������#�������!����!������������� ����� ����������������������� ���!��!�&�������������!�������+ ����
����:� !�����"�����$���������� "�� �������������) ��!�� �$��� ���%������$� �������������� ����������&� �������!����������&���� ������&����������������������������$�������������������!�&������ � "�������&������������$��������&������ �$��!������!���������������������+
3) smaak.
����=�����������������$����������������������� ��������������$�������� �JH�����������������������������������$������!��� ����������!��� ��������������+��6�����������������$�!���� �����$�����������������$� �������������� �� �����=�������I�����+ �<�+��$�����/+��� �)�������������������2��������&������������������ ���������$��������� ��!�!�%������ ���$�������!����� ����������������� ��+ �6+�+������"����"������� ������ ���**������������������ ��������!�"�� �����������+ �1����� ���$��� �����������$��������� ��!�!�%������$$�����$�������� !�����+
����,�����������������$$������� �����!������1� ������ $� ������ ��������8�������������������������! �������������������������������������������� ����������� �����������������) ����������!� $����"���������� �' ��$� �������$���&��+��������� �����������������������������%� ������������������+�($&� ������������������ $��������������������"���������������������"�����$������������������!����!������"���������� �������"$��&��������������������� ��2��+ ��0�1������������ �����**����������� ���� ���������$���������������1� ���������� ��!������������������������ � ����������"$���' �����$����������������������������������2��������&������!���5��%�$��!��������$������ �����������&����������������������������**���$����������' �4���$��$����������������2��������&���������������$�������������������������������������������� ��������� ��&�*��
!��$�$������������������������&��+ ��
�0�,�**�������������$�$������$������������ !�����+ �6��$����� ����#�������������"���������&�������$� ����� �$�����������!����������$$������$����������������� ������������!�������&�������6+�N��������$�������������������������� �� �6+�+���7������8���&&����������������������&��� �!�����������&������!� �$��!������������������ ���������**��&�������������������$����"��&�����#���&�����!� �$��!���� $�������&����������&����������+ �<���������$��!�����������������%�$��!�"���������� ����������������8�� ����������������!������������������������������%������ ��������������������������$��������&��������������&�������������������$$����!�������8�/���$���������� �����0�������������������� !��������� � �������� ��� �,�� �������������**��������!��� ����������������������� ������� "$������$��$ #*��+ ����
����9��,������� ���!�������� �������� ��!���������� ��������������$� ��������������������������� �������!����� ����� ���$�����������"�������������!����������"������ ��$���&�����$��������������������� ����������
�� !������������������ �� ���������� !��������������*���� ����) ���������&������������ �����!�/������ �����������$��������) ���!�&����&�$$���� �����!�����&�*��!�� �����!���� �$�0�&�*������ ���������2��������&������ � �r������ �!��������$� �n������������������� ���� �!��� ��+
���������*����) �����
��&����������� �����!
�+�Dj
D�Cj E�7Dj
CC�+F CD��� C7���
��������������!������������� � �����������$������������&������ �� ����������� ��!����������&���&��������&������������������������������������� ���$�������������$$�' �& ���������� !�������&��������������������$$����� ���+ ��������������������&�$�����&������C7��� ����+ � �!������������������������������������������������� �!������ �&���������!��' �-&��������� $������&�������������!���������� ������!�����������) ��% ������������������ �����������&&������ �������$���������� ������-���������������� ��������� �$��! )������� ����!����&��������
&� ���**������&�$������������� ���&����������� ���� ���%�������������� ��������!���� ��������������� ���������!�������!��������!����������$������������+
����9��������� �������� ��&�����������������������!�������������� � ��������������������$������������������$����+
����,���$�����������&������������$�����K�������������&������������ �����!����������$� ������� �������� ���%�����D �%,�D�C�%������������E�7Dj�������������������������&������&�*��!�� �����!�������� $�������������� ��������������������&������������ �����!������C�E �,%������E�%,�������F�E �%,�������� �%����������) ������ ��&������������ �����!�&�������&�$$������������&���������&�������$� ���������� �$��������� ���� ���!��� ��&������������� �������� $�����������"�����$���������������$����&������������ �����!�����&�$$������ �$��� �����!�������$��� �$���������������$��������������� �����������������������$������!��� ��+ �6������������ ���������$���&��!����������$������� ������ ������������!�����������$����$�$�������!����������+ �1"��������������&����������� �����!����������&������������������������!�����������&���#���� ����������%���� �������������� �����!�������$������������������������������ �����!�����C�E��������������� �$ �%����������) ������ ��&������������ �����!� ����� ��� �$������������!����������G�!�����������&�$$�����������
����$� �����������%��� ��������� � � �$�������E� �%�������&&�����$��������%������!�!������� ��������$��������������!������������������ ������� ���&� ���������a�������������!���������!)���������������
#�$����' ���������������� � �����������������������&�*��!�� �����!�����!��������&���&���������������"������������������������ �����������*�������$� ������ ��������&������������ �����!�+ �1����&&������ �����
!������ ��������������&�������� �$���������������������������� � ��"�+
����,�������������������������$����!������"���� �� ������������&�������� �$$�������������������������������$�������������������������$ �$������� �!���$���������� ����' ����������������� ������������������������
&������ �t���� ���� �� �� ������$�����$��������� ��������� �������������
/6+�������������"������� ������ ���� ��������0��������������������� ��
!������������� ���������������������������������&������ �� �� ��������� !������&����������� �� �t���O����FI7' ���F7EE������IFDE��� ������������� ����� ������� ������������+ �
����
4) gewichten.
����9��!������!�&�����������$������ $�������$�����������������������!�����������$�����&�����!���������"��������� ���&������� ��������� "���$�������������������+ �,���&�������������� ������� ������!�&�������&������� ����������� ���������������������� ��+ ��$����������������%�������!������$� �������& ������&�������������� ����������� ����������� ���������!�������&�$��& ������&����������� ������)����� �����!�&���������&�������������������������!��� ������������&�������������� ������� $&� ���$�������!���������������!��������$ �$���������������!�&����+ �2� ���������������������/���!�����A666�++0�Q�������! �$��������!�&���������� �������������������� ��������� "������� ������!���������$�����!�����������$��!�������� ����������������#�� �$������&����� ����&���������� ��' ����$��$����� �������$� ���������������������"����&����!�������� �*��"�����#��&��+�(�����&�����$������ ������� �������������"���������!' �����������$��� �$���������������$�����$�$���������������������������������� ���������!�3����!��������$��������������������������������$��$�����$��������$� ���������������������������������������������������������$������!��� �����������3����!������ !������!���!���� ���������������������$��$�����������!������������������������ ���"������� ���� �������������2��������&��+ �N��������������&������������� ��������� �����3����!�������$����������������������������������� ��������$����$�����������!�&��������������$������������������������ ���$����$�!���������4���R�$������� ��������!�&���������������������!����$����������������%��������������������������� �$�����&�������������������&��������������������� ���!�&������������ $������� �����������������������$ ��������������� �$�������� �� !����������#�!��!�$���������$���&�����@�����&������#� �$����&��!������!��������!�&������������������$������������� ����
����������� $&� ���������&�������$���������������������� �����&�$��!�����&�����������8��������� �����"�����$$��������������������������������������$��!' �$�����&&���������������� �����������!�����������!�������' ������������������� ��������������������+ �����
5) temperatuer.
����N��!�������������������������� ����.������������ ���$���� ����� ��+�9���� �6+�C������������+�=�$������!����!��������� #�����������&����!��+�6$��� ����&��"�������������&��������$�!���������������������������� ������%��������������������������������$� ��������#�����4��� ��������������������������$��$�����$����������$� ������� �����������**������$� ����������������������&������) ������2�����
���&��+ �@�������**������)������������!����,�%+�66+�-��� �I0��������C�D������ ��+ ������������$�����&�������!����!�������������� �����!�������������$� �������������������������7�]��FF���������&���������&���������!���������������%� ������I�]������D��]�G+����!�����������$� ���������!�������$���:��������$) ���� ����&������+ �4�������#������&���&���&� �$����!�����&�*��������������*���$�� ������&���������$��$����� ������ �����������8��������� ������������������!����������������������������� ����&������������������ ���������������������%����+ �6$����$�!���������������������� ���������� ��&����������� ��!����������������&�����+ ��
I0�<��+�6$������������������������������;�������!�&����������������$��$ #*���+
6) feroaret yn kleur of pik.
����< ��&���������!���� ��������� "��"������0����C0�������&�������������)��������������!�������� ���� ��������� ��� ������$ �$����������� ��!�������$������������$� ��"������������������������������ ��! �n,��������$�������$�������������������$� �����$ ��������������������"������ ������� ����������������$ ����&������������' ����������������������2�������&���$��$������������������!����� �n������� ��� ��������!�+
����< ������� ��+ �6+��FE�6$���&������������������ !����������$��!������������� ��$ ��������������!��� + ��,�� ����������������� ��������������*����� �!����$���$����� �$$������$ ��������������������$ �$��#����**����� �!���� ���� �#��������$������������������������2��������&�������$��$�������������������������$ ����� $��������!������������������ �������&� ���**������ ���������� ������$� ���������$&�����������������������$&��������������$ ������������) ���!+����� �$������������ ����� ��!���*������������$������������$���$������������� ��������� ��!�������������������$ �������������� $&� ��������!��������� ���!�� �����!������������$����$ ������������������������ !�������� �����!��!���� ��!������������$���!�� ����!�����&�����$���!���� $��������������� �������� ������� ������+ ���0 ������&���������������������������� �������� �!����$��� "�������$ �������� ����� +�� ��
��0 �3� ��� �*���=��+ �,+�=�� + �<$��+���EE�+ �FEF���+
����G��������$�����������&��������� ������&����������������������� !�������$��%������!������������������� ������**���� ����������$����!�!�%���+
����9����������$� �����!���� ������������� ������������!����$ ����������������$� ��������������������$������������ ����������������������
4���� �����/<���+�:+�9���� �+�A666+�<���+�C+�+�DII0�������+�4������ ����������,����&� �$�/������*+����� +�9��$���+�666+�+��������;+�I�0+������� !������&�*��������� ������!����������� ������������������������,����&� �$�&������ �� �� !���������������� ��������� ��������������4���� ����+ �,������$��!�������������&������������������������� ��!�����3� ��� �*��������9���� ����������������������,����&� �$��� ��"���������!������������������������ ��������������������������4���� ���������������������������� ����������������������� ���#�������+
����=� �� �������$��������/���%��*������) ���!��������� �������� ��!���������"���&��������������!� � ��!�� �n������&����������!����0��������#������$���&����������������$� ��� ��$ ����������$����������**��!� � ��!��������"����������������&��&��������������������� !�����������&������������������%����������:���������� ������ �$����������������$����������� !������&���������� ��� ���0 �+����
��0 �,������� ������4���� �������������� ����������� �� �� �D�������$�� �D��� �E��� ���%� ���������� �� �h���+I7 ��� �� �h�C�7���� ���� �����4+�
� �� ������/���&�!��!������!����$��� �����0�������,����&� �$������������&������ �� �h�����CF ��� �� �h��DI+CI����+
���
� 4���� ����� ,����&� �$
G�� �B � � � �h�D�D�T��+��CFE
G�� �C � �h����+CF� �h�C7�+F�T��+��7�C
9��������&+�C��+�D � � �h�DD��T��+��D�C
S����S�� � �D � �h�7�E� �h�FFC�T��+���C�D
S�������&+�D��+�E � �h��DI+CI
� �h�C7��T��+��7�E
S���� �e � �h�C�7� �h�D7��T��+��CI7 �
S�����= ������&+ �O�+�F � �h�7��
� �h���E �T��+����CE
��� �F � �h�7�I�D7� �h�F7��T��+���DE
����!��� ���S � �h�CF�+CF� �h�7CI�T��+��CDD
;�� �����&+�G�� �. B � � �h�DC��T��+��D�C �
�
�����&��&������������������������$����$&�����&��4�.������������� ���%�������������� ��������!���� ����������� �������!������!�� �������' �������� �$���������&���!������������������������!������!�� ������� ���%������$� ���!���� �������+ ����
����,��&��������������!� � ��!�����������:������������!� ��������"�������"*��������4� ���+�/+�=�3� ��� �*��CD�0
���� ���������������A�F��F ���������������������E�EC��
B���F� ���������������������F�7�7D
����������C��E�7 ��������������������G�7CI� �����������D�E��� ��������������������H�DICI
����9��!�������������� ������,����&� �$��� ������ ������������+�-��+�FC�����������$��!�&�����������������$��$��;�������!�����$� ������$������$ �������������������&��!���*��������������$�������������$� �������� ������������$�&��������� ��������$�����������+ �I��&���������������+ �6��&����� ��#�!��!���������������������� ��$ ��������$� �����! )������ ����� �������$ ����/���������� ������������ ��!������������������� �����"�����$�����;�� ��0�����������������!������ ������������$� �&���������� ����������$ ��������$� �����&"���������������� ���� �������+ �1��&��������"����������$ ���������� ��!���*������������$������� !���������� ������#�����������������&������ �� �,������ ������������$� �� $&� ���
����������$ ��������;�������!�$ ��������$� ������ ����������&�������$���� ��C0����� �������� ��&�������!������������+
����������������������������������������������������������������������������G�� �B�������+������T �� �h���E ����������
����!�5� ��&� �G�����������������+��D���T �� �h�CFC+D
����������������������������������������������������������������������������G���?��+��EII�T �� �h����+I ������
;�� �����&+ �G u. H�������+����D�T �� �h��7� �
���
����<�������4���� ����������$������������������������&�����!�/+�7��0����������������������"$���& �����������9���� ������� ���������� ������&���������� ��!��������$� ������������$ ��� ���������$��������������������������������$� ���$ ����������� ������&���������� �+ �6����������$� �$��!�"�������� ������$��$������������������$�����������,����&� �$��&��������� ������&�����$�������������������������4���� ������������ ������� �������&�!��!������������ ����� �����������!� �$�������������+ ��
�C0�<���������$� ����� �������$���&�*��� �"������������� �������!��� �� $&� ��������$��������������������������������$���������!����������� ����������������������!� $������������������!���*������������$����+ ����
����@����&� ����������������� �!����$���$ ��������� "�������������� ��!���������������$���� ��$���$����������������� ����������� �������������2��������&�������������� ���������� ������$� ���<��������������$�������������������� ��D0���� �����������!��������������� ����������$ ��������$� ��+ �,�������!�����"������� ��!������������� ������������� ��&��������$����� �$$���&��������������������!��������������������������������� �������� �����$������� ���!����������������*�$� ����������������$� ��������� �����������������������) ���!�����������$&�������� ��&������ ��' ��������� ������� ������$� ���������$������� ��������������$��$�����$��������$� �����������$��!��������!!���������&������������������������ ��&����� ���������������$�!����������*�$� ������������ ��������*�$� ������%� ��� ��%����������!���������&�����������5&���� ��!������%��������������������$���������� �������������������� ��!+ ��70����
�D0��9� ��!���*������� "���� ������������������M�����,��������F��+�C����+
�70�4���$�������������������������$����$���������������"������� ��%��&������3� ��� �*�����*�$� ��������������� �$������� ������$�������) ��!���������������������������������%����� ���������� ���������������������������������������$����&&���������������&������ ������ ����� ���������������+ �($&� ��� ������������������������������$$������$��!��� ������$�������) ��!�����������������$��������$����/��$$����) ����������&�����������������&��$����!��#����$$��!0���������������������������+ ����
����,���$���������������������&����������������������������������$��$�����$��������$� ��������������������� ����������������� ���������������) �������������&��������������!������ ������������������$��!�������,� �*��������1�����$��#��� ���� !�������� !���������� �����+
����2�� �n� �����&�����$&�������&���������$� �n - n�&�������$���� �d����
���� ����$��$�����$���������$� �n� �5������ �� ����� ���%��$��$�����$���������$� �����������������������/�D�+�DC0�"��������!������!����������������� ��
�������������������������������������������������������������������������������������������� �������������� �������������� ���������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������+7����+��D7I�T���I+FI���C�+C�I ��� �h�C��
�������������������������������������������������������������������������������������+D�7��+����CF�T�7DI+�D��77� ��� �h��C+�I
�����������������������������������������������������������������������������������E����+�������T�E��+D��+D�� ��� �h�����
�����������������������������������������������������������������������������������T��+���E����+E������������+E �� �h�C���
<��������!!����������� �� �,�&�����������2����������&������������������$� �����&������ �n������� ��&������������"�����!�' �($&� ���������� ��������$� ���!���� ���������� ����������������$ �$�����&��������� �d�&�������������������������!���*������ �n��"�������� �$��!������������������������"������!���*����� ��������������$���&���������������������������������+
�����������������������������&�����!�����������2��������&����"����������&�������� ����*�$� ��������!������������������ ������������� �"������������������������������+ �4���,����������������$�!��&����������� $����� ��
:����������5�����&��!��� �������$����+
����:������� �$�3�������$���������$ ��$����$ ��������� ��������������� �����5,��������$�������!������������������&������$������$�����������������$� ��������!��+ �<�����&��������������������������������� ���������������+
����-&���+ �,���������!��!������2��������&����������������$ �$��������� ��$������������ ��������� "������������������� ��!��� ����� �in�&������ !������#���������$������������ ��!���� ���� �n��"�+ �4���$�������$�������������!��!���������&����������������$ �$��������� ������������$ ������� ������������� ������ �n�&������������ ���������������$���������������������������� �������� ����� �A�&������������������� ��B������*����������������������$���!����!��)����+
����2� ����������������������!�&�������**�����"������� ��!����������%��! ������!�5&�*��$�������� ��&���$$���������� $�������&&���!����&�����!������$��������� �����������������������������+ �4����������**������$��!�������������$�!��!����������������&�*��+
����-���+ �4��������������!���������� �������� �n�����&�����!�����������+ �6���$���������������� �����&���� ��!���������� ��!���������"���������$���������������������� ���������� ��/"�����4���R�$��������!������ ��!�������������0����!��������� ������������������ "������$ �����$��$�����$&� �����%��$�������������� �����������!�+ �-&����������������� �������������&��!�������&�!��!������������� $����������������B�����������*� �in�_�n�_������� ��!���� ������������������$ �$�����������������)�����$��������$&��������%��$����������� ���� �$�!������ �by�C�,�����$$������$���������������������$��������� �AA+����$�� ��%�������� �� �������$�����?��������!��������&�*���������$&���������������� ��' �S������ �����$������� �in�����&� �������$������������������� ������� �in��������� ���������$&���������������� ��$���������!���� ���&&�+ �6�� "���� ���������"�����$���������$��������������� "�� "����������������!���������������%���%������ ������� �n !����������&� ������$���"�����$�������������������&�*���������������� ��*����� ��� ���� ������$$������ �in����� ����!�"����� �n���+�1� ���������$ ������ ��$������!�����"�����"�����$�������������� ������������! )������������+ �������������"�����$������������2��������&�����������$������������� �in��� �n���!� $������$ �$��������� ��$���������!���� �� ����������!��� �������������!���� �in������?������������ �n,��� !��������������������������!��!��$������������� ����������������� �n���������!���&��������$�!������� � ������ �������+ �,�������� ������&�������� �����������������������������������������!���������������$$��!���������$� ���������� ����������������������������$����' �������$���������������!������������ ��������!����&�����!���$����������+ �N�������������������������$��������������������8��������� �$�������������$��!+
����6����������� ������!� �$����������"�!� �$��������������� ��$������������
����$��� "�������$ ������������$ �$���� �in��� �n���!� $������$������������ ��������&� �in �� �n������������$��������� �$��!�"������� ��' ����������� �$��!��������"����! �$��������������$$��������� "$�������� �n�������� �������������+ �� ���������������!���� ����� ��������������!��������������������������!���&����1�$����������������������!���&�$��� ��!������������� $�������$������**������&�����������&�*�����&��� ��� ����$$���!���"$������&��$������������������$���� !���� ������$' ��$����������,����&� �$��������$������������&������$� ����������������$ ������$�����������!������� ������������� ������������3� ��� �*�������$�����������/+�D�F0����� ����������������&���������!������,�%��������$���������$��$���#����$$��!�/�+�����"����0������������� ����� ����������������������� ��&�����������#�!���+
�������������&����������������������$ ������� $������������� ��$����������������$���� �in� ��� �n�_����te��) ���������$ �$�_' �� ������� ��!������� �in���������������!��!���� �n��������$���&�����$������������������������ ��$����������������$������� ��&������ ����& �������**������������������$����������� �����$ ���������������������� �n���������!�+9����������������� ������ ���$��!�������� ��������:���������������!� �$������) ��� �n�������� ��$���������!���� �������������������� �in���������!+ �,����$������� ��� !����������������������$� ������ ������&� ���**������������ �����!� �$������������&��������������������� ������!�&��������$�������������� ��$����������������$���������������$ �����������������$� ������ ������������ �����$ �����������������+ ��E0��
�E0�1����� �������,����&� �$������-���������$� ����$����������&����� �n��������������������$�������"������������$� ����� �������&���������&"������ + ����
�������������&��$ ��������� "�������������!��LK����$������� �in��� �n�� ������$� ���&� ����$����������� ������ ������������$������������������������:�����������������$��$������&"������������!��� ����� !������������/#�������������"������!��� ��0�����������������&������$� ���$��$���� ������� �������������&&�����&�*���"������������� �������$�����������������5���� ���������������� ������$����������$� ��$������������������+ �,����&��$ ��������� "����������$��$�����������������!��������$� ����$�����������������������������������&���������������$� ������������� ������ ������������$��&��$��������������������$��� �in��� �n�#�������������������� ���&��������������� �&���������� ����������$����$�&�*�����������������$������� �"����� ������� �&�����' ���������������������������������$��$�����$���������$� ������� ���������$� ����$����&������������$ ���������������������������� �in��� �n���� ���� �����&������������ �������!�������������$�������������������� �$��������2���������2���������$� ������$���������� ��
��$�����������������$ ������������� ����������� ��+ �,�**������$��!� �$�����������%����������!�����!�������!��������$����������������������!+ �������������������������$�����$ ������������$$������������+ �($&� �������������������� ������$���� ��������������A6A+�������������+
����:��������$���������� !�������������������������������� �$��������2��������&��� �$���������������� ��$���������������������$ ���+
������������������������$���������������������������$��������,�%����������$�����$������$���������������3� ��� �*�/+�D�F��+0�4���1�$��� ��$ ����������$������������� ������ ��������������$�� �������!������$�� ��$ �������� �������!����� �n���� ����������$������� �������!�����$���� �$���� �������������������������� �������!���������� �a����������&�$$������������$���������&� ������� �������) ���!���������������������������������$�����������!�� ����&�����!��� �������������������$�� ��$ ���+ ���0
����:��$�����������������������!��������&����������������� �$�����������&����� ��� !���� ��$����������������$���$ ���' �4����������������� �!���������������������%�����������������������������$�&��������� "�������������� ��������** ��!�����$� ������$����������) ���!��������������$$����������$ ��������� "����$������! �$��������� �� ��!��'���� �������$������&��������������������������$ ����������$������&��$�����!������������������������������� $���� ��&���������� �����������������/������:�!+��%�����+�A6;+0����������������$�� �$����� �����������$ ������������������������������������������������������ ��!������������������ ���"�&�����+
������������ �������������������������������������!���� ���� �����!�������� ����$ �������������&������� �����������!������ ������ ���������$&����� �n��� !���2��������&����"��������� �$����������������$��������� ������������!�������&����������' ���������������$�!���&��� ���� ��������������&�������������������� �in��� �n������$ �$���!����������������������� ��$����������������$������������!�&�������"�������������!��������������&��������������� ���������������������!����� �in������?������������ �n��� !��+ ��
��0 �,��;������������<������/+��CF0���������������/@��+�,+�<=3+�,+�:+�%��(+�+�C�+�DC0��&����� �����$ �������������������$ �$���$������������������������!��� ����������������������������������������!��������&������������������������������$�����3� ��� �*�������������������������!���������! )�������$�����!�����$ ����������������� �$�!�������������������� �������$����!�! )������� ����� �$��!�$ ���������������+ �($&� ������$���&��$��������������������������$��%��$ ����������&����������!�"������������������$� ���! )������������� ������$ ��������������������� ������<�������� ��
�����/+��C�0�����������������!�������������� ����� ����������$ ����������������� ���������������������!����%�� ������!������������������������������ ��&���!����+�� �����
7) Wiidweidige sizes.
����6��� ��&���������!���O�������������������������+ �&���&����!��!���� �������������!������������������������������ ����������&��P
�����$��������/�%�����+�;66+0�6��&��������������������������������)����������$����������� ������� $������!��&�������������$�����������!�����������������)����� ��!�������������������"���������!���������������������� ��!�������������������"���� �**�������������� ��$��%��������+���������� �in������������������ ����+ �2����$����������F�����!�������&���&����!�������5"���������!��������G�������&�������������O�2��������&�����������$ �$� �!������$��4�K!����*�$������ �!���������������!������������������������������ �������!��������G��������"���������������$�������������������������G����������������������� ���������������) ��!������) ���!����������� �������!�/�� ���������#�� �$�����$� �0��$�����!' �� �����������������&����#��$���������$������������������������ �!��������� �������$$������������+ �3���N��������2���������$�����<�!����K%��������+ �N��� ��!��� ����2��������&���/������� �!�������������������������������-��2���������$��0���!��!������&�����������������%� ����������������������&��� ����������&����������$�������������)������&���&����!����� ��!�����������������������&�!��!�����������!���� + �5�:����#�&��������� ��!����� ���"����� ������������!���� ����������"$������� �������$���&�����$��!�����������$���������������������2��������2���������<�!����K%��������+
����9� ���������������4���� �$�/�������$ �$����+���+��0�����&������������$���������������������� ��������������������$��$�����$���������$� �������� ���������������������"�����������!�����������$��!����������$����!���$������4����������$����������������������$� ����������%������"����&��������������������� ��������+ ����������&�������������� ��
�� !���������� � �t����&��������������������$������ �� ���$��$�����$������ ���%������$� ������� �� �,������������2��������&��������� ��!�������������� �t&�*����������� �������� + ��
� ����� �+��� �+DFE �+EDE �+�ED 7+EC������������+���
��FE��U ��7I� �+�EC ���E7 �+��I
�+�IE �+�
IEU
�
,����!���������$����������U�����������������$���&��+�9��&��������$�!�������� �����������������/��� �!���� ���0���������!������ �� �t�������!��� �������������$������������� t�����������&������$���+
����1�������������������������������� �� �� � ��� �#�� ���������� �����������2��������&����!� �$�������#���������� �$�� �' t����������������T�
��DFE� ����������$���������� ���� ���%�������������� ��������!���� ������������+
����<��&�������������� $&� ����������&�����������������$$����������
��� ���������$��������������� � �$�������������������ED����+�9��� �
������ ���� $&� ����� �� !�������������&� �t,����7�EC���������� �$��� ������������!��������&�$��!������ $������� ���������������������� ���� �
������$������� � ������������ �� T�����+������$ ������&������ �������������$���&��+��� �+ �N����**�� �$�������������$��������$������������&������������������� ��!���������&�*���� ����� �**���!������"������!�&�����������������������;�����������!��&���&����!���������������������������������������������:� ���/����"������$����!O��6��!���� �����������-R���!��+�����0��������!������������������!��
����< !������������� �$�;���������"������� !�����O�6��&������������� ���$���������������� �������) ���!������ �����&��� ��������$������$���������� �������� ��������������������/����������$���0�&��������������������������e�����!������&�����������������$$����� �������������e�����$������ �������������!�����!����&�������� ����"��+ �-��������!��!������"!��� ���������������%����������� ��� ���������������$������������������������� ��������!���� ��������� ���������$�� �������������������������������� ����%�����!����� �����������������) ������$����� ������#��&��+ �<���#� �$�������$�������������� �������&�*�!����&�������������� ����������� �$���������&��������������� ��F0������ �������*���� ����������$$�������� ������������&�������������������%���������������� �� ������$������� �� ���������������������� ��� �t�����!�������� �'t����� $��������������������$��$���� ���������4�����"������������� ��������������������$ ���#�����������!�����.���������������
��� �� �������!����� �t�$���' ���������� �������������� ������������������������������� ��&� �$����!��� �$������������ �� �����������!���������������$��� �t�� ���� !��!+ ��
�F0�,�������!������!�����!���$�����������;����������������������� �������������"�������� ������$����������$����������������$�����!��������������� $�����������+ ����
����1�� ������������� �+ �D�+�6������������&����&��� �!!��������$��������%� ��' �;�������������������� �$�����������&���� �����$��$������ ��������� ' ����������������������������������� ��������!��� �$��� ����&�������������$��!���+ �,���&������� �'t�T���C�7�����/���+ �� �T���+�0��������$������������������ ������������������� � �� �T���E���� �tT����CI' ���������� !� �� �T���F�� �t =���D�D�������&�������@!���������� �������#� �t�T���E���������������+����������� ���������&������ !����� �t��� !������!������ �� ��
t �+I� D+�I 7+II F�D�
� �D+E �7+7 �E+� �E+�
�
����:� ����!������ �'t�&���� ����$�����������+ �7I�!��������������� ���������&���&������"������������ !������ ����$ �$���&�!��!������ ���)������������� ������� ����&���������������$��!�������� ������������������������!� �����������&&��$��$������ ��� ��!�����������' �����!��!���#��t�T���C�C���������������������������$ �$����+ �� �T�I�7�/��������*���������������������0���� �t�T�I������,����������5+ �� �T�7+E�&������"��� �t�T�����F' �������������������������**������������!������ ��������� ������&����$������� �t��� !�����������������&������
t �+D7� 7+�I� ��+��� �I�C�� 7C��C�
� E+7E ����E ����C �E�C� �F��E
�
����N����������!���$������������������������$� �!�����&�$��!����� ��&��������������$��"���� ��!����������!������������!��������������$��� �t.
����-�������N������������������������$����������������1���+�3����!�"�����;��������� ����/+770�&������������ !������� �!!��������)��!� �$����������
����%� ��������"�������������������������������������&�����&���� ������$�������$��!�����������$������������������ � �t��������������������������� �����$��������������++
t �+��D ��CD7 ��D�� �+D�E �+7E7 �+��� �+�DD
� D+I 7+E D+� C+E D+� 7+� E+C�
�
2����������������� �� �� �'t�TT���D�E�������� �$������������������� �t�T��+�DD��+
����,���!�� $������!���$��������������������������������������������������$������!��� �������������������!����+�6���!��� ���������������.����������������������������������!���� ����������������� �����-R���!������������ �%��������;�����������+�4��������������!���� ���������+��C������������������������+ ������$�&� �����������������������$$����!��������������;������������������������ ����;���������������+�FD����FE����� ��������!��!��������������������������������� �&���O�&����������� ���� ���� ������������ ���������������������������� ���&�����$��&�������$$��������������$$����!��������&�*��� �$����� #��� ������������� �����$����������������� ����������4�������;���������������&���� �����$� ��������������&������"�+ �6�������� ��!��� ���������������������&�$��!����������&����������**�����������$�������������!�������������� �t���������:��$ ������!�������$�����������$��"���� ��!����������!�&��������!��� �t��� ����$ ������&�����������$ �$���$������&������������������������������������ ������������������������' �� ������ ��������%��� �!� ����$������������� �����������$ �$+ ����
XVII. Delboeufs ljocht eksperiminten.
����,����������� �����������/�%�����+�6;+0�:���������������������,� �������&���/������+���E����+0+�,���!)��+
����:���������������!�������������&���������� �A, B, C���������������������$� ������!����$�����������&����%� ���������������������!� �������������������������������!�"�������&�����%� %���������������$$����!� ��!���� ���������������� �5 �������� ����� ����������&������$������������&����������!�"��$��������������������/����������$��0�&��������!�������
&��������$�������������&����!��� �����������������&����' ��$�&������� ��������������������#����������������������!����� �!��+ �,�����$� ���$�������&�������������$��������!�����$������������&����&����������������$��� �C '�/#��,� ��������� �A �������0���������������������������������$� �$������������������� ������������**���$�������� $��� �����!�!��*����!������� ������������$��� �C����������$���� ����!� ������������� ��������������������$��� �C '�������������)������� �����!�������� �$�������������$��� �A�&������� ����������� �������!� ����������������&� ���**��,��$��������� �����������+ �=� �� �, � ', � "��������!� �������������� �A, B, C������$������$�!��&�������������� $�����������!� �����������$���� �����������������!����������$������������������������ �������!��������������������������������������$������� �����+�,������&�������������$����������!��� ��"� �� ��� �� �'��������!� ���������� �� �'������������ �$���������������$��� �C�&�������������������������$� ����$�� �C��� �B������������$�� �B��� �A�����$����!� $+(���#����������$ �$����������!� �����������"���������� ���������$���������� �������!�3� ��������#� �� ���� �', � "���������������$��������� ����&����� �c�!�������������������&����!��������� � ������������������� �$�������������G��!������&�������$���� ��������������� ��������= ��$������$ �$����$�� $&� ��,� ������������������������&������������������!���������/�%�����+�6;+0����������������&�*�� ���������**��&������������� ������&�����������$� ������������2����������&�����
���9��!����� �c���������,� ������������ �� �6���������������������������� ��/� ��������66+��+��IE0
����� !��
�/�0
�/C0
����6��&������"������$�������������� ����������������&������ �� ������������������� �� ��� ���� �,�����&� �������$� ��������� ������!����������������� ��/�0����������������!������������� �������������2��������&������ �&������������������������ �c������ ����&������&�������������������$��������������� �c��������������$$�������������&������ �� ������ ���� "����������������� ��/C0��������������$����������������������&������������&� ������$� ��������� ������ �������+
����<�����"��� � ����������������������,� ����������� ������� ���/��+��+���+�F�0������������5������������������ ��!�����$��&�������!�����������
������������ ���������<���� �����������������$��������$ �$���&���� ��������������������� ��&�����&���� �����������$�������������+ �6��������������� �$�����$������������������������2��������&���/��+��+�E75��0��������� �$����!��*�����!�������$$��������������$�����������&����$���������&���� ����������� �C '����&������������ ��� ����$�������&�����������"��� $&� ������� ���������������!�������������������������� � �����&����������!�"�+ �9��������� ��������������������� �**������ �c�/+�FC+���0�&�� �C '��&���������������������&� �C��� �A������1��&��*+ �=������ �������!������ ����$����������������� ����&$������$������������������� ��!�&��������&����������������$� ������� ��������������������!���� �������$ �$��������&$��������������!������ ��0�/�! +���%�����+�A6+0+�9���$���,� ������������� �&���������������!����*+�=+�C5D���������������������$ �$������**������&����!��������������$������������$$�����**��/+�F�0������&�����$ �$��������&���������������� ������ ����� ����������������������������$��������������� � �� �, ��� , � "�������#�����&� �����������������������"������������� ���! )��������������� �����!��+ ��
�0�6����������$� �$��!�"������� �����������$�!����������$��������&��!����&�!����� ��!�5���!������$����������������� ��!�������!��� ���������������������������!���������� ������������������������ ��!���������&������������������!���������$���������������������$� ������&�$$����������$��������$���������������� �C �����&��������� �������������������)��������$ �$������$�������������������������� ������"�!� $+ ��
����B��$���������!��������$��������������������� ������%�������������$���������� ���������� �������� ������������ �C�������������$ �In������������!� �$���������$����!���������$� �� �C���B��� �B, A����������������������������������������"�����������������������������$���������������������������������������!������!��!��+
����@����&� ������"�������������������"�����$�����2��������2���+ �E7���+��,�� ������$��� �C '�&���&���������������������$�����������+ �FD���������� ������&��������� �c����������������� � ���������������������������;�������!��&�������������������� ��/C0����� �����$���� ���������������� � ������������������"�����$�����2�������2���������� ��/�0�#��6���R��������������������������������� ��!�&�*������� &��$������������������ �������� �c������ �����$�!��������$ �����' ���������������!�������� ������� ��!���� �c�������������&�����������+
����@�����!���� �������� !����������������� !����������� ���$�������������������������������������� ��/�0��#�!���������������� � ���$���������&���������� �c�������&���$��������"���� ��!����������!�������������������������� �� ���� � ��� ���������+�,� ����������������&������������ ���/+�E7+���+��C+��E0����������$� ����������%��������$$������"����������
��� �������!������!����+���� ������&���������$����$&�������� ����7�����$� �����$��������������� �� ���� �'��������� ������"�������������� ������ ����������������������� $����!����������� $�������$����������������������������&����� �� �"����� ������������� �����C������E�/������������$ �$��������������0������%������&������+ �,�**������������������%����� �� �"�,� ������������!� �$�������/�0���������������$����� �� ��� �� �'�����$$��� �� �" ����������� ������ �c������� �=��+E�]���&���T����C�]��� ��&���������������� ����� �� �,� ', � ����������� ����� ���� �� �&���I�]�!� $��������������&���������$���&�������"!����� ��� ������������������� ��������� �c�$������������������ ��"�����) ��������������&������������$��������%�������������$$����!��� ���������& ��������� $����� ���������+������� �� �T�I�]� �� �'�T�7F�]���������� ���������&�$��� �� ����&����� �c��� ��������������������������� �����������,� ������/����+���0���!��������&�������� ��������#� ���+
����<��&� ������������ �$����+������� ���$������������������������$���"���������� �� ������,� ������������$��!����������������������!���� �c��+������� !����������������� ������T��+E��T����C����T����$�������$$����!���������%����� �C�0����
����������������������������������������������c�T��+E���������c�T����C �������c�T��+��
������������������������������������������������������������������������������������������������������-��� ��$�++�C���F�CD����CE��� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������66+��CF�����CDD����C�7�7 �������������������������������������������������������������������������������������������������������������666+������C��C������CE���
����� ��������������������������������������-��� �6+�/��������� ���������������� �����0�&������������������������+�������&�������$����$ �����������$���&��+�/+�EF0������������$��������� ������������������&�����������!������!����&�����������-��� �66+������!����������������������8��������&�$��!�����&��������&�*��������������������� �c�T��+���� ����� ��������������� + �($&� ���������� ���������!����+E��������������� ����������������&����� ������������� !���������� ���������� �,� ����������������������������+
����N����������������$���&��+�:���� ��/�0�����$$����&������ �� �"�$���������������� �������� ��� ��$������ $������ ��&���� ��������$������������������������������������$��������$�������$$����!���������%������� �������&���+�3�������$������ ���&��$����������!������� !�����������$$�������$�����������,� ���������������!����"������������� !������&��"����������������O
����������������������������������������������������������������������������yn 'e kolom fan � = 0,12
�������������������������������������������������������������������������������ferkeard�C7C�C��C��F�C�C���F����EC�E�I����C���E��F��C
������������������������������������������������������������������������������goed�C7D+D��C�+���I7+�k��������EC���IE�C��C�����FE�I
���
����������������������������������������������������������������������������������yn 'e kolom fan � = 0.5
�����������������������������������������������������������������������������������false������I7+7���I+E
�����������������������������������������������������������������������������������right�����IE+���C�+D���
�$������+ ��D�����7�������+ED��������+DD+
����,���� !������� !����������� ������������ ��C�����D��?� +����6���5���� �������������� ������&�����!����7�$����������� �� �, � '��������������7��?� +������#�!��������� c�T��+E�������**��$����������������/ 0�����$$��� �� �",��� ����������?� ���������&����������&�������� �$���������������� �� �".����������������$������������!�� ������&���������������������$��������������!���+�E�1�$����6�/�����������;��&�����������"����0�CDD+F�����������C7F������������%����� �� �'����+�@������������ ������ ������ !�������������������������%������"����&�������������� �������!�������������������� �$�"����������������� ������%���� ������ �+ ��
C0�N��-��+�6�������������+�E���������� ���� � T�C7F�������/��������+�EI0������ ��!������������������������&������CDD+F����������+ ����
����,�������%������"����&����������� �6+�+�=�����$���&������ �in����&������� ��$�����$������� �� ��������$�������������������� ���������$����"�������������&��+ ����
Totale tafel.
��+ �"� ����$$��� �����������T��+E
�����%����� �� �"
� ��� -��� �6 -��� �66-���
666-��� 6%�
-�� �6;=
-�� �6;�
� I 7F CDF�� CDF�� CDI�F C7D�E CC��E C���F CDD+F
C �D CF EE+E E7+7 ED+F EE+D EF ��+D E�
D �D D� I�+D I�+� IF�D I7+� ��D�E ��C+D ���+F
7 �D 7� �CF+� �CI�C �DD+D �CD�E �DC �DD+D �C�+D
E �D E� CD� CDD+FCD� C7E�7 CC7+E CC��F CD��D
� C� �� ��I+F ��D+7 ��7+F �EF ��7�E �FI �EE+D
F C� �7 �ID+� C�� C�F�D �FE+F �F�+E �IC+F ��D+F
� CC D� E�+F �F+� ��+D E�+� EI ��+F �D+F
I CC E� ��F�7 ��I+� ���+D ��F+7 ��F+E �C� �CE�F
�� CC E� �E�+� �EC+C �EI �DI+C �7E+E ��D+D ��E�D
�� CC �� �I��� �I7+� �F7 ��C+C ���+E C��+D �II+F
�C 7D �7 IE+� IF+7 IC+F I7 I� ��D IE�D
�D 7D FC �C�+D �D�+� �CF+D ��I+� �C�+E ��� ���+F
�7 7D �F �FE+E �F�+� ��I�F ���+� ��� �FI+F ���+D
�
-��+�6+�6��M��!�(�� �A,�!��*�� ����/�����!���0� �� �"�������������E�9��+
-��+�66+�6��) ����������$� �����!��*�� ���� �� �"�������������E�9��+
��������������������-��+�666+�,�����!������ �In�$����������������������� ����� �����$$������&���������� �$�������CE�Q�����+ �V���)���������������+
-��+�6;���+�-&��&�������������"���$���������"�����666�++
�+�-�����&�������������!��*��/!���0����� +
�+�-�����&��������������� ����� ���+
����� $��&����������&�������������-��� �6; �.�������������������������%������&����������� �� �"���������������� �������������������!������ �����������&���������������� �+ ����
����M��$���������������&������������$��������%�������������$$����!���������$�������S��5����������2��������&���������������-��+�6+�&�������������&���������$$�����������������������������������"�������������+ �,����������� ������������� ��$�������!��������������������� !��������������$���$�������������������������!����&�$��!���!�� �+!���5������� �&�������������������������$���&�������� �++
����1���������!��������$ ��$���������������������!����������!���$����������������!����������� �������������2��������&�������$���
���������������$������������� ��!����� ����&����� �c�������$����������������� �����������������������������������**����� ��!�������+ �FD����+���������� �������������������&&��� �!����������������������������������� � �������������������������������!��� �*������&�������������' �� ����������$�������� �c����&�*���������! )������� ����!����&���������**���� ������������������������$��!����$$���� ��������������$�!��&�����!��������� ��������$���������������������� ������ ������%������/��0����$������!�"�&����������������������$���� �����������������$$��������������!������ ����� �� �c�T���������+E����� �����&��������������������$���&��+��$������������$$����!��������������������������#�!������� �c�����$�����������������**��&��������������������������������������������!���������$�������������$�) ���!�����$������������!�� �������������������������$$�����������������! �!�� ��&����������"�� ������������) ��!���$���!���������������%�������!�����"���������������� ������ �����!)�����������!��#� ���+
����N��������������� $�����%���� ������������ ���� $����� ������ ��������������������!������������� !���������� ��!� �!�����������&����� �c��������������������$������&������ �� , � �'�������&��������� �� �"����������������� ��/C0��������$$���������������� $����%������� ��!�������������� �&������������ �"�&��+�6$����������-��� �6+������������)���"������ $����������� � �� ����&����� �c ��������&���������� ���!�������������� !����������� �������������� � �c��������
6$��� �c�T��+7���� ����� ������������������������������������$$����!�+E+�4��������������� ����&&������$� �����&��������"���������' ������������ �#����**���$���������� �c�$��������"��&�����$��$��,� ����������+ �FD�������������"�����$���������� �$��������� �� �T��D�]� �� �'�T�7��]�����������&��������� �In�$����&���������������������������$� �������� �������!���%������� $�������� ��C7�/!��������������0�����������&&����$$������� ��������������������!��������������������������� �� �� ��!�����������������������$����������$�������&���+���� ��������&�������������������� !���������������� �� �"���������� �c�+
�0�N�� ���"���$��������"����������&����
3� �5�� ����������CE�Q�����+ �V���)��������������� �� � T��CF+�'�c�T���DDD+
C0�Q������&[ $��/��b�5�&����0��������$
75E�� �� �"�T��CC+D'�c�T���F�+
�������������������D0�S�����/!���0�1$����� ���������
���D�� �� ��T��C�+D'�c�T�����C+
70�:� ��� ����� ��������������=�����!��
�� ����������$����� �� �"�5�T��CI�7'�c�T��+��+
�������������������E0�,���/�������� ��������0������
������ ����������"���������$������������ �������! �� �"=��DF'�c�T�5E���7+
����(������� ���$�����������"������0�#����������!�����������$��������������������� � �!������ $����� $���������������������������� �c������������������ ������#������!������E0��� ����!���+ �,���� !������#��������$�) ���!���� ������� �c �����������$����� �������!���������������$ �$��&�*������������������ ������� ���������������������&��������&������������������������������/����$���$��������������&�������������� �&�����0�������$�������� �c������ ���������������� ���������$�������������� �������!����!�������������' ������$��*������������!������&��������$������$������������]������������) ��!���������������������������������� �������������������������� �������+ �< �����������������������!���%��&���������� �c����������$������� �������!�������&���"���!� �$' ���������� �����!���%��&���������� �c�����������$�!������ �c��) �����������%���� �����������������!����&���+ �4����$���������������!�����������!������������������ �������������!��$�$��������������$$��������� �c�������� �c��������&�������������.����� ������&���������������������������������������������&�$��!�����2��������&������������������!�������!�������&���������$����������������������������� ����������!��+ ��������������������������������$������ ��������$����#������� !������������� ��$���&��+ �+�FC�����$��!���$$���$�����O��2�&������>��� �� �=��D]� �� � �=����7��]Y��������������� �������!�,��������������� ������� �����'�������������������$$���&������������%������"����&���&��������&����������!���$����� ��&���������� �� �"���� ������%�����������]�����E�]�����!���"������E��]+������� ����� ������������!���������������$� ���$ ��� ����������+
����1"������! )������� ������$����� �����������&������������ �$�������������$���������������� $��������,� �������������/����+��70����������!������������������$$������!��������������������� ��������� �� ����&�������� �c�&������) ��������������������&�����!��������$������������� $�����E�5�7������%���������������� �������$�������������������� ��������������������������&��������� �in������������ � �� ���� � ��� ��$��!���$���������T��D�]��7��������]�/���������������!������������C�]0������ �� �"�� �����&�������������� �������!�&���������������������������������)���������$����������������)������������� ���������$�����������$� ����$�� �� �, � �'��� �� �', � ���&������� ����+����$�����&������������� ��$������� ����������������������������� ������������������&����������$$������������������&��������������$�����������������������������������������"���� ��!����������!��������$��������������������$�����������/�������������������$�0�������������������������"�����!������ � ������������&����' �#������&��������������������� �����������������$$����!���������� ��������/��������%��*�� ���������������)�0������������+
����-��������� ���������������!���E��&���������!������"����$$������������������������$&������������������������&��������� �c���� $&����������������� �������������&�����������������������������������
���&������$��������$��$�����7+�]�T �� ��� �� �������� [K�������������������**����$���������������CE��������������������$�����/&�������������������������������� ��������0���� ������ ���+�N�� �$��������7�]������������ ��������$����������������&����������<�/� $������7�&���������!������ $����!�0��������������!���&����������E�����DFC�����E�F+ �:����������������������!���&������"��������������� ������&���� ����������#��C���������������� ����������!������ !����������!������� ��,� ������/+��70��������� ����� "$��
�0�� �c������������%�������������;������
C0�����C���� �������������� �������� ������%����������$� �����������
D0�����c�>������ ����� �����������������Y�������������� �� ��$����������$���$���������$���#�&����*�����������$����������>����&� ������������������E������7�������� ������!�Y��� ��&����� ����$���������������������� ���������&�*��$��*������ +��
����=����������� ����������) ����� ����!�������&���� $&� ��/����+�I�0�����"������0����C0�����$�������$� ���$������$���&&������� ������������$� ���� ���"$���������$�����������$�������$���������&&��������������� +
����N��� ��!��� �����������!������������������ ��&�� � �c�������� $��#��� ���**���$��������������� �����������!�����$$�������������$�������2��������&��������� ����������� �� �������&&���� ���������������������"���������!����! )������� ����!���= ��$' �� ��������������������������� ���������������$����#�������������������������� �������������!�����+ ����������������
������������ ���� ����������
�����������
XVIII. Hering gewicht testen.
����3����!���$$�����2��������&����&��������������!�&�����-���������������������&�������������������������������!�������!�&���������$� ����������%�������!���������/+��7����1�8+l��,�������/+�DD���+0��:� !������������3����!���������������������������� �#�������"��������������������������������+����+�=�������������([&�����������������������$����������������$� �����������$�������������������������!��&��������$�!��������&�*�!��!��������������������$��$�����$���������$� ����&������� ���������������������������������&����������������+
����,���$�����������������������������������&������$���&���������$�����"���������� !�������$���+
�����0�<���$� �������!�&���������D� ��+������ �����!�&������������!���������������$���������D� ��+��6�� �$��������!���������D� ��+�:����<��!�&����������D� ��+�4�������������$�D� ��+�<���!�&���������������7� ��+������������F ��+�F�(�+����������+�!�&������ �$��� ��&�����������������&���� ������������������$�������� ��+
����C0� ����������)�������������������������' �#�� ������������!�&����+ ����!�����,�� ���$�����������$�����������!� %����� ������ �� �������������)������ �$���������������������$����$������ �������������� ����� �**���������+ �(�$�����&�����������������!�+
����,����������!��!�$������������������ !������������������+ �<��&���������������!�&������� ���)�����&��!�����������#�� ������#������� ���������������������!��!���������!�&��������������������� �����!�&���������������$$���������������������������������������������� �������&������� ���������$������������ ��!�&����������������!�&�������$$���������������������$�������������� �������������������&������ ��������������$����������+ �1�����&�������������$�����������������!��!�����D� ��+�9��D� ��+��, ��&�&��������������������� ����&��!������� ��+�9��� �������$�����&���� $�������7� ��+�9�����������$������������!�&�����&������������������������$$�+ ��������� ��&�!������� �������7� ��+�1&������������ ��+�=����������������������� �5�#� �$��������� �������+
����9�������������������&������$������������� �������&�!��!��������!�&��������� �������&����������������� !��������������������� ������ ��������$����&���������$��+ �<������)��������������� ������ ��������$������� ����������������������$���� ��������������������)�������� �����������������$���� �� ����������$�����������5���$��� ��"����!������������%���)������������ ������ �����������������$��$����������/��������!�&��������&�����������!�&��������������$���������$����&�������$���+�,���&��������$�����������������������$���������������������&��������� ��!� $+�����������&�������&��� ��*!��������� ���$������������ ���������������������+
����-�!���������� �$�����������&������������&�������!�������������������
������������������!� $�����������$� ����� ������������������������ �$��!������������ ����!�&������+ �-���.� �������$$�����&�!�� �!��!�&������������ �������&������ ����$�&�������������� ��&������������ ��!����� ���������������� ����������������� ���������� ������ ����������� ��������$���������)��������$$������ ����� ���� ��������E���!����������������!� $�����������!���������������������� ���������!���������!���������������� ��������&����� ��������E���!���������&��������������!�����������!������&���!���������$��������!���������&����� ���$�&���������� ���������!�&������� ���&������)������&������&&���� �����!��������������������� ����&���� �� ��+ �,�� ���$����$��������$���������&�������$$���$����&���������!�&�������������&����������������$$���$�����������!��������� ����������5����������!�&������!�������������$�$��!��������&���O��M������/���������0�&��������� ������ $�������&�����!�&�����������������������$�&����������������������!�������������!������$�$$���������Q�&R�����$���&�������� �$�����������������+ �1� ����� ������ �$�����&����$�$����&���������� �$��!������ ������ �$�����������$ �$����� ����������!���� ��������!���!��������"������$�������������� �����$����� ���&������ �$�!������ �' �����$���������������������������!�������������� �����������!�����$����������$�����&���� �������$���������������������������&�������������������������������!�������!�&��������������� ����������!��������!���������*�����������$ ������!' ����!��)������������$��� �$�������&����������������+
����4���������� �!!��������������$�������!����������������&���������������� �����&����������������� �$�����������&��������!����������!�&�����"���������!�$ �����+ �N��� ���!��� �������������� ��������������� ���������������������������������������������������������������!�����$��$�����$��������$� ���&�*�����+
����4������� ���$�����������������3����!����!��������$�������������$���������������&�*��&��������������� �$��!��������!�&�������������$��!�������������������������������$������!��� ������� ���$���� ����� ��+ �6+�+�4�$$�����������+�=�$����+ ��0�,��������&�����!��!��� ���������**��
�$���������������������!�������������� �� �� �/��� � �r������ �$����$��!��� ��� �n������������ ������ �!��� ��0������� �����������!�������� �h D,�� �������������2��������&������������������������������������D��������D����!���� �P s������������ �������������������������������!� �$�����������$�������������������!����������!������!�&������+ �6��� ��������!��!������!�����$���������������� ��������������!�������������!���������&�����!��������� ��&��������$���������������������������������������������&&�� ��������������& ����$������������� ��������/� ���+� �D�E���+0���&&������������������&��!�������� ��������� �������%���������!�&�������������������� ������&�������� ��� ���&����������&��!�������� ������������� ��������$� �������������$����$��$��������� ��������&� �������� $����!�&������������������������� �������) ���!�$���$����������+
����6����������$� �$��!�"�����������$������������$�����������$��$�� �$�!������������������2��������&���$���&�������&����+ �-����� ��&���������������#������"���������� ����������������� �������&�$��!���� ���&����&�������&������� ��!����������&��� ��������� �$��� ��������"���� ��!����������!�����+ �:���� ����������������������������������������������������$������������&��������������������$�����������&�!��!���� �� ��������+��
�0���������**������$��!��������&������������������"�����$�����2���������2���"�������&�$�� ��������������������������������� �������� ���� ��������&��!����/� ��+�(+�D�E0���������������� ���������!����������$��!����������������� ��������������������������%���� ��������������������%� ����$���� ���&�������!�������!� $��������������������������"���� �D.�:��$����$�$�������&�����������$���+ �:�������������$����� ���� $&� ��������&&��!����&�����!���� �%)����+
����6���������������$������������������ ����!�&������������������������ ��&��������������� �$����������&������!����"����&����������������!�&������$��������������&�����!�����������&�$��!�� $����������!�������������������&�*�����������������������!�������������������%����&������ ����$$������#��) ����"���������������������$��������� ����������������� ��!����$����"��&����������� �������$���������������� �!�����$��������� ����&�$��!��� ����� ����������������� ���%���� ����������!�������!�&����������!��!���$��������������������������������$����� ���������$���������$��������������� �������!������!�&������+ �,������ ������!��� ������������������������ �P������� �$��!�&���� �P '��� �������������$$����$�������!�&���������������!�&�������������������!���������������������������� 5��%�$��!' �� ������������������������������ �����$����������������)����������������������$$���������������������������2����������������������� ������� �������������$�� �$�������������������$�������!���������������$���� �������!������������������������������!�&����+ �B���� ���&����� ��!��� �������������!�&�������������������������#�� �������� ���&����� $��������� ���������!�&��������������!��� ������������������������������������������������$������!������&����������������������� �����������+ �=����!���������������� ��$)�������#������#�� �$������&����������� ������������ ��$��%�����������$���&�����!������������������!���������$���������$� ���������� ������ ��������/�������������$��$��"������������� 0���$$�������������$��������������O�N������ !������� $&� ���$���������**���������&�������������� ���������&���� �����$�����&���������������!����#��"������!�����������$$���!�&��������������!��!�����������������&��������������$��������������$� ��������������������������������$� ���������$��+ ��$�����!�&���������������������������������� ������� ��$�����������$����
&�*��������$�) ���!����������������������������!�������� ���"�������!�&�������� ������ ������������ ���������"��������������� �������)������� ��!���+
����4������$���&�*������������������� ���!�������������!�&���������!����������������� �������� �!������&�$��!��������3�����!��������� ������������������� ��/;+��%�����+0�1���' �������������!��������$�����������$�����&����������������������$������$���������������!������������$�������������&����������$�����������������$�$���������**������!��������������$�������������$��!�����' ������$������� ���$�����&������������������������!���**����������������� ���������������������&��������������������"���� ��!����������!�������**��"���� ��!����������!���� ���������� ��!������� �P�$��������������$��������������&���+ �3����!���������������������������$�� ��&�����$��#���& �������� !�����&��������$�!������������ ���$$������������� � �������������������������$������������ !�������&��!������������!��������$�$���� ���&� �����$$���� �������������������� ��!�&��������������$$��������������������������������������"��&������ ��$�!����������������������������������������$$����!������������������"����+
����3����!��� �������/+�DE0������������$������������������!�&�������CE�5D����!���������������� !����������������������������!������������ ����������:�����������$���������������������������������������������$�����!��� ��'������������&�$��!�������2��������&��������������+���� �!�����&�������������������+
����,���3����!�����$��������������� ��� �P�������������E���!������������������$���&������������5�����������!����"���� �P�T�D����+��� �5�&��������$������������������ � �� �P�������$������&�!������� ����!�������� �������������������������������������������� ������������������������� ����!�&������������ �/� ���6+��IF��0����������������� ��&�����������$������ ��!��$+ �($&� ������ �������!�/+���DD0�����O������:�����������$��������������&��!����!����������������������&�*��� �$����������&�������� ����������$��!��������������������$� ��!�����������������&� ����"$������������������$�$�����������&���������������������!�+ �6$������������������������������&��$���"$��/� ���6+�ID��0���������&�����&����������� ��������3����!����$���������������"����!��$�$����$$����������������������$$��������������;�������' ���� ��!��� ��� �����������!�����������!���� �����������3����!�����$����������������������� ��&��������&���������� ������������&�*��� �$��������&��������$�!������ ���$����&������&�������������� ���� ����������� ���� $�����������+
����<��&�������������3����!������$������������� ����������$��!��&�����������!�������������������!���� ������������������������������������&����!���� ����������������������!������������$��!����$$�������!������������$��������������!�' ����������������������������
�������������������+
����,���&������������������!�������$���������������������������� $&� ����������!�/+�D�0������!��� ����!�&����������������������������!���������� ������� ���� $&� ��������� ���������������� ��� ������������������������������&���������2���������&��������&&�������' ��"��������!��������������������� �����!�����������$������ �����+
N������������!�������$�����������������������$�&������������������&����������������& �������� ������������������������$��������$���������������� ��������!��� ������������!�&������+�3m��$���������� ������!������&�����CE��!���+� �������� �����!������������ �����+ �,���� �P���$ �����!���� �D������� ������������� �!���������� �!�������������)��
!�&�����&�������$�����$�����!�&�������!���' �� ����$��$�����$������ ���%������$� ���!�&���������������������%������� �� �'����� ����������
������ ������������� � �� ����� ��CCFD�!���������!�&����������&��������������������������������!�&������ �P�����$$��������� �+ �C0�3����!����� ��������"��������!����������� �P�����$$��&���������� ������������ �������������2��������&������� �$����������� ��������&������ �� �������������$� ���� �P,�� �������$�����!!���������� ��� ���� �6$����&���������� �� � ����� �$���&������� ��+ �,���"�����������$�������������+�D����+�I������+����&���������$�������������������%������,�$�����#���������� �$�������������������!���+�D�$������� �!������� ��������+�C������+�I���������������!���+�������� �� �D�������������� �P�!��� ���������������+������������������ ��#� �D =�CC�D =�C���
C0�,��&������CCFD�&���������$$������������������� ���������$�!�������������#�� ����!�����������������������������&���������!����������������������������������&����������&���������&���&���������!�����$�������&�����!� �$��!���#����� ��&��������������������&�����+ �M��� ���x�������� �P�����$$����&����� �c��������
���$�����������������������!���������������!�������� �� ������� �D�T�CP + cx������������%���� ��!��� ���� �� �D�T�c � P + 4cx���!�����������������������������������&���!��� ��+ �:����&����$$�����!� �$��!�������$���&�*� �c��� �x����$$���+ ����
����N����**������������ �������!���� $&�����!����������������&��������� �� �'�������������������������������������$�����&�*�����$�� ������#� ��������+ �,������ ��������������"�������������$� ���� �P�����!� $ �D�#������������������%���������!��������������������������������������!����� ���$�������������� ����� ���������2���������� �D,�&��
��������$� ����������� �����������%��������+ ��
������������������������������������������������������������������������P D
���0��������CE���C������������� �h�C��������������� �h�C�+�
��C0�������E����D������������� �h�D��������������� �h�C��D
��D0�FE��/�D0����������� �h�E��������������
�/�� �h�CD+D�0
��70����� ������E������������� �h��
F�������������� �h�C�+�
��E0�������CE���� ������������� �h�F� �������������� �h�CC���
���0�������E����F ������������ �h��� ��������������� �h�CC+C
��F0������FE���I ����������� �h�IC���������������� �h�C�+C
���0�C����C������������ �h���� �������������� �h�C�+7
��I0�CCE��/CC0��������� �h���C ������������
/�� �h�C�+��0
��0�CE���CC����������� �h���7 �����������
� �
h�C�+F
��0 ������D����/C�0��������� �h�I� ��������������
/�� �h����� �0
����,�����&��������$������������&������ �� �'�������"���!�&����������%��!��� �P������������������������������� ����������%������,�����#�!��!�&�����$��$�������� ��������������������&������������������!������������������$�!��&��������������&�������������&�!����������&����$��������� ��� ��������� ��� ����������$ ������&��������������������$�����!������ ���� �x�&�������������������� ������$���������&������CCFD������� �P���������!�������"������**���$��������������������������� �������� ��������� �P syn!���������������������������������$$��� �� �'������$���������8��+ �4�������� �����$������ �$������������������� �� �'����������$ �$�� ��������������������������$��������"����$������ !������ �����������$$����!���� ���� �������������������**�� �$������������ ������������� �� �!����&���������� �x�����+
����,������������ �&�*������������������������� ���������� ���� ���� ���������������������������"!��!�$�������!���������!� ������������ !�������&�������!��������� ���������������������$$����!������������������������ ����$$��� ���������������������� �$��$�����&������������������$ ������O��0����2��������&�������"�������� ��C0����!�&���� �P���������������$������������$��������� ����$������������$�����������������!�����������$�������� �x�����������������&�������������&���������!�������&��������%�$��!��!�������$�&�����**� �x���!�������������������������������������&��������� �D���������������!���� �D����!���� ������������������������!�������������$���������������������� ��������������� +
����3����!������ �������$�����K���&���$�!�����������$�������$�������� �������������������� ��/+�DE0�&������ !�����������������������������������������!�&����������������$$������������������ �D0������ ������� �P������������!����������!����������������������$��������&�����������!�&���������$�����!�&�������������� �������) ���!������&� ���**���������2��������&������$����������� %��������������� ��!��������$$����!�������������������!�������������������� ��!�������������!�&�����������������' �������������������������������������������$�������������$��*����������������!�����������2��+ ����
D0�3����!��������������FE�������������CCFD�!��������������� ��
!�������������������������������$$����!�����.�#�� ��������������� ���������������$�������������+ ����
����4�������������$$���&�����������$$��������!�����������������������!����������������������������������$ ������������������������ ���� �P�9�������������������!��������������&����!��!������������ ����"��&�������$����$��������������!����� ������������������ ����� ������ ��+
����N��$�$$���������CCFD�!����&�*���������� ����������$�� �������!�&����' �������� ��!��������#�� �������������������������&�����������������$�����$ ������!������$��������������$�����$���������� ��������������&�*��� ���������&� $��������) ���������� ��������� ����������!�&��������! �$���������!����$�������������������&��$!� �!�������������� ��!��������&�*����������$$����!������������&���������$���������� ��������&&����&�����&������!�������� �$���������� ������������$���������!��������� �����������"���������$$����!���� �x�#�������������#�����$���������� ��������� �������������������������������������� �$����������������� !���������������� ��*��������������$�������!�������$���&��������������������� �������!�&����+ �70
����4������������&�$������������3����!�����$��������������� ����!�&������+
�������' ���� �������������!�&�����&����������!������������� ������!�&������������������������������������ ����������������������������������������$$����������� ���������������%������� ����� ���$����������$����&������$���������!������$�����������������������!�������������&������������������$����������� �**�����!�&����������������&����������������������) ��������+��
����,������ ��������� ����!���������/���?� ���� �� �' &�����&��������!���������0�����&����+
P D �
E0
�����0�����������+F�������������� �h��7 �����������
��� �h��E���������������C0�������E���+F�������������� �h�CI������������
��� �h���
�������������D0�����������C+7������������� �h�7C������������
�� �h���E �
�
�����������������������70�������C��D+��������������h�
E��������������
� �h��D�
����E0�D���7+�������������� �h��E������������
�� �h��F��������������0�7����E+C�������������� �h�FF������������
�� �h�I�
�������������F0������7E���+E������������� �h��I ������������
��� ��
������������������������0�E���CE+E������������ �h�C�������������
���70�<���� ����������������!������������������������!�������$ ����������$�& ������$ ������������ �������� ������������� ��%��������$�����$� ������������������$ ������!������������$� �����������$��"� �x�����!�+E0�N���������$$�����������.��������II+E������������+�F���������� ������������������������������ ����$���������������$$����!����������!������������+ ����
����3����!����$$������������� !����������$��!�O��:��������������������!�&�������������������������$��������!���������������� ����������&���������������� ��!���������������� ����������������������!�����#�������������������� ��"�!����������:����������������!����������������!�&����������!��+�=��������������� $�� ������$���������� ����5��������������B������������������� �$��!������������$� �����!�&�������������������� ��������������� ���$��������� ������!�������������������������������������+����������������������$������������������ �$�������������$��!+�����������������!�&�������������� �������������������������� �$��!�����&�����#���������������������**��"������� ����������
��������+��
����-����������$���������� ����������������**����!���$�����������������$�� ��������������� �$���������������� �����&��������$ �� �!���������!������� ������!�&����������S�&�����*�&R�����������"������� ��!���������������������#��&��������� $����������&����������� $���������������� �,�����!�������� ������!�&�����������&����������������������!��$��������� ���&�&������"�������**��&����������������$���&�*��������$���������������#���$��������� �� "��&�������� �$��*���������������$���������+ �,��3����!�����$������������������!��������������������!��� ������� �������$������������"�������� ������������������� �P�TD������ �P =�E�����������!���������**�������������� �� �� ������������������!��& �������������$���������������!�[K��� �P�&���"������!� ��0�' ������� ��!������$�������������������**������� ��&���������������������������$����$���&�*�������������������!��������������������� ������� ��������� ����� �P�&�������$��!������������+ �,�����������������������������II+E������������!�����"������������� ��������� P�&�����$��!����������!��!������"���� ��!����������!����� ��&���������"���������!����$��������������&����!�����������!�&������ $����������������&�������������������������������� ������!�� �����!�&��������� �����#���������!����������� ���������� ������������� �����������!�������������������) ��!�����������!�&�������������������������������� ����!�&��������������� ��������������)������������������������!�&������������� �������� �������&����� �����+ �F0���������������**���$�������������$� �� "$�������$�����������$������������������!�������� ���� �$�������������������&�*������������ �������������������)��!�&��������������!�������**����� ������������� ��+ ��
�0�($&� ����� ��������������$������������������!������&��������!�&����������������������� ������������������������CE�������E���!���������$�������$������������������ �$�����"������ ������������!����' ��������$������������������$������������������� ��������!!�+�#�������������� ������ �� �6+�+��I�����$�����������"!���++F0�,��������#����$���������������,�+�4R �������������S[����!��������� ����������������������3����!������$����������+ ��
��������������$�&�������������$�����������#�����������������������&�����!��O��0�����������3����!��������!��������!�&��������������$����$������� �P������������ ��������$�������� �x������������$��� �P��������� �� �'�$��"�����������&����' �C0�&���!��������� �x����+
����N������ ���������$���&������������������!�������� ����������������&�*������$�������������%�$��!��&�����$������&������� ������������������$�������� �������!������ ��!����������� ����������$�������!����
��� ���$�����$$��#����$��� �������������/� ���+�6+��IF0+ ��0�9����� $&� ����������$$����!�����3����!�����$�����������&����� ��!���5��%�$��!����� �������$�������������!��/� ��+�6+��ID0�����!���� �����&�!�������!��$�$�������!����������!� ��������"����&����������������� ������������ �����$����� P�T�D���!���� ����$�����&�������� ������� �������&������������������������������������������E���!���+ �,�����������$���������� $ �P�&�������$$������ �x�&����������������������� ��!���������� !��������������/� ��+�6+��ID0������� !������&���������� �x I0������������
�����������) ��!������ �hD���� �� ������������&���������� �hD���0 ���� �������� �� �'������������&��� �$������� !��O ��
4���������������
()� �HD �����
p����
1������;6+ ��&��3���� 1������;66+�3����� + �
���
D =���7 P
x�T�7�F
D�T��+�� P x =��I
(��$�� �D�T��+�� P ���������x�T�7��
E�� D��� �CIC I�DC� C���E
���� DF�C FE�F F�C� �I�IF
�E�� D�FE �D7I �C�F C�C7�
C��� D��I FI�C F�F� �I7�F
D��� D�D� F��E IC�� C�I��
4�������������������� ����� ������&�����!�������$� ������$���������$����*������ �HD,�� ����� ������� �P����������������$���$������������ + �=�� ������������$� �������!��&���������� �x,��� ���%��7�F����I����7����������&$����������#��� $����������&�������� ���� ���������������$��������������!�&�����$�������������$�������������**����������� ��������������$ �$������������������������� �� �������������������� �P�D�������T�P�������$�����T�E����� �������������!������������������$ �$����� ��������������������� ����$���������������$����&��������� ���+ �
���
�0�,�����&��$���������� �$�������������$�) ���!��������#�������!���' �&����� �����������$�����������$�����!��������������������+�����$���&�&�������&��� ��������� ����������������$�) ���!+I0�,������$$����!���� �x�&�����#������O�<���$��������������������������*���������&���������� �����$���� $����!����� �P =�E�������������%��������C��D��7��E�������$�$��������������������������� ������ �x��� �������C���!���������&�����������D��7��E' �����������������C��D�7��E����������������������������&����������������+��0 �,�**��$����$����������������O����������������������� ����������
�������� ������� �� �� ����&������ �h D�$�����#������ ������2��������&������������������� �P fan�!�����$���� �x� ��������������+4�������� ������������������������� $ �D������� �h D,�����%������������ �P����������$����������) ���!������� �P + x: P���������������
����$�������� �h D � ����������$��� �P�������&��������$��+ ����
����,���������!� �6A�.�N��� ��+ �6+��I���� ��� �������� �P�T�C��� �P�T�D��������5�����������&�5����������� �D�T����7 �P�����+�� �P�&�����������������&�����$)���������������$$����!���� �x��������������������������%���� ����!����� ���&����� $�� ����������&��!�!�%�����������$$��������� �x���� ������� �$��!�����!����� �P� ��.��������������!����������� ��������� ����!����&���������
� �h D �� �����P����T�C����D���� �����cc�cT�D���c�DCID�
&����� �x�T�DIF����� ��&�����������$������ ���"$��+
����6����������� �������������** ��!����� ���������������������"�����$�������$���!�&����������������$ �$���� �����������������������&�������$$����2����������������������$ �$����&���������+ �=����������$���&��/��<���������������666���FC���DC���+++0O
���������������$�������������"����� �&�����������%���� �����������!������� ��&�������������� ����������%����&�!��!���������!���������������������������������� ���������������� ����������������$����������������������!���� �����������������������$����������$������"��6$����$����������������������� ����!������ ��/��������������&����$$����������0��������! �$��������"�����$������!�&������+�������� ��������� ���$�(���������@��������������������������������.�������$����+++
����,��(�������������/��;�����&�����<���+�A(;66+��+�DCF0�������$�#���� �������������!������������������ ����� ������ ����������������
�!�����$��$�!���� ����������������>�� ��! �����������������������������������������$���� ������������!������������!�����������������Y�"�����$�������������!������������$����!�&��������������� ���������������3�� ��+�� �,���$�������������������&������������ �$������������ ��������������������$$��������������������������) ���!���������$�����"�����������������������$��$�����$���������$� �����������������&��������"�������������������������������+ �,���"��!���� ��������&�������������������$������������������������� �� ���������!�������$��������� ��"����&����+ ����
XIX. v. tooth eksperiminten op kleur kombinaasjes.
����1"�������$�����������������&�����/�%�����+�A;6+0�6��"��&������������ ��!����������&�����!������������������������������$�����/1��*��!����+�,+�(��*+������� ���+�S��� ���+���F7�!���+�D�+�CE���+0�<���������������**�����������������&� �&�*�����"����!�������������������$�����������$���� ������ ����������������&��������������$���&��+�����������!���$�������!���������$�����$��������� ��!�������� � �in������ ������ �n��������� ���� ��!������ �����$ �������!������������ ��������������+
����,������� ��!���������$���&���&��+�,��������������� ������$����������������� ����������������������$��$�����$�����/�������&����0�����$� �����������$ ���� �������������������������$ ������������������������!���������$���������**������ ����/����������$���&��+�<����������������%��!����� ���������0�$����������$ ��������������������������/������� ��������� �in��������!��2��������&��5����)�0�$����+
�����N�����������������)��������� ��*������������ !�����������<�������������������� �&������$��������� �������������/$�������� ��0�&������������ ���������� ���� ������������:��� ��������������� ��$������ �������$�&��������������� �$���������! �*��� ����"������������ ����������� ��������"���������!�5+�1�������������%��*�������������������������� ���$�������*������� ������1��������������������$��$����) ������&�*����������������$������ ������������������������������������$����&�*��#����������������$�5+�9�����������������������!� ����� ���������� ��� ����������������/���� �!�$�0����������������!������ ���������$&� �������������$ �����!����������� !����"�������+�����$�������������� ��$�����������!�� ��! ��������������������� ���������������������$������ ������+�!�� ��!�"���� ��$ ������ ������������?� ��������%���������!����/$&����� ������������ 0�$��$��#��"�+����&����������������������������!��� ������������%�����������$��$������&����������� ������� ���%��!����������������������+ �,������) ���!����������&����������������������������$� �����
$ �������� $���� ��������� ��$����&�*������ ���������������������&�*��� ������� ������������� ���������$ ��������1�����������&���&������&������������������*����� ��� �"������������ �������������2������������ �����5:������������&�������� ��!����������$��%��&������+
����4������������������������������������� ��+ �=��$����� ���������!�� ����� ���������������%��&����!� �$���������!�� �� ������������%�����$�$��!������������ ������������������� ��&���$�%����������������������+ �+�1����!� $��������!��� O ��
:���) ���!�����!�� �������� �����������������N� �&O���7F
��������������������������������cc�cc�cc�c= ��O����I
1�������������������������&���$������� ����+ ��
:���) ���!�����!�������������������������������!����O���I�
��������������������������������cc�cc�cc�cG��O�D+��
6���&��$������**���������������$� ���� �����$ ����$&� ������������� ���������� ��������!��������� ��������������������� ���������������������$��%���������������$&� ����������$� �����(����8������������:������&�������������! �$+
����,�����������$�������������$$�������� ���������#� �$�����������$� �������������������������!������$������������ ���$ ������$���������+ �3����������*+�=+��� �� ���������������!�� �������� ��&�������!�"������&��$ �����������!�������������$�& ���= ����� �!���&�����&��$��������������� ��!�� ��$ ������)���+ �3�� �6��� ����� ��������!������������+
����9������� ��!��6$�#��������������$��� ������� ���������#�� ��$����������������$�$������������$������� �� ��&���������������������� ������������� ��$����$ �����+ �3����&���������� �������$� ����&��������� ������������#�+ �1��&��������!� $�+�=+O
������������������������G������ �������!�� ����������������N� �&O���F� ��
��������������������cc�cc�cc�= ��O�C�I��������������������������������S������G���������S����O�F�FF
�����������������������������cc�cc�cc�G��O����E
@������������������!���$���&����O ��
����������������G������ �������!�� ��������������������O�D�E���������������������������������cc�cc�cc�N� �&O�C�EI
�������������������������������cc�cc�cc�2�� ��0�O�C+7C
�������������������������������cc�cc�cc�= ��O���F�
������������������������������cc�cc�������» c�S����O��+�I
����4�������������������!�����&��� �������������"$�����������$� �����$ ����� ��������� �����!������� $�����������!� ��"�� ��������������&�������� �%�������������!������ ��������!��!������� ��&���� � ����������������������� �!�$�����+ �4�����������������!�����������$������"�����������������������$��%��������������������������&� ��� ����� ���������� ���������!��������������� ��$ ����/�� �� �!���������� ����+�(�$�+0�2�� �����&�*�+ �,�**������������������������+ �5�<���$����������� ��$���������������������������������� �$�����$�������$�! �*�����$�$��!�������� �$���#� �$���������������������!��!����$ �����$��! �*������������� �������� $���&������������������ ����������� �������) ���!������������� ����!���������"�����$�����+ �6������$������������$$������������2��������&������� ���$���������������) ���!���!�����!����������������� ����$&��������������$ �$' ����&�����+�����������) ���!�����!���������������������������������!���������+ �C+7��D+���F+��$����!����������������� �������) ���!������������������+�,�������!��!�����**��������$�������������������� !��!��� ��������!��!������� ����������&��������&�������"�������������������������������� ��*�����$ ���������������!+ �4���������������������������$���������������������������������������!�������� �����$����� $�������������������� ����������� !�������� �$������$���� ����������� �����1�$��� ��$ �������������$$����������!��������������� �"��&������������� �$�!������������ ���%����������� �C0��������������"$����!��&���&����!�����$�&���� ����!������&���������!��$���������+ ��
�0� �� �!��+�� �C0���6��� ���&����� ��!����������$���&��������&������������$�$�����!�!�%���+��
����������� �����!���������$�������������������$��������� ������� �+
�����0�6���$������� ���!�"���������"���$��������������� �B������������ ���!�� ����������$��&������������������� �G�������!�� �� ������ �$��������"���$��������������� �g����$�������&�����������������������$�������������������������!��$�����������������������!��� �������������������) ���!�����
������$����������������������� ����&������������$������� � ���&�����
!��� �� +�6������� �g�����1�����������/�"���������������
�� �n�����������0��������$��������) ���!���������� �$��������������!�������&���������������� �g�����������!��� �� �mg,�����&�����!��� �� �m � g�������������������������� ��
�� �� ���� �� �� �
����C0�6��������� ���!�"��������������!������������ �B,������������$��������!�� �������!�"������������������� �G�������� ���&��!��������������� �b�����$����������!�����������������������������!��� �b�� �� �b�������&�����!��� �� �μ � b����������������������������
�� �� ���� �� �� �
����������2����������&������� �������!�������� ���������&����� �$�����&�*������ ��' ������O
�/�0,����������������!�������2��������&���
��������������!�� ��
��������������� ��+
������ �� T��
& ���%+��������"� ��������������$�"�!� �$������������������
$&�����!���+
����<���������� ��������������������� �B��� �G��� ���� ������&���8��������������� �����������������$��� �x�������$��������������) ��!�������!��� ���� �������&����!����� �$������������+ �9����$ �$���������&������!����������
���������������$� ������$������&����������� � ��� �� +
����2����$�&�������!�������&��������������� � ������������$�����������**��������������&���������O�������� �����!�����������$�����/++����!�����A;60�����������$��$����������������&��������!�������� ��� ������$� �����1�����������#�������������&"�������������������&��$�������&��������� ��������������$� �����!������"������������$� ������ ��������������� ����� ������ ��$�������� �������$+ �����"����� ���$���������������
������"������� ��������������$� ��������&�$$����������� �������) ���!������������!����$������������������������2��������&����������������$������������� ������������ �$������&��$���������� ��!�����) ���!�������1�$����A6+ ��������$ �$��������$������$������������������!�����������!��' �������������&�������������������**�����������������������������!����������$��!����������&�$�� ���������$������������$���&��+��������$$��-�!�������������!������������ ��������������$�����������$�����$$��&�������������+ ����
XX. Oer de fraach fan de matriks fan it psychophysicalaktiviteit.
�����<�����$������������ ������� ��$�������� ������������ ��$��%������&����� �����������$������ ������$ �$���� ��0�:���� ����������!�����&�������$�����������!������������������ ��$��%�������� �+ ������**���$��%������������ ��!��� ��������������������������������������� ���������������������������������� �$����������������������������� ��$��%�������� �� �������$����������$����������� �m����������&��$����/������ ������&��$���0����������� ���� �v���� ��� �����&�!��!����������"��&���������������' ����������$$���������������$��!���� �������������!��� ���������� �������������#����������� ������ �����&� ������������ �������������������� ��������� �����������+9� ��&� ���&���� ���"������� ������� ������������!������ � �mv�C����� �� �, mv�C������������
��� �mv�C����� �b,����!��� �� ��� �� ���� �� �� �� ' ����$�J���������C��������������$��������������������� �K��� �k�!���+ �1� �������$������������� ����������������������������������� �����������!��� ������������ ��������������� �����$��������������������������������#��������!���$��������������������� �������������� ����&���������������� ���������������������+ �1������������������������� ��$��%������$����$�$��$��� ��"��&�$$� ��������&�������) ��!����� �������������%������������ ����&������ �� �&�����&�$�� ��� �������� ��+
���0�6�����������=������������������������������������������������$ �$������������&�����������������������B�����������*�������%�����+�A;+ ������+
������������ ���� ����������
�����������
����:"������� ������� ���!����&����������&&������������������� ����������������������!������������������!�������� �!������������� ��$��%�������&��$����!��������� ��!�������� ����������������� �����������"������������"��������' ������������"���&�������������� �!������� ����������$���������&������� ������������ ��!��������������� ���������������������������������� ������� ��"��&�$$� ������������!��������������"������� ��������&��������� �����������!�������������� �!������� ���������������������������"��&�$$� �������� ��������������������� ������������ ������$������ ������$ �$������������� �������������) ��!������ ������������ ���6+ �66+�?��+�6$�&�������� �����DC��
����:��������$��������&�����/� ��+�66+����0��������B�����������*��������� ��!�� ��!������������"����������������������&� ���**�������� �MV�C��%�������� �in�C�n�C������ � �in������ ������ �n��������� ���� ��!������3����������������������������#������� �������������� ���� ��!�� �� = in�C�n�C�������������$������ ����������T �op�$���������������!�������������������������) ��!���������!���������������������� �!������%��������������� ��$��%�������&����� �������������������!���������������������������������%������!�����+
����4�����������������! �$����������� ���$������������������������$���������$)����������$��������������/� ��+�66+�CCD+�CDE0������������������� ����%� ����������������!�����������������$������ ��!����������������� ���������� ���&����������������$�������� �� ������������� ��� ���������K���������� ��$��%���������� �� �&���������������!�����#������ ���������������������� ���������K����������������$ �$�������$��������$�� ��������� ��!��#������������������!�/���!������0���������!�����&�*���$���������&��������������������+ ����������������*����� �v�������������%�������������������������� �����&�������������� ���&�!��!������$������������ ����������������� ����������������*����� �� �� �����������&�!��!����������!�������������������!����������&��������!���%��������� ���������� !���������������� �&���+ �C0�N����������� $&� ���&���������#������������������ ���&�!��!���������&&����������������� ��!����������� �%����������������) ���!�����������$ �$��!���� ���������&����� �� ����B�����������*� mv�C�������� ���� ���� �v���������� �������������!� �� ��������� ��!���������� ������������ ��! �n��������� ���� "���$ ����������� ������$������������������������������� ����� ��&������ ��+ ����
C0�?���� ������ ��!��&���!�������$������������ �������������������$�������������������"�����������#�������� �����������������������!���������� ����������� !���������������� ��$��%�������������"����&��������#����&���&�*������������������ ��������$����
����������$���$�����������������+ �:��������������$ �$���������������"����������$� ������!������ �������&��"�������������$���#�+��
����1��������������!���� �������������������� ���������������������!�������� ����� �in������$ �$������������������!��������� �����!������� $���� �����������"��&�$$� ���������$$����� ����� ����������!�&�����%��������������������"�� ��!���������� ����� �in���**������ �����������!� $ �v��� �� �����"�� �������� �����������������) ��!����� �����������B�����������*��������������!� ����������������� ��$��%������������!�!��������K��� ������������ ������� �����+
����,�� ��� $&� �� �n�"������$ �$���� �in���������!������%����������������������������!�$����#� �� �����%���� ������������� ����������$$������������������!����������������������� ����� ����������$� ������������ ������ ��������������������� ��$��%���������������������� ��������� �� �v��� �� ����� �� �&�$�� �+ �N����������$���&��"����� ��+ �66+�C��+�CCD�� �$���������������������� ����&�%������$����������������������*������%��������������������������%��������� �! �op,������%������!�� �!����������������*������% �nei�C����$����������������#������� ����������� ��!�����������!��!�����������������) ����������� ��!������������������������*� �op,����������������������&���� �op�C����� �� �������������!���&����+
����������� �$����O
����1����������!�� ��������!��������� ����������!��� �v�#��������������#������� $��&��������� �v������������$��������� �b�!����������������������������%�����!��������� �����������$�� ������������ ������) ��!�������� ���!����� ��!������������ ������� ����� ��� �t�&�������������� ����� �� �t��������"��&�������������)����������������!������ �������
v�������������$��������� �
��� � �in������ ������ ��� ����������$��������� ������ �' t������!�������� ������ ����������:���������������� �� ����(��� �������"���������� ����������$����� ���������� �T���
����,��"��&�$$� ���������� ������ ��������� ����!������ �S � �����������
T�B�/��\�n0
=����!��������"�
+�
�����
����2�������� ����������������� ������������� �� ������$ �$�������������� ���������!������ ������ �� �b��������� ���� �� �� ��������������������
� ���� �
������������������!� �$������������ ��!�
1"�� �� ������$������%���������������������������� ��! �n,�$�����������**��
����� ������� ��� ���� �� +
����,��������$$������"���������!��� !����������$� + �,�� �������������!�����&� �in��� �n��������������$������� �op,�����$���� �������$���� �in�_�n�_�� ��&������ ����������� � �in��� �n���%��*������) ���!������������������������������� ��&�������������������*��������������������������� ���!� $' �& ���������������&���������*����������� �op��� �in�_�n�� ��&��������� ���_������������������������������ ��������������������� �! �op�C�T� �! �oan�\� �! �n�����������!�������������� �n�!����������*+�=+�������� ��������!���$�&�������!�����������������$������!��,��������&�������$$���������� ���B�����������*�������$�%���������������� ���B�����������*������������!����������������������������������������������!������������)��������������������� ������ $&� ��������� �v���&� �������� �������)�������"������$���������*�+
�������� ������������������ �������$� ��� �� ���������������������2��������&����������������"�������$$������������������� ��� ���� �in�������� �n���������!������ �������$������������������ �$�����&�� ���������$ ���� �������������� ���������� "���$��������������� "���������������"��������� �������������� ���������$$�����$����$������������������������������������ ��������������&&�����$��������� �!������%������
��������� ��$��%������ ��%��������� ������� �����������������!��������+ �9� �����"������� ��!�� $&� �����������!���� ��������$��$����!��� ��������) ����������� ��!���� ������$�� ���!������ ������$�������&��$ �$��������������������������.������� �$�������$������&�*���������������� #���$����������+ �,���������������������������**��������������/� ��+�66+��F7+�E�����+0�3������!������������� #�������������!�������&������������������&��������������������+ �-������������ #���������� ��!����������������$�����������������������������3� ��� �*�/��#�*��������+�-��������+������+���%�����+�6A+��+�C�D0����MM�4R �� �D0�/=��+�,+�1����+�1��+���F��+���Il������������� ����� ������� �fan�_�������!���� �oan������������������� ���� �� �����*������ �v�&������"������*���$�$���������**���������&�$�� ������ $&� �+ �om�C����� �� ��) ������#������� ������ $������ ������!������ ��!����&�%�������� ����'��$������������� ��!������&������������&���������!��$�����$$��&������ ���������� ��!�����#����!��������������"�����#�������������������������������������� �$�������� ���!������ ��!�������������&������ ���������) ��!������$��%��������������������������������������������������$��%�����������������!����$ ��������������� ��������!������ ��!�����$ ���������� �����������������������$����� ���$$�+�$������������������������������������������ ���������$�����!��"������$��+ ��
D0�=�4R ���������������!������ � �� ����� �� ����B�����������*������������ ��!� �in C�� �C�&�$�� ���&������"���������� ��#$����������**���$���������� � ������������������� �k��� �b���������$� �������������������&&������$� �����&������� �k�&��������������������"������!�������-����1$�� � �b���$��+ �1����������!����� �� � ��%�� �op�_�,������ ������&��!���� ��������� ��������� �k��� �b�����������&��+ ��
����N���������������������������� �� �fan�C����� �� ��������&���������������#������� �����������������2��������&����� ���"������� ������� ���������&��+
1�����B�����������!�����2��������&�����������$�������������� ��$��������������������������������������������%���������������������!����� �in�$���� ��������� �n����$�������������� �� �n�T��������������������������!���� �n��� �in�$��������������� �� �in�T���������$���
�����������! �te������� �op�_�������������� ������$���������������� �� �
��$ �$ �� �!��!+
<����$�����!��������������!��� ������������������ �n���B������*������ �in���������$��������2��������&���$������������ ��� ���B������*�
����� �� �����!�����������������&���������&������&����������**���&���������������������o�������������������&�������������������������������!�������������) ����������� ��!���&������������������ ��������� �� ���������� �������������������!������� �$������������������������&�*��������������������!���������������!��� ����������������������� ��$��%������&�������&�����������L �������&����������� �������������2��������&�����������!��� �����B������*�������� �n��������������� �in�!������ ��$��+ ����
XXI. Resumé.
�����0���������������������� ��+ ����������������!���������������� ���������!� ����&�!��������$����� �������$ �$��������������� ���������$� ���������$����������������������������������!�����.��������&��������������' �4���������&��������!��������������������������&������������$ �$�����������&����������������������������!� ��������������������$ �$��������������������������� �����������������������������������/���$����������������0�������� �������$����������������$ �$����������� ���������$� ������������������$�������������� ������������������� ��$��%������/��������� �$�����������0�-���� ���� �����/�%�����+�6+0+
����C0�@����� ��&��������������������)�������������������!����$��������� ��"������$������� �������$ �$������������ �������$� ��������� ���%������� �������������$� ���2��������&���/�%�����+�66+0�<���������������������������� ��������$��������2���/�%�����+�66+0�:������������$ �$������������ ����� ��#����$� �� �!������$��4�K!����*�/�%�����+�66+0��� �������������&���������� �%����!�&��������&��$����!��&�*�������"�����$�����������������������&�������2����������$��������� ��/����&� ���**����������$�������$���������$� �0�����"�!�������������������� ���!���*�����������������������!���*������� ��!�&���������!���"$���������!������ ����������������� ������������������������ ���!�����������"����������� �$�����+
����D0�@�������$$��$���������$�A;6������$$���������$$��+��A;66+ ����A;666+����������������;�����*�����!��������������"���������"��������!����������� �����!���������$� ����� ��������!��!���� "������� ��!�&�����!���������$�������������$���$� ����������$����������2��������&��+ �3��&� ������$���������������
������������ ���� ����������
�����������
3� ��� �*����<������/�%�����+�A;6+0�-����������"���� ��!����������!�����2��������2���������������� ��������������������$�����������!�������������������$�������������!�����$����������������%��������������������$����,� �������/�%�����+ �A;66������*��+0����,����&� �$��/�%�����+�A;6+0����������������!��!���������&�������������� $&� ����������!�!�&������$�����������/�%�����+ �A;666+�),�� ���&��������������������� ��&�����������"����&�������� ������!�����&�!��!��������������������������&���������������������B� �������&���������/�%�����+�A;6+0��!������������������$$������ ���!�����+
����70�6��$���2��������&������������ ������%���� ������������ �!����&�������� ������������� ���������������$� ����������������������� ���������#������&���&������������5��� ��!������� ���� �������"�����������$����������$������!���/�%�����+�;66+0�?����������������&���&��������������� ��!���&������������$������!���������������!����$$�����������&�$��!��������&�*����/�%�����+�A;6+0+ �,���2��������&����� �����������$ ��������$� ����&������"���� ���� ��� ���������������������������&����������������$���������������(�����$����,����&� �$�#��/�%�����+�A;6+0��($&� ������ ����������������������� �������������� ��!������������#�!��!������������$�����"�����������!������ ������$� ���$�����/�%�����+�A;6+0+ �9������!���������������� ����� �A������� ��!��� �n�&������&������!� $������$ �$������ �$���������!���� �������� ��&����$&������������������������������!��!������������� �� ��������������������!����� �in������?������������ �n�A;6���&&�����������/�%������++����1��+�A6A+�0+
����E0������ ��� ��&�� ������&�������2��������&������������ �&�&����������������� ���!���*���������������������������� ���!��������������������"$����������������!����������������� ��!�����������������$$��!��������������������&�!��������������$ �$��������������� ���$������������������!������$$���������$����!���*�������������� �$����������� ��� $�!������$��+ �3����!�����$�� ��������������&�*���� ����$�����%���������#�&�������������+ �4���$�����**��� ������������������������!���*��������$��������� ��"���� ��!����������!��������&�������������������������&�$��!��"�������������������$��������������$�� +
�����0�,���2��������&���&������$������������������ ���������������������������� ����������*����������� ��������!��������� ���"���&�) ������"��������� $������������������$��������������!����$��$����$�$$����� ���/�%�����+�;+����;66+0��<���������������&������&����� ����&&��&����������� ������ ����������������!���%���������!�&������� ����� ������ ����������������!������ �����������������������������������������,� ���������(��!���/�%�����+�A+0+
����F0��������������������� ��!��� ��!��������$����������������$����� ���� ���������$�����$� ������� �������� ������� �����$�$����������������������������������� ������������� ����������!��������� !�������"����&�*������ ����� ���������$��� ������������ ����������������������� ������&�����!�������������������������������� �����������$������������$������������**���� ������<��� ������$��$ #*��������������$����� ���� ���������$��������� �����������������$���"����&������������� ��$��%�������������&��������"������� �������$ �$�����������!���� �$������������$��������+
�����0��$���� �������������������������� ���������$��������&���#������"�������
����������&������������� ���������������$�������� ����� ���������$����$���������$� ������� ���� ����������.��������������$����!���*����) ����������$������������������������ �������������2��������&����������� !������������������������� �&������4�K!����*��������������������"������������ ����������������� ����� ���������������������������&� ���**���������) ���!������������������������������� �$��"���� �**�������������� ��$��%������������&�*��!������������� �������� �!������$�����$�������������������� ��$��%�����������������������$��������� ������������������������$���� ������%��������������������� �$����������� ��$��%��������������)�����������$� ����������� �������!��������������������������!���*���"������!���������������������$��"�����/��� �;0+ �-������� ��!����������/������ �4�����3����!���������0� ����������������������������$ �$��������������) ��!������) ���!������������������� ��$��%������������������$��������� ��"���� ��!����������!�����2��������&��� ��%������������������� ������ ���!���*������� �����&���&������������!�����.�������������������� ��$��%���������.������ �!������$������) ���!���������$� �������$ �$�����/�%�����+�;666+0+ �6$���&��!������ ��������������/���%�����+�;666+0��2�� ���������������$�������� ��������� ������������"����� ���&�����������$�� ����&�����������+
����I0�9����$ �$�������������������������&������!������#�!��!�������������� ������ �$�������������������������������������������"���������������&�!��!���������������������������������) ��!���%����������������$������ ��������������� ��$��%���������� ����������������� �&������������������$&�������������&����!��!������������"���&�����!���� �$�� ����������+ �6���� ��!�������������������������� �$���������������� �&����������������������#������������������������������ �$��������� �����$$���������**������������� ����6A����������%������++ ���&����+
������0�6����������!������������� ��������������������������������� ��$��%������������&������������ �+ �N���%�����+ �AA�.�6��� �$����������������������B�����������*����������&�!��!�&������#�!��������������� �������������#������� ����������) ��!����� �����$���������!���&������������+ �4������$�����!���� �$���$��%��������������������������"������� �����������������������!���������������������) ��!����� ������������������#������� ��������$ �$�������$$���!��� ����������&�!��!����AA+ �1�$����&������������������!����&����� ����� ��������*���������������$)��+
������0�-��$������9�*� �����������������!���$�����*��������������� ��$��%������������� ��������������$��#�����������$�/���������������!0���!���$�����������$��$��$���������$����������������� ��������&���������!���� ����������������$ �$�/�%�����+�A666+0�� �5�6������$� �&��������������� ����&����������������$�����������#����$� ����"�����$�������������!���� ������$�$���������� ��/���!�����A66�++0+
�����C0��$$�����N���������������� �������������������� �&�������������� ����������������!���������3� ��� �*��<�������=����������� �������=���������,� ��������������!��(��!���������� ��� $&� ���� !���������������������������������� ������������� �3� ��� �*���������� ������������������� ����������#�&������!���������������� ��! �����������������������&�$��!�����2��������&���������� �' ���� �������� ��������<������&�������"���������!����.����������������� ��� ��������������
���� ���!���*������������������ ���$�����&������������� ��������������"���������������������� ��!���+ �,���!��%���!���� ��������� $�����&������� ������ ��������������� ���������=����������� �������������� ����������&�����������������������������������$��������&��������������������� ������%���$�������������������&&��"��������,� �����������$���!�����������!��!�/���$��+�6;+0+ �,������� ���(��!������&�$������������������������������� ���$�/6;����A+��%�����+0�B����������������������$����������� ��� �&�����������������+ �,����������"�����&��!��������������������$���&������&&��&�����������"��#���������� � ���������������%��&������=����������,� ����������������!+ �,��������������������**��%��&����������������!�����������������������������!������=���������/�%�����+�6;+�����%�����+�A;+0��2���,� �������������$���������!�/�%�����+�A6;+0+ ������������
XXII. Epilogue.
����
,��=�� ����$�������&�������������$$���������������������$��������������� ���������������&����' ������������� �����$�����$)��������������� ��&���������������������$�����������������������������������+