LAI{PIRAil A
PROSBDUR ATIALISA
1. PenEukuran oH
Pengukuran pH dilakukan denElan nenElEunakan pH
"po r tab le d i g i t a l " . La ru tan bu f f e r s t anda r f os fa t pH
pH 7 d igunakan untuk nendkal ibras i a la t tersebut .
HenElukur suhu sanpel dan set pengatur suhu pH neter
suhu t e ruku r . 75 n l sanpe l d i t e ra pH nya .
2 . U j i To ta l Asan
nete r
4 dan
p a d a
sanpel d i t iabang seberat 18 gran keaudian d iencerkan
dengan aquadest dan dinasukkan ke dalan labu takar hingga
ad 100 n l . Dianbi l dengan p ipet vo luae 25 n l dan d inasuk-
kan ke er lenneyer , kenudian d i taubahkan 2 ' - 3 te tes
ind ikator phenolphthale in 1Z dan d i t i t ras i dengan larutan
NaOH 0,1 N sanPai narna sanpel berubah neniadi nerah nuda'
Hasi lnya d ih i tung dengan runus sebagai ber ikut :
n INaOHXNNaOHX0 ,09XFTo ta l asan ( l ak ta t ) = x 1002
Eran eanpel
F = fak to r penenceran X 4
! . U i i Kada r P ro te i n
sanpel d i t inbang seberat 5 Eran, d inasukkan ke dalan labu
k je l dah l 500 n l , d i t anbahkan ba tu d i d i h dan 1 t ab le t Se '
d i tanbahkan 20 nI H2SO4 952, kran a i r d ibuka dan sak lar
d inyalakan, d ipanaskan h ingEla l tarna h i iau dan d ind ing labu
t6
be rs i h , d i d i au rkan se lana 25 - 30 .nen i t . E r l enneye r d i i s i
deng fan HCI 0 ,1 N 50 n l dan d i t anbahkan I - Z t e tes ne t i l
ne rah , kenud ian d i t ambahkan 100 n I aquades t pada has i l
des t ruks i d i l abu k i e l dah l , t ambahkan NaOH 10N 100 n I
pe r l ahan - l ahan h i nE lE la d i pe ro leh wa rna b i r u , d i t ambahkan
se rbuk Zn , dan t anbahkan s i sa NaOH, kenud ian l a ru tan
d ides t i l as i dan has iL des t i l as i d i t anpung pada e r l enneye r
yang be r i s i HC I - dan ne t i l ne rah , des t i l as i d i hen t i kan b i l a
has i l des t i l as i nencapa i 200 n l , d i cek pH den t l an ke r t as p l l
( suasana asan ) , sak la r dan k ran a i r d i na t i kan , kenud ian
has i l des t i l as i d i t i t r as i denE lan NaOH 0 ,1 N sanpa i wa rna
be rubah da r i ne rah nen iad i kun ing , d i ca ta t n l t i t r as i dan
d i l akukan ha l yan€ sana un tuk b l anko .
Z Pro t = 1002
4 . U i i Kada r N i t r oPen An ino
Sanpe l d i amb i l 10 g ran d i t imbanE l pada beke r , d i t anbah
aquades t 50 n l dan d i aduk honogen t i ap 3 nen i t se l ana 15
nen i t . D id i ankan se lana 3 nen i t kenud ian d i sa r i nE l den6an
ke r tas sa r i ng dan d i anb i ] f i t t r a tnya pada l abu t aka r
sampa i ad 500 n1 ' D ianb i l 15O n l pada beke r 250 n l dan
dievaporas ikan sangai 40 n l pada penangas a i r dan d iaduk,
d i ne t ra l kan deng lan i nd i ka to r pheno lph tha le i n , d i t anbahkan
1 n I O ,1 N HOAo dan d i d i d i hkan seLana 5 uen i t , d i sa r i nE !
den€an ke r t as sa r i ng , beke r d i cuc i dengan aquades t panas
dan koagu lun pada f i l t e r d i b i l as dan d i be rs i hkan -
Sanpe l d i anb i t 20 m1 , d i t ambahkan I a ru tan pheno lph tha le i n
(n l b l - n l sp )XN NaOHX 14 X F Konve rs i ( 5 ,75 )
gran sanpel
SB
- f o rno l ( 50 n I 402 Fo rna t i n + 1 n I 0 ,052 pheno lph tha le i n
da lan a l koho l 502 ) . Kenud ian d i t i t r as i dengan O ,2 N
Ba(OH)2 h i ngga be rwa rna ne rah i anbu . Keuud ian l eb ihkan 0 ,2
N Ba(OH)2 dan d ieatat penanbahannya dan d i lakukan t i t ras i
ba l i k un tuk nene t ra l i sas i dengan 0 ,2 N HC l '
Di lakukan t i t ras i b lanko dengan real ren yang sal ra te tapi
denElan trengEunakan aquadest sebanyak 20 nl . Dari hasil
vo l une o ,2 N Ba (0H)2 VanE d ibu tuhkan un tuk nene t ra l kan
eaDpuran, d ih i tund dar i vo lune t i t ras i yang d igunakan
untuk b lanko. l laka N - Anino d ih i tung sebagai ber ikut :
1 n l 0 ,2 N Ba (oH)2 - 2 ,8 ng N i t r ogen An ino
z N i t r ogen An ino = Be ra t N i t r o (en An ino t e? t i t r as i x 1002Eran saapel
3- 5 .
Dalan percobaan in i panel is d i tentukan sebanyak 10
orang. PenElu i ian orElanolePt ik da lan Penel i t ian in i
ue l i pu t i A rona , Rasa dan Keken ta lan . Con toh da f t a r
per tanyaan u i i penbedaan adalah sebaEai ber ikut :
TanBEal :
Nana pane l i s :
Pen(u- i ian aroaa "Sovr lhur t " seaara or{Anoleot ik
dencan Ui i PerrbandinP Janak
Anda nenghadap i sanpe l be rupa "Soy thu r t " , un tuk
dibandingkan arona nasing-nasing sanpel , harap saudara
bandinElkan denclan sanpel yanEl berkode P (Penbanding) ,
apakah sampel tersebut nenpunyai arona nendekat i a taukah
jauh be rbeda da r i P (Penband ing i ) . Tu l i s kan t anda s i l ang
(X) pada pernyataan-pernyataan tersebut yanE anda anggap
paI ing sesuai dengan perasaan anda.
KODE393 364 385 453 404 445 5S3 584 575
Anat sangat asan
SanBat asan
AsanAgak asan
Ne t ra IAgak t idak asan
T idak asan
SanBa t t i dak asan
Anat sangat t idakas all
Pendapat anda terhadap Produk in i :
Anat sangat asan
Sangat asan
AsanAgak asanNe t ra lA6ak t idak asan
Tidak asan
Sanga t t i dak asan
Anat sanElat t idak asam
=9=8=7=6=$= Q
= != l=1
t , .
TanEgal :
Nana panel is :
Pent ru- i i an rasa "SovEhur t " secara or t rano leo t ik
dencan U i i Penband inp Jar ,ak
Anda nenghadap i sanpe l be rupa "SoyE lhu r t " , un tuk
d ' ibandin ikan rasa nasinEl -nas inEl sanpel , harap saudara
band ingkan dengan sanpe l yang be rkode P (Penband ing ) ,
apakah saurpel tersebut nenpunyai rasa nendekat i a taukahjauh be rbede da r i P (Penband ing ) . Tu l i s kan t anda s i l ang(X) pada pernyataan -pernyat aan tersebut yang! anda anElgappa l i nE sesua i deng lan pe rasaan anda .
KODE393 364 385 453 404 445 593 584 575
Anat sanE at asan
San€at asan
AsanAEak aean
Ne t ra lAEak tidak asan
l idak asan
San€at t idak asan
Anat sangat t idakasau
Pendapat anda terhadap produk in i :
Ketarangan :
Anat sanElat asan
Sangat asaD
AsanAEak asan
Ne t ra IAgak t idak asan
T idak asan
Sangat t idak asan
Anat sanBat t idak asan
- o
= $
=7=6:5-4- e
= l=t
TanggalNana pane l i s :
Pencu - i i an keken ta l an "Sovchu r t " seca ra o r {anoLeo t i kdenpan U i i Penband in l f Janak
Anda men€hadap i sanpe l be rupa "Soyghu r t " , un tukdibandingkan kekenta lan nasing-uasing sanpe) . , harapsaudara bandingkan dengan sanpel yang berkode P(Penband ing ) , apakah sanpe l t o r sebu t nenpunya i keken ta l annendeka t i a t aukah j auh be rbeda da r i P (Penband ing ) .
Tul iskan tanda s i langl (X) pada pernyataan-pernyataan
tersebut yanEf anda anggap pal ing sesuai denE an peraaaan
anda .
KODE393 364 385 453 404 445 593 s84 575
Anat sangat kenta l
Sanga t ken ta l
Ken ta IAgak kenta lNe t ra lAgak t i dak ken ta l
T i dak ken ta l
Sanga t t i dak ken ta l
Ana t san8a t t i dakkenE ,a r
Pendapat anda terhadap produk in i :
Ke te ranE an :
Anat sangat kenta l
Sanglat kenta l
Ken ta lAgak kenta lNe t ra IAgak t i dak ken ta l
T i dak ken ta l
Sanga t t i dak ken ta l
Ana t sanga t t i dak ken ta l
sI7654321
LAT{PIRAN B
HASIL ATIALISA
1. AROHA
Kodenomor
s 1G1393
s 1G2364
s 1G3385
s2G1453
b z u z404
s2G3445
53G15S3
s3G2584
s3G3575
Pane I is
12345678s
1011L213L41516L71819202L222324252627282930
625663745I74375664245246533666
33566I544774375555246456444537
43567I565775365455466255445476
63564644B777365656475666765543
335652745856175556554665666544
335661I45744365556555656576463
335667546I33355655467665577566
335664543743725544266675577476
535665641I346z47342556765I7356
4 ,87 4 ,87 5, 17 5 ,33 5 , O0 5 , O0 5,27 4 ,93 6,90
ANAVA
SV DB JK RJK F HITUNG 5Z F TABEL 1Z
sGSGKE
224
29232
27, t63027 , L40743 ,3481
652,74073547,4593
13 ,581513 ,570410 ,837022 , 508315 , 2909
0 , 88820 , 8875o ,7087t , 4724
2 ,SS 4 ,502 ,gg 4 ,602 ,37 3 ,32
Tota l 269 4297,85L9
DUNCAN 5Z
A B c D E F G H I
KODE
NOHOR
s 1G1S lG2 s1G3S2G1 s2G2 szG3 s3G1s3G2s3G3
393 364 385 453 404 445 593 584 575
HASIL 4 ,87 4 ,87 5 ,L7 5 , 33 5 ,00 5 ,00 5 ,27 4 ,93 6 ,90
SEfsE
0, 50970 ,7139
1 ,57 t i dak1 ,63 t i dak1 ,73 t i dak1 ,90 t i dak1 ,90 t i dak1 ,97 t i dak2 ,03 t i dak2 ,03 t i dak0 ,07 t i dak0 ,17 t i dak0 , 33 t i dak0 ,33 t i dak0 ,40 t i dak0 ,47 t i dak0 ,47 t i dak0 ,10 t i dak0 ,27 t i dakO,27 t i dak
beda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya ta
A-BA-CA_DA-EA.FA-GA_HA- IB-CB-DB-EB-FB-CB_HB- Ic-Dc-Ec*F
P 2 3 4 5 6 7 I s
rP 3 ,64 3,80 3 , 90 3 , 98 4,O4 4,09 4 ,L4 4 ,L7
Rp=rPX{SE 2,60 2 ,7L z,79 2,84 2 ,48 2,92 2 ,96 2 ,gg
4 4
c-cc-Hc-rD-ED-FD-GD-HD- IE-FE-GE-HE- IF -GF-HF- IG-HG- IH- I
O,33 t i dakO,40 t i dakO,40 t i dakO,17 t i dakO,1? t i dakO,23 t i dakO,30 t i dakO,30 t i dak0 ,00 t i dakO,07 t i dakO,13 t i dakO,13 t i dak0 ,07 t i dak0 ,13 t i dak0 ,13 t i dakO,O7 t i dak0 ,o? t i dakO,00 t i dak
beda nya tabeda nyatabeda nyatabeda nya tabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyata
2. RASA
KODEtrolloR
s1G1393
s 1G2364
s 1G3385
s2G1453
s2G2404
s2G3445
s3G1593
s3G2584
s3G3575
PAI{ELIS
123456?8I
1011t213L41516L7181920ZL222324252627z82930
154331273622265222643464535677
2634J
3473633244532443445434633
26763347272236265z543463444534
17I733363424655442543365454456
I65764376646757542362345373357
373465466744747362753644343353
3727335362367644I276z445555637
2I2746636337I4757z6625z55b
5533
242336523537I4767257z223I6I336
3 , 93 3 ,67 4 ,13 4 ,37 4 ,9 ' 7 4 ,60 4 ,67 4 ,77 4 ,53
4,5
ANAVA
sv D8 JK RJK F HITUNG 5Z TABEL L71
sG
SGKE
224
2S232
28.02221 ,80005 , 9111
242 ,5333557 ,6000
14 ,01110 ,9000L ,47788 , 36322 ,4034
5 ,8296 xxo ,3?450 , 61493 ,4797
2 , 59 4 , 602 ,9S 4 ,602 ,37 3 ,32
To ta l 269 835 ,8667
Ke t : * * ) = be rbeda sanga t nya ta
DUNCAN 5Z
A B c D E E G H I
KODE s lG1 S.LG2s1G3s2G1szc2s2G3s3G1s3G2 s3G3
NOI{OR 3S3 364 385 453 404 445 593 584 575
HASIL 3,93 3 ,83 4 , 13 4,37 4 ,97 4 ,60 4 ,6 ' l 4,77 4 , 53
5E{sE
0, 0801o,z83o
0 ,20 t i dak0 ,30 t i dak0 ,37 t i dak0 ,43 t i dak0 ,60 t i dak0 ,83 t i dak1 , 03 t i dak1 , 13 t i dak0 ,10 t i dak0 ,17 t i dak0 ,23 t i dak0 ,40 t i . dak0 ,63 t i dak0 ,83 t i dak0 ,93 t i dak0 ,07 t i dak0 ,13 t i dak0 ,30 t i dak0 ,53 t i dak
beda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya ta
A-BA-CA-DA-EA_FA-GA_HA- IB-CB-DB-EB-FB-GB-HB- Ic-Dc-Ec-Fc-G
P 2 3 4 5 6 7 8 I
rp 3 , 64 3 ,80 3 , g0 3 , 98 4 ,O4 4 ,Og 4 ,L4 4 ,L7
Rp=rpX{SE 1, 03 1, oB 1, 10 1 , 13 L ,L4 1, 16 t ,L7 1 , 18
4 7
c-Hc-rD-ED-FD-GD-HD- IE-FE-GE-HE-IF -GF-HF- IG-HG- IH- I
0 ,73 t i dak0 ,83 t i dakO,O7 t i dak0 ,23 t i dak0 ,47 t i dakO,67 t i dak0 ,77 t i dakO,17 t i dak0 ,40 t i dak0 ,60 t i dakO,70 t i dakO,23 t i dak0 ,43 t i dak0 ,53 t i dak0 ,20 t i dak0 ,30 t i dak0 ,10 t i dak
beda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nyata
3. KEKENTALAN
KODENOHOR
S lG1393
s lG2364
S 1G3385
s2G1453
s2G2404
s2G3445
S3G 1593
s3c2584
S3G3575
PAiIELI S
234567Is
1011t213t41516L7181S202L222324252627zazg30
3z33s4233434436445354z34384123
323?
66I734344364353562344I4122
2z2
c
I7I53434534424336333575123
5333I6752434585436475345665232
5333I76624347344344353446652a
2
4333635
143I8534244z5444655z3z
74436z451433474436716757456352
q
+7
I1337632263633615656546353
44631123617z16I64361575I636353
3 ,7O 6, 07 3 ,97 4 ,57 4,23 4 ,00 4,4o 4 ,LO 4,20
AHAVA
5V utt .J t\ RJK F HITUNG 5Z TABEL IZ
5G
5CKr'
224
2S232
6,496327 ,474179 , 6149
715 ,4852385?,0815
3 ,249LL3,737919 ,903724,67L916 ,6254
0 , 19540 ,8263L , LSTZL,4849
2 ,gg 4 ,602 ,SS 4 ,602 ,37 3 ,32
ToLaL 269 4686 ,1519
DUNCAN 5Z
A B c D E F G H I
KODE s1G1s1G2s1G3S2G1 SZG2 s2e3 s3G1s3c2s3G3
N0l{oR 393 364 385 453 404 445 593 584 5?5
HASIL 3 ,70 6 ,07 3 , g7 4 ,57 4 ,23 4 ,00 4 ,40 4 , 10 4 ,2O
SE{SE
o,5542o,7444
1,50 t idak1 ,67 t idak1 ,83 t idak1 ,87 t idak1 ,97 t idak2 ,07 t idak2 ,10 t idak2 ,37 t idak0 ,17 t idak0 ,33 t idak0 ,37 t idak0 ,47 t idak0 ,57 t idak0 ,60 t idak0 ,87 t idak0 ,17 t idak0 ,20 t idak0 ,30 t idak0 ,40 t idak
beda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nya tabeda nyatabeda nyata
A.BA-CA-DA-EA-FA-GA-HA- IB-CB-DB-EB-FB.GB-HB- Ic-Dc-Ec-Fc-G
P 2 3 4 5 6 7 I s
rp 3 ,64 3 , 80 3 , 90 3 , 98 4,O4 4,09 4 ,L4 4 ,L7
Rp=rPXf ,SE 2,7L 2 ,83 2 ,gO 2,gE 3,01 3 ,O4 3,08 3 , 10
c-Hc-rD_ED-FD-GD-HD- IE-FE-GE.HE- IF -GF-HF- IG-HG- IH- I
0 ,43 t i dak0 ,70 t i dak0 ,03 t i dak0 ,13 t i dak0 ,23 t i dak0 ,27 t i dak0 ,53 t i dak0 ,10 t i dak0 ,20 t i . dak0 ,23 t i dak0 ,50 t i dak0 ,10 t i dak0 ,13 t i dak0 ,40 t i dak0 ,03 t i dak0 ,30 t i dak0 ,27 t i dak
beda r r ya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nyatabeda nya tabeda nya tabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyatabeda nyata
4 . pH "SOYGHURT"
5. TOTAL ASAI{ "SOYAHURT' (Z)
PERLAKUANKELO}IPOK
1 z 3
s1c1s1G2s lG3szc1szgzS2G3s3G1s3G2s3c3
4,664 ,754 ,764 ,794 ,804 ,874 , 854 ,934 ,93
4 ,674 ,784 ,804 ,804 ,814 ,864 ,834 ,914 ,93
4 ,674 ,764 ,774 ,8O4,814 ,854 , 804 ,894 ,91
ANAVA
sv DB JK RJK F HIT 5Z TABEL 1Z
sG
SGKE
2242
16
0, 10340 ,03850, 00660 ,00100 , 0031
o,05170,01920,00160,00050,0002
265,77t498 ,9143
8 ,437L2 ,457L
*x3,63 6 ,233 ,63 6 ,233 , 01 4 ,773 ,63 6 ,23
Tota t -2$ . 0 ,1525
Ket : ** ) = ada perbedaan yangf sangat nyata
PERLAKUANKELOUPOK
1 2 3
S 1G1s 1c2S 1G3s2G 1szGzs2G3s3G1s3G2S3G3
0, 52o ,520 , 520 ,510 ,510 , 510 ,510 ,510 ,51
0 ,510 , 510 ,500 , 500 ,50o , 500 ,490 ,490 ,48
0 ,510 , 510 ,510 ,510 ,500 , 500 ,500 , 500 ,49
ANAVA
SV DB JK RJK F H IT 5Z TABEL lX
J
GSG
KE
z42
16
0,00130 , 00010 ,00020 , 00140 , 0009
0 , 00070 , 00010 , o0010 ,00070 ,0001
11 ,5915 xxt ,18240 ,8889
86,2871
3 , 63 6 ,233 , 63 6 ,233 , o1 4 ,773 ,63 6 ,23
To ta l 26 0,0039
Ket : ** ) = ada perbedaan yang sangat nyata
q 1
6. KADAR PROTEIN 'SOYCHURT' (Z)
Ket : i<*) = ada Perbedaan yanE sangat nyata
PERLAKUANrELOI{POK
1 2 3
s1c1s1e2s1G3s2G1s2G2s2G3s3G1s3G2s3G3
3,313 ,463 ,463 ,093 ,233 ,433 ,373 ,443 ,69
3 ,353 ,483 , 503 ,213 ,243 ,223 ,413 ,453 ,53
3 ,253 ,423 ,453 , t23 , 193 ,253 ,373 ,493 ,46
ANAVA
5Z TABEL 1Z
3 ,63 6 ,233 ,63 6 ,233 ,01 4 ,773 ,63 6 ,23
40, 1936t7 ,z23Oo,47321,8546
0, 15230 ,06520 ,00180, oo70o, 0038
0, 3045o, 1305o,oo720,01410 , 0606
Tota l 26 0 , 5169
7. KADAR NITROGEN - AUINO 'SOYGHURT" (Z )
PERLAKUANKELOHPOK
1 2 3
s lG151G2s1G3szc1s2G2s2G3s3G1S3G2s3c3
o,470 ,490 , 51o,5zo,52o,54o, 55o,57o,57
o,490 , 50O,520 ,510 ,530 , 550 ,560 , 580 ,59
0 ,490 ,48o , 530 , 530 , 540 , 53o ,570 , 560 , 59
ANAVA
sv DB JK RJK F HIT 5Z TABEL L7
sc
SGKE
2242
16
116, 6358131 , 5567
26,26237 ,26L55 , 8675
58 , 317965 ,7?93
6 , 56563 ,63080 , 3667
159 , 0255179 ,3692
17 ,90359 , 9007
****x*
3,63 6 ,233 ,63 6 ,233 ,01 4 ,773 ,63 6 ,23
Tota l 26 287 , 5838
Ket : x*) = ada perbedaan yanE sanl la t nyata