Download - Zer dira metalak 3ebaluaketa teknologia3
ZER DIRA METALAK?
Metal bat gorputz sinple bat da, normalean solidoa, beroa eta elektrizitatea garraiatzen duena eta bere
distiragatik desberdintzen dena.
LAURO IKASTOLAGoitiko Anzubiaga, 2 48180 LOIU
www.lauro.org/
Metal bat gorputz sinplea, solidoa tenperatura normalean dagoena (merkurioa izan ezik), beroa eta elektrizitatea garraiatzen duena, distira bereziduna, dentsitate handiduna (masa/bolumena), gogortasuna (sodioa eta potasioa bigunak dira), kristalezko egitura duena (atomoak ordenatuak izatea esan nahi du).
70 elementu inguru metalak dira, burdina erabiliena izanik.
Metalen
ezaugarriak:
Metalei, bero handia eragiten zaienean urtzen dira. Molde batean isuri ezkero, gogortzean moldearen forma hori hartuko du. Gaur egun ere, horrela egiten da.
EZAUGARRIAK
Kolorea zuri disdiratsua
Urtze-puntua oso bajua
Pisu espezifikoa Oso arina
Toxikotasuna Ez da toxikoa
Ezaugarri mekanikoak Oso erresistetzia mekaniko txikia:• Oso harikorra• Oso xaflakorra (asko mehetu
daiteke)• Biguna da. (marratu daiteke)
Ezaugarri elektrikoak Bereo eta elektrizitate eroaleak.
Ezaugarri kimikoak Airean gatza da erdoiltzea
Aleazioak : Eztainua + kuprea = brontzea
Metal hau lur-azalean ez da oso ugaria. Gehienetan Kasiterita mineraletik lortutakoa da.
EZTAINUA
EZTAINUAaren
lorpen prozesua
zein da?1. Txikitzea
2. Birrintzea
3. Ur ontzi batean murgiltzen da.
4. Labean sartu.
5. Prozesu elektrolitikoa % 99,9ko purutasuna lortzen da.
Zein da
EZTAINUAaren
erabilera ?
EZAUGARRIAK
Kolorea zuri urdinska (ebakiberrietan disdiratsua, baina oxidatu distira galdu egiten du)
Urtze-puntua baxua
Pisu espezifikoa Oso aztuna
Toxikotasuna Toxikoa da
Ezaugarri mekanikoak Oso erresistetzia mekaniko txikia:• Oso xaflakorra (asko mehetu
daiteke)• Biguna da. (kolpe txikiz erraz
deformatzen da), oso erresistentzia mekaniko txikia.
Ezaugarri elektrikoak Bereo eta elektrizitatearen eroalea.
Ezaugarri kimikoak Airean gatza da erdoiltzea
Metal hau k.a 5000. urtetik erabiltzen da, Erromatarrak erabilera zabaldu zuten. El mineral de plomo más empleado esla galena, que está compuesta de sulfuro de plomo.
BERUNA
BERUNAREN
erabilera:
EZAUGARRIAK
Kolorea Zuri grisaska
Urtze-puntua oso altua
Pisu espezifikoa Oso astuna
Toxikotasuna Ez da toxikoa
Ezaugarri mekanikoak • Biguna• Harikorra ,harilkoak egin
daiteke• Xaflakorra• Mailuz jota zaila moldatzeko.
Ezaugarri elektrikoak Bereo eta elektrizitate eroaleak.
Ezaugarri kimikoak Erabat oxidatzen da.
Ezaugarri magnetikoak Imanek erakarri egiten dute.
Material sendoa da.• Berotuz, erraza da bere itxura aldatzea Makinak eraikitzeko material baliagarria da Material magnetikoak sortzeko baliagarria da Ugaria da; Lurreko %5-a burdina da eta mineral batzuetan bere aberastasuna %70 arte irits daiteke
BURDINA
Burdina lortzeko burdinaren minerala da abiapuntua; burdinaren minerala, burdinaren kontzentrazio handia duen minerala da.Hona hemen burdinaren mineral batzuk: hematita (%70 burdina; Fe2O3) magnetita (%72 burdina; Fe3O4 ) limonita (%50-%66 burdina; Fe2O3+H20) siderita (%48 burdina; FeCO3)
http://teknodbh.eu/attachments/article/87/Burdinazko%20METALAK.pdf
NONDIK ATERATZEN DA
BURDINA ?
All iron xxxxxxxxxxxxx
EZAUGARRIAK ALTZAIRUA
Kolorea Zuri grisaska
Urtze-puntua oso altua
Pisu espezifikoa Oso astuna
Toxikotasuna Ez da toxikoa
Ezaugarri mekanikoak • Biguna• Harikorra ,harilkoak egin
daiteke• Xaflakorra• Mailuz jota zaila moldatzeko.
Ezaugarri elektrikoak Bereo eta elektrizitate eroaleak.
Ezaugarri kimikoak Erabat oxidatzen da.
Ezaugarri magnetikoak Imanek erakarri egiten dute.
Burdina + karbonoa + beste zenbait elementuren aleazioa da, eta karbono-kantitatea % 0,03 eta % 1,7 bitartekoa du.ALTZAIRUA
ZEINTZUK DIRA
BURDINAREN
erabilerak ?
Burdina + carbonoa = ALTZAIRUA
Burdina purua industrian erabilpen gutxiko materiala da, gehien bat Karbonoarekin aleatuta dago, altzairua (acero) bihurtzeko, hartzen dituen ezaugarriengatik:• xxxxx• Xxxxx• Xxxxx
Eraikuntzarako
Auto-industriarako
Zeintzuk dira ezagutzen dituzun, beste erabilerak? Bilatu datorren egunerako
EZAUGARRIAK
Kolorea Zuri urdinska
Urtze-puntua ertaina
Pisu espezifikoa Astuna
Toxikotasuna Toxikoa da
Ezaugarri mekanikoak • Erresistentzia mekaniko txikia 12 kg/mm2
• Biguna• Harikorra ,harilkoak egin
daiteke• Xaflakorra• Mailuz jota erraza moldatzeko.
Ezaugarri elektrikoak Bereo eta elektrizitate eroaleak.
Ezaugarri kimikoak Oxidatu eta geruza grisa egiten zaio, erguratsetik babestuz.
Erabilpenak
Zink + kuprea = LETOIA (cast. Latón)
Teilatuak, erretenak, tutuak, etbBurdina eta altzairua oxidaziotik babesteko erabiltzen da. Horrela estalitako altzairu GALVANIZATUA izaten da.
Zinka, nahiz eta zenbaitetan trantsizio-metal gisa sailkatu den, metala da. Bere taldeko beste elementuekin dituen antzekotasunez gain, magnesioaren eta berilioarenzenbait ezaugarri dauzka. Elementu hau urria da Lurrean, baina erraz erauzten da. Bere aplikaziorik garrantzitsuenetako bat altzairuaren galbanizazioa da. Funtsezko elementu kimikoa da. Paracelsok aurkitu eta izendatu zuen XVI. mendean.
ZINKA
Zein da
ZINKaren
erabilera ?
Zinkaren %50 gutxi gorabehera teilatuentzat txapak, kanaloiak, urak jaisteko tutuak, baldeak eta ur-depositoak fabrikatzeko erabiltzen da. %30a geruza protektore bezala edo burdinen eta altzairuen galbanizazioan. Gelditzen dena aleazio batzuk sortzeko erabiltzen da, bereziki latoia.
Letoiaz eginda.