รายงานผลการวจย

เรอง ปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย

The Factors effect on Audit Performance of Certified Public Accountants in

Thailand

โดย

ผชวยศาสตราจารย ดร. ดารณ เออชนะจต

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย รายงานการวจยนไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยธรกจบณฑตย ป 2556

DPU

ชอเรอง: ปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ผวจย: ผชวยศาสตราจารย ดร. ดารณ เออชนะจต สถาบน: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ: 2557 สถานทพมพ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ลขสทธ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวนหนางานวจย: 46 หนา ค าส าคญ: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช คณภาพการรายงานการสอบบญช ผลส าเรจทางการสอบบญช

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชและประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทมตอคณภาพการรายงานการสอบบญชและผลส าเรจทางการสอบบญช เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม ส ารวจความคดเหนของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมการรบรองงบการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชป 2556 จ านวน 550 ราย (ฐานขอมลของสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 31 พฤษภาคม 2557) แบบสอบถามไดรบการตอบกลบและใชในการวเคราะหจ านวน 225 ชด

ผลการวจยพบวา เมอพจารณาตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญชเปนตวแปรตาม ปจจยทมอทธพลทางตรงเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช และตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชตามล าดบอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และผลการวจยยงพบวาปจจยทมอทธพลทางออมเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎมความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาสถตไค-สแควร (Chi-Square) เทากบ 0.00 ทองศาอสระ (df) เทากบ 0 คาความนาจะเปน (P-value) เทากบ 1.00000 คาดชนรากทสองของความคลาดเคลอนในการประมาณคา (Root Mean Square Error of Approximation: RMSEA) เทากบ 0.000

ก

DPU

Title: The Factors effect on Audit Performance of Certified Public Accountants in Thailand Researcher: Asst.Prof. Dr. Daranee Uachanachit Institution: Dhurakij Pundit University Year of Publication: 2014 Publisher: Dhurakij Pundit University Copy right: Dhurakij Pundit University No. of page: 46 pages Keyword: Effective Audit Judgment, Efficient Audit Practice, Audit Report Quality, and Audit Performance

ABSTRACT

The objective of this research was to analyze the causal relationship direct effect and indirect effect of Effective Audit Judgment and Efficient Audit Practice on Audit Report Quality and Audit Performance. The data were collected by survey questionnaire from 550 CPAs in Thailand who accepted the companies’ financial statements by the end of December, 2013 (information drawn on May 31st, 2014 from the Federation of Accounting Professions under the Royal Patronage of His Majesty the King online database). There are 225 returned questionnaires used in this analysis.

The research results were as follows: analyzing Audit Performance is a dependent variable; it was found that the factor was most positively direct affected by Audit Report Quality, followed by Efficient Audit Practice and Effective Audit Judgment respectively at a 0.01 level of statistical significance. Also, the research results found that the factor was most positively indirect affected by Effective Audit Judgment via Audit Report Quality, followed by Efficient Audit Practice via Audit Report Quality at a 0.01 level of statistical significance. The causal relationship model was well fitted with the empirical data. The goodness of fit statistics was as follows: Chi-Square = 0.00, degrees of freedom = 0, probability (P-value) = 1.00000 and root mean square error of approximation (RMSEA) = 0.000.

ข

DPU

ค กตกรรมประกาศ

การวจยเรอง “ปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบ

อนญาตในประเทศไทย” ฉบบนไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยธรกจบณฑตย ผวจย

ขอขอบพระคณ ทานอธการบดและคณะผบรหารทมนโยบายสนบสนน ใหมบรรยากาศแหง

การศกษา คนควาและวจยเกดขนในสถาบน ควบคไปกบภาระกจดานการผลตบณฑต การ

บรการทางการวชาการแกสงคม และการท านบ ารงศลปวฒนธรรม

ขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร.ไพฑรย สนลารตน รองอธการบดฝายวจย รอง

ศาสตราจารย ดร.สรชย พศาลบตร ทปรกษาอธการบด มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ซงทานได

ใหการสงเสรมและสนบสนนการด าเนนงานวจย ท าใหสามารถด าเนนงานวจยส าเรจลลวงเปน

อยางดยง

ผวจย ขอขอบคณอกหลายทานทมสวนส าคญ ท าใหงานวจยเรองนส าเรจเรยบรอย

ไดแก ผสอบบญชรบอนญาต ทไดตอบแบบสอบถาม เพอน ามาเปนขอมลในการวจยครงนเปน

อยางด ผมสวนเกยวของในดานตางๆ ทไดเอออ านวยความสะดวกในหลายดาน ผวจย

ขอขอบคณไว ณ โอกาสน

ดารณ เออชนะจต

ตลาคม 2557

DPU

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค บทท 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 ค าถามการวจย 3 วตถประสงคของการวจย 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 ขอบเขตของการวจย 4 กรอบแนวคดการวจย 5 นยามศพทปฏบตการ 6 บทท 2 ทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 7 บทท 3 ระเบยบวธวจย 12 ประชากรและกลมตวอยาง 12 เครองมอทใชในการวจย 12 การวเคราะหขอมล 17 วธการศกษา 18 บทท 4 ผลการวจย 19 สวนท 1 ขอมลลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาต 19 สวนท 2 ผลการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรโดยใชการวเคราะห

สหสมพนธ 21

สวนท 3 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย 22 บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายและขอเสนอแนะ 28 สรปผลการวจย 29 การอภปรายผล 30 ขอเสนอแนะ 31 บรรณานกรม 33 ภาคผนวก

ก. แบบสอบถาม ข. ประวตผวจย

DPU

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 สมมตฐานการวจยและค าอธบายความสมพนธ 11 2 คา Factor loading คา Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient และคา VIF 16 3 ลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาต 20 4 คาสมประสทธสหสมพนธ 21 5 ผลการวเคราะหขนาดอทธพลทางตรง ทางออมและอทธพลรวมในโมเดล

โครงสรางเชงสาเหต 23

DPU

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 กรอบแนวคดการวจยแสดงความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม 5 2 แผนภาพแสดงถงขนาดอทธพลทางตรง อทธพลทางออม และดชนความ

สอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหต 27

DPU

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ขอตกลงของประเทศในกลมอาเซยนในการรวมตวกนเปนประชาคมอาเซยน ความรวมมอของอาเซยนเขาสมตใหมในการสรางประชาคม โดยมพนฐานทแขงแกรงทางกฎหมายและมองคกรรองรบการด าเนนการเขาสเปาหมายดงกลาวภายในป 2015 ตามขอตกลงของประชาคมอาเซยน การเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสร เปนเรองหนงทมการตกลงกนวาจะเรมในป 2015 กลมประเทศอาเซยน 10 ประเทศ ไดจดท าขอตกลงรวมกน(Mutual Recognition Arrangements: MRAs) ดานคณสมบตในสาขาอาชพหลก เพออ านวยความสะดวกในการเคลอนยาย นกวชาชพ แรงงานเชยวชาญ หรอผมความสามารถพเศษไดอยางเสร

ขอตกลงเรองการเคลอนยายแรงงานฝมอไปท างานในประเทศกลมอาเซยนไดอยางเสรทง 10 ประเทศ ไดก าหนดครอบคลมวชาชพ 7 อาชพ ทมขอตกลงกนแลวใหสามารถเคลอนยายไปท างานไดอยางเสร ไดแก 1) อาชพวศวกร (Engineering Services) 2) อาชพพยาบาล (Nursing Services) 3) อาชพสถาปนก(Architectural Services) 4) อาชพการส ารวจ (Surveying Qualifications) 5) อาชพนกบญช (Accountancy Services) 6) อาชพทนตแพทย (Dental Practitioners) 7) อาชพแพทย (Medical Practitioners) ซงวชาชพนกบญช เปนหนงในเจดสาขาวชาชพทมการเคลอนยายแรงงานฝมอไดอยางเสร สงผลกระทบตอวชาชพการบญชเปนอยางมาก รวมถงนกวชาชพบญช ซงไดแก ผท าบญชและผสอบบญชรบอนญาต ถกผลกระทบโดยตรง จงจ าเปนจะตองปรบตว และพฒนาสมรรถนะใหเตรยมพรอมเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมอตามขอตกลงดงกลาว

ในสภาพแวดลอมทมเปลยนแปลงอยางตอเนอง นกบญชมออาชพจ าเปนตองพฒนาและรกษาทศนคตของการเรยนร เพอใหเกดความเปนนกบญชมออาชพทด (Quattrone, 2009) นอกจากนผสอบบญชทตองการจะอยรอดในวชาชพบญชจะตองก าหนดวธการปฏบตงานสอบบญชทดทสด เพอสรางโอกาสในการบรรลวตถประสงคโดยการใหบรการทมประสทธภาพและประสทธผลรวมถงคณภาพของรายงานการตรวจสอบ นกบญชมออาชพสากล ตองคงไวซงสมรรถนะทางการสอบบญช ซงเปนคณลกษณะทส าคญของนกบญชมออาชพ ในการทจะใชความสามารถทางวชาชพปกปองผลประโยชนของสาธารณชน (IFAC, 2003)

DPU

2

แรงจงใจของงานวจยน ไดใหความส าคญตอปจจยทส าคญสามประการไดแก ปจจยประการทหน งคอ ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ปจจยประการทสองคอ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช และปจจยประการทสามคอคณภาพการรายงานการสอบบญช ทงสามปจจยอาจจะสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย อนหมายถงถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน ในท านองเดยวกน ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน น าไปสการพฒนาสมรรถนะของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย และใชเปนขอมลในการปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนในวชาการบญชใหมความทนสมยสอดคลองกบสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจในปจจบนทตอบรบการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและเศรษฐกจโลกมากยงขน

ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ประสทธผล เปนการจดการด าเนนการเพอตอบค าถามทวา การปฏบตภาระงานใหบรรลผลส าเรจ จะตองมการปฏบตอยางไร งานวจยกอนหนากลาวถงทฤษฏการวนจฉยและตดสนใจ ไววาในกระบวนการตดสนใจ อนไดแก การรขอมลสารสนเทศลวงหนา คนหาขอมลสารสนเทศและท าการตดสนใจ จะถกคาดหวงวากระบวนการตดสนใจนนตองมประสทธผลอยางมาก โดยจะตองมประสทธผลในทกขนตอนของกระบวนการตดสนใจ (Peecher and others, 2007)

ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) ประสทธภาพ หมายถง ผลงานการปฏบตงานสอบบญชทเกดขนโดยค านงถงปรมาณของทรพยากรทถกจายไปเพอปฏบตงานใหบรรลประสทธผลตามทก าหนดไว (Salterio, 1994) การปฏบตงานสอบบญชทผสอบบญชจะตองใหการรบรองงบการเงนอยางมเหตผล โดยปราศจากขอผดพลาดหรอการทจรต รวมถงการลดงบประมาณของชวโมงการท างาน อาจจะลดตนทนการสอบบญชและปรบปรงประสทธภาพการสอบบญชโดยการขจดชองวางการสอบบญชทเกนจ าเปน (Moroney, 2007)

คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) หมายถง การปฏบตงานสอบบญชทอยในระดบทดเลศ ซงคณภาพ กคอความดหรอดเลศของสงทเปนผลตภณฑหรอการบรการ (Velayutham, 2003) จดประสงคของการรายงานทางการสอบบญช เพอสอสารผลลพธของการตรวจสอบงบการเงนของผสอบบญช แมวาคณภาพของการรายงานการสอบบญช จะถกก าหนดไวในมาตรฐานการบญชทยอมรบโดยทวไป รวมถงขอบเขตของงานการสอบบญช จะปกปองผสอบบญชทปฏบตตามขนตอนการสอบบญชทถกก าหนดไวในมาตรฐานการสอบบญช (Lin and others, 2003) การรายงานทางการสอบบญชคอผลลพธของการสงเกตการณเพอประโยชนของผมสวนไดเสยภายนอกซงประเมนผลวาการรายงานการสอบบญชมประสทธภาพ (Habib and Bhuiyan, 2010)

DPU

3

ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) หมายถงผลลพธของการปฏบตงานการสอบบญชทมวตถประสงคขนตนคอ เพอใหแนใจวาหลกฐานทางการสอบบญชเพยงพอส าหรบการเสนอความคดเหน และเพอใหมการควบคมคณภาพซงท าใหการปฏบตงานสอบบญชเกดผลสมฤทธทสอดคลองกบหลกการบญชทยอมรบโดยทวไปและตรงตามความประสงคของเจาของกจการ (Uachanachit, 2012; Bamber and Ramsay, 2000)

จากการศกษาขอมลขางตน ผวจยจงสนใจทจะศกษาการวเคราะหเสนทางผลกระทบทเปนอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช และประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทมตอคณภาพการรายงานการสอบบญช และผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย

ผลวจยจะแสดงใหเหนถงผลกระทบของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช และประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทมตอคณภาพการรายงานการสอบบญช และผลส าเรจทางการสอบบญช โดยตงสมมตฐานการวจยเสนอวาการท างานของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยจะมคณภาพการรายงานการสอบบญชไดนน จะตองเกดจากการมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชและมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช อนจะน าไปสผลส าเรจทางการสอบบญช

ค าถามการวจย

เสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเ ปนอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชและประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช จะสงผลกระทบตอคณภาพการรายงานการสอบบญชและผลส าเรจทางการสอบบญชอยางไร

วตถประสงคของการวจย

งานวจยนสนใจศกษาความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชและประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช ทสงผลกระทบตอคณภาพการรายงานการสอบบญชและผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย โดยมวตถประสงคการวจย ดงน

1) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชทสงผลกระทบตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

2) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงของประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทสงผลกระทบตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

DPU

4

3) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช

4) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงของประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช

5) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงของคณภาพการรายงานการสอบบญชทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช

6) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางออมของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

7) เพอวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางออมของประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลวจยจะชวยสะทอนปจจยทส าคญในทางการสอบบญชทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช อนจะน าไปสการพฒนาสมรรถนะของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย และใชขอมลการพฒนาสมรรถนะของผสอบบญชเปนขอมลในการปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนในวชาการบญชใหมความทนสมย สรางนกบญชทมศกยภาพ มความพรอมส าหรบการเคลอนยายแรงงานโดยเสร สอดคลองกบสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจในปจจบนทตอบรบการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและเศรษฐกจโลกมากยงขน

ขอบเขตของการวจย

ประชากรในการวจยครงน ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมการรบรองงบการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชป 2556 จ านวน 550 ราย (ฐานขอมลของสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 31 พฤษภาคม 2557)

กลมตวอยางในการวจยครงน ไดมาจากการสมแบบเปนระบบ (Systematic Random Sampling) โดยสมเลอกจากประชากร คอ ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมการรบรองงบการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชป 2556 จ านวน 550 ราย (ฐานขอมลของสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 31 พฤษภาคม 2557) จากการเปดตารางขนาดตวอยาง ไดจ านวนตวอยาง 220 ราย (Krejcie and Morgan, 1970)

DPU

5

กรอบแนวคดการวจย

ภาพท 1 แผนภาพแสดงถงประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชและคณภาพการรายงานการสอบบญชสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช

สมมตฐานการวจย

H1: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

H2: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

H3: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H4: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H5: คณภาพการรายงานการสอบบญชมอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H6: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

H7: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

ปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย The Factors effect on Audit Performance of CPAs in Thailand

Efficient Audit Practice

Audit Report Quality

Audit Performance

Effective Audit Judgment DPU

6

นยามศพทปฎบตการ

1) ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) หมายถงการด าเนนการโดยใชดลยพนจเยยงผประกอบวชาชพบญชเพอใหการปฏบตภาระงานสอบบญชบรรลผลส าเรจอยางดเลศ

2) ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) หมายถงการปฏบตภาระงานสอบบญชใหบรรลผลส าเรจโดยค านงถงปรมาณของทรพยากรทถกจายไปเพอ ใหได ผลลพธการปฏบตงานสอบบญชทเกดประสทธผลตามทก าหนดไว

3) คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) หมายถงผลดเลศของสงทเปนผลตภณฑหรอการบรการทมการประเมนและยอมรบวาไดมาตรฐานอยางเปนธรรมโดยใสใจในความจ าเปนของผใชหรอผมสวนไดเสยอน ในผลลพธของการสงเกตการณและรายงานการสอบบญช

4) ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) หมายถงผลลพธของวตถประสงคขนตนเพอใหแนใจวาหลกฐานทางการสอบบญชเพยงพอส าหรบการเสนอความคดเหนและมการควบคมคณภาพทแนใจไดวาการปฏบตงานสอบบญชเกดผลสมฤทธตรงตามความประสงคของเจาของกจการ

DPU

7

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

งานวจยนเปนงานวจยเชงประยกต มลกษณะของการวจยเชงเหตผล กลาวถงปจจย ทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชและเสนทางความสมพนธระหวางตวแปร ตวแปร ส าหรบการวจยน ประกอบดวยตวแปรตาม หน งตวแปร คอ ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) ตวแปรอสระสองตวแปร ไดแก ตวแปรอสระตวทหนง คอ ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ตวแปรอสระตวทสอง คอ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) และตวแปรแทรกกลางหนงตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) ค านยาม องคประกอบและการวดตวแปรจะมการน าเสนอโดยการศกษาจากงานวจยทมมากอนหนาน ดงจะไดกลาวตามลกษณะตวแปร ไดแก ตวแปรอสระ ตวแปรแทรกกลางและตวแปรตาม โดยล าดบตอไป

แนวคด ทฤษฎพนฐานทเกยวของ

งานวจยในครงน ศกษาปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช มแนวคดทฤษฎพนฐานมาจากทฤษฎความเชอมนทเกดจากแรงบนดาลใจ (Carmichael, 2004) ใชส าหรบอธบายความสมพนธระหวางตวแปรทเกยวของกบหนาทของผสอบบญช โดยมแนวคดทวาการปฏบตงานของผสอบบญชทมคณคาจะตองตอบสนองความตองการของสงคม

Carmichael, (2004) ไดอธบายถงกระบวนการสอบบญชทถกคาดหวง วาจะตองพฒนามาตรฐานบนพนฐานของการปฏสมพนธกบความตองการทางสงคมและความสามารถของวธการสอบบญชเพอใหไดผลตามความตองการทางสงคมนน การรายงานงบการเงนของบรษทมหาชน ภายใตกฎหมายขอบงคบของส านกงานตลาดหลกทรพย ประการหนงกคอ การเปดเผยขอมลอยางตอเนอง ซงเปนหนาทหลกของผสอบบญชในการแสดงความเหนในรายงานการสอบบญชเกยวกบกบความเชอถอไดของขอมลงบการเงน (Carmichael, 2004)

ส าหรบงานวจยน เสนอขอสมมตฐานการวจยวา ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช และประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช และยงเสนอขอสมมตฐานการวจยวา ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช และประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

DPU

8

ในสภาพแวดลอมทมเปลยนแปลงอยางตอเนอง นกบญชมออาชพจ าเปนตองพฒนาและรกษาทศนคตของการเรยนร เพอใหเกดความเปนนกบญชมออาชพทด (Quattrone, 2009) นอกจากนผสอบบญชทตองการจะอยรอดในวชาชพบญชจะตองก าหนดวธการปฏบตงานสอบบญชทดทสด เพอสรางโอกาสในการบรรลวตถประสงคโดยการใหบรการทมประสทธภาพและประสทธผลรวมถงคณภาพของรายงานการตรวจสอบ นกบญชมออาชพสากล ตองคงไวซงสมรรถนะทางการสอบบญช ซงเปนคณลกษณะทส าคญของนกบญชมออาชพ ในการทจะใชความสามารถทางวชาชพปกปองผลประโยชนของสาธารณชน (IFAC, 2003)

ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment)

ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) หมายถง การปฏบตงานเพอใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว หากบรรลเปาหมายจงเรยกไดวาการปฏบตงานมประสทธผล (Salterio, 1994) สรปไดวา ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช หมายถงการด าเนนการเพอใหการปฏบตภาระงานการสอบบญชใหบรรลผลส าเรจอยางดเลศตามเปาหมายทก าหนดไว

Moroney (2007) กลาววาในกระบวนการตดสนใจ มข นตอนทส าคญในมมมองทแตกตางกน สามขนตอน ไดแก ขนตอนกอนการไดรบขอมลขาวสาร ขนตอนการคนหาขอมลและขนตอนการตดสนใจ ในสถานการณทผเชยวชาญในอตสาหกรรม จะถกคาดหวงวาจะมประสทธภาพมาก ผสอบบญชอาจจะพยายามท าใหผลงานดขนและรกษาระดบความมประสทธผลโดยการลดผลกระทบทจะท าใหความมประสทธผลในกระบวนการสอบบญชลดลง โดยการปฏบตงานสอบบญชในสวนทมความเสยงนอย สอดคลองกบงานวจยน ทศกษาวาผสอบบญชจะตองใชดลยพนจอยางมประสทธผลส าหรบการวนจฉยในการสอบบญช ซงจะสงผลใหเกดผลส าเรจทางการสอบบญช

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน สรปไดวาประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช จะสามารถปรบปรงผลงานการสอบบญชใหมประสทธผล เพอจะท าใหเกดคณภาพในการรายงานการสอบบญช และพยายามปรบผลงานการสอบบญชใหดขนท าใหเกดผลส าเรจทางสอบบญช น าไปสการตงสมมตฐานการวจยท 1 สมมตฐานการวจยท 3 และสมมตฐานการวจยท 6

H1: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

H3: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H6: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

DPU

9

ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช

ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) การมอบหมายงานการสอบบญชแลว ผสอบบญชจะตองปฏบตงานสอบบญช ดวยความระมดระวงเยยงนกวชาชพบญชมออาชพ ขณะเดยวกนตองประหยดทรพยากรทตองจายไปในการปฏบตงานสอบบญชนน สรปไดวา ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช หมายถง การปฏบตงานสอบบญชทบรรลผลส าเรจดวยการประหยดปรมาณของทรพยากรทถกจายไป เพอปฏบตงานใหไดบรรลผลตามทก าหนดไว (Salterio, 1994; Allen and others, 2010)

Allen and others (2010) กลาววากระบวนการสอบบญชทถกออกแบบโดยเนนไปทความตงใจของผสอบบญช ซงมความสมพนธกบความเสยงทางธรกจและความเสยงในการเกดขอผดพลาดในขอมลงบการเงน โดยทในกระบวนการสอบบญชเหลานจะชวยผสอบบญชในการประเมนความนาจะเปนของขอมลงบการเงนทเกดความผดพลาด ทมประสทธภาพอยางมาก หลกฐานดงกลาวน พจารณาไดจากความมประสทธผลของกระบวนการสอบบญชทเนนถงการจ ากดความเสยงทางธรกจ

งานวจยกอนหนาไดเสนอแนะวาผสอบบญชทมความเขาใจในวธการปฏบตงานสอบบญชเพมมากขน น าไปสผลส าเรจของการปฏบตงานสอบบญชทดมากยงขน (Nelson and others, 2003; Miller and others, 2006; Hill and Small, 2006)

ดารณ เออชนะจต (2556) ศกษาวจยเชงคณภาพ เรองความสามารถทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย พบวาผสอบบญช ตองมความเปนอสระ ตองเพมพนความร พฒนาความสามารถโดยการเขารบการอบรมและปรบปรงตนเองอยางตอเนองตลอดเวลา เพอเพมคณภาพของการปฏบตงานสอบบญชใหดยงขน

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน สรปไดวาประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช จะสามารถใหการรายงานการสอบบญชทมคณภาพ และพยายามปรบผลงานการสอบบญชใหดขนท าใหเกดผลส าเรจทางสอบบญช น าไปสการตงสมมตฐานการวจยท 2 สมมตฐานการวจยท 4 และสมมตฐานการวจยท 7

H2: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

H4: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H7: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

DPU

10

คณภาพการรายงานการสอบบญช

คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) มความหมายวา ผลการรายงานการสอบบญชและการปฏบตงานการสอบบญชทด ไดมาตรฐาน ไดรบการยอมรบ ถกตอง ชดเจน โปรงใส ตรวจสอบได ทส าคญคอเกดประโยชนตอผใชขอมลนน คณภาพงานสอบบญช รวมถงการรายงานการสอบบญช ทไดรบการประเมนและยอมรบวาไดมาตรฐานอยางเปนธรรม โดยใสใจในความจ าเปนของผใชหรอผมสวนไดเสยอน สรปไดวา คณภาพการรายงานการสอบบญช หมายถง ผลการรายงานการสอบบญชและการปฏบตงานการสอบบญชทประโยชนตอทกฝาย ดวยการรายงานการสอบบญชอยางมประสทธภาพ (Velayutham, 2003; Habib and Bhuiyan, 2010)

Lai (2009) กลาววาประสบการณในการสอบบญชทยาวนานของผสอบบญช ถอเปนปรบปรงและพฒนาสมรรถนะของผสอบบญช ซงจะท าใหเกดคณภาพการสอบบญช

Gibbins and Trotman (2002) กลาววากระบวนการสอบบญชเปนกระบวนการทมเงอนไขจากการถกคาดหวงเกยวกบคณภาพของการปฏบตงานสอบบญชและพฤตกรรมของผสอบบญช รวมถงการแสดงความเหนในรายงานการสอบบญช ดวยการใชดลยพนจอยางมคณภาพ

Behn and others (2008) พบวาคณภาพการสอบบญช มความสมพนธกบการตดสนใจของผใชงบการเงนทมการปรบปรงตามขอเทจจรง และไดมการก าหนดตวชวดคณภาพการสอบบญช โดยจะวดไดจากจ านวนงบการเงนทตรวจสอบและความเปนผเชยวชาญในทางการสอบบญชของผสอบบญช มาตรฐานวชาชพบญชและความคาดหวงของสาธารณชน ตองการผสอบบญชทปฏบตงานสอบบญชดวยความซอสตย สจรตและโปรงใส โดยการแสดงความเหนในรายงานการสอบบญชอยางถกตองและเชอถอได ซงจะท าใหเกดคณภาพของการรายงานการสอบบญชทดข น สงผลท าใหเกดผลส าเรจทางการสอบบญช

ผลส าเรจทางการสอบบญช

ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) หมายถง ผลลพธทท าใหแนใจวามหลกฐานทางการสอบบญชทเพยงพอ ส าหรบการแสดงความคดเหนในรายงานการสอบบญช และมการควบคมคณภาพทแนใจไดวาการปฏบตงานสอบบญชนน จะท าใหไดผลงานทไดรบการยอมรบวาไดมาตรฐานตามหลกการบญชทรบรองโดยทวไป รวมถงไดปฏบตตามมาตรฐานการสอบบญช จงน าไปสการเพมประสทธภาพและประสทธผล ตรงตามวตถประสงคทบรษทตงเปาหมายไว (Uachanachit, 2012; AICPA, 1989)

DPU

11

จากการทบทวนวรรณกรรมขางตน สรปไดวาคณภาพการรายงานการสอบบญช จะสามารถปรบผลงานการสอบบญชใหดขนท าใหเกดผลส าเรจทางสอบบญช น าไปสการตงสมมตฐานการวจยท 5

H5: คณภาพการรายงานการสอบบญชมอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

สรป

งานวจยนศกษาความสมพนธระหวางตวแปรโดยการวเคราะหเสนทาง (Path Analysis) อทธพลของปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช ปจจยส าหรบการวจยน เปนตวแปรอสระ ม 2 ตวแปรหลก ไดแก ตวแปรอสระตวทหนง คอ ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ตวแปรอสระตวทสอง คอ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) และตวแปรแทรกกลางหนงตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) มอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมทสงผลกระทบตอตวแปรตามคอ ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) จากการทบทวนวรรณกรรม ไดตงสมมตฐานการวจย ทงหมด 7 สมมตฐานดวยกน สรปไดดงตารางท 1 ขางลางน

ตารางท 1 สมมตฐานการวจยและค าอธบายความสมพนธ สมมตฐานการวจย ค าอธบายความสมพนธของสมมตฐานการวจย

H 1 ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

H2 ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

H3 ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H4 ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H5 คณภาพการรายงานการสอบบญชมอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

H6 ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

H7 ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

DPU

12

บทท 3

ระเบยบวธวจย

งานวจยนเปนงานวจยเชงปรมาณ ศกษาปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชและศกษาเสนทางความสมพนธ ในลกษณะอทธพลทางตรงและอทธพลทางออม ระหวาง ตวแปร ระเบยบวธวจยถกออกแบบใหเปนลกษณะของการวจยเชงเหตผล โดยประยกตลกษณะของความสมพนธระหวางตวแปรอสระ (Independence Variable) สองตวแปร ตวแปรแทรกกลาง (Intervening Variable) หนงตวแปร และตวแปรตาม (Dependence Variable) หนงตวแปร เพอใหงานวจยไดขอมลทเพยงพอส าหรบการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปร จงก าหนดใหมการใชเครองมอวจยอนไดแก แบบสอบถาม ทสามารถเกบขอมลเชงปรมาณจากการส ารวจความคดเหน ขอมลทไดจะน ามาใชประกอบการวเคราะหส าหรบงานวจย โดยมรายละเอยดของระเบยบวธวจยดงตอไปน

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการวจยครงน ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมการรบรองงบการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชป 2556 จ านวน 550 ราย (ฐานขอมลของสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 31 พฤษภาคม 2557)

ตวอยางส าหรบการวจยครงน ไดมาจากการสมแบบเปนระบบ (Systematic Random Sampling) โดยสมเลอกจากประชากร คอ ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมการรบรองงบการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชป 2556 จ านวน 550 ราย (ฐานขอมลของสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 31 พฤษภาคม 2557) จากการเปดตารางขนาดตวอยาง ไดจ านวนตวอยาง 220 ราย (Krejcie and Morgan, 1970)

เครองมอทใชในการวจย

ผวจยออกแบบสอบถามระดบความคดเหนโดยใช Likert Scale 5 Points และมค าถามปลายเปดเพอใหผตอบแสดงความคดเหนอยางอสระ ในการทดสอบแบบสอบถามไดใหผช านาญการ สอบทานค าถาม เพอทดสอบ Content Validity โดยมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ของขอค าถามแตละขอ มากกวา 0.67 และปรบปรงกอนแจกแบบสอบถามไปยงตวอยางกลมผตอบแบบสอบถาม

DPU

13

การวจยครงน มเครองมอทใชส าหรบการวจยเปนแบบสอบถาม เพอสอบถามความคดเหนของกลมตวอยางทเปนผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย เพอทราบขอมลเกยวกบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) และผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance)

การออกแบบสอบถามเพอใหไดขอมลเชงปรมาณน ผวจยใชแบบสอบถามส าหรบตอนทสองถงตอนทส เพอวดระดบความคดเหนของผสอบบญชรบอนญาต มหาระดบ โครงสรางของแบบสอบถาม แบงออกเปน 6 ตอน คอ ตอนทหนงเปนขอมลทวไปของผสอบบญชรบอนญาต ตอนทสอง สอบถามความคดเหนเกยวกบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ตอนทสาม สอบถามความคดเหนเกยวกบประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช ตอนทสสอบถามความคดเหนเกยวกบคณภาพการรายงานการสอบบญช ตอนทหาสอบถามความคดเหนเกยวกบผลส าเรจทางการสอบบญช ตอนทหก เปนขอเสนอแนะโดยถามค าถามแบบปลายเปดเพอสอบถามความคดเหนเกยวกบขอเสนอแนะอนโดยมรายละเอยดของค าถามในแบบสอบถามดงน

ตอนทหนง ขอมลทวไปของผสอบบญชรบอนญาต ประกอบดวย 5 ค าถาม ครอบคลมขอมลสวนบคคล อาท เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา ประสบการณในการท างานเปนผสอบบญชรบอนญาต

ตอนทสอง ความคดเหนเกยวกบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประกอบดวย 3 ค าถาม ครอบคลมเกยวกบ การวนจฉยและตดสนใจกบขอคนพบทางการบญชไดอยางถกตองตามเปาประสงค การแสดงความคดเหนในรายงานทางการสอบบญชโดยการใชดลยพนจตามมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการสอบบญช และการน าเสนอขอมลในรายงานการสอบบญชเยยงมออาชพอยางเปนรปธรรม

ตอนทสาม ความคดเหนเกยวกบประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช ประกอบดวย 3 ค าถาม ครอบคลมเกยวกบ การปฏบตตามแผนงานสอบบญช แนวทางการสอบบญช และเปาหมายทก าหนดทนเวลาอยางมประสทธภาพ การรวบรวมหลกฐานการสอบบญชไดอยางครบถวน เพยงพอในการแสดงความเหนตองบการเงน และการจดสรรเวลาและทรพยากรอยางเหมาะสม

DPU

14

ตอนทส ความคดเหนเกยวกบคณภาพการรายงานการสอบบญช ประกอบดวย 3 ค าถาม ครอบคลมการน าเสนอรายงานการสอบบญชไดตามมาตรฐานทสภาวชาชพบญชก าหนด ตอบสนองตอความตองการของผใชขอมลไดอยางถกตอง เหมาะสม ทนตอเวลา การจดท ารายงานการสอบบญชตามวตถประสงค มความเปนธรรม เทยงตรง ปราศจากอคต และการน าเสนอขอมลอยางตรงไปตรงมาเกยวกบการทจรตและขอผดพลาดทเปนสาระส าคญของรายงานทางการเงนทตรวจสอบ

ตอนทหา ความคดเหนเกยวกบผลส าเรจทางการสอบบญช ประกอบดวย 3 ค าถาม ครอบคลมการไดรบการยอมรบจากลกคาและบคคลทเกยวของ การไดร บการยกยองจากผประกอบวชาชพบญช และการไดรบการยอมรบวาการปฏบตงานสอบบญช มประสทธภาพ คณภาพเยยงมออาชพ ไดมาตรฐานตามทสภาวชาชพบญชก าหนด มหลกฐานทางการสอบบญชอยางเพยงพอ

ระดบความคดเหนของแบบสอบถามตอนทสองถงตอนทหา มหาระดบ โดยมค าอธบายระดบดงน

ระดบ 5 4 3 2 1

ความคดเหน เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

ตอนทหก ขอเสนอแนะอน เปนค าถามแบบปลายเปด

การวดคณลกษณะของตวแปร

ตวแปรอสระ (Independence Variable) ส าหรบงานวจยน จ าแนกออก สองตวแปร ไดแก (1) ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ประกอบดวย สามค าถาม ครอบคลมเกยวกบ การวนจฉยและตดสนใจกบขอคนพบทางการบญชไดอยางถกตองตามเปาประสงค การแสดงความคดเหนในรายงานทางการสอบบญชโดยการใชดลยพนจตามมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการสอบบญช และการน าเสนอขอมลในรายงานการสอบบญชเยยงมออาชพอยางเปนรปธรรม (2) ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) ประกอบดวย สามค าถามครอบคลมเกยวกบการปฏบตตามแผนงานสอบบญช แนวทางการสอบบญชและเปาหมายทก าหนดทนเวลาอยางมประสทธภาพ การรวบรวมหลกฐานการสอบบญชไดอยางครบถวน เพยงพอในการแสดงความเหนตองบการเงน และการจดสรรเวลาและทรพยากรอยางเหมาะสม

DPU

15

ตวแปรแทรกกลาง (Intervening Variable) หนงตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) ประกอบดวย สามค าถาม ครอบคลมเกยวกบการน าเสนอรายงานการสอบบญชไดตามมาตรฐานทสภาวชาชพบญชก าหนด ตอบสนองตอความตองการของผใชขอมลไดอยางถกตอง เหมาะสม ทนตอเวลา การจดท ารายงานการสอบบญชตามวตถประสงค มความเปนธรรม เทยงตรง ปราศจากอคต และการน าเสนอขอมลอยางตรงไปตรงมาเกยวกบการทจรตและขอผดพลาดทเปนสาระส าคญของรายงานทางการเงนทตรวจสอบ

สวนทางดานตวแปรตาม (Dependence Variable) ส าหรบงานวจยน ม หนงตวแปร คอ ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) ประกอบดวย สามค าถาม ครอบคลมเกยวกบการไดรบการยอมรบจากลกคาและบคคลทเกยวของ การไดรบการยกยองจากผประกอบวชาชพบญช และการไดรบการยอมรบวาการปฏบตงานสอบบญช มประสทธภาพ คณภาพเยยงมออาชพ ไดมาตรฐานตามทสภาวชาชพบญชก าหนด มหลกฐานทางการสอบบญชอยางเพยงพอ

การทดสอบความเทยงตรงและความเชอมน (Validity and Reliability)

การวจยครงน ท าการทดสอบความเทยงตรงและความเชอมนของเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ในทนคอ แบบสอบถาม โดยใชเครองมอวเคราะหทางสถตแบบ Principal Component Factor Analysis และทดสอบคา Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient

ผลการทดสอบความเทยงตรงและความเชอมน (Validity and Reliability) ของแบบสอบถาม Likert Scale ซงเปนเครองมอทใชในการวดคาตวแปร ผวจยใชเครองมอวเคราะหทางสถตแบบ Principal Component Factor Analysis หาคา Factor loadings ของตวแปร ทงตวแปรอสระและตวแปรตาม โดยท าการประมวลผลตวแปรอสระและตวแปรตามแยกจากกน เพอสรปขอมลและลดจ านวนตวแปรจากการใชเทคนค Factor Analysis หากมตวแปรใดไมชดเจนวาอยในปจจยใด จะใชการหมนแกนในลกษณะของ Varimax rotation และใชเกณฑในการตดสนจ านวนปจจยทางสถต โดยใชคา Eigen value ทสงกวา 1

DPU

16

ตารางท 2 คา Factor loadings คา Cronbach’s Alpha Coefficient และคา VIF

Variable คาอ านาจจ าแนก Factor loading

Cronbach’s Alpha Coefficient

VIF

ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (EAJ)

0.673 – 0.777 0.832 1.445

ประสทธภาพในการปฏบต งานสอบบญช (EAP)

0.747 – 0.805 0.803 1.775

ค ณ ภ า พ ก า ร ร า ย ง า น การสอบบญช (ARQ)

0.885 – 0.947 0.817 1.340

ผล ส า เ ร จ ท า ง ก า ร ส อ บ บญช (APF)

0.871 – 0.899 0.871 -

ตารางท 2 แสดงคา Factor loadings พบวาทกตวแปร มคาสงกวา 0.4 โดยอยระหวาง

0.673 – 0.947 แสดงวาเครองมอในการเกบขอมลส าหรบการวจยในครงนมความเทยงตรง ซงสอดคลองกบ Nunnally (1994) ทไดเสนอวาการทดสอบคา Factor loadings เกนกวา 0.4 เปนคาทยอมรบไดวาเครองมอในการเกบขอมลส าหรบการวจยมความเทยงตรง

จากนนท าการทดสอบคา Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient เพอวด Internal Consistency Reliability ตารางท 2 แสดงคา Cronbach’s Alpha Coefficient พบวาทกตวแปร มคาสมประสทธแอลฟาสงกวา 0.7 โดยอยระหวาง 0.803 – 0.871 แสดงวาเครองมอในการเกบขอมลส าหรบการวจยในครงนมความเชอมนได (Cronbach, 1951) ในการวจยนยงไดท าการทดสอบปญหาความสมพนธกนระหวางตวแปรอสระMulticollinearity โดยการวเคราะหคาสถต Variance Inflation Factor (VIF) ทไดแสดงไวในตารางท 2 พบวาคา VIF อยระหวาง 1.340 – 1.775 ซงมคานอยกวา 10 แสดงวาความสมพนธระหวางกนของตวแปรอสระไมถงขนกอใหเกดปญหา Multicollinearity ซง Lee et al. (2000) เสนอวาเมอคา VIF ของตวแปรอสระนอยกวา 10 แสดงวาตวแปรอสระมความสมพนธกนอยางไมมนยส าคญ ดงนนตวแปรเหลานจงมความเหมาะสมทจะน าไปท าการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis) เพอทดสอบสมมตฐานการวจยตอไป

DPU

17

การเกบรวบรวมขอมล

ส าหรบการวจยน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมล สอง ลกษณะดงน

ขอมลปฐมภม เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามทสงไปยงกลมตวอยางทเปนหนวยการวเคราะห ไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ทมการรบรองงบการเงนส าหรบรอบระยะเวลาบญชป 2556 จ านวน 550 ราย (ฐานขอมลของสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ ณ วนท 31 พฤษภาคม 2557) ไดรบกลบคนมาแบบสมบรณและสามารถใชประโยชนได จ านวน 225 ชด คดเปนอตราการตอบกลบรอยละ 40.91 ซงสอดคลองกบขอ เสนอของการสงแบบสอบถามตองไดรบการตอบกลบอยางนอยรอยละ 20 จงเปนทยอมรบได (Aaker, Kumar, and Day, 2001)

ขอมลทตยภม เกบขอมลจากการทบทวนวรรณกรรม โดยศกษาขอมลงานวจยกอนหนาทเกยวของกบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment)ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) และผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance)

การวเคราะหขอมล

ในการวจยนใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตส าหรบสงคมศาสตร สถตทใชในการวเคราะหขอมลดงน

สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) ประกอบดวย การหาคาแจกแจงความถ คารอยละ เพออธบายขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

สถตอนมาน ประกอบดวย การวดคาสมประสทธสหสมพนธ(Coefficient of Correlation) เพอทดสอบความสมพนธของตวแปร และการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis) เพอทดสอบสมมตฐานการวจยโดยหาผลกระทบและขนาดอทธพลทางตรงและอทธพลทางออม การประมาณคาพารามเตอร เพอวเคราะหความสมพนธโครงสรางเชงเสนระหวางตวแปรสาเหต (Cause Variable) สองตวแปร ไดแก ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) ตวแปรแทรกกลาง (Intervening Variable) หนงตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) และตวแปรตาม หนงตวแปร ไดแก ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) รวมถงวเคราะหความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit)

DPU

18

วธการศกษา

จากวตถประสงคในการวจยส าหรบการวจยน ผวจยจะด าเนนการตามล าดบขนตอนดงน:-

1) ทบทวนวรรณกรรมงานวจยกอนหนา ทเกยวของกบตวแปรทง 4 ตว ประกอบดวยประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช คณภาพการรายงานการสอบบญช และผลส าเรจทางการสอบบญช

2) เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามเพอส ารวจความคดเหนทเกยวของกบตวแปรทง 4 ตว ประกอบดวยประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช คณภาพการรายงานการสอบบญช และผลส าเรจทางการสอบบญช

3) วเคราะหตวแปรองคประกอบของตวแปรทง 4 ตว ประกอบดวยประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช คณภาพการรายงานการสอบบญช และผลส าเรจทางการสอบบญช

4) ประมวลผลขอมล โดยใชการวเคราะหสหสมพนธ เพอทดสอบความสมพนธระหวางตวแปร ทง 4 ตว ประกอบดวยประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช คณภาพการรายงานการสอบบญช และผลส าเรจทางการสอบบญช

5) ประมวลผลขอมล โดยใชการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis) หาผลกระทบและขนาดอทธพลทางตรงและอทธพลทางออม การประมาณคาพารามเตอร เพอวเคราะหความสมพนธโครงสรางเชงเสนระหวางตวแปรสาเหต (Cause Variable) 2 ตวแปร ไดแก ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) ตวแปรแทรกกลาง (Intervening Variable) 1 ตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) และตวแปรตาม 1 ตวแปร ไดแก ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance)

6) ประมวลผลขอมล โดยใชการวเคราะหความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit)

DPU

19

บทท 4 ผลการวจย

การศกษาวจยเรอง “ปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย” ตวแปรในการวจยนประกอบดวยตวแปรตามคอ ผลส าเรจทางการสอบบญช ตวแปรอสระสองตวแปร ไดแก ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช และ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช ตวแปรแทรกกลาง คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช งานวจยนสนใจศกษาการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชและประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชทมตอคณภาพการรายงานการสอบบญชและผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย

การน าเสนอผลการวจยในครงน ประกอบดวย 3 สวน ดงตอไปน

สวนท 1 ขอมลลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาต โดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) ไดแก คาแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

สวนท 2 ผลการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรโดยใชการวเคราะหสหสมพนธ (Multiple Correlation)

สวนท 3 ผลการทดสอบสมมตฐานงานวจยโดยใชการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis) หาผลกระทบและขนาดอทธพลทางตรงและอทธพลทางออม และวเคราะหความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit)

สวนท 1 ขอมลลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาต

ในการศกษาวจยน กลมตวอยางทท าการศกษาไดแก ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย ผลการวจยทน าเสนอในสวนน จะเสนอขอมลลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยทตอบแบบสอบถาม ใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) ไดแก คาแจกแจงความถ และคารอยละ

DPU

20

ตารางท 3 ลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาต

Characteristics Frequencies Percentage (%)

1. Gender Male 83 36.90 Female 142 63.10

Total 225 100.00 2. Age Less than 30 years old 9 4.00 30 - 35 years old 52 23.10 36 - 40 years old 51 22.70 More than 40 years old 113 50.20

Total 225 100.00 3. Marital status Single 109 48.40 Married 109 48.40 Divorced 7 3.10

Total 225 100.00 4. Education level Bachelor’s degree or equivalent 60 26.70 Higher than bachelor’s degree 165 73.30

Total 225 100.00 5. Auditor’s tenure Less than 5 years 28 12.40 5 - 10 years 68 30.20 11 - 15 years 58 25.80 More than 15 years 71 31.60

Total 225 100.00

DPU

21

จากตารางท 3 แสดงลกษณะทวไปของผสอบบญชรบอนญาต จ านวน 225 คน พบวาผสอบบญชรบอนญาต สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 63.10 อายมากกวา 40 ป มจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 50.20 รองลงมามอายอยระหวาง 30 - 35 ป และมอาย อยระหวาง 36 - 40 ป คดเปนรอยละ 23.10 และ 22.70 ตามล าดบ ผสอบบญชรบอนญาต มสถานภาพโสดและสมรส จ านวนเทากน คดเปนรอยละ 48.40 สวนใหญผสอบบญชรบอนญาต มระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 73.30 สวนใหญผสอบบญช มประสบการณมากกวา 15 ป มจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 31.60 รองลงมา มประสบการณอยระหวาง 5 - 10 ป คดเปนรอยละ 30.20 และประสบการณอยระหวาง 10 - 15 ป คดเปนรอยละ 25.80

สวนท 2 ผลการทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรโดยใชการวเคราะหสหสมพนธ (Multiple Correlation)

การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสาเหต ประกอบดวย ตวแปรอสระ(Independence Variable) 2 ตวแปร ตวแปรแทรกกลาง (Intervening Variable) 1 ตวแปร และตวแปรตาม (Dependence Variable) 1 ตวแปร ตวแปรในการวจยน ประกอบดวย ตวแปรตาม 1 ตวแปรคอ ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) ตวแปรอสระ 2 ตวแปร ไดแก ตวแปรอสระตวทหนงคอ ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ตวแปรอสระตวทสองคอ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) และตวแปรแทรกกลาง 1 ตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality)

ตารางท 4 คาสมประสทธสหสมพนธ (Multiple Correlation Coefficients)

*p< 0.10, **p< 0.05, ***p< 0.01

ตวแปร EAJ EAP ARQ APF VIF

X 4.0963 3.9407 4.1022 4.0252 S.D. 0.5556 0.5368 0.5446 0.5841 EAJ 0.703*** 0.753*** 0.706*** 1.445 EAP 0.791*** 0.752*** 1.775 ARQ 0.754*** 1.340

DPU

22

ผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธ แสดงไวในตารางท 4 พบวาตวแปรสาเหต ทกตวแปร มความสมพนธเชงบวกกบตวแปรตามอยางมนยส าคญทางสถต โดยมคาสมประสทธ สหสมพนธอยระหวาง 0.703 – 0.791 ทระดบนยส าคญทางสถต 0.01 แสดงใหเหนวาปจจยทม ความสมพนธกบผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) มากทสดคอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) รองลงมาคอ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) และประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ตามล าดบ

สวนท 3 ผลการทดสอบสมมตฐานงานวจยโดยใชการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis)

ในการศกษาวจยครงน ทดสอบสมมตฐานงานวจยโดยใชการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหต (Path Analysis) เพอบอกขนาดอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมของความสมพนธโครงสรางเชงเสนระหวางตวแปรสาเหต (Cause Variable) 2 ตวแปร ไดแก ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment) ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice) ตวแปรแทรกกลาง (Intervening Variable) 1 ตวแปร คอ คณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality) และตวแปรตาม 1 ตวแปร ไดแก ผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance) รวมถงวเคราะหความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit) ผลการวจยจะน าเสนอ 2 สวน ดงน

3.1 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย 3.2 ผลการวเคราะหขอมลเพอหาคาดชนความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของ

โมเดล ความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit)

3.1 ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย

สมมตฐานการวจยส าหรบการวจยน ม 7 สมมตฐาน ประกอบดวย

H1: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช H2: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช H3: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช H4: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช H5: คณภาพการรายงานการสอบบญชมอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

DPU

23

H6: ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช H7: ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

ตารางท 5 ผลการวเคราะหขนาดอทธพลทางตรง ทางออมและอทธพลรวมในโมเดลโครงสรางเชงสาเหต

ตวแปรสาเหต (Cause)

ตวแปรผล (Effect) ARQ APF

DE IE TE DE IE TE

EAJ 0.51*** - 0.51*** 0.24*** 0.20*** 0.44*** EAP 0.34*** - 0.34*** 0.30*** 0.14*** 0.44*** ARQ - - - 0.39*** - 0.39*** R2 0.62 0.72

Goodness of Fit Chi-Square=0.00, df=0, P-value=1.00000, RMSEA=0.000 The Model is Saturated, the Fit is Perfect !

*p < 0.10, **p < 0.05, ***p < 0.01 DE = Direct Effect IE = Indirect Effect TE = Total Effect จากตารางท 5 แสดงผลการวเคราะหเสนทางความสมพนธเชงสาเหตทเปนอทธพล

ทางตรง (Direct Effect) อทธพลทางออม (Indirect Effect) และอทธพลรวม (Total Effect) ของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช และประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช ทมตอคณภาพการรายงานการสอบบญชและผลส าเรจทางการสอบบญช

เมอพจารณาตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช เปนตวแปรตาม พบวาปจจยทมอทธพลทางตรงเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช เปนตวแปรท านายทมขนาดอทธพลทางตรงเชงบวกตอตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง (DE) เทากบ 0.51 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช (R2) ไดเทากบ รอยละ 62.0

DPU

24

สมมตฐานการวจย H1 เปนการทดสอบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H1 แสดงวาประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 0.51 หนวย

รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช เปนตวแปรท านายทมขนาดอทธพลทางตรงเชงบวกตอตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง (DE) เทากบ 0.34 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช (R2) ไดเทากบ รอยละ 62.0

สมมตฐานการวจย H2 เปนการทดสอบประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H2 แสดงวาประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 0.34 หนวย

เมอพจารณาตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช เปนตวแปรตาม พบวาปจจยทมอทธพลทางตรงเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช เปนตวแปรท านายทม ขนาดอทธพลทางตรงเชงบวกตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง (DE) เทากบ 0.39 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช (R2) ไดเทากบรอยละ 72.0

สมมตฐานการวจย H5 เปนการทดสอบคณภาพการรายงานการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H5 แสดงวาคณภาพการรายงานการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.39 หนวย

DPU

25

รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช เปนตวแปรท านายทมขนาดอทธพลทางตรงเชงบวกตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง (DE) เทากบ 0.30 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช (R2) ไดเทากบรอยละ 72.0

สมมตฐานการวจย H4 เปนการทดสอบประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H4 แสดงวาประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญชหมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.30 หนวย

ถดลงมาคอตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช เปนตวแปรท านายทมขนาดอทธพลทางตรงเชงบวกตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง (DE) เทากบ 0.24 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช (R2) ไดเทากบรอยละ 72.0

สมมตฐานการวจย H3 เปนการทดสอบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H3 แสดงวาประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญชหมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.24 หนวย

ผลการวจยยงพบอกวาปจจยทมอทธพลทางออมเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 คาสมประสทธขนาดอทธพลทางออม (IE) เทากบ 0.20 หมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 0.51 หนวย สงผลใหผสอบบญชมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.20 หนวย คาสมประสทธขนาดอทธพลรวม (TE) เทากบ 0.44 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช (R2) ไดเทากบรอยละ 72.0

DPU

26

สมมตฐานการวจย H6 เปนการทดสอบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H6 แสดงวาประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 0.51 หนวย สงผลใหผสอบบญชมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.20 หนวย

รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 คาสมประสทธขนาดอทธพลทางออม (IE) เทากบ 0.14 หมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 0.34 หนวย สงผลใหผสอบบญชมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.14 หนวย คาสมประสทธขนาดอทธพลรวม (TE) เทากบ 0.44 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช (R2) ไดเทากบ รอยละ 72.0

สมมตฐานการวจย H7 เปนการทดสอบประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวายอมรบสมมตฐานการวจย H7 แสดงวาประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช เพมขน 1 หนวย ผสอบบญชจะมคณภาพการรายงานการสอบบญช เพมขน 0.34 หนวย สงผลใหผสอบบญชมผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน 0.14 หนวย

DPU

27

3.2 ผลการวเคราะหขอมลเพอหาคาดชนความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit)

ผลการวเคราะหขอมลเพอหาคาดชนความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษ (Goodness of model fit) พบวาโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎมความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดกบขอมลเชงประจกษ โดยพจารณาจากคาสถตไค-สแควร (Chi-Square) เทากบ 0.00 ทองศาอสระ (df) เทากบ 0 คาความนาจะเปน (P-value) เทากบ 1.00000 คาดชนรากทสองของความคลาดเคลอนในการประมาณคา (Root Mean Square Error of Approximation: RMSEA) เทากบ 0.000 สามารถแสดงไดดงภาพท 2

Chi-Square = 0.00, df = 0, P-value = 1.00000, RMSEA = 0.000 The Model is Saturated, the Fit is Perfect !

ภาพท 2 แผนภาพแสดงถงขนาดอทธพลทางตรง อทธพลทางออมและดชนความสอดคลองกลมกลนเหมาะสมพอดของโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตามทฤษฎกบขอมลเชงประจกษของประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชและคณภาพการรายงานการสอบบญชสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญช

Efficient Audit Practice

Audit Report Quality

Audit Performance

Effective Audit Judgment

0.51***

0.34***

0.39***

0.24***

0.30***

DPU

28

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ

งานวจยน ไดใหความส าคญตอปจจยทส าคญสามประการไดแก ปจจยประการทหนงคอ ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช ปจจยประการทสองคอ ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช และปจจยประการทสามคอคณภาพการรายงานการสอบบญช ทงสามปจจยอาจจะสงผลกระทบตอผลส าเรจทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย อนหมายถงถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน ในท านองเดยวกน ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน น าไปสการพฒนาสมรรถนะของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย และใชเปนขอมลในการปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนในวชาการบญชใหมความทนสมยสอดคลอง กบสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจในปจจบน ทตอบรบการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และเศรษฐกจโลกมากยงขน ดวยขอตกลงของประชาคมอาเซยน ก าหนดใหมการเคลอนยายแรงงานฝมออยางเสร ในกลมประเทศอาเซยน 10 ประเทศ ทไดมการจดท าขอตกลงรวมกน (Mutual Recognition Arrangements: MRAs) ดานคณสมบตในสาขาอาชพหลก เพออ านวยความสะดวกในการเคลอนยาย นกวชาชพ แรงงานเชยวชาญ หรอผมความสามารถพเศษไดอยางเสร วชาชพนกบญช เปนสาขาวชาชพทมการเคลอนยายแรงงานฝมอไดอยางเสร สงผลกระทบตอวชาชพการบญชเปนอยางมาก รวมถงนกวชาชพบญช ซงไดแก ผท าบญชและผสอบบญชรบอนญาต ถกผลกระทบโดยตรง จงจ าเปนจะตองปรบตวและพฒนาสมรรถนะใหเตรยมพรอมเพอรองรบการเคลอนยายแรงงานฝมอตามขอตกลงดงกลาว

ในงานวจยกอนหนา ไดกลาววา นกวชาชพบญช ตองพฒนาศกยภาพ รวมถงการคงไวซงทศนคตทส าหรบการเรยนร เพอใหเกดความเปนนกวชาชพบญชทด เมออยในสภาพแวดลอม ทมเปลยนแปลงอยางตอเนอง (Quattrone, 2009) นอกจากนผสอบบญชทจะสามารถประสบผลส าเรจในวชาชพบญช จะตองปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธภาพ เพอบรรลวตถประสงคในการใหบรการ ผสอบบญชจะตองปฏบตงานสอบบญชใหมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช และมคณภาพในการรายงานการสอบบญช ประการส าคญผสอบบญชไดใชความสามารถทางวชาชพปกปองผลประโยชนใหแกสวนรวมจดเปนคณลกษณะทส าคญของนกวชาชพบญช อนจะน าไปสผลส าเรจทางการสอบบญช

DPU

29

สรปผลการวจย

1. ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน จะสงผลใหการรายงานการสอบบญชมคณภาพเพมขน

2. ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน จะสงผลใหการรายงานการสอบบญชมคณภาพเพมขน

3. ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช เพมขน 1 หนวย จะสงผลใหผสอบบญชจะมผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน

4. ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญชหมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน จะสงผลใหผสอบบญชจะมผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน

5. คณภาพการรายงานการสอบบญช มอทธพลทางตรงตอผลส าเรจทางการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชทท าใหการรายงานการสอบบญชมคณภาพเพมขน จะสงผลใหผสอบบญชจะมผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน

6. ประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน สงผลใหการรายงานการสอบบญชมคณภาพเพมขน จงสงผลกระทบท าใหผสอบบญชมผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน

7. ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอผลส าเรจทางการสอบบญชโดยสงผานคณภาพการรายงานการสอบบญช หมายความวา ถาผสอบบญชปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน สงผลใหการรายงานการสอบบญชมคณภาพเพมขน จงสงผลกระทบท าใหผสอบบญชมผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน

DPU

30

การอภปรายผล

ผลการวจยนสรปไดวา เมอพจารณาตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญชเปนตวแปรตาม พบวาปจจยทมอทธพลทางตรงเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช คาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง เทากบ 0.39 รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช คาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง เทากบ 0.30 ถดลงมาคอตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช คาสมประสทธขนาดอทธพลทางตรง เทากบ 0.24 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช (R2) ไดเทากบ รอยละ 62.0 หมายถงผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จะประสบผลส าเรจทางการสอบบญชไดนน จะตองค านงถงคณภาพการรายงานการสอบบญช รองลงมาตองค านงถงประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช และประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชตามล าดบ

จากผลการวจย อภปรายผลไดวาผสอบบญชร บอนญาตในประเทศไทย ทร บงานตรวจสอบงบการเงน จะตองรายงานการสอบบญชอยางมคณภาพ คอการเขยนรายงานการสอบบญช จะตองกระท าดวยการปฏบตงานการสอบบญชทอยในระดบทดเลศ (Velayutham, 2003) จดประสงคของการรายงานทางการสอบบญช เพอสอสารผลลพธของการตรวจสอบงบการเงนของผสอบบญช คณภาพของการรายงานการสอบบญช จะถกก าหนดไวในมาตรฐานการบญชทยอมรบโดยทวไป (Lin and others, 2003) คณภาพคอความดเลศของบรการทมการประเมนและยอมรบวาไดมาตรฐานอยางเปนธรรมโดยใสใจตอผใชหรอผมสวนไดเสยอน การรายงานทางการสอบบญชทดคอผลลพธของการสงเกตการณเพอประโยชนของผมสวนไดเสยภายนอกซงประเมนผลวาการรายงานการสอบบญชมประสทธภาพ (Habib and Bhuiyan, 2010)

นอกจากนผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทยจะตองปฏบตงานสอบบญชอยางมประสทธภาพ และใชการวนจฉยในขอสงสยทตรวจพบอยางมประสทธผล ในสภาพแวดลอมทมเปลยนแปลงอยางตอเนอง นกบญชมออาชพจ าเปนตองพฒนาและรกษาทศนคตของการเรยนรเพอใหเกดความเปนนกบญชมออาชพทด รวมถงผสอบบญชทตองการจะอยรอดในวชาชพบญชจะตองก าหนดวธการปฏบตงานสอบบญชทดทสด เพอสรางโอกาสในการบรรลวตถประสงคโดยการใหบรการทมประสทธภาพและประสทธผลรวมถงคณภาพของรายงานการตรวจสอบ (Quattrone, 2009)

ดงนนจะเหนไดวาผสอบบญชทจะประสบผลส าเรจทางการสอบบญช จะตองค านงถงคณภาพการรายงานการสอบบญช ประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชและประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช สอดคลองกบงานวจยกอนหนาไดเสนอแนะวาผสอบบญชทมความเขาใจในวธการปฏบตงานสอบบญชเพมมากขน น าไปสผลส าเรจของการปฏบตงานสอบบญชทดมากยงขน (Nelson and others, 2003; Miller and others, 2006; Hill and Small, 2006)

DPU

31

ปจจยทมอทธพลทางออมเชงบวกมากทสด ไดแก ตวแปรประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช มอทธพลทางออมตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช คาสมประสทธขนาดอทธพลทางออม เทากบ 0.20 คาสมประสทธ ขนาดอทธพลรวม เทากบ 0.44 รองลงมาคอ ตวแปรประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช มอทธพลทางออมตอตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช โดยสงผานตวแปรคณภาพการรายงานการสอบบญช คาสมประสทธขนาดอทธพลทางออม เทากบ 0.14 คาสมประสทธขนาดอทธพลรวม เทากบ 0.44 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยตวแปรท านายสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรผลส าเรจทางการสอบบญช (R2) ไดเทากบ รอยละ 72.0 หมายถงถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน

ในท านองเดยวกน ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน อภปรายผลไดวาผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จะประสบผลส าเรจทางการสอบบญชไดนน จะตองค านงถงประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพอใหเกดคณภาพการรายงานการสอบบญช รองลงมาตองค านงถงประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพอใหเกดคณภาพการรายงานการสอบบญช สอดคลองกบดารณ เออชนะจต (2556) ศกษาวจยเชงคณภาพ เรองความสามารถทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย พบวาผสอบบญช ตองมความเปนอสระ ตองเพมพนความร พฒนาความสามารถโดยการเขารบการอบรมและปรบปรงตนเองอยางตอเนองตลอดเวลา เพอเพมคณภาพของการปฏบตงานสอบบญชใหดยงขน

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะจากผลการวจยและการน าไปใช จากผลการทดสอบสมมตฐานการวจยพบวาถาผสอบบญชมประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญช เพมขน ในท านองเดยวกน ถาผสอบบญชมประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพมขน จะท าใหคณภาพการรายงานการสอบบญชเพมขน สงผลใหผสอบบญชประสบผลส าเรจทางการสอบบญชเพมขน

ดงนน ผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย จะประสบผลส าเรจทางการสอบบญชไดนน จะตองค านงถงประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญชเพอใหเกดคณภาพการรายงานการสอบบญช รองลงมาตองค านงถงประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญชเพอใหเกดคณภาพการรายงานการสอบบญช

DPU

32

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป จากการศกษาวจยในครงน พบขอจ ากดการวจย ไดแก กลมตวอยางคอผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย เปนเพยงกลมวชาชพบญชหนง จากกลมวชาชพบญชทงหมด อาจจะตองศกษากลมตวอยางอน เชน ผสอบบญชภาษอากร หรอผท าบญช เพอใหเกดมมมองทหลากหลาย จะท าใหเกดประโยชนเพมมากยงขน

นอกจากน ผวจยเหนวาควรมการศกษาเพมเตมในบรบทอน หรอตวแปรอนทมสวนสมพนธและเกยวของกบผลส าเรจทางการสอบบญช เชน การปรบปรงทางการสอบบญชอยางตอเนองและความเชอถอไดทางการสอบบญช เปนตน

งานวจยนเปนประโยชนตอวชาชพดานการบญช และเปนประโยชนตอสภาวชาชพบญช หรอหนวยงานทเกยวของ ทจะสามารถน าขอมลไปใชประโยชนในการวางแผนเพอพฒนานกวชาชพบญชตอไป DPU

บรรณานกรม

ดารณ เออชนะจต. ผศ.ดร. 2556. ความสามารถทางการสอบบญชของผสอบบญชรบอนญาตใน ประเทศไทย, ประชมวชาการระดบชาต สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชน ประจ าป 2556 Aaker, D. A., Kumar, V. and Day, G. S. 2001. Marketing Research, New York: John Wiley and Sons. Allen, A. and Woodland, A. 2010. Education Requirements, Audit Fees, and Audit Quality. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 29 (2): 1-25. Bamber E. M., Ramsay R. J. 2000. The Effects of Specialization in Audit Workpaper Review on Review Efficiency and Reviewers’ Confidence. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 19 (2): 147-157. Behn B. K., Choi J. H., Kang T. 2008. Audit Quality and Properties of Analyst Earnings Forecasts. The Accounting Review, 83 (2): 327-349. Carmichael, D. R. 2004. The PCAOB and the Social Responsibility of the Independent Auditor. Accounting Horizons, 18 (2): 127-133. Cronbach, L. J. 1951. Coefficient Alpha and Internal Structure of Tests. Psychometrika, 16 (3): 297-337. Gibbins, M. and Trotman, K. T. 2002. Audit Review: Managers’ Interpersonal Expectations and Conduct of the Review. Contemporary Accounting Research, 19 (3): 411-444. Habib, A. and Bhuiyan, B. U. 2010. Audit Firm Industry Specialization and the Audit Report Lag. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 20: 32-44. Hill, S. L. and Small, N. 2006. “Differentiating between research, audit and quality improvement: governance implications.” Clinical Governance: An International Journal, 11 (2): 98-107. International Federation of Accountants Education Committee. IFAC. 2003. “Education Committee Publishes First International Education Standards.” International Federation of Accountants, New York, NY. 1-4. Krejcie, R. V. and Morgan, D. W 1970. Determining Sample Size for Research Activities. Psycholological Measurement, 607-610. Lai, K. W. 2009. Does audit quality matter more for firms with high investment opportunities?. J. Account. Public Policy, 28: 35-50. Lee, F., Lee, C. and Lee, A 2000. Statistics for Business and Financial Economics. 2nd Ed., World Scientific, Singapore.

DPU

34

Lin, Z. J., Tang, Q. and Xiao, J. 2003. An experimental study of users’ responses to qualified audit reports in China. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 12: 1-22. Miller, C. L., Fedor, D. B. and Ramsay, R. J. 2006. “Effects of Discussion of Audit Reviews on Auditors’ Motivation and Performance.” Behavioral Research in Accounting, 18: 135-146. Moroney, R. 2007. Does Industry Expertise Improve the Efficiency of Audit Judgment?. Auditing: A Journal of Practice & Theory, 26 (2): 69-94. Nelson, I. T., Ratliff, R. L., Steinhoff, G. and Mitchell, G. J. 2003. “Teaching Logic to Auditing Students: Can Training in Logic Reduce Audit Judgment Errors?.” Journal of Accounting Education, 21: 215-237. Nunnually, C. 1978. Psychometric theory. McGraw-Hill, New York.

Peecher, M. E., Schwartz, R. and Solomon, I. 2007. It’s all about audit quality: Perspectives on strategic-systems auditing. Accounting, Organizations and Society, 32: 463-485. Quattrone, P. 2009. Books to be practiced: Memory, the power of the visual, and the success of accounting. Accounting, Organizations and Society, 34: 85-118. Salterio, S. 1994. Researching for Accounting Precedents: Learning, Efficiency, and Effectiveness. Contemorary Accounting Research, 11: 515-542. Uachanachit, D., Ussahawanitchakit, P., and Pratoom, K. (2012). “Audit Competency and Audit Survival of CPAs in Thailand: An Empirical Investigation of The Antecedents and Consequences.” Review Of Business Research, 12(3), 105-132. Velayutham, S. 2003. “The Accounting Profession’s Code of Ethics: Is It a Code of Ethics or A Code of Quality Assurance?. Critical Perspectives on Accounting, 14: 483-503.

DPU

ภาคผนวก

DPU

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง “ปจจยทสงผลกระทบตอผลส าเรจของงานสอบบญช ของผสอบบญชรบอนญาตในประเทศไทย”

ตอนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผสอบบญชรบอนญาต

1. เพศ

ชาย หญง

2. อาย นอยกวา 30 ป 30-35 ป

36-40 ป มากกวา 40 ป

3. สถานภาพ

โสด สมรส หยาราง/หมาย

4. ระดบการศกษา

ปรญญาตรหรอเทยบเทา สงกวาปรญญาตร

5. ประสบการณในการท างานเปนผสอบบญชรบอนญาต

นอยกวา 5 ป 5-10 ป

11-15 ป มากกวา 15 ป

DPU

ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบประสทธผลทางการวนจฉยในการสอบบญช (Effective Audit Judgment)

ระดบความคดเหน มากทสด

5 มาก

4 ปานกลาง

3 นอย

2 นอยทสด

1

1. ทานสามารถท าการวนจฉยและตดสนใจกบขอคนพบทางการบญชไดอยางถกตองเปนไปตามเปาประสงคทางการสอบบญช

2. ทานแสดงความคดเหนในรายงานทางการสอบบญช อยางตรงไปตรงมาโดยการใชดลยพนจภายใตหลกเกณฑทสอดคลองตามมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการสอบบญชก าหนดไดอยางมประสทธผล

3. ทานสามารถน าเสนอขอมลในรายงานการสอบบญชเยยงมออาชพซงผานการวเคราะหวนจฉยอยางเปนรปธรรม

ตอนท 3 ความคดเหนเกยวกบประสทธภาพในการปฏบตงานสอบบญช (Efficient Audit Practice)

ระดบความคดเหน มากทสด

5 มาก

4 ปานกลาง

3 นอย

2 นอยทสด

1

1. ทานสามารถปฏบตตามแผนงานสอบบญช แนวทาง การสอบบญชและเปาหมายทก าหนดไวไดทนตามก าหนดเวลาอยางมประสทธภาพ

2. ทานมการรวบรวมหลกฐานการสอบบญชไดอยางครบถวนเพยงพอในการแสดงความเหนตองบการเงน

3. ทานสามารถจดสรรเวลาและทรพยากรทใชในการปฏบตงานสอบบญชไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

DPU

ตอนท 4 ความคดเหนเกยวกบคณภาพการรายงานการสอบบญช (Audit Report Quality)

ระดบความคดเหน มากทสด

5 มาก

4 ปานกลาง

3 นอย

2 นอยทสด

1

1. ทานสามารถน าเสนอรายงานการสอบบญชไดตามมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการสอบบญชทสภาวชาชพก าหนด ท าใหสามารถตอบสนองตอความตองการ ของผใชขอมลไดอยางถกตอง เหมาะสมและทนตอเวลา

2. ทานไดจดท ารายงานการสอบบญชทเปนไปตามวตถประสงค ทวางไว รวมถงมความเปนธรรม เทยงตรงและปราศจากอคต

3. ทานไดน าเสนอขอมลอยางตรงไปตรงมาเกยวกบการทจรตและขอผดพลาดทเปนสาระส าคญของรายงานทางการเงนททานเปนผสอบบญช

ตอนท 5 ความคดเหนเกยวกบผลส าเรจทางการสอบบญช (Audit Performance)

ระดบความคดเหน มากทสด

5 มาก

4 ปานกลาง

3 นอย

2 นอยทสด

1

1. ทานไดรบการยอมรบจากลกคาและบคคลทเกยวของ วามการปฏบตงานสอบบญชทมประสทธ ภาพ มคณภาพ และมการปฏบตงานเยยงมออาชพ

2. ทานไดรบการยกยองจากผประกอบวชาชพสอบบญชวาทานมความมงมนในการปฏบตงานสอบบญชตามมาตรฐานการบญชและมาตรฐานการสอบบญชทสภาวชาชพก าหนดอยางเครงครด

3. ทานไดรบการยอมรบวาการปฏบตงานสอบบญชของทาน มหลกฐานทางการสอบบญชอยางเพยงพอตอการแสดงความ เหนในรายงานการสอบบญช

ตอนท 6 ขอเสนอแนะอน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ขอขอบพระคณทกทานทสละเวลาในการตอบแบบสอบถาม

DPU

ประวตผวจย

ชอ - นามสกล ผศ.ดร. ดารณ เออชนะจต

Asst. Prof. Daranee Uachanachit, Phd

e-mail address: darani.uat@dpu.ac.th

วฒการศกษา ปรญญาเอก ปรชญาดษฎบณฑต (การบญช)

ปรญญาโท บรหารธรกจมหาบณฑต (การบญช)

ปรญญาตร บรหารธรกจบณฑต (การบญช)

ปรญญาตร ศลปศาสตรบณฑต (การบรหารรฐกจ)

ต าแหนงปจจบน ผชวยศาสตราจารย ประจ าคณะการบญช มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ประสบการณ สมหบญช บรษท ภทรพล จ ากด พ.ศ. 2533

ผวางระบบบญช บรษท ภทรพล จ ากด พ.ศ. 2533

ผตรวจสอบภายใน บรษท สหพรหม จ ากด พ.ศ. 2539

วทยากรอบรมผจดท าบญชตาม พ.ร.บ. การบญช พ.ศ. 2543

ผชวยเลขานการสหกรณออมทรพย มธบ. พ.ศ. 2543

เลขานการคณะการบญช พ.ศ. 2543 และพ.ศ. 2550

ผอ านวยการหลกสตรมหาบณฑต สาขาการบญช พ.ศ. 2556

หวหนาหมวดวชาการก ากบดแลทด คณะการบญช พ.ศ. 2557

ผชวยศาสตราจารยประจ า คณะการบญช

DPU

ผลงานทางวชาการ 1.) งานวจย เรอง “ แนวทางการพฒนารปแบบบญชของธนาคารหมบานตามแนวพระราชด าร:

กรณศกษาธนาคารหมบานจงหวดกาญจนบร ” (Accounting Model Development of the

Community Bank As Initiated by His Majesty the King.) 2546

2.) งานวจย เรอง “การวดความสมฤทธผลจากการสอนโดยใชสอการสอน 3 วธ วชาการบญชชน

กลาง 1 คณะการบญช มหาวทยาลยธรกจบณฑตย” (Measuring Effectiveness of Teaching

by Using Three Teaching Methods in Intermediate Accounting 1, Faculty of

Accountancy, Dhurakijpundit University.) 2546

3.) งานวจย เรอง “ผลกระทบของคณภาพขอมลทางบญชและลกษณะขององคการ สงผลตอ

ประสทธภาพการตดสนใจของผบรหารในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (The Impact of

Quality of Accounting Information and Characteristic of Organization on the

Effectiveness of Management Decisions in Small and Medium Enterprises.) 2554

4.) บทความวจย เรอง “Audit Morality and Audit Professionalism of Tax Auditors in Thailand”

A Publication of the International Academy of Business and Economics 2554

5.) บทความวจย เรอง “Audit Competency and Audit Survival of CPAs in Thailand: An

Empirical Investigation of The Antecedents and Consequences.” A Publication of the

International Academy of Business and Economics 2555

6.) บทความวจยเรอง “ความสามารถทางการสอบบญชความสามารถทางการสอบบญชของผสอบ

บญชรบอนญาตในประเทศไทย (Audit Competency of CPAs in Thailand) 2556

7.) บทความวจยชนเรยน เรอง “ความนบถอคณคาตนเอง ความฉลาดทางอารมณและพทธพสย

สงผลกระทบตอจตพสยและเจตคตของผเรยน วชาการบญช คณะการบญช มหาวทยาลยธรกจ

บณฑตย” (Self Esteem Emotional Intelligence and Cognitive Domain Effect on Affective

Domain and Attitude in Accounting Faculty of Accountancy Dhurakijpundit University)

2556

8.) บทความกรอบแนวคดการวจยเรองผลกระทบของผลแตกตางทางภาษทมตอผลส าเรจของการ

ประกอบการในกจการทมการก ากบดแลทด ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหง

ประเทศไทย (Conceptual Frameworks of the Effects of Book-Tax Differences on Firm

Performance among Corporate Governance Listed Companies in Thailand) 2557

DPU