DRAFT I KODIT PËR GAZETARËT DHE MEDIAT PËR RAPORTIMIN E RASTEVE TË ABUZIMIT SEKSUAL DHE PEDOFILINË

Ky kod përmban një sërë parimesh të pranuara të cilët gazetarët dhe mediet gjithmonë duhet t’ i respektojnë derisa raportojnë mbi dhunën ndaj fëmijëve, veçanërisht në rastet e abuzimit seksual të fëmijëve dhe të pedofilisë.

Ky kod është përgatitur në bazë të principeve të Konvencionit për të drejtat e fëmijës së Kombeve të Bashkuara dhe dokumenteve tjera ndërkombëtare që kanë të bëjnë

me të drejtat e fëmijës.

KODIMbrojtja e jetës private, identitetit dhe integritetit të fëmijëve

1. Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet ta kenë parasysh që informimi në

mënyrë të parregullt mundet të lë pasoja të vazhdueshme në jetën e fëmijës dhe gjithmonë duhet të përkujdesen për interes sa më të mirë të fëmijës.

Новинарите и медиумите секогаш треба да имаат предвид дека информирањето на несоодветен начин може да остави трајни последици во животот на детето и секогаш треба да водат грижа за неговиот најдобар интерес.

2. Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet ta mbrojnë privatësinë e fëmijës nga

informimi publik i paarsyeshëm dhe sensacional.

Новинарите и медиумите секогаш треба да ја заштитуваат приватноста на детето од неразумно и сензационалистичко известување во јавноста.

3.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet ta kenë parasysh që mbrojtja e

privatësisë së fëmijës ka përparësi para rëndësisë së informacionit dhe që të drejtat dhe interesat e fëmijës gëzojnë mbrojtje më të madhe se të drejtat dhe interesat e personave tjerë të involvuar në rastin.

Новинарите и медиумите секогаш треба да имаат предвид дека заштитата на приватноста на детето има предност пред важноста на информацијата и дека правата и интересите на децата уживаат поголема заштита од правата и интересите на останатите инволвирани во случајот.

4.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet ta mbrojnë identitetin, integritetin dhe

privatësinë e fëmijës gjatë informimit në rastet e abuzimit seksual të fëmijëve dhe pedofilisë, në mënyrë që nuk do ta zbulojnë, bëjnë të ditur ose botojnë identitetin e fëmijëve të përfshirë në këto raste, pavarësisht nëse ato paraqiten si viktima ose dëshmitarë.

Новинарите и медиумите секогаш треба да го заштитуваат идентитетот, интегритетот и приватноста на детето при известување во случај на сексуална злоупотреба на деца и педофилија, на начин што нема да го обелоденуваат, откриваат или објавуваат идентитетот на децата инволвирани во овие случаи, без разлика дали се јавуваат како жртви или сведоци.

5.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet të përdorin teknika të veçanta për

prezantimin e të involvuarve në rastin, respektivisht, nuk do të identifikojnë viktimën e abuzimit seksual dhe nuk do të publikojnë të dhënat që mund të kontribuojnë në identifikimin e fëmijës viktimë. Ata asnjëherë nuk do ta përmendin shtëpinë që jeton, apo shkollën që mëson ose strehimoren e tyre. Detajet për përshkrimin e aktit seksual apo dhunën e kryer ndaj fëmijës do të publikohen vetëm atëherë kur është mbrojtur identiteti i fëmijës-viktimë.

Новинарите и медиумите секогаш треба да употребуваат специјални техники за презентирање на инволвираните во случајот, односно, нема да ја идентификуваат жртвата на сексуална злоупотреба или да објавуваат податоци кои би можеле да придонесат за некаква идентификација на детето жртва. Тие никогаш нема да покажуваат слика на детето на начин на кој може да биде препознаено од другите. Тие нема да ја именуваат куќата во која живее, или установата во која што учи или е згрижено детето. Детали за опис на сексуалниот чин или извршеното насилство врз детето се објавуваат само кога е заштитен идентитетот на детето - жртва.

6.Gazetarët dhe mediumet asnjëherë nuk duhet të marrin deklaratë nga fëmija

viktimë.

Новинарите и медиумите никогаш не треба да земаат изјава од дете жртва.

7.Gazetarët dhe mediumet nuk do të fotografojnë apo intervistojnë fëmijët viktima

ose fëmijët dëshmitarë. Nga prindërit/kujdestarët (anëtar të familjes me aftësi të kufizuar) mundet të merret deklaratë, por sërish të kenë kujdes në mbrojtjen e privatësisë, identitetit dhe integritetit të familjes dhe fëmijës.

Новинарите и медиумите нема да фотографираат или интервјуираат деца жртви или деца сведоци. Од родителите/старателите (членови на семејството со полна деловна способност) може да се зема изјава, но повторно да се внимава на заштитата на приватноста, идентитетот и интегритетот на семејството и на детето.

8.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet të kenë kujdes për fëmijët dëshmitarë

dhe të njëjtit mos t’i lënë në rrezik gjatë publikimit të ngjarjes.

Новинарите и медиумите секогаш треба да водат посебна грижа за децата сведоци и да не ги стават во опасност истите при објавување на настан.

Mbledhja e informacioneve dhe deklaratave nga të gjitha institucionet relevante

Прибирање информации и изјави од сите релевантни институции

9.

Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet të publikojnë informacionet e shqyrtuara mirë. Informacioni, nëse mundet, duhet të jetë i plotësuar me deklarata zyrtare nga institucionet kompetente( shkolla, ministri, qendra për punë sociale, avokati i popullit, prokurori publik, shtëpi shëndetësore, gjykata, organizata qytetare dhe institucione tjera).

Новинарите и медиумите секогаш треба да објавуваат добро проверена информација. Информацијата, доколку е можно, би требало да биде поткрепена со официјални изјави од соодветни институции (училиште, министерства, центри за социјалана работа, народен правобранител, јавно обвинителство, здравствени установи, суд, граѓански организации и други институции).

10.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet të zbatojnë gazetari hulumtuese, të ndiqet rasti deri në fund, të informohet për rezultatin përfundimtar dhe të kërkohet përgjegjësi nga subjektet kompetente me qëllim të zgjidhjes më efikase të rasteve si një nga format e mbrojtjes së të drejtave të fëmijës.

Новинарите и медиумите секогаш треба да спроведуваат истражувачко новинарство, да се следи случајот до крај, да се информира за крајниот резултат и да се бара одговорност од соодветните субјекти со цел поефикасно решавање на случаите како една од формите за заштита на правата на детето.

11.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet të hulumtojnë dhe informojnë për

gjendjen e fëmijëve dhe t’ i kërkojnë dhe gjejnë arsyet që kanë ardhur deri të çfarëdo lloji të abuzimit seksual të fëmijës.

Новинарите и медиумите секогаш треба да истражуваат и известуваат за положбата на децата и да ги побараат и лоцираат причините кои довеле до каков било вид на сексуална злоупотреба на детето.

12.

Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet ta vështrojnë punën e organeve institucionale dhe nëse konfirmojnë ndonjë lëshim, patjetër ta publikojnë dhe të insistojnë për përgjegjësi.

Новинарите и медиумите секогаш треба да ја испитуваат работата на надлежните институции и доколку утврдат пропуст задолжително да го објават и да инсистираат на одговорност.

13.Gazetarët dhe mediumet e krijojnë mendimin publik, andaj ata duhet të

mobilizojnë institucionet, prindërit dhe qytetarët funksionarë për mbrojtjen e fëmijëve dhe përpjekjen e zgjedhjes së problemit.

Новинарите и медиумите го креираат јавното мислење, затоа треба да ги мобилизираат институциите, родителите и граѓаните во функција на заштита на децата и заложби за решавање на проблемот.

14.Gazetarët dhe mediumet nëpërmjet shkrimeve, emisioneve dhe artikujve duhet

t’ i shtynë fëmijët-viktima apo dëshmitarë, ta njohin dhe paraqesin dhunën seksuale dhe keqpërdorimet.

Новинарите и медиумите преку, написи, емисии и прилози треба да ги поттикнуваат децата-жртви или сведоци, да го препознаат и пријават сексуалното насилство и злоупотреби.

15.Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet të përkujdesen për aplikim të drejtë të

këtij Kodi, dhe me këtë të kontribuojnë në parandalimin e shfaqjes.

Новинарите и медиумите секогаш треба да се грижат за правилна примена на овој Кодекс, а со тоа да придонесат во превенција на појавата.

16. Gazetarët dhe mediumet gjithmonë duhet ta respektojnë prezumimin e

pafajësisë të të dyshuarit derisa është në fazën e hetimit.

Новинарите и медиумите секогаш треба да ја почитуваат пресумцијата на невиност на осомничениот додека е во фаза на истрага.

Përditshmëria dhe ndryshimet bëjnë që Kodi të mos jetë definitiv. Ai edhe më tej mundet të plotësohet dhe të përkryhet në frymën e kapitujve të pranuara dhe kontrolluara në raport me etikën profesionale të gazetarëve në Republikën e Maqedonisë.

Секојдневието и промените налагаат Кодексот да не биде конечен. Тој понатаму може да се усовршува и дополнува во духот на начелата прифатени и проверени во однос на професионалната етика на новинарите во Република Македонија.

2009-2012Kodi është përgatitur nga ana e Ambasadës së parë për fëmijë

“Megjashi”në bashkëpunim me disa shtëpi mediele në Maqedoni

2009-2012 Кодексот е изготвен од странанаПрвата Детска АмбасадаМеѓаши

Во соработка со новинари одповеќе медиумски куќи во Македонија