draw za deca dimitar bitrakov

Upload: petarc11

Post on 03-Apr-2018

235 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    1/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 1 -

    OPENOFFICE.ORG DRAW

    Verzija na makedonski jazik

    za mladite korisnici nakompjuterite

    SKOPJE , 2013

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    2/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 2 -

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    3/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 3 -

    Vovedni informacii za programataOpenOffice org.Draw .

    Uka`uvame na glavnite mo`nosti na programata :

    - crtawe na razni objekti( pravoagolnici,kvadrati, kru`nicit elipsi, otse~ki, mno-guagolnicite i drugi );

    - izmenuvawe na dimenziite i formite na vnesenite objekti so razni transformacii- dvi`ewe na objektite;- vrtewe (rotacija na objektite);- prika`uvawe na liniite na objektite vo razli~ni stilovi, {irina i boja;- vnesuvawe vo objektite boja, preliv, {rafura i bit mapa..- i mnogu drugi dejstva.

    Programata se otvora so redosledno koristewe na komandite od desktopot

    Start >All Programs > OpenOffice. Org 3.4 > OpenOffice org.

    Po prikaz nz prozorecot

    se izbira od prozorecot opcijata Crte`.

    Mo`en e i sledniov redosled na komandite za aktivirawe na programata.

    Start > All Programs > OpenOffice. Org 3.4 > OpenOffice .org Draw

    -------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    4/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 4 -

    Osnovnite prozorci vo site alikativni programi pretstavuvaat sredstvo za komu-nikacija me|u korisnikot i kompjuterot vo izvr{uvawe na odredeni dejstva. Poraditoa po~etnite informacii za programata OpenOffice org.Draw}e se odnesuvaat na orga-

    nizacija na osnovniot prozorec, komunikacijata so osnovniot prozorec , osnovnite dej-stva i nivniot redosled vo vrska so realizacija na grafi~ki prikazi.Vo vovedniov del }e informirame za osnovniot prozorec i na~inot na koris-

    teweto na programata.Opis na osnovniot prozorec

    Po startovaweto na programata na ekranot se doveduva osnovniot (glavniot)prozorec na programata prika`an na slikata.

    Osnovni elementi na programata se komandite. Sekoja komanda izvr{uvaodredeno dejstvo. Poradi raspoznavawe na komandite na sekoja komanda e dodelenoime. Komandite se rasporedeni vo menija. Isto i na menijata im se dodeleni imiwa .

    Menijata i oddelni komandi se grupirani vo lenti. Vo programata OpenOffice org.-Draw se koristat mnogu lenti, no vo osnovniot prozorec preddefimnirano se vnesuva-at del od lentite a korisnicite mo`at da gi koristat i drugite lenti.

    Vo osnovniot prozorec se sodr`at slednive lenti :Od levata strana e lentata za crtawe. Vo lentata. se sodr`at komandite (alatki)

    za crtawe na grafi~kite prikazi .

    -----------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    5/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 5 -

    Se sodr`at komandi za crtawe pravoagolnici, kvadrati, kru`nici, elipsi,otse~ki, pod zaedniiot termin objekti, i ispi{uvawe tekstovi. Pokraj komandite zacrtawe na objektite, vo lentata se sodr`at komandi i za izvr{uvawe na drugi dejstv

    So kliknuvawe vo poleto , se doveduvaat zapisite na drugite komandi volentata za crtawe.

    Od gore se lentite

    :

    Naslovna lenta. Vo ovaa lenta so informativen karakter se zapi{uva priv-remenoto ime na crte`ot Neimenuvano 1 i na programata .

    Lentata na glavnite menija. Komandite {to se koristat vo programskiot pa-ket se rasporedeni (grupirani) vo glavni menija . Vo OpenOfficeOrg.Draw komandite serasporedeni vo devet menija, po~nuvajki od menito Datoteka, Ureduvawe, Prikaz,Vmetnuvawe i t.n. do menito Pomo{ koe ima informativna uloga . Do komandite prikoristeweto na ovaa lenta se doa|a posredno preku menijata..

    Standardnata lenta sodr`i komandi za izvr{uvawe na po~esto koristenitedejstva vo vrska so koristeweto na programata. Vsu{nost vo neja se vneseni eden delod komandite na glavite menija, a so nivnoto obedinuvawe (grupirawe) vo lentata sepostignuva pobrz pristap do komandite. Se koristat glavno za otvorawe na crte`i,memorirawe, prenesuvawe na crte`ite, kopirawe i drugo.

    Lentata Linii i ispolnuvawa sodr`i menija za izvr{uvawe dejstva vrz grafi~-kite prikazi so mo`nost na izbirawe na eden od pove}eto mo`nosti (opcii). Dejstvatase odnesuvaat na dodeluvawe stil, {irina i boja na liniite na objektite i vnesuva-we vo objektite Boja, Gradient, [ rafuri i Bit mapi.

    Od horizontalno postaveniot liniar mo`e da se dobie informacija za polo`-bata na poka`uva~ot, polo`bata na prikazot i dimenziite.-----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    6/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 6 -

    Voprodol`enie e prostorot za crtawe .

    Prostorot e namenet za prika`uvawe (crtawe) na grafi~kite realizacii. Mo`noe da se crta kade i da bilo vo ovoj prostor. Me|utoa, po pravilo grafi~kite prikazitreba da se sodr`at vo ramkata za crtawe. Samo prikaz vo ramkata mo`e da se otpe-~ati ili prenese vo drug dokument. Od desnata strana e lentata za vertikalno pomes-tuvawe na ramkata za crtawe . Od dolu e lentata za horizontalno pomestuvawe naramkata.

    Vo poslednata linija e statusnata lenta

    Statusnata lenta ima informativna uloga . Pri crtaweto na objektite vo ovaalenta se vnesuva imeto na objektot {to se crta, se prika`uva polo`bata na objektot,dimenziite na objektot i se vnesuva redniot broj na slajdot( stranicata).

    Strukturata na osnovniot prozorec e mo`no da se menuva. Izmenite se odnesuvaatvo toa {to e mo`no da se otstrani lenta, linear, odnosno da se doveduvaat drugi len-ti vo strukturata na prozorecot. Mo`no e da se preureduvaat komandite vo lentite,postavuvaat vo razni polo`bi na ekranot i izmenuvawe na komandite vo sostav naoddelnite lenti.

    Na~in na koristewe na programataVo izvr{uvawe na dejstvata povrzani so upravuvaweto i koristeweto na prog-

    ramata se koristi gluv~eto i tastaturata. So gluv~eto se prezemaat (izbiraat) koma-dite od osnovniot prozorec koj postojano e prisaten na ekranot. Dejstvata se vr{at sopoka`uva~ot ~ie dvi`ewe po ekranot se vr{i so gluv~eto. Poka`uva~ot e vo forma nastrelka navednata nalevo ( ) i se poka`uva na ekranot koga }e se pojavi osnovniotprozorec..

    Vo komunikacijata so kompjuterot se izbiraat komandi i tie se aktiviraat sood-vetno so dejstvoto {to sakame da go izvr{ime. Mnogukratno e koristeweto na gluv~etovo realizacija na eden grafi~ki prikaz. Pokraj izborite na komandite i aktivira-weto, toa se koristi i vo mnogu drugi dejstva. Vo ovoj naslov }e se zadr`ime samo naizborot i aktiviraweto na komandi so gluv~eto.

    ----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    7/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 7 -

    Izbor na komanda od lentata Crtawe

    Izbor na komanda se izvr{uva so doveduvawe na poka`uva~ot vo poleto na

    komandata. Po doveduvaweto na poka`uva~ot vo poleto na komandata, neposredno dopoleto se ispi{uva imeto na komandata (slikata od levo) (konkretno e poka`uva~ot vopoleto na komandata Pravoagolnik).

    So kliknuvawe na kop~eto se aktivira komandata.. Poleto na komandata se pri-ka`uva inverzno (osnovata pobeluva).

    Po aktiviraweto se sproveduva postapka za prikaz na pravoagolnik. ( podstapkatase objasnuva vo sleden naslov)

    Korisno e da se objasni dejstvoto na komandata Linii i strelki.

    Komandata se koristi za crtawe na otse~ki so mo`no izbirawe na znacite nakrajnite to~ki ( strelki, kru`nici i kvadrati). Za komandata velime deka e so pove}eopcii (mo`nosti). Na komandite so pove}e opcii po aktiviraweto se pridru`uva op-

    ciona ramka . Zna~itelen e brojot na opciite vo pridru`enata ramka .

    So doveduvawe na poka`uva~ot vo pole na opcija se ispi{uva dejstvoto na opci-jata . Izborite sega se vr{at preku prikazite vo opcionata ramka. .

    Megutoa, za izvr{uvawe na najgolem broj dejstva, komandite se prezemaat prekuglavnite menija. a izbor na komanda {to e vo sostav na meni, se aktivira (izbira) so

    kliknuvawe so gluv~eto nad imeto na menito.Na ekranot se doveduva lista so komandite na menito Datoteka.

    --------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    8/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 8 -

    ]e naglasime deka aktiviraweto na glavno meni ne treba da se tretira kakoizbor na komanda. So izborot na glavno meni se prika`uva na ekranot listata so ko-mandite od menito. Menito ni dava mo`nost od prika`anata lista izbor na edna odkomandite. Po doveduvawe na poka`uva~ot nad koja i da bilo od komadite najziniotprikaz se zatemnuva. Se izbira komandata nad koja }e se pritisne so kop~eto. Po iz-borot na komandata listata se otstranuva od ekranot. Dokolku e dejstvoto ednozna~-no izvodlivo bez da e potrebno vnesuvawe na dopolnitelni informacii komandata }ese izvr{i. Ako se potrebni dopolnitelni informacii se doveduva dijalogen prozo-rec. Na slikata e za primer, dijalogniot prozorec na komandata Pe~ati od menitoDatoteka

    Dijalognite prozorci sodr`at menija za izvr{uvawe na odredeni dejstva.. Nakomandata Pe~ati se pridru`uva dijalogen prozorec poradi toa {to e komanda za iz-vr{uvawe na dejstva povrzani so dopolnitelni informacii. Potrebno e na primer, dase soop{ti koi stranici treba da se pe~atat ( site stranici, samo parnite, samo ne-parnite, poedine~ni stranici , niza stranici ) , vo kolku primeroci i drugo.

    Dijalognite prozorci sodr`at poliwa Vo redili ime na komanda i Otka`i. Sokliknuvawe Vo red se potvrduvaat izbranite dejstva, dejstvata }e se izvr{at i pro-zorecot se otstranuva od ekranot.So kliknuvawe nad poletoOtka`i , se otka`uva odizvr{uvawe na izbranite dejstva. I vo ovoj slu~aj dijalogniot prozorec se otstranuvaod ekranot. Dijalogen prozorec mo`e da se otstrani i so komandata vo gorniot desen

    agol od prozorecot so znakotMnogu dejstva mo`e da se izvr{uvaat i so tasterite. Vo listite na komandite,

    samo za komandite {to mo`at da se izvr{uvaat so tasteri e navedena kombinacijatana tasterite.

    Se koristat so ednovremeno pritiskawe na dva ili tri tasteri.

    --------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    9/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 9 -

    I . Osnovni dejstva i nivniot redosled vo vrska sosozdavaweto na grafi~kite prikazi.

    Vo naslovot }e go razgledame redosledot na dejstvata {to se izvr{uvaat vorealizacijata na grafi~ki prikazi.

    Prviot ~ekor vo otpo~nuvawe so rabota e anga`irawe na memoriski prostor vo koi}e se ~uvaat prikazite od korisnicite. Sekoj korisnik si obezbeduva prostor za svo-ite prikazi. Se koristi za toj prostor terminot crte` a za postapkata terminite ot-vorawe , sozdavawe ili kreirawe na crte`. Otvoreniot crte` se identifikuva poimeto {to }e go dobie po negovoto otvorawe.

    Otvorawe na nov crte`Otvorawe na nov crte` se vr{i preddefinirano so aktivirawe na programata

    i mu se dodeluva ime Neimenuvano 1. Tova e privremeno ime na crte`ot koe se zabe-le`uva vo naslovnata lenta.

    Na ekranot se prika`uva rabotniot prostor po otvorawe na crte`ot.

    Rabotniot prostor e organiziran po slajdovi (stranici). So otvoraweto na crte-`ot e doveden na ekranot prviot slajd 1/1.

    Prikazite se crtaat po pravilo vo ramkata za crtawe . No mo`e za crtawe na pri-kazi da se koristi i prostorot von ramkata Prikazite podgotveni nadvor od ramkatamo`at na ednostaven na~in da se vnesat vo ramkata po nivnoto formirawe .

    Prikazite {to }e se crtaat vo crte`ot }e se rasporeduvaat vo pove}e slaj-dovi. Upravuvawe so slajdovite se vr{i so menito Panel so stranici.

    Panelot so stranici se vnesuva vo ekranot so komandata Panel so stranici {to

    se prezema od menito PrikazSo komandite Prikaz > Panel na stranici

    -------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    10/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 10 -

    se doveduva panelot za stranici od levata strana.

    Prezemaweto na Panelot so stranici se registrira vo listata na komandite namenito Prikaz so vnesuvaweto na znakot . Znakot se vnesuva kako informacijadeka e vnesen panelot so stranicite vo poleto na ekranot.

    Po vnesuvaweto na objekt ili pove}e objekti vo ramkata za crtawe vo prva-tastranica, mo`e da se premine na crtawe objekti na sledna stranica. Doveduvawe nasledna stranica na ekranot se vr{i so komandata Slajdod menito Vmentuvawe.Se izbira menito Vmentuvawe, se doveduva listata so komandite na ova meni

    i od listata se izbira komandata Slajd. Na ekranot se doveduva slednata stranica.Vo panelot se vnesuva zapisot stranica 2.

    So sleden izbor na komandata Slajd vo menito Vmentuvawe vo panelot sostranici se vnesuva nova ramka i zapisot Stranica 3 (od desno) i t.n..

    Vo prostorot na menito Panel so stranici se gleda pravoagolna sina ramka..So sekoja stranica korespondira Panelot so stranici kon koj se pridru`uva brojot nastranicata. Osven toa, se {to se prika`uva vo ramkata za crtawe se vnesuva vo mini-

    jatura i vo Panelot so stranici.

    Vo menito Panel so stranici se registriraat site otvoreni slajdovi. No, vovidnoto pole na menito Panel so stranici se prika`uvaat samo edna ramka. Dovedu-vawe na ramka so broj na slajdot vo vidnoto pole se vr{i so lentata za vertikalno po-mestuvawe. (od desno) Ako e potrebno edna od porano koristenite stranici da se vratina ekranot, se doveduva vo vidnoto pole ramkata na Panelot {to korespondira so taastranica i kliknuva vo ramkata. Na ekranot se doveduva izbranata stranica na ekran.

    -------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    11/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 11 -

    Panelot so stranici ne e postojano potreben na ekranot. Se doveduva samo koga epotrebno da se promeni slajd . Po doveden posakuvan slajd na ekranot, so povtornokliknuvawe vrz zapisot na komandata Panel stranici od menito Prikaz, se povlekuva

    Panelot so stranici od ekranot i otstranuva znakot od listata so komandi..

    Memorirawe na crte`Da se so~uvaat prikazite potrebno e da se izvr{i memorirawe na vnesenite

    prikazi. So memoriraweto se ~uvaat site prikazi za natamo{na dorabotka, izmenu-vawe, pe~atewe, prenesuvawe vo tekstualni dokumenti i drugi dejstva. Za memorirawese koristi komandata Za~uvaj kako od menitoDatoteka.

    Komandata Za~uvaj kakogo doveduva dijalogniot prozorec Save As

    So prozorecot se dodeluva postojanoto ime na crte`ot. Imeto go izbira korisni-kot po svoja `elba. Imeto se vnesuva so tastaturata vo poleto Ime na datoteka ( voprimerot e izbrano imeto PRV CRTEZ) i potoa potvrduva so kliknuvawe vo poletoZa~uvaj. Ednovremeno so potvrduvaweto vo naslovnata lenta privremenoto ime }e sezameni so postojanoto ime .

    Isklu~uvawe na programataIsklu~uvawe na programata se sproveduva po pravilo po memorirawe na

    crte`ot. Pred se treba da se deaktivira (prekine) vrskata so programata {to sevr{i so kliknuvawe na komandata Izlezi od menito Datoteka. Mo`no e prekinot soprogramata i preku komandata Close ( ) vo naslovnata lenta.

    Dokolku ne e izvr{eno memorirawe na crte`ot, na ekranot se prika`uva ramkata

    ------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    12/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 12 -

    So kliknuvawe na opcijata Za~uvajse memorira crte`ot, so opcijata Otfrline se memoriraat izmenite vo crte`ot. So opcijata Otka`i se odustanuva od name-rata da se prekine vrskata so programata.

    Otvorawe na kreiran crte`

    Sledniot kontakt }e se ostvari so otvorawe na porano memoriraniot crte`. ] eja izbereme komandata Otvoriod menito Datoteka .

    Po ova na ekranot se doveduva dijalogniot prozorec Open.

    Vo prozorecot e spisokot so memoriranite crte`i. ]e klikneme so poka`uva~otnad imeto ( PRV CRTEZ ) . ] e se zatemni prostorot nad imeto.

    Sledniot poteg }e bide kliknuvawe nad poleto so zapisot Openod desnata strana naprozorecot za da se potvrdi izborot, po {to na ekranot }e se dovede crte`ot .

    Doveduvawe na posakuvanata stranica za izvr{uvawe na sledni dejstva }e seizvr{i so menito Panel so stranicite. Vo poleto na menito so lentata za vertikalnopomestuvawe se doveduva sootvetnata ramka od panelot ( se doveduva spored brojot nastranicata, olesneto so prikazot vo ramkata) i kliknuvawe vo ramkata. Izbranatastranica se doveduva na ekran. Po izvr{enite dejstva, izmeni, dopolnenija ili drugidejstva vo stranicata,se memorira novata sostojba sega so komandata Za~uvaj.---------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    13/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 13 -

    II. Prika`uvawe na osnovni objekti

    Prvite ~ekori vo ostvaruvaweto na grafi~kite prikazi }e gi zapo~neme soprika`uvaweto (crtaweto) na objektite (pravoagolnici, kvadrati, kru`nici, elipsi,elipti~ni i kru`ni segmenti, mnoguagolnici, otse~ki i prostorni objekti. Za ovieprikazi }e se koristime so komandite vo sostav na lentata Crte` .

    Prika`ani se samo del od komandite vo lentata crte` : .

    Prika`uvawe na pravoagolnici i kvadrati

    Za prika`uvawe na pravoagolnici i kvadrati se koristi komandata Pravoagolnik

    So doveduvaweto na poka`uva~ot vo poleto na komandata, poleto se osvetluva ina ekranot se vnesuva imeto na komandata. Imeto ostanuva kratko vreme. Za aktivira-we na komandata treba po doveduvawe na poka`uva~ot vo poleto da se pritisne nalevoto kop~e. Po aktiviraweto poka`uva~ot dobiva forma na krst kon koj se pridru-

    `uva pravoagolnik ( ). Po ova e mo`no da se pristapi kon crtawe na pravo-agolnici.

    Crtawe na pravoagolnicite se sproveduva po slednava postapka :

    Go doveduvame poka`uva~ot vo ramkata za crtawe vo polo`ba kade {to trebada se prika`e (da se nacrta) pravoagolnikot, }e go pritisneme i }e go dr`ime pritis-nato levoto kop~e. Pomestuvawe na gluv~eto doveduva do prikaz na pravoagolnik pri{to ednoto teme se sovpa|a so to~kata vo koja se nao|a{e poka`uva~ot koga e pritis-nato kop~eto. Dimenziite na pravoagolnikot se menuvaat so promena na polo`bata nagluv~eto pri {to lesno mo`e da se zabele`i zavisnosta me|u dvi`eweto na gluv~etoso izmenite na dimenziite na pravoagolnikot. Vo momentot na osloboduvawe (otpu{-tawe) na kop~eto, na ekranot }e se zabele`i (registrira) pravoagolnikot {to se pri-

    ka`uva vo toj moment na ekranot..------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    14/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 14 -

    Potencirame deka vo postapkata za prikaz na pravoagolnik se sproveduvaat~etiri dejstva i toa:- Odreduvawe( izbor) na polo`bata na pravoagolnikot (doveduvawe poka`uva~ot vo

    odredena po~etna pozicija);- registrirawe na polo`bata (pritiskawe na kop~eto od gluv~eto);- izbor na dimenziite na pravoagolnikot (dvi`ewe na gluv~eto so pritisnato

    kop~e);- registrirawe (zabele`uvawe) na izbraniot pravoagolnik (otpu{tawe na kop~eto

    od gluv~eto).

    So registriraweto (zabele`uvaweto) na pravoagolnikot okolu nego se pri-ka`uvaat osum pravoagolnici vo mnogu mali dimenzii.

    Usvoeno e pri ova da se ka`e deka pravoagolnikot so registriraweto e selektiran,izbran ili obele`an .

    Pojavuvaweto na objektot obele`an uka`uva deka negoviot prikaz ne e kone~en i}e bide potrebno da se vr{at i drugi dejstva,{to se izvr{uvaat samo koga e objekt obe-le`an. Dokolku registriraniot pravoagolnik ja zadovoluva na{ata zamisla za polo`-bata i dimenziite, obele`uvaweto }e go otstranime so pritiskawe na kop~eto od gluv-~eto vo koja i da bilo polo`ba na poka`uva~ot nadvor od prostorot kade {to e objek-tot , so {to procesot na vnesuvawe na pravoagolnikot e zavr{en .

    Na slikata se prika`ani pravoagolnik i kvadrat po otstanuvawe na obele`uvaweto.

    Po prika`uvawe na objekt komandata se deaktivira. Za prika`uvawe na sle-den objekt e potrebno povtorno aktivirawe na komandata

    Za prikaz na kvadrat postapkata se sproveduva so pritisnat tasterot Shift.

    Objektite predefinirano se prika`uvaat ispolneti so sina boja. Promenata sevr{i so menito Stil / popolnuvawe na oblast, no za toa pokasno).Pravoagolnikot i kradratot se registriraat i vo ramkata na menito Panel so

    stranici.

    -----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    15/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 15 -

    Obele`uvaweto na objektite e edno od osnovnite dejstva {to mnogukratno}e se koristat vo rabotata so programata. Pred sekoe dejstvo {to treba da se izvr{inad odreden objekt, toj treba da se obele`i. So obele`uvaweto se nazna~uva nad koj

    objekt }e se izvr{i odredeno dejstvo.Obele`uvaweto (selektiraweto) se vr{i po aktiviraweto na komandata Izberi( ). Po aktiviraweto na komandata se doveduva poka`uva~ot nad edna od rabnitelinii od objektot {to treba da se obele`i i se kliknuva so gluv~eto.

    Okolu objektot po ova se prika`uvaat osumte sitni pravoagolnici {to pred-stavuva informacija deka e obele`an objektot. Po pravilo, obele`uvaweto na edenobjekt povlekuva otstranuvawe na obele`uvaweto na prethodno obele`an objekt.

    Ako odredeno dejstvo se odnesuva na pove}e objekti e potrebno grupno obele`uva-we na objektite. Dva ili pove}e objekti mo`at da se obele`at ednovremeno dokolkuvo tekot na obele`uvaweto na objektite se dr`i pritisnat tasterot Shift.Obele`u-vaweto se otstranuva i vo ovoj slu~aj so kliknuvawe na gluv~eto. Za grupno obele`u-vawe na pove}e objekti se koristi i komanda koja }e ja razgledame vo eden od sled-nite naslovi.

    Na kraj }e soop{time deka vnesenite objekti se bri{at po obele`uvawe i pritis-kawe na tasterot Delete. Za pomestuvawe na objekt po obele`uvaweto se vnesuva poka-`uva~ot vo vnatre{nosta na objektot.

    Se prika`uva znakot . dr`i pritisnato kop~eto i se vle~e znakot vo sakananasoka. So osloboduvawe na kop~eto se registrira objektot na novata pozicija..

    Prika`uvawe na elipsi i kru`nici

    Za prika`uvawe na elipsi i kru`nici se koristi komandata Elipsa.

    Postapkata za prikaz na elipsa e analogna so postapkata za prika`uvawe napravoagolnik. So aktivirawe na komandata Elipsa poka`uva~ot dobiva isto formana krst, no sega kon nego se pridru`uva kru`nica ( ). Sproveduvajki ja postapkataza prikaz na pravoagolnik sega }e se zabele`i elipsata. Elipsata se prika`uva sotenka linija i e obele`ana.

    Po prikazot na elipsata se deaktivira komandata. Za sleden prikaz na elipsatreba da se aktivira povtorno komandata Elipsa. Kru`nica se crta ako vo tekot napostapkata se dr`i pritisnat tasterot Shift

    -------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    16/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 16 -

    Prikaz na otse~kiZa prika`uvawe na otse~ki se koristi komandata Linija..Naslikata se pri-

    ka`uva komandata Linija.

    So komandata Linija se crtaat otse~ki. So izbor na ovaa komanda poka`uva~otdobiva forma na krst kon koj se pridru`uva kratka koso postavena otse~ka ( ).

    Crtaweto na otse~kite se vr{i po slednava postapka.Se doveduva poka`uva~ot vo polo`ba na po~etnata to~ka na otse~kata i se kliknuva

    na levoto kop~e. So pritisnato kop~e se pomestuva poka`uva~ot vo polo`ba na sled-nata to~ka. Za seto vreme po~etnata to~ka se povrzuva so polo`bata na poka`uva~ot.

    Slednata to~ka od otse~kata se registrira so osloboduvawe na kop~eto.

    Povrzuvawe na po~etnata to~ka so polo`bata na poka`uva~ot vo tekot na crtawetoni go olesnuva izborot na pozicijata na slednata to~ka i agolot (pribli`no) pod kojataa treba da se postavi ) . Po prikazot na otse~kata komandata se deaktivira..

    Ako vo tekot na crtaweto se dr`i pritisnat tasterot Shift , se crta horizontalnaotse~ka, vertikalna otse~ka ili otse~ka pod agol od 450 {to zavisi vo koja nasoka }ese pomestuva poka`uva~ot.So komandata Linii i strelki se prika`uvaat otse~ki so strelki vo krajnata to~ka.

    Na slednava slika e prika`ana komandata Linii i strelki .

    Preddefinirano komandata Linii i strelki e na posledno mesto vo lentataCrte` so komandite vo vidnoto pole na ekranot. Slednite komandi se doveduvaat vovidnoto pole so kliknuvawe vrz znakot

    Za razlika od prethodnata , komandata Linii i strelki se koristi za crtawena otse~ki so mo`no izbirawe na strelkite i drugite znaci na krajnite to~ki od ot-se~kata. Za komandata velime deka e so pove}e opcii (mo`nosti).

    Na komandite so pove}e opcii po aktiviraweto se pridru`uva ramka so opciite.Akvirawe na komandata Linii i strelki ja doveduva ramkata (1).

    ----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    17/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 17 -

    Se kliknuva vrz ozna~enata to~ka( polo`ba 1) ( ) , i se povlekuva nadesno sopritisnato kop~eto (polo`ba 2). Po osloboduvawe na kop~eto se dobiva prikazot (3).Toa e opcionata ramka koja }e se koristi pri crtaweto na otse~ki so mo`nite izbori

    na kraevite.Ramkata so opciite mo`e da se pomestuva. Se kliknuva vo sivo oboenoto pole i bez dase otpu{ta kop~eto se povlekuva ramkata vo druga pozicija. Po prenesuvaweto kop~etose osloboduva.. Ramkata se otstranuvaod ekranot so kliknuvawe vrz znakot ( ).

    Vo opcionata ramka so slika se prika`ani mo`nite izbori. So doveduvawena poka`uva~ot nad eden od mo`nite izbori se ispi{uva imeto na opcijata, a so klik-nuvawe se izbira. Na opcionata ramka na slikata e izbrana opcijata Linijata po~-nuva so strelka.

    Zapisot na izbranata opcija po kratko vreme se otstranuva od ekranotNa slikata se nekolku prikazi na linii so strelki..

    So kliknuvawe na znakot ( ), se doveduva lista so komandite.

    So izbor na komandata Vidlivi kop~iwa se prika`uva trajno listata so nazivite naopciite.

    Listata se otstranuva so kliknuvawe na komandata Zatvori alatnik .-------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    18/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 18 -

    Prikaz na mnoguagolniciPrikazite na mnoguagolnici i krivi linii se obedineti vo komandata Kriva ..

    So aktivirawe na komandata Kriva se doveduva lenta so opciite. Na slikata seprika`ana lentata Linii .

    i listata na dejstvata debiena so koristewe na komandata Vidlivi kop~iwa

    Primeri na grafi~ki realizacii so site opcii se vneseni vo ramkata za crtawe.

    Prikaz na Osnovni oblici

    So izbor na komandata Osnovni oblici

    se pridru`uva opcionata ramka.

    ----------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    19/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 19 -

    Golem e izborot na objektite {to se crtaat so komandata Osnovni oblici. Sokomandata se crtaat pravoagolnici i kvadrati, so ramni i zakriveni temiwa, elipsi ikru`nici, kru`ni segmenti pod razli~en centralen agol,triagolnici,trapezi, peto-

    agolnici, {estoagolnici, mnoguagolnici , cilindri, kocki i drugi.Poka`uva~ot po izbor na opcija dobiva forma na krst ( ) kon koj se pridru-`uva kratka vertikalna crti~ka. Za da se crtaat pravilni figuri mnoguagolnici idrugi vo tekot na crtaweto e potrebno da bide pritisnat tasterot Shift .

    Po izbor na opcija, znakot na opcijata vo lentata Crte se zamenuva . Dovedena

    e komandata so znakot ( ). Po izvr{enite dejstva }e se zameni so znakot na poslednokoristenata opcija.

    Vo opcionata ramka se sodr`at objekti kon koi po prikazot se pridru`uvaatsamo znacite od obele`uvaweto, ima i objekti kon koi se pridru`uva i `olto svetlakru`nica ( ) .

    Objektite kon koi se pridru`uva `oltata kru`nica mo`e prikazot da se menuva.Razni se izmenuvawata kaj objektite. ]e soop{time deka izmenuvawata se izvr{uvaatso promena na polo`bata na kru`nicata. Dvi`eweto na kru`nicata i nasokata na

    dvi`eweto e ograni~eno na oddelen segment vo nasoka zavisna od objektot.Po prikaz na objektot kon koi se pridru`uva `olto svetla kru`nica ( ) , se

    doveduva poka`uva~ot nad kru`nicata po koe poka`uva~otj dobiva forma na {aka. Sekliknuva vrz kop~eto i so pritisnato kop~e se vle~e poka`uva~ot kon preddefini-rana nasoka. Vo tekot na vle~eweto se otkriva promenata vrz objektot .- promena na centralniot agol na kru`en segment

    - promeni na triagolnik.

    - promeni na cilindar i paralelopiped.

    Preklopuvawe na objektiDva ili pove}e objekti ako se vnesat nad isti prostor na ekranot se preklo-

    puvaat. Preddefinirano sekoi sleden objekt go preklopuva porano vneseniot objekt .Objektite na slikata

    se vneseni vo redosled pravoagolnikot ( 1) a potoa elipsata( 2). Elipsata pokriva

    del od pravoagolnikot. Se koristi terminot prioritet. Velime deka elipsata imapovisok prioritet od pravoagolnikot ..--------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    20/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 20 -

    Preddefinirano sekoj sleden objekt go pokriva prethodno vneseniot objekt celos-no ili delomi~no i e so povisok prioritet od site porano vneseni. Primerite gi ot-krivaat raznite prioriteti.

    Korisno e da se prika`at slednive objekti.

    --------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    21/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 21 -

    III. Osnovni dejstva i transformacii na objektite.

    Po zapoznavaweto so na~inot na prika`uvaweto na osnovnite objekti {to pret-stavuvaat baza za koja i da bilo grafi~ka prezentacija,}e se zapoznaeme so u{te nekoidejstva so pomo{ na koi zapo~nuva rasporeduvawe na objektite, postavuvawe na edenobjekt nasproti drug objekt po polo`ba i rastojanie, namaluvawe ili nagolemuvawe nadimenziite na objekt poradi usoglasuvawe so dimenziite na drugite, izmenuvawe naoblikot na objektite i drugi.

    Vo vrska so ova }e gi razgledame slednive dejstva:- odreduvawe polo`bata na objektite,- odreduvawe dimenzii na objektite,- prenesuvawe na objektite,- zavrtuvawe na objektite,

    - razvlekuvawe na objektite,- iskosuvawe na objektite- vle~ewe na temiwatana objektite.

    Odreduvawe polo`ba na objektite

    Polo`bata na objekt se odreduva vo odnos na sredi{nata to~ka na objektot ilivo odnos na koja bilo od to~kite {to go obele`uvaat objektot. Se odreduvaat rastoja-nijata na izbrana to~ka od levata vertikalna linija od ramkata za crtawe i od gor-nata horizontalna linija . Rastojanijata se ~itaat od linearite. So doveduvawe na po-ka`uva~ot nad to~kata, na linearite se prika`uvaat kratki crti~ki {to ni ovozmo`u-vaat ~itaweto.

    Od linearite mo`e da se pro~ita deka prese~nata to~ka na dvete linii od ramka-ta vo odnos na koi se odreduva polo`bata im soodetstvuva vrednost nula. Smetajki jaovaa to~ka za koordinaten po~etok na Dekartov koordinaten sistem, horizontalnata

    gorna linija za apscisna oska, a levata linija na ramkata za crtawe za ordinatna oska,mo`e da se ka`e deka rastojanijata do liniite od ramkata se koordinati vo odnos nakoordinatniot sistem

    So skicata e prika`ana polo`bata na koordinatniot sistem spored ramkata zacrtawe .

    Polo`bata na pravoagolnikot se odreduva spored temeto (levo /gore).Koordi-natite na pravoagolnikot se (17.00, 4.00).. Podatocite se vnesuvaat vo statusnatalenta.

    ---------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    22/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 22 -

    Odreduvawe dimenzii na objektite

    Dimenziite na objektite se definiraat so rastojanieto na dvete najodale~eni

    to~ki od objektot vo horizontalna nasoka i sootvetno rastojanieto na dvete najodale-~eni to~ki vo vertikalna nasoka. Uslovno za ovie rastojanie gi koristime terminitedol`inata i {irina na objektot.

    Za vneseniot objekt

    vrednostite na dvata parametri se odreduvaat (~itaat) na horizontalniot i verti-kapniot linear. So obele`uvaweto na vnesen objekt na horizontalno postaveniotlinear se registriraat so znakot ( ) polo`bata na krajnata leva to~ka od objektoti krajnata desna to~ka. Na vertikalno postaveniot linear so znakot ( ) se regist-riraat polo`bata na krajnata dolna to~ka i krajnata gorna to~ka od objektot. Seprika`uvaat polo`bite na karakteristi~nite to~ki vrz koi se odreduvaat dol`inatai {irinata.

    Dol`inata ( 29.00 cm) ,{irinata ( 10.0 cm ) se vnesuvaa vo statusnata lenta.

    Prenesuvawe objekti

    Prenesuvawe na objektite ovozmo`uva postavuvawe na objekt vo odredenapolo`ba za usoglasuvawe na polo`bata na objektot soodvetno spored drugite objektivo prikazot. Vo vrska so ova }e razgledame dve mo`nosti:

    -prenesuvawe objektZa da se prenese objekt od edna polo`ba vo druga pred se treba da se obele`i.

    Se doveduva poka`uva~ot vo vnatre{nosta na objektot i po prika`uvawe na znakot( ) so pritisnato kop~e se pomestuva poka`uva~ot vo polo`ba kade {to treba da seprenese objektot.

    Na ekranot se sledi polo`bata vo sekoj moment pri prenesuvawe na objektotso prikaz vo svetla nijansa. Novata polo`ba na objektot se pozicionira koga }e se os-

    lobodi kop~eto.

    Prenesuvawe na objektite e dosta brzo i se odviva glavno po slobodna procenka.

    Me|utoa, vo tekot na prenesuvaweto na objektot e mo`no da se sledat infor-maciiteza polo`bata na objektot na linearite za poprecizno postavuvawe na objektot.-------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    23/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 23 -

    Dvi`ewe na objektot po ekranot

    Dvi`ewe na objekt se vr{i so ~etirite tasteri so strelkite, po negovoto obele-

    `uvawe. So pritiskawe na eden od ovie tasteri, obele`aniot objekt se pomestuva zaodredeno rastojanie i toa horizontalno (nalevo ili nadesno), odnosno vertikalno(nagore ili nadolu). Kolku }e se pomesti objektot so edno pritiskawe na eden od ovietasteri e preddefinirano. So pove}ekratno pritiskawe na eden od tasterite se dvi-`i objektot po ekranot vo eden od mo`nite pravci ~ekor po ~ekor. Zaedno so ova sesledi vo sekoj moment polo`bata na objektot na linearite i e mo`no da se postavi ob-

    jektot na sakanoto mesto.Na slikata e prika`ano dvi`ewe vo horizontalna nasoka (odlevo) i dvi`ewe vo

    dvete nasoki ( oddesno).

    .Zavrtuvawe (rotirawe) na objektite

    Zavrtuvaweto na objektite e ~esto dejstvo {to se koristi vo grafi~kite reali-zacii. Na slikata e prikaz na listata so komandite na menito Izmeni.

    Vo vrska so vrteweto na objektite potrebno e prvo objektot da se podgotvi ( dase dovede vo sostojba vo koja mo`e da se vr{i vrteweto) a potoa da se izvr{i postap-

    kata po koja se vr{i vrteweto.]e go obele`ime objektot na koj treba da se izvr{i vrtewe i ja aktiviramekomanda Rotiraj od menito Izmeni. Vo rezultat na ova na ekranot }e se prika`eobjektot

    Znacite za obele`uvawe sega se zameneti so sitno prika`ani kvadrati (natemiwata) i {estoagolnici (na stranite) vo crvena boja. Obele`ena e i sredi{natato~ka na objektot. Ovaa sostojba uka`uva deka e objektot podgotven za zavrtuvawe.

    Zavrtuvaweto mo`e da se izvr{i okolu sredi{nata to~ka za proizvolen agol,

    odnosno toa mo`e da se vr{i i vo odnos na koja i da bilo izbrana to~ka vo ili von odobjektot.] e gi razgledame dvata slu~ai.

    Vo prviot slu~aj se doveduva poka`uva~ot kon edna od dijagonalno postaveni-te to~ki i se ~eka dodeka na ekranot ne se prika`e znakot ( ). Po pojavuvaweto naovoj znak, se pritisnato kop~e se vr{i dvi`ewe na poka`uva~ot po pribli`no kru`napateka)., a voedno so tova se vrti i objektot. Prekin na vrteweto nastanuva koga }e seotpu{ti kop~eto. Po izvr{enoto zavrtuvawe se otstranuva obele`uvaweto.

    Na slikata se prika`uva sostojbata na objektot podgotven za zavrtuvawe (levo) iobjektot pred i po izvr{enoto zavrtuvawe (desno).

    --------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    24/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 24 -

    Vo vtoriot slu~aj, pred da se zapo~ne so prika`anata postapka, treba da sepomesti (prenese) sredi{nata to~ka vo nova polo`ba. Se doveduva poka`uva~ot nadsredi{nata to~ka se prika`uva znak vo forma na {aka. Po ova se kliknuva vo sre-

    di{nata to~ka i poka`uva~ot se vodi so pritisnato kop~e vo novata polo`ba vo kojase otpu{ta kop~eto. Objektot sega }e se zavrti okolu to~kata od levata strana odpravoagolnikot

    Neposredno po komandata za zavrtuvaweto vo listata na menito Izmeni sledikomandata Prevrti so koja se vr{i prevrtuvawe na objektite. Prevrtuvawe na objekte mo`no da se izvr{i vo horizontalna nasoka i vo vertikalna nasoka.

    . Po izbor na Izmeni > Prevrti sleduva opcionata ramka so zapisite Vertikalnoi Horizontalno.

    Za prevrtuvawe vo horizontalnata nasoka se kliknuva na zapisot horizontalno.Za prevrtuvawe vo vertikalna nasoka na sledniot zapis.

    Na slikata e prikazan ( od levo) prikazot pred prevrtuvawe a (od desno)negovoto zavrtuvawe vo dvete nasoki.

    Razvlekuvawe na objektite

    Dimenziite na vnesenite objekti mo`at da se promenat poradi usoglasuvaweso drugite objekti {to u~estvuvaat vo eden grafi~ki prikaz. Edna od metodite e raz-vlekuvawe na objektot, metoda vo koja se raboti za promeni od oko vo slobodna krea-cija na grafi~ki prikaz, vo smisla na izmenuvawe (namaluvawe ili nagolemuvawe) na

    negovite dimenzii vo horizontalna, vertikalna ili ednovremeno vo dvete nasoki.Metodata e edna od ~esto koristenite kaj mnogute objekti i vo mnogu drugi priliki.

    Metodata na razvlekuvawe }e ja objasnime na primer na pravoagolnik. Se obele`uvapravoagolnikot

    Se doveduva poka`uva~ot nad znakot od odbele`uvweto koj se nao|a na sredinaod stranata na pravoagolnikot. Po kratko vreme na mestoto na znakot od obele`uva-weto se prika`uva kratka, horizontalno postavena otse~ka so strelki od dvete stra-ni ( ). Dr`ejki go pritisnato kop~eto ja vle~eme strelkata nadesno ili nalevo ,pri {to promenite na pravoagolnikot se prika`uvaat so posvetla sina boja. Oslobo-duvaweto na kop~eto ja registrira sostojbata vo toj moment.-------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    25/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 25 -

    Vo prodol`enie na slikata se prika`uva odlevo po~etnata polo`ba, vo sredinataizmenata vo tekot na razvlekuvaweto a oddesno razvle~eniot objekt.

    Na slednava slika e daden prikazot na razvlekuvawe vo vertikalna nasokavo trite fazi .

    Ednovremeno razvlekuvawe vo dvete nasoki se prika`uva na slednata slika.. Voovoj slu~aj poka`uva~ot se postavuva na znak od obele`uvawe na edno od temiwata napravoagolnikot. Kratkata otse~ka so strelkite sega e nakloneta pod agol od 45 0 .

    Iskosuvawe na objektiteIskosuvaweto na objektite e vo tesna vrska so vrteweto na objektite. Po obele-

    `uvawe na objektot i aktivirawe na komandata Rotiraj od menito Izmenise dobivasostojbata na objektot kako pri podgotovkata na objekt za zavrtuvawe .

    Za iskosuvawe na objekt poka`uva~ot se doveduva nad edna od to~kite nasprotistranata na pravoagolnikot. Na mestoto na to~kata }e se prika`e znakot ( ).

    So pomestuvawe na poka`uva~ot paralelno so stranata so pritisnato kop~e nagluv~eto se vr{i iskosuvawe na objektot. Iskosuvaweto mo`e da bide vo horizontal-na nasoka ako se koristi ovoj znak nad gornata ili dolnata strana na pravoagolnikot avertikalno ako se dovede poka`uva~ot vrz to~ka od levata ili desnata strana od pra-voagolnikot. Pri ova se pomestuva samo stranata od koja e postaven poka`uva~ot,

    dodeka drugata strana ne ja menuva polo`bataNa slikata se prika`uva pravoagolnik i iskoseniot pravoagolnik {to nastana po

    iskosuvawe od gornata strana ( vo site fazi ).

    Iskosen pravoagolnik so doveduvawe na poka`uva~ot od desnata strana.

    -------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    26/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 26 -

    Kopirawe na objekti

    Mo`nosta za kopirawe na objektite zna~itelno ja uprostuva rabotata vo

    realizacija na grafi~kite prikazi. Kopiraweto na objektite se vr{i so komanditeKopirajiVmetni . ]e gi koristime ovie komandi od funkcionalnata lenta. Na slika-ta e prika`an delot od lentata vo koja se sodr`at komandite.

    Za kopirawe na objektite se izvr{uvaat slednive dejstva:- obele`uvawe na objektot,- aktivirawe na komandata Kopiraj,

    - aktivirawe na komandata Vmetni ;Vsu{nost, so aktiviraweto na komandata Kopiraj , objektot se prenesuva pri-vremeno vo odredena memoriska lokacija. Aktiviraweto na komandata Vmetni goprenesuva objektot od lokacijata kade {to e privremeno memoriran i go vodi na istatapozicija kade {to e objektot {to se kopira.

    Kopiraniot objekt se registrira na pozicija na objektot - original. E obele`an inaj~esto se prenesuva na druga pozicija. Kopiraweto na objektite se koristi koga trebada se prika`at barem dva objekti so isti dimenzii vo edna grafi~ka realizacija.Mo`e ova da se koristi za nivno prika`uvawe vo razni boi, {irini na liniite i vorazni stilovi.

    Se koristi i koga treba da se prika`e objektot i objektot {to se dobiva od negopo negovo pomestuvawe, rotirawe, razvlekuvawe, iskosuvawe i drugi dejstva.

    Vo prilog se prika`ani dve realizacii po kopirawe. Na slikata se prika`uvaat:

    Zadaden objekt i objektot {to se dobiva od nego so iskosuvawe i objekt {to sedobiva so negovo zavrtuvawe

    Vnesuvawe na tekstoviVnesuvaweto na tekstovi e neposredno povrzano so kone~noto oblikuvawe

    na grafi~kite prikazi. Tekstovite se od vtor prioritet vo odnos na grafi~kite pri-kazi, no sepak se neobhodni vo kone~noto oblikuvawe na prikazite. Stanuva zbor glav-no za vnesuvawe na kratki tekstovi so cel da se dade informacija za nekoj detal odprikaz ili ozna~uvawe na temiwata, stranite i aglite na razni geometriski objekti.

    Za prika`uvawe na tekstovite mo`at da se koristat razni fontovi, vo razli~ni gole-mini, vo razli~en zapis (standardno ili zatemnet, iskoseno ili potcrtan) so mo`nohorizontalno poramnuvawe (odlevo, oddesno ili centri~no .Za vnesuvawe na tekstovi se koristi komandata Tekst.

    -------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    27/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 27 -

    Vnesuvawe na tekst zapo~nuva so prikaz na tekstualna ramka . Za aktiviranakomandata Tekst poka`uva~ot e vo forma na krst kon koj e pridru`ena kratka verti-kalna otse~ka ( ). Tekstualnata ramka se formira spored postapkata za prika-

    `uvawe na pravoagolnik. Mestopolo`bata na ramkata se izbira proizvolno, dodekadimenziite na ramkata treba da bidat ne{to pogolemi so cel da ima dovolen prostorza tekstot {to se planira da se vnese vo ramkata

    Vo leviot goren del od ramkata e kursorot. Mo`no e spored ova da se vnese teks-tot vo tekstualnata ramka, po prethoden izbor na font, golemina i ispis na bukvite.Se doveduva dijalogniot prozorec Znak preku menito Formatiraj (opcija Font).

    So dijalogniot prozorec se vr{i izbor na font na bukvite, goleminata, na~inot naispisot. Vo prozorecot e aktivna opcijata Font. Od opcijata se izbrani- font na bukvite : Mac C. Swiss ;- golemina na bukvite : 24 ;

    - zapis : Regularen ;

    Postapkata }e ja razgledame vrz primerot za vnesuvawe na tekstot:

    Slika 10 Po vnesuvaweto tekstot }e bide na kratko rastojanie od levata i gornata strana

    Potrebno e so razvlekuvawe da gi dovedeme dolnata i desnata strana od ramkatana pribli`no isto rastojanie kakvo {to ima odgore i odlevo. Razvlekuvame (oddoluna gore), pri {to ja pribli`uvame dolnata linija od ramkata do tekstot, prika`ano naslikata.( vo sredina ).

    Po slednoto razvlekuvawe, no sega (oddesno nalevo) so cel da se pribli`ilinijata do tekstot, se dobiva kone~nata sostojba ( od desno).

    Razvlekuvaweto go sprovedovme so cel da se otstrani prazniot prostor vo ramkata{to }e go olesni prenesuvawe na tekstot precizno na odredena pozicija. Po otstra-nuvawe na obele`uvaweto na ekranot ostanuva vneseniot tekst.

    SLIKA 10------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    28/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 28 -

    Vo natamo{nata postapka tekstot se tretira za objekt. Za prenesuvawe tekstotse obele`uva po prethoden izbor na komandata Izberi.

    Obele`aniot tekst e podgotven da se prenese na soodvetno mesto. Vo primerov toj edoveden i poramnat od dolnata strana na elipsata.

    Korisno e da se nacrtat slednive prikazi.

    -----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    29/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 29 -

    IV/ 1. Dodeluvawe stil, {irina, boja na liniite na objektite

    i znaci na otse~kitePrikazite na osnovnite objekti se registriraat so tenki neprekinati linii.

    Me|utoa, objektite prika`ani so tenki neprekinati linii ne se kone~no oblikuvani iskoro sekoga{im se odreduva dopolnitelno {irina, stil i boja na liniite.

    Navedenite dejstva se vr{at so lentata Linii i ispolnuvawa.

    Vo prodol`enie }e gi razgledame dejstvata na navedenite menija i na~inotna koristeweto.

    Dodeluvawe stil na liniite

    Dodeluvawe se vr{i so menito Stil na linija

    Od levata strana e prozorecot na menito vo koj se prika`uva preddefiniraniotstil na linijata, a od desno kop~eto za aktivirawe na menito. Po aktiviraweto namenito na ekranot se doveduva opciona ramka .

    Vo ramkata se vneseni stilovi na linii (neprekinati, formirani od niza crti~ki,od niza to~ki i kombinacii od to~ki i crti~ki) {to mo`at da se izbiraat za liniite

    na objektite. Od desnata strana e tekstualen opis na stilot na linijata.-----

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    30/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 30 -

    Postapkata za dodeluvawe stil na liniite se sveduva na slednive dejstva:- vnesuvawe na objektot ( objektot treba da se obele`i)- aktivirawe na menito ( se doveduva opcionata ramka na ekranot).

    - izbor na eden od stilovite.Izbraniot stil se dodeluva na liniite od objektot . Izbraniot stil se vnesuvai vo prozorecot na menito.

    Vo prodol`enie davame tri primeri na objekti so razni stilovi na linii .

    Dodeluvawe {irina na liniite

    Dodeluvawe se vr{i so menito [ irina na linija.

    Od levo e prozorecot od menito vo koe preddefinirano e vnesena vrednost 0.00 cm,a od desno se kop~iwata so koi se vnesuva vo prozorecot podatok za {irinata na li-nijata.

    So sekoe kliknuvawe na gornata strelka se nagolemuva vrednosta vo prozorecotza 0.10 sm. Obratno pak, so kliknuvawe na dolnata strelka se namaluva za ista vred-nost. Podatok vo poleto mo`e da se vnesuva i so tastaturata po prethodno vnesuvawena kursorot vo poleto.

    Dodeluvawe {irina na liniite se vr{i po prethodno obele`uvawe na objektot.Vo tekot na vnesuvaweto na podatok, liniite na objektot se izmenuvaat soglasno vne-senata vrednost. Dokolku vo tekot na vnesuvaweto na podatokot liniite na objektotdobijat pregolema {irina od planiranata, so dolnata strelka se namaluva podatokota so toa soodvetno se namaluva i {irinata na linijata. Koga na ekranot se prika`eobjektot so posakuvana {irina na linijata, poka`uva~ot se povlekuva od poleto namenito i otstranuva obele`uvaweto.

    Na slikata e prikaz na objekti so linii vo razli~na {irina.

    Po~etna vrednost po pravilo vo prozorecot e 0.00 koga nad obele`aniot objekt ne evr{eno izmenuvawe na {irinata. Nasproti ova, do kolku se obele`i objekt vrz koj evr{ena promena na {irinata na liniite, vo prozorecot od menito }e se prika`e poda-tok za {irinata na obele`aniot objekt.

    Dodeluvawe boja na liniite

    Brojot na boite {to mo`at da se dodelat na liniite e zna~itelno golem. Na ras-polagawe se boi vo svetli i temni nijansi na osnovnite boi i sivata boja od najsvet-lata nijansa (ozna~ena siva so 1o%) potoa sivata so 20% itn. do najtemnata nijansa(siva 90%).-----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    31/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 31 -

    Dodeluvawe se vr{i so menito Boja na linija.

    Vo prozorecot na menito se prika`uva preddefinirano crnata boja. Po aktivi-raweto se prika`uva ramka vo koja se prika`uvaat eden del od boite.

    Boja na liniite se dodeluva redosledno:- obele`uvawe na objektot,

    - doveduvawe na bojata vo vidnoto pole i izbor.Izbranata boja se dodeluva na liniite na objektot a ramkata so boite se otstra-nuva od objektot.

    Ako stanuva zbor za objekt na koj e prethodno dodelena boja, vo poleto na menito}e se prika`e bojata na liniite na obele`aniot objektot.

    Dodeluvawe zavr{ni znaci na otse~kite

    Strelki i drugi vidovi znaci se dodeluvaat so menito Stil na strelka .

    Vo ramkata se vneseni vidovite strelki i drugi znaci {to mo`at da se koristatvo ova meni. Po prethodno obele`uvawe na otse~kata, izbor i dodeluvawe na znak sevr{i so kliknuvawe vo poleto na znakot {to se izbira. So kliknuvawe vo pole se iz-bira znak za po~etnata to~ka od otse~kata. Aktivirawe treba da se sprovede dva patiza da se vnese znak i na poslednata to~ka. .

    ------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    32/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 32 -

    Korisno e da se prika`at slednive objekti :

    --------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    33/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 33 -

    IV/ 2. Ispolnuvawe objekti so Boja , Prelivi,

    [ rafuri i BitmapaObjektite preddefinirano po prika`uvaweto se ispolneti so sinata boja. Po

    registrirawe na objekt,pokraj drugite izmeni e mo`no po izbor na korisnikot da seispolnuvaat objektite so Boja, Gradient, [ rafura i Bitmapa. Navedenite dejstva seizvr{uvaat so menijata od lentata Linii i ispolnuvawa.

    ] e ja razgledame komandata Stil / popolnuvawe na oblast

    Komandata Stil / popolnuvawe na oblast ja formiraat dve menija :

    - menito (1). So menito se izbira so {to }e se ispolnuva eden objekt, vo smisla dali}e se popolnuva so Boja , [ rafura, Gradient, Bitmapa ili }e ostane nevidliv.

    So aktivirawe na menito (1). sleduva ramka so mo`nite izbori:

    -menito (2). So menito od koga e odredeno {to }e se vnesuva vo objektot, se izbi-raat soodvetno i vnesuvaat vo objektot Boja , [ rafura, Gradient ili Bitmapa .

    Menijata se po struktura analogni so menijata za izbor na boja na liniite na objek-tite i analogen e i na~inot na koristeweto.

    Ispolnuvawe objektite so boja

    Kako po~etna opcija ja izbravme opcijata za izbor i vnesuvawe boja vo objekt.Postapkata za izbor na boja e slednava:- obele`uvawe na objekt.- aktivirawe na menito (1). Izbor na opcijata Boja .

    Vo poleto na menito se vnesuva zapisot Boja-------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    34/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 34 -

    - aktivirawe na menito (2). Po aktivirawe na menito (2) se prika`uva ramka vo kojase vneseni boite.

    Po izborot, bojata i nazivot na bojata se vnesuvaat vo poleto na menito. Naslikata se prika`uva sostojbata vo menito (2).

    Ednovremeno so toa izbranata boja se vnesuva i vo objektot. Menito se doveduva napreddefiniranata sostojba so izbor na opcijata Nevidliva.Ako objektot e vo toj mo-ment obele`an se otstranuva vnesenata boja.

    Na slikata se prika`uvaat tri primeri na objekti ispolneti so boja.

    Ispolnuvawe na objekti so GradientZa ispolnuvawe na objekti so opcijata Gradient (Prelev) se sproveduva istata

    postapka. Na slikata se prika`uva zapisot vo prozorecot vo menito (1), vo menito (2)so prikazi na del od prelivite

    So izbor na opcija od opcijata Gradient, se vnesuva izborot vo objektot.

    Karakteristi~no za slikite od ovaa opcija e toa {to tie se formiraat so prele-vawe od dve boi na razli~ni na~ini.Koi dve boi se izbiraat i kako se prelevaat emo`no da se sogleda od prikazite.. Na slikata se tri primeri od koi mo`e da sedobie vpe~atok za slikite .

    ---------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    35/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 35 -

    Ispolnuvawe objekti so {rafuraIspolnuvawe na objektite so [rafura se vr{i analogno na ispolnuvaweto na

    objektite so boi. Se aktivira menito (1) . Se izbira opcija [ rafura

    Se aktivira menito (2) po koe sledi prikaz na vidovi [ rafuri (vid na {rafurite iopis na {rafurite). Izbranata {rafura se vnesuva vo objektot.

    [ rafurite se formitani so povlekuvawe na nizi linii.

    Prviot vid e formiran so povlekuvawe na niza horizontalni linii (se koristiterminot Single, jednokratno), drugiot vid e formiran so povlekuvawe normalno naniv niza vertikalni linii (se koristi terminot Crossed ,vkrsteni) i tretiot vid sou{te edna niza linii pod agol od 450 (se koristi terminot Triplex, trokratno)

    Vo ovaa opcija preddefinirano liniite vo {rafurite se postvuvani pod agli od0 0,450 i 900 .Se koristeni samo dve boi za liniite i toa crvenata boja i sina boja na

    bela osnova.

    Ispolnuvawe na objekti so bitmapaNa slikata se prika`uva zapisot vo poleto vo menito (1), po aktivirawe na

    menito (2) se prikazite i informacijata {to se prika`uva na listata izbori.

    Opcijata sodr`i golem izbor na izvonredni bit mapirani sliki. Se odnesuvaatna prikazi na voda, metal, kamen, zid, cve}iwa, listovi od ukrasni cve}iwa, trenda-fil i drugo. Boite na slikite ne e mo`no da se menuvaat.

    Mo`no e so komandata. kon objektite dodade i senka.. Mo`no e da sepostavi senka samo oddolu / desno.

    -----------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    36/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 36 -

    Korisno e da se nacrtaat i slednive prikazi.

    --------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    37/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 37 -

    Poramnuvawe na objektite

    Komandata Poramnuvawe se koristi za poramnuvawe na objekti spored stranite

    na ramkata za crtawe i poramnuvawe me|u objektite. Po izbor na komandata Poram-nuvawekon listata so komandite se pridru`uva ramka, prika`ana na slikata

    Poramnuvawata se spored zapisite vo opciite .

    - poramnuvawe spored stranite na ramkata.

    So komandata obele`an objekt vo ramkata se poramnuva spored stranite na ram-kata i simetri~no spored horizontalnata i vertikalna linija {to minuvaat niz sre-di{nata to~ka od ramkata. Objektot pred poramnuvaweto mo`e da bide vo koja bilopolo`ba na ekranot a so ovie opcii toj se vnesuva vo vnatre{nosta na ramkata i po-ramnuva spored koristenite opcii. Vo zavisnost od `elbata na korisnikot poranu-vaweto mo`e da se izvr{i samo spored edna strana, no naj~esto treba dva pati da sekoristi ovaa komanda za poramnuvawe spored dve strani.

    Poramnuvawe se vr{i na prethodno obele`an objekt. Na slikata se prika`uvaatobjekti poramnati spored ramkata za crtawe

    - poramnuvawe me|u objektite.

    Poramnuvawe me|u objektite se vr{i koga komandata Poramnuvawe seprimeni na dva ili pove}e obele`ani objekti. Poramnuvawata mo`e da se vr{at vohorizontalna nasoka, vo vertikalna nasoka ili ednovremeno vo dvete nasoki.

    Na slikata se prika`uvaat od levo dvata objekta pred poramnuvaweto, a naslednite sliki sostojbite po poramnuvawata redosledno od levo, centri~no i oddesno.

    Pred poramnuvawe odlevo centrirano oddesno

    Spored koj objekt }e se vr{i poramnuvawe zavisi od me|usebnata polo`ba naobjektite. Od prikazite jasno sledi zaklu~okot.------------

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    38/40

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    39/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - 39 -

  • 7/28/2019 DRAW Za Deca Dimitar Bitrakov

    40/40

    Dimitar Bitrakov OpenOffice Org DRAW 3.4-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------