Drawwiet U Tradizzjonijiet Maltin

ptiml Pubblikazzj onijiet Indipendenza

Malta 2002

Maltija

&let Taqsima: Namur U Gheru h& U Gherusija

Jasal ii-iwieg

~ x - M s l r m e s Taqsima: Matul it-Tqala

%3xBS&f Taqsima: 11-Hlas Fid-Dar ,4-Wlar fid-Dar

sija

FAG '1s;~eba~ Taqsima: It-Trabi Ferh U Ghali Iflot\' Zt-Trabi Ferh U Ghali lls:A., Il-Maghmudija .I,;.. , D-ghiez tat-tarbija

rflLbies iehor tat-tfal J L C ] ; * [ < > Mewt U funerali ta' trabi - b i i a ) . -Trabi u tfal mitluqin h.$,[ : !..W libsin tal-weghda

$li"' ft-'i'mieo Taqsima: Itdrabi jsiru tfal It-Trabi jsiru Tfal Preientazzjoni U tberik ta' trabi L-Ewwel Tqarbina 11-Grizma ta' l-Isqof Tfal fil-mard U d-dwejjaq

Id-Disa' Taqsima: Tibda t-Tbatija Tibda t-Tbatija Dixxiplina U kastigi Ghall-iskola Partecipazzjoni fil-hajja tal-kbar

10 L-Ghaxar Taqsima: Loghob U Divertiment Loghob U Divertiment Ghazla ta' loghob tat-tfal Ftit mill-gugarelli maghmulin fid-djar Loghob, divertiment, U moghdija ta' zmien tal-kbar

11 11-Hdax-il Taqsima: Devozzjonijiet U l-Festa Maltija Devozzjonijiet U l-Festa Maltija Devozzjoni matul il-jum Tifsir dwar il-festa f'Malta

12 It-Tnax-il Taqsima: Mill-Istrina sal-Martirju ta' S. ~ w a n n Mill-Istrina sal-Martirju ta' San Gwann

13 It-Tlettax-il Taqsima: Mill-Bambina sa San Silvestru Mill-Bambina sa San Silvestru

14 L-Erbatax-il Taqsima: It-ciklu tal-Ghid il-Kbir 1c-CiMu tal-Ghid il-Kbir 11-Karnival Minn Ras ir-Randan sad-Duluri 11-Gimgha Mqaddsa Minn Sibt il-Ghid sal-Ghid il-Hamsin

15 11-Hmistax-il Taqsima: Fil-Mard U fil-Mewt Fil-Mard U fil-Mewt

~ e w g triqat ghall-kura tal-mard U dwejjaq iehor Biex il-mard johrog 'il barra Skond ix-xebh il-kura Tahlita ta' mard U rimedji ohra L-ahhar vjagg

Biblijografija

Glossarju

Indici

viii

A Abbatini, 1 17 Abela, 9 Afrika, 25 Agius de Soldanis, G.F., 1 Alkova, 69 Angli, 117-118 'Angli u Brejbes', 128 Anglu, 88 April, 173 Arblu ta' Mejju, 146 Ark trijonfali, 156 Arti popolari, 5 Attard, A.F., 1 Awissu, 181

B Bahrin, 14 Bajd tal-Ghid, 222 Baldakkin, 49 Baned, il-, 160 Baqq, 31 Ballun, 126 Bambina, 91, 187 Bambin tal-Milied, 196 Bambin ta' Praga, 91 Bandu, 177 Banju, 102 Barabba, 217 Bard tax-xitwa, 166 Bellante, Michele, 28 Benniena, 1 12 Berettin, 81 Bexxiexa, 180 Bezzina, J., 1 Biskuttin, 83 Bizokki, 33 Bla snien, 105 Bocci, 133, 144 Bonelli, L., 1 Borza, 126 Brill, 144 Buluttin, 224 Bullari, 144

Bum Bum il-Bieb, 136 Buqar, 82 Buskett, il-, 178

c Caghqiet, 134 Campella, 13 3 Cappella, 129 Caqlembuta, 142 Cavetta, 72 Ciklu tal-Ghid il-Kbir, 203 Ciknatur, 133 Cimiterju, 56, 88, 245 Cippitatu, 134, 223 Cirku, l03 Comba, 40 eomnata, 44, 64 Cpajpella, 132 Culqana, 26, 39 Curkett, 44,63,72 Curkett tal-qarnita, 237 Cuqlajta, 217, 226

C Camilleri, Wistin, 25 Cassar, Carmel, 1 . Cassar Pullicino, G., i Cortis, Xand, 1 Cremona, N., 1, 40

D Damask, 30 'Daqqa Kokka', 128 Delinkwenti, 112 Demel, 103 Denb iz-ziemel, 241 Deni, 103, 235 Devozzjonijiet, 4 Devozzjonijiet u Festa Maltija, 151-161 Dicembru, 193 Difna, 245 Diskriminazzjoni, 24 Divinazzjoni, 63 Dixxiplina tat-tfal, 1 1 1, 114 Domni, 103

262 - Drawwiet U Tradizzjonijiet Maltin

Dublett, 26, 30 Dudu, 140 Duluri U S-Seba' Bukkuni, id-, Duttrina, 98 Duttrina tax-xebh, 234

E Emancipazzjoni tal-mara, 34 Epifanij a, 170 Erbgha tal-Karmnu, 152 Erbgha ta' l-Irmied, 210 Erbgha tat-Tniebri, 217 Etnografija, 3 Ewropa, 14-15, 23, Ewropej, 9 Ex-voto, 90 Ezekuzzjoni, 248 Ezercizzi tar-Randan, 21 2

F Fabriani, A., 1 Faldetta, 28 Fanal tad-Dulliegha, 142 Faqqus il-Hmir, 236 Federiku, II,30 Fejgel, 240 Felula, 238 Fenek, 103,236 Festi, 145, 153, 165 Festa tat-Tieg, 50 Fettihiet, 112 Figolli, 222 Figurini, 127 Fintusa, 235 Fisqija, 83, 87 Fliexken, 240 Frar, 170 Fratell, 17 Fratellanzi, 18, 245 Frejha, 87 Ful, 40 Funeral, 87-88, 245 Fustan, 84

c Gakkijiet, 133 Gellewz, 126, 132 Gem, 102,236 ~i lbiena U l-Qamh, 194 Gilwa, 49, 52 Gimgha l-Kbira, 1 18, 219 Gimgha Mqaddsa, 215-222 Gimgha tal-Passjoni, 152 Gir, 105 Ghiez, 83 Gostra, 177, 187

~ u g u , 105 Gunju, 174 Gustizzjati, 249

C Gardinaw, 132 Gawgaw, 198 Gazaza, 105 Gezwira, 26 Glorja, 88 Gremxul, 105 Grizma ta' l-Isqof, 99- 10 1 Gundalla, 240 Gwerra Franciza, 132

CH Ghadam tal-helu, 191 Ghaguza, 21 1 Ghajn hazina, 106 Ghana, 147 Ghana U muzika popolari, 4 Ghana tal-Milied, 197 Ghanjiet, 44 Ghaqda Maltija tal-Folklor. 1 Gharab, 9,25,28 Ghasel, 239 Ghatba, 50 Ghazziela, 188 Gherusija, 39 Ghid il-Kbir, 22 1 Ghid il-Hamsin, 227 Ghid ta' l-Imwiet, 190 Ghid ta' l-Erwieh, 190 Ghodod, 4 Ghonnella, 26, 28-32

R Hadd il-Palm, 2 16 #add in-Nies, 210 Hadd ta' Alla wahdu, 153 Hadid, 24 1 Haga mohgaga, 147 Halib, 101 Hall il-Ward, 241 Hamiema, 137 Hamis ix-Xirka, 217 Hamis ta' Korpus, 152 Hanzir I-art, 239 Harba, 13 1 Harga, 51 Harriega, 40 Haruf tal-Ghid, 222 Haxixa tal-miludin, 73 Hgejjeg, 174 Hmieg tai-iwiemel, 87 - tan-nies, 87

lndici - 263

Hniex, 241 Horga, 13 Hozba, 107 Hozza, 15 Hrejjef u Leggendi, 5 Hrieqi, 84 Huggiega ta' San ~ w a n n , 178 Huttaba, 42, 53 Hzieza, 239

I Iiyjene, 87 Ikel U Xorb, 4 Ikel tal-Milied, 199 Ikla, 50 Ikkundannati, 119 Ilbies, 4, 10 - ta' l-irgiel, 13-19 - tal-mara, 23-35 Ilg, B., l Ilma mbierek, 102 Irnrnersjoni, 8 1 Imnara, L-., 1 Imnarja, 39,44, 176 Irnreddgha, 89, 101 Imrejkba, 147 Inkwizitur, 8 1 Inkwizizzjoni, 52 Irqad, 104 Irwiegel, 194 Irxoxt, 224 Ispanjola, 1-, 238 Istitut, 89

J Jannar, 166 Jum il-Missier, 176 Jum l-Omm, 174

K Kabozza, 15,3 1 Kafk, 241 Kalendarji, 165- 166 Kallotta, 81 Kamumella, 105 Kandlora, 171 Kantunieri, 129 Kards, 197 Karfusu, 128 Kartun, 3 1 Kappell, 14 Kapott, 15 Kappun, 8 1 Karamelli, 213 Karnival, 203-2 10 Kastelli, 133

Kastig, 18, 127 Kastigi, 112 Kavallieri u Paggi, 120 Kawcu, 85 Kenur, 213 Kitba, 1 13 Kjerici, 116 Kjerici Minuri, 16, 86 Klin, 105 Klamari, 1 13 Knejjes tal-Madonna, 97 Knisja tal-loghob, 138 Konfessuri, 24 Konti Ruggieru, 30 Korpus, 98, 117 Kostumi tal-Karnival, 207 Kpiepel tal- 'palja', 15 Kuccarun, 81 Kukkanja, 146,208 Kukkuzejt, 13 1 Kurnmari, 81 Kuncizzjoni, 193 Kundannat ghall-mewt, 248 Kwarezimal, 21 2

L Labtu, 84

'"Lapsi, 226 Laqgha, 43 Lavanja, 114 Lawdi, 87 Leggendi, 104, 188 Leggenda tal-Ghadma tat-tamal, 200 Lenbut raddiena 142 Lhud, 18-19 Libsa tal-precett, 99 Liedna, 155 Lsien San Pawl, 107 Loghob, 147 Loghob U Divertiment, 125-147 Loghob ta' l-azzard, 143 Loghob tal-karti, 144 Loghob tal-Milied, 199 Loghob tan-nar, 158-159 Loghob tax-xorti, 144 Loppju, 105 Lulju, 179 Lunzjata, 172 - Bajda tal-, 173 Lupu Lupu, 127 Lussu, 32

M Madonna, 70,72 Madonna tal-Grazzja, 188 Madonna tal-Hlas, 69

264 - Drawwiet U Tradiujonijiet Maltin

Madonna tar-Ruzarju, 189 Magri, Manwel, 1 Maghmudija, 79, 81-82 Majjistra, 69 Maljo, 144 Maltemp u Sajjetti, 167 Marnmalora, 10 1 Mankamenti, 64 Mant iswed, 30 Mantar, 15 Manucca, 137 Maktur, 39 Marazmu, 102 Mard, 101, 233 Martirju ta' San Gwann, 183 Marzu, 171 Maskarati, 207 Maskli, 158 Mazzit, 213 Medicina popolari, 234 Medicini, 101 Mehriez, 105 Mejda ta' Kana, 216 Mejda ta' l-Appostli, 218 Mejjilla U l-Karru, 245 Mejju, 173 Mergun, 139 Mewt, 241-242 Mibdul, 103 Mifsud Chircop, G., 1 Milied, 194-200 Milsa, 14 Miluda, 69 Mixghela, 158 Monasteru ta' S. Ursola, l-Belt, 24 - S. Katarina, l-Belt, 24 - S. Marija Madalena, I-Imdina, 24 - tal-Benedittini, fil-Birgu, 24 - tat-Terezjani f'Bormla, 24

N Namur, 39,45 Nazzarenu, 9 1 Ndafa, 116 Newwieha, 244 Nieqa, 80 Nisa fis-seklu ghoxrin, 34 Noli, 127 Novembru, l89

0 Ongi, Ongi Ongella, 136 Orfanatrofji, 1 18 Ottubru, 188

P Pallabrott, 126

Paljijiet, 177 Palk U Fares, 146 Paggi, 120 Papas tal-Griegi, 106 Parata, 205 Parrinu, 81 Passju, 129 Pastarjali, 213 Pasturi, 128, 196 Pater Noster, 10 Pellegrinagg mal-lejl, 21 9 Pellegrinagg tar-Roti, 188 Pentekoste, 227 Pepprin, 105 Piena Kapitali, 247 Pietru Gann, 135 Pinen, 141 Pipa, 14 Pizzikajju, 139 Port il-Kbir, 24 Posta, 120 Precett, 98 Presepju, 195 Priedka tat-tifel, 1 18, 198 Pulpetta, 105 Pupa, 139 Purcissjoni, 153 Purcissjoni bil-Bambin, 198 Purcissjoni ta' l-Irxoxt, 224 Purcissjoni tal-Passjoni, 219

Q Qabla, 69, 8 1 Qabza U Qabda, 126 Qaghaq ta' l-Appostli, 219 Qalb ta' Gesh, 98 QWU, 60-61, 84, 104 Qarnh ir-rum, 102 Qannicc, 103 Qanpiena ta' l-Erwieh, 106 Qarcilla, 49, 208 Qargha, 42 Qari fuq ir-ras, 106 Qarinia, 168 Qasrija, 40, 59 Qassatat tal-Helu, 223 Qassatat tal-Qiegha, 223 Qassisin, 16 Qatgha, 61,106, 236 Qattus U I-Gurdien, 128 Qbii tal-habel, 130 Qlejba, 8.4 Qmis U Gakketta, 26 Qniepen, 4, 75, 168 Qorq, 15,25 Qoton, 15

lndici - 265

Qubcija, 95 Qroqqa, 133 Quintinus, 9 Qwiel, 4

R Rabta, 44 Rabta tal-Qniepen, 2 19 Raddiena, 14 1 Randan, 210 - Ftajjar U Sfineg, 212 - Ikel U hlewwwiet tar-, 212 Ras ir-Randan, 210 Redentur ta' l-Isla, 98 Reffiegha, 98 Regatta, 187 Reliiuzi, 16

t Rigali, 198 Rihan, 102 Rimedji strambi, 103 Rozarjanti, 247 Rota ta' I-Isptar, 89

S Sacerdoti, 1 17 Sajjetti, 167 Salvament, 13 1 San Anton Abbati, 169-170 San Baskal Baylon, 70, 114 San Blas, 69, 171 San Frangisk ta' Assisi, 91 San Frangisk di Paule, 72 San Giljan, 104 San Girgor, 225 San Gwann (il-festa), 39-41, 174 San Guzepp, 172 San Guzepp Haddiem, 173 San Girgor, 39 San Kalogeru, 70, 72 San Kosma U Damjan, 70 San Kurrew, 104 San Krispin, 72 San Leonardu, 69,9 1 San Liju, 104 San Martin, 191, 193 San Nikola, 4 1 - Hobz ta', 41-42 San Pawl Nawfragu, 171 San Rajmondu Nonnato, 69 San Silvestru, 200 San Spiridjun, 69 San Valentinu, 172 San Vincenz, 72, 91 Sant' Anna, 70,98, 180 Sant' Antnin, 72, 91, 107, 119, 174 Sant Cassia, P., 1

Santa ~eci l ja , 193 Santa Katarina ta' Lixandra, 193 Santa Lucija, 194 Santa Lukarda, 69 Santa Marija (l-Assunta), 181 Santa Rita, 91, 98 Santa Venera, 180 Santu Kruc, 173 Santu Rokku, 183 Santu Spirtu, 89 Sangisug, 234 Sawm, 21 1 Sawma tal-Passju, 219 Seba' Santa Marijiet, 181 Sepulkru, 2 18 Sess, 51 Settembru, 187 SfaGel, 239 Sfilata tal-Karnival, 207 Shana, 179 Sibt il-Ghid, 220 Sibt il-Glorja, 103, 220 Sibt tal-Madonna, is-, 153 Sidrija, 13 Siggu Bambin, 135 Siggu tal-qabla, 7 1 Signal, 115

- Sinna, 106 Skejjel, 113 Skuter, 138 Soghla, 240 Staguni, 165 Stamina, 26 Statwa ta' Malta Rebbieha, 157 Strina, 168 Strumme, H., 1 Studju tar-riqi U l-iskungrar, 237 Sqallija, 23, 28 Sulluzzu, 240 Sunetti, is-, 157

Surtun, 14 Suttana, 86

T Ta' l-ahhar ibahhar, 246 Tajra, 137 Tal-'barklor', 106 Tal-Hlas, 97 Tal-Karmnu, 179- 180 Talisman, 61 Tank, 143 Tarbija, 87 Tai-Ziemel, 135 TbaMir, 220

266 - Drawwiet U Tradiujonijiet Maltin

Tbassir, 62 Tberik ta' l-Annimali, 170 Tberik tad-Djar, 220 Teatrin, 146 Terha, 15 Terremot, 2 17 Terzjarji, 33 Testment, 242 Tigiega, 103 Tigrija ta' Santa Marija, 182 Tigrijiet, 119, 177 Tlieta ta' Sant' Anna, 152 Tnejn ta' l-erwieh, 152 Tombla, 145 Tonsura, 117 'Torok', 25 Tqala, 59-65 TorkITorka, 79 Trab, 240 Trabi, 95 - preientazzjoni tat-, 96 - tberik tat-, 96 'Trew', 14 Trofej, it-, 156 Tubru, 247 Tunsilli, 238 Turija, 43 Twelid, 75 Twiebet, 88

U Ugigh ta' ras, 239

V Vara, 154 Vari matul ir-Randan, 213 Vassalli, G.A., 1 Velu, 39 Vista Pastorali, 100 Visti tal-Knejjes, 218 Vistu, 249 Vitorja, 34, 187

Vjatku, 242-243 Vjatku Solenni, 224 Vjolenza, 119 Vlontin, 139

W Wahma, 64 Warda tal-Hlas, 73-74 Weghda, 107 Weghdi, 92 Weghdiet, 90 Wirja Agrikola, 177 Wirjiet ta' Mudelli ta' vari, 214

X Xaghar, U t-Twaletta, 25 Xalata tal-Festa, 16 1 Xalixih, 105 Xemgha, 40, 84, 88, - tal-Kandlora, 103, 167 Xewqa, 64 Xghira, 239 Xhieda fiz-iwieg, 55 Xini jew Gerrejja, 139 Xoghol, 114,119 Xoghol U Snajja', 5 Xoqqa, 84 Xpakkapjetra, 237

i ~ a r b , T., 1 ~arbun, 86 Zokra, 103 Zugraga, 139 'Zunzana ddur iddur' , 13 1 Zurzieqa, 133 Zwieg, 39, 45, 49-56 Zwigijiet bil-ghawg, 51

z Zeppoli, 172 Zuntier, 88