dr.o ğuzhan bahadir galatasaray Üniversitesi · dr. oğuzhan bahadır-galatasaray Üniversitesi...

Dr.Oğuzhan BAHADIRGalatasaray Üniversitesi

BelgelerAlış faturalarıSatış faturaları

FişlerMakbuzlarDekontlar

Gider pusulasıÜcret bordrosuHesap özetleriSerbest meslekmakbuzları, vs.

GĐRDĐ

Đşletmedegerçekleşenfinansal nitelikteki olaylar

KayıtYevmiye defteri

Büyük defter

Genel Geçici Mizan

Dönemsonu işlemleri

Kesin MizanSınıflandırma

TAM FĐNANSAL TABLO SETĐBilançoGelir Tablosu(Kapsamlı Kar Tablosu)Nakit Akış TablosuÖzkaynak Değişim TablosuFinansal Tablo Dipnotları

ĐŞLEM ÇIKTI

Finansal Bilgi Kullanıcıları

Dış Kullanıcılar• Yatırımcılar (ortaklar, hissedarlar)• Kreditörler (Finans kurumları, bankalar)• Tedarikçiler• Müşteriler• Devlet

Đç Kullanıcılar• Yöneticiler• Đç denetçiler• Çalışanlar

Finansal Bilgi

Sistemi

3

Finansal Raporlamanın Genel Çerçevesi

• Tekdüzen Muhasebe Sistemi (Muhasebenin Temel Kavramları ve Finansal Tablo Düzenleme Đlkeleri)

• Uluslar arası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS)

• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Düzenlemeleri

• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) Düzenlemeleri

• Amerikan Genel Kabul Görmüş Muhasebe Đlkeleri (US GAAP)

• Amerikan Sermaye Piyasası Kurulu (SEC) Düzenlemeleri

4

UFRS ve TFRS

Türkiye ABD

US GAAP

SERMAYE AKIŞI

(KREDĐ-HĐSSE SENEDĐYATIRIMI)

TEKDÜZEN MUHASEBE SĐSTEMĐ

US GAAP

UFRS

Temel Varsayımlar

Tahakkuk EsasTahakkuk Esasıı

ĐşĐşlemlerin ve dilemlerin ve diğğer olaylarer olaylarıın etkisi n etkisi gergerççekleekleşştitiğğinde taninde tanıınnıır, r, öödeme deme

yapyapııldldığıığında veya tahsil edildinda veya tahsil edildiğğinde inde dedeğğilil

ĐĐlgili olduklarlgili olduklarıı ddöönemlerde nemlerde kaydedilirlerkaydedilirler

ĐşĐşletmenin Sletmenin Süüreklilirekliliğğii

ĐşĐşletmenin faaliyetlerine letmenin faaliyetlerine ööngngöörrüülebilir gelecekte devam lebilir gelecekte devam

edeceedeceğği varsayi varsayıımmıına gna gööre hazre hazıırlanrlanıırr

AmaAmaçç iişşletmenin tasfiyesi veya letmenin tasfiyesi veya ssıınnıırlanmasrlanmasıı ise, bir baise, bir başşka yaklaka yaklaşışım m

daha dodaha doğğru olurru olur

6

Niteliksel Özellikler

GGüüvenilirlikvenilirlikGGüüvenilir olmavenilir olma

ÖÖzzüün n ööncelinceliğğii

TarafsTarafsıızlzlııkk

ĐĐhtiyatlhtiyatlııllııkk

TamlTamlıık (bk (büüttüünlnlüük)k)

KarKarşışılalaşşttıırrıılabilirliklabilirlikAnlaAnlaşışılabilirliklabilirlik

ĐĐhtiyaca Uygunlukhtiyaca UygunlukÖÖnemliliknemlilik

Finansal durumKısa vadeli borç ödeme gücü(likidite durumu)Finansman yapısıBorç-özkaynak yapısıVarlıkların dağılımı

BĐLANÇO (FĐNANSAL DURUM

TABLOSU)

Finansal PerformansKazanma gücünün yeterliliğiKazanma gücünün devamlılığı

GELĐR TABLOSU (FĐNANSAL

PERFORMANS TABLOSU)

Nakit akışlarının durumu NAKĐT AKIŞTABLOSU

Đşletme ortaklarının işletme üzerindeki haklarının durumu

ÖZKAYNAK DEĞĐŞĐM TABLOSU

8

VARLIKLAR KAYNAKLAR

DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELĐ YABANCI KAYNAKLAR

Hazır Değerler Mali Borçlar

Menkul Kıymetler Ticari Borçlar

Ticari Alacaklar Alınan Avanslar

Stoklar Ödenecek Vergi ve Fonlar

DURAN VARLIKLAR UZUN VADELĐ YABANCI KAYNAKLAR

Mali Duran Varlıklar ÖZKAYNAKLAR

Maddi Duran Varlıklar

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

NET ĐŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESĐDönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

BĐR YIL ĐÇĐNDE NAKDE DÖNÜŞECEK VARLIKLAR

Dönen varlıkların kendi içindeki dağılımıDönen varlıkların dönüş çabuklukları(devir hızları)

BĐR YIL ĐÇĐNDE ÖDENECEK BORÇLAR

9

VARLIKLAR KAYNAKLAR

DÖNEN VARLIKLAR 10.000 KISA VADELĐ YABANCI KAYN. 30.000





NET ĐŞLETME SERMAYESĐ 20.000 TL (NOKSAN)Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

BĐR YIL ĐÇĐNDE NAKDE DÖNÜŞTÜRÜLECEK 10.000 TL

KISA VADELĐ BORÇÖDEME GÜCÜ

ZAYIF

BĐR YIL ĐÇĐNDE ÖDENECEK 30.000 TL

10

VARLIKLAR KAYNAKLAR


Hazır Değerler 25.000 Mali Borçlar

Menkul Kıymetler 10.000 Ticari Borçlar

Ticari Alacaklar 7.000 Alınan Avanslar

Stoklar 8.000 Ödenecek Vergi ve Fonlar

NET ĐŞLETME SERMAYESĐ 20.000 TL (FAZLA)Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

ÇOK LĐKĐT VARLIKLAR 35.000 TLHazır Değerler + Menkul Kıymetler25.000 + 10.000 = 35.000


ĐYĐAZ LĐKĐT VARLIKLAR 15.000 TLTicari Alacaklar+ Stoklar7.000 + 8.000 = 15.000

11Dr. Oğuzhan Bahadır-Galatasaray Üniversitesi

VARLIKLAR KAYNAKLAR


Hazır Değerler 3.000 Mali Borçlar

Menkul Kıymetler - Ticari Borçlar

Ticari Alacaklar 17.000 Alınan Avanslar

Stoklar 30.000 Ödenecek Vergi ve Fonlar

NET ĐŞLETME SERMAYESĐ 20.000 TL (FAZLA)Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

ÇOK LĐKĐT VARLIKLAR 3.000 TLHazır Değerler + Menkul Kıymetler3.000 + 0 = 3.000


RĐSKLĐAZ LĐKĐT VARLIKLAR 47.000 TLTicari Alacaklar+ Stoklar17.000 + 30.000 = 47.000

1. STOKLARIN SATILAMAMA RĐSKĐ

2. ALACAKLARIN TAHSĐL EDĐLEMEME RĐSKĐ

1. STOKLARIN SATILAMAMA RĐSKĐ

2. ALACAKLARIN TAHSĐL EDĐLEMEME RĐSKĐ

12

VARLIKLAR KAYNAKLAR

DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELĐ YABANCI KAYNAKLAR





DURAN VARLIKLAR UZUN VADELĐ YABANCI KAYNAKLAR

Mali Duran Varlıklar ÖZKAYNAKLAR

Maddi Duran Varlıklar UVYK + ÖZKAYNAKLAR = DEVAMLI SEMAYE)

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

FĐNANSMAN YAPISI

KISA VADELĐ YATIRIM; KISA VADELĐ BORÇLA FĐNANSE EDĐLĐR

UZUN VADELĐ YATIRIM; UZUN VADELĐ FONLA FĐNANSE EDĐLĐRUZUN VADELĐ YATIRIM; UZUN VADELĐ FONLA FĐNANSE EDĐLĐR

13

VARLIKLAR KAYNAKLAR

DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELĐ YABANCI KAYNAK.

60.000DURAN VARLIKLAR UZUN VADELĐ YABANCI KAYNAK.

30.000ÖZKAYNAKLAR

10.000AKTĐF TOPLAMI 100.000PASĐF TOPLAMI 100.000

FĐNANSMAN YAPISI

TOPLAM YABANCI KAYNAK 90.000 TL

ÖZKAYNAK 10.000 TL

TOPLAM VARLIK 100.000 TL

1. BORÇ ANAPARA VE FAĐZ GERĐÖDEME SIKINTISI (FĐNANSAL STRES)

2. KREDĐ VERENLERĐN EMNĐYET MARJI DARALIR

3. ORTAKLARIN VARLIKLAR ÜZERĐNDEKĐ KONTROL GÜCÜAZALIR

1. BORÇ ANAPARA VE FAĐZ GERĐÖDEME SIKINTISI (FĐNANSAL STRES)

2. KREDĐ VERENLERĐN EMNĐYET MARJI DARALIR

3. ORTAKLARIN VARLIKLAR ÜZERĐNDEKĐ KONTROL GÜCÜAZALIR

FĐNANSMAN RĐSKĐ

YÜKSEK

YATIRIMCI

•Yüksek kar payı geliri• Sermaye kazancı

14

GELĐR TABLOSU (FĐNANSAL PERFORMANS TABLOSU)

BRÜT SATIŞLAR

SATIŞ ĐNDĐRĐMLERĐ (-)

NET SATIŞLAR

SATIŞLARIN MALĐYETĐ (-)

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI

FAALĐYET GĐDERLERĐ (-)

FAALĐYET KARI VEYA ZARARI

DĐĞER FAALĐYETLERDEN OLAĞAN GELĐR VE KARLARDĐĞER FAALĐYETLERDEN OLAĞAN GĐDER VE ZARARLAR (-)

FĐNANSMAN GĐDERLERĐ (-)

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR

OLAĞANDIŞI GELĐR VE KARLAR

OLAĞANDIŞI GĐDER VE ZARARLAR

DÖNEM KARI VEYA ZARARI

VERGĐ (-)

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI

Kazanma gücünün

devamlılığı

Kazanma gücünün yeterliliği

15

Alfa Beta

BRÜT SATIŞLAR 100.000 120.000

SATIŞ ĐNDĐRĐMLERĐ (-) (30.000) (5.000)

NET SATIŞLAR 70.000 115.000

SATIŞLARIN MALĐYETĐ (-) (50.000) (40.000)

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 20.000 75.000

FAALĐYET GĐDERLERĐ (-) (10.000) (15.000)

FAALĐYET KARI VEYA ZARARI 10.000 60.000

DĐĞER FAALĐYETLERDEN OLAĞAN GELĐR VE KARLAR 55.000 -

DĐĞER FAALĐYETLERDEN OLAĞAN GĐDER VE ZARARLAR (-)

(5.000) (1.000)

FĐNANSMAN GĐDERLERĐ (-) (10.000) (1.000)

OLAĞAN KAR VEYA ZARAR 50.000 58.000

OLAĞANDIŞI GELĐR VE KARLAR 15.000 7.000

OLAĞANDIŞI GĐDER VE ZARARLAR - -

DÖNEM KARI VEYA ZARARI 65.000 65.000

VERGĐ (-) (5.000) (5.000)

DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 60.000 60.000

Ana faaliyette başarı

(kazanma gücü devamlı)

Ana faaliyette başarı

(kazanma gücü devamlı)

Ana faaliyette başarısız (kazanma gücü arızi)

Kazanma gücüyüksek

Kazanma gücüyüksek

Alfa Beta Açıklama

BRÜT SATIŞLAR 100.000 120.000

SATIŞ ĐNDĐRĐMLERĐ (-) (30.000) (5.000) •Satıştan Đadeler• Satışiskontoları

NET SATIŞLAR 70.000 115.000

SATIŞLARIN MALĐYETĐ (-) (50.000) (40.000) • DĐMM Gid.• D. Đşçilik Gid.• GÜG

BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 20.000 75.000

FAALĐYET GĐDERLERĐ (-) (10.000) (15.000) •Ar-ge gid.• PSD Gid.• Gen. Yön. Gid.

FAALĐYET KARI VEYA ZARARI 10.000 60.000

16

Yatırım Analizi Kredi Analizi Yönetim Analizi

o Hisse senedi yatırımcılar

o Tahvil yatırımcıları

Kazanma gücünün yeterliliği ve devamlılığı

Gelir Tablosu

o Bankalar ve kredi kurumları

Kısa vadeli borçödeme gücü

Bilanço

Statik Analiz

Dinamik Analiz

Dış Analiz

Đç Analiz

Analizin Đçeriğine Göre Yapan Kişi Açısından

Yatay Analiz

Dikey Analiz

Trend Analizi

Oran Analizi

20

2009 2010 TL Değişim

Yüzde Değişim

DÖNEN VARLIKLAR 110.000 100.000 - 10.000 - % 9

Hazır Değerler 35.000 5.000 - 30.000 - % 85

Menkul Kıymetler 10.000 - - 10.000 - % 100

Ticari Alacaklar 30.000 40.000 + 10.000 + % 33

Stoklar 35.000 55.000 + 20.000 + % 57

KISA VADELĐ YABANCI KAYNAKLAR

70.000 120.000 + 50.000 + % 71

TL Değişim = Cari dönem tutarı – Önceki dönem tutarı

Yüzde Değişim = Cari dönem tutarı – Önceki dönem tutarı x 100Önceki dönem tutarı

21

2009 2010 TL Değişim

Yüzde Değişim

DÖNEN VARLIKLAR 110.000 100.000 - 10.000 - % 9

Hazır Değerler 35.000 5.000 - 30.000 - % 85

Menkul Kıymetler 10.000 - - 10.000 - % 100

Ticari Alacaklar 30.000 40.000 + 10.000 + % 33

Stoklar 35.000 55.000 + 20.000 + % 57

KISA VADELĐ YABANCI KAYNAKLAR

70.000 120.000 + 50.000 + % 71

•Dönen varlıklarda azalış• Kısa vadeli borçlarda artış• Likit varlıklarda azalış• Az likit varlıklarda artış

SONUÇ

Kısa vadeli borç ödeme gücü 2010 yılında 2009 yılına göre gerilemiştir

22

DĐKEY ANALĐZ (YÜZDE YÖNTEMĐ ĐLE ANALĐZ)

2009 Dikey Yüzde

Brüt Satışlar 250.000 % 125

Satış Đndirimleri (-) (50.000) % 25

Net Satışlar 200.000 100

Satışların Maliyeti (-) (180.000) % 90

Brüt Satış Karı 20.000 % 10

Faaliyet Giderleri (-) (15.000) % 7,5

Faaliyet Karı 5.000 % 2,5

Diğer Faal. Ol. Gel. Kar. 30.000 % 15

Diğer Faal. Ol. Gid. Zar. (-) (3.000) % 1,5

Finansman Giderleri (-) (2.000) % 1

Olağan Kar 30.000 % 15

Olağandışı Gel. Ve Kar. 10.000 % 5

Olağandışı Gid. Ve Zar. (-) - -

Dönem Karı 40.000 % 20

Dikey Yüzde = Hesap Kalemi x 100Net Satışlar

Grup Toplamı

BilançoAktif toplamı

Gelir TablosuNet Satışlar

Artışeğilimi Artış

eğilimiAzalışeğilimi

2007 Trend 2008 Trend 2009 Trend 2010 Trend

Brüt Satışlar 150.000 100 200.000 133 300.000 200 350.000 233

SatışĐndirimleri (-)

(50.000) 100 90.000 180 140.000 280 200.000 400

Net Satışlar 100.000 100 110.000 110 160.000 160 150.000 150

Satışların Maliyeti (-)

(80.000) 100 (75.000) 94 (70.000) 88 (60.000) 75

Brüt SatışKarı

20.000 100 35.000 280 90.000 450 90.000 450

23

TREND ANALĐZĐ (EĞĐLĐM YÜZDELERĐ YÖNTEMĐ)

Temel dönem

Trend Yüzdesi = Hesap Kaleminin Tutarı x 100Temel Dönem Tutarı

24

Y1 Y2 Y3Ticari Alacaklar 100 140 162Stoklar 100 102 108Ticari Borçlar 100 120 125Brüt Satışlar 100 124 132Net Satışlar 100 126 133Satışların Maliyeti 100 128 135

�Stoklar-Satışların Maliyeti Arasındaki Đlişki�Brüt Satışlar-Net Satışlar Arasındaki Đlişki�Net Satışlar-Satışların Maliyeti Arasındaki Đlişki�Stoklar-Ticari Borçlar Arasındaki Đlişki�Net Satışlar-Satışların Maliyeti Arasındaki Đlişki

25

ORAN ANALĐZĐ

Likidite OranlarıFaaliyet OranlarıMali Yapı OranlarıKarlılık OranlarıBorsa Performans Oranları

� Aralarında ilişki kurulabilen hesap kalemleri birbirlerine oranlanır� Hesaplanan oranlar, standart oranlarla karşılaştırılır� Enflasyonun oranlar üzerindeki olumsuz etkileri elimine edilir� Mevsimsel etkiler elimine edilir� Hesaplanan oranlar, işletmeyle ilgili diğer bilgiler dikkate alınarak �yorumlanır

Bilimsel standartlarSektör ortalamalarıĐdeal standartlarTarihi standartlarBütçe standartları

26

LĐKĐDĐTE ORANLARI

Dönen Varlıklar 200.000Hazır Değerler 5.000Menkul Kıymetler -Ticari Alacaklar 80.000Stoklar 115.000KVYK 100.000

1. Dönen varlıkların yapısı, kendi içindeki dağılımı

2. Dönen varlıkların dönüş çabuklukları

3. Dönen varlıkların kayıtlı değerleri ile piyasa değerleri arasındaki fark

4. Kısa vadeli borcun vade yapısı

5. Kısa vadeli borçtan yeniden yararlanma imkanı

Cari Oran = Dönen Varlıklar > 2 (gelişmiş ülke) > 1,5 (gelişmekte olan)Kısa vadeli yabancı kaynaklar

Cari Oran = 2Bilimsel standardın üzerinde

27


Dönen Varlıklar 100.000Hazır Değerler 5.000Menkul Kıymetler10.000Ticari Alacaklar 40.000Stoklar 45.000KVYK 150.000


Cari Oran = 0,66Bilimsel standardın altında

Piyasa değeri 75.000

Kısa vadeli borçödeme gücü cari oranın gösterdiğinden daha iyi

28





Vade yapısınispeten

uzun (11 ay gibi)


29





Đşletmenin yeniden borçkullanma ihtimali var


30



Đşletmenin stoklarına başvurmadan kısa vadeli borç ödeme

gücü zayıftır

Likidite Oranı = Dönen Varlıklar-Stoklar > 1Kısa vadeli yabancı kaynaklar

Likidite Oranı = 0,85Bilimsel standardın altında

31



Kısa vadeli borçların ödenebilmesi için stokların % 85’i satılmalıdır

Stok Bağımlılık Oranı = KVYK-(Hazır Değerler + Menkul Kıymetler)Stoklar

Kısa vadeli borçların ödenmesi için stokların % kaçı satılmalıdır?

Stok Bağımlılık Oranı = % 83

32



Đşletmenin alacaklarına ve stoklarına

başvurmadan kısa vadeli borç ödeme

gücü zayıftır

Nakit Oran = Dönen Varlıklar-Stoklar-Ticari Alacaklar > 0,20Kısa vadeli Yabancı Kaynaklar

Nakit Oran = Hazır Değerler + Menkul Kıymetler > 0,20Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

Nakit Oran = 0,05Bilimsel standardın altında

Đşletmenin likit değerleri yeterli

değildir

33


Cari Oranı = 2Bilimsel standardın üzerinde

Tüm dönen varlıklarla kısa vadeli borçlarıkarşılama gücü iyi

Likidite Oranı = 0,85Bilimsel standardın altında

Nakit oran= 0,05Bilimsel standardın altında

Stoklara başvurmadan kısa vadeli borçödeme gücü zayıf

Stoklara ve alacaklara başvurmadan kısa vadeli borç ödeme

gücü zayıf

KISA VADELĐ BORÇLARIN ÖDENMESĐ STOKLARIN

SATILMASINA VE ALACAKLARIN TAHSĐL EDĐLMESĐNE BAĞLI

34

FAALĐYET ORANLARI (DEVĐR HIZLARI)

� Kısa vadeli borç ödeme gücüolumsuz etkilenir� Stok maliyetleri artar

Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti SEKTÖR ORTALAMASIYLA KARŞILAŞTIR

Ortalama StokOrtalama Stok = (Dönembaşı Stok + Dönemsonu Stok) / 2

Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / Stok Devir Hızı

Satışların Maliyeti 200.000Ortalama Stok 100.000

Stok Devir Hızı = 2 kezSektör Ortalaması = 15 kezSektör ortalamasının altında

Stok maliyetleri �Depolama maliyetleri� Stokların bozulma, çürüme riski� Stoklara bağlanan paranın maliyeti

� Fiyat indirimi�Miktar iskontosu� Pazarlama etkinliği

35


Alacak Devir Hızı = Kredili SatışlarOrtalama Ticari Alacaklar

Ortalama Alacak = (Dönembaşı Alacak + Dönemsonu Alacak) / 2

Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı

Kredili Satışlar 500.000Ortalama T. Alacak 100.000

Alacak Devir Hızı = 5 kezSektör Ortalaması = 20 kezSektör ortalamasının altında

�Kısa vadeli borç ödeme gücü olumsuz etkilenir� Alacakların şüpheli duruma düşme riski artar� Alacaklara bağlanan paranın maliyeti

� Vadelerin kısılması� Erken ödeme iskontosu

36


Ortalama Etkinlik Süresi = Ortalama Stokta Kalma Süresi + Ortalama Tahsilat Süresi

DEPONAKĐT ALACAK

NAKĐT

Satınalma

Satış

Tahsilat

ORTALAMA STOKTA KALMA SÜRESĐ

ORTALAMA TAHSĐLAT SÜRESĐ

37


Aktif Devir Hızı = Net SatışlarOrtalama Aktif

Dönen Varlık Devir Hızı = Net SatışlarOrtalama Dönen Varlıklar

Duran Varlık Devir Hızı = Net SatışlarOrtalama Duran Varlıklar

Ticari Borç Devir Hızı = Kredili AlımlarOrtalama T. Borçlar

Ticari Borç Ödeme Süresi = 360 / T. Borç Devir Hızı

38

MALĐ YAPI ORANLARI

Finansal Kaldıraç = Toplam Yabancı Kaynaklar > % 50Aktif Toplamı

Özkaynak Oranı = Özkaynaklar < % 50Aktif Toplamı

Finansman Oranı = Özkaynaklar > 1 Toplam Yabancı Kaynaklar

Finansal Kaldıraç = 0,90Özkaynak Oranı = 0,10Finansman Oranı = 0,11

FĐNANSMAN RĐSKĐ YÜKSEK

VARLIKLAR KAYNAKLAR

DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELĐ YABANCI KAYNAK.

60.000DURAN VARLIKLAR UZUN VADELĐ YABANCI KAYNAK.

30.000ÖZKAYNAKLAR

10.000AKTĐF TOPLAMI 100.000PASĐF TOPLAMI 100.000

39

Özkaynak Karlılığı = Dönem Net KarıÖzkaynaklar

Aktif Karlılığı =Dönem Net KarıAktif Toplamı

Brüt Satış Karlılığı = Brüt Satış KarıNet Satışlar

Faaliyet Karlılığı = Faaliyet KarıNet Satışlar

Olağan Karlılık = Olağan KarNet Satışlar

Dönem Karlılığı = Dönem KarıNet Satışlar

Dönem Net Karlılığı = Dönem Net KarıNet Satışlar

KARLILIK ORANLARI

40

Hisse Başına Kar = Dönem Net KarıHisse Senedi Sayısı

Hisse Başına Temettü =Dağıtılan Kar PayıHisse Senedi Sayısı

Fiyat-Kazanç Oranı = Hisse Başına KarHisse Senedinin Fiyatı

Piyasa Değeri / Defter Değeri Oranı = Hisse Senedinin Piyasa DeğeriHisse Senedinin Defter Değeri

Alfa Beta Sektör OrtalamasıFiyat 20 40

Hisse Başına Kar 100 100

Fiyat-Kazanç Oranı 0,2 0,4 0,3

BORSA PERFORMANS ORANLARI

41

Bir işletmenin 2010 yılına ilişkin bazı verileri aşağıdaki gibidir:Dönen Varlıklar: 100.000 TLHazır Değerler: 5.000 TLTicari Alacaklar: 35.000 TLStoklar: 60.000 TLKısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: 50.000 TLNet Satışlar: 400.000 TLSatışların Maliyeti: 300.000 TLUzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: 40.000 TLAktif Toplamı: 120.000 TL

Sektör Ortalamaları

Cari oran: 1,5Likidite oranı: 1,2Nakit oran: % 25Stok devir hızı: 10Alacak devir hızı: 14Finansal kaldıraç: % 50Gerekli oranları hesaplayarak işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ve finansman yapısını yorumlayınız.

UYGULAMA 1

42

Net Çalışma Sermayesi = Dönen Varlıklar- KVYKNet Çalışma Sermayesi = 100.000 – 50.000 = 50.000 TL (fazla)

Cari Oran = Dönen Varlıklar / KVYK = 100.000 / 50.000 = 2 (Sektör ortalamasının üzerinde)

Likidite Oranı = (Dönen Varlıklar – Stoklar) / KVYK = (100.000 – 60.000) / 50.000 = 0,8 (Sektör ortalamasının altında)

Stok Bağımlılık Oranı = KVYK – (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / Stoklar= 50.000 – 5.000 / 60.000 = 0,75

Nakit Oran = (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / KVYK= 5.000 / 50.000 = % 10 (Sektör ortalamasının altında)


Cari oran: 1,5Likidite oranı: 1,2Nakit oran: % 25

KISA VADELĐ BORÇ ÖDEME GÜCÜANALĐZĐ

43

Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Stok = 300.000 / 60.000 = 5 kez (Sektör ortalamasının altında)

Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / Stok Devir Hızı = 360 / 5 = 72 gün

Alacak Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Alacaklar = 400.000 / 35.000 = 11 kez (Sektör ortalamasının altında)

Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı = 360 / 11 = 33 gün

Ortalama Etkinlik Süresi = Ortalama Stokta Kalma Süresi + Ortalama Tahsilat Süresi = 72 + 11 = 83 gün


Stok devir hızı: 10Alacak devir hızı: 14

KISA VADELĐ BORÇLARIN ÖDENEBĐLMESĐ ĐÇĐN STOK DEVĐR HIZI VE ALACAK DEVĐR HIZI ARTIRILMALIDIR


44

Finansal Kaldıraç = Toplam Yabancı Kaynaklar / Aktif Toplamı = (50.000 + 40.000) / 120.000 = % 75 (Sektör ortalamasının üzerinde)

Özkaynak Oranı = Özkaynaklar / Aktif Toplamı = 30.000 / 120.000 = % 25 (Sektör ortalamasının altında)


Finansal Kaldıraç = % 50

ĐŞLETMENĐN FĐNANSMAN RĐSKĐ YÜKSEK

FĐNANSMAN YAPISININ ANALĐZĐ

45

Đşletmeyle Đlgili Genel Bilgi:

Beta Sanayi ve Ticaret A.Ş. hazır giyim sektöründe faaliyet göstermektedir. Đşletme, Đtalya ve Hindistan gibi ülkelerden yüksek kalitede kumaş ve iplik ithal etmekte ve bu hammaddeleri Merter’deki fabrikasında işleyerek gömlek, ceket, elbise ve pantolon gibi yüksek kalitede ürünler elde etmektedir. Đşletme satışlarının büyük bölümünü (2009 ve 2010 yılı itibariyle toplam satışların ortalama % 95’i) Avrupa Birliği üyesi ülkelerdeki büyük perakendecilere yapmaktadır. Ancak işletme 2009 yılında yeni bir strateji benimseyerek Ortadoğu ülkelerinde mağazalar açmış ve bu mağazalarda kendi ürünlerinin satışını yapmaya başlamıştır. Mağazalar henüz yeni açılmalarına rağmen büyük ilgi görmektedir.

UYGULAMA 2

46

Đşletmenin ürün tasarım ve satış politikası şu şekildedir:

Đşletmenin çeşitli Avrupa Birliği üyesi ülkelerinde yaşayan tasarımcıları, bu ülkelerdeki modayı takip ederek yeni modeller tasarlamakta ve tasarladıkları modelleri işletmenin Merter’deki merkezine göndermektedirler. Pazarlama departmanının onaylamasıhalinde modellerin üretimi Merter’deki fabrikada yapılmaktadır. Daha sonra, üretilen ürünler Avrupa’daki büyük perakendecilere pazarlanmakta ve müşterinin talep etmesi halinde gemilere yüklenerek ihraç edilmektedir. Ancak, bu üretim ve satış politikası bazı yöneticiler tarafından eleştirilmektedir: Şöyle ki; ürünlerin üretildikten sonra pazarlanması ürünlerin müşteri tarafından beğenilmeme ve dolayısıyla satışın gerçekleşmemesi olasılığını da beraberinde getirmektedir. Oysa, Türkiye’deki bir çok tekstil işletmesi ve Beta Đşletmesinin Avrupa pazarındaki birçok önemli rakibi, tasarladığı ürünleri önce numune şeklinde üretip potansiyel müşterinin beğenisine sunduktan sonra talep gelmesi halinde seri üretime geçmektedir.

UYGULAMA 2

47

2011 yılının başında dünya ekonomisinin genel görünümü şu şekildedir:

2007 yılında ABD’de mortgage piyasasında başlayan ve daha sonra ABD reel sektörüne ve tüm dünyaya yayılan ekonomik krizin etkileri 2011 yılında da devam etmektedir. Özellikle, son dönemlerde Portekiz, Yunanistan ve Đspanya gibi ülkelerde yaşanan likidite krizleri ve bu krizlerin Almanya, Fransa, Đtalya ve Đngiltere gibi ülkelere sıçramasıihtimali tüm dünyayı endişelendirmektedir.

UYGULAMA 2

48

2011 yılının başında Türkiye ekonomisinin genel görünümü ise şu şekildedir:

Türkiye ekonomisi, 2001'deki keskin düşüşün ardından 8 yıl süreyle büyüme trendi göstermiş, 2009 yılında ise küresel ekonomik krize bağlıolarak Türkiye ekonomisi % 4,7 daralmıştır. TÜĐK’in verilerine göre 2005'te yüzde 8,4, 2006'da yüzde 6,9, 2007'de yüzde 4,7 büyüme gösteren ülke ekonomisinde, küresel krizin etkilerinin hissedilmeye başlandığı 2008'in son çeyreğinde bozulma işaretleri gözlenmiş ve yıl toplamında büyüme yüzde 0,7'de kalmıştır. 2009 yılında ekonomideki toplam daralma ise yüzde 4,7 olurken, ekonominin 2010 yılında % 10 civarında büyüyeceği öngörülmektedir.

UYGULAMA 2

49

2011 yılının başında Türkiye ekonomisinin genel görünümü ise şu şekildedir:

Diğer taraftan, bilindiği gibi 2001 krizinin de çıkış nedeni olarak görülen cari açık, özellikle ĐMKB’ye hisse senedi ve tahvil yatırımışeklinde gelen kısa vadeli sermaye akımlarıyla finanse edilmektedir. Merkez Bankası tasarrufların kısa vadeli repolarda elde ettiği faizleri düşürerek ekonominin daha fazla ısınmasının önüne geçmeyi ve dolayısıyla cari açığın kalıcı sermaye girişleriyle finanse edilmesini sağlamaya çalışmaktadır. Diğer taraftan Merkez Bankası borçlananların faiz oranlarını yüksek tutarak kredi piyasasının daha fazla genişlemesini de önlemek hedefindedir.

UYGULAMA 2

50

Nouriel Roubini’nin Değerlendirmeleri:

Beta Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin CEO’su Sezgin Mazlum, 15 Şubat 2011 tarihinde her zamanki gibi ofise gelmiş ve bir kaçtelefon görüşmesinin ardından ekonomi gazetelerin okumaya başlamıştır. Gazetelerde yer alan küresel ekonomik krizin etkilerinin sona ermeye başladığına, ABD ekonomisinin ve AB ekonomilerinin canlanmaya başladığına dair haberler Sezgin Mazlum’u mutlu etmiştir. Ancak, Sezgin Mazlum’un gözü“Financial Times”ta ünlü iktisatçı Nouriel Roubini’yle yapılan bir röportaja takılmıştır. Bilindiği gibi, kriz kâhini olarak anılan Roubini, 2007 yılında başlayan küresel ekonomik krizi tahmin etmesiyle ünlenmiştir.

UYGULAMA 2

51

Nouriel Roubini’nin Değerlendirmeleri:

Roubini röportajda ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 3 düzeyinde büyüyeceğini ve hisse senedi piyasalarının yakın zamanda yükseleceğini tahmin ettiğini dile getirmiştir. Ancak, genel olarak hisse senedi piyasaları ile ekonomi arasında birebir ilişki olmadığını söyleyen Roubini, ekonomide önemli miktarda aşağıyönlü riskler olduğunu ve bu gerçeğin de ihmal edilmemesi gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca Roubini ABD’de ve AB’de ekonomik büyümenin bu yılın ikinci yarısından itibaren yavaşlayacağını belirtmiştir.

UYGULAMA 2

52

Bu can sıkıcı haberi okuduktan sonra gazeteyi elinden bırakan Sezgin Mazlum’un aklına geçen aylarda Đstanbul’da katıldığı iktisat sempozyumunda Roubini’nin Türkiye ekonomisine dair değerlendirmeleri ve öngörüleri gelmiştir. Roubini, sempozyumdaki konuşmasında Türkiye için orta ve uzun vadede iyimser olduğunu, önümüzdeki yıllarda da ekonomik büyümenin devam etmesini beklediğini belirtmiş, ancak Türkiye'nin pazar çeşitlendirmesine gitmesi, mevcut ticari partnerlerinin yanı sıra Orta Doğu, Yakın Doğu gibi bölgelerde yeni pazarlar keşfetmesinin önemine işaret etmiştir. Diğer taraftan, petrol fiyatlarında artış olabileceğine de dikkat çeken Roubini, Türkiye gibi enerji ihtiyacı ithalata dayalı ülkelerin bu durumdan olumsuz etkilenebileceğini sözlerine eklemiş ve konuşmasınıTürkiye’nin cari açığının bugüne kadar istikrarlı bir şekilde finanse edilmediğini ve bu durumun da önemli bir risk oluşturduğunu söyleyerek tamamlamıştır.

UYGULAMA 2

53

Son birkaç aydır sağlık sorunları nedeniyle işlerine çok fazla vakit ayıramayan Sezgin Mazlum, bu haberler karşısında endişelenmeye başlamıştır. Tam bu sırada e-posta kutusunda, mali işler müdürü Gökhan Günaydın’ın gönderdiği 31.12.2010 tarihli henüz denetimden geçmemiş ve kamuya açıklanmamış finansal tabloları fark etmiştir. Muhasebeyle arası çok iyi olmamasına rağmen, Sezgin Mazlum 2009 yılı finansal tablolarıyla 2010 yılıfinansal tablolarını karşılaştırdığında işlerin 2010 yılında 2009 yılına göre kötüye gittiğini fark etmiş ve Gökhan Günaydın’a telefon ederek en kısa sürede işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları hakkında bir rapor yazıp kendisine iletmesini istemiştir.

UYGULAMA 2

54

Beta Sanayi ve Ticaret A.Ş. BĐLANÇOLAR

2008 2009 2010

Dönen Varlıklar 62.000 120.000 110.000

Hazır Değerler 1.000 45.000 17.000

Menkul Kıymetler 500 3.000 3.000

Ticari Alacaklar 22.000 15.000 25.000

Diğer Alacaklar 2.000 15.000 10.000

Stoklar 36.000 27.000 45.000

Diğer Dönen Varlıklar 500 15.000 10.000

Duran Varlıklar 98.000 150.000 170.000

Ticari Alacaklar 4.000 3.000 -

Mali Duran Varlıklar 2.000 2.000 3.000

Maddi Duran Varlıklar 91.000 140.000 150.000

Maddi Olmayan Duran Varlıklar 1.000 5.000 17.000

Toplam Aktifler 160.000 270.000 280.000

Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 80.000 60.000 80.000

Finansal Borçlar 60.000 15.000 50.000

Ticari Borçlar 20.000 45.000 30.000

Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 30.000 60.000 70.000

Finansal Borçlar 25.000 35.000 50.000

Borç ve Gider Karşılıkları 5.000 25.000 20.000

Özkaynaklar 50.000 150.000 130.000

Ödenmiş Sermaye 30.000 70.000 75.000

Sermaye Yedekleri 10.000 30.000 25.000

Kar Yedekleri 5.000 15.000 20.000

Dönem Net Karı - 30.000 5.000

Dönem Zararı (-) (5.000) - -

Geçmiş Yıllar Karları 10.000 5.000 5.000

55

Beta Sanayi ve Ticaret A.Ş. Gelir Tabloları 2008 2009 2010

Brüt Satışlar 125.000 251.000 180.000

Satış Đndirimleri (-) (10.000) (5.000) (10.000)

Net Satışlar 115.000 246.000 170.000

Satışların Maliyeti (-) (75.000) (160.000) (120.000)

Brüt Satış Karı 40.000 86.000 50.000

Faaliyet Giderleri (-) (65.000) (60.000) (35.000)

Faaliyet Karı (Zararı) (25.000) 26.000 15.000

Diğer Olağan Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 20.000 6.000 1.000

Diğer Olağan Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) (1.000) - (1.000)

Finansman Giderleri (-) (7.000) (1.000) (4.000)

Olağan Kar (13.000) 31.000 11.000

Olağanüstü Gelirler ve Karlar 8.000 500 -

Olağanüstü Giderler ve Zararlar (-) - (1.000) (5.500)

Dönem Karı (5.000) 30.500 5.500

Ödenecek Vergi ve Yasal Yükümlülük Karşılıkları (-

)

- (500) (500)

Dönem Net Karı (Zararı) (5.000) 30.000 5.000

56

2008 yılı

Net Çalışma Sermayesi = Dönen Varlıklar- KVYK = 62.000 – 80.000 = 18.000 TL (noksan)

Cari Oran = Dönen Varlıklar / KVYK = 62.000 / 50.000 = 0,78

Likidite Oranı = (Dönen Varlıklar – Stoklar) / KVYK = (62.000 – 36.000) / 80.000 = 0,33

Nakit Oran = (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / KVYK= (1.000+500) / 80.000 = % 18

Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Stok = 75.000 / 36.000 = 2 kez

Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / Stok Devir Hızı = 360/2 = 180 gün

Alacak Devir Hızı = Kredili Satışlar / Ortalama Alacak = 115.000 / 22.000 = 5 kez

Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı = 360/5 = 72 gün


57

2009 yılı

Net Çalışma Sermayesi = Dönen Varlıklar- KVYK = 120.000 – 60.000 = 60.000 TL (fazla)

Cari Oran = Dönen Varlıklar / KVYK = 120.000 / 60.000 = 2


Nakit Oran = (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / KVYK= (45.000+3.000) / 60.000 = % 80

Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Stok = 160.000 / (27.000 + 36.000) / 2 = 5 kez

Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / Stok Devir Hızı = 360/5 = 72gün

Alacak Devir Hızı = Kredili Satışlar / Ortalama Alacak = 246.000 / (15.000 + 22.000) / 2 = 13 kez

Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı = 360/13= 27 gün


58

2010 yılı

Net Çalışma Sermayesi = Dönen Varlıklar- KVYK = 110.000 – 80.000 = 30.000 TL (fazla)

Cari Oran = Dönen Varlıklar / KVYK = 110.000 / 80.000 = 1,4


Nakit Oran = (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / KVYK= (17.000+3.000) / 80.000 = % 25

Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Stok = 120.000 / (45.000+27.000 ) / 2 = 6 kez

Ortalama Stokta Kalma Süresi = 360 / Stok Devir Hızı = 360/6 = 60 gün

Alacak Devir Hızı = Kredili Satışlar / Ortalama Alacak = 170.000 / (25.000 + 15.000) / 2 = 9 kez

Ortalama Tahsilat Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı = 360/9= 40 gün


59


Oran 2008 2009 2010

Net çalışma sermayesi 18.000 TL (noksan)

60.000 TL (fazla)

30.000 TL (fazla)

Cari oran 0,78 2 1,4

Likidite oranı 0,33 1,55 0,69

Nakit oran % 18 % 80 % 25

Stok devir hızı 2 kez 5 kez 6 kez

Ortalama stokta kalma süresi 180 gün 72 gün 60 gün

Alacak devir hızı 5 kez 13 kez 9 kez

Ortalama tahsilat süresi 72 gün 27 gün 40 gün

Çok likit varlıkların dönen varlıklar içindeki payı

% 2,5 % 40 % 18

Az likit varlıkların dönen varlıklar içindeki payı

% 94 % 35 % 64

60

2008 yılı

Finansal Kaldıraç = Toplam Yabancı Kaynaklar / Aktif Toplamı = (80.000 + 30.000) / 160.000 = % 69

Özkaynak Oranı = Özkaynaklar / Aktif Toplamı = 50.000 / 160.000 = % 31

2009 yılı



2010 yılı



FĐNANSMAN YAPISININ ANALĐZĐ

dr.o ğuzhan bahadir galatasaray Üniversitesi · dr. oğuzhan bahadır-galatasaray Üniversitesi...

Documents