Düşük Frekanslı SonoforezEcz. Sema ArısoyAnkara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı

Sonoforez: İlaçların per-kutan absorbsyonunu artırmak için ultrason dalgalarının uygulanması olarak tanımlanırdı.1995 yılında mekanizması ve etkinliği tam olarak kanıtlanmamıştı.

Sonoforez

Ultrason dalgaları ile moleküllerin transdermal geçişinin arttırılması olarak tanımlanabilir.

20 kHz- 16 MHz frekanslarında kullanılır.

f< 100 kHz yani düşük frekanslarda deriden geçişin belirgin bir şekilde arttığı gözlenmiştir.(20k kHz-100 kHz tedavide)

İlk sonoforez uygulamaları

• 1950s Fellinger ve Schmidt El parmaklarındaki poliartrit tedavisi için hidrokortizon merhemi ve sonoforez kullanıldı.Hidrokortizon ile yapılan bir seri sonoforez tedavisinde omuz ve diz osteoartriti gibi lokal iltihabi hastalıkların tedavi edildiği görüldü.

• Levy ve ark. 3-5 dakika ultrasona(1 MHz,1.5 W/cm) maruz bırakılmış saçsız sıçan derisinde mannitol ve fisostigminin trensdermal geçişinin 15 kat arttığı görülmüştür.

• Yüksek frekanslı ultrason dalgalarının düşük frekanslılar kadar etkili olmadığı anlaşılmıştır.

Mitragori ve ark. Düşük frekanslı ultrason uygulayarak(20 kHz- 125 mW/cm2- 100 ms atış) interferon, insülin, eritropoetinin ölü insan derisinden in vitro geçişini gözlemiştir.

Ultrason uygulaması;Ön uygulama şeklinde

-geçirgenliği artırılan deriKesintisiz olarak-Sürekli uygulama

-Artan difüzyon -Ultrasonla konveksiyon

Gökkuşağı balığı

Düşük frekanslı sonoforezde parametreler

• Frekans (Hz)

• Yoğunluk (W/cm2)

• Uygulama sıklığı

• Uygulama süresi

Eşik Değer

Düşük frekanslı sonoforezin etki mekanizması

KavitasyonSC lipit çift tabaksında bozulma ile gözlenir.‘shock waves’ ve ‘micro jet’

Fiziksel penetrasyon

Moorish-idol balığı

Makro moleküllerin transdermal geçişi

• 20 kHz frekansında ultrason uygulanmıştır.

• Ön uygulama şeklinde etkinlik gözlenmemiştir

• Sürekli uygulamada uygulama süresi, ultrason yoğunluğu, on:of zamanları sürekli değiştirilerek optimum değerler saptanmıştır.

İn vivo çalışma

• Ön uygulama şeklinde 2 dakika (5 sn on: 5 sn off) ultrasona(20 kHz) maruz bırakılmış sıçan derisine LMWH uygulanması sonrasında aXa aktivitesine bakılarak geçişi gözlenmiştir. Donör kompartmanda LMWH(deltaparin) 150 mg/ml konsantrasyondadır ve Sodyum Lauril sülfat % 1 oranındadır.

Palyaço balığı- nemo

• Lokal olarak oligonükleotid uygulaması gen ekspresyonu ile ilgili olan psöriazis, karsinoma, meloma ve viral hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.

-Ön uygulama şeklinde-Sürekli uygulama şeklinde İki şekilde de bu çalışma yapılmıştır.

Ön uygulama şeklinde

• 20 kHz frekans, 5 saniyede bir, 10 dakika boyunca in vitro domuz derisine uygulanmıştır.

• Derinin geçirgenliği 100 kat artırılmıştır.• Deride 24 saat sonunda 5x104 dpm/cm2

miktar ODNs bulunmuştur.• Çözeltideki ODNs miktarı 100 mg/mL’ dir.

Sürekli uygulama şeklinde

• 20 kHz frekans, 10 dakika boyunca sürekli uygulanmıştır.

• Donor çözeltisindeki ODNs miktarı 100 mg/mL olduğunda 3500 dpm/cm2 miktarında deriye geçiş olmuştur.

• Bir önceki uygulamaya göre daha iyi sonuçlardır.

Lokalize transport yolları

• Kost ve ark. nın çalışması Sontra medical Inc. tarafından desteklenmiştir.

• Emla krem anestezik etkisini 60 dakikada göstermektedir.

• SonoPrep isimli 55 kHz enerji sağlayan cihaz kullanılmıştır.

• 42 sağlıklı insan üzerinde randomize, çift kör, placebo kontrollü, çapraz çalışma yapılmıştır.

• Ultrason 5 dakika boyunca uygulanmış % 50 uygulama sıklığı prensibine göre çalışılmıştır.

• Ön uygulama görmüş bölgelere 1 g emla krem sürülmüş ve 5, 10, 15 dakika bölgede kalması sağlanıp temizlenmiştir.

• Bölgedeki acı skorları değerlendirilmiştir.

Uygulama FDA’den onay almıştır.Uygulama FDA’den onay almıştır.

Mandalina balığı

• Siklosporin-A aleopesia areata yani saç kıran ve psöriazis hastalığının tedavisi için lokal, i.v. ve oral olarak kullanılan ilaçtır.

• Kan dolaşımına geçmesi ile birçok yan etki ortaya çıkarmaktadır, lokal uygulaması bu nedenle önemlidir.

• Bu çalışma in-vitro sıçan derisinde yapılmıştır. (Franz hücresi)

• Sadece ultrason uygulaması ile geçişin görülmediği anlaşılmıştır.Bu nedenle penetrasyon artırıcılar kullanılmıştır.

• Mentol (10%, w/w), Sodyum Lauril Sülfat (0.05%, w/w), Azone(5%, w/w), N-Metil Prolidin (5%, w/w) and DiMetil Sulfoksit (5%, w/w) ve %0.5 siklosporin A kullanılmıştır.

• Ultrasonun sürekli uygulama şeklinde verildiği bu çalışmada, temas ortamına bahsedilen penetrasyon artırıcılar ilave edilmiştir.

• En iyi sonucu azon ve ultrason uygulanmış deri göstermiştir.

• Terapötik dozun ne olması gerektiği ile ilgili yeterli veri yoktur.

• İn vitro insan kadavra derisinden glukozun geçirgenliği kanıtlandıktan sonra, in vivo sıçanlarda ölçümlerin ve yöntemin doğruluğu kanıtlanmıştır.

• Klinik çalışmalarda sonoforez uygulaması ( 20 khz, 2 dakika, 5 sn on: 5 sn off, 2 dakika) sonrasında vakum uygulanarak ınterstitial sıvı çekilmiştir.

• Sıvı içerisindeki glukoz miktarı ile kan glukoz miktarı arasındaki korelasyon belirlenmiştir.

• Tıp 1 diyabetli hastaların da olduğu bu çalışmada dokunun iyileşme süreci de takip edilmiştir.

Aslan Balığı

Sonoforezin güvenliliği

• Sıçan ve domuz derisinde yapılan histolojik çalışmalarda deride mikron boyutundan büyük yapısal değişikliliklere neden olmadığı anlaşılmıştır.

• Düşük frekanslı sonoforezin toksikolojik çalışmalar sonucu düşük yoğunluğunun daha güvenilir olduğu kanıtlanmıştır.

Minimal ürtiker X termal etkiler

Yapılan çalışmalardan insanlar için 2.5 W/cm2 yoğunlukta ve 20 kHz frekansta bir çok molekülün geçişinin olduğu ve uygulamanın bu değerlerde güvenli olduğu anlaşılmaktadır.

• İnsan derisi ölü kısımları bulunan SC ye sahipken, balıklarda deri tabakası bütünüyle canlı hücrelerden oluşur.

• Bu nedenle insan ve balıklara sonoforez uygulaması aynı parametreler ışığında değerlendirilemez.

• Bu bakteri sporları çok düşük ve yüksek sıcaklıklarda dayanıklı olup, durgun sularda fazlaca bulunurlar.

• Çalışmanın amacı gökkuşaklı alabalıkların çözeltiye batırılarak aşılanması için optimal ultrason yoğunluğu bulmaktır.

• Çalışma sonucunda güvenilirliği kesin olan ve istenen aşılanmayı sağlayan optimum bir yoğunluk bulunamamıştır.

105 mWcm2 >I> 57 mW/cm2

Sema Arısoy

Teşekkür ederim