dumit do ta zbrazë koha...2018/09/26  · prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra e...

24
Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra www.koha.mk E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator - Trendet e ndryshimeve de- mografike të viteve të fundit do të pasqyrohen negativisht në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit në dekadat e ardhshme. Rritja e shkal- lës së varësisë së moshës, e cila në Maqedoni është shumë më poshtë sesa mesatarja e BE do të krijojë pas disa vitesh një situatë të atillë ku numri i punëtorëve që do të duhet të ‘pu- nojnë’ për të mbajtur një pensionist do të jetë edhe më i vogël, që nënkupton se barra finan- ciare mbi popullsinë e aftë për punë do të jetë më e madhe. Alarmi jepet nga Enti Shtetëror i Statistikave, sipas të cilit në dhjetë vitet e ardh- shme do të vihen në pikëpyetje qëndrueshmë- ria e financave publike, fondeve pensionale dhe tërë sistemi i sigurimeve shëndetësore dhe sho- qërore. Kjo për shkak se popullsia që po plaket është duke ushtruar një... Kush do t’i mbajë pensionistët? 15 DEN //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// “Ujemi” i informimit gjysëm të verifikuar Të ndodhur në kurthin e lajmeve të rrejshme, lexuesit dhe shikue- sit e mediave e kanë vështirë të marrin një qëndrim të prerë rreth zhvillimeve këtu afër nesh por edhe më larg. Si rast studimi madje mund të merret debati për “korrigjimin e kufijve”, që u inicua fillimisht nga presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi dhe i zgjeruar pa- staj nga politikanë e gazetarë të shumtë. Mundësia për të rrëshqi- tur në terrenin e dezinfro- matës... 6 0 c |17 0 c Tetova s’ka interesim për shtëpi të pleqve “JO” e referen- dumit do ta zbrazë Maqedoninë KOMISIONI EVROPIAN Fq.4 Fq.12 Frikë se mund të humbin vendet e punës Statistikat tregojnë se Gjermania regjistron gjithnjë e më shumë punëtorë të huaj. Vetëm në tetë muajt e parë të vitit të kaluar, Agjencia Federale e Punës ka lëshuar leje pune për 63.000 persona vetëm nga Ballkani Perëndimor. Ekziston kërkesa e madhe në ndërtimtari, hoteleri, shërbime mjekësore, pastrues, kujdestar për personat e vjetër, kopshtar..., madje edhe berberë SHPËRNGULJE MASIVE E FUQISË PUNËTORE Fq.9 Fq.5 Fq.7 Fq.7 Fq.2 Viti XII • Numri 3469 • e mërkurë, 26 shtator 2018 EDITORIAL AKTUALE AKTUALE Edhe berberët po ikin në kurbet Fq.15 BE po mbërrin në pikën e shpër- bërjes Shqetësimi për kufirin Fq.4

Upload: others

Post on 27-Mar-2021

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Prindëritpaguajnë,fëmijët mbesinpa libra

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 25 shtator - Trendet e ndryshimeve de-mografike të viteve të fundit do të pasqyrohennegativisht në zhvillimin ekonomik dhe socialtë vendit në dekadat e ardhshme. Rritja e shkal-lës së varësisë së moshës, e cila në Maqedoniështë shumë më poshtë sesa mesatarja e BEdo të krijojë pas disa vitesh një situatë të atillëku numri i punëtorëve që do të duhet të ‘pu-nojnë’ për të mbajtur një pensionist do të jetë

edhe më i vogël, që nënkupton se barra finan-ciare mbi popullsinë e aftë për punë do të jetëmë e madhe. Alarmi jepet nga Enti Shtetëror iStatistikave, sipas të cilit në dhjetë vitet e ardh-shme do të vihen në pikëpyetje qëndrueshmë-ria e financave publike, fondeve pensionale dhetërë sistemi i sigurimeve shëndetësore dhe sho-qërore. Kjo për shkak se popullsia që po plaketështë duke ushtruar një...

Kush do t’i mbajë pensionistët?

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

“Ujemi” i informimitgjysëm të verifikuar

Të ndodhur në kurthin e lajmevetë rrejshme, lexuesit dhe shikue-sit e mediave e kanë vështirë tëmarrin një qëndrim të prerë rrethzhvillimeve këtu afër nesh poredhe më larg. Si rast studimimadje mund të merret debati për“ko rri gj imin e kufijve”, që u inicuafillimisht nga presidenti i Kosovës,Hashim Thaçi dhe i zgjeruar pa-staj nga politikanë e gazetarë tëshumtë. Mundësia për të rrëshqi-tur në terrenin e dezinfro-matës...

60c |170c

Tetova s’kainteresim për shtëpi të pleqve

“JO” e referen-dumit do ta zbrazë

Maqedoninë

KOMISIONIEVROPIAN

� Fq.4� Fq.12

Frikë se mund të humbin vendet e punës�

Statistikat tregojnë se Gjermania regjistron gjithnjë e më shumë punëtorë të huaj. Vetëm në tetëmuajt e parë të vitit të kaluar, Agjencia Federale e Punës ka lëshuar leje pune për 63.000 personavetëm nga Ballkani Perëndimor. Ekziston kërkesa e madhe në ndërtimtari, hoteleri, shërbimemjekësore, pastrues, kujdestar për personat e vjetër, kopshtar..., madje edhe berberë

SHPËRNGULJE MASIVE E FUQISË PUNËTORE

Fq.9

Fq.5

Fq.7

Fq.7

Fq.2

Viti XII • Numri 3469 • e mërkurë, 26 shtator 2018

EDITORIAL

AKTUALE

AKTUALE

Edhe berberët po ikin në kurbet

� Fq.15

BE pombërrin në pikën e shpër-bërjes

Shqetësimi për kufirin

Fq.4

Page 2: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

2 AKTUALEKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

2

Josif Rela (1895-1966) ishte dramaturg dhe poetarbëresh nga Zara (Jugosllavi). Pasi kreushkollën normale punoi si mësues.Veprimtarinë letrare e nisi në vitet ’20. Shkroinë të folmen e Arbëneshit drama, komedi dhevjersha. Josif Rela i këndoi gjuhës dhe zakonevearbëreshe, bëri thirrje që të ruheshin traditat e

të parëve, shprehu pakënaqësinë ndaj realitetittë kohës. Vepra e tij më e shquar është drama“Nita” me subjekt shpërnguljen e arbëreshëveprej Shqipërisë në shek.XVIII. Në melodramën“Martesa” pasqyrohet jeta e arbëreshëve medoket karakteristike. Krijimtaria letrare e JosifRelës u botua kryesisht në shtypin e Kosovës.

ERDOGANI, KRISHTI DHE FLORIRI“Gazeta gjermane ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’raportonte para pak javësh se, për ta përballuar krizëne fundit, Turqia e Erdoganit kishte shitur në 10 javë 118tonë flori me vlerë rreth 6 miliardë dollarë, ngarezervat e saj të përgjithshme prej 594 ton flori mevlerë rreth 30 miliardë dollarë.Edhe një shkrim i gazetës ‘IL SAPERE E' POTERE’ thotëse Kisha Katolike Romane e Vatikanit kontrollonafërsisht 60.350 ton ar, dy herë më shumë se rezervatzyrtare të arit të gjithë vendeve të botës, afërsisht30,2% të të gjithë arit të nxjerrë/prodhuar deri tani.Sipas vlerave të tanishme, kjo përbën thesarin më tëmadh në historinë njerëzore, me vlerë 1.245 miliarddollar amerikanë. Ta kishte ditur Krishti se kështushkon puna, sigurt nuk do kishte ik prej kësaj dynjajeaq shpejt”, shkruan në profilin e tij, dr.Artan Dika.

SHBA PO DËMTON RËNDË MIQËSINË MESHQIPTARËT!Donald Trump dhe Departamenti i Shtetit, NË RASTse edhe DE JURE e stimulojnë (politikisht), përkrahin(mediatisht) dhe e faktorizojnë (diplomatikisht)idenë e COPËTIMIT të Kosovës, ATA, ad acta jo vetëmqë do e shfuqizojnë gjeopolitikën rajonale tëbalancave që u krijua në vitin 1999, por definitivishtdo e dëmtojnë e kompromitojnë skajshmërishtbesimin, miqësinë dhe aleatin më të dëshmuarhistorikisht në Ballkan- atë shqiptar! Për gjithë këtë ‘skenar hipotetik apolkaliptik’, përKosovën dhe faktorin shqiptar në Ballkan, NUK efajësoj Uashingtonin e as Brukselin, por, injorancën,hipokrizinë dhe mendjelehtësinë e KASTĒS POLITIKEKOSOVARE, që për dy dekada të tëra “miqësinë” meAmerikën e ndërtoj në premisa të gabuara (shkaku ikrimit dhe korrupsionit kulminant); e keqkuptoj(shkaku, se menduan që shtetësinë dhe demokracinëduhet të ua ndërtojnë tjerët); e kompromitoj (shkakuse u vetëkënaq me improvizimin e shtetndërtimit);Në fakt, NËSE vërtetë ndodhë ky presedan (e meDonald Trump, po shihet se gjithçka është e mundur)nē politikēn e jashtme amerikane, shqiptarë eshekullit XXI atëherë, duhet t’u përshtatēnrrethanave të reja; gjeopolitike e gjeostrategjike, nëmënyrë që Projektin e faktorizimit të tyre në rajonin eBallkanit Perëndimor, ta kërkojnë gjetiu... Ose, thënëedhe më thjeshtë duhet ta aktivizojnë nga ‘xhepiPlanin B”, shkruan në profilin e tij, sociologu ngaKosova, Fadil Maloku

GRABAR KITAROVIQIA KUJTON THAÇITBADINTERIT PËRKUFIJTË

Presidentja e Kroacisë,Kolinda Grabar-Kitaroviqështë deklaruar pas takimitme Presidentin e Kosovës,Hashim Thaçi, në New York,me të cilin bisedoi në lidhjeme dialogun mes Beograditdhe Prishtinës, ku Thaçit iakujtoi “parimin e Komisionittë Badinterit që kufijtë nëterritorin e ish-Jugosllavisëduhet të mbesin të gdhendurnë gurë”.“Ishte interesante të flisja mepresidentin e Kosovës,Thaçin, për marrëdhënietmes Beogradit dhe Prishtinësdhe për temën që podëgjohet së fundmi rrethmundësisë së shkëmbimit tëterritoreve. Këtu, ne jemishumë të kujdesshëm dhe ikam treguar argumentet dheqëndrimet tona si dhe faktine parimit të Komisionit tëBadinterit që kufijtë e ish-Jugosllavisë duhet të mbetentë gdhendura në gurë”, kathënë presidentja Grabar-Kitaroviq, raporton Hina.Sipas agjencisë kroate tëlajmeve, Hina, thekson seGrabar-Kitaroviq është takuaredhe me sekretarin ePërgjithshëm të OKB-së,Antonio Guterres, me të cilin“ka ndarë shqetësimin rrethsituatës në EuropënJuglindore në lidhje meproceset e rëndësishme që dotë pasojnë brenda një kohe tëshkurtër”.“Ishte një takim shumëproduktiv. Vlerësoj faktin seai në këto ditë do të ketë 128takime dhe jemi pajtuar sedo të vazhdojmë dialogun.Ndamë shqetësimet përgjendjen në EuropënJuglindore, proceset që do tëhapen në të ardhmen, dukefilluar nga zgjedhjet nëBosnje e Hercegovinë dhefaktin se nuk ka ndryshuarligji i zgjedhjeve, nëpërmjetbisedimeve mes Beogradit ePrishtinës, deri në pritjen erezultateve të referendumittë Maqedonisë për emrin eshtetit”, ka thënë Grabar-Kitaroviq.

(Hina, 25 shtator)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Të ndodhur në kurthin e lajmeve të rrejshme, lexuesit dhe shikue-sit e mediave e kanë vështirë të marrin një qëndrim të prerë rrethzhvillimeve këtu afër nesh por edhe më larg. Si rast studimi madjemund të merret debati për“korrigjimin e kufijve”, që u inicua fillimisht nga presidenti i Ko-

sovës, Hashim Thaçi dhe i zgjeruar pastaj nga politikanë e gaze-tarë të shumtë. Mundësia për të rrëshqitur në terrenin e dezinfro-matës janë shumë të mëdha, kurse ndërtimi i qëndrimeve precizepolitike gati i pamundshëm.

Kur një debat zhvillohet në kufijtë e konspiracionit, është i deter-minuar të prodhojë më shumë konfuzitet se sa qartësi mendimi.Burimet e afërta me presidentin Thaçi, megjithatë e kanë të qartëse çka po ndodhë, mirëpo kjo nuk mjafton që të krijohet një ide mëe qartë mbi i temën për të cilën po diskutohet. Në rrethana të til-la jo pak faktorë politikë, por edhe përfaqësues të mediave e të sho-qërisë civile në Kosovë, sikur janë të prirur t’iu besojnë më tepër laj-meve të rrejshme se sa burimeve të mirëinformuara. Rivaliteti ibrendshëm politik dhe dualizmi i vetë përmbajtjes së këtij deba-ti, ka lënë të hapur shumë shtigje për kauza publike e të fshehta,për ide të reja e ambicie të vjetra dhe për ballafaqime në mes të hi-storisë dhe gjeografisë.

Çka ka mundur gazetaria të bëjë më shumë në kushtet kur politikaështë jotransparente? Në radhë të pare, mediat nuk kanë mundurta mbajnë të mbyllur debatin në suaza të ekspertëve të mirëfilltë,për arsye se ndërkohë për “korrigjim kufijsh” kanë folur dhe po fla-sin turli personi që (mos) njohjen me problemin e kanë shndërruarnë dilema (personale) hamletiane “të jesh a mos t ë jesh”. Pastaj,natyra e problemit nuk ka duruar improvizime redaktoriale tëmediave, duke hedhë në publik teza që jo gjithmonë kanë nxiturinteraksion në mes të dijes dhe politikës, në mes të transparencësdhe diskrecionit. Për pasojë, ky debat po i ngjan një lavjerrësi qëmban pezull peshën e një problemi me amplituda të skajshme, kumungojnë pllakëzat kryesore të mozaikut: qëndrimi zyrtar i Ua-shingtonit e Brukselit dhe përgjigja përfundimtare e Beogradit.

Një medie tregohet e pafuqishme të japë përgjigje për dilema tëcaktuara vetëm nëse e merr rolin që nuk i takon. Me fjalë të tjera,një medie kur shndërrohet në qendër ku matet fuqia politike eoponentëve e ka vështirë të bëjë diferencimin në mes të informa-cionit dhe qëndrimit. Në raste të tilla përgjegjësit e atyre media-ve bëjnë punën e komisarëve për lidhje, ndërkohë që publikut imbetet të ushqehet nga “ujemi” i informimit gjysëm të verifikuar.

Debati për “korrigjimin e kufijve” përveç atraksionit mediatik, kanxitur edhe fantazinë politike për një temë që teknikisht mund tëkonsiderohet e pambyllur, por tash më e rrumbullakësuar ngaaspekti i negociatave e marrëveshjeve jotransparente. Produkti fi-nal i kësaj teme pritet të bëhet publik shumë shpejt, me gjithë in-tensitetin e saj të befasisë dhe traumës publike.

“Ujemi” i informimitgjysëm tëverifikuar

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

KUSH ISHTE JOSIF RELA?

PADRONËT E HERONJVE“Sot para kohe po ngritim përmendore. Secilën po engrit padroni i heroit. Jo për ta ngrit heroin, por për tëu ngrit përmes heroit.I tejkaluan fazat nga padituria. Harruan sepërmendoret janë faza e fundit e shtetit. Nëse i kanëkaluar fazat e para, atëherë këto shtete paskan qenëafatshkurtër.Por jo. Nuk është aty puna. Puna është që të ngritenheronj të gjallë përmes atyre që ranë për liri. Të gjallë,sepse secili ka ndarë heroin e vet andaj komandantido që edhe në varr ta komandoj.E ju që për moment të fundit të jetës patet istikamin,por nuk patët padronin, ju prisni tek Zoti titullin eheroit. Më mirë do të ju bjerë”, shkruan në profilin e tijnë Facebook, aktivisti nga Kumanova, Sead Ramadani.

Page 3: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

3AKTUALEKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Marrëveshja ePrespës, gjëjamë e mirë qëmundej tëarrihetAthinë, 25 shtator - Marrëveshjae Prespës është e mirë edhe përtë dyja palët, e madje edhe po-litikanë të cilët publikisht janëkundër e pranojnë se nuk mun-dej të arrihet diçka më e mirë,thotë për MIA-n gazetari nga te-levizioni shtetëror ERT, FanisPapatanasiu, i cili shumë vite endjek kontestin me emrin,ndërsa më 5 korrik ka realizuarintervistë me kryeministrin eMaqedonisë Zoran Zaev. Në bi-sedën me korrespondenten eMIA-s nga Athina, Papatanasiukomenton se marrëveshja ishtearritur përmes një procesi të vë-shtirë, pas negociatave tëmëdha, dhe me shumë mun-dim dhe dramë edhe nga tëdyja palët, për shkak të reagi-meve dhe polarizimit të popul-lit. "Konsideroj se marrëveshjaështë e mirë edhe për Greqinëedhe për Shkupin. madje nësedikush bisedon me politikanëtë partive siç janë Demokracia eRe dhe Grekët e Pavarur të cilëtmerren me çështjen, e dinë dhee ndjekin çështjen, do të pra-nojnë se është marrëveshje emirë edhe ata vetë të ishin nëQeveri do ta bënin të njëjtën.Nuk do të bënin diçka më ndry-she, por konsiderojnë se rezul-tati është një marrëveshjeshumë e mirë që askush nuk dotë mund të arrinte diçka më tëmirë se kjo në këto rrethana",thotë Papatanasiu. Gazetari iERT-së zbulon se në të gjithëprocesin, që nga fillimi rol tërëndësishëm kanë luajtur ame-rikanët, por edhe udhëheqësitpolitikë të të dyja vendeve, sidhe shefat e diplomacive, ashtuedhe në nivel të kryeministrave."Filloi një dinamikë, ndërsa ele-ment thelbësor ishte pjekuriadhe lidershipi politik që e tre-guan të dy kryeministrat. Por,edhe guximin që e shprehënpër të shkuar përpara drejt njëprocesi që të zgjidhet çështja ecila i mundon me dekada edherajonin edhe marrëdhëniet mi-dis dy vendeve. Lidhur me rea-gimet në Greqi për Marrëve-shjen Papatanasiu komenton sekanë qenë të pritura, ndërsa aipersonalisht ka pritur ata tëjenë më të fuqishme dhe më in-tensive, ndërsa protestat më tëmëdha. Në prag të referendu-mit tek ne, gazetari me përvojënga ERT, në bisedën për MIA-nshprehu shpresë se të dielën,rezultatet do të jenë pozitivedhe shtoi se nëse procesi i para-parë përfundon me sukses ngaana e Maqedonisë, marrëveshjado të ratifikohet edhe në Parla-mentin grek.

Fatos RUSHITI

Shkup, 25 shtator - Të enjten në me-snatë mbyllet fushata për referen-dumin për çështjen emrit me Gre-qinë, ndërsa më pas - të premtendhe të shtunën, do të ketë heshtjeparazgjedhore. Të dielën më 30 sh-tator në ora 7 të mëngjesit do të nisëvotimi për të mbaruar në ora 19. Tështunën më 29 shtatorë, mundësi tëvotimit në referendum do të kenëpersonat e sëmurë, të burgosuritdhe personat e dënuar me burgshtëpiak. Por të parët që do të reali-zojnë të drejtën për votim janë anë-tarët e Këshillave zgjedhor edhe atënë një vendvotim në KomisioninShtetëror Zgjedhor.

Janë 104 anëtarë dhe zë-vendës-anëtarë të këshillave, tëcilët pas votimit do të udhëtojnëpër në përfaqësitë diplomatikekonsullore, dhe përfaqësitë kon-sullore të Maqedonisë, ku të sh-tunën më 29 shtatorë do tëmbahet votimi për referendumin.Votimi jashtë vendit do të mbahetnë 33 përfaqësi konsullore, dhezyra konsullore në Republikën eMaqedonisë, përderisa për votimjanë paraqitur 2694 shtetas të Ma-qedonisë. Shtetasit e Maqedonisëdo të mund të votojnë në përfaqë-sitë konsullore në Bern, Lubjanë,Vjenë, Toronto, Londër, Bon, Hagë,Berlin, Melburn, Kanbera, Bruksel,Stokholm, Paris, Rim, Kopenhagë,Uashington, Detroit, Pragë, AbuDabi, Beograd, Podgoricë, Ankara,Athinë, Bukuresht, Stamboll dheBudapest. endet në të cilat janëparaqitur më së shumti votuesjanë Berni me 321, Venecia me 264,Ljublana 217, si dhe Vjena dhe To-ronto me 151. Më pak se 10 votuesjanë paraqitur në Budapest, nëStamboll, Bukuresht dhe Athinë.Përderisa ndonjë votues, i cili para-prakisht është paraqitur se do tëvotoj në Konsullatë udhëton përnë Maqedoni, nuk do të mund tarealizojë të drejtën e tij për votimnë vend, pasi që emir i tij do të jetëi shënuar në vendin që është para-qitur. Votimi në diasporë fillon ngaora 7 e mëngjesit dhe përfundonnë orën 19 sipas kohës lokale.

Ndryshe gjithsej 669 vëzhguesdo ta ndjekin referendumin më 30shtator 383 vëzhgues të brend-shëm dhe 286 të huaj. Më së shum-ti vëzhgues të brendshëm ka të ak-

redituar “Civil - Qendra për Liri” -282, Qendra Nacionale Rome Ku-manovë 46 dhe Inkuziv 40,ndërkaq “Most” do të ketë 12,ndërkaq Shoqata “EDULSJ” 3 vëzh-gues. OSBE/ODIHR do të ketë 188vëzhgues, Ambasada e SHBA-së35, ndërkaq misioni i OSBE-së nëShkupi 12 vëzhgues. Asambleja eparlamentit të këshillit të Evropësdo ta ndjekë referendumin me 8vëzhgues, Ambasada e Britanisësë Madhe do të ketë 2, Ambasadae Francës, Shqipërisë dhe Hungari-së nga 6, e Turqisë dhe Kosovës menga 4, Fondacioni për SistemeZgjedhore - IFES dhe Komiteti përDemokraci të hapur me nga 3,ndërkaq 2 vëzhgues do të ketë or-ganizata joqeveritare The EarthSaviours Foundejshën. Përndjekjen e referendumit janë akre-dituar edhe 47 gazetarë.

Ndryshe partitë politike në pu-shtet, edhe partitë shqiptare nëopozitë do të mbajnë tubimepërmbyllëse. Aleanca për Shqip-tarët të enjten në Tetovë do tëmbyll fushatën për referenduminme moton “Për BE dhe NATO”. Ponë Tetovë, por një ditë përpara (tëmërkurën) në Shtëpinë e Kulturësnë ora 19 e 30 do të mbyllë fu-shatën edhe Lëvizja BESA që memoton “Por për BE dhe NATO, sishqiptare jo si përqindje”. Grupi iAfrim Gashit nga Lëvizja BESA dotë mbyll po të enjten në Komunën

e Çair në sallën e sporteve “ShabanTërstena, në pora 19 e 30. Ndërsapartia më e madhe në pushtet BDIfushatën do ta përmbyll në Tetovëtë enjten në. Kryetari i PDSH-së,Menduh Thaçi, tha se me anëtarë-simin në NATO do të eliminohenbarrierat që maqedonasit i kanëvënë shqiptarëve.

“Bashkimi Evropian dhe NATOgaranton një zhvillim përtej eko-nomik të kombit shqiptar, ky inte-grim për shkak se NATO nuk ështëvetëm organizate ushtarake, ështëorganizatë me standarde të defi-nuar. Ky integrim përnjëherë do t’ieliminojë të gjitha barrierat arti-ficiale që kanë vendosur maqedo-nasit mes neve dhe shqiptarevetjerë dhe ne të gjithë do të pu-nojmë bashkë, do të bëjmë bizne-se bashkë, do të kemi kapitalin epërbashkët dhe këtu do të zhvil-lohemi të gjithë së bashku ekono-mikisht. Unë besoj në angazhimintonë drejt kësaj rruge, ka edhe tëtjerë që natën veprojnë kundër,ndërsa ditën duken se janë pro”,tha Menduh Thaçi.

Ndërkaq për referendumin 30shtatorit, Thaçi ceku se ështëmundësia e parë dhe e fundit përintegrim në NATO dhe BE. “Për ne30 shtatori është mundësia e parëdhe ndoshta edhe e fundit, neduhet të flasim shumë hapur me tëgjithë shqiptarët. Ne atë ditë vël-lezër në rrugën që marrim drejt

NATO-s dhe Bashkimit Evropiangjeneratave të reja u mundësojmëliri, demokraci dhe zhvillim, ndërsarruga tjetër është rruga e shkatërri-mit, rruga e luftës, rruga e vrasjevedhe rruga e cila të çon në shkatër-rim të plotë”, kështu tha lideri i Par-tisë Demokratike Shqiptare në fja-limin e tij në takim me banorët eTetovës. Për të ardhme të ndriturtë shqiptarëve nëse anëtarësohe-mi në NATO foli edhe kryetari i Lë-vizjes BESA Bilall Kasami.

“Duke votuar PËR më 30 shta-tor, rruga drejt NATO-s dhe BE-sëdo të jetë shumë më e lehtë dheme këtë, do të kemi një të ardhmetë ndritur. Të votojmë pro që tëjemi të barabartë edhe në kushte-tutë dhe të mos llogaritemi më sipërqindje, por si shqiptarë, ashtusiç e kemi edhe sloganin për këtëfushat të Referendumit”, tha krye-tari Bilall Kasami. Ai vuri theksintek rastet e montuara, të cilët meanëtarësimin në NATO, siç tha Ka-sami, nuk do të përsëriten në Ma-qedoni.

“Mesazhi i Lëvizjes Besa ështëshumë i qartë. U bëjmë thirrje tëgjithë qytetarëve që bashkarishttë angazhohemi në suksesin eplotë të Referendumit si procesdhe me këtë të dëshmojmë se po-pulli, janë meritorët e ndryshime-ve historike që do ta bëjnë Maqe-doninë anëtare të NATO-s dheBE-së”, tha Kasami.

GJITHSEJ 669 VËZHGUES NDJEKIN REFERENDUMIN

Në Tetovë përmbyllin fushatën

Vetëm grupi i AfrimGashit të LëvizjesBESA ka zgjedhurKomunën e Çairit tëmbyllin fushatën përreferendumin, tëgjitha partitë tjerashqiptare - BDI,PDSH, Lëvizja BESAdhe Aleanca përShqiptarët kanëzgjedhur Tetovën përtakimet përmbyllëse

CIVIL-i ME 200 VËZHGUES

Më shumë se 200 vëzhgues vendorë të akredituartë CIVIL - Qendrës për liri do të ndjekinreferendumin më 30 shtator. Siç kumtoi CIVIL,tashmë kanë shpërndarë mbi 30 vëzhgues aktivëafatgjatë nëpër tërë vendin, detyra e të cilëve ështëvëzhgim i procesit të zbatimit të përgatitjeve tëreferendumit në disa aspekte, ndërsa veçanërishtnë aspektin e respektimit të së drejtës së votës.Monitorimi i CIVIL-it, siç theksojnë, është jopartiak,objektiv dhe neutral, ndërsa raportet nga puna në

terren janë në dispozicion në platformën mediatiketë organizatës. Qëndrimet dhe analizat botohen nërubrika të ndryshme të platformës mediatike dhejo çdoherë përputhen me qëndrimet e CIVIL-it. NgaQendra apelojnë se si në proceset e kaluarazgjedhore, votuesit të shfrytëzojnë të drejtën evotës, lirshëm dhe pa frik dhe paragjykime. Çdoformë të presionit apo të kërcënimit të raportojnëtek CIVIL në ueb faqen Zgjedhje të lira apo nëtelefonin: 070 461 480 dhe 02 5209 176.

Koha

Page 4: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Zejnulla VESELI

Shkup, 25 shtator - Njëmbëdhjetëvitet e fundit nga Maqedonia kanëikur mbi gjysëm milioni qytetarësidomos të rinjtë dhe nëse më 30shtator qytetarët e Maqedonisëbojkotojnë apo shumica e tyre vo-tojnë me “JO” do kemi ikje masivenga Maqedonia, jo vetëm të të rinj-ve por edhe qytetarë të moshavetë ndryshme.

Ky ishte qëndrimi i Shtefan Pe-ter, Kryetari të Këshillit të Investi-torëve të huaj në Maqedoni. Nëkonferencën për shtyp të ditës sëmartë, mbajtur në hapësirat e OdësEkonomike të Maqedonisë, kryeta-ri Peter potencoi se me mos hyrjene Maqedonisë në Bashkimin Evro-pian ekzistojnë mundësi të mëdhatë kemi ulje të importit dhe ekspor-tit, kompanitë vendore do të hum-bin konkurrencën ndërsa të rinjtë,sidomos kuadri profesional dhe in-telektualët do të ikin në numër mëtë madh jashtë Maqedonisë.

“Me votën ‘JO’ për hyrje në BE nëreferendum Maqedonia mund tëhumb kredibilitetin, të rinjtë do tëhumbim besimit në ardhmërinë.Nëse të rinjtë e humbin besimin nëardhmëri atëherë ka të ritet

shpërngulja e tyre nga Maqedonia.Me votën ‘JO’, referendumit vihetnë pikëpyetje siguria e denarit sistabiliteti i sektorit bankar në Ma-qedoni”, tha Peter. Ai nënvizoi seçdo qytetar ka të drejtë të shprehetlirshëm në referendumin e ditës sëdiel, por Maqedonia në BE do tëishte shumë më stabile se sa jashtëBE-së që njëherit do të thotë qasjemë të madhe deri te kreditë e lira sidhe treg stabil për import dhe ek-sport.

“Çdo qytetar e ka të drejtën ab-solute të dielën të del dhe të votojëdhe nuk është aq me rëndësi se si

do të votojë. E para është shumë erëndësishme të dilni në votim dhenë mënyrë aktive të jeni pjesë-marrës në demokraci. Mirëpo mosu bëni vetjak dhe të mendonivetëm për veten por mendoni përpasojat që mund të sjell vota juaj‘JO’ për ardhmërinë. Që të funksio-nojë demokracia është e patjetër-sueshme të jeni popull që do tëmerrë pjesë në votim e jo vetëmtë jeni vëzhgues. Ai i cili nuk të vo-tojë, e humbë të drejtën për tuankuar. Pavarësisht rezultatit për-fundimtar, pas 30 shtator jeta nëMaqedoni vazhdon por nuk jam i

sigurt se Maqedonia do të mund tëmbijetojë duke qenë jashtë Ba-shkimit Evropian”, deklaroi Peter.

Vota “Jo” në referendumin e 30shtator për Shtefan Peter, kryeta-rin e Këshillit udhëheqës të inve-stitorëve tu huaj në Maqedoni, dotë thotë humbje e 1 miliard euro-ve të ndihmave financiare nga BE-ja, zvogëlimin e investimeve tëhuaja direkte si zhvlerësimi i de-narit, që do të do të ushtronte pre-sion mbi sektorin bankar si dhe tëdrejtën e marrjes së kredive mëkamata të ulta. “Nëse shumica eqytetarëve të dielën votojnë pro

referendumit atëherë do të ketëkushte më të mira për bërje biz-nes dhe do të ketë më shumë ven-de të reja pune. Unë dua nga dita ehënë Maqedoninë ta shoh në BE-dhe NATO”, tha Peter. Sipas tij,është e rëndësisë së veçantë që qy-tetarët e Maqedonisë ta kenë tëqartë se BE-ja është projekti më isuksesshëm në kontinentin euro-pian në shekullin e 21.

“Suksesi ka të bëjë me paqen,sigurinë, stabilitetin dhe perspekti-vat. Shtetasit e BE-së jetojnë mëgjatë dhe kanë indeks të lartë tëzhvillimit njerëzor. Ekonomia nëBE është me forta në botë dhe merrpjesë me 23 për qind në vlerën no-minale të Bruto Prodhimit Vendor.Mbi gjysma e ndihmave financiarenë botë janë nga BE-ja përmes të ci-lave BE-ja dëshiron të përforcojëvlerat europiane. BE nuk është eplotë pa Maqedoninë. Të dielën ekeni shansin e funti të jeni në fa-miljen e 28 shteteve europiane osedo të mbeteni shtet i izoluar edheshumë vite tjera. Unë dhe Këshilli iInvestirorëve të Huaj e duam Ma-qedoni në BE”,tha për fund Shte-fan Peter, kryetari i këshillit të Inve-stitorëve të huaj në Maqedoni.

Shkup, 25 shtator - Qytetarët e Ma-qedonisë dhe Serbisë renditenmenjëherë pas Shqipërisë dhe Tur-qisë për përqindjen më të lartë tëtë frikësuarve se mund ta humba-sin vendin e punës në gjashtëmuajt e ardhshëm. Përgjigjet epyetjes: “Sa gjasa ka që të humbi-sni vendin e punës në gjashtëmuajt e ardhshëm?”, anketë kjo erealizuar nga Komisioni Evropian,ka treguar se në Shqipëri, 28 përqind kanë frikë se mund të humba-sin vendin e punës, në Turqi 23 përqind, e pasuar me 17 për qind nëMaqedoni dhe Greqi.

Njohësit e tregut të punës nëvend thonë se përqindja kaq e

madhe e të anketuarve në Maqe-doni që janë të frikësuar se mundtë humbin vendin e punës, mundtë shpjegohet me mospranimin etrendeve të reja evropiane dhebotërore të punës tek ne që impo-nojnë ndërrimin e më shumë ven-deve të punës përgjatë një stazhijetësor pune.

“Tregu i punës në Maqedoni nëpërgjithësi është relativisht stabil

dhe nuk ka turbulenca më tëmëdha, andaj është vështirë tëthuhet se prej nga dalin konstati-met që ju theksoni për pasigurinëe madhe për një vend punë tek ne.Ndoshta kjo mund të shpjegohetme shprehinë dhe traditën e punë-torëve në Maqedoni që të pensio-nohen në ato vende pune ku janëpunësuar dhe të mos ndryshojnëasnjë vend pune, për dallim prej

trendeve evropiane të cilat që prejdhjetë vitesh diktojnë që të mosketë një punësim të përjetshëm,por të ketë punë të përjetshme qënënkupton se punëtori që humbnjë vend pune, menjëherë të gjejënjë vend tjetër pune që si koncept- akoma është shumë largbotëkuptimeve tona në Maqedo-ni”, thotë drejtori i Agjencisë përpunësime të përkohshme “Part-

ner”, Rade Nenadiq.Sipas tij, faktor tjetër që mund

të ndikojë në këtë pasiguri mundtë jetë edhe niveli i caktuar i kon-tratave të punës me kohë të cak-tuar, por që megjithatë si total,është shumë më i vogël se mesa-tarja evropiane kontratave tëpunës me kohë të caktuar.

Në ndërkohë, ndër vendet anë-tare të Bashkimit Evropian, Gjer-mania si shtet ku sindikata janëshumë të forta dhe Malta, janë sh-tetet ku përqindja e të anketuarvetë cilat kanë thënë se kanë gjasaqë të humbasin vendin e punësështë më e ulëta, vetëm 5 për qind.Ndërsa ndër vendet anëtare të BE-së që kanë përqindjen më të lartëtë njerëzve që kanë frikë se në gja-shtë muajt e ardhshëm mund tëhumbasin vendin e punës, ështëGreqia me 17 për qind. Më pas ren-ditet Lituania dhe Qipro me 16 përqind, si dhe Estonia dhe Letoniame nga 15 për qind. Përqindjen mëtë ulët në rajon e ka Mali i Zi, kuvetëm 14 për qind e të anketuarvejanë shprehur se ka gjasa se mundta humbasin vendin e punës. (F.P.)

ANKETË E KOMISIONIT EVROPIAN PËR CILËSINË E JETËS

Frikë se mund të humbin vendet e punësQytetarët e Maqedonisëdhe Serbisë renditenmenjëherë pas Shqipërisëdhe Turqisë për përqindjenmë të lartë të të anketuarvenë anketën e KomisionitEvropian për mundësinë ehumbjes së vendit të punësnë gjashtë muajt eardhshëm

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

INVESTITORËT E HUAJ ME POROSI TË QARTË

“JO” e referendumit dota zbrazë Maqedoninë

Çdo qytetar ka të drejtë tëshprehet lirshëm nëreferendumin e ditës sëdiel, por Maqedonia në BEdo të ishte shumë mëstabile se sa jashtë BE-së qënjehërit do të thotë qasjemë të madhe deri te kreditëe lira si dhe treg stabil përimport dhe eksport

Koha

4 AKTUALEKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Page 5: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

5AKTUALEKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Aksident i rëndërrugës së Kosovës,vdes 19-vjeçari nga ShkupiAksident i rëndë automobilistik kandodhur sot në ora 3 të mëngjesit, ku një iri shqiptar nga Shkupi, ka ndërruar nëvendngjarje, ndërsa dy bashkudhëtarë tjerëkanë përfunduar të lënduar. Viktima ështëDren Kadriu, 19-vjeçar, djali i një këngëtaridhe kreatoreje të njohur të Shkupit. Aksi-denti ka ndodhur në rrugën për Kosovë,afër pompës së benzinës “Euroaktiva”, kupër shkak të shpejtësisë së madhe, vetura eDrenit është përplasur me rrethojën e njëobjekti aty afër. Dy bashkudhëtarët tjerëmësohet se janë jashtë rrezikut për jetë.

Shkup, 15 aksidentepër 24 orëTrembëdhjetë persona janë lënduar mëlehtë në tetë nga gjithsej 15 aksidente qëkanë ndodhur gjatë 24 orëve në Qytetin eShkupit. Në shtatë aksidente është shkak-tuar vetëm dëm material. Gjatë 24 orëveme shpejtësi më të madhe nga e lejuarakanë drejtuar automjetin 35 shoferë, dykanë qenë nën ndikim të alkoolit, 12 kanëdrejtuar automjetin para se të marrin tëdrejtën të drejtimit të automjetit dhe trekanë qenë fillestarë. Gjashtë shoferë kanëkaluar udhëkryqin në dritë të kuqe, ndërsady nuk u kanë dhënë përparësi këmbësorë-ve. Nga trafiku janë përjashtuar 13 automje-te të paregjistruara dhe një teknikisht tëparregullta. Policia e trafikut ka lëshuar 14gjoba për parkim të parregullt, ndërsa meautomjetin special "karrotrec" janë larguar65 automjete.

Rrëmbehet dhe rrahet një djalë në HaraçinëGjashtë persona të armatosur e kanërrëmbyer dhe rrahur një djalë të moshës22 vjeçare në Haraçinë për shkak të hesape-ve të paqëruara familjare në lidhje me ish tëfejuarën e tij nga fshati Haraçinë. Siç kum-toi MPB-ja, dje rreth orës 19:30 nga Kom-pleksi i Klinikave "Nëna Terezë" në Shkup,ishte denoncuar se ishte sjellë N.R. i cili ki-shte marrë lëndime nga një sulm fizik nëfshatin Haraçinë. Pas masave të ndërmarra,ishte konfirmuar se të njëjtën ditë rrethorës 13 në fshatin Haraçinë në rrugën "1",derisa N.R. e ngiste veturën "Audi", dy vetu-ra i kishin dalë përpara, me çka nga të njëj-tat kishin dalë gjashtë persona të armato-sur. Gjatë kësaj, me njërën nga veturat, ekishin dërguar të dëmtuarin në një objektnë rrugën "11" në fshatin Haraçinë, ku fiziki-sht e kishin sulmuar, dhe e kishin mbajturtë mbyllur rreth gjysmë ore. Pastaj, nëobjekt kishte arritur kushëriri i N.R. i cili e ki-shte dërguar atë në Kompleksin e klinikave"Nëna Terezë" për dhënien e ndihmësmjekësore. I dëmtuari, si autorë për veprëni kishte theksuar disa persona nga fshatiHaraçinë, ndërsa policia po ndërmerr masapër zbardhjen e rastit.

KRONIKË

Evis HALILI

Shkup, 25 shtator - Trendet e ndryshimevedemografike të viteve të fundit do të pa-sqyrohen negativisht në zhvillimin ekono-mik dhe social të vendit në dekadat e ardh-shme. Rritja e shkallës së varësisë sëmoshës, e cila në Maqedoni është shumëmë poshtë sesa mesatarja e BE do të krijojëpas disa vitesh një situatë të atillë ku num-ri i punëtorëve që do të duhet të ‘punojnë’për të mbajtur një pensionist do të jetëedhe më i vogël, që nënkupton se barra fi-nanciare mbi popullsinë e aftë për punë dotë jetë më e madhe. Alarmi jepet nga EntiShtetëror i Statistikave, sipas të cilit nëdhjetë vitet e ardhshme do të vihen nëpikëpyetje qëndrueshmëria e financave pu-blike, fondeve pensionale dhe tërë sistemii sigurimeve shëndetësore dhe shoqërore.Kjo për shkak se popullsia që po plaketështë duke ushtruar një presion të madh jovetëm mbi pjesën aktive të popullsisë, poredhe mbi të gjithë ekonominë, e cila popërballet me një kosto të lartë financiarepër të siguruar shërbimet sociale për nxënë-sit, por edhe për të moshuarit. Ndrysheshkalla e varësisë arrin në 19. 2 për qind, qëdo të thotë se për një person inaktiv duhettë punojnë pesë të tjerë. “Gjatë periudhës sëkaluar vërehet një rritje e vogël por në kon-tinuitet e shkallës së varësisë së moshës, qëtregon për raportin potencial mes numrit të

pensionistëve dhe të popullsisë aktive nëpunë. Shkalla e plakjes së popullsisë ështënjë element vendimtar që ndikon mbi qën-drueshmërinë afatgjatë, dhe kjo jo vetëmnë aspektin biologjik. Shkalla e përshpej-tuar e plakjes i redukton kapacitetet e shte-tit që të përballet me një sërë problemesh,sidomos kur ky proces ndodh në kushtet evarfërisë, mungesës së resurseve, në zonaekologjikisht të cenueshme dhe në një mo-del jostabil të prodhimit dhe konsumatorit”,analizohet ndër të tjera nga ESHS.

Në një prej dokumenteve më të fundit“Zhvillimi i qëndrueshëm” vërehet se ekui-librat në strukturën e moshës së popullsisëjanë prishur duke bërë që plakja e popullsi-së të vazhdojë me ritme të përshpejtuara.Jetëgjatësia rritet, por një gjë e tillë nukndodh me fertilitetin, si parakusht për qën-drueshmërinë e popullsisë. Fertiliteti është

nën nivelin referues, duke arritur në më pakse dy fëmijë për një grua (1.43) dhe që do tëthotë se pas disa vitesh do të sjellë ndryshi-min e ekuilibrave mes gjeneratave dhe ne-vojën për të planifikuar fonde shtesë pen-sionale, mbrojtje shëndetësore, arsim dhepërkujdesje për më të moshuarit.

“Këto ndryshime negative në madhë-sinë dhe në strukturën e moshës së popul-lsisë përbëjnë një sfidë të madhe për zhvil-limin e qëndrueshëm në dekadat që vijnë.Pasi edhe faktorët demografikë, sidomosshkalla e fertilitetit kushtëzohen edhe ngafaktorët ekonomikë dhe gjendja e treguttë pumës. Shtimi natyral i popullsisë gjatëviteve 50-të krijoi një popullsi që ose e kambyllur ciklin e marrëdhënieve të punës,ose që do të jetë në këtë fazë gjatë 20 vite-ve të ardhshme”, konstatohet nga demo-grafët.

Shkup, 25 shtator - Gjatë periudhës prej 17deri më 21 shtator 2018, në Shkup u zhvil-lua një mision ekspertues për ofrimin endihmës teknike për Entin Shtetëror tëStatistikës, për promovimin e të dhënavetë popullsisë, duke përfshirë regjistrimin,të mbështetur nga Fondi i Kombeve të Ba-shkuara për Popullsinë. Misioni u drejtuanga Werner Haug, ekspert ndërkombë-tar për popullsi dhe për regjistrimin e po-pullsisë, drejtori i Entit Shtetëror të Stati-stikave, Apostol Simovski,zëvendësdrejtori i ESHS-së, Zirap Ademi,drejtor i Zyrës së Fondit të Kombeve tëBashkuar për Popullsinë, Doina Bologadhe ndihmës përfaqësuese e Zyrës sëFKBP-së në Maqedoni, Sonja Tanevska.Qëllimi i vizitës së ekspertit ndërkombë-tar ishte informimi i përfaqësuesve rele-vantë në vend dhe mbështetja lokale, e

cila parashikon forcimin e kapacitetevekombëtare për grumbullimin e të dhëna-ve për popullsinë, analizën, shpërndarjendhe përdorimin e tyre në politikat e zhvil-limit. Zyra e Statistikave Shtetërore dheFondi i Kombeve të Bashkuara, nënshk-ruan një memorandum mirëkuptimi nëkorrik të këtij vit, i cili përfshin monitori-min e progresit në zbatimin e politikave

dhe strategjive kombëtare në lidhje mepërfshirjen sociale dhe shëndetin ri-prodhues të adoleshentëve, grave dheburrave në shtet, si dhe angazhime të tje-ra kombëtare dhe ndërkombëtare që janënë përputhje me Partneritetin për Zhvil-limin e Qëndrueshëm të OKB-së për pe-riudhën 2016-2020, të nënshkruar ngaQeveria dhe ekipi i OKB-së në vend. (Q.A)

Ndihmë teknike ndërkombëtare për të dhënat e popullsisë//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NË SHKUP JETON MBI 30 PËR QIND E POPULLSISË Shkupi është një prej zonave ku është përqendruar mbi 30 për qind e popullsisë sëpërgjithshme, duke bërë që dendësia e popullsisë që në nivel vendi është 83 banorë nëkilometër katror, në Shkup katërfish më e lartë dhe arrin 346 banorë në kilometërkatror. Kjo për shkak se sipas të dhënave zyrtare zhvendosjet nga zonat urbane dherurale kanë pasur kryesisht si destinacion kryeqytetin. Vetëm në vitin 2017 numri ipersonave të migruar nga fshati dhe qytetit është rritur rreth katër për qind, pjesa më emadhe e të cilëve janë vendosur në Shkup. Një tjetër zonë me dendësi të madhe ështëPollogu ku jeton 15.5 për qind e popullsisë së përgjithshme dhe dendësia arrin në 133banorë në një metër katror, ndërsa rajone të tjera, si Vardari dendësia e popullsisë ështëdy herë më e vogël sesa ajo mesatare dhe arrin në 37.7 banorë në kilometër katror.

Kush do t’i mbajëpensionistët?Në dhjetë vitet e ardhshme do të vihen në pikëpyetjeqëndrueshmëria e financave publike, fondeve pensionaledhe tërë sistemi i sigurimeve shëndetësore dhe shoqërore.Kjo për shkak se popullsia që po plaket është dukeushtruar një presion të madh jo vetëm mbi pjesën aktivetë popullsisë, por edhe mbi të gjithë ekonominë, e cila popërballet me një kosto të lartë financiare për të siguruarshërbimet sociale për nxënësit, por edhe për të moshuarit

STATISTIKAT JAPIN ALARMIN

Koha

Page 6: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Shkup, 25 shtator - Ministri i Arsimit dheShkencës, Arbër Ademi, ka zhvilluar takimme ambasadorin e ri të emëruar të Misionittë OSBE-së në Republikën e Maqedonisë,Shkëlqesinë e Tij, Klemens Koja. Në këtëtakim, ministri Ademi e ka uruar ambasa-dorin Koja në detyrën e re, shef i Misionit tëOSBE-së në Republikën e Maqedonisë, dukei dëshiruar suksese në punë. “Në takim uveçua bashkëpunimi i deritanishëm i suk-sesshëm ndërmjet Ministrisë së Arsimit dheShkencës dhe Misionit të OSBE-së, ku u nën-vizua se MASH e vlerëson rolin e OSBE-sëdhe përkrahjen që e ofron në procesin eavancimit të bashkëjetesës dhe marrëdhë-nieve ndëretnike. Në këtë drejtim, ministriAdemi ka shprehur bindjen e tij se Mini-stria e Arsimit dhe Shkencës edhe në tëardhmen do ta vazhdojë bashkëpuniminme OSBE-në me qëllim të mbështetjes sëproceseve reformuese në pjesën e arsimitdhe përmirësimit të marrëdhënie ndëret-nike”, thuhet në komunikatën e MASH-itdrejtuar mediave.

Me OSBE-në bashkëpër arsimin

Omer XHAFERI

Shkup, 25 shtator - Ministria eDrejtësisë nuk ka bazë ligjore përvlerësimin e dëmshpërblimit tëshkaktuar nga dhimbja shpirtëro-re. Këtë qëndrim të martën e për-sëriti Ministrja e Drejtësisë, Rena-ta Deskoska, e cila theksoi se lëndapër të dëmtuarit e rastit të “Sopo-tit” është trajtuar ashtu si shumëraste tjera deri më tani.

“Të gjithë personat që pa-drejtësisht kanë vuajtur dëniminme burg apo kanë qëndruar në pa-raburgim, iu takon dëmshpërblim.Problemi qëndron se Ministria eDrejtësisë nuk disponon me krite-re të qarta se në bazë të cilëve rre-gullave do të vlerësohet “dhimbjashpirtërore”. Megjithatë, GjykataCivile është organi i cili mund tëkryej këtë punë. Bëhet fjalë përprocedurë standarde të cilën ekemi zbatuar. Ne javën e kaluar ki-shim diskutim ku një Komitet ipërzier i debatoi për realizimin e

vendimeve të Gjykatës së Strasbur-gut, me çka u tha se për disa lëndëduhet të paguhet dëmi jomaterialdhe kjo ishte tema që e zhvilluam,respektivisht në çfarë mënyrë tëprocedohet praktika gjyqësore. Ek-zistojnë disa aktivitete që do tindërmarrë Gjykata e Lartë dhe ajoe Apelit për bashkimin e praktikës

gjyqësore, por në atë mbledhje kumarrin pjesë përfaqësues të gjy-qësori është arritur në përfundimse një pjesë e lëndëve nuk mund tëtarifohet saktësisht, për shkak sedisa herë pagesa ndryshon ngarrethanat, siç janë mosha, kushtete arsye tjera. Për këtë arsye organimë relevant është vetë Gjykata, e

cila duhet të realizojë vlerësimin”,tha Deskoska.

Refuzimin e kërkesës për dëm-shpërblim, të dëmtuarit e rastit të“Sopotit” e kanë pranuar medhimbje dhe zhgënjim të madh.Mosprocedimin e menjëhershëmtë procedurës për dëmshpërblimata e cilësuan si një padrejtësi të

radhës që iu bëhet atyre dhe tëafërmve të tyre. Duke i komentuardeklaratat e të dëmtuarve, mini-strja Deskoska, tha se në kuadërtë dikasterit që ajo e drejton ekzi-ston një praktikë afatgjate të cilëne kanë zbatuar edhe paraardhësite saj.

”Për këtë lloj të dëmshpërbli-mit vlera dhe lartësia e saj duhet tëmiratohet në gjykatë. Unë nukkam të drejtë sipas vlerësimeve tëmija të nënshkruaj marrëveshje.Mjetet që do ti aprovoj gjykata nesi ministri pa asnjë dyshim do tipaguajmë”, u shpreh ajo.

Ndryshe, ngritja e padisë ngasopotasit për realizimin e të drejtësë dëmshpërblimit, në vetëngërthen edhe implikime finan-ciare. Pala mbrojtëse e të dëmtuar-ve shprehet se nënçmimi që iubëhet këtyre personave është tejetdiskriminues dhe i padrejtë. Ngja-shëm si Gjykata Penale e Shkupit,ashtu edhe ajo Civile njihen si in-stitucione ku proceset gjyqësorzgjasin me vite të tëra. Pikërishtkjo ishte njëra ndër arsyet kryeso-re se pse avokatët dhe të dëmtua-rit e “Sopotit” nuk dëshironin qëdëmshpërblimi të arrihet përmesrrugës gjyqësore. Tortura psiko-fi-zike e sopotasve nëpër gjykata për15 vite me radhë paraqet njërinprej proceseve më të gjata dhe mëtë padrejta në Maqedoni. Mirëpo,për pushtetin e ri rasti i “Sopotit” icili ndodhi në vitin 2003, (në kohëkur me qeverinë kryesonte LSDM),nuk ishte indikacion i mjaftuesh-me që të përmbyllet me një marrë-veshje të arritur mes të dëmtuarvedhe Ministrisë së Drejtësisë.

Shkup, 25 shtator - Me dëshminë e Aco An-gelovskit, ish-truproja e Oliver Spasovskit,në Gjykatën penale në Shkup vazhdoigjykimi për ngjarjet në Kuvendin e Repu-blikës së Maqedonisë më 27 prill të vitit2017. Në pyetjen e prokurores Vilma Ru-skoska, dëshmitari tha se më 27 prill kaqenë pjesë e ekipit të sigurimit personaltë Oliver Spasovskit. Sqaroi se me automjettë njëjtën ditë rreth orës 10 së bashku meSpasovskin kanë arritur në Kuvend dhe atakanë mbetur në automjet. "Më erdhi çudidhe pazakonshme që ka aq pak policë rrethKuvendit. Pyeta për atë njërin prej policë-ve te hyrja Viner dhe me tha se një numëri madh i policëve po shfrytëzojnë pushi-met mjekësore", tha Angelovski. Rreth orës18 ka marrë thirrje nga koelgu Sasho Tasev-ski, i cili i ka thënë se kanë urdhër të hyjnënë pres sallën e Kuvendit, pasi u janë kërcë-nuar jetët Spasevskit dhe të tjerëve. Në Ku-vend kanë hyrë nga hyrja kryesore, kuveçmë janë hapur dyert. "Kur hymë në presqendrën, Spasevski dhe të tjerët ishin nënjë skaj. Kishte shumë njerët me fantome,ndërsa turma gjuante me çka ka mundur.Shumë nga deputetët u lënduan dhe ne undalëm si mburojë e gjallë", tha Angelov-ski. Ai shtoi se është qëlluar me një shufërnga metali në kokë, për çka ka edhe doku-mentacion mjekësor. Sulmet dukeshin si tëjenë të komanduara. Mendimi im është setërë sulmi ishte i orientuar drejt Zoran Zae-

vit, Oliver Spasovskit, Petre Shilegovit dhedeputetëve tjerë. Ishim të asfiksuar dhenjë orë e gjysmë na maltretonin. Isha nëshok dhe dëgjova se dikush jep urdhër, vri-sni. Turma veçmë ishte nisur drejt nevedhe unë e nxorra legjitimacionin policordhe pistoletën. Bërtita polic, zbrapsuni dhegjuajta një plumb. Atëherë turma duket siu largua pak. Kjo ishte sipas vendimit dhebindjes sime, pasi 12 vjet kam punuar sisigurim në Kuvend", tha Angelovski. Pasnjë kohe, tha ai, sulmet sërish vazhduandhe tani ishin të orientuara ndaj meje.Njëri me fantom mu afrua dhe me godititre-katër grushta, me ç'rast u përgjaka nëgojë", tha ai. Pas një kohe u dëgjua edhenjë shpërthim i fuqishëm dhe hyri Njësia

për reagim të shpejtë, bëri korridor dhena dërgoi në zyrën e Gjorçevit. Angelovskigjatë marrjes në pyetje ishte mjaftë i sh-qetësuar dhe në disa momente fliste melotë në sy. Në pyetje të mbrojtjes nëse iduhet urdhër që të gjuajë ose të mbrojëdikë, dëshmitari sqaroi se nëse jeta ështënë rrezik, ata nuk mund të presin urdhërqë të veprojnë, por vepron sipas detyrëszyrtare. Për ngjarjet në Kuvendin e Repu-blikës së Maqedonisë më 27 prill të vitit2017 janë akuzuar 33 persona, prej të cilë-ve 31 person për kanosje terroriste të ren-dit kushtetues të shtetit dhe dy për nxitje.Mes të akuzuarve janë disa deputetë, tëpunësuar në MPB dhe sigurimin e Kuven-dit, artistë dhe qytetarë.

“SOPOTI” NË LABIRINTET E DREJTËSISË

Në Gjykatën Civile, si palë e dëmtuar

Ngritja e padisë ngasopotasit për realizimine të drejtë sëdëmshpërblimit, nëvetë ngërthen edheimplikime financiare.Pala mbrojtëse e tëdëmtuarve shprehet senënçmimi që iu bëhetkëtyre personave ështëtejet diskriminues dhe ipadrejtë

VAZHDON GJYKIMI I HULIGANËVE TË PARLAMENTIT

27 prilli i orientuar kundër Zaevit, Spasovskit, Shilegovit...|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

6 AKTUALEKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Page 7: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Remzije BILALLI

Shkup, 25 shtator - Prindërit kanëpaguar rreth 53,000 euro për kom-pensimin e teksteve të dëmtuarashkollore gjatë vitit 2017, tregonllogaria përfundimtare e vitit tëkaluar e Ministrisë së Arsimit dheShkencës (MASH), nënshkruarnga ish ministrja e MASH, RenataDeskoska.

Në qoftë se në Maqedoni ka11.000 paralele në shkollat filloredhe 3.500 paralele në shkollat e

mesme, gjithsej 14.500 paralele, ibie që mesatarisht një klasë kabërë dëme prej 3.65 euro për njëtekst shkollor. Nga kjo mund tëkonkludohet se bëhet fjalë për njëshumë të vogël në krahasim meçmimin miliona euro që MASHçdo vit ua paguan shtëpive botue-se për të prodhuar dhe ofruar libratë rinj për shkollat.

Nga MASH thonë se lista eçmimeve për vitin aktual shkollorpër pagesën e një libër të dëmtuarose të humbur veçmas, bëhet nëmuajin prill dhe pagesa është70% e vlerës së tregut.

“Departamenti adekuat për-

gatit listën e çmimeve për kom-pensimin e teksteve të dëmtuaranë muajin prill ose maj për çdo vitveç e veç. Kjo është për shkak se nëatë kohë të vitit përcaktohet nësenjë tekst është dëmtuar apo jo, ta-shmë është herët për të. Nëseshtëpitë botuese tashmë kanë njëtekst të rregullt, secili individmund të blejë një të tillë të ri dheta zëvendësojë atë me një të vjetër– thonë nga MASH.

Sipas listës së çmimeve të vje-tra të botuar për 2017/2018, page-sa për tekstet e dëmtuara në arsi-min fillor, në varësi të lëndëve,lëviz nga 40 në 100 denarë, në

shkollat profesionale nga 100 në200 denarë dhe në gjimnaze prej200 deri në 400 denarë. Sipas rre-gullores, pas përfundimit të vititshkollor, nxënësit deri në fund tëmuajit qershor të vitit aktualshkollor duhet ta kthejnë kompletsetin e teksteve shkollore të padëmtuara tek kujdestari i klasës.Kujdestari i klasës duhet të japëtë dhëna rreth prindërve të cilët ikanë kthyer tekstet shkollore, metë dhëna si, (titulli i teksteve shkol-lore, autori), gjendja në të cilënjanë kthyer librat (të përdorshmeapo të dëmtuara). Të dhënat evi-dentohen mënyrë elektronike përtekstet që janë kthyer, se cilatmund të përdoren për vitet e ardh-shme shkollore dhe për tekstet qëjanë të dëmtuara dhe cilat nukmund të përdoren. Për tekstet edëmtuar, lëshohet fletëpagesë, ecila paraqitet dëshmi nga prindë-rit se transaksioni është kryer dhekanë paguar dëmshpërblimin.

Mirëpo jo të gjithë nxënësitedhe këtë vit shkollor hasën nëmungesë të librave, përkundrejtasaj që MASH kishte premtuarfurnizimin e plotë të nxënësve melibra. Për Gazetën Koha drejtori i

Shkollës Fillore-Petar Zdarvskov-ski-Penko, Enis Mehmeti deklaroise shumica e nxënësve janë furni-zuar me libra dhe beson se deri nefund të javës të gjithë nxënësit dotë furnizohen me libra.

“Në përgjithësi është në rre-gull dhe deri në fund të javës pre-sim furnizimin e të gjithë nxënë-sve me libra, këtë vit është mëmirë se vitet tjera. Por duhet qëedhe nxënësit të bëjnë kujdesndaj librave dhe ti ruajnë ato”, thaMehmeti.

Për prindërit rëndësi të madheluan edhe cilësia e librit sepse ngaaty fëmijët e tyre i marrin njohu-ritë. “Rëndësi të madhe përveç sa-sisë që është problematike, duhetti kushtohet edhe cilësisë dhepërmbajtjes. Për mua rëndësi mëtë madhe ka cilësia sepse sasia zë-vendësohet por cilësia jo. Është epa tolerueshme duke pasur par-tinë tonë në pushtet ti tolerojmëskandalet e tilla” , tha Luran Ah-meti, në cilësinë e prindit. NgaMASH thanë se këtë vit, gjatë ne-gociatave me shtëpitë botuese,është arritur një çmim blerje, qëështë 40% më i ulët krahasuar mevitet e kaluara.

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 25 shtator - Një numër i madhi qytetarëve të Maqedonisë lar-gohen nga vendi për të siguruar tëardhmen e tyre në ndonjë shtetevropian .Gjermania tradicionali-sht është shteti më atraktiv përmërgimtarët nga Maqedonia dherajoni, si për shkak të traditës sëmërgimit në këtë shtet, lidhjeve fa-miljare dhe shoqërore që lehtë-sojnë adaptimin në rrethin e ri tëpunës dhe jetesës, por edhe treguttë punës të uritur për profilet e ndry-shme të punëtorëve nga jashtë.Ndër profesionet më të kërkuara nëvitet e fundit , krahas punëtorët nëndërtimtari, infermierëve, mjekëveapo programuesve , janë edhe ber-berët. Pagat e berberëve nga rajoninë Gjermani , me një njohje mini-male të gjuhës gjermane është prej

1200 deri 1600 euro. Një pjesë e berberëve më të

vjetër në Shkup në kushte anoni-miteti thonë për gazetën KOHA, senë Gjermani dhe Zvicër ikin në kur-bet berberët e moshës prej 18 deri30 vjeç , kryesisht të pamartuar,ndërsa ata që kanë familje më rral-lë vendosin të ikin jashtë.

“ Mundësia që duke punuar nëmërgim që për tre deri katër vjet tëblejnë një banesë në vendlindje, nëvend se të presin duke punuar këtuqë së paku dhjetë vite të fitojnë kul-min nën kokë , paraqet arsyen krye-sore pse berberët e rinj na ikin ja-shtë. Të mos harrojmë se një qethjetek ne kushton diku 2.5 euro në ra-port me dhjetë euro në shtetet

perëndimore , andaj edhe berberëttë joshur nga ky çmim atraktiv ikinjashtë”, shpjegojnë berberët vete-ran shkaqet e ikjes së madhe të ko-legëve të tyre të rinj jashtë vendit.

Ata shtojnë se edhe ambienti itensionuar politik në shtet në vitete kaluara, si dhe mungesa e një per-spektive më të qartë shtyn të rinjtëdrejt rrugës së mërgimit.

Në ndërkohë , analizat e ndry-shme tregojnë se Gjermania në tëardhmen do të tregojë vartësi tëmadhe prej fuqisë punëtore ngashtetet e treta që aktualisht nukjanë anëtare të Bashkimit Evro-pian. Njohësit e tregut gjerman tëpunës presin që gradualisht tëndryshohet kërkesa për punëtorë

prej asaj nga shtetet anëtare të BE-së që edhe më lehtë punësohenbrenda unionit, në kërkesën më tëmadhe për punëtorë nga jashtë BE-së. Në këtë drejtim , janë ndër-marrë edhe më shumë veprime qëatyre t’ju lehtësohet marrja e lejessë punës dhe lejes së qëndrimit nëbazë të kualifikimeve të tyre pro-fesionale si për mjeshtër të profile-ve të ndryshme , ashtu edhe përprofesionet me arsim të lartë.

Statistikat të më the tregojnëse Gjermania regjistron gjithnjë emë shumë punëtorë të huaj ngaBallkani Perëndimor. Vetëm në tetëmuajt e parë të vitit të kaluar ,Agjencia Federale e Punës ka lë-shuar leje pune për 63.000 persona

nga Ballkani , tregojnë shifrat ebëra publike nga vetë ky institu-cion. Falë skemës së lehtësuar rreth70 për qind më shumë punëtorë tëhuaj janë regjistruar në Gjermaninë 8 muajt e parë të vitit 2017 . Shu-mica e vizave janë lëshuar për per-sona që punojnë në industrinë endërtimit, ndërkohë që akade-mikët përbëjnë një përqindje tëvogël. Me fjalë të tjera, më shumëleje pune në Gjermani ju ndahenkandidatëve që kërkojnë punë nëndërtimtari, ndërsa për fuqinëpunëtore nga Ballkani ekzistonkërkesa e madhe edhe në sektorine hotelerisë, pastrues, kujdestarapo përkujdesës për personat evjetër dhe kopshtar.

VITI I RI SHKOLLOR ME PROBLEME TË VJETRA

Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra Një shumë totale prej53,000euro është paguarnga ana e prindërve përkompensim të librave tëdëmtuar gjatë vitit 2017,mirëpo kundrejt kësajnxënësit mbesin përsëripa tekste shkollore. Përprindërit rëndësi më tëmadhe ka kualitetikundrejt kuantitetit,ndërsa drejtori i shkollës“Penko” në Shkup theksoise së shpejti pritetfurnizimi i të gjithënxënësve

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Statistikat tregojnë seGjermania regjistrongjithnjë e më shumëpunëtorë të huaj. Vetëmnë tetë muajt e parë tëvitit të kaluar , AgjenciaFederale e Punës kalëshuar leje pune për63.000 persona vetëmnga Ballkani Perëndimor.Ekziston kërkesa emadhe në ndërtimtari,hoteleri, shërbimemjekësore , pastrues,kujdestar për personat evjetër, kopshtar etj

SHPËRNGULJA E FUQISË PUNËTORE

Edhe berberët ikin në kurbetKoha

Koha

7AKTUALEKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Page 8: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

8 MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Nr.

rend

or

Emri i shoqërisë Vendi

Pjesëmarrja e një pjese në pjesën

kryesore të shoqërisë në

% Nr.

rend

or

Emri i shoqërisë Vendi

Pjesëmarrja e një pjese në pjesën

kryesore të shoqërisë në

%

1 BIK SHPK Bogdanci 2,542,887 MKD 381,375 MKD 15.00% 95,344 MKD 18 AGRO MEKANIKA SHPK Strumicë 124,784 EUR 18,719 EUR 15,00% 287,828 MKD

2STACIONI I VETERINARISË KAVADAR SHPK Kavadar 3,092,400 MKD 215,890 MKD 6.98% 53,973 MKD 19

AGROKOMBINAT MAKEDONIJA SHPK Shkup 69,972,400 MKD 5,203,300 MKD 7,44% 1,300,825 MKD

3 DRIMKOL PROMET SHPK Vevçan 6,024,700 MKD 189,800 MKD 3.15% 47,450 MKD 20 ELEKTROKUMANOVO SHPK Kumanovë 5,290,600 MKD 793,600 MKD 15,00% 198,400 MKD

4 DELTAPROM SHPK Shkup 190,100 MKD 28,500 MKD 14.99% 7,125 MKD 21 IMEKS SHPK Prilep 342,249 EUR 26,060 EUR 7,61% 400,705 MKD

5 EVROKAP SHPK Shtip 63,384 EUR 9,507 EUR 15.00% 146,182 MKD 22 JUGOELEKTRO KOMERC SHPK Shkup 15,655,180 MKD 1,150,058 MKD 7,35% 287,515 MKD

6 EKSPIM SHPK Kumanovë 915 500 MKD 256 600 MKD 28 03% 64 150 MKD 23 LOGIKOMPAKT SHPK Koçanë 2 107 245 MKD 725 778 MKD 34 44% 181 445 MKD

Pjesë për shitje në valutë

Çmimi fillestar shitës i një pjese në denarë (MKD)

Çmimi fillestar shitës i një pjese në denarë (MKD)

Pjesë për shitje në valutë

Pjesa kryesore e shoqërisë në valutë

Pjesa kryesore e shoqërisë në valutë

FONDI I SIGURIMIT PENSIONAL DHE INVALIDOR I MAQEDONISË

SH P A LL J E

PASQYRË E PJESËVE NË PRONË TË FONDIT QË DO TË OFROHEN PËR SHITJE NË BURSËN E MAQEDONISË PËRMES ANKANDIN PUBLIK BURSAR NË TRE DITË RRESHT TË TREGËTIMIT, DUKE FILLUAR NGA 12.10.2018

6 EKSPIM SHPK Kumanovë 915,500 MKD 256,600 MKD 28.03% 64,150 MKD 23 LOGIKOMPAKT SHPK Koçanë 2,107,245 MKD 725,778 MKD 34,44% 181,445 MKD

7 METEKS SHPK Shkup 12,727,800 MKD 1,909,000 MKD 15,00% 477,250 MKD 24 DRIMKOL OGP SHPK Prilep 8,910,000 MKD 105,090 MKD 1.18% 26,273 MKD

8 MARKET-PROMET SHPK Shkup 1,746,000 MKD 261,900 MKD 15.00% 65,475 MKD 25 MLADOST SHPK Demir Hisar 191,223 EUR 28,683 EUR 15,00% 441,037 MKD

9 MAKEDONIJAPATENT SHPK Shkup 231,300 MKD 8,900 MKD 3.85% 2,225 MKD 26 NEMETALI SHPK Çeshinovo Çeshinovo 14,102,170 MKD 2,115,316 MKD 15,00% 528,829 MKD

10 STAKLODIJAMANT SHPK Shkup 2,051,500 MKD 306,000 MKD 14.92% 76,500 MKD 27 POLIN 98 SHPK Strumicë 4,980,080 MKD 742,320 MKD 14,91% 185,580 MKD

11 STAVROSKI-1 SHPK Tetovë 10,705,900 MKD 1,175,100 MKD 10.98% 293,775 MKD 28 SKOPJE-LIPTERM SHPK RZH Shkup 7,906,100 MKD 705,000 MKD 8,92% 176,250 MKD

12 SERVIS - HARTIJA SHPK Shkup 14,308,600 MKD 2,146,300 MKD 15.00% 536,575 MKD 29 START MARIJA ETJ. SHPK Shkup 8,252,400 MKD 827,400 MKD 10,03% 206,850 MKD

13 SOLIDARNOST SHPK Shkup 28,262 EUR 3,000 EUR 10,61% 46,129 MKD 30 TIKVESH SHPK Shkup 39,329,203 MKD 2,869,135 MKD 7,30% 717,284 MKD

14 TEMEL UNION 96 SHPK Negotinë 612,306 MKD 92,451 MKD 15.10% 23,113 MKD 31 HOUMTEKS SHPK Shkup 5,703,200 MKD 1,414,600 MKD 24,80% 353,650 MKD

15 TUTUNSKO POLE SHPK Prilep 4,331 EUR 649.60 EUR 15.00% 9,989 MKD 32 ZHITO LEB SHPK Bogdanci 10,848,200 MKD 1,627,500 MKD 15,00% 406,875 MKD

16 UNIVERZAL SHPK Shkup 2,022,000 MKD 272,821 MKD 13.49% 68,205 MKD 33 REISKA SHPK Shën Nikollë 10,411,164 MKD 1,459,640 MKD 14,02% 364,910 MKD

17STACIONI I VETERINARIS UNIVET SHPK Radovish 3,649,100 MKD 414,170 MKD 11.35% 103,543 MKD

Pjesët do të ofrohen për shitje përmes Bursës së Maqedonisë në tre ditë rresht të tregëtimit duke filluar nga 12.10.2018. Pagesa do të bëhet në para të gatshme dhe në denarë.

FONDI I SIGURIMIT PENSIONAL DHE INVALIDOR I MAQEDONISËwww.piom.com.mk

Komuna e Kumanovës Vetëqeverisja lokale

Në bazë të nenit 21 të Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik (Gazeta Zyrtare e RM nr. 199/2014, 44/2015, 193/2015, 31/16,163/16 64/18 dhe 168/18), Kryetari i Komunës së Kumanovës në vijim sjellë

LAJMËRIM

Informohen të gjitha subjektet fizike dhe juridike në territorin e Komunës së Kumanovës se publikohet Thirrje publike për parashtrim të iniciativave për përpilim të Planeve urbanistike

Thirrja publike publikohet në pajtim me nenin 21 të Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik (Gazeta Zyrtare e RM nr. 199/2014, 44/2015, 193/2015, 31/16 ,163/16, 64/18 dhe 168/18), në kuartalin e tretë të vitit 2018.

- Thirrja publike do të zgjasë prej 26.09.2018 deri më 27.10.2018 – 32 ditë duke llogaritur me ditën e publikimit. - Thirrja publike do të shpallet në lajmëtarin zyrtar të komunës, në ueb faqen e komunës www.kumanovo.gov.mk, në tabelën për shpallje të

komunës, në sistemin informativ e-urbanizam, në gazetë ditore në gjuhën maqedonase dhe në gazetë ditore në gjuhën shqipe. - Gjatë kohëzgjatjes së Thirrjes publike të gjithë subjektet e interesuara fizike dhe juridike mund të dorëzojnë iniciativë për përpilim dhe sjellje

të planeve urbanistike nga neni 7 paragrafi (1) pika (2) alineja 2, 3 dhe 4 të Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik (Gazeta Zyrtare e RM nr. 199/2014, 44/2015, 193/2015, 31/16 , 163/16, 64/18 dhe 168/18).

- Lënda e iniciativës mund të jetë sjellja e planit të ri urbanistik ose ndryshim dhe plotësim i planit ekzistues urbanistik me arsyetim për ndryshimin e kërkuar dhe propozim të përfshirjes planore nga parashtruesi i iniciativës.

- Subjektet e interesuara juridike dhe fizike iniciativat ti dorëzojnë në pajtim me nenin 21 paragrafi (3) të Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik (Gazeta Zyrtare e RM nr. 199/2014, 44/2015, 193/2015, 31/16 ,163/16, 64/18 dhe 168/18).

- Mjetet për iniciativat e pranuara për përpilim të dokumentacionit të nevojshëm duhet të sigurohen nga vet parashtruesit e iniciativave.

Nr. 21- 61018/1 Kryetari i Komunës Data 24.09.2018 së Kumanovës

Maksim Dimitrievski

Page 9: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

9MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Në bazë të nenit 22 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 62/2005, 106/2008, 161/2008, 114/2009 130/2009 120/2011, 10/2012, 11/2012, 13/2013, 25/2013, 170/2013, 187/2013, 113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015 dhe 27/2016), IPKÇF “8 April” – Komuna Shuto Orizarë Shkup publikon

SHPALLJE

Për punësim për kohë të pacaktuar të

- 1 realizues në vendin e punës – pedagog, Pedagog i diplomuar të arritura 240 kredi sipas SETK, ose arsim të mbaruar sipëror shkalla

VII/1 dhe licencë valide për bashkëpunëtor profesional, me dhe pa përvojë pune. - 4 realizues në vendin e punës – Përkëdhelës, Me arsim të mesëm katërvjeçar dhe licencë valide për përkëdhelës, me përvojë pune. Së bashku me fletëparaqitjen është e nevojshme të parashtrohen: Dëshmi për arsimin e mbaruar përkatës (dëftesë, diplomë, certifikatë); Certifikatë të shtetësisë; Certifikatë të mjekut; Certifikatë për njohje të gjuhës maqedonase dhe alfabetit cirilik; Dëshmi se nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion kundërvajtës ndalesë për kryerje të

profesionit, veprimtarisë ose detyrës; Dëshmi se nuk i është shqiptuar dënim me vendim të plotfuqishëm me çka është i dënuar

për vepër penale për dhunë familjare, marrje të personit të mitur, moskujdese ose keqtrajtim të personit të mitur ose abuzim farefisnor, për vepër penale nga grupi i veprave kundër lirisë gjinore, pavarësisht sanksionit të shqiptuar dhe tek i cili në pajtim me ligjin është caktuar sjellje diskriminuese;

Afati për parashtrimin e dokumenteve është 10 ditë pune, duke konsideruar nga dita e ardhshme e ditës së publikimit të shpalljes.

Zgjedhja do të realizohet në afat prej 45 ditëve të punës pas kalimit ë afatit për paraqitje. Orari i punës së: - Orari i punës për pedagogun është 40 orë ë javë (prej ditës së hënë deri ditën e premte),

ndërsa - Orari ditor i punës është 8 orë në ditë dhe i njëjti është me shkallëzim në periudhë prej ora

07,00 – 16,00; - Orari i punës së përkëdhelësit është 40 orë në javë (prej ditës së hënë deri ditën e

premte), ndërsa - Orari ditor i punës është 8 orë në ditë dhe i njëjti është me shkallëzim në periudhë prej ora

06,00 – 18,00. Neto pagesa fillestare për vendin e punës: Pedagogun është 19.581,00 denarë, ndërsa për përkëdhelësin është 14.780,00 denarë. Dokumentacioni i dorëzuar pas afatit, jo i kompletuar dhe i pa rregulluar nuk do të shqyrtohet. Fletëparaqitja së bashku me dokumentet e nevojshme të parashtrohet deri në: IPKÇF “8 April” – Komuna Shuto Orizarë rr. Vashingtonska nr. 44 – Shkup

REPUBLIKA E MAQEDONISË

AGJENCIA E ADMINISTRATËS

Në bazë të nenit 35 të Ligjit të Nëpunësve Administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 48/15, 154/15, 5/16, 142/16 dhe 11/18) dhe Rregullores së mënyrës së zbatimit të procedurës për punësim të nëpunësve administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/18), lidhur me nenin 20-g të Ligjit të punësuarve në sektorin publik („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 27/16 dhe 35/18) dhe Rregullores së elementeve të obligueshme të shpalljes publike të plotësimit të vendit të punës në sektorin publik përmes punësimit dhe fletëparaqitjes për punësim, si dhe të formës, përmbajtjes dhe mënyrës së mbajtjes së regjistrit të personave që kanë dhënë të dhëna të rrejshme gjatë punësimit në sektorin publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 34/15), Agjencia e Administratës publikon

SHPALLJE PUBLIKE NUMËR – 119 /2018 për punësimin e 1 nëpunës shtetëror nga grupi I, nëngrupi I në „Ministrinë e Punës dhe Politikës Sociale “për vendet e punës në vijim:

1. UPR0101B02000 Udhëheqës i sektorit për mbikëqyrjen inspektuese mbi zbatimin e rregullave ligjore dhe të tjera nga sfera e mbrojtjes sociale dhe mbrojtjes së fëmijëve - Inspektor kryesor

1 realizues(ë)

Kushtet e përgjithshme: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Ta njohë mirë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës madhore, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës, - Me vendim gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalese për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI A sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi, sipas ECTS ose të kryer shkallën VII/1

- më së paku 5 (pesë) vjet përvojë pune në profesion, ku së paku 2 (dy) vjet udhëheqës në vend pune në sektorin publik, përkatësisht së paku 8 (tetë) vjet përvojë pune në profesion, prej të cilave së paku 3 (tre) vjet në vend pune udhëheqës në sektorin privat

- të ketë 5 vjet përvojë pune në sferën e mbrojtjes sociale

Kompetencat e përgjithshme:

- zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij

- mësim dhe zhvillim

- komunikim

- arritje të rezultateve

- punë me të tjerë/punë ekipore

- ndërgjegjësim strategjik

- orientim kah palët/palët e interesuara

- udhëheqje; dhe

- menaxhim financiar

Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë

- çertifikatë e dhënies së provimit të udhëheqjes administrative

- njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht)

- të posedon licencë për inspektor nga sfera e mbrojtjes sociale

Orari i punës : - Ditët e punës e hënë - e premte - Orët javore të punës 40 - Orari ditor i punës 07:30 - 15:30 - Përshkrimi i orarit të punës: orari i punës duke filluar në mes orës 7:30 dhe 8:30 dhe përfundimi i të njëjtit në mes orës 15:30 dhe 16:30

Rroga neto: 35.000,00 denarë

VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Shqiptar(e) 1. Kushtet e lartpërmendura në shpallje kandidatët duhet t’i plotësojnë në momentin e aplikimit në formë elektronike nëpërmjet profilit të përdoruesit të krijuar në faqen e internetit të Agjencisë së Administratës. Afati i aplikimit zgjatë 15 ditë, duke llogaritur nga dita e publikimit të shpalljes. Pas mbarimit të afatit për aplikim, shpallja do të jetë e larguar nga faqja e internetit e Agjencisë. Pas kalimit të afatit të aplikimit, shpallja do të jetë e hequr nga faqja e internetit e Agjencisë. Kandidatëve u kërkohet fletëparaqitjen ta plotësojnë në tërësi, të jenë precizë dhe të japin të dhëna të sakta. Kandidatët e paraqitur në shpalljen publike në faqen e internetit të Agjencisë së administratës do të informohen, për kohën dhe vendin e mbajtjes së çdo faze të ardhshme të procedurës për selektim të nëpunësit administrativ. Faza e 1 – rë: selektimi administrativ realizohet në një afat prej 15 ditësh pas mbarimit të shpalljes së publikuar. Faza e 2 – të: provimi i nëpunësit administrativ realizohet në një afat jo më të shkurtër se 10, dhe jo më të gjatë se 30 ditë pas mbarimit të fazës së 1 – rë. Ai incizohet dhe emetohet drejtpërdrejtë në faqen e internetit të Agjencisë së administratës. Faza e 3 – të: kontrollimi i vërtetësisë së provave dhe intervista realizohet në një afat prej 10 ditësh pas mbarimit të fazës së 2 – të.

Urim HASIPI

Tetovë, 25 qershor - Si një komunëqendrore ku gravitojnë mbi 200mijë banorë, Tetova për dekada tëtëra ende nuk ka kujdes institucio-nal për të moshuarit. Gjithashtu,nuk ka zgjidhje për qytetarët e mo-shuar që kanë një problem banimitë pazgjidhur ose ata që kanë ne-vojë për kujdes të vazhdueshëmshëndetësor. Në dy thirrjet e Mini-strisë së Punës dhe Politikës Socia-le nuk ka arritur asnjë projekt përndërtimin e një shtëpie për më tëmoshuarit në Tetovë. Shoqata epensionistëve nga Tetova për vitetë tëra ka kërkuar një shtëpi mo-derne për të moshuarit, e cila do tëplotësojë nevojat e kësaj kategorietë qytetarëve.

“Ato komuna që kanë projektetë gatshme duhej që ato projekte t’idorëzojë në Ministrinë e Punës dhePolitikës Sociale dhe për të njëjtatprojekte së bashku do të gjejmëmjete financiare, një pjesë me mje-te financiare ndërkombëtare përshkak se miqtë e Maqedonisë qën-drojnë pranë nesh dhe gjithashtumjete buxhetore për shtëpi të ple-qve në Komunën e Tetovës. Unëderi më tani nuk kam pranuarndonjë projekt”, ka deklaruar gjatëvizitës në Tetovës, ministrja e Punësdhe Politikës Sociale, Mila Carov-ska.

Përndryshe, kjo kategori e qyte-tarëve të moshuar janë lënë në më-

shirën e më të afërmve dhe të miq-ve të tyre, veçanërisht ata që nukkanë zgjidhur çështjen e strehimitose nuk kanë të ardhura të përher-shme mujore. Disa mbeten vetëmnëse nuk kanë familjar ose farefistë afërt që do të përkujdeset përato. Në gjendje më të rëndë dhe tëpalakmueshme janë të moshuaritqë nuk janë në gjendje të mirëshëndetësore dhe që kanë nevojëpër kujdes dhe ndihmë të vazhdue-shme mjekësore. Këta njerëz shpe-sh dërgohen në shtëpi apo qendranë qytete të tjera të vendit. Objek-ti në të cilin aktualisht gjendet Sho-qata e Pensionistëve të Tetovës për-doret ekskluzivisht për strehimin e

të moshuarve, por është i kufizuarnë kapacitete dhe në kushte. Shtë-pia e re për të moshuarit, përveçshtëpisë, duhet gjithashtu të sigu-rojë kujdesin shëndetësor ose kuj-desin shëndetësor për përfituesit.Kësisoj, përderisa Shkupi, Manasti-ri, Shtipi dhe qytete të tjera kanështëpi të pleqve, megjithatë pleqtëe Tetovës nuk e kanë një vend të til-lë. Ata kohën më të madhe të ple-qërisë e kalojnë në karriget e parqe-ve të qytetit dhe në zyrat epensionistëve, ku nuk ka hapësiratë mjaftueshme.

Nga kjo shoqatë kanë thënë sekërkesa është dërguar në Komunëne Tetovës dhe në Qendrën për zhvil-

lim të rajonit planor, por deri mëtash nuk ka ndonjë hap konkret.Shoqata e Pensionistëve të Tetovësnga ana e saj kërkon nga shtetindërtimin e një shtëpie për perso-nat e moshuar, e cila sipas tyre,është e domosdoshme për këtë ka-tegori të qytetarëve sepse vendtjetër nuk kanë. Nga Komuna e Te-tovës theksuan kohë më parë seshtëpitë e pleqve në komunat tjerau janë dhënë në menaxhim komu-nave, kurse në Tetovë nuk ështëbërë një transfer i këtillë.

“Shtëpitë e pleqve si pronë pu-blike me procesin e decentralizimitjanë bartur në pronësi dhe me-naxhim të pushtetit lokal, në disakomuna si Manastiri, Shkupi. Këtoinstitucione për perkujdesjen e tëmoshuarve i kanë trashëguar ngapushteti qendror, gjë që nuk ështërast edhe me Komunën e Tetovës.Në planet afatshkurta të Komunëssë Tetovës është rregullimi dhemirëmbajtja e klubeve të pensioni-stëve, kurse ndërtimi dhe mirëm-bajtja e shtëpisë së pleqve ështëprojekt kapital, i cili kërkon resursemë të mëdha financiare”, ishin sh-prehur kohë më parë nga Komunae Tetovës.

NJË KËRKESË E KAMOTSHME QË NUK PËRFILLET

Tetova s’ka interesim për shtëpi të pleqveNë dy thirrjet eMinistrisë së Punës dhePolitikës Sociale nuk kaarritur asnjë projekt përndërtimin e një shtëpiepër më të moshuarit nëTetovë

Publicitet

Koha

Page 10: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

10 MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Page 11: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

11MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Në bazë të nenit 22, paragrafi (1), alineja 1 e Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 62/2005, 106/2008, 161/2008, 114/2009, 130/2009, 50/2010, 52/2010, 124/2010, 47/2011, 11/2012, 39/2012, 13/2013, 25/2013, 170/2013, 187/2013, 113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015 dhe 27/2016), dhe në bazë të nenit 22 paragrafi 8 i Ligjit për të punësuarit në sektorin publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 27/16 dhe 35/18) Agjencia për nxitje të zhvillimit të bujqësisë publikon

SHPALLJE PUBLIKE

Për punësim të 9 (nëntë) personave në Agjencinë për nxitje të zhvillimit të bujqësisë për kohë të caktuar

Agjencia për nxitje të zhvillimit të bujqësisë ka nevojë për punësim të 9 (nëntë) personave për kohë të caktuar deri më 31.12.2018 për vendet e punës në vijim:

1. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – prodhimtari bimore në Departamentin për Rajonin Manastir pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Strugë, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, prodhimtaria bimore, teknologjia e prodhimeve ushqimore, teknologjia ushqimore, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

2. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – prodhimtari bimore në Departamentin për Rajonin Tetovë pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Tetovë, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, pemëtaria, teknologjia e prodhimeve ushqimore, teknologjia ushqimore, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

3. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – prodhimtari bimore në Departamentin për Rajonin Tetovë pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Dibër, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, prodhimtaria bimore, teknologjia e prodhimeve ushqimore, teknologjia ushqimore, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

4. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – prodhimtari bimore në Departamentin për Rajonin Tetovë pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Gostivar, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe

-me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, pemëtaria, teknologjia e prodhimeve ushqimore, teknologjia ushqimore, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

5. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – blegtori në Departamentin për Rajonin Tetovë pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Kërçovë, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, prodhimtaria e blegtorisë (blegtoria), teknologjia e prodhimeve ushqimore, shkencat ekonomike, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

6. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – blegtori në Departamentin për Rajonin Shkup pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Shkup, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, teknologjia e prodhimeve ushqimore, shkencat ekonomike, teknologjia ushqimore, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

7. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – blegtori në Departamentin për Rajonin Kumanovë pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Kumanovë, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, prodhimtaria e blegtorisë (blegtoria), teknologjia e prodhimeve ushqimore, teknologjia ushqimore, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40,

Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

8. Bashkëpunëtor i ri për bujqësi dhe zhvillim rural – prodhimtari bimore në Departamentin për Rajonin Kumanovë pranë Sektorit për bujqësi dhe zhvillim rural me lokacion të vendit të punës në Kumanovë, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, pemëtaria, teknologjia e prodhimeve ushqimore, shkencat ekonomike, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë

9. Bashkëpunëtor i ri për përpunim dhe evidencë të dokumentacionit në Departamentin për Punë të përgjithshme dhe aktivitete organizuese pranë Sektorit për Çështje juridike dhe të përgjithshme me lokacion të vendit të punës në Manastir, 1 realizues.

Kushtet e përgjithshme: -të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; -në mënyrë aktive të përdorë gjuhën maqedonase -të jetë i moshës së rritur; -të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe -me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme: -niveli i kualifikimeve VI B sipas Kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe të arritura së paku 180 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar, shkencat juridike, shkencat ekonomike, teknika kompjuterike dhe informatikë, njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë. - me ose pa përvojë pune në profesion. - njohje aktive të një prej tre gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane) Orari i kohës së punës: Orët e punës në javë: 40, Orari i punës prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07. 30 - 08. 30 deri më 15.30 - 16. 30. Shuma neto në të holla e pagesës fillestare: 20. 969, 00 denarë Kandidatët për të gjitha pozitat e punës, duhet të parashtrojnë dokumentet në vijim: Dëshmi për shtetësi; Dëshmi se nuk i është shqiptuar ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; Dëshmi për gjendjen e përgjithshme shëndetësore për vendin e punës; Certifikatë/diplomë për shkallën e mbaruar të arsimit; Dëshmi për njohje të programeve kompjuterike për punë në zyrë; Dëshmi për njohje të një prej tri gjuhëve më shpesh të përdorura në Bashkimin Evropian (angleze, frënge, gjermane); Dëshmi për përvojën e punës; Biografi të shkurtë (me kontakt telefon të domosdoshëm dhe adresë); Letër motivimi. Afati për parashtrimin e fletëparaqitjeve me dokumentet e nevojshme është 3 ditë pune duke konsideruar nga dita e publikimit të shpalljes. Kushtet e theksuara në shpallje kandidatët duhet t’i përmbushin në momentin e paraqitjes. Fletëparaqitja me dokumentacionin e nevojshëm duhet të parashtrohet deri në arkivin e Agjencisë për nxitje të zhvillimit të bujqësisë ose përmes postës në adresën në vijim: Agjencia për nxitje të zhvillimit të bujqësisë rr. Kliment Ohridski pn, Pellagonka II 5/3, 7000 Manastir (me shenjë “shpallje për punësim”) Kontakt telefoni 072 252 433 Fletëparaqitjet e dorëzuara pas afatit dhe të pakompletuara nuk do të shqyrtohen.

Agjencia për nxitje të zhvillimit ë bujqësisë

Page 12: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

12 FORUMKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e martë 25 shtator | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: [email protected] | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • [email protected]; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Në një vendim të papriturtë mërkurën e shkuar, Par-lamenti Europian vendositë nxisë një procedurë, për

të ndëshkuar një nga shtetet e sajanëtare:Hungarinë. Beteja për tëardhmen e Europës është e hapur.Kur kanë mbetur vetëm 9 muaj derinë zgjedhjet e Parlamentit Euro-pian, disa përçarje po shfaqen nëpeizazhin politik të kontinentit. Njëgjë është e qartë:çështja e emigra-cionit, do të jetë në ballë të debate-ve të ardhshme. Kjo temë do tëndajë progresistët, të cilët dëshi-rojnë centralizimin e mëtejshëm tëBashkimit Europian, nga populistët,të cilët kundërshtojnë delegimin emë shumë kompetencave tek Bruk-seli.

Vitin e shkuar, presidenti fran-cez Emanuel Makron identifikoi 2vende si pengesa për integrimin emëtejshëm europian:Poloninë dheHungarinë. Që atëherë, që të dyjavetëm sa janë bërë më të zëshmenë kundërshtimin e tyre ndaj bu-rokracisë së Brukselit. Duhet thënëse shumica konservatore në atovende të Europës Qendrore, e kanëkundërshtuar BE-në në rrafshin ekulturës, trashëgimisë dhe traditës,shumë më tepër sesa të euros, pro-grameve të mëdha të shpenzimeveqeveritare, dhe harmonizimit të si-stemit fiskal. Në fakt, Hungaria dhePolonia ushqejnë shtetet e zgjerua-ra të mirëqenies sociale, me pak sh-qetësime për qëndrueshmërinë eshpenzimeve të tyre, kështu që bazae tyre e përbashkët me konserva-torët amerikanë, ekziston kryesishtmbi vlerat shoqërore.

Retorika agresive e Makron ndajPolonisë dhe Hungarisë, përkeqë-soi marrëdhëniet e tyre me elitëndrejtuese të Europës, edhe para seai të merrte detyrën. Dhe i tiji ështënga çdo lloj matje, zëri më i fortë iBE-së. Makron ka sugjeruar planepër reformimin e unionit, që do tërrisin buxhetin dhe aftësitë e Bruk-selit, dhe do të thellojnë përçarjenndërmjet atyre që besojnë tek cen-tralizimi, përkundrejt atyre qëmbrojnë të drejtat kombëtare. Ngaana tjetër, kryeministri hungarezViktor Orban, beson se BE-ja kakomplotuar kundër vlerave dhe kul-turës evropiane. Ai ka kritikuar nëmënyrë specifike politikat liberaletë emigracionit të kancelares gjer-mane Angela Merkel dhe investito-rit miliarder dhe filantropistXhorxh Soros, i njohur gjerësishtpër financimin e OJQ-ve të majta, sinë Europë ashtu edhe në Shtetet e

Bashkuara. Për këtë qëllim, vetë qe-veria ka nisur fushata publike memoton:”Mos lejoni që Xhorxh So-ros të qeshë i fundit”. (Ndonëseështë e vërtetë që Sorosi, kandërhyrë që Hungaria të pranojëmë shumë emigrantë, këta të funditjanë duke e përdorur këtë vend sitranzit për të shkuar në Gjermani).

Bashkimi Europian, ka qenë kri-tik ndaj Orbanit, sepse ndër arsyet etjera, për shkak të përpjekjes së tijpër të çrrënjosur atë që ai e quan“ndërhyrje e huaj”, Budapesti ka go-ditur liritë civile. OJQ-të që marrin

para nga jashtë Hungarisë, përbal-len me sfida të mëdha, duke përf-shirë edhe projektligjin e qeverisësë ashtuquajtur “Stop Sorosit”, qëimponon një taksë prej 25 për qindmbi donacionet e huaja ndaj OJQ-ve që mbështesin emigracionin.OJQ-të e cilësuara si një “kërcënimpër sigurinë kombëtare”, mund tënxirren tërësisht jashtë ligjit. Idejase në një vend njihet e drejta e sh-prehjes së lirë, nuk gjen “miq” ak-tualisht në Budapest. Parazgjedhjeve parlamentare në Hun-grari më 8 prill, Orban e mprehu to-

nin e tij populist, për të siguruar njëshumicë tjetër absolute në parla-ment.

Në lidhje me kundërshtarët e tijideologjikë që financohen nga So-ros, ai tha:Ne po luftojmë kundërnjë armiku që është ndryshe ngane. A nuk shfaqet hapur, por qën-dron i fshehur; është jo i drejtpër-drejtë, por dinak; jo i ndershëm, pormashtrues; jo kombëtar porndërkombëtar; nuk beson tek puna,por spekulon me paratë; nuk kavendlindjen e vet, por mendon sezotëron tërë botën. Kjo lloj retorike,nuk ka vend në fushën e demokra-cive liberale. Dhe kjo ndoshta nuk eshqetëson Orbanin, i cili në vitin2014, tha se donte të krijonte njështet joliberal. Hungaria ka patjetërproblemet e saj. Por procedura e ni-sur nga Parlamenti Europian, nukka të ngjarë të përmirësojë situatënatje. Neni 7 i Traktatit të Lisbonës (icili ka diktuar funksionimin e BE-sëqë nga viti 2009), i lejon Parlamen-tit Europian të nisë një procedurëkundër një shteti anëtar, që nukpërmbush kriteret mbi të cilat karënë fillimisht dakord kur u bë pje-së e unionit. Pasi nis procedura, Ko-misioni Europian heton situatën.Këshilli Europian (i cili përfaqëson

Debati ështëende me tone tëulta, pasikushdo qëguxon tëpajtohet mekëtë vendimquhet racist dhenacionalist,përfshirë ata qëkanëshqetësimelegjitime përsjelljen eqeverisëhungareze dhenë BashkiminEuropian. BE i kashpallur luftëHungarisë për tëgjitha të drejtat,dhe për të gjithaarsyet e gabuara

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

BE po mbërrin në pikën e vet të shpërbërjes Nga

Bill WIRTZ

Page 13: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

13FORUMKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

shtetet anëtare të BE), voton pa-staj nëse do t’i heqë vendit nëfjalë të drejtën e votës brenda kë-shillit. Propozimi mund të mira-tohet, vetëm nëse vendet e tjeravotojnë në favor me një shumicëprej 4/5(Hungaria nuk mund tëvotojë për veten). Fakti që ështëevokuar neni 7, tregon mosbesi-min e BE-së ndaj Hungarisë, ve-prim që vetëm sa do ta distan-cojë më shumë Budapestin ngaBrukseli. Nëse Bashkimi Euro-pian do të donte realisht të zh-dukte frikën e Hungarisë ngandërhyrjet e huaja, duke treguarse emigracioni jashtë BE-së do tëmbetet kompetencë e shteteveanëtare, mund ta bënte këtëthjesht duke e ripohuar këtë pa-rim.

Por Brukseli nuk e bën këtë,sepse është aktualisht nën pre-sion nga Italia, e cila dëshiron tëshpërndajë emigrantët në tëgjithë Europën. Kjo do t’i bëntetë ndiheshin të justifikuar hun-garezët, që besojnë në goditjen elirisë së tubimit dhe fjalës së lire,për të parandaluar ndërhyrjen ehuaj. Çfarë do të thotë kjo? Ba-shkimi Europian është në pikën epërçarjes. Emanuel Makron, pobën thirrje për reformat e tij am-bicioze të së ardhmes.

Angela Merkel gjendet nëmesin e një zenke të brendshmepolitike mbi emigracionin, që dota bëjë atë t’i rezistojë këtyrereformave. Qeveria italiane, pokërkon ndryshime të thella mbiemigracionin, dhe kërcënon tëndërpresë financimin për BE.Dhe vendet e Europës Qendrore,janë gjithnjë e më skeptike përcentralizimin e pushteteve nëBruksel. E gjitha kjo po ndodhpërkrah Brexit, i planifikuar nëmarsin e vitit të ardhshëm, dhenegociatave për pranimin e Ma-qedonisë, Malit të Zi, Shqipërisëdhe Serbisë, të cilat nuk janëende gati për t’iu bashkuarunionit, sipas vëzhguesve të vetBE-së. Në vend se të merret mekëto çështje në një mënyrë ra-cionale, dhe duke pasur parasy-sh se BE-ja thjesht mund të ketëshumë pushtet, dhe duhet tëzvogëlojë kompetencat e saj nëfusha të ndryshme, duke ri-pohuar të drejtat kombëtare,Brukseli tani po kërkon të përja-shtojë anëtarët e saj nga vendi-met e mëdha. Debati është endeme tone të ulta, pasi kushdo qëguxon të pajtohet me këtë ven-dim quhet racist dhe nacionali-st, përfshirë ata që kanë shqetë-sime legjitime për sjelljen eqeverisë hungareze dhe në Ba-shkimin Europian. BE i ka shpal-lur luftë Hungarisë për të gjithatë drejtat, dhe për të gjitha ar-syet e gabuara. Ajo mund ta fi-tojë këtë luftë, vetëm nëse i lejonshtetet anëtare të debatojnë ha-pur.

(American Conservartive)

Shenjat paralajmëruesetë një krize epike fi-nanciare, po shfaqe-shin në mënyrë të

vazhdueshme gjatë vitit 2008. Si-gurisht, për ata që po i kushtoninvëmendje të madhe. Një element?Sipas bazës së të dhënave të “Pro-Quest”, fraza “që nga Depresioni iMadh” u shfaq në gazetën Nju JorkTajms, pothuajse 2 herë më shumënë 8 muajt e parë të atij viti, nëkrahasim me 1 vit të tërë të zakon-shëm.

Në fillim të shtatorit, këto refe-renca nervoze nisën të shtohenndjeshëm, duke u shfaqur në kolo-nat e faqes së parë të gazetave. Nëmes të shtatorit katastrofashpërtheu, në mënyrë dramatikedhe në një pamje të plotë publike.Lajmet financiare u bënë kryelajmi,ngaqë qindra punonjës të bankës“Lehman Brothers” mësynë trotua-ret e Seventh Avenju në Manhatan,duke bartur orenditë e zyrave tëtyre, duke u përpjekur t’u shpjego-nin gazetarëve të etur kthesën tron-ditëse të ngjarjeve. Pse një bankëinvestimesh 158 vjeçare, një bankë eUoll Stritit, do të falimentonte? Dheçfarë do të thoshte kjo për shumicëne planetit? Vlerësimet sipërfaqëso-re nga politikëbërësit e Uashingto-nit, nuk ndihmuan në qartësimin esituatës. Sekretari i thesarit, HenkPoson, kishte deklaruar se “sistemifinanciar, mund t’i mbijetonte rë-nies së Lehman”. Me fjalë të tjera,qeveria amerikane vendosi të mosveprojë për shpëtimin e bankës,ashtu siç kishte bërë me konkur-rentët e Lehman, Merril Lynch, gji-gantin e sigurimeve American In-ternational Group (AIG) ose nëpranverën e vitit 2008, me bankën einvestimeve Bear Stearns.

Lehman, mendonin ata, nuk ish-te një bankë shumë e madhe që tëfalimentonte. Presidenti i atëher-shëm Xhorxh W.Bush, nuk kishteshpjegime. Ai mund të nxiste vetëmkurajon. “Në një periudhë afat-shkurtër, rregullimet në tregjet fi-nanciare, mund të jenë të dhimb-shme - si për njerëzit e shqetësuarpër investimet e tyre, ashtu edhepër punonjësit e kompanive tëprekura”- tha ai, duke u përpjekurtë shuajë panikun potencial nëMain Street. Privatisht, ai dukej mëpak i sigurt, duke u thënë këshill-tarëve: “Një ditë do të më duhet tëmë tregoni se si kemi përfunduarme një sistem të tillë… Nuk pobëjmë diçka të drejtë, nëse jemi tëmbërthyer tek këto opsione mjera-ne”. Dhe për shkak se sistemi ishtebërë i ndërvarur globalisht, kriza fi-nanciare amerikane u përshkallë-

zua në një kolaps ekonomik mbarë-botëror. Pra, çfarë ndodhi? Kriza fi-nanciare e vitit 2008, e patiorigjinën e vet në tregun e shtëpive,që kanë qenë ndër breza guri the-meltar simbolik i prosperitetit ame-rikan. Politika federale, e përkrahurealisht ëndrrën amerikane tëpronësisë së shtëpive që nga viti1930, kur qeveria amerikane filloi tëmbështeste tregun e pasurive të pa-tundshme. Ajo vazhdoi më tej pasLuftës së Dytë Botërore, duke uofruar veteranëve shtëpi me kreditë lira, përmes një projektligji të po-saçëm të miratuar nga qeveria.

Politikëbërësit arsyetuan, semund të shmangnin rikthimin nëkushtet e rënda të paraluftës, përde-risa territoret e pazhvilluara përrreth qyteteve mund të mbusheshinme shtëpi të reja, dhe shtëpitë e rejame pajisje të reja, dhe rrugët e rejame makina të reja. Të gjitha këtoblerje të reja, nënkuptonin punë tëreja dhe siguri për gjeneratat që dotë vinin. Dhe kjo deri vetëm gjysmëshekulli më pas, kur tregu i shtëpivepo “shpërthente”. Sipas Raportit Për-fundimtar të Komisionit Kombëtarpër Shkaqet e Krizës Ekonomike dheFinanciare të Shteteve të Bashkuara,midis viteve 2001-2007, borxhi përblerjen e banesave të reja u rrit gatipo aq sa kishte në pjesën e mbeturtë historisë së kombit. Njëherazi,çmimet e shtëpive u dyfishuan.“Ushtritë” e shitësve të pasurive tëpatundshme, u përpoqën që ame-rikanët të huazonin më shumë parapër shtëpitë - ose edhe për shtëpitëe mundshme. Shumë shitës nuk ikërkuan huamarrësve asnjë dësh-mi të të ardhurave, punës apo atëçka mund të linin si kolateral.

Pastaj shitësit u zhdukën, dukelënë një debitor të ri që mbante nëdorë çelësat e një shtëpie të re, mendonjë dyshim të zbehtë nësemarrëveshja ishte shumë e mirë përtë qenë e vërtetë. Shitësit mund t’ibënin këto marrëveshje, pa hetuaraftësinë e një huamarrësi ose vlerëne një prone, sepse huadhënësit qëpërfaqësonin nuk kishin ndër mendtë mbanin për vete barrën. Ata do t’ishisnin më tej këto tituj pronësie;bankierët do t’i “paketonin” ato nëletra me vlerë, dhe do t’ia shpërnda-nin investitorëve institucionalë tëetur për fitimet që tregu amerikan ishtëpive, kishte dhënë në mënyrëtë qëndrueshme që nga vitet 1930.Pronarët e fundit të një banese, dotë ishin shpesh mijëra kilometralarg, dhe as që ishin në dijeni të asajqë kishin blerë. Ata dinin vetëm seagjencitë e vlerësimit, u kishinthënë se prona e tyre e re ishte po aqe sigurt sa kishin qenë gjithnjë shtë-

pitë, të paktën që nga koha e Depre-sionit.

Për të parandaluar përsëritjen eDepresionit të Madh, qeveria ame-rikane i vuri bankat nën një rregul-lim të rreptë. Frenklin Ruzvelt kish-te bërë fushatë për këtë çështje sipjesë e “New Deal” të tij në vitin1932. Ai dhe partia e tij e mbajtënkëtë premtim. Në fillim, ata sigu-ruan bankat tregtare dhe depozi-tuesit nëpërmjet Korporatës Federa-le të Sigurimit të Depozitave (FDIC).Pastaj, me Aktin Bankar të vitit 1933(Akti Glas-Stigëll), ata i ndanë këtoinstitucione të reja të sigurta ngabankat e investimeve, që morën pje-së në nisma financiare më të rrezik-shme. Për dekada të tëra, një rregul-lim i tillë kufizues funksionoi.

Ky gjendje e qëndrueshme,vazhdoi deri në fund të viteve 1970,kur politikanët që shpresonin tëgjallëronin një ekonomi në stanja-cion, nxitën liberalizimin. Gjatë disadekadave, politikëbërësit u distan-cuan nga Akti Glas-Stigëll. Pjesa mëe madhe e asaj që mbeti prej tij, ushfuqizua në vitin 1999 me aktin eKongresit, që lejonte bankat emëdha tregtare, të ishin “mëma” tëinstitucioneve financiare më të vo-gla dhe më të specializuara. Këto tëfundit, kërkonin tani mënyra më tërrezikshme dhe më të ndërlikuarapër të fituar. Kongresi u garantoi njëmënyrë për ta bërë këtë në vitin2000, me Aktin e Modernizimit tëMallrave të Ardhshme, ku në thelbdy palë mund të bien privatishtdakord për çmimin e një aseti. Pornë një spirale gjithnjë e në rritje, le-trat me vlerë të shtëpive të blerahumbën vlerësimet e tyre AAA, dhebankat falimentuan. PresidentiXhorxh W.Bush ishte një republikankonservator, që së bashku me shu-micën e të emëruarve të tij, besontetek virtytet e liberalizimit.

Por me një krizën që përfshiu si-stemin, Bush dhe “ushtarët” e tij,veçanërisht Sekretari i Thesarit Pol-son dhe kreu i Rezervës Federale BenBernanke, vendosën të mos rrininduarkryq. Megjithëse nuk i kërkohejnga ligji për të shpëtuar Bear, Fannieose Freddie, ata e bënë këtë për tëshmangur katastrofën. Fundjavën e13-14 shtatorit të vitit 2008, Lehmanu rrënua përfundimisht, me ndosh-ta dhjetëra miliardë dollarë asete tëmbivlerësuara në bilancet e saj.Çdokush që zotëronte ende letratme vlerë të Lehmanit, me supozi-min se qeveria do ta shpëtonte, do tëgënjente veten. (bota.al)

(Eric Rauchway është autor i disa librave mbi historinë

amerikane, përfshirë “Lufta e dimrit dhe krijuesit e parave”)

Kriza financiare e 2008-ës:Ku shkuan gjithë ato para? Nga

Eric RAUCHWAY

Kongresi ugarantoi njëmënyrë për tabërë këtë në vitin2000, me Aktin eModernizimit tëMallrave tëArdhshme, ku nëthelb dy palëmund të bienprivatisht dakordpër çmimin e njëaseti. Por në njëspirale gjithnjë enë rritje, letratme vlerë tështëpive të blerahumbënvlerësimet e tyreAAA, dhe bankatfalimentuan.PresidentiXhorxh W.Bushishte njërepublikankonservator, qësë bashku meshumicën e tëemëruarve të tij,besonte tekvirtytet eliberalizimit

Page 14: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

14 PRESSKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Në fillim të muajit korrik, Tere-za Mej e mblodhi kabinetin e sajnë ‘Chequers’, rezidencën e krye-ministrit britanik, 40 milje larg ngaDauning Strit, ku Uinston Çërçillshpëtoi dikur nga sulmi ajror gjer-man mbi Londër, për të planifikuarluftën kundër nazistëve, dhe përtë parë Vëllezërit Marks.

Ata gjendeshin atje për të di-skutuar kushtet mbi të cilatMbretëria e Bashkuar do të lar-gohet nga Bashkimi Euro-pian:çështje komplekse dhe kon-testuese që e kanë ndarë vendin,veçanërisht konservatorët e zonjësMej, dhe jo më pak ministra të saj.

Ajo dëshironte t’i jepte fundkëtyre grindjeve, dhe në fakt u kuj-toi ministrave atë që LordiMelbërn, kryeministri i parë iMbretëreshës Viktoria, i tha më1830ë-n kabinetit të tij:”Nuk ështëshumë e rëndësishme ajo që the-mi, por mendoj se të gjithë duhettë themi të njëjtën gjë!”.

Për të zbehur kundërshtitë, mi-nistrat që shkuan në Chequers,gjetën në sallë një pirg letrash menumrat e kompanive lokale tëshërbimit taksi, një kujtesë joshumë elegante se nëse ata zgjidh-nin të jepnin dorëheqjen, nuk do tëkishin më në dispozocion limuzi-nat e rehatshme qeveritare, për t’ukthyer në shtëpi.

Presioni duket se funksionoi.Mbrëmjen e së premtes, u arrit njëkompromis i njohur si “PlaniCheckers” – që propozonte plot op-timizëm se Mbretëria e Bashkuardo të mund të qëndrojë në njëzonë të tregtisë së lirë me BE-në,për mallrat industrialë dhe bujqë-sore – ndërsa Ministri i Jashtëm,Boris Xhonson, e sulmoi ashpërkryeministren.

Por Mej u nxitua të shpallte fi-toren. Të dielën, Dejvid Dejvis, mi-nistri përgjegjës për Brexit, dhadorëheqjen duke thënë se “PlaniCheckers”, ishte shumë i favorshëmpër Brukselin. Pastaj të hënën,edhe Xhonson njoftoi dorëheqjene tij. Pra, ajo që duhej të zbustedallimet brenda partisë, vetëm sai vuri më në dukje ato.

Mej përballet tani me Konfe-rencën e Partisë Konservatore nëfillim të tetorit, e cila, nëse Che-quers është ndonjë llojudhërrëfyesi, mëton të jetë njëtejet helmuese. Kjo konferencë, dotë pasohet dy javë më vonë nga sa-miti i BE-së në Bruksel për të rënëdakord mbi kushtet përfundimta-re, nëse do të ketë ndonjë marrëve-

shje, për largimin zyrtar të Mbretë-risë së Bashkuar nga Bashkimi Eu-ropian më 29 mars, ditën e Brexit.

Në Angli, kishte shumë arsyese përse njerëzit kishin nisur tëmos pëlqenin “Europën”, nga kse-nofobia, tek një kritikë e ndersh-me ndaj BE-së, si një kartel i kor-ruptuar. Liberalët, shpërfillin kollajnjerëz e klasës punëtore, të cilëtkanë ankthe të kuptueshme në njëepokë të industrive tradicionale tëndryshuara, dhe pagave që po nukrriten më.

Por, si pasojë e takimit në Che-quers, Brexit ka ofruar sërish njëmundësi për manovra politike, osepër shfaqjen hapur të ambicieve.Çështja e “Europës”, ka trazuaerkonservatorët për shumë vite, dhejo vetëm ata. Si kryeministër në vi-tin 1975, Harold Uilson u rrënua sipasojë e përçarjes mbi Europënbrenda Partisë Laburiste. Ai tentoizgjidhjen e problemit duke mbaj-tur një referendum, i pari në vend,për vijimin e anëtarësimit në BE.

Uilson korri një fitore dërrmue-se, 67 për qind pro dhe 33 kundër.Tridhjetë vjet më vonë, Toni Blerarriti një marrëveshje korruptiveprivate me eurofobikun RupertMurdok, dhe me tmerrin e mbë-shtetësve të tij më të afërt, premtoinjë referendum mbi Kushtetutën ere Evropiane.

Në këmbim, ai garantoi mbë-shtetjen e tabloidit të njohur tëMurdok, “The Sun”, në zgjedhjet epërgjithshme që u mbajtën nëpranverën e ardhshme të vitit2005. Pasi fitoi zgjedhjet, Bler eharroi çështjen e referendumit.

Kur Dejvid Kameron u bë kryemi-nistër në vitin 2010, ai u përball meproblemin e tij të “Europës”.

Deputetët e tij konservatorë,përfshinin një pakicë të zhurmsh-me që ishte armike e hapur e Ba-shkimit Evropian. Për 5 vjet, aiudhëhoqi një qeveri të konserva-torëve në koalicion me liberalëtdemokratë, duke iu kërkuar kri-tikëve të tij të krahut të djathtë, të“ndalnin sulmet ndaj Europës”.

Pastaj në zgjedhjet e vitit 2015,ai fitoi një shumicë të drejtpër-drejtë parlamentare, gjë që para-doksalisht e dobësoi pozitën etij:Ai nuk mund të përdorte më li-beral demokratët, për të mbajturnën fre nxitësit e Brexit në partinëe tij. Si pjesë e përpjekjes së tij për“modernizimin” e partisë, Kame-ron paraqiti një projektligj për leji-min e martesës së personave të tënjëjtit seks, pavarësisht pakënaqë-sisë së thellë të shumë prej depu-tetëve të tij, që në fund të fundit,quhen konservatorë.

Premtimi i një referenduminga Kameron për qëndrimin osejo në BE, u ofrua për të qetësuarmbështetësit e krahut të djathtë.Në mungesë të mashtrimit si ai iUilson, apo paturpësisë së Blerit,Kameron shpresonte se nuk do t’ipërmbahej premtimit të tij për re-ferendum, ose se do të fitonteopsioni i qëndrimit në union.

Pavarësisht pretendimeve tëgënjeshtërta të mbështetësve tëBrexit, se Anglia i kishte të gjithakartat në rregull, u bë gjithnjë emë e qartë se është BE-ja ajo që ijep tonin bisedimeve.

Shtetet anëtare të BE-së, nukkanë pse t’i japin britanikëve ku-shte të preferuara të tregtisë, ose tëdrejtën e banimit për qytetarët bri-tanikë. E pse duhet ta bëjnë këtë?

Cilado qoftë analiza ekono-mike, udhëheqësit europianë kanëarsye shumë të mira politike, për tëkërkuar një divorc të keq, që e bënBrexit-in të dhimbshëm për An-glinë, dhe një paralajmërim tëtmerrshëm ndaj partive të tyre eu-rofobike – Alternativa për Gjerma-ninë, dhe Frontin Nacional nëFrancë, mbi pasojat e lëkundjes së“anijes” europiane.

Tani po shohim zbehjen e besi-mit të pabazë të mbështetësve tëBrexit. Xhejkob Ris-Mog, një de-putet konservator dhe financier ipasur, është një lider i angazhuar,që ka orkestruar një letër të për-bashkët të më shumë se 60 depu-tetëve të partisë së tij, duke u thënëatyre “Chuck Checkers”.

Ndërkohë, ai thotë se përfiti-met nga Brexit nuk mund të jenëtë dukshme pa kaluar 50 vjet,ndërsa ‘Somerset Capital Manage-ment’, fondacioni që e bëri atë tëpasur, ka zhvendosur një pjesë tëveprimtarisë së tij në një off-shorenë Dublin, ku mund të vazhdojëtë gëzojë përfitimet nga tregu ivetëm i BE-së.

E gjitha kjo përkeqëson pozi-tat e Tereza Mejit. Edhe nëse ajodo të ketë kryeministre deri në“Brexit Day”, nuk ka gjasa të vazh-dojë në këtë detyrë edhe përshumë kohë. Ajo është tani nëdetyrë, por jo në pushtet, pa auto-ritet dhe respekt nga ministrat dhe

deputetët e saj, si dhe shumica eelektoratit.

Nëse ajo do të qëndrojë edhepër disa kohë, kjo do të ndodhë përshkak se konservatorët janë të pri-rur për një garë të egër të brendsh-me për udhëheqjen e partisë. Por,nëse Europa do të shkatërrojë po-zitat e zonjës Mej, ajo s’do të jetëviktima e saj e parë. Çështja e Eu-ropës, e çoi Margaret Theçërindrejt akteve të çmendura, gjr qëpastaj çoi në rënien e saj, dhe dëbi-min brutal nga deputetët e saj më1990-ën.

Askush, më së paku Mej, nuk edi se çfarë do të sjellë Brexit:njëepokë e re të artë të prosperitetit,apo ndaljen e punës nga industriabritanike, për shkak të radhëve tëgjata dhjetëra kilometrike të ka-mionëve që qëndrojnë jashtë por-tit të Kalesë në Francë. Tashmë,‘Plani Chequers’ po shpërbëhet.

“Ne kemi hyrë në betejë, meflamurin e bardhë që valëvitet mbitankun tonë të parë që i prin ko-lonës”- shkroi Boris Xhonson mbiplanin e zonjës Mej në fillim të sh-tatorit, dhe tani është formuar njëkonsensus, sipas së cilit parlamen-ti nuk ka gjasa ta miratojë atë.

Nëse askush nuk i dha një vë-mendje serioze të ardhmes përpa-ra referendumit, tani po shohim selargimi nga BE-së është njëllojsikur të hidhedh nga një dritare nëlartësi, jo të sigurt nëse ajo qëshihet poshtë është një shtrat ibutë me pupla apo copa shkëm-binjsh. Shumë shpejt, ne mund tëmësojmë realitetin e hidhur të njëBrexit-i të ashpër.

“NEWREPUBLIC”Nëse askush nuk i dha njëvëmendje serioze tëardhmes përparareferendumit, tani poshohim se largimi ngaBE-së është njëlloj sikurtë hidhedh nga njëdritare në lartësi, jo tësigurt nëse ajo që shihetposhtë është një shtrat ibutë me pupla apo copashkëmbinjsh

Si u shndërrua Brexit-i,në një cirk politik

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Page 15: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

15RAJON/GLOBIKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Kryeministrja e Zelandës së Re,Jacinda Ardem, ka tërhequr vë-mendjen e opinionit, pasi nëmbrëmjen solemne në selinë e Kom-beve të Bashkuara në New York, u pa-raqit bashkë me foshnjën e saj tremuajshe Neve Te Aroha. Në prag tësesionit të rregullt të 73-të të Asam-blesë së Përgjithshme të Kombeve tëBashkuara në New York, u mbajt Sa-miti i Paqes, kushtuar 100 vjetorit tëlindjes së ish liderit të Afrikës së Jugut,Nelson Mandela.

Vëmendjen më të madhe nëmbrëmjen në fjalë, e tërhoqi shefja eqeverisë së Zelandës së Re, Ardem, e

cila gjatë gjithë kohës, mbante nëduar beben tre muajshe. E përdit-shmja “Herald“, shkruan se bashkë-shorti i kryeministres, Clarke Gayford,i pranishëm në mbrëmjen, publikoinë Twitter akreditimin me të cilin be-bes i është lejuar prania në event.

Akreditimi ka qenë i titulluar“Bebja e Parë e Zelandës së Re”. “Përfat të keq, nuk munda t'i fotografojfytyrat e befasuara të anëtarëve të de-legacionit japonez kur hynë nëdhomën ku po bënin ndërrimin epampersit”, shkroi Gayford. Kryemi-nistrja Ardem, pritet t'i adresohetAsamblesë së Përgjithshme të OKB-së më 27 shtator dhe nuk do të ishteaspak surprizë nëse sërish shfaqet nëshoqërinë e "bebes së parë të Ze-landës së Re".

Një nga rajonet më të varfra të Serbisë,Presheva në vitin 2001 ka pasur një konflikttë shkurtër kur një grup gueril shqiptarësh tëarmatosur kërkonin që të bashkoheshin meKosovën fqinje. Në vitin 2008, Kosova shpal-li pavarësinë, por Serbia ende nuk e ka pra-nuar këtë, shkruan AFP, transmetonKoha.net. Por, këtë verë, presidenti i KosovësHashim Thaçi dhe ai i Serbisë, AleksandarVuçiq, hapën temën e “korrigjimit të kufirit”për të zgjidhur problemet shumëvjeçaremes këtyre dy vendeve. Së fundmi, në mediaka qarkulluar lajmi i një shkëmbimi të veriuttë Kosovës - i banuar kryesisht nga serbët[Mitrovica e veriut], me luginën e Preshevës- një zonë jugore e Serbisë e banuar kryesishtnga shqiptarë.

Prej gjithsej 75.000 banorë në këtë lu-ginë, 60.000 besohet se janë shqiptarë edhepse ata bojkotojnë regjistrimet për popullsitë organizuara nga Beogradi.

Armët tani janë heshtur. Por e vendosurnë mes të Serbisë, Maqedonisë dhe Kosovës- Lugina mbetet e goditur nga papunësia elartë dhe e monitoruar nga shërbimet serbetë sigurisë. Edhe pse nuk ka figura zyrtare, nëkëtë luginë operojnë qindra ushtarë dhe po-licë. Kompanitë e mëdha nga ish-Jugosllaviatashmë janë zhdukur, siç ishte fabrika e pla-stikës “7 Korriku”, fabrika e shtypshkronjës“Grafofleks”, kompania tregtare “Buduçno-st” dhe një fabrikë për paketimin e duhanit.Sipas shifrave zyrtare të tanishme, në lu-ginën e Preshevës papunësia është rreth 70për qind.

EKSODIFasadat e shkatërruara të Preshevës dësh-

mojnë mjerimin. Paga mesatare mujoremezi arrin në 100 euro. Në qytetin tjetër tëluginës, Bujanoc, ku kompania e ujit mine-ral “Heba” ofron punë, paga mesatare është200 euro - përgjysmë më pak sa është mesa-tarja e pagës mujore në tërë Serbinë. “Paperspektivën për punë, të gjithë do të për-fundojmë duke u larguar”, ka thënë për AFPJonuz Kamberi, 24 vjeçar, përcjell Koha.net.Metalpunuesi i papunë nuk kishte për tëthënë shumë në lidhje me shkëmbimin eterritoreve. “Megjithatë, ata nuk do të pyesinpër mendimin tim”, tha ai.

Një shkëmbim territori do të ishte “bu-dallallëk”, tha Bratislav Trajkoviq, serbi 64vjeç nga fshati multietnik i Reljanit. “Çfarënë të vërtetë na duhet është puna. Dhe tëgjithë (serbët dhe shqiptarët) mendojnënjëjtë”, ka thënë Trajkoviq, një nëpunës civil.Të dyja palët janë nën presion nga Brukselipër të arritur një marrëveshje. Serbia ështëduke negociuar për t’iu bashkuar Bashki-mit Europian. Kosova dëshiron të hapë bise-dimet për anëtarësim me bllokun dhe poashtu t’i bashkohet Kombeve të Bashkuara.Në fshatin Slavujevac, të gjithë, 500 banorë,janë serbë. Stojan Nedeljkoviq, 55 vjeç, kathënë se beson që një linjë e re kufitare “nukdo të zgjidhë problemet, as për serbët e aspër shqiptarët”. “Shqetësimi kryesor është senjerëzit nuk kanë mjete për të jetuar”, shtoiNedeljkoviq, një baba i papunësuar i pesëvajzave, shkruan AFP.

FABRIKA DO TË NDRYSHOJË GJITHÇKA“Një fabrikë do të ndryshonte gjithçka”,

tha shoku i tij Nenad Gjorgjeviq, metalpu-nuesi 55 vjeç. Por nëse nuk ndryshona asgjë“të gjithë fëmijët do të largohen”, shtoiGjorgjeviq, i cili punon në një fabrikë qëdrejtohet nga një shqiptar.

“Nga 130 shtëpi në Slavujevac, rreth 40prej tyre janë bosh ndërsa në të tjera je-tojnë kryesisht pleqtë”, tha ai. Armend Aliu,zëvendës-kryetar i komunës së Preshevës,40 vjeç, tha se shteti serb “injoroi kërkesate thjeshta” të tilla si një zonë industrialepër të tërhequr investitorë, një kalim të rikufitar me Maqedoninë dhe një libratshkollorë në gjuhën shqipe. Mosveprimi iBeogradit mund të nxisë aspiratat nacio-naliste, tha Aliu.

Por, ndjenjat kombëtare vështirë që i lëFadili, një shqiptar mbi të 60-tat, i cili erdhinë Bujanoc për të bërë pazar. “Pensioni imnë Serbi është 300 euro dhe më kanë thënëse në Kosovë do të jetë rreth 50 euro”, kathënë Fadili, i cili nuk ka dashur ta zbulojëmbiemrin e tij.

Rreth 100 kilometra në veriperëndim,në Kosovë, Nazmi Aliu, një zjarrfikës i pen-sionuar 71 vjeç, po ashtu ka frikë se lëvizja ekufirit do ta vendosë atë nën sundimin eBeogradit. Aliu jeton në Suhodoll, një fshatshqiptar në rajonin e Mitrovicës veriore.Enklava kryesisht serbe ka një gjë të përba-shkët me Preshevën: varfërinë e rëndë, shk-ruan AFP. “Investimi i madh në sektorin pri-vat po mungon në rajon”, sipas raportit përekonomi të bërë në vitin 2015 nga InstitutiRiinvest.

“Ndihma e vlefshme vjen kryesisht ngadonatorët ndërkombëtarë dhe agjencitëqeveritare”, shkruan AFP. Adnan Jusufi, 42vjeçari i papunë, ka thënë se shkëmbimi iterritoreve do ta përkeqësonte situatënmë shumë. Ai dyshon se Serbia do të tre-gojë më shumë shqetësim për shqiptarëtnë Mitrovicën veriore.Shqiptarët nga Mi-trovica veriore “nuk kanë punë, nuk kanëshkolla” dhe varen nga “kujdesi qeveritar”,ka thënë ai.

JETËS SË ASHPËR NË PRESHEVË I SHTOHET EDHE NJË PROBLEM

Shqetësimi për kufirinNë luginën kufitare të Preshevës, as shqiptarët e as serbëtnuk i kushtojnë shumë vëmendje temës për ndryshimin ekufirit mes Kosovës dhe Serbisë - ata janë shumë të zënë nëpërpjekjen për të zhvilluar një jetesë normale. Kështu efillon shkrimin agjencia franceze e lajmeve, AFP, përluginën e Preshevës dhe për temën e korrigjimit të kufiritmidis Kosovës dhe Serbisë. Në vijim po ju sjellim shkrimine plotë të AFP-së

Kryeministrjame foshnjëntre muajshe në OKBAkreditimi përfoshnjën ekryeministres JacindaArdem ka qenë ititulluar “Bebja e Parë e Zelandës së Re”

Page 16: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

16 DOSSIERKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Nga Qerim LITA

(vijon nga numri i kaluar)Kërkesave të komunistëve jugo-

sllav iu përgjigj personalisht EnverHoxha, i cili në qershor të vitit 1944u shkruante se udhëheqja e FNÇ-Sh-së dhe personalisht ai, në tërësipajtoheshin që zhvillimet ushta-rake kundër forcave nacionaliste sh-qiptare: “në sektorët e Dibrës, Pe-shkopisë, Librazhdit, Strugës,Kiçevës (Kërçovës - Q. L.), Gostivaritdhe Tetovës” të ishin të kombinua-ra. “Kemi bindjen - shkruanteHoxha - se ndërmarrjet e përba-shkëta do të japin rezultate të mira,do t’i japin nji hov të ri luftës në atësektor, do të mobilizojnë popullin eatyre krahinave rreth frontit nacio-nal çlirimtar të Jugosllavisë dhe tëShqipërisë dhe këto veprime të për-bashkëta do të kenë reperkusionetë thella në Kosovë, ku do të hapenperspektiva lufte të gjëra dhe pjesë-marrje më aktive në luftë të popuj-ve të Kosovës në frontin nacionalçlirimtar tuajin dhe në ushtrinë Glo-rioze të popujve të Jugosllavisë eudhëhequr me aq brio prej koman-dantit t’uaj të madh MareshalitTito”.

Menjëherë pas kësaj letre, pa-sojnë urimet e përzemërta si ngaShP i LNÇM-së, po ashtu edhe ngavetë Tito, drejtuar Enver Hoxhës. Nëletrën përshëndetëse, që ShP iLNÇM-së ia dërgoi Hoxhës, veç tje-rash thuhej: “Ne krenohemi dhe iaurojmë emrimin Komandantë Su-premë, dhe gradën Gjeneral -kolo-nelë shokut Enver Hoxha, dhe i dë-shirojmë sukses në luftën heroikeqë po e zhvillon populli shqiptarëdhe ushtria e saj heroike LNÇ nënudhëheqjen e djemve më të mirëtë popullit Shqiptarë...”. Ndërsa,Tito, në letër, fillimisht shprehte“krenarinë e admirimin për luftënkëmbëngulëse dhe të pakursyer tëpatriotëve shqiptarë për lirinëkombëtare kundër okupatorëve fa-shistë dhe veglave të tyre..”, për tëvazhduar: “Ndërmjet vllazërimitme armë lindi dashurija e madhemidis popujve të Jugosllavisë dheforcave çlirimtare të Shqipërisë...”.

Duhet theksuar se operacionete përbashkëta të njësive komuni-ste jugosllav-shqiptare, në krahinëne Dibrës, nuk kishin për synimluftën kundër gjermanëve, porasgjësimin e njësive kreshnike,përkatësisht vullnetare shqiptare,që etiketoheshin si “forca reaksio-nare”. Këtë e shohim në urdhër-ve-primin e lëshuar më 3 korrik 1943nga komandanti i Divizionit të I,Dali Ndreu, i cili parashihte: sulmindhe asgjësimin e forcave zogiste,përkatësisht, nacionaliste nënudhëheqjen e Hysni Demës, IsmailDemës, Uke Camit etj, duke i godi-tur të njëjtat nga të tri anët

nëpërmjet njësive të Divizionit ISulmuese të FNÇSh-së. E. Hoxha nëcilësinë e komandantit të përgjith-shëm të UNÇ-së, më 6 korrik urdhë-roi Divizionin I: “....Krerët e Dibrës tëgoditen me ashpërsi sikur Bazi”(Abaz Kupi -Q.L.). Menjëherë bata-lioni partizan i Dibrës nën ko-mandën e Esat Ndreut me mbësh-tetje edhe të Faik Shehut, po atë ditësulmoi forcat nacionaliste e ato tëgjandarmërisë shqiptare të Home-shit e të Peshkopisë dhe i morënkëto qendra, ndërsa forcat e gjan-darmërisë, mbas një qëndrese tëvogël u larguan duke lënë mjaft tëvrarë e të plagosur. Ndërmjet tëvrarëve e të plagosurve ishte edhekomandanti i xhandarmërisë së Di-brës së Madhe, Myftar Kaloshi.

Duhet theksuar, se Peshkopiaherë merrej nga njëra palë e herënga pala tjetër. Kështu më 13 kor-riok ajo u morr nga njësitë partiza-ne, ndërsa 2 ditë më vonë, përkatë-sisht më 13 korrik njësitë partizanepas një kundërsulmi të shpejtë nganjësitë e Halil Alisë, Hysni Demësetj, u detyruan të tërhiqen nga qyte-ti, për t’u vendos në Fushë Alie.Lidhur me zhvillimet luftarake nëkrahinën e Dibrës, Dali Ndreu, nëletrën drejtuar Milladin Popoviqit

dhe Enver Hoxhës, vinte në pah re-zistencën e madhe që hasën nganjësitë nacionaliste shqiptare:“Vetëm kalimi i ynë në Veri tëShkumbinit, - shkruante D. Ndreu -ka qenë një sukses, çdo qendresë ereaksionit asht shpartallue. Por nukkemi mundun që ta detyrojmë nënjë luftim me stil të gjanë që tëmundshim të kishim nji sukses metë vërtetë ushtarak. Reaksionarëtjanë tërhekë dhe largue mbas njipërpjekje të vogël. Asnji nga shta-bet e këtyne nuk kemi mundun t’izhdukim, t’i zajmë ose t’i vrasim(vetëm Miftar Kaloshin). Reaksionindër këto vende mbetet akoma dheme largimin tonë, ngjallet dhe rior-ganizohet prap. Në Dibër po gjejmëqëndresë dhe nga populli, i cili nëshumë vende ka qenë besëlidhunpër mos me lanë me kalue forcattona...”.

Përderisa në Dibër të Poshtme,zhvilloheshin luftime të ashpra mi-dis njësive nacionaliste shqiptaredhe të FNÇSh-së, në anën tjetër, ShKi LNÇJ-së për Maqedoni, urdhëroinjësitë e Brigadës I maqedonasedhe Brigadës I kosovare, që më datë19 korrik 1944 të sulmojnë qytetin eDibrës. Mirëpo, pas luftimeve tëpërgjakshme, të cilat zgjatën plot

katër orë, njësitë vullnetare shqipta-re të ndihmuar edhe nga xhan-darmëria arritën ta përballojnë sul-min, dhe pas një kundërsulmi tëshpejtë e detyruan armikun tëtërhiqet në drejtim të Karaormanit.Sulmi i njësive pushtuese jugoslla-ve ndaj Dibrës së Madhe, siç pohonC. Uzunovski, erdhi në momentinkur në Peshkopi zhvilloheshin lufti-me të ashpra midis njësive kresh-nike shqiptare dhe njësive të Divi-zionit të I të LNÇM-së:

“...Akoma deri sa nuk ishin ven-dosur lidhjet me Divizionin e I, -shkruante Uzunovski - kemidëgjuar se....ballistët sulmuan Pe-shkopinë, ku ishte Divizioni. Për t’idhënë nji ndihmë vëllezërore, neveu dhamë urdhër njësive tona që tësulmonin Dibrën...”. Marrja e Dibrëspër udhëheqjen komuniste jugosl-lave ishte me interes të veçantë, përarsye se ata planifikonin që me pu-shtimin e kësaj krahine e më pasedhe të krahinës së Lumës, do tëhapej korridori për depërtimin enjësive të tyre në Kosovë. Prefekti iKukësit, Rrok Perrolli, më 29 korrik1944, i raportonte MPB-së për disapërpjekje të çetave komuniste përt’u futur në territorin e atij qarku:

“Mbas shpartallimit të çetave

komuniste në Peshkopi e rrethe -thuhej në raport - ato kanë bërëpërpjekje të futen në Qarkun e kësajprefekture, nga ana e Kalasë sëDodës, me masat e marruna meKompaninë Shëtitëse, të cilën ekemi pasë dërgue për çdo eventua-litet në kufirin Lumë-Peshkopi dheme nji shumicë vullnetarësh derimë 500 vetë të mbledhun nga ana eOsman Litës, mbasi ka hye në bje-shkë te stanet e Osman Litës, të cilatkanë dashtë t’i djegin, por mbasikanë pa fuqi aty...., çeta komunisteqë ishte e kryesueme prej Haxhi Lle-shit dhe Abedin Shehit, kanë këthyeprap në rajonin e Peshkopisë, nëBjeshkën Gram dhe nga këndejkanë marrë drejtim për në kufirinBullgar...”.

Dështimet e njëpasnjëshëm tëforcave të koalicionit komunist përmarrjen e krahinës së Dibrës e tëLumës, i shtynë udhëheqjet aleatejugosllavo-shqiptare për hartimine një strategjie të re. Për këtë qëllim,ata krijuan shtabin e përbashkëtoperativ në përbërje: Video Smilev-ski - Bato (një shqiptar ortodoks imaqedonizuar nga Reka e Epërme),Petar Brajoviq të cilët përfaqësoninShK të LNÇJ-së për Maqedoni, ndër-sa ShK të UNÇ-së e përfaqësoninDali Ndreu dhe Mehmet Shehu.Pasi u bënë të gjitha parapërga-titjen e nevojshme, më 1 gusht 1944,njësitë e koalicionit në kuadër të sëcilës u përfshinë: Brigada e I, IV dheV shqiptare, Brigada I maqedonasedhe Brigada I kosovare, sulmuan së-rish Dibrën e Madhe, mirëpo pandonjë sukses, për arsye se ata ha-sën në një rezistencë të fuqishmenga njësitë nacionaliste e të xhan-darmërisë shqiptare. Menjëherëpas këtij dështimi, reagoi pala ju-gosllave, e cila më 15 gusht përmesnjë letre të nënshkruar nga PetarBrajoviq dhe Mito Milkoviq, shpreh-te pakënaqësinë e sjelljes së njësiveshqiptare pas dështimit përmarrjen e qytetit të Dibrës:

“Bashkëpunimi që duhej tëkrijohej ndërmjet forcave tona dhenjësive të brigadave tuaja - thuhejnë letër - në sektorin e Dibrës, nukka qenë ashtu siç u parashikua dhee propozuar nga ana e shokut Ko-mandant Enver Hoxhës. Pas sulmitpa sukses në qytetin e Dibrës,megjithëse ishte e parashikuar ngashtabi operativ i përbashkët, tërhe-qja e të gjitha forcave në drejtim tëKaraormanit - kjo gja nuk u bë, meqenë se forcat tona mbeten tëveçuara, duke përballuar ofensivëne madhe të armikut dhe duke paturbashkërisht 70 të plagosur. E sho-

DIBRA E MADHE GJATË LUFTËS SË DYTË BOTËRORE (5)

Pushkatimi pa gjyq inacionalistëve shqiptarë

Tërheqja, përkatësisht, bashkangjitja e një pjese të njësive nacionalisteshqiptare me njësitë e LNÇ-së, si dhe tërheqja e gjermanëve (1 shtator1944), mundësoi që në Dibër të Madhe me 2 shtator të futen njësitëpartizane jugosllavo-shqiptare pa asnjë rezistencë. Menjëherë pas kësaju vendos pushteti ushtarak jugosllav, i cili në emër të “grumbullimit tëarmëve”, si dhe në emër të “zbulimit të ballistëve”, arrestoi me dhjetëraveprimtarë të shquar shqiptar nga ky qytet me rrethinë, një pjesë e tëcilëve u pushkatuan pa asnjë proces gjyqësor

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Page 17: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

17DOSSIERKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

fim të arsyeshme që të vazhdojmëpunën e përbashkët për t’u arrijturajo që është parashikuar edhe ngaana e juaj...”.

Për rrjedhojë, komandanti i Di-vizionit I, Dali Ndreu, më 17 gushtlëshoi një Urdhëresë deri te Shtabii Brigadës V Sulmuese shqiptare,me këtë përmbajtje:

“Në lidhje me informatat na je-pni për mbi vendosjen e armikut nëqytetin e Dibrës, mbasi kemi ndër-mend që të bëhen një veprim ikombinuem i forcave t’ona dhe tëatyre Maqedhonase si dhe në ba-shkëpunim edhe me aviacioninaleat kundra qytetit të Dibrësduhet: Të merrni informata të si-gurta mbi vendosjen ekzakte të for-cave gjermane....Sa forca xhandarë-sh dhe mercenarësh ndodhen nëqytetin e Dibrës. Të studiohen cilatjanë pozitat më të përshtatshme tëcilat mund të lejojnë ma me lehtë-si sulmin dhe mbritjen e pozitavet’armikut. Në këtë studim duhet membajt parasysh se në dy sulmet epara qi janë ba qytetit armiku ashtthye nga pozitat që ka pasë zënë ja-shta qytetit në mal dhe qe ska qenëi mundur likuidimi i tyre pse atjekanë pasë mjaft municion dhe stu-dime. Prandaj duhet të studiohetqë të mos lajm që forcat armike tëthyera nga mali të tërhiqen për t’ubashku me forcat e tjera në kazer-ma por të ndahen pse mandejmund të likuidohen ma me lehtësiveç eveç. Për këtë qëllim kemi urdh-nue dhe artilerinë e Brigadës së I qëtë vihet në dizpozionin t’uej...”.

Ndërkohë, luftime të ashpra mi-dis njësive partizane dhe atyre na-cionaliste shqiptare u zhvilluan nëFushë Alie dhe fshatrave përreth.Beteja më e përgjakshme u zhvilluanë fshatin Sinë, e cila zgjati plot dyditë e dy net, ku pati shumë të vrarëe të plagosur nga ana e të dy palëve.Pas tërheqjes së forcave nacionali-ste të cilave u prinin Halil Alia dheSelim Kaloshi, njësitë e Brigadës sëIV e të V partizane shqiptare dogjënthuajse të gjitha shtëpitë e fshatra-ve Sinë dhe Fushë Alie. “Në katun-din Sinë - njoftonte zv. komisari iBrigadës V, Manush Myftiu - udogjën pa asnjë arsye shtëpitë e ka-tundit, vetëm për hakmarrje tëshokëve të vrarë...Qëndrimi ipërgjegjasve ushtarakë ka qenëshumë i keq, gjë që ka inkurajuarpartizanët për të shkatërruar ako-ma ma keq, çfarë kishte mbetur ngazjarri..”. Sjelljen brutale të njësivepartizane shqiptare, ndaj banorë-ve shqiptarë të kësaj zone të Dibrës,më së miri përshkruhet nga njërindër drejtuesit kryesor të LNÇ-së nëkrahinën e Dibrës, Sulë Baholli:

“...Mandej forcat e bashkuara tëBrigadës IV e V mësynë fushë Aliaj-n dhe i vunë zjarrin kullës së HalilAlisë, por vranë edhe dogjën edhenjerëz të pafajshëm...U dogjën tëgjitha sahtëpitë e fshatit Fushëa-liaj, në vend që të digjeshin vetëmshtëpitë e reaksionarëve të sh-quar...”.

Thyemja e parisë nacionalistenë Sinë e Fushëalie, e cila siç u thamë lartë u përcoll me një sjellje tejetkriminale të njësiive partizane sh-

qiptare si ndaj popullsisë civile poashtu edhe ndaj pronave të tyre, eshtynë një pjesë të parisë naciona-liste të zhvillojnë negociata meudhëheqësit e UNÇSh-së e të UNÇJ-së. Kështu Dan Kaloshi, së shpejti ukyç në radhët e UNÇSh-së. Më 22gusht, Dali Ndreu i shkruante ko-mandantit të Brigadës I, ShefeqetPeqit: “Siç u është theksuar edheherë të tjera duhet t’i jepet randësiçështjes së mobilizimit të DivizionitI. Prandaj jepni Dan Kaloshit njëkompani, mbasi ai ka mundësi mo-bilizimi e ka premtuar, dhe t’ia fillojme një herë mobilizimit për Bri-gadën e V”.

Ngjashëm sikurse me Dan Ka-loshin, u veprua edhe me Cen Elezindhe djalin e tij Xhelal Ndreun. Përkyçjen e këtij të fundit në njësitëpartizane, njoftohemi nga letra eMehmet Shehut dërguar ShefqetPeçit: “...Xhelal Ndreu erdhi dhe bi-seduam gjerë e gjatë me të. Bëmëdakord që të shkojë si partizan ithjeshtë në Brigadën e I por për disaditë e dërguam në Reç e Dardhë përtë përfituar nga influenca e tij mekryerjen e mobilizimit e pastajmenjëherë do të shkoj në Bri-gadë...”.

Bisedime të ngjashme u zhvil-luan edhe në Dibër të Madhe dhenë Strugë, midis Uke Camit, MuratLabënishtit dhe Esad Dokës si për-faqësues të nacionalistëve shqiptardhe Video Smilevski - Bato i cili për-faqësonte ShK të LNÇJ-së për Maqe-doni. Burimet e kohës vënë nëdukje se në këto bisedime, është ar-ritur marrëveshja gojore, sipas sëcilës, Uke Cami, të mos u kundër-vihet sulmeve të njësive partizanepër marrjen e Dibrës, ndërsa Labë-nishti dhe Doko, t’i bashkojnë forcate tyre me forcat partizane, por mekusht që “Struga me rrethinë pasçlirimit t’i takojnë Shqipërisë”. Mëvonë do ta shohim Esat Dokon nëaradhat e forcave komuniste,përkatësisht, ai me grupin e tij do t’’ibashkëngjitet Brigadës IV shqipta-re dhe u angazhua në marrjen e qy-tetit të Strugës.

Përveç kësaj, V. Smilevski, në le-trën të datës 24 gusht 1944, kërkon-te nga ShK i UNÇSh-së që kjo e fun-dit t’i dërgoj të gjithë partizanët dheudhëheqësit komunist shqiptar meprejardhje nga trevat lindore shqip-

tare, të cilat ata i konsideronin sitreva jugosllave, përkatësisht ma-qedonase: “Lidhur me detyrën tonë,- shkruante Smilevski - për krijimine njësive shqiptare në përbërjen eUNÇL të Maqedhonisë - në mënyrëqë të shpejtojmë mobilizimin e ba-norve shqiptar në Maqedhoni dhepër të shpejtuar shkatrrimin e reak-sionit shqiptar në Maqedhoni, nganjëra anë dhe në anën tjetër, t’u ja-pim mundësi masave shqiptare qëme armë në dorë të luftojnë kundërokupatorve fashist bashk me po-pullin vlla maqedhonas, është e ne-vojshme që të na dërgoni sa mëparë në përbërjen e një njësie sh-qiptare të krijuar, të gjithë ata luftë-tarë dhe udhëheqësa, të cilëtndodhen nëpër njësitë tuaja por qëjanë lindur në territorin e Maqedho-nisë... Mëtej, Shtabi Kryesor i UNÇLe DP të Maqedhonisë ju propozonqë në anë të një njësije tuaj, me for-ca të një brigade ose më të vogël, tëoperoni edhe më tej në territorinkufitar dhe në këtë mënyrë të lidh-ni ose të godisni njësitë shqiptarereaksionare për kohën ndërsa Bri-gada I Sulmuese e UNÇL të operojënë rajone tjera për spastrimin e ter-ritorit dhe për të bërë mobilizi-min...”. Të njëjtën ditë, MehmetShehu, urdhëroi që një batalion iBrigadës XVIII të dërgohet në rajo-nin e Kërçovës, për siç pohon:“ndihmë politike të Brig. Maqedho-nase për të përballuar shovinizmin(shqiptar) në rrethet e Kërçovës...”.rrjedhimisht, nga njësitë e këtij ba-talioni si dhe të aradhës partizaneshqiptare e cila ishte themeluar më14 gusht 1944 po në Kërçovë, mëdatë 26 gusht në malet e Karaor-manit u formua Brigada e IV shqip-tare, e cila fillimisht numëronte 450luftëtarë, ndërsa me kalimin ekohës, ky numër do të shkoj deri në5000. Më 7 janar të vitit 1945, briga-da mori emër tjetër - Brigada e VIISulmuese Shqiptare, e cila me2.5000 luftëtarët e saj mori pjesënë Frontin e Sremit.

Tërheqja, përkatësisht, ba-shkangjitja e një pjese të njësive na-cionaliste shqiptare me njësitë eLNÇ-së, si dhe tërheqja e gjermanë-ve (1 shtator 1944), mundësoi që nëDibër të Madhe me 2 shtator të fu-ten njësitë partizane jugosllavo-sh-qiptare pa asnjë rezistencë.

Menjëherë pas kësaj u vendos pu-shteti ushtarak jugosllav, i cili nëemër të “grumbullimit të armëve”, sidhe në emër të “zbulimit të balli-stëve”, arrestoi me dhjetëra veprim-tarë të shquar shqiptar nga ky qytetme rrethinë, një pjesë e të cilëve upushkatuan pa asnjë proces gjyqë-sor. Ngjashëm sikurse autoritetetushtarake jugosllave u sollën edheato shqiptare, që e pamë të arsyesh-me ta paraqesim një rast tejet tëdhimbshëm e të shëmtuar nga anae artilerisë së Brigadës I, e cila pu-shkatoi shtatë veprimtarë të nacio-nalizmit shqiptar nga krahina e Di-brës. Ekzekutimi i tyre u krye pagjyq, vetëm me urdhër personal tëBaba Fajës.

Po në këtë kohë, MehmetShehu, i shkruante Shefqet Peçit,për një proces gjyqësor në Dibër tëMadhe, i zhvilluar nga Gjyqi ushta-rak i përbashkët jugosllavo-shqip-tar:

“Dilaver Camin, - shkruanteShehu -që ka qenë kapter xhandar-marije e kaluam para gjyqit dhe e li-ruam, duke i marrë një deklaratë,dhe të gjithë të hollat që kishtemarrë në dorëzim nga kapiteni ixhandarmërisë së Dibrës, nga të ci-lat të holla neve na takoi vetëm shu-ma 700 napoleona, dhe pjesëntjetër e muarën shokët maqedho-nas të Dibrës. Disa të tjerë na kanëçuar fjalë se do dorëzohen. SelimNokën, po e pushkatojmë para po-pullit në Dibër. Tahsimin mbarimurdhër ta nisim për në Shtabin ePërgjithshëm...”.

Në mesin e të burgosurve ishteedhe komandanti i Zonës Operati-ve I të LNÇJ-së për Maqedoni, Ham-di Dema. Lidhur me burgosjen dhemë vonë vrasjen makabre të H.Demës, në një dokument të OZN-ës, thuhet: “Hamdi Dema: Si agjente MK AbWKdO 310, është futur nëLNÇ-ë në territorin Kërçovë-Dibërku arriti deri te pozita komandant iZonës operative I, i cili shkonte nëlinjën e copëtimit të lëvizjes. Ështëburgosur dhe likuiduar në vitin 1944nga të besuarit e OZN-ës gjatëpërpjekjes së arratisjes nga burgu iPrilepit”.

Me ripushtimin e Dibrës, njësitëpartizane marshuan në drejtim tëLumës, ku me 5 shtator, njësitë eBrigadës V Sulmuese pushtuan Ka-

lanë e Dodës, ndërsa disa ditë mëvonë u pushtua thuajse e tërë krahi-na, me çka u krijuan kushte përfutjen në Prizren. Gjatë këtij mar-shimi, njësitë e kësaj brigade meurdhër të komandantit, ShefqetPeçi, kryen krime dhe masakra tëpapara ndaj popullsisë civile. Njëmasakër e tillë u krye ndaj banorë-ve të fshatit Buzmadhë, ku 21 burratë këtij fshati u pushkatuan pa asnjëproces gjyqësor. Lidhur me këtë ma-sakër, zv. komisari Manush Myftiu,në Plenumin e Beratit shprehet: “NëBuzmadhe fshatarët patën një qën-drim jo të mirë ndajnesh...Korparmata na dërgoi tele-gram në të cilën na urdhëronte tëndërmarrim masa, por të mos pu-shkatojmë, dhe kjo neve nuk na ish-te e qartë se si të veprojmë. ShkuanShefqeti (Peçi -Q.L.) dhe Çobani(Nito Çako - Q.L.) dhe unë ua sqaro-va se si të veprojnë, përkatësisht senuk guxojnë të ekzekutojnë. Ata ki-shin poseduar informata për qën-drim të keq të banorëve dhe të re-voltuar atëherë pushkatuan 21persona, përskaj fshatit...”.

Krejt kjo sjellje e shëmtuar, nuke pengonte komandantin e Korpar-matës I Sulmuese Shqiptare, DaliNdreut, dhe Hysni Kapon, që Sh.Peqit përmes një letre t’i shprehinfjalë miradie, për “sukseset” e arritu-ra të Brigadës V në Veri të Shqipëri-së: “Nga veprimet e zhvillueme nëVeri keni shpartalluar forcat e oku-patorit dhe keni zënë rob Zyber eSherif Litën, ....Selim Nokën dhetash së fundi armikun e Internacio-nales komunizmit e të popullit Sh-qiptar tradhtarin Zaj Fundo. Tëgjitha këto suksese i shtojnë faqelavdije historis së Brigadës V Sul-muese. Shpejtësia dhe guximi metë cilin keni zhvilluar këto veprimeqëndrimi i drejtë me popullin dësh-mojnë edhe një herë besimin e patundshme në Brigadën e V se ashtnë gjendje të kryej detyra edhe matë vështira. Bashkëpunimi që së sh-pejti do të realizohet me ushtrinëJugosllave, do t’u jap rastin të trego-ni se edhe ushtrija Nacional Çlirim-tare e Komanduar nga Gjeneral Ko-lonel Enver Hoxha, asht e zonja tëshkoj krahas me ushtrinë e Titos”.

Në frymë të njëjtë shprehetedhe anëtarja e Byrosë Politike tëPKSH-së, Liri Belishova, e cila nëKonferencën e Rinisë komunisteballkanike, të mbajtur më 15-16 ja-nar 1945 në Shkup, thekson:

“...Vëllazërimin tonë me rininëjugosllave e kemi forcuar në luftënpër Dibrën dhe në luftën e territore-ve tjera jugosllave (shqiptare të cilatkomunistët shqiptar ua falën jugo-sllavëve - Q.L.). Ne kemi bërë ku-marti në burgjet, përkundër pro-vokimeve të shumta, për të nadetyruar të luftojmë kundër njëri-tjetrit, ta ngremë ushtrinë tonë na-cionalçlirimtare kundër ushtrisë na-cionalçlirimtare të Mareshalit Tito.Edhe përkundër të gjitha atyrepërpjekjeve, ne nuk qëndruamkundër njëri-tjetrit, simpatia-da-shuria e rinisë shqiptare ndaj rinisëjugosllave, sot është shumë emadhe...”.

(fund)

Page 18: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

18 MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Në bazë të nenit 172 të Ligjit për arsimin e lartë (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 82/2018), Rregullores për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në thirrje mësimore-shkencore, shkencore, mësimore-profesionale dhe të bashkëpunëtorëve në Universitetin e Tetovës, si dhe në mbështetje të nenit 144 të Statutit të Universitetit të Tetovës, shpallet

KONKURS Për zgjedhjen-rizgjedhjen e mësimdhënësve në të gjitha thirrjet mësimore shkencore në Universitetin e Tetovës

Shpallet Konkurs për zgjedhjen-rizgjedhjen e

mësimdhënësve në të gjitha thirrjet mësimore-shkencore në Universitetin e Tetovës:

FAKULTETI FILOLOGJIK Programi studimor Gjuhë dhe Letërsi

Angleze 1. Një mësimdhënës për lëndët: - Letërsi angleze III - Letërsi angleze IV - Civilizim britanik - Civilizim amerikan Programi studimor Gjuhë dhe Letërsi

Maqedonase 1. Një mësimdhënës për lëndët: - Pedagogjia dhe didaktika - Metodologjia e punës shkencore - Komunikimi ndërkulturor pedagogjik FAKULTETI EKONOMIK 1. Një mësimdhënës për lëndët: - Statistikë - Vendosje biznesore 2. Një mësimdhënës për lëndët: - Tregu i kapitalit - Ekonomia monetare 3. Një mësimdhënës për lëndët: - Bazat e kontabilitetit - Kontabiliteti financiar 4. Një mësimdhënës për lëndët:

- Financat ndërkombëtare - Financat publike 5. Një mësimdhënës për lëndët: - Menaxhimi financiar - Paraja dhe banka - Ekonomia ndërkombëtare 6. Një mësimdhënës për lëndët: - Menaxhimi financiar - Menaxhimi i burimeve njerëzore - Financat publike FAKULTETI I SHKENCAVE

MJEKËSORE 1. Një mësimdhënës për lëndët: - Patofiziologji - Mjekësi interne FAKULTETI I ARTEVE 1. Një mësimdhënës për lëndët: - Historia e artit 1, 2, 3 dhe 4 FAKULTETI I SHKENCAVE

MATEMATIKE NATYRORE 1. Një mësimdhënës për lëndët: - Fizika atomike - Biofizikë (në programin studimor

Fizioterapi) - Mekanikë teorike

Kushtet për thirrjen mësimore-shkencore docent, profesor inordinar dhe profesor ordinar:

• Thirrje mësimore – shkencore, me Vendim të organit kompetent, nëse e posedon;

• Diplomë për gradën shkencore doktor i shkencave nga fusha shkencore në të cilën zgjidhet;

• Kandidatët që konkurrojnë duhet të kenë kontinuitet në studimet nga fusha përkatëse;

• Listë të punimeve shkencore dhe publikimeve profesionale të botuara, si dhe kopje të

punimeve të publikuara; • Biografi e shkurtër; • Ta dorëzojë punimin e doktoratës; • Vërtetim për njohjen e një gjuhe të huaj; • Njohje të gjuhës shqipe - shkrim dhe lexim; • Certifikatë nga libri amë i të lindurve; • Certifikatë e shtetësisë. *Kandidatët duhet t’i plotësojnë kushtet për

zgjedhje në thirrje mësimore-shkencore, të parapara me nenin 166 të Ligjit për arsimin e lartë.

*Fletëparaqitjen bashkë me dokumentet e nevojshme, kandidati duhet t’i dorëzojë në

afat prej 5 ditë pune, nga dita e shpalljes së Konkursit, në Rektoratin e Universitetit të Tetovës, në adresën: Rektorati i Universitetit të Tetovës, Rr. e Ilindenit, p.n. Tetovë.

Universiteti i Tetovës

REPUBLIKA E MAQEDONISË

AGJENCIA E ADMINISTRATËS Në bazë të nenit 35 të Ligjit të Nëpunësve Administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 48/15, 154/15, 5/16, 142/16 dhe 11/18) dhe Rregullores së mënyrës së zbatimit të procedurës për punësim të nëpunësve administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/18), lidhur me nenin 20-g të Ligjit të punësuarve në sektorin publik („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 27/16 dhe 35/18) dhe Rregullores së elementeve të obligueshme të shpalljes publike të plotësimit të vendit të punës në sektorin publik përmes punësimit dhe fletëparaqitjes për punësim, si dhe të formës, përmbajtjes dhe mënyrës së mbajtjes së regjistrit të personave që kanë dhënë të dhëna të rrejshme gjatë punësimit në sektorin publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 34/15), Agjencia e Administratës publikon

SHPALLJE PUBLIKE NUMËR – 191/2018 për punësimin e 1 nëpunës publik nga grupi I, nëngrupi II në „Entin Nacional Biblioteka Universitare "Sh.Kliment Ohridski" - Manastir

“për vendet e punës në vijim:

1. KUL0102V01002 Këshilltar për punë administrative, të përgjithshme dhe juridike, Njësia - Organizuese - administrative dhe burime njerëzore, Sektori për punë administrative, të përgjithshme dhe juridike

1 realizues(ë)

Kushtet e përgjithshme: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Ta njohë mirë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës madhore, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës, - Me vendim gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalese për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Kushtet e posaçme: - nilevi i kualifikimeve VI A sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi sipas ECTS, ose të kryer shkallës VII/1, Shkencat juridike; administratë publike dhe administratë

- së paku 3 (tre) vjet përvojë pune në profesion

Kompetencat e përgjithshme:

- zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij

- mësim dhe zhvillim

- komunikim

- arritje të rezultateve

- puna me të tjerë/puna ekipore

- ndërgjegjësim strategjik

- orientim kah palët/palët e interesuara; dhe

- menaxhim financiar

Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë

- njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht)

Orari i punës : - Ditët e punës e hënë-e premte - Orët javore të punës 40 - Orari ditor i punës 07:30 - 15:30

Rroga neto: 20.579,00 denarë

VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Maqedonas(e) 1. Kushtet e lartpërmendura në shpallje kandidatët duhet t’i plotësojnë në momentin e aplikimit në formë elektronike nëpërmjet profilit të përdoruesit të krijuar në faqen e internetit të Agjencisë së Administratës. Afati i aplikimit zgjatë 15 ditë, duke llogaritur nga dita e publikimit të shpalljes. Pas mbarimit të afatit për aplikim, shpallja do të jetë e larguar nga faqja e internetit e Agjencisë. Pas kalimit të afatit të aplikimit, shpallja do të jetë e hequr nga faqja e internetit e Agjencisë. Kandidatëve u kërkohet fletëparaqitjen ta plotësojnë në tërësi, të jenë precizë dhe të japin të dhëna të sakta. Kandidatët e paraqitur në shpalljen publike në faqen e internetit të Agjencisë së administratës do të informohen, për kohën dhe vendin e mbajtjes së çdo faze të ardhshme të procedurës për selektim të nëpunësit administrativ. Faza e 1 – rë: selektimi administrativ realizohet në një afat prej 15 ditësh pas mbarimit të shpalljes së publikuar. Faza e 2 – të: provimi i nëpunësit administrativ realizohet në një afat jo më të shkurtër se 10, dhe jo më të gjatë se 30 ditë pas mbarimit të fazës së 1 – rë. Ai incizohet dhe emetohet drejtpërdrejtë në faqen e internetit të Agjencisë së administratës. Faza e 3 – të: kontrollimi i vërtetësisë së provave dhe intervista realizohet në një afat prej 10 ditësh pas mbarimit të fazës së 2 – të.

SHOQËRIA AKSIONARE PËR NDËRTIM DHE EKONOMIZIM ME HAPËSIRË BANESORE DHE ME HAPËSIRË AFARISTE ME RËNDËSI PËR REPUBLIKËN – SHKUP

rr. Orce Nikollov nr. 138, Shkup, fahu postal 474 tel: 3111-387 Në bazë të nenit 22 dhe nenit 23 të Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 62/05,

106/08, 161/08, 114/09, 130/09, 50/10, 52/10, 124/10, 47/11, 11/12, 39/12, 13/13, 25/13, 170/13, 187/13,113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 129/15, 27/16 dhe 120/18), Shoqëria aksionare për ndërtim dhe ekonomizim me hapësirë banesore dhe hapësirë afariste me rëndësi për Republikën – Shkup publikon:

Shpallje publike

Për nevojën e punësimit të punëtorëve për kohë të pacaktuar

Shoqëria aksionare për ndërtim dhe ekonomizim me hapësirë banesore dhe hapësirë afariste me

rëndësi për Republikën – Shkup ka nevojë për punësim të 2 punëtorëve për kohë të pacaktuar për vendet e punës në vijim:

1. Për vendin e punës “Referent për evidencë dhe arkivim të dokumentacionit, Sektori për ekonomizim me hapësirë banesore, në Filialin Shkup të shoqërisë aksionare – 1 punëtor me PMP dhe 1 (një) vit përvojë pune pas marrjes së përgatitjes së kërkuar profesionale;

- Orari javor i punës është prej ditës së hënë deri ditën e premte (40 orë), 8 orë pune në ditë (fillimi mes orës 7.30 dhe 8.00, mbarimi rreth orës 15.30 dhe 16.00), neto pagesa bazë 27.100,00 denarë.

2. Për vendin e punës “Referent për pagesë” në Filialin Parking Qendra – Shkup të shoqërisë

aksionare - 1 punëtor me PMP - KU dhe 1 (një) vit përvojë pune pas marrjes së përgatitjes së kërkuar profesionale;

- Orari javor i punës është 40 orë, 8 orë pune në ditë, punë me 3 ndërrime (ndërrimi I prej ora 06 deri në ora 14, ndërrimi i II prej ora 14 deri në ora 22 dhe ndërrimi i III prej ora 22 deri në ora 06), neto pagesa bazë 24.200,00 denarë

Kandidatët e interesuar duhet të plotësojnë kushtet e përgjithshme në pajtim me ligjin si dhe kushtet e

posaçme të parapara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës së Shoqërisë aksionare për ndërtim dhe ekonomizim me hapësirë banesore dhe hapësirë afariste me rëndësi për Republikën – Shkup edhe atë:

- të kenë arsim të mbaruar përkatës të theksuar në shpallje për vendin konkret të punës dhe 1 vjet përvojë pune që kandidati e ka kaluar në punë pas arritjes me përgatitjen e kërkuar profesionale.

Kandidatët me fletëparaqitjen (me kontakt telefon dhe adresë) ku shënohet për cilin vend pune në shpallje paraqiten duhet të dorëzojnë dëshmi për plotësimin e kushteve të theksuara edhe atë:

- Diplomë, certifikatë ose dëftesë për arsimin e mbaruar me përgatitjen e kërkuar profesionale (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter);

- Dëshmi për përvojën punës (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter); - Certifikatë e shtetësisë (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter); Afati për paraqitjen e kandidatëve është 3 (tre) ditë pune nga dita e publikimit të shpalljes. Fletëparaqitjet e dorëzuara me vonesë dhe të pakompletuara nuk do të merren parasysh. Fletëparaqitja së bashku me dokumentacionin dorëzohet në adresën e Shoqërisë aksionare për

ndërtim dhe ekonomizim me hapësirë banesore dhe hapësirë afariste me rëndësi për Republikën – Shkup – Drejtoria, rr. “Orce Nikollov” nr. 138, Shkup, përmes postës ose në arkivin e shoqërisë aksionare çdo ditë pune prej ora 8.00-16.00.

SHA për ndërtim dhe ekonomizim me hapësirë banesore dhe hapësirë afariste me rëndësi për Republikën – Shkup do të bëjë zgjedhjen e kandidatëve të paraqitur në afatin e paraparë ligjor (45, 90 ose 120 ditë), varësisht nga numri i fletëparaqitjeve të arritura. Personat për kontakt: Gj. Maneski/Z. Nedanovski, tel. 02/ 02/ 2 633 899, 2 633-833

Page 19: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Fisnik NUHIU

Shkup, 25 shtator - Nuk ka pushimpër ekipet e Ligës së Parë futbolli-stike të Maqedonisë. Në mesjavëvazhdojnë ndeshjet e javës së sh-tatë ku në program do të kemipesë takime. Skuadra e FC Shkupipas fitores ndaj Makedonija GJ.Ptë dielën sot do të udhëtojë drejtStrumicës ku do të përballet meekipin e Bellasicës të cilët në këtëpërballje hynë të motivuar pas fi-tores si mysafire e Renovës me re-zultat 2:0. Për përballjen e radhësndaj Bellasicës, u prononcua fut-bollisti që këtë verë përforcoi me-sfushën e Shkupit, Armel Bradji, icili tregoi për atmosferën në klubdhe përballjen e të mërkurës.“Ngamomenti që kam ardhur këtu, nëkëtë klub, atmosfera është shumëe mirë, klubi më ka pritur shumëmirë, gjithashtu kemi dhe një tifo-zeri shumë të mirë, që do të thotëqë deri më tani është gjithçka nërregull. Për ndeshjen ndaj Bella-sicës, nuk kam shumë për të thënë,për shkak se duhet të luajmë si njëgrup, duhet të jemi të gjithë së ba-shku, njëri tjetrin ta ndihmojmë,

që në fund të fitojmë për ekipin”, kadeklaruar Armel Bradji. Edhe këtëndeshje Shkupi do të jetë me dymungesa, shkaku i lëndimit vazh-don të jetë jashtë ekipit Besart Kri-vanjeva, ndërsa Rron Broja meshumë gjasa do të mungojë edhendaj Bellasicës, pas lëndimit që pë-soi në nyjën e këmbës. Nga anatjetër skuadra kampione Shkën-

dija kërkon që të vazhdon ecurinëpozitive në kampionat dhe ndajPobedës do të lufton për tre pikët ereja. Mesfushori i kuqezinjve EnurTotre pret që nga kjo përballje tëdalin fitues dhe të marrin rezulta-tin e duhur. “Na pret një ndeshje evështirë përballë një kundërshtarime të cilët asnjëherë nuk e kemipatur lehtë, mirëpo besoj se në do

të japim më të mirë do të bëjmëmaksimumin për ta fituar nde-shjen dhe pikët të ngelin në Tetovë.Sigurisht që duhet ta shfrytëzojmëmomentin e mirë që jemi, luajmëmirë dhe po radhisim fitore njërapas tjetrës. Kemi gjashtë ndeshjetë fituara rresht 4 në kampionatdhe 2 në kupë dhe sigurisht duamtë vazhdojmë me këtë rritëm.

Duke ditur vështirësitë që na kabërë skuadra e Pobedës sezonin ekaluar jemi të gatshëm për të qenëmaksimalisht të koncentruar përtë bërë më të mirën dhe për të fi-tuar ndeshjen dhe për të moslejuar befasi”, tha për gazetanKoha, Enur Totre. Në takimet tjerabefasia e këtij sezoni dhe lideri ak-tual në tabelë, Akademija Pandevpas fitores së thellë në terren my-safirë ndaj Pobedës (4:2), në taki-min e sotshëm (e mërkurë) do tëjetë nikoqire e skuadrës së Re-novës. Ekipi i Akademija Pandevnë këtë përballje do të futet pas fi-tores së tretë me radhë dy në kam-pionat dhe 1 në kupë, ndërsa pretqë edhe ndaj ekipit nga Xhepçish-ti të shënon fitoren e radhës. Ekipii Vardarit do të pret në terren ven-das Sileksin ndërsa MakedonijaGJ.P. do të luajë para publikut ven-das me Rabotniçkin. Të gjitha taki-met do të fillojnë në ora 15:30.

De Biasi mekombëtare të reGianni de Biasi është shumëpranë nënshkrimit të kontratëspër t’u ulur në stolin e një tjetërkombëtareje. Trajneri italian mepashaportë shqiptare ka udhë-tuar drejt Armenisë, për të bise-duar me presidentin e sa-pozgjedhur të federatës armenetë futbollit Artur Vanetsyan, pasiai mendon se De Biasi është iduhuri duke qenë se e njeh mirëfazën eliminatore. Mediat arme-ne konfirmojnë se palët nuk kanëarritur ende një marrëveshje përshkak të çështjeve financiare. Ek-ziston edhe një mundësi e dytëpasi është folur edhe me ish-sul-muesin francez Youri Djorkaeff,por ai nuk ka liçencë. Në mediatvendase theksohet eksperienca etrajnerit me ekipin kombëtar sh-qiptar dhe pjesëmarrja në Euro2016.

Lojtari i talentuar i Lokomo-tivës së Zagrebit që para një javerealizojë tripletë, ka vendosur sefanellën e cilës kombëtare do tëveshë. Lirim Kastrati është disku-tuar shumë në media kohët e fun-dit, pasi përveç Shqipërisë pati njëofertë nga kombëtarja kroate. Fe-derata e Futbollit të Kosovës kon-firmon se Kastrati do të ftohet ngatrajneri i Kosovës, Bernard Chal-landes për ndeshjen kundërMaltës dhe Ishujve Faroe që do tëluhen në tetor. Lajmi është konfir-muar nga “insporti” nëpërmjet njëkomunikimin me përgjegjësin përmedia pranë FFK-së, Bajram Shala.Ndërsa vetë lojtari në një intervistëpër “Sporti në KTV” e ka pranuar

se nuk do të braktisë vendin e tij:“Para disa ditësh, më ka telefonuartrajneri i Kosovës, Challandes, metë cilin kemi biseduar dhe më kathënë se do të më ftojë për dy nde-

shjet e muajit tetor. Unë jamshumë i lumtur që do të kem rastintë luaj me Kosovën A dhe mezi popres që të bashkohem me skua-drën”. Më pas 19 vjeçari ka sqaruar

keqkuptimin që është bërë ngamedia rreth mundësisë sëzgjedhjes së ekipit kroat: “Nuk ekam thënë në asnjë media se dota lë Kosovën për Kroacinë. Intervi-sta ime u keqkuptua. Unë kamthënë nëse Kosova dhe Shqipërianuk do të më ftonin, atëherë unëdo të zgjidhja Kroacinë. Por nuk elë Kosovën për asnjë Kombëtaretjetër, pasi vendimin e kam marrëpërpara disa viteve”, është sh-prehur Kastrati. Sulmuesi ka bërënjë paraqitje fantastike me Loko-motivën e Zagrebit në këtë fillimsezoni teksa në 7 ndeshje ka shë-nuar 5 gola, nga të cilat 3 në nde-shjen ndaj Slaven Belupo në Su-perligën e Kroacisë.

Kosova ka mbetur pa medalje në Botërorin e xhudos, qëpo mbahet në Baku të Azerbajxhanit. Shpresa e fundit e eki-pit kosovare ishte Loriana Kuka, por xhudistja u mposht nëmeçin e saj të parë. Ajo humbi nga sllovenia Klara Apo-tekar. Ditë më parë, nga ky kampionat u eliminuan edhe dyxhudistet tjera Distria Krasniqi dhe Nora Gjakova, ndërsa pamedalje mbeti edhe xhudisti Akil Gjakova.

LIGA E PARË - JAVA E VII

Shkupi mysafire e Bellasicës,Shkëndija pret Pobedën

TAKIMET E JAVËS SË SHTATË A. PANDEV - RENOVA 15:30BELASICA - SHKUPI 15:30SHKËNDIJA - POBEDA 15:30VARDARI - SILEKSI 15:30MAK. GJ.P - RABOTNIÇKI 15:30

Për ndeshjen ndajBellasicës, nuk kamshumë për të thënë, përshkak se duhet të luajmësi një grup, duhet të jemitë gjithë së bashku, njëritjetrin ta ndihmojmë, qënë fund të fitojmë përekipin”, ka deklaruarArmel Bradji

Kastrati lë Kroacinë dhe Shqipërinë për Kosovën////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Kosova pa medalje në Botërorin e xhudos

19SPORTKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

Page 20: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

20 MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Urgjentisht shitet shtëpi në rr. Pere Toshev nr. 30 - Xhon Kenedi, Shkup me sipërfaqeprej 140 m2 oborr dhe 116m2 objekt banimi. Kontakt telefoni 072/643 093

REPUBLIKA E MAQEDONISË

AGJENCIA E ADMINISTRATËS

Në bazë të nenit 35 të Ligjit të Nëpunësve Administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 48/15, 154/15, 5/16, 142/16 dhe 11/18) dhe Rregullores së mënyrës së zbatimit të procedurës për punësim të nëpunësve administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/18), lidhur me nenin 20-g të Ligjit të punësuarve në sektorin publik („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 27/16 dhe 35/18) dhe Rregullores së elementeve të obligueshme të shpalljes publike të plotësimit të vendit të punës në sektorin publik përmes punësimit dhe fletëparaqitjes për punësim, si dhe të formës, përmbajtjes dhe mënyrës së mbajtjes së regjistrit të personave që kanë dhënë të dhëna të rrejshme gjatë punësimit në sektorin publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 34/15), Agjencia e Administratës publikon

SHPALLJE PUBLIKE NUMËR – 188/2018 për punësimin e 1 nëpunës publik nga grupi I, nëngrupi II në „Institucionin Publik Qendra Ndërkomunale e Punës Sociale -

Strumicë “për vendet e punës në vijim:

1. SO30102G007 Arkivist IV - Ndihmës profesional i nivelit IV, Njësia për punë administrative dhe menaxhim me burime njerëzore

1 realizues(ë)

Kushtet e përgjithshme: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Ta njohë mirë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës madhore, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës, - Me vendim gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalese për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VA ose niveli i kualifikimeve IV, sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 180 ose 240 kredi sipas ECVET ose SMKAP ose së paku arsim të lartë ose të mesëm profesional.

- me ose pa përvojë pune

Kompetencat e përgjithshme:

- mësim dhe zhvillim

- komunikim

- arritje të rezultateve

- puna me të tjerë/puna ekipore

- orientim kah palët/palët e interesuara; dhe

- menaxhim financiar

Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë

- njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht)

Orari i punës : - Ditët e punës E hënë - e premte - Orët javore të punës 40 - Orari ditor i punës 08:00 - 16:00

Rroga neto: 12.629,00 denarë

VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Maqedonas(e) 1. Kushtet e lartpërmendura në shpallje kandidatët duhet t’i plotësojnë në momentin e aplikimit në formë elektronike nëpërmjet profilit të përdoruesit të krijuar në faqen e internetit të Agjencisë së Administratës. Afati i aplikimit zgjatë 15 ditë, duke llogaritur nga dita e publikimit të shpalljes. Pas mbarimit të afatit për aplikim, shpallja do të jetë e larguar nga faqja e internetit e Agjencisë. Pas kalimit të afatit të aplikimit, shpallja do të jetë e hequr nga faqja e internetit e Agjencisë. Kandidatëve u kërkohet fletëparaqitjen ta plotësojnë në tërësi, të jenë precizë dhe të japin të dhëna të sakta. Kandidatët e paraqitur në shpalljen publike në faqen e internetit të Agjencisë së administratës do të informohen, për kohën dhe vendin e mbajtjes së çdo faze të ardhshme të procedurës për selektim të nëpunësit administrativ. Faza e 1 – rë: selektimi administrativ realizohet në një afat prej 15 ditësh pas mbarimit të shpalljes së publikuar. Faza e 2 – të: provimi i nëpunësit administrativ realizohet në një afat jo më të shkurtër se 10, dhe jo më të gjatë se 30 ditë pas mbarimit të fazës së 1 – rë. Ai incizohet dhe emetohet drejtpërdrejtë në faqen e internetit të Agjencisë së administratës. Faza e 3 – të: kontrollimi i vërtetësisë së provave dhe intervista realizohet në një afat prej 10 ditësh pas mbarimit të fazës së 2 – të.

IPSH QENDRA E SHËNDETIT PUBLIK 0204 nr. 479/1 25.09.2018 VELES Në bazë të nenit 156, nenit 157 paragrafi 1 alineja 1, nenit 158 dhe nenit 159 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014, 43/2014, 132/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016 dhe 37/2016), në bazë të Pëlqimit nr. 18-2858/2 të datës 28.03.2018 të Ministrisë së financave të Republikës së Maqedonisë, nenit 30 paragrafi 2 të Statutit të IPSH Qendra e shëndetit publik – Veles, si dhe në bazë të Vendimit për punësim nr. 0204- 478/1 të datës 25.09.2018 të u.d Drejtori i Qendrës, IPSH Qendra e shëndetit publik – Veles publikon

SHPALLJE PUBLIKE Për punësim të 5 (pesë) doktorëve të medicinës për kohë të pacaktuar

1. IPSH Qendra e shëndetit publik – Veles ka nevojë për punësim të:

5 (PESË) DOKTORËVE TË MEDICINËS PËR KOHË TË PACAKTUAR Edhe atë, - Për nevojat e IPSH “Qendra e shëndetit publik” Veles në Veles – DOKTOR TË MEDICINËS – 1 (NJË) REALIZUES, (PËR SPECIALIZIM PËR MEDICINË SOCIALE ME ORGANIZIM TË VEPRIMTARISË SHËNDETËSORE). - Për nevojat e IPSH “Qendra e shëndetit publik” Veles në “Njësinë rajonale Kavadar” në Kavadar – DOKTOR TË MEDICINËS – 1 (NJË) REALIZUES, (PËR SPECIALIZIM PËR HIGJIENË ME EKOLOGJI SHËNDETËSORE). - Për nevojat e IPSH “Qendra e shëndetit publik” Veles në “Njësinë rajonale Negotinë” në Negotinë – DOKTOR TË MEDICINËS – 1 (NJË) REALIZUES, (PËR SPECIALIZIM PËR HIGJIENË ME EKOLOGJI SHËNDETËSORE). - Për nevojat e IPSH “Qendra e shëndetit publik” Veles në “Njësinë rajonale Gjevgjeli” në Gjevgjeli – DOKTOR TË MEDICINËS – 2 (DY) REALIZUES, (PËR SPECIALIZIM PËR MIKROBIOLOGJI MEDICINALE ME PARAZITOLOGJI DHE PËR HIGJIENË ME EKOLOGJI SHËNDETËSORE) . 2. Krahas kushteve të përgjithshme të parapara me Ligj: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; - Të jetë i moshës së rritur; - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore; - Të mos i shqiptohet ndalesë e plotfuqishme për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, Kandidatët duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim: - Të kenë të mbaruar arsimin sipëror me së paku 240 kredi të arritura sipas SETK, ose shkallë të VII/1 të arsimit – Fakulteti i medicinës; - Provim të dhënë profesional; - Të posedojnë licencë për punë; - Me ose pa përvojë pune; 3. Orari javor i punës është 40 (dyzet) orë. Neto pagesa fillestare për Doktor i medicinës është 25.968, 00 denarë. 4. Të bashkëngjitur me Fletëparaqitjen, kandidatët obligohen të parashtrojnë dokumentet në vijim: - Fletëparaqitje me të dhënat për kontakt (emri dhe mbiemri, adresa e banimit ose qëndrimit, telefoni dhe e-mail adresa); - Biografi e shkurtë (CV); - Certifikatë të shtetësisë - origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Certifikatë të mjekut, jo më të vjetër se 6 (gjashtë) muaj, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Certifikatë se nuk i është shqiptuar ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës - origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Diplomë me sukses mesatar; - Dëshmi për njohje të gjuhës së huaj (angleze, frënge ose gjermane); - Certifikatë për Fakultet të mbaruar të medicinës – origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Certifikatë për provim të dhënë profesional – origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Licencë për punë – origjinal ose kopje të vërtetuar në noter; - Kandidatët duhet të theksojnë se për cilën Njësi rajonale paraqiten. 5. Afati për paraqitje është 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit në shtypin ditor. 6. Dokumentacioni i dorëzuar pas afatit, jo i tërësishëm dhe i parregulluar nuk do të jetë lëndë shqyrtimi nga ana e Komisionit për përzgjedhje të kandidatëve. 7. Pas përzgjedhjes së realizuar të kandidatëve të paraqitur për doktor të medicinës, të cilët i përmbushin kushtet në pajtim me Shpalljen publike, do të realizohet provim kualifikues, në pajtim me nenin 160 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014, 43/2014, 132/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016 37/2016). 8. Fletëparaqitjet së bashku me dokumentacionin e nevojshëm (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter) të parashtrohen përmes postës ose në Arkivin e IPSH Qendra e shëndetit publik – Veles, rr. “Llazo Osmakov” nr. 14, 1400 Veles, Republika e Maqedonisë, ndërsa me shenjë “PËR SHPALLJE PUBLIKE PËR PUNËSIM”.

IPSH QENDRA E SHËNDETIT PUBLIK – VELES

Në bazë të nenit 148 dhe nenit 149 nga Ligji për sigurim shëndetësor (Gaz. zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 43/12, 145/12, 87/13, 164/13, 39/14, 43/14, 132/14, 188/14, 10/15, 61/15, 154/15, 192/15, 17/16 dhe 37/16), neni 13 nga Rregullorja për specializimet dhe subspecializimet të punëtorëve shëndetësor dhe bashkëpunëtorëve shëndetësorë me arsimim të lartë nga fusha e medicinës (Gaz. zyrtare e RM nr. 85/15) dhe Programit për nevojat e kuadrove specialistike dhe subspecialistike në pajtim me rrjetin e institucioneve shëndetësore (2015-2018) (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 69/15, 96/15, 208/15, 229/15, 183/16 dhe 172/18), Fakulteti i mjekësisë pranë Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup shpall:

Shpallje publike për paraqitje të kandidatëve për regjistrim gjegjësisht lejim të specializimit dhe subspecializimit të punëtorëve shëndetësor me arsim sipëror nga sfera e medicinës për vitin 2018

Nr. rend.

Specializim

Për të punësuar shëndetësor gjegjësisht bashkëpunëtor

shëndetësor në Institucionet publike shëndetësore

1 Kirurgjia abdominale 3

2 Anesteziologjia dhe medicina intensive 20

3 Pediatria spitalore 13 4 Pediatria jashtëspitalore 5 5 Gastroenterohepatologjia 1 6 Gjinekologjia dhe obstetrika 13 7 Dermatovenerologjia 1 8 Kirurgjia për fëmijë 3 9 Epidemiologjia 4 10 Endokrinologjia 4 11 Medicina interne 12 12 Infektologjia 6 13 Kardiologjia 3 14 Medicina e punës 4 15 Biokimia medicinale 10

16 Mikrobiologjia medicinale me parazitologji 7

17 Neurologjia 10 18 Neurokirurgjia 2 19 Nefrologjia 3 20 Medicina nukleare 3 21 Kirurgjia e përgjithshme 7 22 Onkologjia dhe radioterapia 2 23 Ortopedia 7 24 Oftalmologjia 3 25 Patologjia 2 26 Psikiatria 6 27 Pulmologjia me alergologji 2 28 Radiologjia 11 29 Reumatologjia 1

30 Medicina sociale dhe shëndeti publik 5

31 Medicina sportive 3 32 Medicina e transfuzionit 4 33 Traumatologjia 1 34 Medicina urgjente 8 35 Kirurgjia urologjike 4 36 Medicina fizikale dhe e

rehabilitimit 3

37 Higjiena dhe ekologjia shëndetësore

14

38 Hematologjia 4 39 Psikiatria medicinale 2 40 Gjenetika medicinale 2 41 Fizika nukleare medicinale 3

Nr.

rend.

Subspecializim

Për të punësuar shëndetësor gjegjësisht bashkëpunëtor

shëndetësor në Institucionet publike shëndetësore

1 Kirurgjia abdominale 7 2 Radiologjia abdominale 1 3 Kirurgjia vaskulare 4 4 Gastroenterohepatologjia 11

5 Psikiatria për fëmijë dhe adoleshentë 2

6 Endokrinologjia 5 7 Kardiologjia 15 8 Neonatologjia 7 9 Nefrologjia 2

10 Onkologjia kirurgjike gjinekologjike 3

11 Perinatologjia 4

12 Kirurgjia plastike dhe rekonstruktive 2

13 Pulmologjia me alergologji 13 14 Reumatologjia 4 15 Psikiatria gjyqësore 1 16 Traumatologjia 6 17 Neuroradiologjia 1 18 Radiodiagnostika torakale 1 19 Kirurgjia torakale 2 20 Anesteziologjia pediatrike 3

21 Gastroenterohepatologjia pediatrke 1

22 Hematologjia pediatrike dhe onkologjia 3

23 Pulmologjia pediatrike 4 24 Kardiologjia pediatrike 1 25 Neurologjia pediatrike 1 26 Urogjinekologjia 1 27 Radiodiagnostika urologjike 1 28 Hematologjia 1

Kërkesa për miratim të specializimeve/subspecializimeve së bashku me dokumentacionin e kompletuar dorëzohet nga ana e Institucionit publik shëndetësor

në të cilën është i punësuar punonjësi shëndetësor, gjegjësisht bashkëpunëtori shëndetësor, në pajtim me dispozitat nga Ligji për mbrojtje shëndetësore dhe Rregullorja për specializimet dhe subspecializimet të punëtorëve shëndetësor dhe bashkëpunëtorëve shëndetësor me arsim sipëror më së voni në afat prej 30 ditëve nga dita e publikimit të Shpalljes, deri në arkivin e Fakulteti të mjekësisë pranë Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, rr. “50-ta Divizija” nr. 6, 1000 Shkup.

Ligji për mbrojtje shëndetësore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 43/12, 145/12, 87/13, 164/13, 39/14, 43/14, 132/14, 188/14, 10/15, 61/15, 154/15, 192/15, 17/16 dhe 37/16) dhe Rregullorja për specializimet dhe subspecializimet të punëtorëve shëndetësor dhe bashkëpunëtorëve shëndetësor me arsim sipëror nga sfera e medicinës (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 85/15) mund të gjenden në ueb faqen e Fakultetit të mjekësisë www.medf.ukim.edu.mk.

UNIVERSITETI “SHËN KIRILI DHE METODI”

FAKULTETI I MJEKËSISË –SHKUP

Në bazë të nenit 89 a të Ligjit për arsim të mesëm, (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03, 42/03,67/04, 55/05, 113/05, 35/06, 30/07, 49/07, 81/08 ,92/08 33/10, 116/10, 156/10, 18/11, 51/11, 06/12, 100/12 , 24/13 41/14…..64/18),ndërsa në pajtim me nenin 90 të Statutit të SHMBP “Gjorçe Petrov” Kavadar, Vendimit nga Kryetari i komunës për publikimin e shpalljes përzgjedhje të drejtorit dhe Vendimit të këshillit të shkollës nr. 02 542/3 të datës 20.09.2018, Këshilli i shkollës pranë SHMBP “Gjorçe Petrov”Kavadar publikon:

SHPALLJE PUBLIKEPër zgjedhje të drejtorit të shkollës

Kandidati i cili do të paraqitet në bazë të shpalljes publike duhet të përmbushë kushtet formale në vijim: Të ketë të mbaruar arsimin sipëror dhe të përmbushë kushtet për mësimdhënës, pedagog ose psikolog në shkollë të mesme; të ketë së paku 5 (pesë) vjet përvojë pune në institucion për punë edukativo arsimore të verifikuar nga MASH; të ketë të dhënë provimin për drejtor; të jetë shtetas i R. Maqedonisë; Të ketë shëndet psikofizik dhe i aftë për punë; në momentin e zgjedhjes të mos i jetë shqiptuar vendim i plotfuqishëm gjyqësor ose dënim ose sanksion për kundërvajtje ndalesë

për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; të kenë certifikatë përkatëse jo më të vjetër se pesë vjet për njohje të gjuhës angleze TOEFEL IBT – së paku 30 pikë, IELTS – së

paku 3 pikë, BULATS – së paku 20 pikë ose KET (Cambridge English) – të dhënë ose APTIS së paku niveli B2Kandidatët për drejtor duhet të parashtrojnë dokumentet në vijim:

Fletëparaqitje me biografi profesionale (CV) dhe letër motivimi Diplomë për arsim sipëror të mbaruar; Vërtetim për përvojën e punës në institucion për punë edukativo arsimore; Certifikatë për provim të dhënë për drejtor; Certifikatë të shtetësisë jo më të vjetër se 6 muaj Program për punë për periudhë prej 4 vjet Certifikatë të mjekut Vërtetim se nuk është i dënuar dhe se kundër tij nuk ka procedurë penale Vërtetim se nuk ka ndalesë gjyqësore për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; Certifikatë jo më të vjetër se pesë vjet për njohje të gjuhës angleze (të definuar me këtë shpallje)

Neto pagesa fillestare parashihet në pajtim me matjet dhe kriteret e përcaktuara në Marrëveshjen kolektive për arsim të mesëm dhe është27.322,00 denarë.Orari i punës për drejtor është prej ora 07:00 deri në ora 15.00, dhe ajo në kuadër të 40 orëve të punës në javë prej ditës së hënë deri ditëne premte.Dokumentet (në origjinal ose kopje të vërtetuar) në zarf të mbyllur mund të parashtrohen personalisht në arkiv ose përmes postës nëadresën “Shishka” nr. 23 1430 Kavadar me shenjë për “Këshillin e shkollës Komisioni për zgjedhje të drejtorit”. Afati për parashtrimin edokumenteve është tetë /8/ ditë duke konsideruar nga dita e publikimit të shpalljes. Intervista do të realizohet me kandidatët të cilët ipërmbushin kushtet formale për çka do të informohen enkas. Zgjedhja do të realizohet brenda afatit ligjor. Dokumentet e dorëzuara pasafatit dhe të pakompletuara do të refuzohen dhe nuk do të shqyrtohen.

Këshilli i shkollës pranë SHMBP “Gjorçe Petrov” KavadarKryetar

Lupço Binov

NjoftimQendra për biznes dhe inovacion e Universiteti i Evropës Juglindore shpall njoftim publik përgrumbullim të ofertave për sa vijon:Grumbullim të ofertave për dhënie me qira të hapësirës për market (shitore) në kampusin eUEJL së.Të gjithë të interesuarit mund të marrin informata më të hollësishme në:www.seeu.edu.mk/sq/information/tenders

Page 21: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

Në katër ligat më të mëdha Eu-ropiane, nuk ka shumë surpriza nëkrye të tabelës. Liderët e secilësprej kompeticioneve kanë fituar tëgjitha ndeshjet e luajtura dhe nëGjermani, Francë dhe Itali, respek-tivisht Bayern Munich, Paris Saint-Germain dhe Juventus vijojnë do-minimin. Përjashtim bënLiverpool. Skuadra e Jurgen Kloppqëndron në krye të Premier Lea-gues, edhe pse “të kuqtë” nuk ekanë fituar këtë titull që nga viti1992. Ata kanë pasur një sezon tëmirë duke marrë kështu edhe pikëtmaksimale. Ndeshjet e radhës nëAngli do të jenë vendimtare, me

Manchester City-n dhe Chelsea-nqë qëndrojnë të dytët, me vetëm 2pikë diferencë nga “kampionët” epërkohshëm. Mohamed Salah meshokë do të kenë një përballje“kokë më kokë” me “Blutë e Lon-drës”, më pas do të bëjnë një vizitënë stadiumin “San Paolo” ku do tëluajnë kundër Napolit të Elseid Hy-sajt. Nëse në Angli ka një konkur-rencë shumë të fortë, nuk ndodh enjëjta gjë në Francë. PSG i ThomasTuchel qëndron i pashqetësuar nëkrye të tabelës me 5 pikë larg ngavendi i dytë. Kjo është hera e parënë historinë e klubit francez qëkanë fituar 6 ndeshjet e para të

Ligës. Ato kanë vendosur njërekord në shtëpi, e ndërsa në Eu-ropë e nisën me humbje në “An-field”. E njëjta panoramë paraqi-tet në Gjermani dhe Itali, ku siBayern ashtu edhe Juve janë nëkërkim të titullit të shtatë dhe tëtetë respektivisht. Niko Kovac kasjellë një ndryshim në skuadër.Ekipi i tij është i vetmi që ka arriturtë fitojë katër ndeshje radhazi nëBundesligë, teksa qëndron dy pikëlarg Hertha Berlin dhe katër pikënga Borussia Dortmund dhe Wer-der Bremen. Nëshkrimi i CristianoRonaldos ka thelluar hendekunme “Zonjës së Vjetër” dhe ekipeve

të tjera të Seria A. MassimilianoAllegri ka fituar 5 ndeshjet e parame një Ronaldo që ka qenë ven-dimtar në 2 takimet e fundit,kundër Sassuolo dhe Frosinone.Surprizë nuk ka as në La Liga, porndryshe nga 4 ekipet e sipërpër-mendura, Barcelona dhe Real Ma-drid, rivalët e drejtpërdrejtëndajnë mes njëri tjetrit kreun kla-sifikimit me nga 13 pikë secila; në 5ndeshje të luajtura numërojnë 4fitore dhe një barazim. Të tretëtqëndrojnë Alaves, e ndërsa Atleti-co Madrid nuk ka pasur një sezonshumë të mirë me dy barazime, dyfitore dhe 1 humbje.

Paul Pogba, mesfushori fran-cez i Manchester United, mund tëkthehet në Seria A sezonin e ardh-shëm, te kampionët italianë, ku kaluajtur dy sezone më parë. Këtë ekonfirmon sot, në ballinën e saj,gazeta “Tuttosport”. Sipas edicio-nit të së martës, kampioni i botësdo ta kishte të lehtë për tëzgjedhur fatin e tij, duke u rikthyerte Juventusi. Mesfushori ka qenëedhe në “radarin” e Barcelonës, por

informacioni i mbledhur nga ga-zeta torineze, shumë pranëbardhezinjve, është se francezi “dovetëm Juven”. Marrëdhëniet mesPogba dhe Jose Mourinhos vazh-dojnë të jenë temë debati çdo ditënë mediat angleze, por jo vetëm,me trajnerin portugez që ështëmunduar të mohojë gjithçka nëkëtë drejtim. Sidoqoftë, “shigjetat”mes njëri-tjetrit nuk kanë mun-guar. Së fundi ishte futbollisti fran-

cez, që e kritikoi trajnerin e tij përqasjen mbrojtëse në përballjen nëPremier League, kundër Wol-verhampton, në “Old Trafford”.Këto situata, sipas “Tuttosport”, tre-gojnë se Pogba po ecën drejt Tori-nos. Çka do të ishte një rikthim përtë, në një mjedis ku shkëlqeu dheu bë transferimi më i shtrenjtë nëhistorinë e futbollit, para se Ney-mar të bënte të njëjtin veprim nëaksin Barcelonë-PSG.

Eto’o kritikonNeymar: Tëpunojë aq fort,sa Cavani dheMbappePSG mund të jetë një ekipshumë i suksesshëm, nëse Ney-mar fillon të punojë aq fort, saEdinson Cavani dhe KylianMbappe. I këtij mendimi ështëSamuel Eto’o. “Aureola” e brazi-lianit u gjend “nën zjarrin” e kri-tikave pas humbjes 3-1 të PSGnë Ligën e Kampionëve, kundërLiverpool, javën e shkuar.Megjithëse i ndihmoi të tijtë tërehabilitohen në fundjavë, nënjë sukses 3-1 kundër Rennes,Eto’o ka rezerva për yllin brazi-lian. Kamerunasi i njohur kathënë që, nëse PSG do të arrijëpotencialin e plotë, kërkohetmë shumë nga braziliani 26-vjeçar. Dhe si tri herë fitues iLigës së Kampionëve, dy herëme Barcelonën dhe një herë meInterin, Eto’o është i kualifikuarpër të folur mbi këtë temë. “Neduam ta shohim Neymar dukevrapuar pas mbrojtësve, për tandihmuar ekipin e tij, – thaEto’o për “Canal +”. – Cavani ebën këtë, por nuk mjaftonvetëm një lojtar. Mbappe,gjithashtu, e bën këtë, por figu-ra kryesore është Neymar.Nëse ai e bën këtë gjë, e gjithëskuadra do të kthehet dhe dotë ndihmojë në fazën difensive.PSG duhet të luajë si ekip. Nësetë gjithë mbrojnë, atëherë dotë ketë çdo mundësi për të fi-tuar. Franca e fitoi Kupën eBotës vetëm sepse mbrohejmirë”. Në total, Neymar kaluajtur 37 herë për PSG dhe kashënuar 32 gola, duke asistuarnë 19 gola të tjera për shokët eskuadrës.

Pogba do të rikthehet te Juventusi////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nga presidenti Pallotta tekdrejtori sportiv Monchi, për tëvazhduar me trajnerin Di France-sco: të gjithë janë nën akuzë teRoma, për një start sezonal mjaftzhgënjyes. Tashmë tifozët po ukthehen edhe lojtarëve dhe tëhënën në shënjestër përfundoiSteven Nzonzi, mesfushori i blerëme bujë këtë verë. Kampioni ibotës postoi në Twitter një mesazhpër të reklamuar faqen e tij nëSnapchat dhe gjeti momentin mëtë keq të mundshëm, sepse drejt tijvërshuan ofendimet. Një ditë pasNzonzi-t e ka pasur radhën Edin

Dzeko, sulmuesi boshnjak që kavite që është idhull në Romë, përshkak të besnikërisë ndaj klubitdhe rendimentit konstant në fu-

shë. Megjithatë, tërbimi i tifozëvenuk lidhet me paraqitjet në fushë,por me një veprim të Dzeko-s, i cilindryshe nga shokët e skuadrës, që

përfunduan në grumbullim tëdetyruar si ndëshkim për humbjennë Bologna, udhëtoi për në Milanopër të marrë pjesë në Javën eModës, i ftuar nga Dolce & Gab-bana. Në fakt Dzeko e kishte pro-gramuar me kohë udhëtimin nëMilano, me aprovimin e klubit,ndërsa u nis sapo mbaroi ndeshjanë Bologna dhe vetëm më vonë unjoftua për grumbullimin e skua-drës, por pak rëndësi ka për tifozët,që e kanë kritikuar ashpër në rrje-tet sociale dhe ndoshta në nde-shjen e mesjavës kundër Frosino-ne-s do ta kontestojnë ashpër.

Roma “vullkan”, tani edhe Dzeko nën akuzë////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Lider të plotë: Sezoni i ri i Liverpool,Juve, PSG dhe Bayern nis me 0 humbjeLiderët e secilës prej 4 ligatmë të mëdha Europianekanë fituar të gjithandeshjet e luajtura dhe nëGjermani, Francë dhe Itali,respektivisht BayernMunich, Paris Saint-Germain dhe Juventusvijojnë dominimin.Përjashtim bën Liverpool.Skuadra e Jurgen Kloppqëndron në krye të PremierLeagues, edhe pse “tëkuqtë” nuk e kanë fituarkëtë titull që nga viti 1992

21SPORTKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Page 22: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

22 MARKETINGKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

Page 23: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

23MOZAIKKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

MensurMamuti

KËNGË SOLEMNE E SHTETIT

-----------------------------HULUMTUESI

ANGLEZ NË FOTOH

QYTETI I LINDJES SË HULUMTUESIT

NË FOTOKRYENEÇËSIA

KËNGËTARJA SHQIPTARE,

CAMI

DOBI-----------------------------DIZAJNERI ITALIAN

I MODËS, XHORXHO

A

ISH PRESIDENTI EGJIPTAS,EL SADAT

AZOTI

FILM I SPILBERGUT (E.T.)

------------------------------ANTIMATERIE,

ANTITHËRRMIJË

SHUMICË SENDESH, DUKURISH

APO QENIESH

“INTERNATIONAL”METRI

------------------------------LYHEM

ME PUDËR

SHENJAPËR NDALIM

GUR GËLQEROR, ÇMËRS

NDONJËRI,NDOKUSH

RENIUMIDRITA PELINGU

-----------------------------DRITA HAXHIRAJ

QYTETN% MALI ENERGJIA KOHA

GRADA DETARE E HULUMTUESIT

NË FOTO

PESHK I UJËRAVE TË ËMBLA

NOFKA E HULUMTUESIT

NË FOTO(KUÇEDRA, SPANJ.)

KLUBI I KARATESË

-----------------------------NDRE MJEDA

KUMBIMI, USHTIMA

SHEGË-----------------------------

QYTEZË NË SUEDI

KILOMETRISULFURI

-----------------------------EMRI I VJETËR

I TAJLAND SQYTET DHE LUMË

NË KOLORADO-----------------------------

NJË DINASTI KINEZE

KOHAMESAZH

TELEFONIK, SMS------------------------------

KLUP GREK

INTERNET PROTOCOL

-----------------------------KËNGËTARJA

QAZIMI

ATA QË MERRENME ANIMIZËM RIMINI

SHKRONJËGREKE

NORVEGJIA-----------------------------

AUSTRIA

KALIFI I DYTË ISLAM

-----------------------------SPANJA

KALIUMI

LUNDRUESI I PARË RRETH TOKËS,

FERDINAND, PERS.NË FOTO ËSHTË

NJERIU I DYTË QË E KALOI RRUZULLIN

ZGJIDHJET: H, FITIM, ARMANI, ANVAR, N, ITI, SASIA, INT, M, STOP, DIKUSH, RE, DP, EL DRAKE,

KK, JEHONA, NAR, KM, S, JAMPA, ES EM ES, IP, ANIMISTET, ETA, N, OMER, K, MAGELANI.

Shumë i lehtë: 524679831, 683412579, 719583426, 497368152, 235194768, 861725943,

376941285, 152837694, 948256317. Mesatar: 945216387, 716358942, 823749165,

657823419, 239461578, 184975623, 568137294, 392684751, 471592836.

NË K

ËTË D

ATË

26 shtator 154028 janar 1596

5 4 7 8 1

8 7

9 5 4

8 1

2 1 4 8

1 7

6 1 2

5 9

9 8 5 3 7

9 7

1 6 8 2

2

2

4 6 1 7

8 6 3

5 9

3 1

1 5 8

, EL DRAKE, SH, RE, DPP,

GELANI. R, K, MA

US , DIK OPP, T , M, S SIA, INTT, A

, OMER A, N , ETTA TETT, ANIMIS

A , ITI, S AR, N MANI, ANVVA R

, A A, ES EM ES, IPP, AMPPA S, J

: GJIDHJET ZH, FITIM, AR

AR, KM, A, N KK, JEHON

5 4 7

8

9 5

7 8 1

7

4

8 1

9

1 6

2

2

7

8 2

2

2 1

1 7

6

5

8 1

4 8

1 2

9

2

4 6

8

5

3

2

6 1 7

6 3

9

1

5194768, 861725943,

42, 823749165,

2836.

9 8 5

235 26, 497368152, 5834

r: 945216387, 71635894

294, 392684751, 47159

3 7

79831, 683412579, 7195

94, 948256317.Mesatar78, 184975623, 568137

1 5

ë: Shumë i leht52467

376941285, 1528376

657823419, 2394615

8

DASHI 21. mars - 20. prillDuhet të tregoni më shumë kujdes ndaj vetes dhe shën-

detit tuaj, sidomos nëse keni ndërmarrë një rrugëtim të ri profesio-nal, dinamik dhe lodhës. Duhet të tregoni më shumë kujdes përlidhjet tuaja, pasi shumë shpërqendrime, mund të minojnë një ra-port të mirë dhe të konsoliduar.

DEMI 21. prill - 21. majNë këtë moment është e rëndësishme që të lidhni më

shumë aleanca, të cilat do ju lejojnë që të merrni më shumë rezul-tate nga pikëpamja profesionale. Këshillohet që të tregoni kujdesdhe të mos ndikoheni nga bindjet që keni krijuar në të kaluarën.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorDo të rigjeni gëzimin dhe gjallërinë e cila do ju lejojë që

të mbyllni gjithë ato raporte aspak të frytshme, si nga pikëpamjasentimentale edhe profesionale. Projekte të reja do ju dhurojnëkënaqësi të madhe.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikDo të jeni shumë kokëfortë, por kjo gjë do ju lejojë që

të arrini objektiva të mëdha, në vendin tuaj të punës. Një kompro-mis i mirë, mund të lejojë që të arrini një marrëveshje të mirë bren-da çiftit.

LUANI 23. korrik - 22. gushtKjo e martë, do të jetë një ditë e rëndësishme për gjithë

ata projekte që keni përpunuar gjatë muajve të fundit. Duhet të jenishumë të vendosur, në mënyrë që të jeni me këmbë në tokë. Në da-shuri duhet të jeni shumë kurajoz dhe të shprehni hapur ndjenjattuaja.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorParashikohet një ditë e qetë dhe relaksuese, e cila do ju

lejojë që të përkufizoni mirë disa angazhime që keni, për shkak tëlodhjes nga rutina. Do të arrini të mbyllni një marrëveshje me lever-di. Bëni kujdes me shpenzimet.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorDo të keni mundësi të ideoni një projekt të ri, i cili do të

rezultojë mjaft i frytshëm. Do të dini të jeni të lirshëm dhe kjo gjëdo të jetë sekreti i suksesit tuaj. Megjithatë në dashuri, këshillohetqë të jeni më të vendosur dhe të largoni ndrojtjen.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorParashikohen ngadalësime të vogla, të cilat gjithsesi

nuk duhet t’iu dekurajojnë, për shkak se intuita juaj do ju lejojë qëtë mbyllni në kohë një projekt që keni nisur. Këshillohet që të jenishumë strategjik, lidhur me investimet.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorJu pret një javë e madhe suksesi, e cila do ju gjejë të rea-

lizuar në sferën profesionale. Sigurisht ka disa gjëra të pasigurta,të cilat ju vendosin nën presion, ndaj mos u dekurajoni. Megjithatëmund të mbështeteni tek mbështetja e vlefshme e bashkëpunë-torëve tuaj. Në mbrëmje, parashikohen takime mjaft të frytshme.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarMos hezitoni të kërkoni këshilla nga një kolegu juaj më

ekspert lidhur me investimet, pasi tashmë nuk ju lejohet që të ga-boni. Një projekt i juaji ka të gjitha mundësitë për t’iu dhuruar kë-naqësi të mëdha. Në mbrëmje, mundohuni të kaloni më shumëkohë me familjen ose partnerin/en. Përgjithësisht, parashikohetnjë mbrëmje e cila do ju gjejë më romantik.

UJORI 21. janar - 19. shkurtParashikohet një ditë, e cila do ju lejojë që të përqen-

droheni më mirë në punën tuaj dhe në perspektivat e së ardhmes.Duhet të jeni shumë të kujdesshëm dhe përqendruar në zgjidhjene të papriturave të vogla, që kanë të bëjnë me realizimin e investi-meve të reja. Në dashuri do të jeni në kërkim të stimujve të rinj.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsDuhet të jeni shumë të kujdesshëm me fjalët, pasi në

mënyrë të pavullnetshme, mund të dëmtoni një person që keni për-zemër. Këshillohet që të shmangni ushqyerjen e debateve të kota.Duhet të reflektoni më shumë dhe të mos përfshiheni në projek-te shumë të rrezikshme nga pikëpamja ekonomike.

Page 24: dumit do ta zbrazë Koha...2018/09/26  · Prindërit paguajnë, fëmijët mbesin pa libra E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 25 shtator -Trendet e ndryshimeve de- mografike të

24 MOZAIKKoha, e mërkurë, 26 shtator 2018

1913 - U çlirua Struga dhe Ohri prejforcave serbe.

1923 - Oborrësia e Shkodrës dheMalësia organizoi një miting të madhkundër sulmeve dhe provokacionevetë ushtrisë jugosllave. Mitingu iu drej-tua me një protestë Fuqive të Mëdhadhe Lidhjes së Kombeve ku kërkontetërheqjen e trupave jugosllavë ngatokat shqiptare.

1924 - Fan Noli, Luigj Gurakuqi,Hasan Prishtina, Bajram Curri dheBedri Pejani morën pjesë në Lidhjene pestë të Kombeve në Gjenevë. Atjepërfaqësuesit e Kosovës kundërsh-tuan gjenocidin që ndiqte Beogradindaj popullit shqiptar në Kosovë.

1928 - Nënë Tereza e largua ngaShkupi në drejtim të Dublinit, në Ir-landë. Prej kësaj dite nënë, bijë emotër nuk do të shiheshin më kurrë.

1925 - Në Shtetet e Bashkuara tëAmerikës, mërgimtarë shqiptarënxorën numrin e parë të gazetës "Imi-granti", organ i lirë i shqiptarëve tëAmerikës. Ajo ishte fletore javore sho-qërore, kulturore dhe letrare nëgjuhën shqipe dhe pjesërisht në an-glisht.

KANDIDATI PËR KRYEMINISTËR- Alo, me Kryeministrinë po flas ?- Po , me çfarë mund t’ju ndihmoj ?- Doja të kandidoja për kryeministër, cilat janë kushtet?- Je i çmendur ti!?- Po kushte të tjera nuk ka??

Bota e thyen çdokënd, dhe mëpas, disa janë të fortë te pjesët e

thyera. (Ernest Hemingway)

PSE DUHET TË KONSUMONI KAFEÇDO MËNGJESShumica e njerëzve e kanë kafen emëngjesit një zakon të pandashëm.Ka nga ata që nuk e nisin dot ditënnëse nuk akne shijuar filxhanin e ka-fes. Përgjithësisht, këshillohet qëkafja të konsumohet pas vaktit tëushqimit. Por, a veproni mirë dukepirë kafen çdo mëngjes? Duhet tëdini se ajo është shumë e mirë përshëndetin e zemrës. Konsumi ifilxhanit të kafes çdo mëngjes ndih-mon në funksionimin e mirë tëzemrës. Madje, efekti është gjatëgjithë ditës në vijim.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 2

6 S

HT

AT

OR

TH

ËN

IA E

DIT

ËS

BA

RSO

LE

TA

A E

DIN

I S

E...

Në qytetin e vogël peruan Yungar,lart në Ande, brenda dy javësh do të javë-sh do të mbahen zgjedhjet në të cilat Hi-tleri shpreson të kthehet në pushtet,ndërsa Lenini përpiqet ta pengojë. Reu-ters njofton se kudo nëpër qytet janëvënë mbishkrimet “Hitler po kthehet”dhe “Hitleri është me popullin”. Mbishk-rimet kanë të bëjnë me ish–prefektin eqytetit Hitler Alba Sanchez i cili në push-tet ka qenë nga vitit 2011 deri në vitin2014, transmeton Koha.net.

Rivali i tij politik Lenin Vladimir Ro-drigues Valverde javën e shkuar u për-poq ta pengonte kandidimin e Hitleritpër zgjedhjet që mbahen më 7 tetor, porkomisioni lokal e hodhi poshtë kërkesëne tij. Hitler Alba thekson se kundërsh-ton të gjitha ato për të cilat ishte an-gazhuar Adolf Hitleri dhe se dëshiron tëqeverisë në mënyrë të ndershme e tran-sparente. Alba ka pohuar se babai i tij s’e

ka ditur kush ka qenë Hitleri kur ia kish-te vënë emrin. Ai ka shtuar se kishtemenduar ta ndërronte emrin kur kishtekuptuar kush kishte qenë Hitleri, porsemegjithatë kishte hequr dorë. “Unë jamHitleri i mirë”, ka thënë Alba për televizio-

nin peruan RPP. Reuters thekson se nëPeru dhe në vende të tjera të AmerikësLatine, prindërit shpesh zgjedhin emra tëhuajsh që tingëllojnë çuditshëmpërkundër asaj se ata emra jashtë mundtë kenë konotacion negativ.

Kur bëhet fjalë për personalitetethistorike, gjermanët janë krenarë mepolitikanët e tyre - kështu ndodh edheme kancelaren e tanishme AngelaMerkel, e cila gëzon popullaritetin mëtë madh mes gjermanëve, shkruan kon-servatorja gjermane WELT AM SONN-TAG. Anketa është kryer në fund të kor-rikut 2018 dhe pjesë e saj kanë qenë1047 persona. Atyre u është kërkuar tëpërzgjedhin tre personaliteteve nga fu-sha të ndryshme (politikë, shkencë,sport dhe kulturë), të cilët në të ka-luarën i kanë bërë krenarë.

Në krye të ranglistës është AngelaMerkel, ku është përmendur nga 16 përqind e të gjithë anketuarve. Menjëherëpas saj, ndodhet politikani i majtë Hel-mut Schmidt (SPD) me 11 për qind,ndërsa më pas ndodhen Willy Brandt(SPD) dhe Helmut Kohl (CDU), secili me6 për qind. Të gjithë përveç Merkelit,kanë ndërruar jetë. Lista ndiqet me

Frank-Walter Steinmeier pesë për qinddhe Konrad Adenauer (CDU) me katërpër qind, përcjell albinfo.ch. 49 për qinde të pyeturve kanë përmendur poli-tikanë në përzgjedhjen e tyre. Si sporti-st më i vlerësuar në anketë shfaqet Joa-chim Löw me tre për qind, kurse sishkrimtar dhe shkencëtar shfaqetJohann Wolfgang von Goethe dhe Al-

bert Einstein, secili me dy për qind. Nëpyetjen se cili qytet i bën më krenarëgjermanët, vendin e parë e zë Berlini,ndërsa më pas Mynihu. E njëjta pyetjeështë parashtruar për firmat, ku domi-nojnë fabrikat e automobilave. Merce-des ndodhet në vendin e parë me 17 përqind, ndjekur nga Volkswagen (16 përqind) dhe BMW (11).

Për shumëkënd mund të tingëllojëçuditshëm por një person jeton me 5 gra.Të kesh 5 gra ndoshta nuk është një gjëqë mund ta shohësh çdo ditë, por BradyWilliams në SHBA, jeton me to dhe jetae tyre shkon vaj. Të paktën me aq sa kjofamilje tregon për mediat. Si është të je-tosh në këtë lloj familjeje? Pra të ba-shkëjetosh me 5 gra? Fillimisht duhet t’juthemi se ndonëse për shumë njerëzështë e papranueshme, ata thonë se janëtë lumtur dhe gëzojnë respekt për njëritjetrin. Brady dhe 5 shpirtrat e tij binjakë

kanë gjithsej 25 fëmijë. Ata festojnë menjëri, tjetrin, kanë një shtëpi të madhe,

kanë një jetë plot angazhime dhe gratëjanë të lumtura me njëra-tjetrën.

HITLERI dhe LENINI luftojnë për postine kryetarit

Krenarë me Merkelin dhe Mercedesin

Të jetosh me pesë gra? Burri: Jeta jonë shkon “vaj”