duong quang dong

Upload: tanphongphutu

Post on 30-Oct-2015

54 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 1

    LI NOI AU ---------

    Cuc i ca nh cch mng lo thnh Dng Quang ng l s kin

    trung, bt khut, tn tu v nc, v dn, sng to hon thnh tt mi cng vic

    c ng v Nh nc giao. Trong hai cuc khng chin chng thc dn Php

    v quc M xm lc, ng ch tri qua nhiu nh t, d b tra tn d man

    nhng vn gi vng kh tit ca ngi cng sn, sn sng hy sinh bn thn mnh

    cho dn, cho ng, cho s nghip gii phng dn tc v xy dng ch ngha x

    hi.

    Sut mt i tn ty v cch mng, ng c ng v Nh nc tng

    nhiu hun chng cao qu, trong c Hun chng H Ch Minh.

    t lng thnh knh i vi nh cch mng lo thnh Dng Quang

    ng, th vin Tr Vinh su tm v tuyn chn nhng bi vit c ng

    trn cc bo, tp ch v websites, bin son tp Thng tin chuyn Nh cch

    mng Dng Quang ng nhn k nim 110 nm ngy sinh ca ng ( 1902

    2012). Hy vng tp thng tin ny s gip bn c thm yu knh v t ho v

    ngi con ca qu hng Tr Vinh l ng ch Dng Quang ng.

    Xin trn trng gii thiu v rt mong nhn c kin ng gp xy dng

    ca tt c qu bn c, qu ng nghip gn xa, nhng tp thng tin chuyn

    tip theo c hon chnh hn.

    TH VIN TR VINH

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 2

    MUC LUC ---------

    Dng Quang ng ........................................................................................... 3

    Qu trnh hot ng cch mng ca ng ch Dng Quang ng .................... 4

    Dng Quang ng v mt v Xim ............................................................ 10

    Nam B - Nhng nhn vt mt thi vang bng : M ca hng xut nhp khu Bangkok........................................................................................................... 12

    K nim su sc i b i : Ngi khi u m ng trn bin Nam B .. 13

    Mt ngi Vit Nam lm tng b th ng cng sn Malaixia ........................ 15

    Ti Ch Go c bu B th X y: Nm ng nhn tm giao li Su Giu .......20

    Ngi ph n gp 30 cy vng mua thuyn................................................. 24

    Chuyn mt Thiu y Hi qun Php theo Cch mng Thng Tm.................. 26

    Cnh bum xuyn Ty ..................................................................................... 29

    V qu hng Tr Vinh .................................................................................... 31

    55 nm cuc Tng tuyn c u tin ................................................................ 33

    Nhng tm gng cng sn : Tm lng bc Nm! ........................................... 33

    Gia nh c Dng Quang ng tng Hi Bo tr bnh nhn ngho 103,5 triu ng ................................................................................................................. 35

    Hnh nh v ng ch Dng Quang ng...................................................... 36

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 3

    DNG QUANG NG

    Nh hot ng cch mng

    Dng Quang ng, b danh Nm ng, cn gi l Dng Vn Phc, sinh ngy 02-05-1902 ti x M Ho, huyn Cu Ngang, tnh Tr Vinh.

    ng tham gia hot ng cch mng t nm 1920 trong t chc Cng hi b mt ca Tn c Thng. Nm 1927, ng gia nhp Vit Nam thanh nin cch mng ng ch hi, sau khi thng nht cc t chc ng cng sn ba min, gi chc Thng v x y Nam k, B th tnh y Tr Vinh.

    Sau cch mng thng Tm nm 1945, ng c c i biu Quc hi kha I, ri ton quc khng chin, ng gi chc Ph phng Hng hi Nam B sut 9 nm

    khng chin chng Php cc mt trn Nam B.

    Hip nh Genve c k kt, ng cng n v tp kt ra Bc, mt thi gian sau khi thnh lp Mt trn Gii phng min Nam, ng tr v Nam nh M. Ti min Nam, ng tng gi cc chc v:

    + Ph ban Hng hi Nam B.

    + Khu y vin khu Si Gn - Gia nh.

    + Trng ban Giao Bu A53 Trung ng cc min Nam.

    + y vin Ban Thanh tra Si Gn - Gia nh.

    + Ph ch tch y ban Mt trn t quc thnh ph H Ch Minh....

    Sut mt i tn ty v cch mng, ng c ng v Nh nc tng nhiu hun chng cao qu, trong c Hun chng H Ch Minh.

    ng mt ngy 10-5-2003, hng th 101 tui.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 4

    QU TRNH HOT NG CCH MNG CA NG CH

    DNG QUANG NG

    Thn ph ng, c Dng Quang Bc, thi trai tr tng l mt ngha binh oai dng ca cuc dy binh Trn Vn chng li bc chn xm lc ca bn Ty t. Sau khi cuc khi ngha tht bi, c tr v qu hng chm lo vic rung vn, bc thuc cha bnh dn gip v truyn tm ch bt khut ca mnh cho cc con. Thn mu ng, c b Trn Th An, mt i to tn gnh vc chuyn nh ca, bp nc chm cht cho cc con n hc thnh ngi.

    Lc thiu thi, cu b Dng Quang ng c cha m cho n trng qun hc tiu hc. t nm sau, ng c gi ln hc ban Thnh chung (tng ng cp II by gi) trng Hunh Khng Ninh. Nhng khng bao lu sao, ng b ui hc v c t tng ni lan, chng li nh ng cc. Ri gh nh trng, ng phi lm ngh sng. May mn thay, trong nhng nm vt v bn chi y, ng gp v kt thn vi mt ngi th xng ng tu Ba Son. l Tn c Thng, ngi cng nhn vo lng yu nc, hng say hot ng cch mng gii phng dn tc, gii phng giai cp v sau ny tr thnh v lnh t Ch tch Nc Vit Nam Dn ch Cng ha (nay l Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam).

    Nm 1920, Tn c Thng cng vi mt s ng tm ch ca mnh hp nhau ti nh Bnh ng (nay thuc qun Tm, TP. H Ch Minh)

    thnh lp Cng Hi . Anh thanh nin Dng Quang ng, khi y mi 18 tui tr thnh Th k v l Trng Ban Giao lin ca t chc.

    pht trin nhanh th cng nh lin kt nhng ngi ng tm, ng ch, nm 1921, Tn c Thng c Dng Quang ng tr v qu hng Tr Vinh vn ng, xy dng t chc. Mt thi gian sau, hai t chc Nng hi c thnh lp Cu Ngang (Ba Bin, Hai Knh), tnh l, Tr Vinh (Nanh, c Thnh).

    Nm 1927, c s ch o ca Nguyn i Quc, t chc Cng hi chuyn thnh K b thanh nin cch mng ng ch hi, do Tn c Thng lm B th. Dng Quang ng cng chnh thc tr thnh thnh vin ca t chc ny. Sau , theo s phn cng ca B th Tn c Thng, ng v Tr Vinh la chn trong s anh em, ng ch Cng Nng hi c thnh lp hai Chi b TNCMCH Cu Ngang v tnh l Tr Vinh. n nm 1930, sau khi ng cng sn ng dng ra i, X y Nam h c thnh lp, ng li quay v Tr Vinh thnh lp cc Chi b Cng sn Cu Ngang, tnh l Tr vinh t nhng ng ch trong Vit Nam Thanh nin Cch mng ng ch ca mnh ng ra thnh lp Tnh y Tr Vinh, ng thi ng cn kim lun B th Qun y Cu Ngang.

    Thi gian ny, theo s gii thiu ca ng ch Tn c Thng, Dng Quang ng c bt tham gia X y Nam k.

    Gia nm 1931, trong s kin L T Trng bn cht tn Chnh mt thm Le Grand ti sn vn ng

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 5

    Mayer, Dng Quang ng b bt, chng a ng v Tr Vinh v kt n 3 nm t.

    Khi mn hn t, ng tr v tham gia X y Nam k tip tc hot ng vi nhim v Trng Ban Giao lin ca X y. Lc ny, theo s gii thiu ca Dng Quang ng, X y Nam k c ng ch Trng Vn Nhm v Tr Vinh cng c li cc t chc ng v trc tip lm B th Tnh y.

    T nm 1936, khi cnh t Php thng ln trong cuc bu c Quc hi nn ginh quyn ng ra thnh lp chnh ph. Nhn s kin ny, ng ta ch trng hat ng cng khai, y mnh phong tro Dn ch, thnh lp cc y ban Hnh ng khp cc a phng Nam b. ng ch Dng Quang ng c ch nh tham gia y ban Hnh ng Nam b, ng thi l Ch tch y ban Hnh ng Tr Vinh. Phng tro dn ch pht trin mnh m khp cc tng lp qun chng, ng vin mi ngi tham gia u tranh i cc quyn dn sinh, dn ch. Tuy nhin, n thng 9/1939, th chin th hai n ra, thc dn php n p cc phong tro mt cch thm khc. ng ta chuyn sang hot ng b mt. u nm 1940, X y c cng c li do ng ch T Uyn lm B th. ng ch Dng Quang ng nhn nhim v Thng v X y.

    Giai on ny, thc dn Php pha ri bi i ph trc cc him ha do cuc chin tranh th gii, do vic Xim La tin qun nh chim Battdombong, do vic Nht lm le nhy vo ng Dng, li thm mt s binh lnh ngi vit m Php bt

    chun b a i lm bia n hn lm binh bin khi c lnh. X y Nam k nhn nh thi c khi ngha v trang n nn pht ng lm cuc khi ngha trn ton Nam k, Dng Quang ng cgn cc ng ch trong X y ngy m tch cc chun b. Nhng c mu b l. khi Dng Quang ng trn ng truyn t lnh khi ngh cho cc tnh min Ty tr v Si Gn th b mt thm n lng. Chng bt ng v gn nh ton b X y Nam k, y ln T Li (nay thuc tnh ng Nai).

    m 27/3/1941, Dng Quang ng cng 7 ng ch t chc vt ngc T Li. Cuc vt ngc thnh cng nhng ch c 3 ng ch trong s 8 ng ch v c Si Gn hat ng l Dng Quang ng, Trng Vn Nhm v c. Ba ng ch ny cng nhau thnh lp Ban Vn ng Cch mng Nam k m mc ch l tm c s, bt lin lc vi cc ng ch c, khi phc hot ng ca X y v lin lc nhn s ch o t Trung ng ng. Tuy nhin, khng lu sau , hai ng ch Trng Vn Nhm v c b Php bt li, y i Cn o. Ban Vn ng cn li duy nht mnh Dng Quang ng. Trong hon cnh v cng kh khn ca mt ngi t vt ngc b truy n khp ni, li khng nhn c s ch o ca Trung ng, Dng Quang ng phi ln li khp Si Gn, Gia nh, ch Ln ri i khp cc tnh min Ty, cc tnh min ng Nam B mc ni ng ch c, khi phc cc t chc ng.

    Trong thi gian ny, Tnh y Tr Vinh cng c khi phc, do chnh

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 6

    ng ch Dng Quang ng trc tip lm B th.

    Ngy 13/10/1943, theo s triu tp ca Dng quang ng, 11 ng ch l B th cc tnh v Ch Go d Hi ngh thnh lp X y Nam k v c 12 ng ch tr thnh X y vin. ng ch Dng Quang ng c hi ngh bu lm B th X y nhng ng ch nhn tm chc v ny, trong khi ch i bt lin lc vi ng ch Trn Vn Giu. Tuy vy, trn thc t, ng ch Dng Quang ng m nhim cng v B th X y mi n ngy 09/3/1945, khi Nht o chnh Php, X y mi lin h c vi ng ch Giu. (Do X y ny cho xut bn t bo Tin Phong nn thng c gi l X y Tin phong phn bit vi X y Gii phng do Hong D Khng v Nguyn Th Thp t chc cng vo khong thi gian . Hai X y ny khng lin h c vi nhau).

    Sau khi ng ch Trn Vn Giu nhn chc v B th th Dng Quang ng l Thng v X y kim B th Tnh y Tr Vinh.

    Ngy 24/8/1945, ti Hi ngh X y t chc ti Ch m, X y Nam k cng b lnh Tng khi ngha, ng ch Dng Quang ng ln xe p thn tc, bay v Tr Vinh cng ng b v nhn dn tnh nh ginh ly chnh quyn. Trn cng v l B th Tnh y kim Ch tch y ban Khi ngha, ng c nhiu ng gp quan trng cho thng li trn vn m khng mu ca cuc Tng ngha Cch mng Thng Tm Tr Vinh.

    Ngy 23/9/1945, np bng qun Anh n, thc dn Php n sng ti xm lc nc ta. Vi t cch l

    Thng v X y, ng ch Dng Quang ng c c ch huy chin u tr s y ban Nhn dn Nam B ang ng Dinh X Ty, nay l tr s UBND TP.HCM. Cuc chin u y ko di sut m 22 rng ngy 23/9. Sau , ng lui qun v min Ty, dn xung n vng U Minh.

    Cui nm 1945, thc dn Php xua qun nh chim ht cc tnh Nam k. Cuc khng chin trng k ca nhn dn Nam b bt u. Giai an u, lc lng ta gp ht sc kh khn do cha c kinh nghim ch huy, kinh nghim chin u, trang b rt th s li khng nhn c s chi vin t Trung ng v Chnh ph. Do vy, X y ch trng t lc khng chin v t chc mt n v sang Thi Lan tm mua v kh. Ngy 20/0/1946, n v gm 14 ngi ca hai tnh Vnh Long v Tr Vinh ln ng vi s ch huy trc tip ca ng ch Dng Quang ng. Trong hn ba nm, t nm 1946 n nm 1949, n v tm mua hng trm tn v kh, kh ti qun s v cc trang thit b phc v chin tranh khc Thi Lan v Malaysia, chuyn v Nam b. Ngoi ra, n v cn vn ng b con Vit Kiu Kampuchea, Lo, Thi Lan ng h nhn ti, vt lc cho cuc khng chin trong nc. Hng trm thanh nin tnh nguyn vi nc chin u trong cc n v b i hi ngoi ch Cu Long I, Cu Long II.Khng nhng th, n v cn lm nhim v xy dng lc lng cch mng gip nc bn Kampuchea khng chin chng thc dn Php.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 7

    Nm 1949, ng ch Dng Quang ng c X y c d lp chnh tr cao cp Trng Chinh, kha III. Sau , ng c X y phn cng tham gia Khu y khu Ty Nam Kampuchea. Do thng tho a hnh am hiu ting ni , phong tc tp qun cc nc bn, ng cn c X y c kim lun nhim v kim tra cc c s hot ng b mt ca ta Thi Lan.

    Sau khi hip nh Gio-ne-ve c k kt, ng ch Dng Quang ng c ng phn cng ph trch cng tc chuyn qun tp kt cc n v cng tc Kampuchea v khu IX. Sau , ng c phn cng li min Nam, trc tip u tranh vi ch, chun b cho ngy Hip thng Tng tuyn c nh Hip nh quy nh. Chp hnh s phn cng ca X y, ng Tham gia vo c khu y Si Gn Gia nh Ch Ln, ph trch cng tc binh vn. n m Trung thu nm 1957, ng ch Dng Quang ng b ch bt gn ch An ng. Chng a ng ch v giam gi v tra tn d man ti bt cnh st L Vn Duyt (Catinat c) ri chuyn ln nh lao Bin Ha. Li dng s h ca ch, ng vt ngc, quay v hot ng vng Ph Nhun.

    Thi gian ny, tuyn giao lin gia Trung ng, Chnh ph vi Nam b thng b gin on trong khi B th X y L Dun phi chun b ln ng ra Bc bo co vi Trung ng v Bc h v tnh hnh u tranh Nam b. X y tn nhim iu ng ng sang m li tuyn giao lin huyt mch ny vi phin hiu l on A53. Mt h thng c s trn sut tuyn ng b t Nam b qua

    Kampuchea, Lo, Thi Lan, H Ni hoc tuyn ng thy Thi Lan Hng Kng, H Ni hot ng lin tc, bo m tuyn giao thng lin lc thng sut phc v nhu cu lnh o cuc khng chin. t bit on A53 t chc v bo an ton nhiu chuyn vo Nam ra Bc an ton cho cc ng ch lnh o cao cp ca Trung ng ng, Trung ng Cc min Nam trong nhng nm kh khn nht ca cuc chin tranh.

    Sau ng khi 1960, tuyn giao lin Bc Nam hot ng n nh, Trung ng Cc quyt nh iu ng sang nhn nhim v Ch huy Ph kim Chnh y on tu khng s m tuyn ng H Ch Minh trn bin vn chuyn v kh t Bc vo Nam phc v nhu cu ca cuc u tranh v trang ang ngy pht trin mnh ca nhn dn min Nam. Vy l ngi chin s gi sinh trng trn vng qu bin Tr Vinh tr v vi nhng thng ngy lnh nh trn bin theo sut dc di t nc, mu tr vt qua bit bao phng tin, thit b k thut hin i ca k th, hon thnh nhim v m ng giao Ph. n nm 1964, ghi nhn cng lao ca ng trong cng tc vn chuyn v kh, Ph Ch tch nc Tn c Thng, ngi thy, ngi anh c ca ng ngy no gi tng ng mt khu carbine. ng ch Phm Hng, B th Trung ng Cc min Nam cng tng ng mt chic ng h Citizen. Nhng mn qu qu gi ny c ng nng niu gn gi nh nhng k nim v gi thi chin tranh. Sau ngy gii phng, ng gi li trng by Bo tng H Ch Minh.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 8

    Nm 1963, ng ch Dng Quang ng li c Trng ng Cc min Nam c sang cng tc kinh ti vi cng v Thng trc Hi ng cung cp tin phng ca Trung ng Cc min Nam. Sau , ng li c iu v nhn nhim v Ph Ban Giao bu min.

    Sau nm 1975, min Nam hon ton gii phng, Trung ng Cc iu ng ch Dng Quang ng v cng tc ti Thnh y TP.HCM v ng c phn cng ph trch ngnh Giao thng Cng chnh. Sang nm 1977, ng bc tui 75 vi gn 60 nm cng hin lin tc v s nghip gii phng dn tc, ng c ng v Nh nc cho ngh hu. Sau , ngy 23/9/1977, nhn k nim ngy Nam b khng chin, Cu lc b Hu tr TP.HCM c thnh lp. Nh c uy tn ln trong hat ng cch mng, hot ng x hi li lun nng n, xc vc d tui cao, ng ch Dng Quang ng c Thnh y c vo cng v Ch nhim Cu lc b. qua 23 nm hot ng, c Dng Quang ng vn l ch nhim Cu lc b d vo tui 98.

    Nm 1981, nh cch mng laoc thnh Dng Quang ng ngi c nhiu ng gp quan trng cho s nghip cch mng Kampuchea trong giai on kh khn nht c Tng B th ng Nhn dn Cch mng Kampuchea Pnh S Van mi mi ch danh vo on khch danh d sang thm t nc Kampuchea.

    Nm 1986, nh cch mng lo thnh Dng Quang ng l i biu chnh thc ca ng b TP.HCM i d i hi ng ton quc ln th VI. Ti i hi i mi

    ny, ng thay mt th h cch mng lo thnh trnh by tham lun v tnh hnh t nc v nhng yu cu bc xc v cng tc i mi. Ti i hi ln th VII, nm 1991, ng c B Chnh tr v ban T chc i hi mi tham d vi t cch l khch mi danh d.

    Nm 1987, ng c Thnh y TP.HCM gii thiu tham gia y ban Mt trn T quc thnh ph. Ti i hi, ng c tn nhim bu vo cng v Ph Ch tch y ban Mt trn T quc TP.HCM. ng tip tc gi cng v ny n ngy 21/10/1998 khi trn 96 tui i. y c l l mt cn b lnh o Mt trn ng nhim cao tui nht trong lch s Mt trn TP.HCM cng nh Mt trn Vit Nam.

    Trong nhng nm 1988 n 1990, ng ch Dng Quang ng cn l Ph Ch tch Hi Hu ngh Vit X TP.HCM.

    Nm 1946, trong cuc Tng tuyn c bu Quc hi u tin ca Nc Vit Nam Dn ch Cng ha, ng ch Dng Quang ng, lc y l B th Tnh y c nhn dn Tr Vinh tn nhim bu lm ngi i biu ca mnh trn din n dn c cao nht nc. Tuy nhin, do ngay sau , c min Nam i vo cuc khng chin trng k v gian kh, ng ch Dng Quang ng c X y c ra hi ngoi su tm v kh ri trc tip tham gia cuc khng chin ngay nhng im nng nht nn ng ch Dng Quang ng khng th ra H Ni d hop. y cng c l l v i biu Quc hi duy nht trn c nc khng mt ln tham gia cc hot ng ca Quc hi.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 9

    Mi n nm 1996, nhn k nim 50 nm Quc hi Vit nam thng nht, Ch tch Nng c Mnh mi ng ra H Ni d l. K t khi c bu n khi t chn n din n Quc hi, v i biu Dng Quang ng tri qua mt chng ng ng 50 nm.

    Khi th k XX kt thc, nh cch mgn lo thnh Dng Quang ng cng bc vo tui 98. Cuc i ng tri qua gn trn mt th k, chng kin v tham gia vo mt giai on lch s nhiu bin ng ca t nc. Trong , ng c trn vn 80 nm k t lc tham gia thnh lp Cng hi - cng Bc Tn c Thng hot ng si ni, kin quyt v lin tc cho s nghip cch mng gii phng dn tc, gii phng giai cp theo thc theo h v sn.

    Trong 80 nm hot ng cch mng , nh cch mng lo thnh Dng Quang ng c hn 10 nm hot ng nc ngoi: Thi Lan, Lo, Kampuchea, Malaysia (khng k nhng ln ra nc ngoi tham quan, ngh ngi sau nm 1975). C b gic bt giam 7 ln vi tng cng hn 6 nm t ca ch Php, M, Thi Lan.

    C Dng Quang ng cn c hai ngi con gi hi sinh v s nghip cch mng.

    Nhn nh v con ngi v cuc i hat ng ca nh cch mng lo thnh Dng Quang ng, Gio s Nh s hc Trn Vn Giu, ngi c nhiu nm ng cam cng kh vi c - vit: Phc, tc Nm ng ngi Tr Vinh vo TNCM CH t 1926, v t cng tc ng lin tc cho n ngy hm nay, nhiu ln vo ra

    khm ln, bit nhiu lp cn b cc tnh; Mp mp tng chng nh chm lt, nhng tht ra tht l lng, t l lun m sing nng, kin tr, lm g th lm ti ni ti chn (Ma thu ri ngy hm ba. Nh Xut bn Chnh tr - quc gia. H Ni 1995. Tp mt, trang 80).

    Vi nhng cng hin ln lao trong 80 nm hot ng cch mng lin tc c Dng Quang ng c ng v Nh nc trao tng:

    Huy hiu 70 nm tui ng.

    Huy hiu 60 nm tui ng.

    Hun chng H Ch Minh.

    Hun chng c lp hng nht.

    Hun chng c lp hng nh.

    Hun chng c lp hng ba.

    Hun chng khng chin chng Php hng nh.

    Hun chng khng chin chng M hng nht.

    Huy hiu y ban khng chin Hnh chnh Nam b.

    Huy hiu v s nghip i on kt dn tc

    http://www.travinh.gov.vn

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 10

    DNG QUANG NG V MT V XIM

    Nguyn Hng

    ng Nm ng l nh cch mng lo thnh tham gia Thanh nin Cch mng ng ch hi ca lnh l Nguyn i Quc v sm hot ng trong Cng hi ca c Tn c Thng. Trong thi khng Php, ng l Ph phng Hng hi Nam B, ph trch vn phng thng trc ca ta th Xim quc, Bangkok. ng ng vai doanh thng c ca hng xut nhp cng ln ti th Bangkok, mua sm tu bin ch sng n, ha cht, my mc v nc nh Ty. Trong cuc sng y gian nguy gia hng ng mt v Php b tr dy c Xim, di ci ln Xim l Nai Chran ng vn bnh tnh lm trn s mng ca mnh cho ti ngy b phe o chnh bt.

    ng xuyn ty

    Cui thng 8.1945, tnh hnh Nam B sc si d di. Ta cp chnh quyn Si Gn ngy 25.8, t chc ngay tu Ph Quc v 25 ghe ca Vm Lng, Bnh i ra Cn o rc t chnh tr v t lin khng chin. Lc tng De Gaulle tp trung qun i ti n sang Si Gn chim thuc a, mt cuc chy ua nc rt gia hai bn. Nm y min Bc ang i cht c triu ngi ; Nam B cp tc ch go ra bng ng bin; k Bc H in vo gi c Tn c Thng va t Cn o v ra Bc cng tc. C Tn p ghe bu i ngay.

    Ngy 23.9.1945, gic Php np sau lng qun Anh - n, s on

    Gurkha ca tng Anh Gracey nh chim Si Gn. Cuc khng chin "Ma thu ri ngy hm ba" n ra c lit Th gic qu mnh, tin qun thn tc, thng nh ch tre, lp tc X y hp ti Ci Tu (C Mau) bn k hoch ng u, c hai Tnh y Tr Vinh v Vnh Long tham d, trong c anh Nm ng ang l x y vin. Khu trng Khu 9 V c ngh ra Trung ng xin v kh. Chnh y Khu 9 Phan Trng Tu gi sang Xim mua sm v kh vi s vng ng bo ng gp trong Tun l vng cc tnh min Ty, gi ny c tn thnh.

    ng Tu ch th ng ch Phan Vn S giao 25 k vng thi cho anh Nm ng sang Xim mua sm v kh. Anh Tu dn r:

    1. Da vo Vit kiu tranh th tnh cm nhn dn v chnh ph Xim.

    2. M ng bin v ng b xuyn ba nc Thi-Min-Vit a v kh v nc (t khai sinh ng xuyn Ty).

    3. Vn ng nhn dn Min m mt trn dn tc gii phng, st cnh vi chng ta.

    4. M mt trn nh Php trn t bn.

    5. Sau cng, phi trit b mt.

    on sang Xim khi hnh ti vm kinh Bin Nh (Ci Tu) vo u hm, ch theo hai phi on tnh Vnh Long v Tr Vinh, tt c 14 ngi, trong s ny c Ch tch Tr Vinh Nguyn Vn Khm, i biu Quc hi, B th Vnh Long Nguyn Vn Thit. C hai nhn vt quan

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 11

    trng l Dng Tn, tc Hunh Vn Vng, ch huy qun s v nh s Sn Ngc Minh, ph trch ng bo Khmer tnh Tr Vinh.

    Cng lc Nam B lp Phng Hng hi Nam B do anh Nguyn ng K lm Trng phng t cn c ti Dy Cho, anh Nm ng-ph phng ph trch vn phng thng trc Bangkok. Cc ch th ca Chnh y Phan Trng Tu c anh Nm ng ln lt thi hnh. Trong cng tc ny, anh c anh Trn Vn Giu - nguyn B th X y Nam K chuyn cng tc sang th Xim quc. Do v kh mua sm ca Phng Hng hi Nam B v cc thuyn trng T Ha, By Ngnh, T Lim, Ba Nh, Y Nt ch v cn c tip nhn Dy Cho (C Mau) m tng quan lc lng ca ta v ch bin chuyn r nt. V sau ta lp ba tiu on hi ngoi ly tn l b i Cu Long 1,2,3...

    Cng ng Vit kiu Xim by gi l cng ng ng o v yu nc nht H sang Xim lm nhiu t, bt u t 200 nm trc, khi vua T c tn st tn Thin cha, t hai l u thp nin 1940, khi Php bt lnh nh Xim v Xim nghe theo li Nht xi i my tnh gip ranh vi Campuchia. Khng th cht v l v quyn li ngoi bang, anh em binh s ng lot o ng chy sang Xim.

    B con Pht gio tp trung li cha ln Thi Oa Thi vi hai ha thng S Ba (ngi Bc) v S Bo n (Rch Gi). y l c s u tin ca anh Nm ng.

    Anh Su Giu vn l bn thn vi Th tng Luang Pradit hi cn l

    sinh vin bn Php; nay gp li, Pradit vui lng gip Vit Nam khng chip chng thc dn Php. t u, Th tng Pradit gip Vit Nam mt ngn nn st Nht, 500 tm-xng, hai moc-ch 60 ly, c ngn b qun phc kaki. Tu c Lp ca thuyn trng T Ha - u th khoa kha thuyn trng vin dng, Ty tn l "loup de mer" (si bin) - ch v nc u tin. Bn bi bp nhn v kh do Ha L (La Vn L, cng cn c gi l To T) vt thy li Nht nh chm tu Ty, gii phng mt vng duyn hi xy cn c tip hng.

    ng bo vng C Mau thy b i Cu Long t Xim v trang phc ti tn, qun phc kaki, nn st, sng tm-xng ly lm ln tinh thn.

    Cng vic lm n ca anh Nm ng ngy cng "n ni", s v kh a v nc cng nhiu, phi sm thm tu bin. By gi Phng Hng hi Nam B c cc tu bin loi nh nh chic c Lp, on Kt, Chin Thng. Ta mn thm chic tu ln ca Xim l Darathip, sau cng mua chic Sng L ch gp nm ln hn.

    V ng b cng t chc xong, xy dng nhiu c s v trn ng vn chuyn v kh bng voi, ta lin qun b i Khmer Issarak nh ph n bt ho lnh ca ch. Trn 20.4.1946, Sn Ngc Minh ch huy nh trn Xim Rip m mn cho cch mng Campuchia.

    Trn ng b ny, ln lt ba b i hi ngoi v nc tng cng Khu 9 v Khu 8...

    http://www.quansuvn.net

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 12

    M CA HNG XUT NHP KHU BANGKOK

    Nguyn Hng

    Trong nc chuyn sang giai on 2 "cm c", cc trn nh ln din ra, Phng Hng hi Nam B cng tng gia mua v kh gi v nc. nghi trang vic mua bn, ta ch trng m ca hng xut nhp cng ln cho hp l. Anh Nm ng ng vai nh i kinh doanh, ly tn Xim l Nai Chran (Nai l ng, l Monsieur (ting Php), l Mister (Anh). Ca hng t tn l Chn Phanich, ta lc ti ph lu 428 Lng Long, gn cu Xa Phanh Kho. Lnh patente hng nh, ca hng Chn Phanich bun bn vi cc hng bun ln nc ngoi trong c hng Denis Frrs, Descours Cabaud t Si Gn. Cng trong ng dy bun bn ln ny, anh Nm ng mua my in offset bn mu gi v H Ni in giy bc. Rt tic, ci my in ny nng c tn, ch trn tu Sng L b nhiu chin hm ch v t nh chm ngoi bin ng.

    V sau chnh quyn thn M tr nn phn ng hn, xt nh nhiu ln, ly c trong ca hiu c c sao vng, mi anh Nm ng ti Nha Cng an. Chng t Nm ng thng ng vi cu Th tng Pradit n cp v kh nh nc bn hay cho Vit Nam nh Php. Nm ng nht nh khng k bin bn, b gi li Nha Cng an mt thi gian. Trong nhng ngy ny, anh c cc s quan cnh st Xim c cm tnh b mt tip t thc n nh c ph, bnh bao, thuc l thm... Hai s quan ny

    l hai i y Sa Ving v Couvich. Trong cnh ti t, anh Nm ng ti ci ngh rng i cch mng ca mnh bit bao ln ngi t Khm Ln, T Li..., nay li nm Nha cnh st Bangkok, m nm y sang hn, ngy ngy c bnh bao, c ph v thuc Camel...

    Sau Xim quyt nh trc xut anh Nm. V quyt nh ny, anh Nm cng c "tay trong" bo trc nn chn phng n ti u. Anh ngh cho v cng Maylut. i y cnh st Couvich ch thn h tng anh Nm xung tu khch ti o Long Yi ri cng Maylut, ni ta c c s. Cng trong nhng ngy hon nn ny, Nm ng c n b bng mt mi tnh ng hng thm thit. Ngi ng hng ca anh l mt mnh ph na chng xun, l lch trch ngang nh sau:

    B Song Ngam l ngi Nam B, gc Si Gn. Chng b l nh doanh nghip c tham gia hot ng chnh tr, l ngi ng h ch s Nguyn An Ninh. Khi ng Ninh b bt, chng b phi chy sang Xim lnh nn, lp nghip ti tnh Chanbori, khng may ng mt sm. Vi nm sau b tc huyn vi tnh trng Thi, sinh hai con, mt trai, mt gi. Khi gp anh Nm ng, b rt vui, ng nh ngi xa c cu "tha hng ng c tri".

    B mi Nm ng v nh cho bit gia nh con trai v r. T lnh hi qun - i t Prakam rt mn bn ng hng ca m v mi cu Nm ti cn c Hi qun tham quan, cn mua gip my thng lu n, mt s ha cht. B Song Ngam cng tham gia phong tro nui qun tnh

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 13

    nguyn Vit Nam trong tnh Chanburi l tnh gip ranh vi Campuchia, c th l b i Cu Long 2 sut my nm rng.

    Trong cuc tranh chp gia Lc qun (thn M) v Hi qun (c cm tnh vi Vit Nam), i t Hi qun Prakam tin on mt trn th hng quyt lit nn tip xc vi anh Nm ng v hai anh Bng Vn Da, Lm Quang Nh xin gi 10 tu hi qun trn t Vit Nam nu xy ra chin s. Ta ha hn gip ng minh gp kh khn.

    Ring b Song Ngam thng ti ca hng ca anh Nm mt bo nhiu tin quan trng m con r i t hi qun bit trc. Nhng cng ch l l do ph, cn nguyn nhn chnh l tnh cm ng iu n trong mi tnh ng hng. Mi ln b ti th thc n h, b c nu nng theo khu v Nam B, anh ch em trong ca hng c dp thng thc hng v qu hng. Khi anh Nm ng nn, b Song Ngam cng tip t u n. Thc n d tha anh Nm em chia cho nhn vin an ninh c nhim v canh gc anh, nh vy m ai cng u c cm tnh vi ng ch ca hng xut nhp khu Vit Nam.

    Mi tnh ng hng gia hai ngi din ra cng khai, chnh b v ng Phm Vn Bch l khch ca ca hng mt thi gian cng nhn xt ht sc t nh: "Mi tnh ng hng ny coi chng vt qua ranh gii".

    Anh Nm ng ci, ging nh nh nhng khng nh:

    - Ch ch lo xa, b Song Ngam l mnh ph c uy, li thm hai con l i t Hi qun tng gip chng

    ta; cn ti th cng c b x nh, nh vy tuy tnh ng hng thm thit, chng ti cng sng sut gi mi tnh ng hng ny tht l trong sng. Ch c tin ti i.

    Trn y l nhng li tm tnh ca anh Nm ng th l vi ti, mt chuyn tnh lng mn trong thi khng chin m anh khng h vit trong hi k.

    http://www.quansuvn.net

    K nim su sc i b i

    NGI KHI U M NG TRN BIN NAM B

    Nguyn Quc Trung

    - Ti nh mnh c gp c Dng Quang ng ng vo sng mng Hai Tt Nguyn n nm 2000. Khi hnh cho chuyn xut hnh cho nm u th k y, my ngi lm bo chng ti ti mng th Gio s Trn Vn Giu. Khi bc n ca phng khch, ti thy mt ng gi dng thp m, tc hi ngn, mc o trng, qun xanh, mt n hu ang tr chuyn vi ch nh. C Trn Vn Giu gii thiu ngi khch vi chng ti:

    - ng ch Dng Quang ng (anh Nm ng) l ngi khi u cho cng vic m ng trn bin Nam B vo u nhng nm 60 ca th k trc, ngy nay chng ta gi l ng H Ch Minh trn bin.

    Trong bui sng u nm mi y, ti c c Dng Quang ng k cho nghe nhiu chuyn l th v

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 14

    ng H Ch Minh trn bin Nam B.

    Vo nm 1961, sau Ngh quyt 15 ca ng, Trung ng Cc min Nam c thnh lp. ch phn ng d lm. Tn Mai Hu Xun, nguyn l lnh kh Php, ch huy hai s on qun ngy Si Gn nh vo cn c ta. Lnh ch trn khp rng, tn st c nhng ngi dn sng trn cc nng ry. Trung ng Cc phi di ln tn rng su M , lng thc khng c, thuc men thiu, tin cn kit. i rt, cn b, chin s nhn cm lin tc c tun, phi n tri cy rng, n c chp. C iu k diu l trong kh khn tt cng y khng ai ta thn, o ng, chiu hi, tt c u lc quan, tin tng vo cch mng s thng li.

    Chnh trong th ngt ngho y, Trung ng Cc lp ban ch o lp chuyn ng bin tip t v kh cho Nam B, Lo, Cam-pu-chia. ng ch ng Thi Bng, thay mt Trung ng Cc giao nhim v cho ng ch Dng Quang ng:

    - Chng ti hp bn v quyt nh giao cho ng ch cng tc ph trch vn chuyn ng bin tip t v kh t min Bc vo Nam. ng ch hy gp anh By Tin v anh Hai X bn c th.

    Anh By Tin chnh l ng ch Trn Vn Quang, T lnh Min, lc y gi l Trng ban Qun s Nam B. Anh By Tin giao cho Dng Quang ng i kho st vng B Ra, tm ni lp bn tu ri cho ngi ra Bc n tu ch sng n v. Ra i ch c hai ng bc dt lng, cn ci n phi t kim ly. Lc ny ch b rp thng xuyn, lm sao tip

    cn vi dn. Vy m dn t tm n. Khi thy chng ti lang thang, d tm cc bn sng sui Nc Nng, Bnh Chu, H Cc, Phc Hi, mt ng gi n gp v a v nh, t gii thiu l dn nh c. Sng vi gia nh ng ba ngy, chng ti d hi v mc nc cc bn, ng ni ngay: Tui on my ch tm bn cho thuyn tu p ri. Ri ng dn chng ti i. Ti v Trung ng Cc bo co kt qu, ln ny tip ti l anh Ba Bng. Nghe ti trnh by xong, anh giao tip nhim v:

    - Anh hy tr li ni y xc nh cho r ni tu cp bn, t chc mng li qun chng c s quanh , ri cho ngi ra Bc n tu ca Trung ng ch sng n v. Thi c chn, trong Khu 9, C Mau, Tr Vinh, Sc Trng c ngi ra Bc c ri .

    Thi gian ny, ch b phng ro rit hn, on ca Dng Quang ng phi i ng vng ln mn Cm Xe, vt qua con l 13, gi l l t v ch phc kch, mn dy c, nhiu ngi hy sinh khi qua . Sang Tnh Linh, Ph Gio n Gi Rai ri mi n My To, thuc Xuyn Mc. Lang thang trong rng, bn b bin hn mt thng mi bt lin lc c vi cc ng ch huyn y Xuyn Mc, cc anh ch dn ni ng chn l ni My To, c nhiu hang , tin cho vic n np khi ch cn, nh bom. Cc anh chn vng My To, l ni bo m an ton nht. Khi n gn My To th on lt vo phc kch ca ch, mt ht c, n ngy th ba mi gp c c s ca ta l ch Mi Ru H

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 15

    Trm. Trong ba n ti vi gia nh, nghe anh ni nhim v sp ti, trc mt l lm sao c tin sm tu ghe, li, go nc, ch Mi ni:

    - Vic y cc anh giao cho ti.

    Vy ri ch tt t i. Khng bit bng cch no, vay mn ca ai m ch mua c mt chic ghe 6 tn, my y Yamaha, my tn xng, du, hng chc tn go, thc phm, vi gi 10 triu ng, 3 tm li, mi tm 1 triu ng. Ri cn cc th khc na, cng bc triu c. l vn ling ban u i tu t Nam B ra min Bc a v kh vo.

    Ti hi:

    - Tha bc, ch Mi hin nay u?

    - Phc Hi, B Ra ch u.

    - Sau gii phng, ta c hon li s tin y khng?

    C Dng Quang ng trm ngm mt hi, ri ni:

    - Khng. Sau gii phng chng ti ti thm, nhc n chuyn y mi c bit, sau ch vay ch n p ch kia, phi hng chc nm mi tr ht. V nhng ngi cho vay bit ch em ca ci y phc v cch mng nn khng ly li, c ngi ch ly tng trng m thi. Khi chng ti t vn , ch ni: Vy xng mu ca hng triu lit s, tr sao ni. Vy ri thi. Thc ra hi cho phi o vy thi, ch ly u tin tr, m tr sao ht tin ca nhn dn b ra cho cch mng.

    Khi chia tay, c Dng Quang ng ni vi chng ti:

    - Mun tr n ngha vi nhn dn, chng ta phi sng xng ng, ton tm, ton phc v nhn dn v iu kin, lm y t cho dn nh Bc H dn.

    http://www.qdnd.vn

    MT NGI VIT NAM LM TNG B TH NG CNG

    SN MALAIXIA

    ng Th Trut

    NTT: Bi vit ny ca i t ng Th Trut ng bo Qun i Nhn Dn s Tt Nhm Ng (2002). Nay Gio s Trn Vn Giu va qua i, anh Phng H chuyn ti v nh NTT.ORG ng li nh mt s tri n cc v lo thnh lc sinh thi cung cp cho nhng ti liu qu gi. Chng ti xin trn trng gii thiu cng bn c bui tr chuyn ca phng vin bo Qun i Nhn Dn vi Gio s Trn Vn Giu v bc Dng Quang ng.

    Ti n thm Gio s Trn Vn Giu nhm lc Gio s ang mt. Bc Giu gi ly gh bo ti ngi cnh i-vng cho d

    ni chuyn. Gio s Trn Vn Giu xin php nm v hi ti cn g khng. Ti ni, n thm bc l chnh v xin hi bc v mt chi tit lch s, rng

    GS Trn Vn Giu v

    phu nhn

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 16

    c mt ngi Vit Nam tng lm Tng B Th ng Cng Sn Malaixia. Ngi y c cng lao ln gip nhn dn ta trong cuc khng chin chng Php? Mt bc Giu sng rc ln ri hi ti:

    - Ai k chuyn y vi ng ch?

    - D tha, bc Dng Quang ng.

    - Anh Nm ng h? ng y. Chuyn th ny

    Bc Giu sa li gi u, na ngi, na nm, hi tng v k cho ti nghe vi mt ging rt khc chit, rnh r nh ngh rt k t bao gi:

    Cui nm 1945, khi Nam B bt u khng chin chng thc dn Php, ti l B th X y, Ch tch y ban khng chin Nam B, c Bc H gi ra H Ni. th H Ni, theo ngh ca ti v c Bc H, anh V Nguyn Gip ng cho ti i Thi Lan vi t cch l Tng b Vit Minh lm vic vi Ph vng, Th tng Thi Lan l Lung-pri-i. Cng i vi ti c anh Phm Ngc Thch, sau ny l B trng B Y t. Chng ti lm 3 nhim v chnh, mt l xin tht nhiu sng n ri t chc chuyn v cho Nam B khng chin, hai l vn ng, t chc thnh lp, hun luyn i qun Vit kiu v gip Nam B khng chin, ba l khai thng tuyn lin lc, tip t t Thi Lan qua Campuchia v Nam B v vn ng nc bn chng thc dn Php chia la vi Vit Nam. Thi Lan, ti gp anh Dng Quang ng. Anh Nm ng cho bit c x y Nam K giao cng vi Sn Ngc Minh mang vng sang Thi Lan mua

    v kh chuyn v cho Nam B khng chin v nu c iu kin th lm nhng nhim v nh ca chng ti. Cng cn ni thm, anh Nm ng l bn t vi ti cng T Li, cng nhau vt ngc nm 1941. Anh Nm ng l ngi vn ng, t chc, phc hi X y Nam K sau khi ngha Nam K nm 1940. T nm 1943 n thng 5/1945, anh Nm ng l B th X y Nam K v l ngi bn giao chc v B th X y cho ti t thng 5/1945. Vi t cch thng v X y, c giao ch huy, cht gi dinh X Ty (tc tr s Uy ban Nhn dn thnh ph H Ch Minh ngy nay). m 22, rng ngy 23/9/1945, anh Nm ng l ngi n sng u tin, ging tr n tn cng ca thc dn Php v sau ny tr thnh ting sng u tin ca Nam B Khng Chin. Trong lng ti, anh Nm ng lun l mt nh t chc hnh ng thc tin ti gii. Mt ngi cng sn lun sn sng lm mi nhim v min l nhim v y, cng vic y c li cho Cch Mng, d c kh khn n my. Thi Lan, ti nhn c in ca H Ni c i d hi ngh Chu , t chc ti Niu-li, An do ng Quc i (I) ca Th tng N-ru t chc v mi Vit Nam. Cng i vi ti c anh Lun, dc s cao cp, sau ny anh Lun l i s nc Vit Nam dn ch cng ha ti Min in. Sau hi ngh Chu, chng ti cn t chc hi ngh ng Nam ti Bng-cc, Thi Lan gm c i din cc nc Lo, Campuchia, Min in, Thi Lan, Malaixia, Philippin v Vit Nam. T hi ngh An n hi ngh Bng-cc, ti nhiu ln tip xc vi an Malaixia v

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 17

    c bit thm, phong tro khng chin chng Nht Malaixia rt mnh. Phong tro ny do ng Cng Sn lnh o v rt c uy tn. Th lnh phong tro hnh nh l mt ngi Vit Nam. Sau khi Nht u hng, phe khng chin thu c rt nhiu sng n v c lc lng rt ln. Ti ny ra nh i Malaixia xin v kh cho Nam B. Ti Malaixia, ti c gp lnh t ca phong tro khng chin, ng thi l Tng B Th ng Cng Sn. Ti ng ng anh ny l Ng Gia T, bi v hi Cn o, Bc Tn c Thng t chc cho anh Ng Gia T v mt s ngi t vt ngc nhng khng thy v t lin. Hay l anh T sang y ri lm nhim v Quc t cng sn giao cho. Ngi Vit Nam ta gii lm, bit u. Ti cha tng gp anh Ng Gia T nn bao nhiu cu hi khng tm c li gii p. Trong khi lm vic, ngi y xng tn l Lai- c v ni han tan bng ting Anh. Ngi y bo vi ti l c nghe danh Trn Vn Giu Vit Nam. Nhiu ln ti gi kho song ngi y rt gi b mt gc gc ca mnh. Nhng khi ti ni r mc ch chuyn i v t vn xin sng n gip Nam B khng chin th ngi y rt sn sng v cn quyt nh cho c tu thy chuyn ch n a im m ti yu cu. Ngi y cn ngh nu Chnh ph H Ch Minh ng , ng Cng Sn Malaixia s chi vin c qun i ca phong tro khng chin sang gip Vit Nam nh thc dn Php. Mng qu, ti lp tc tr v Thi Lan k ht s tnh cho anh Dng Quang ng nghe. Ti cng nu ln mi ng vc v nim t ho khn xit v mt Lai- c hay Ng

    Gia T ca chng ta. Nghe chuyn, anh Nm ng ci ri bo ti: Ai ch anh Ng Gia T th ti rnh lm. V nm 1929, 1930 bc Tn c Thng giao cho ti a anh Ng Gia T i bn giao c s ng ca X y, ti v L T Trng l giao lin ca an Ng Gia T. Nhng Lai- c c l khng phi l anh Ng Gia T v lc n bc Tn c Thng t Cn o v, nghe bc Tn k anh Ng Gia T v mt s anh em vt ngc hi sinh gia trng khi v gp bo ln. Anh Nm ng cn bo anh i sang trc tip va t chc vn chuyn v kh v cho Nam B, va xem Lai- c c phi l bn c, ng vin ca X y hay khng.

    ***

    Bc Dng Quang ng

    Nm nay hn 100 tui, nhng bc Dng Quang ng vn khe v rt minh mn. Bc va c Trung ng c lm thnh vin Hi ng khoa hc vit li lch s Nam B khng chin do ng ch V Vn Kit, nguyn Th tng, C vn Ban Chp Hnh Trng ng lm Ch tch. Nm 1927, theo ch th ca Bc H, Bc Tn c Thng t chc ra Chi b Cng Sn quc t u tin Nam K. Bc Nm ng l ng

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 18

    vin trong Chi B Cng Sn quc t u tin y do Bc Tn c Thng lm B th v trc tip gii thiu. Nhng ngi bit bc Nm ng u rt khm phc tnh cng trc, thng thn, lun t ln hng u li ch ca ng, ca dn tc, ca T quc. Hn 70 tui ng, 5 ln b ch bt cm t, tng l B th X y, c l Bc l ngi duy nht kin quyt ngh X y giao li chc v cao y cho ngi khc ti gii hn mnh, v nh vy s c li nhiu hn cho dn, cho ng, cho s nghip Cch Mng. c ng v Nh nc cho cn nh, bc bn i mua nh nh hn ly tin dng ga. C l Bc l ngi duy nht hin 80 cy vng cu tr ng bo ng bng Sng Cu Long b l lt v ng h bnh vin min ph An Bnh. Ti nh c ln ph phn mt ng ch cn b cao cp, bc thng thn ni: ng ch ngh i, lm lnh o m ting xu trn ng, nu c lm thm cng ch c hi cho uy tn ca ng m thi. Bc gi k, c ln bc khuyn bc Nm ng: ng thng qu, ri ngi ta ght, n m cho mt pht th kh. Ai d, ng ni: Vo ng hn 70 nm nay, nu v ng chng tiu cc, c b bn xu git th vn cn hn m au dm d, kh cho b phi chm sc. B khng thy tm gng Lin X tan v l v bn c hi ln nm chnh quyn, phn bi, ph ht thnh qu Cch Mng y. C mnh m cn s khng dm u tranh th th hi cn ai dm ni. Mnh cn s hi sinh th biu ai hi sinh. Bn c hi, nhn danh ng m tham nhng, lm hi ngi tt, lm li cho k xu th phi trng tr thng

    tay. Du c cht cng l cht vinh quang.

    Nghe th vy, nhng bc Nm ng trng rt hin lnh, c bit bc c n ci rng r, m m, thn tnh rt thu ht ngi khc. Bc Nm ng bi hi nh li: Do , nghe Trn Vn Giu k, ti lin thu xp i ngay sang Malaixia. Ti n tr s ng Cng Sn tm gp Lai- c. Hi y, sau khng Nht thng li, ng Cng Sn Malaixia hat ng cng khai, rt c thanh th, c tr s ln, treo c ba lim ng hang, Tng B Th oai v lm. Ngay ngy u gp nhau, ti nhn ra Lai- c chnh l Phm Vn c, qu Long t, B Ra, hc sinh trng Hynh Khng Ninh. Chnh ti gii thiu Phm Vn c vo ng Cng Sn Vit Nam nm 1930, sinh hat ti Chi b Tn nh, Si Gn. n nm 1931, gic Php khng b trng, ti v c cng tm lnh sang Thi Lan. u nm 1932, ti quay v Si Gn nhng tm mi khng gp c c. Cuc gp nhau trn t khch qu ngi ln ny, ti mng lm. Nhng Lai- c Phm Vn c li t ra rt bnh thn v c bit trong cu chuyn khng bao gi Lai- c ni ting Vit. Tuy vy, Lai- c tip ti rt thn tnh, b tr ni n ng hang. Khi ti ngh gip Nam B nh Php th c Lai- c ng h rt nhit tnh v cn bn phng n t chc chu o, khoa hc. Lai- c cho ti 5 chic tu thy ln, hng vn khu sng, n dc, thuc men ch v Vit Nam, ng nhin l cho khng. Lai- c cn ngh a qun ca ng Cng Sn Malaixia sang gip Vit Minh nh Php. Sau hn 3 thng Malaixia, mt ba, ti

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 19

    ngi ht thuc mt mnh trong tr s th Lai- c gh vo v vai ra hiu cho ti i ra ngoi vn do chi. Khi ch cn hai ngi, Lai- c m ti khc v ni: Hang (tn ti lc cn i hc) i, my tha li cho tao nghe. Nhn ra my ngay t u nhng phi b mt lo i s. My cn g cho Nam B khng chin, tao s ht lng v tm mi cch p ng, k c sc ngi, tnh mng. Nhng t ry khi gp nhau my ng nhn tao nh th v cng ng tm cch kim tra tung tch. Do tao khng v Si Gn vi my c l c l do ca t chc. My ch cn bit tao mi mi l ngi Cng sn chn chnh. Nhim v ca tao ang lm l do Quc t Cng Sn giao cho.

    Bc Nm ng bt la, chm thuc ht, mt nhn ra xa, vnh mi ngn l, cht Bc quay sang ti ni nh tm s vi lp tr: ng ch , cuc khng chin ca nhn dn ta di s lnh o ca ng han tan thng li. Trong s nghip y c cng lao ca bit bao bn b quc t. Lm sao m tri n ht c nh? Nhng nm Nam B khng chin, nhn dn Thi Lan, chnh ph Lung-pri-i, B trng Ngai giao Nai Tin v B trng Ni V Nai Thoong In, anh Na, anh Xm l Uy vin Trung ng ng Cng Sn Thi Lan, nh s Bo An, Vit kiu, nhng ngi Cng sn Mailaixia nh Lai- c Phm Vn c v nhiu ng ch khc gip chng ta hng vn tn v kh, n dc, gip mt cch v t v chnh ngha. Nhiu lc, ti mun c mt li cm n h. ng ch c th gip ti c khng? Cm n trn bo ca ng ch chng hn? ng ch bit khng, khi tr li Thi

    Lan, Lai- c bo ti mang theo mt tiu on qun. V khng lin lc c vi Trung ng xin ch th, ti bo ngi th khng thiu. Lai- c ngh ti mang v mt i i, ti cng khng dm nhn. Cui cng, n Lai- c, ti ch nhn c 4 ngi a v nc cng vi on tu. Tri qua 30 nm chin u trng k, tng khng cn ai sng st. Th m va ri ti c Ban t chc Chnh ph chuyn ti liu nh xc minh cho mt ng ch trong bn ngi ti a v hi y cn sng Rch Gi, Kin Giang h c hng ch chnh sch. l ng ch Pui Trn Vn Quang, l mt trong 4 ng ch m Lai- c tuyn chn gi cho ti mang v T quc tham gia nh thc dn Php t nm 1946. Anh Pui va gi th ln cm n ti v ha s sp xp ln chi thm th trng c. Ngi ta cm n m ti thy mnh c li, ng ch . Bc Nm ng a th ca ng ch Pui Trn Vn Quang cho ti xem. L th gi Tiu an trng Nm ng. l bc th ca nhng ngi bn chin u mng cho nhau cn sng v mng cho s nghip i mi ca ng trn thng li. Ch tic l qu gi yu nn khng i thm th m tn gu chi vi nhau. Mt l th c vit t mt tm hn thanh thn v mng vui v c ng, Nh nc, ngi ch huy c bit, nh cng lao ca mnh bo p lc tui x chiu. c l th, lng ti trn y xc ng, cn bc Dng Quang ng th khc. Ti ha vi bc s vit trn bo li cm n, li tri n ca bc i vi nhng ngi gip bc, gip ng, gip dn, gip Cch Mng Vit Nam. Nu

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 20

    bi bo ny c ng vo dp Xun mi th lng ti cng thanh thn vi hai ng ch lo thnh Cch Mng v cng l mn qu Xun mng nh Cch Mng lo thnh y uy tn Nam B, thnh ph mang tn Bc H.

    http://nguyentrongtao.org

    Ti Ch Go c bu B th X u

    NM NG NHN TM GIAO LI SU GIU

    u nm 1942, Tnh u Tr Vinh c khi phc, Nm ng c bu B th Tnh u. Sut hai nm 1942,1943 anh i khp cc tnh Nam b lp li c s ng bt u t min Ty ri ln min ng.

    Tnh hnh th gii bin chuyn mnh. Hng qun Lin X phn cng y li qun c trn khp mt trn. Nhng ng, Nht vn bnh trng th lc cc nc ng Nam . Nht b ln ng Dng uy hip qun i Php. c Decoux, ton quyn ng Dng phi kho lo, mm mng nung chiu cc i hi qu ng ca m tng lnh Nht. Do vy, bn thc dn Php ht dm lm tri vi ngi bn x nh trc y. Tha c hi ny anh em cng sn hot ng gn nh cng khai.

    Vic thnh lp X u cng vt v tn nhiu th gi. y ch ni v X u Tin Phong cng gi lVit Minh

    mi (cn mt x u na gi l X U Gii Phng (Vit Minh c). Gi Tin Phong v Gii Phng theo t bo ca tng nhm. Bo Tin Phong do Trn Vn Giu bin tp di bt hiu Xuyn Vn Nhn (con nhn xuyn my). Bo Gii Phng do Bi Vn D (Ba D) ph trch.

    Ngy 1-9-1943 Hi ngh tr b thnh lp X y hp ti cha Di, x M Long huyn Cu Ngang, Tr Vinh. Ba ngy 13,14,15 thng 10 nm 1943 hp chnh thc thnh lp x u ti Ch Go (G Cng) trong nh Hng trng Hoi. V con ng ch Nm Hin (Trn Vinh Hin, con ng Hoi) v ng ch Khuy lo cm nc v b con trong xm lo bo v vng ngoi.

    Ch c 11 i biu ca 11 tnh n hp, cn i biu 10 tnh vng mt v i li kh khn. Nm ng vi t cch X y vin nhim k trc iu khin i hi.

    Sau hai ngy tho lun, ngy 15-10 bu Ban chp hnh X y lm thi Nam k. C 11 i biu cc tnh Si Gn, M Tho, Bn Tre, Tr Vinh, Bc Liu, G Cng, Sc Trng, Sa c, Long Xuyn, Cn Th, Bin Ha.

    Nm ng c thm cao nht, lnh nhim v b th X y. Nhng anh khim tn trnh by trc i hi chp nhn cho anh ch tm thi gi chc v B th X y, ch khi kim c Trn Vn Giu l ngi ti tr v bn lnh hn anh gi chc v ny. Hi ngh chp thun ngh ca Nm ng.

    Lc Su Giu chm v trong nh bn thn l ho s Nguyn Phi

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 21

    Hoanh, qu Bn Tre, u th khoa, ot gii thng ln Paris trc khi v nc. Phng ho ca anh Hoanh t ti mt cn ph ng Champagne (L Chnh Thng) gn ch Tn nh. Cui nm 1944, Php nh hi th no Nht cng o chnh nn i tng Mordant, tng t lnh qun i Php ng Dng ra mt lnh cho chnh thanh tra mt thm ng Dng l Arnoux tm cch lin h vi lnh o cng sn bn chuyn lin minh chng pht xt Nht. Arnoux ch th cho thanh tra mt thm Bazin tm cho c Su Giu xc tin k hoch lin minh. Bazin cho mi By Trn ti bt Catinat by t yu cu - cn gp Trn Vn Giu lin minh chng Nht.

    By Trn tm c Trn Vn Giu ti nh ho s Hoanh. Su Giu quyt nh khng gp Bazin m ch gi mt bc th ngn gn, ni dung c chi b Tng Tn Phong Ha Bnh ng thng qua. Trn Vn Giu khng th gp c Bazin c. Nu Php mun lin minh vi cng sn chng Nht th xin th ht nhng ngi cng sn m Php ang cn giam gi, chng y Php s thy nhng ngi cng sn chng pht xt Nht nh th no. T lu ri, ng cng sn ng v pha Dn Ch chng pht xt. Bc th c Chn Bu em By Trn nh my v giao cho By Trn v Nm Hin mang ti bt Catinat giao tn tay c Bazin.

    S kin Php tng cng phi nh ti ci phao cng sn sng cn khin anh em ln tinh thn. Cha bao gi cng sn cao gi nh vy.

    Nhng anh em d bit y l gii php tnh th. Khi vt qua nguy c Pht xt Ln, Php li tr mt bt b t y cng sn nh trc!

    Th ri ngy Php lo s n. Ngy 9-3-1945 Nht o chnh ng lot trn ba nc Vit Min Lo. Ch mt s t n v Php chng c trong cnh tuyt vng cn a s h sng u hng nht nh.

    Ti Dinh Nordom, Ton quyn Decoux b Nht nht ngay ngy u. Sau chng gii v y thm ba nhn vt quan trng na. l tng Delsue t lnh ng Dng, thng c Hoeffel v tn thiu t tnh trng Bin Ho Lariviere. V sau nhn thy giam gi bn yu nhn ny gia Si Gn khng m bo, Nht chuyn c bn ln S cao su Lc Ninh gia rng xanh t cho chc n.

    o chnh xong, Nht lp chnh ph Trn Trng Kim ln cm quyn. y l chnh ph gm ton cc tr thc ln ni danh c nc. Thnh phn ni cc c cc nh bc hc Hong Xun Hn, Lu Vn Lang, lut s Trnh nh Tho v.v

    Nhng thi vng son ca chnh ph Trn Trng Kim ch c my thng, t thng ba n thng tm nm 1945. Nht hong u hng v iu kin sau khi i qun Quan ng ca Nht b Hng Qun Lin X nh tan v nht l sau qu bom nguyn t M thi xung Hiroshima v Nagasaki.

    Nht u hng, ng Minh thng trn. Hi ngh Potsdam quy nh ti chin trng Vit Nam, qun bi trn Nht s b gii gii nh sau. T v tuyn 16 ln pha bc, qun i

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 22

    Trung Hoa ca Tng Gii Thch gii gii qun Nht, t v tuyn 16 tr xung, qun i Anh m trch vic ny.

    Nht u hng trong khi Php cha sang ng Dng c v khan him tu b, y l thi c ngn nm mt thu rt thun li cho Vit Minh cp chnh quyn.

    Nhm Su Giu Nm ng chy ua nc rt vi DeGaulle t nm 1941, khi vt ngc T Li, hn gn cc v sau cuc khi ngha Nam k cui nm 1940. Anh em X u Nam b v nc Si Gn v cc tnh trc tu chin ch qun i vin chinh Php cp bn Hi qunLi th gip ta cp chnh quyn, cng c lc lng qun s n u vi cuc chin ha hn nhiu gay cn trong nhng ngy sp ti.`

    Nm ng c X u phn cng v Tr Vinh t chc Thanh nin Tin Phong. Ri Tr Vinh c lnh khi ngha cp chnh quyn. Tnh u hp ti s 37 ng Ba Tiu, nh ng ch Mai Vn Lung nghe ph bin ch th ca X u v thnh lp U ban Khi ngha tnh. Nm ng cng cc ng ch T B c, Mch Dng lnh o lc lng Thanh nin Tin Phong chun b cp chnh quyn.

    Tnh u bu Nm ng B th Tnh u lm Ch tch U ban khi ngha. ng ch Si chu trch nhim chim nh n, ng ch Xun chim cc tri giam, ng ch Phng chim S Trng Tin (cng chnh). ng ch Su chim kho bc, ng ch Qung chim S mt thm v cc bt, ng ch Kinh v u chim bu

    in, hai ng T B c v Mch Dng chim to n. Hai bc s Kho v Bn chim bnh vin. ng ch C huy ng ngi Hoa tip t lng thc.

    m 24 rng 25-8, tnh Tr Vinh cp chnh quyn thnh cng, bn Nht khng can thip. Ch mt s lnh c n khng u hng, nhng b tay khi ta biu dng lc lng.

    Tng Giacey ch huy s on Anh - n gm a s lnh Gurkha Ch Chp (i m chp) ti Si Gn lm nhim v gii gii qun Nht. Ch th ng Minh quy nh r nhim v ca s on Anh - n disarm the Japanese. Dont get involed in keeping order (gii gii qun Nht. Khng can thip v vic gi gn trt t). Nhng Gracey dung tng qun i Php, m cc tri lnh nh thnh Ong-dm ng Norodom (L Dun) th ngi Php ra, b mt trang b sng ng cho bn ny.

    Tnh hnh cng thm ri ren. Gracey li cm bo ch Si Gn xut bn. Lng dn cng sc si. Tn U vin Cng ho Php ti Nam B( tng ng thng c Nam K trc 1945) Cecsdile hp bo ti dinh Norodom tuyn b Vit Minh khng c kh nng gi trt t cho nn qun i Php phi m nhim vai tr ny.

    Sng ngy 22-9-1945 Php chim bt Catinat kho bc, nh hnh, nh n Ch Qun. Ch no qun Anh ti gii gii qun Nht th lnh php ti chim ngay.

    bit trc d tm ca qun Php cu kt vi qun Anh, X u-

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 23

    U ban Mt trn Vit Minh b mt rt ra Ch m t ch huy ni thnh .

    m 21-9, X u hp mt ngi nh ng Cy Mai c hai ng ch Hong Quc Vit v Cao Hng Lnh thay mt trung ng ti d. Hai ng ch ny mi ti Si Gn ngy 9/9/1945, ng ngy Ha Ho cp chnh quyn Cn Th. Cuc hp bn vn nh hay khng nh. Tt c nht tr nh v ta khng nh, ch cng nh ta. Nhng Hong Quc Vit tuyn b phi ch lnh Trung ng.

    Su Giu v Hong Quc Vit tranh lun d di. C hai u c l ca mnh. H Hong mi vo Si Gn cha nm c thc lc ch ta nn gic hon cu mu gi ch lnh Trung ng. Cn Su giu l v tng ngoi ci c th khng tun lnh vua v st nch qun th bit r trng trch ca mnh. By gi lin lc Nam Bc mt nhiu th gi, bit chng no mi nhn c lnh Trung ng? M ch st bn c th n sng bt k vo lc no. Quy lut nh gic l tin h th vi cng bn chm th cht, a s ng h lp lun ca Ch Tch Lm y Hnh chnh Nam b Trn Vn Giu.

    Nm ng c k nim kh qun m 22-9. Vo 9 gi m, anh em thn binh canh gic dinh X Ty (cng gi l ta Chnh) nay l tr s Lm y Hnh chnh Nam b chy v bo tin lnh Nht gc vng ngoi rt ht. Nh vy l bn lnh Php s ti nh chim ni ny. X y phn cng Nm ng li vi nhim v bo v tr s Lm y n pht cui cng. Lm sao y. Khng c anh em no trong X y mnh bn

    tnh. Mt mnh phi quyt nh vn sng cht ny. B chy th nhc sut i. Cn nh th cha c lnh ca X y. Lm sao? By gi nm ng mi thng cm ni lng ca Su Giu khi tranh lun vi Hong Quc Vit v vn nh hay khng nh.

    Mt ting ng h sau, c tin qun Php b trc dinh vi vi nc, c c xe thit gip. Tt c anh em i nh.

    Nm ng ra lnh:

    - Anh em khng c t n sng! Phi ch lnh ti.

    Bn Ty trn ti. Nm ng chp cy sng anh thn binh gn nht, nhm thng i u n sng. l ting sng lnh. Tt th sng n gin. Ty ng la lit. Nhng tn i sau quay li xe thit gip quay ca-non 20 ly bn thng v dinh. Ngi gch m m. Nm ng ra lnh Rt lui.

    Dn chng chung quanh la vui mng:

    Dinh X Ty nh. Vy mnh cng nh nha anh em!.

    Sng n vang rn khp Si Gn. La chy sng tri. Bn Ty dn s bng con dt v chy trn vo nh thng n t (Nhi ng 2) v nh hng khch sn Contiental. Cn bn Nht th ng nhn v ci.

    Dn chng thy nh no c Ty nho v bt sng. C cuc thm st ti Cite Herault sau ch Tn nh.

    B con ngi Hoa tip t bnh m lp xng bnh bao, la-ve nc ngt. ng bo ngoi em bnh tt, bnh l da ti tn mt trn tip vin.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 24

    My ngy sau , hai bn gip chin ti cc u cu nh Cu Bng, Cu Th Ngh, Cu Kiu, Cu Eyriaud des Vergues (cu ch Nguyn Vn Tri).

    Chin cuc ko di cho ti ngy 1-10, Cedila bn tin xin lu chin. Hai bn hp. Bn ta c hai ng ch Phm Vn Bch v bc s Phm Ngc Thch, pha Anh Php c tng Gracey, i t Cedile v mt i t i din tng Leclerc.

    Php i ta tr 103 tn Php b ta bt.

    Ta i Php tha nhn ch quyn c lp ca ta. Cuc thng thit ch tin hnh trn lp trng .

    Cuc hp u tin tht bi, Php xin lu chin 48 ting t 13:00 ngy 10-10. Ta ng cng c thc lc, bao vy ch trong ni thnh.

    Hong Quc Vit trao th H Ch Tch gi ng ch Tn c Thng mi ra Bc lm vic. ng thi h Hong cng thng bo Trung ng mi hai ng ch Trn Vn Giu v Phm Ngc Thch ra Trung ng cng tc. Cc ng ch X y - y ban Mt trn chn mt xe con tht tt a hai ng ch ln ng ra Bc.

    Nm ng cng tm ghe bu vng chc C Mau a anh Hai Thng v mt s cn b nh Lu Hu Phc, hai anh em Dip Ba, Dip T ra Bc

    Trch Dng Quang ng Xuyn Ty Nguyn Hng

    NGI PH N GP 30 CY VNG MUA THUYN

    Thanh Hng

    Con thuyn u tin bn B Ra ra Bc nhn v kh ln ng vo thng 12/1961 v n ni vo gia thng 5/1962. Nhng, c chuyn i lch s m ra con ng vn chuyn chin lc c mt khng hai y, l nh cng lao v cng to ln ca mt b m min Nam: m Mi Vinh. Nhng mi mi y, khi nhng cu binh cn li ca on tu khng s ln ting, mi ngi mi c bit n ng gp to ln ca m vo bng vng thnh tch ca lc lng c bit ny.

    Nm 1961, Trung ng Cc min Nam c ng Dng Quang ng thc hin nhim v kho st khu vc bin B Ra, t chc ngi a tu ra Bc nhn v kh v lp bn nhn v kh. Sau bao nhiu lo toan, vt v, con thuyn u tin bn B Ra ra Bc nhn v kh ln ng vo thng 12/1961 v n ni vo gia thng 5/1962.

    Nhng, c chuyn i lch s m ra con ng vn chuyn chin lc c mt khng hai y, l nh cng lao v cng to ln ca mt b m min Nam: m Mi Vinh. Nhng mi mi y, khi nhng cu binh cn li ca on tu khng s ln ting, mi ngi mi c bit n ng gp to ln ca m vo bng vng thnh tch ca lc lng c bit ny.

    Nm 1961, ng Dng Quang ng c Trung ng Cc giao nhim v quan trng l m bn, sm thuyn li ra Bc, nhng cp trn

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 25

    ch cp c 100 ngn ng. ng Dng Quang ng v 3 ng ch na t ni ng chn ca Trung ng Cc i v hng bin. Nhng trn ng i, b gic phc kch, nn 3 ng ch hy sinh, ch ring ng Dng Quang ng thot cht. S tin 100 ngn ng cng khng cn na.

    Cn li mt mnh vi nhim v nng n, ng Dng Quang ng lin tm ng v Phc Hi, Long t, B Ra, gp mt c s cch mng trung kin l m Mi Vinh, k ht s tnh. Hiu c s mnh ca ng, hiu c ni lo u ng ang gnh vc, m Mi nh nhng: tui lo!. ng Dng Quang ng trn mt ngc nhin, khng tin vo tai mnh. Bi, c mt chic ghe 6 tn ra ngoi Bc, u c n gin. Ring chic ghe c chc cy vng, ri tm li cng chng , cha k xng du, go, mui tt c t cng phi ba chc cy. Nhng m Mi thn nhin cho bit, bao nhiu nm bun bn to tn, m dnh dm c gn 10 cy vng, gi mang cho cch mng vay.

    Khi ni ht ni mng v nim xc ng n vi ng Dng Quang ng, khin ng nghn li khng th ni c. V li, mt li cm n lc ny sao xng vi tm lng ca ngi dn vi cch mng. Nhng thc ti cng ko ng tr li, ng by t vi m Mi v vic vn cn thiu ti 20 cy vng mi lo cho con thuyn ln ng. M Mi li nhn v mnh trch nhim nng n y, nh mt vic ht sc bnh thng. M cn ni, m lo vic thuyn li,

    cho ng Dng Quang ng c thi gian lo vic khc.

    M Mi Vinh v con trai L H.

    C c con thuyn vi y nhng th cn thit cho mt chuyn ra khi xa, nhng chnh ng Dng Quang ng cng khng bit m Mi lm cch no lo c 30 cy vng. Mi gi y, m mi k li: Khi , nhn li vi ng Nm ng v vic s mua mt my Yamaha, mt chic ghe ln vt bin cng vi xng, go, vy l m c gng ht sc. M b ton b vn ling, gia ti bao nm tch cp c gn 10 cy vng, cn li m i vay b con.

    Chuyn vay mt khi vng ln nh vy trong p chin lc rt kh khn, m vic m bo b mt cng kh khn hn. V tai mt ca k ch khp ni, nu chng pht hin ra s bt thng mt gia nh khng ly g lm giu c bng li cn mt khon tin ln, chc chn chng s theo di. M bo, v th, m phi la li ni vi b con, quanh co khng l s tht. c ci, b con tin tng m nn gip m, ri, m lo xong nhim v m m ha vi ng Nm ng. Khng ch lo con thuyn cho chuyn i lch s y, m cn cho ngi con trai yu qu ca mnh l L H ln ng ra Bc trn con tu y cng 5 chin s na.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 26

    Chuyn tu u tin ch 19 tn v kh v 16 ngi t min Bc v bn Lc An ngy 23/10/1963 do L Vn Mt lm thuyn trng, 2 chin s Nguyn Sn v L H l thu th. M Mi cng b con vn chuyn v kh vo b an ton. T cho n nm 1965, m t chc n v chuyn trn 50 tn v kh ca 3 lt on tu khng s. S v kh ny c chi vin cho chin trng min Nam v gii phng Bnh Gi.

    M Mi k li: Hm mua c li, c thuyn, ng Nm ng mng lm. ng y bo: Coi nh cch mng vay ca ch nghe. Bao gi nc nh c lp, Chnh ph s tr ch. Tin con v cc ng ch ra Bc, m Mi li, li to tn bun bn, cp nht tng ng tr mn n 20 cy vng vay ca b con. Cu ch ny, p ch kia, phi hn mi nm m mi lo xong mn n y.

    Trong cuc hp bo do Hi Nh vn Vit Nam v Hi truyn thng on tu khng s t chc ti H Ni mi y, nh vn nh Knh k li, ng hi m rng: Th Chnh ph tr m cha?. Th m Mi ci v ni vui: Chc ch sang th gii bn kia!. Nhng ri m hi li mt cu khin tt c nhng ngi c mt u lng i v xc ng: Bay hi ti sao khng ai tr tin cho m, tao hi li bay: Vy xng mu anh em mnh, ai tr? Lm cch mng k chi hn thit.

    Gi y, hn 90 tui, m Mi Vinh vn sng gin d trong ngi nh tnh ngha do L on 12 (n v tip ni on tu khng s) xy tng Phc Hi, Long t, B

    Ra - Vng Tu. M vn sng bng thu nhp t ci qun nh, bn lt vt cho b con chm xm. Chnh nhiu ngi sng gn m cng khng h bit ngi ph n Nam B nh nhn, lun c n ci hin hu ny li c mt tm lng ng trn trng vi cch mng n th. Gp phn lm nn k tch cho con ng huyn thoi tu khng s, bn thn m cng l mt huyn thoi ca lch s cch mng, mt biu tng cao p v hnh nh ngi ph n Vit Nam Anh hng.

    http://cand.com.vn

    CHUYN MT THIU Y HI QUN PHP THEO CCH

    MNG THNG TM

    Thy Trng (Theo t liu ca L on 125, Hi

    qun v ng i t Mt)

    t Mt (Thiu y thu qun Albel Ren) l mt trong nhng ngi ch huy dng cm, thng minh, tn ty v trung thnh vi ng v nhn dn. Anh khng nhng ng gp vo vic mua v kh t Thi Lan chuyn v nc, m cn tham gia trn nhng chic thuyn khng s vt bin ng ra Bc, gp phn m ng mn H Ch Minh trn bin thi chng M.

    u thng 9/1945, Si Gn no nc n ngy c lp cha c bao lu b qun Php np bng qun Anh chim li, ri ln lt ln ra cc th x, vng nng thn Nam B. Mt vn au u ca X y v y ban Khng chin Nam B lc by

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 27

    gi l thiu v kh. Hi ngh X y Nam B cui thng 9, u thng 10 nm 1945 kt lun phi kim bng c v kh v thnh lp Ban Su tm - thc cht l Ban i tm kim sng n.

    X y v y ban Khng chin Nam B giao trch nhim nng n cho ng ch Dng Quang ng. Ban su tm ny gm 13 ngi, trong c mt ngi c bit tn l t Mt, c tn Php l Albel Ren, cng dn Php, gc Vit.

    Ren sinh trng trong mt gia nh tr thc, giu c. Anh l con th 11 nn cha m t tn nh l t. Tnh tnh ci m, a thch hiu bit, Ren ng lnh Hi qun, phc v trn tu Tun dng Lamotte Picquet ca Php. y l mt loi tun dng vo loi ln nht b neo ng Dng. Ren c phong hm Thiu y.

    c cc sch bo ca ng Cng sn Php v tnh hnh chin s Vit Nam, Ren sm lin lc vi cc bn b tin b v trong nhng thng u nm 1945 thng ra khi tri Fransic Garnier (tn ca vin ch huy Php t trn ti H Ni trong th k XIX, khi xm lc Vit Nam) tm hiu thc t.

    Trc ngy 19/8/1945, Ren quyt tm ri tun dng hm Lamotte Picquet, ly tn Vit Nam l L Vn Mt - t Mt v tr thnh thnh vin Ban Su tm v kh do ng ch Dng Quang ng ch huy v c anh rt yu mn.

    L thu binh, t Mt i khp vng bin ng Nam , hiu bit b bin ny nh nhng ng gn trn lng bn tay mnh. y l con ngi

    m Trng ban su tm Dng Quang ng cn v khi chn t Mt lm ngi thn tn nht, anh cng tin tng vo dng mu Vit yu nc ca t. V t Mt cng rt mng khi c cng vi anh Dng Quang ng thc hin cng tc ph hp kh nng v thch th.

    Cng vic ang c chun b gp th t Mt c c vo danh sch bu c i biu Quc hi u tin ca nc Vit Nam Dn ch Cng ha v trng c. Cp trn bo cho anh bit chun b ra H Ni. t Mt xin li cng i su tm v kh vi anh em v c chp nhn

    Vt qua bao kh khn v thuyn b, giy t mi cho ti ngy 20/6/1946, chic ghe bum ca Dng Quang ng mi ri knh Bin Nhi, nhm hng Bng Cc (Thi Lan), i ti.

    Ri bn b T quc ra i ti mt t nc l, cng vic trm b ngn ngang, anh em u rt lo lng vi nhim v lm cch g c sng n tr v. Ngi khng km phn lo lng nh Trng ban l t Mt v c phn cng qun mt rut tng trong c 25kg vng thoi, vng cc, tin mua v kh.

    Sau 4 ngy m ton ban n c Bng Cc, vo tr ng nh ngi cha Thi Ha Thi do mt nh s Vit Nam - thy Bo n, ch tr.

    Mt hm, Dng Quang ng i ra ph, tm hiu tnh hnh bng gp Trn Vn Giu. Trn Vn Giu cho bit, Trung ng ng c anh sang Thi, lin lc vi ngi bn hc c anh quen bn Php, hin ang l Th tng, tn l Prii Phnoming xin,

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 28

    mua v kh Hai bn u mng r v cng chung mt nhim v. 12 anh em trong c t Mt c bn giao cho Trn Vn Giu lm nhim v. Dng Quang ng quay v lo liu cng vic tip sau.

    t Mt c c n C Cng, mt th trn vng bin gii Thi Lan, Campuchia tm mi mua sng n. C s ca ta Thi gi t Mt vo gia nh ng b Bm Khiu Cachi. Khng th ng rng, t Mt l anh cn b tr, b nh giu sang ph qu theo cch mng, nn ng b ngi Thi rt thng v g c con gi La-o Khiu Cachi cho t.

    t Mt bin nh bn v thnh trm ca Ban su tm, kim lun Trm trng v c Nguyn Vn Nhn gip . Trm th hai c thnh lp sau do Bng Vn Da (ngi sau ny l Anh hng LLVTND, gp phn m ng mn H Ch Minh trn bin) lm Trm trng.

    t Mt C Cng mua c kh nhiu v kh. By gi, Thi, sng rt d mua, c th ni ngi dn Thi no cng c sng. Sng lc sm d nht l mua ca ph n. Sng trng mua theo cch a tin cho lnh Thi

    t Mt tp trung sng ti cha Thi Ho Thi di s che ch bo v ca s thy Bo n. T y, t Mt t chc mt on i bun gm 10 xe b, 10 con voi, vi chng 70-80 ngi c Vit kiu v ngi Khme, a v kh v bin gii Thi Lan - Campuchia, qua tip hai trm na v trn t Campuchia v Nam B. t Mt giao hng Bn t (H Tin)

    v Kinh T, sng khng thiu mt cy, n khng thiu mt vin

    Chuyn i b ny qu vt v, ln ni mt ngy, xung ni mt ngy, gian kh khng sao k xit, n voi m cn cht hai con hung chi l mt thanh nin, con nh qu phi nh t Mt. Nhng t Mt by gi l ng vin v l mt i trng kin nh, vng vng

    Xt vic i ng b t thun li, Ban Su tm chuyn sang i ng bin. Ban mua hai chic ghe Ph Quc, chic ln ch 10 tn, chic nh ch 4 tn. Thng 7/1946 hai chic ghe v c bn C Mau nh i vo Rch Gc, nhng lc n x Vin An ni ch ng qun. S mt sng, t Mt a mt trung i i nh n m Di, bo m tip tc hnh trnh an ton.

    Sau , t Mt cn i thm nhiu chuyn na v anh c giao lm Thuyn trng tu Chin Thng, trng ti 50 tn. Bng Vn Da lm chnh tr vin tu ny.

    t Mt hy sinh trong mt ln lm nhim v, khng thy c nc Vit Nam hon ton c lp, thng nht.

    Ngh v t Mt, bc Dng Quang ng ni: t Mt l mt trong nhng ngi ch huy dng cm, thng minh, tn ty v trung thnh vi ng v nhn dn. Anh khng nhng ng gp vo vic mua v kh t Thi Lan chuyn v nc, m cn tham gia trn nhng chic thuyn khng s vt bin ng ra Bc, gp phn m ng mn H Ch Minh trn bin thi chng M.

    http://www.cand.com.vn

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 29

    CNH BUM XUYN TY

    Phm V

    Nhng chic tu mng manh, lng l trong sng bo ch nng s mng v i cuc, nhng con ng khng du vt c tip ni qua nhiu th h, nhng thy th sn sng bin mt khng tm tch Nhng cu chuyn nh huyn thoi v on tu khng s

    M Mi Vinh v con trai b, thuyn trng L H, l hai ci tn quen thuc vi anh em s quan, thy th on tu khng s, nay l on M25. Nhng trong gia nh b, c mt ci tn khc cn quen thuc hn m b lun ming nhc: anh Nm ng.

    B k v mt ngy u nm 1961, ng Dng Quang ng lc rng sau cuc phc kch, ng i b bn cht, tin mt ht, ti t v nh b nhn chn cm cng mnh cn nghi ngt khi nhang m ni chuyn kim tu ra Bc ch v kh. l ln th hai ng ng ra t chc tip vn cho chin trng min Nam. Ln th nht cch 15 nm

    Thin nan, vn nan

    y l nhng ngy u Nam b khng chin. X y Nam b gom c 33 k vng sau Tun l vng, 25 k c giao cho ng Nm ng mang sang Thi Lan mua sng.

    Chiu 20-2-1946, chic ghe nh ko cng bum ri khi knh Bin Nh (C Mau). Nhim v m ng xuyn Ty a v kh, gy dng phong tro cch mng cc nc bn, mi my con ngi ch c hnh trang l lng yu nc. 25kg vng c thnh thi b trong rut tng qun quanh ngi L Vn Mt, sau ny l thuyn trng u tin ca on tu khng s.

    Hai ngy hai m, cnh bum cp vo b bin Thi. ng xa x l, ting cng khng bit nhng nhim v nht nh phi hon thnh. Quyt tm y dn dt Nm ng bt lin lc c ngay vi mt ha thng ngi Vit Nam sn lng hnh ng v c quc, li xui khin cho ng gp li ngi bn tng vo sinh ra t: ng Trn Vn Giu. Hn 50 nm sau, ng vn cn reo ln trong hi k: ng l tri xui mnh c gp ngi hin.

    Th l nh cha tr thnh ni tp kt v kh, ng Su Giu lo vic quan h, tranh th s ng h ca chnh quyn Thi by gi. ng Nm ng, Bng Vn Da v cc ng ch khc lo thit lp trm trung chuyn. Mt nhm c lnh quay v m rng vng gii phng lp bn n tu. ng xuyn Ty thnh hnh t si dy ni nhng con ngi.

    Gi l lc a v kh v. u tin l bng ng b. ng Dng Quang ng k: t Mt Kkng t chc 10 xe b, 10 voi v mt lc lng vn chuyn 70 ngi c Vit ln Khmer ln Bangkok tip nhn v kh a v bin gii Thi Lan, t qua trm hai Campuchia v Nam b. Voi mang 200kg, ngi cng 50kg,

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 30

    ni nhau i theo chn ni T Ln. Ngy i m ngh, vt ni i sng sui, i xung kh hn i ln, sng theo voi, n theo ngi, thin nan vn nan khng sao k xit. Cui cng v c n Long Chu H, sng khng thiu mt cy, n khng mt vin no.

    Hai chic ghe ch mm trng ti 10 tn v 4 tn ca Ph Quc c sung vo i. Ha thng cha Bo n ngi trn xe ch v kh xung tn bn cng m bo xe khng b lc sot. Bum cng gi lng, chic ghe nh chy cp b v thng Nam b an ton. Ghe ln i xa hn ngoi khi trnh tu Ty, khng may gp gi lng chung thi ngc, khng vo b c phi tp vo hn Th Chu v kt c thng tri, mi ngi phi o c mi, c chui n qua ngy. Cui cng, ngy 11-7-1946, ghe ch chuyn v kh ln 10 tn u tin cng vo c vm ng Trang.

    Phng Hng hi Nam b c lp do ng Nm ng ph trch. Chic ghe my trng ti 50 tn ng ti Ph Quc c t tn l tu Chin Thng 1, L Vn Mt lm thuyn trng, Bng Vn Da chnh tr vin lin tc xuyn Ty, t Thi Lan, Malaysia tip vin cho Nam b sut cuc khng chin chng Php. Ti gia nm 1952, khi chnh ph ti Thi Lan b o chnh, khng cn s ng h cng khai cng nh ngm ngm na, hip nh Gneve cng i vo giai on cui, ng xuyn Ty mi kt thc. Bo co ca ng Dng Quang ng vi B t lnh Khu 9: ng xuyn Ty c nm tu 50 tn, chic Sng L 80 tn,

    tng s v kh, my mc, hng ha chuyn v nc l 97.543 tn.

    Chuyn v kh xung tu khng s nh t

    liu

    Bn tay m Mi

    Ngi anh hng nh vy m khi v n nh ti hm ng t ti, rch nt, ni nh mun khc: Mt ht ri ch Mi i, cn lm n g na. Ti bo: Thi anh hp chn cho i ri tnh Hm nay, hn 50 nm k t ngy y, m Mi Vinh vn nh nh in. Ln th hai lnh nhim v m ng a v kh vo Nam, my thng tri ng Nm ng ln ln vng rng bin Bnh Tuy, H Cc, Xuyn Mc tm sng, tm bn cho tu vo, hnh trang l c chp, c mi, bt cy thin tu v gi mui.

    Chn c bn Lc An ri, ng lp nhm, ch huy o su thm lng sng, sa li ca vm cho cong vo. Ri tm mua tu. Trung ng Cc vt ht tin c 100.000 ng, ng tc li Thi th t lc cnh sinh v quay v Lc An. Gia ng b phc kch, hai ng i i cng hi sinh, tin mt, ng chy lc trong rng hai ngy mi v ti nh b Mi.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 31

    Tnh cnh tng nh b tc th bng b Mi bt ni: Anh ti tnh. Ni ri b i nn ra i, chui ro b vo p chin lc. Mt tun sau b v, bo vi ng Nm ng: mua c mt tu, my Yamaha, c li v cu, ang gi cho ng bo nh c Phc Hi hp thc ha. Coi nh ti cho my anh mn. ng Nm ng ghi trong hi k: Tht bt ng, ai ny u nhn nhau. Nhng mng qu. Lc cng phi nh n ch Mi vy.

    Hm nay, m Mi Vinh k rng s tin 10 lng vng mua tu v my b dnh dm c 2 lng t chuyn mua gnh bn bng. Sng sm b lm bnh bo bn cho dn i bin, ri gnh rau, gnh c v lng bn cho dn trong ch, ri chin ch gi, lm b bn, bn c ph S tin cn li l vay ca ch em, ca anh r, ca b con dng h, chm xm. Vay cng ht ri n mm n mui m lm, tr cho ngi ta, khng bit bao nm sau mi ht

    Ti nhn bn tay b kh gy, xng xu. Bn tay ny nui chng, nui con, tip t cho cch mng l qu sc, li cn vay vng m mua tu cho nh nc vay. Nh nc khi y ch l my ng cn b chui nhi trong rng, go cng khng c n. y vy m b vn cho vay, li gt u bng lng cho cu con trai ln 17 tui ca mnh xung phong vo nhm vt bin tm ng ra Bc. Con i ri, b li tip tc tn to bn bun v li vay n na mua c 4 tn go b kho cho nhm du kch lp bn ch tu.

    Hm nay m Mi gt u gn h khi nhc chuyn c: V tin ng

    Nm. Bn Lc An ni ng Nm m gn cn c Vng Tu ca hi qun Si Gn. Phi hn mt nm sau mi c con tu khng s u tin chy vo c sng Ray mang theo 30 tn v kh. ng Nm ng d nhin l ngi mng hn ai ht, cng mng hn khi ti chuyn tu ny ng gp li ngi cng sinh t trn chic Chin Thng nm xa: thuyn trng L Vn Mt.

    http://tuoitre.vn/

    V QU HNG TR VINH

    Trm Hi V Ban tuyn gio Tnh y Tr Vinh

    c thnh lp v i vo hot ng nm 1992, n nay Hi ng hng Tr Vinh ti thnh ph H Ch Minh c 10 nm lm cng tc khuyn hc. ng u Hi l nh cch mng lo thnh Dng Quang ng (nguyn B th tnh y Tr Vinh); k tip l ng V nh Liu (nguyn ph Ch tch Hi ng B trng) ngi sng lp ra qu hc bng bo tr ti nng tr cho hc sinh, sinh vin qu qun Tr Vinh.

    Ngay t khi mi ra i vo nm 1992, Hi sng lp c Qu hc bng bo tr ti nng tr h tr hng nm cho hc sinh, sinh vin hc gii ca tnh Tr Vinh, c bit l nhng hc sinh, sinh vin ngho, hc gii, dn tc Khmer. Qu ny kh ln (ln ti hng trm triu ng), c c l do s ng gp ca cc thnh vin trong Hi, ca cc nh ho tm Mi nm Hi u c t chc

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 32

    xt tr cp hc bng cho nhng hc sinh, sinh vin ngho hc gii ca tnh Tr Vinh (trong u tin cho i tng l dn tc Khmer) ang theo hc cc trng i hc, Cao ng v Trung hc dy ngh trn a bn TP H Chnh Minh vi s lng trung bnh gn 100 sut hc bng/nm, mi sut tr gi l 1 triu ng. i vi nhng hc sinh ngho hc gii ang theo hc ti tnh nh ca trng ph thng trung hc chuyn v trng ph thng dn tc ni tr tnh, hng nm Hi cng xt cp cho mi trng bnh qun 20 sut hc bng, mi sut tr gi 500.000 ng. Nhng nm trc y Hi cng xt cp cho nhng sinh vin Tr Vinh hc ti i hc Cn Th nhng nay bn giao li cho Hi khuyn hc ca tnh xp cp. C th ni Hi ng hng Tr Vinh l ngi nh chung ca cc em sinh vin Tr Vinh ang theo hc ti TP H Ch Minh. Thng qua Ban Lin lc sinh vin ca Hi, nhng em sinh vin ca tnh nh khi gp bt k kh khn no trong qu trnh hc tp ti TP H Ch Minh u n vi Hi v c gip ngay. Hi gip cc em bng nhiu hnh thc nhm to iu kin cho cc em theo hc ht kha, trnh tnh trng b hc gia chng, nh gii thiu vic lm ngoi gi hc kim thm thu nhp, tm ch tr min ph, cho cc em mn tin ng hc ph, tr cp tin tu xe cho cc em v ngh h, ngh tt, v.vc bit ng hoan nghnh l mt s thnh vin trong Hi em nhng em sinh vin ngho hc gii, m ci cha m v hn nh mnh nui cc em n hc. Trong nhng bui hp mt Hi ng hng nhiu em ln pht biu cm

    ngh ca mnh rt xc ng n ri nc mt, v s gip ca Hi i vi cc em nhng sinh vin xut thn t nhng lng qu ngho, mc mc l rt ln. Lo cho cc em hc cng cn cha , sau khi cc em tt nghip ra trng, Hi vn cn c trch nhim lo vic lm cho cc em. trnh hin tng chy mu cht xm, Hi lun lun ng vin cc em tr v tnh nh cng tc; phc v, mc d cc em lun b li cun bi sc hp dn ca ch tin lng v i sng vt cht y. Kt qu phn ng cc em u v tnh cng tc v nhiu em tr thnh cn b, cng chc ca tnh, c nhiu c gng v nhit tnh trong cng tc, c c quan tin tng giao vic.

    Cng tc khuyn hc ca Hi ng hng Tr Vinh ti TP H Ch Minh cn u t cho c s vt cht gio dc vng su, vng xa c ng ng bo dn tc Khmer trong tnh, gp phn chm lo cho i sng i ng thy gio y. Hi xy ct nhiu phng hc, mua sm nhiu trang thit b v dng dy hc cho ngnh gio dc v o to ca tnh nh ln n hng trm triu ng mi nm. Nhn dp ngy Nh gio 20-11 hng nm, Hi cn n thm v t chc tng qu cho qu thy, c tiu biu, c hon cnh gia nh kh khn trong tnh.

    Hi ng hng Tr Vinh ti TP H Chnh Minh tht s l mt im sng cho phong tro khuyn hc hin nay.

    http://donghuongtravinh.com

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 33

    55 NM CUC TNG TUYN C U TIN

    Sng 25/12, hi trng Thng Nht (TP HCM) tng bng c hoa cho mng bui gp mt k nim 55 nm cuc Tng tuyn c u tin bu i biu Quc hi (QH) kho I (6/1/1946) do U ban Thng v QH t chc. n d c Ch tch QH Nng c Mnh, ph Ch tch QH Trng M Hoa, Ch nhim Vn phng QH V Mo cng 160 i biu QH t kho I n kho X cc tnh min Trung v Nam b...

    Pht biu ti cuc gp mt, Ch tch QH Nng c Mnh nhn mnh: "Hn na th k t cuc Tng tuyn c u tin n nay, QH Vit Nam c 10 nhim k hot ng, v d mi thi im khc nhau, hon cnh khc nhau u c nhng ng gp xng ng vo s nghip cch mng chung ca c nc, ca nhn dn". Ch tch xc ng n li kh th ho hng ca ngy hi non sng cch y 55 nm. Thng li ca cuc tng tuyn c cng vi s ra i ca bn Hin php nm 1946 m ra trin vng ca thi k mi... Thay mt Thnh u, HND, UBND v on i biu QH TP HCM, ng ch Hunh m, ph B th Thnh u, Ch tch HND thnh ph, Trng on i biu, by t quyt tm ca TP HCM s lm ht sc mnh xng ng vi nim tin yu ca c nc.

    Ti bui gp mt, nhiu cn b lo thnh cch mng tng l i biu QH kho I k v nhng k nim kh qun trong thi gian lm i biu

    QH. C hi trng xc ng khi bc Dng Quang ng (v cn b cch mng lo thnh hn 100 tui) by t cm xc ca mnh. Ch tch QH Nng c Mnh ln tn din n m hn thm thit bc ng v cho bit: Bc Dng Quang ng l tm gng ca cc i biu QH, bi trong c qung i mnh, bc dnh trn cng sc v tri tim nhit huyt cho s nghip cch mng ca t nc.

    (Theo Si Gn Gii Phng, Lao ng, 26/12).

    Nhng tm gng cng sn

    TM LNG BC NM!

    B Tn

    Xin cc ng ch, bn b, thn bng quyn thuc c lng n ving vui lng khng i vng hoa, tri cy... m c th chuyn thnh tin gp phn cu gip hng trm ngi m ngho.... l di nguyn trc khi mt ca nh cch mng lo thnh Dng Quang ng (m mi ngi yu qu gi l bc Nm) lm ngi ngi knh phc v t , ngha c cao p ny c nhn rng.

    Ngi ng vin th h u tin

    Nh cch mng lo thnh Dng Quang ng sinh ngy 2-5-1902 (Nhm Dn) ti lng M Cm (nay l th trn Cu Ngang), huyn Cu Ngang, tnh Tr Vinh. Tha hng truyn thng cch mng ca gia nh v qu hng, bc tham gia hot ng cch mng t rt sm.

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 34

    Nm 1920, bc l mt trong tm thnh vin d cuc hp thnh lp Cng hi Nam k ti nh Bnh ng (nay thuc Q8) TPHCM, di s ch tr ca nh cch mng Tn c Thng. Sau , bc tr thnh thnh vin Vit Nam Thanh nin Cch mng ng ch hi v l ng vin thuc th h u tin ca ng Cng sn ng Dng ti Nam k. Thi k t 1930 n 1945, bc gi nhiu cng v quan trng nh X y vin, y vin Thng v v Quyn B th X y Nam k.

    Sau khi thc dn Php ti chim min Nam, bc gi cng v Trng ban Su tm v kh hi ngoi, chuyn t chc su tm, thu mua, vn chuyn v kh phc v cho nhu cu cuc khng chin ngy cng m rng ca qun dn min Nam. Vi nhng kinh nghim tch ly c trong 9 nm khng chin chng Php, sau ng khi, bc tip tc c Trung ng Cc min Nam v Chnh ph Cch mng lm thi Cng ha Min Nam Vit Nam tin tng giao nhim v trc tip ch o vic m ng v tip nhn v kh t min Bc chi vin cho chin trng min Nam, theo ng mn H Ch Minh trn bin. Nh cch mng lo thnh Dng Quang ng c nhiu cng hin xut sc cho s nghip u tranh gii phng dn tc, di s lnh o ca ng.

    Sau ngy t nc thng nht, bc Nm l mt trong nhng ngi u tin xng v ng h vic xy dng n Bn Dc (C Chi) bi bc cho l vic lm c tnh, c ngha. Khng ch ngha tnh vi ng i, ng ch, bc cn nng tru

    mt tm lng cho nhng ngi dn gp kh khn, bt hnh. Nm 2000 bc bn cn nh, ng h cho ng bo b l lt 40 lng vng, tip ng h cho chng trnh nhn o, t thin x hi ca thnh ph 20 lng na.

    Ngha c thnh phong tro

    Ngy 15-5-2003, ti Nh tang l thnh ph, ng o bn b, ng ch, ngi thn n t bit nh cch mng lo thnh Dng Quang ng. Quan ti bc nm nhng tuyt nhin khng thy mt trng hoa ving. Th ra, thng 9-2002, bc Dng Quang ng v 18 nh cch mng lo thnh cng k li Tm huyt bin tang l au bun thnh vic lm t thin. Khi bc ang nm trong bnh vin. C cuc i bc Dng Quang ng hy sinh cho dn cho nc, n cht bc cng ngh ti ngi ngho...

    Theo di nguyn ca bc, sau tang l, con chu ca bc em 103 triu ng tin phng iu n Hi Bo tr bnh nhn ngho TPHCM gip 206 ngi m ngho c sng mt. K t sau m tang nh cch mng lo thnh Dng Quang ng v li tm nguyn ca 18 v lo thnh tr thnh mt ngha c cao p, c sc lan truyn, xc ng lng ngi, to nn phong tro bin l tang au thng thnh hnh ng t thin.

    Nhiu ngi trc khi mt cng cn dn ngi nh ly tin phng iu gip ngi ngho kh nh Anh hng Lc lng v trang Nguyn Th Ro, trc khi nhm mt dn li con chu: T chc m tang tit kim, tng ton b tin

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 35

    phng ving cho Hi Bo tr bnh nhn ngho m mt cho ngi m. Sau m tang, con chu b Ro ti Hi tng vo qu 57 triu ng, gip em li nh sng cho 114 ngi m.

    Khng ch trong nc m b con nc ngoi cng hng ng phong tro ny. Chng hn c b Nguyn Th Lun, 83 tui, Vit kiu M, xc ng trc li tm huyt ca 18 v lo thnh, trng tri li vi cc con tm nguyn: sau khi b cht, s tin phng iu phi mang v Vit Nam lm t thin. V s tin 7.000USD sau c cc con b trao n Hi Bo tr bnh nhn ngho TPHCM.

    T s lan ta ny, Hi Bo tr bnh nhn ngho thnh ph hnh thnh phong tro: Mt ngi nhm mt cu nhiu ngi sng mt. T khi nh cch mng lo thnh Dng Quang ng mt n nay, Hi Bo tr bnh nhn ngho thnh ph nhn c gn 3 t ng do 89 m tang t thin khp ni quyn gp trao tng, gip gn 240.000 ngi c sng mt.

    http://www.sggp.org.vn

    GIA NH C DNG QUANG NG TNG HI BO TR BNH NHN NGHO 103,5

    TRIU NG

    N. Dng

    Chiu 15-5, gia nh c Dng Quang ng trao tng cho Hi Bo tr bnh nhn ngho (BTBNN) TPHCM s tin phng ving theo di nguyn ca c: 103,5 triu ng. Khi cn sng, c Dng Quang ng tng Hi BTBNN 20 lng vng 9999 v l ngi u tin k vo li tm huyt ku gi Bin tang l au bun thnh vic lm t thin do 18 v lo thnh cch mng, cn b hu tr, ngh s TPHCM khi xng vo ngy 13-9-2002.

    Ton b s tin ny, s c Hi BTBNN TP dng m mt min ph cho 207 ngi m ngho. n nay, c 7 ngi (trong c mt Vit kiu) ng h Hi BTBNN s tin 293,5 triu ng v 7.000 USD m mt cho ngi m ngho, theo li ku gi Bin tang l au bun thnh vic lm t thin.

    http://nld.com.vn

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 36

    HNH NH V NG CH DNG QUANG NG

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 37

    Chan Mun Boy v c Dng Quang ng

    (ngi chng can)

  • TTC Nh cch mng Dng Quang ng

    Trang 38