duurzaam bouwen congres – fokkerterminal, den haag, 20 ......1 de duurzame stad is vooral leuker...
TRANSCRIPT
1
De duurzame stad is vooral leuker
Duurzaam Bouwen Congres – Fokkerterminal, Den Haag, 20 november 2019
Prof.dr.ir. Andy van den Dobbelsteen (TU Delft, AMS, DGBC, NL Greenlabel)
1
[Banksy]
Klimaatscepsis vs klimaatwetenschap in 7 slides
2
2
1. “Er is niets aan de hand.”
3
1. “Er is niets aan de hand.”
(oud record: 38,6oC, uit 1944…)
4
3
1. “Er is niets aan de hand.”
(oud record: 38,6oC, uit 1944…)
5
2. “Klimaat is altijd aan verandering onderhevig.”
Temperatuuranomalie(afwijking van het langdurig gemiddelde)
Kooldioxide in de atmosfeer(gedurende de laatste 800.000 jaren)
Recente metingen, 9 februari 2019: 414,27 ppm
opkomst van homo sapiens
6
4
3. “Onzin dat emissie van CO2 de oorzaak is.”CO2-concentratie en mondiale temperatuur
7
3. “Onzin dat emissie van CO2 de oorzaak is.”CO2-concentratie en mondiale temperatuur
8
5
4. “We moeten niet op de troepen vooruitlopen.”
(voor grafiek dank aan Mathijs Bouman, @mathijsbouman)
9
Ecological Footprint of all countries in the world [www.worldmapper.org]
5. “Onze invloed is verwaarloosbaar.”
10
6
Ecological Footprint of all countries in the world [www.worldmapper.org]
5. “Onze invloed is verwaarloosbaar.”
[Global Footprint Network]
11
6. “Laat China eerst maar beter zijn best doen.”
[ww
w.c
arbo
nbrie
f.org
]
12
7
[IPCC 2014]
7. “Voorspellen is onmogelijk.”
13
[IPCC 2014]
7. “Voorspellen is onmogelijk.” Ons perspectief
Ruimtelijke planning 2300 [Universiteit Utrecht]
14
8
[IPCC 2014]
7. “Voorspellen is onmogelijk.” Ons perspectief
Ruimtelijke planning 2300 [Universiteit Utrecht]
15
Zullen wij zelf niet eenswat gaan doen?
#MijnCO2 | #MyCO2
16
9
Personen per huishouden 2.2
Bruto vloeroppervlak 120 m2
MOBILITEIT 4788 kg CO2eq
Gereden km/huishouden 13300 km/jr
AFVALBEHEER 362 kg CO2eq
Afval per huishouden 893 kg/yr
Afval voor energie 60 %
Afval naar de stort 0 %
Organisch afval 16 %
WATERBEHEER 60 kg CO2eq
Watergebruik per huishouden 103 m3/jr
56%
1%
5.04 t CO2eq/jr
5.92 t CO2eq/jr
5.70 t CO2eq/jr
9.40 t CO2eq/jr
5.60 t CO2eq/jr
CO2-voetafdruk
8,50 t CO2eq/jr
ENERGIEVRAAG (NL) 3285 kg CO2eq
E - Koeling 519 kWhe/m2
E - Verlichting & apparatuur 1922 kWhe/m2
E - Koken 153 kWhe/m2
E - Verwarming 458 kWhe/m2
H - Verwarming 9480 kWhh/m2
H - Warmwater 2280 kWhh/m2
H - Koken 240 kWhh/m2
39%
3050 kWhe/yr
12000 kWhh/yr
4%
(niet alleen woon-werk)
i.e. 406 kg/cap
(128 l/dag.pp)[Riccardo Pulselli, INDACO2, 2018]
CO2-emissies van een Nederlands huishouden
7.00 t CO2eq/jr
17
CO2-voetafdruk per Nederlands huishouden
8,5 ton CO2eq/jaar=0,63 ha bosareaal
1 voetbalveld!100 m
64 m
[Riccardo Pulselli, INDACO2, 2018]
18
10
Energieslaven Film
Energy Slaves trailer
19
Energieslaven Film
Energy Slaves trailer
Bekijk Energieslaven op vimeo: https://vimeo.com/313681399
Watch Energy Slaves on Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Rcfbp6pqtkw
20
11
‘Dominee Dobbelsteen’Het is makkelijkpreken over eenduurzame enenergieneutrale maatschappij.
21
‘Dominee Dobbelsteen’Het is makkelijkpreken over eenduurzame enenergieneutrale maatschappij.Zelf duurzaam en energieneutraal worden is een heel andere uitdaging!
22
12
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
PersonalprivateCO2emissions inkg
plane
food
bus
boat
traininternat
trainnat
car
home
Mijn eigen privé-emissies
Bijna nul!
½ trip naar Vietnam
mijn oldtimer-
kampeerbusjevegetarisch
dieet
23
Mijn zakelijke emissies
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Business-relatedpersonalCO2emissions inkg
bus
boat
traininternat
trainnat
car
office = mijn faculteit, BK
gerenoveerd in 2013
24
13
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Business-relatedpersonalCO2emissions inkg
office
car
trainnat
traininternat
boat
bus
plane
O ja, ook nog de vluchten… ✈
KLM’s silvercardniveau…
Gemiddelde Nederlanderzonder lucht- en scheepvaart
25
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Business-relatedpersonalCO2emissions inkg
office
car
trainnat
traininternat
boat
bus
plane
O ja, ook nog de vluchten… ✈
KLM’s silvercardniveau…
Gemiddelde Nederlanderzonder lucht- en scheepvaart
26
14
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Business-relatedpersonalCO2emissions inkg
office
car
trainnat
traininternat
boat
bus
plane
O ja, ook nog de vluchten… ✈
KLM’s silvercardniveau…
Gemiddelde Nederlanderzonder lucht- en scheepvaart
27
Circulairà alles onderdeel van de circulaire economie
Klimaatadaptiefà voorbereid op extreme weersomstandigheden
De grote duurzaamheidsuitdaging
Leefkwaliteità bijdragend aan geluk en biodiversiteit
Klimaatneutraalà 100% hernieuwbare energie
28
15
29
Practice what you preach: TU Delft campus
30
16
CO2-voetafdruk van de TU DelftIn bosareaal in dezelfde verhouding als de gemeentegrenzen van Delft (witte lijn) en de TU Delft campus (witte vlek)
-216 tCO2-eq
47.957 ton CO2eq/jaar à 3.552 ha bos
31
Dat is heel wat bos!
[foto: Opção Verde/Yvette Watson]
32
17
CO2-voetafdruk van de TU Delft
-216 tCO2-eq
CO2-kosten, voorzichtige schatting
Nu: € 1,3 miljoen/jaar€ 27/ton CO2-eq [EU]
Realistisch: € 6,25 miljoen/jaar€ 130/ton CO2-eq [UN]
à Neem die prijs nu al mee in afwegingen!
33
297g CO2/p.km
118g CO2/p.km
21g CO2/p.km
boot
: 470
g CO
2/p.
km
vliegtuig auto trein
RoadmapAmsterdamDe energietransitieroutekaart naar ’Parijs’
Co-funded by the European Union’s Seventh Programme for research, technological development and demonstration
Delft University of TechnologyClimate Design & Sustainability
34
18
De grootsteuitdaging
35
Energietransitie in de historische binnenstad
Hoofdkeuzes: 1. Radicale energierenovatie2. HT/MT stadswarmtenet3. Groen gas (bio, H2, CH4)
36
19
Warmtenet versus Warmtepomp
37
Warmtenet versus Warmtepomp
Warmtepompen halenwarmte uit de grachten
38
20
Dus dit weer mogelijk maken
39
§ Sinds 8 februari eenrecordaantal dagenzonder Elfstedentocht
§ Het is al 1,4oC warmer dan pre-industriëletijden
§ De temperatuur stijgtdoor, deze eeuwmogelijk tot 2-3oC
Een naargeestig vooruitzicht
40
21
§ Sinds 8 februari eenrecordaantal dagenzonder Elfstedentocht
§ Het is al 1,4oC warmer dan pre-industriëletijden
§ De temperatuur stijgtdoor, deze eeuwmogelijk tot 2-3oC
Is er hoop ooit nog De Tocht te kunnen rijden?
Een naargeestig vooruitzicht
41
Elfstedentocht 2.0Samenvatting§ Friese woningen aanpakken:
energierenovatie naar all-electric, met warmtepompsystemen
§ De basis voor warmte: geen lucht, geen bodem maar aquathermie –Elfstedenroute wordt warmtebron
§ Stel: 10% van Friese huishoudens(29.000) wordt verbonden
§ Nodig voor winterverwarming: 10.000 warmtepompen (10 kW elk), die het water koelen met 4oC
42
22
It giet oan!
43
Schaatsen op de Hofvijver?Warmte/koudebron voor het duurzame Binnenhof
44
23
Kijk, en daar waren we al op bezoek…
45
46
24
Energielabel C in 2023 Betaalbare woningen
+1 miljoen woningen in 2030Nu: 30.000 nieuwe per jaar
67.000 kantoren55% voldoet niet à slopen?
47
vanINEFFICIËNT
naarNETTO POSITIEF
48
25
GedeeldefaciliteitenWasmachines, gereedschap, fietsen, auto’s, feestruimten
49
Toekomstbestendig: modulair ontwerpMonteerbaar, repareerbaar, vervangbaar, demonteerbaar
50
26
Biobasedcirculaireinbouw-modulesCirculair3!
Ook de infrastructuurvoor water en energie
51
52
52
27
Privétuinmet groenewandPlanten geselecteerdvoor luchtzuivering;
Lucht komt gekoeld/ verwarmd binnenvia PCMs
53
54
28
55
Ons paviljoen: snedeuit de Lee Towersof Europointtorensof Marconitorens…
Gekleurde verticalezonnepanelen
Innovatieve PVT schoorsteen
56
29
Modular Office Renovation
57
58
Solar village, Szentendre, Hongarije
58
30
59
1e prijs voor Communication & Social Awareness (91 punten)1e prijs voor Energy Efficiency (98 punten)2e prijs voor Circularity & Sustainability (80 punten)1e prijs voor Innovation & Viability (85 punten)2e prijs voor Neighbourhood Integration & Impact (90 punten)2e prijs voor Engineering & Construction (89 punten)3e prijs voor Comfort Conditions (87 punten)2e prijs voor House Functioning (90 punten)
Wereldrecord in de historie van de Solar Decathlon!
59
De duurzame stad is vooral [email protected]
@dobbelska
60