Werkconferentie Topsector Energie31 oktober 2019

Wijnand van HooffProgrammadirecteur TKI Urban Energy

Duurzame elektriciteits-opwekking op land en in de gebouwde omgeving

Doelstelling 2050: CO2 vrije elektriciteitsvoorziening. Tussendoel 2030: 20,2 Mton minder CO2 uitstoot

3

• Grote hoeveelheden duurzame elektriciteit in Nederland op te wekken> 35 TWh/jr. uit grootschalige systemen op land en >7 TWh/jr. uit kleinschalige systemen in de gebouwde omgeving;

• De kosten (LCoE) te verlagen naar 30 tot 60 EUR/MWh in 2030 (afh. van projecttype en –grootte) met perspectief op 20 EUR/MWh in 2050.

• Een optimale ruimtelijke/ esthetische, ecologische, en functionele integratie om maatschappelijk enthousiasme te behouden/ vergroten.

In 2030: 20,2 Mton minder CO2 uitstoot door …

In Nederland is ruim 37.000 km2 beschikbaar om elektriciteit uit zon en wind op te wekken

In potentie kan in Nederland jaarlijks 350-500 TWh aan wind- en zonnestroom worden opgewekt

5

NB: jaarlijks elektriciteitsverbruik in Nederland schommelt tussen 100 en 120 TWh.

Gebied Oppervlak Te gebruiken Toepassing Potentieel o.b.v. SotA in ... 2018 2030

Woonterrein 3.000 km2 12% 350 km2 Zon op Gebouw 55 TWh/jr. 70 TWh/jr.Bedrijfsterrein 2.000 km2 10% 200 km2 Zon op Gebouw 40 TWh/jr. 60 TWh/jr.Verkeersterrein 1.200 km2 25% 300 km2 Zon op Infra 15 TWh/jr. 20 TWh/jr.Overig terrein 1.000 km2 20% 200 km2 Zon op Infra 20 TWh/jr. 25 TWh/jr.Binnenwater 4.000 km2 5% 200 km2 Zon op Water 20 TWh/jr. 25 TWh/jr.Agrarisch terrein 20.000 km2 5% 1.000 km2 Zon in Landschap 100 TWh/jr. 150 TWh/jr.Recreatieterrein 1.000 km2 2% 20 km2 Zon in Landschap 1 TWh/jr. 1 TWh/jr.Open natuur 1.500 km2 - - - - -Bos 3.500 km2 - - - - -

Wind op Land 100 TWh/jr. 150 TWh/jr.37.200 km2 7 % 2.720 km2 350 TWh/jr. 500 TWh/jr.

In 2050 zal er in Nederland jaarlijks 300-400 TWh aan stroom duurzaam worden opgewekt met zon en wind

Hoofdtoepassingsvorm Capaciteit in Nederland Jaarlijks duurzaam opgewekte stroom

2018 2030 2050 2018 2030 2050

Zon in gebouwde omgeving 3,96 GWp 20-25 GWp 75-100 GWp 3,5 TWh 15-25 TWh 75-100 TWh

Zon in het buitengebied 0,44 GWp 15-20 GWp 50-75 GWp 0,5 TWh 15-20 TWh 75-100 TWh

Wind op land 3,34 GW 8-15 GW 40-60 GW 7,5 TWh 20-25 TWh 150-200 TWh

11,5 TWh 50-70 TWh 300-400 TWh

Het energieverbruik in NL is ongeveer 3.000 PJ (primair) en 2.000 PJ (finaal) 800-550TWh. Het jaarlijks elektriciteitsverbruik in NL schommelt tussen 100 en 120 TWh.

Innovatie is essentieel om gestelde klimaatdoelen te halen. MMIP2: 6 programmalijnen, 4 hoofdtoepassingsgebieden.

7

1a. Enablers en breed toepasbare innovaties op het gebied van technologie

2a. Zonnestroom-

systemen in de gebouwde

omgeving

2b. Zonnestroom-

systemen in het

buitengebied

2c. Windparken

in het buitengebied

2d. Overige opties

voor opwekking op land en in de

gebouwde omgeving

1b. Enablers en breed toepasbare innovaties op het gebied van markt en beleid

8

• PV-technologieën; verlagen van kosten, verhogen van prestaties, ontwikkelen van nieuwe toepassingen, …

• Windenergietechnologieën;verlagen van kosten, verhogen van prestaties, geluidsreductie, esthetische inpassing, …

• Systeemintegratie.netverzwaring, flexibiliteitsoplossingen, opslag en conversie, combinaties van wind en zon

De eerste twee technologiegebieden vinden toepassing in deelprogramma 2, systeemintegratie wordt afgedekt samen met MMIP5 (GO) en MMIP13 (nationaal).

1a. Enablers en breed toepasbare technologie-innovaties

9

• Nieuwe beleidsinstrumenten en incentives voor marktstimulering;wet- en regelgeving, regionale energie strategieën (RES), vergunningen, subsidies, …

• Innovatieve oplossingen voor maatschappelijk enthousiasme; draagvlak, participatie, gedrag, esthetiek, economische- en maatschappelijke waarde, …

• Innovatieve oplossingen om de arbeidsmarkt te ontwikkelen.Human Capital Agenda, opleidingscurriculae, certificering, om- en bijscholing, …

1b. Enablers en breed toepasbare markt- en beleidsinnovaties

10

• Zon op gebouw (residentiele markt/ woningen, KVA)functionele- en esthetische integratie (BIPV), industrialisatie, kosten vs. prestaties, …

• Zon op gebouw (utiliteitsgebouwen en agrarische gebouwen, GVA)netaansluiting, business case, gesplitst eigendom/ stroomgebruik, draagvermogen dak, …

2a. Zonnestroomsystemen in de gebouwde omgeving

11

• Zon in Landschapnetaansluiting, ecologische-, esthetische-, en functionele integratie, duurzaamheid, …

• Zon op Waternetaansluiting, ecologische interactie, golf en windbelasting, corrosie, duurzaamheid, …

• Zon op Infranetaansluiting, ecologische-, esthetische-, en functionele integratie, veiligheid, …

2b. Zonnestroomsystemen in buitengebied

12

• Kostenreductienetaansluitingen, opschaling, onderhoud en bedrijfsvoering, levensduur, …

• Maatschappelijk enthousiasmeparticipatie, omgevingsveiligheid, ecologie (vogels en vleermuizen), duurzaamheid, …

• Ruimtelijke inpassingzichtbaarheid, geluidshinder, obstakelverlichting, radarverstoring,

2c. Windparken in het buitengebied

• MMIP-document is basis voor subsidieregelingen van RVO.nl;

• TKI ondersteunt partijen bij het vormen van nieuwe consortia;

• Medio 2020 deadlines voor het indienen van subsidieaanvragen;

• Eind 2020 start projecten en programma’s.

Een MMIP, en wat nu …?

Vragen?