dyskurs polityczny – krytyczna analiza dyskursu

5/9/2018 Dyskurs Polityczny – Krytyczna Analiza Dyskursu - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/dyskurs-polityczny-krytyczna-analiza-dyskursu 1/29

Karolina Lokert Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna

Konferencja Jzykoznawcza W krgu teorii i/a metodologii jzykoznawstwa

22-23.10.2010r., ód



Plan prezentacjiTeoria Pojcie Dyskursu

� Koncepcje dyskursywnego rozumienia jzyka

Historia Teorii Krytycznej Dyskurs polityczny- definicja i teorie zwizane z analizMetodologia Krytyczna Analiza Dyskursu (KAD)

Przedmiot analizy

Wyzwania Dyskurs siy i dominacji

Wnioski Bibliografia



Dyskurs

y Dyskurs (ac. discursus, 'rozmowa','mowa','przemówienie') forma organizacji jzyka

y najogólniejsza definicja dyskursu:

kade uycie jzyka dusze ni zdanie lub wszelki proces uycia jzyka http://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskurs

y Pojcia: dyskurs i tekst mona stosowa zamiennie.Tekst to pisemny zapis d yskursywnej interakc ji.Dyskurs czy w sobie jzyk, mówc/pisarza ikontekst.

y R zeczywisto jako dyskurs

R ichard McKa y R ort y



Dyskurs: koncepcje dyskursywnego

rozumienia jzykay Ferdinanda de Saussurea- klasyczny podzia zjawisk

jzykowych:

yLangue

y Parole

y Paul R icoeur- koncepcja Parole

� "dyskurs zachodzi zawsze w porzdku czasowym"

� "procesy dyskursywne s procesamizindywidualizowanymi"

� "dyskurs zawsze zawiera w sobie odniesienie dozewntrznych warunków, w których si odbywa"

http://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskurs



Historia Teorii Krytycznej Jürgen Habermas

y twórca teorii racjonalnoci komunikacyjnej opartej na

pragmatyce aktów mowy y jzyk i komunikacja potrafi oprze si dominacji i

wadzy pienidza

y dyskursywna teoria demokratyzacji



Dyskurs polityczny

y Dyskurs polityczny mona definiowa jako: zbiórzdarze komunikacyjnych majcych na celu wspólnenegocjowanie znacze przez uczestniczcych w nichaktorów spoecznych, przy czym znaczenie budowane jest tu poprzez wzajemne oddziaywanie produkowanejw komunikacji wypowiedzi oraz otaczajcego jkontekstu". http://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskurs

y Dyskurs polityczny jest form publicznego dyskursu; gównie jzykiem politycznych i profesjonalnych procesów i instytucji w przeciwiestwie dosubiektywnych, indywidualnych i emocjonalnychwyrae, które cechuj jzyk prywatny.



Dyskurs polityczny- analiza

y Inter-d yscyplinarna analiza d yskursu (lata 60-te i 70-te)

Harold Garfinkely Analiza konwersacyjnay Kontekstualizacja

Michel Foucault

y Dyskurs wadzy

y Teun v an Dijk pisze:

"analiza dyskursu politycznego jest poprawna i empirycznieistotna, tylko wtedy, gdy udaje jej si poczy waciwocistruktur dyskursywnych z waciwociami procesów

politycznych".



Krytyczna Analiza Dyskursu- KAD y Co rozumiem y przez Kr y t yczn A naliz Dyskursu?() analiz dyskursu dc do systematycznego badaniaukrytych relacji przyczynowoci i determinowania

zachodzcych pomidzy ( a ) tekstami, zdarzeniami i praktykami dyskursywnymi oraz ( b ) szerszymi strukturami,relacjami i procesami spoecznymi i kulturowymi. (M .Fairclough )

y Przedmiot analiz y Zapisy tekstowe trzech przemówie inauguracyjnych PrezydentówStanów Z jednoczonych:

- Georga Busha z 20-ego stycznia, 1989- Billa Clintona z 21 stycznia, 1993- Billa Clintona z 20 stycznia, 1997



KAD W y z waniay Analiza dyskursu stawia przed nami wyzwanie widzenia jzyka

nie tylko jako abstraktu lecz sów bdcych nonikami znacze wokrelonych warunkach historycznych, spoecznych i politycznych. A co waniejsze, nasze sowa ( pisane lub mówione ) uywane s do przekazu szerszego sensu znacze a znaczenia,które przekazujemy za pomoc tych sów s natychmiast

identyfikowane z naszymi spoecznymi, politycznymi ihistorycznymi warunkami. Nasze sowa nigdy nie s neutralne( Fiske, 94, tum )



KAD- Dyskurs siy i dominacjiy Jednym z gównych atrybutów dyskursu dominacji jest

jego zdolno interpretac ji warunków, spraw, wydarze na korz y elit.

y Ukr y te znaczenia i mot ywy su wyraaniu wasnych interesów, ustanawianiu pozycji, wadzy i wyszoci. (Henry & Tator, 2002)

y Self- e v ident truths

Wypowiedzi zwykych ludzi (bez wadzy) uchodz zanieistotne, nieodpowiednie lub bez treci. (van Dijk, 2000).



Dyskurs siy i dominacji- Mis ja

H eavelny Father write on our hearts these words: " Use power to help people." For we are given power not toadvance our own purposes, nor to make a great show inthe world, nor a name. There is but one just use of power,

and it is to serve people. H elp us to remember it, Lord. Amen. (Bush, 1989 )

O jcze Niebieski ... wypisz w naszych sercach te sowa:"Stosuj si, by pomóc ludziom." Bowiem sia jest

nam dana nie po to, by dy do wasnych celów, ani po to by zrobi wielkie wraenie na wiecie, ani dlasawy. Jest tylko jeden cel uycia siy -suy ludziom.Pomó nam zapamita, Panie. Amen.




() And so, my fellow Americans,let us work until our work is done. The scripture says, " And let us notbe weary in well-doing, for in due season, we shall reap, if we faint not. (B. Clinton, 93 )

W czynieniu dobrze nie ustawajmy, bo gdy pora

nadejdzie, bdziemy zbiera plony, o ile w pracy nieustaniemy.( List do Galatów 6:9 )




3. From this joyful mountaintop of celebration, we hear a call to service inthe valley.W e have heard the trumpets. W e have changed the guard. And now, each in our way, and with God's help, we must answer the call.Thank you and God bless you all. (B. Clinton, 93 )

Przepisy o trbach 1 Tak mówi Pan dalej do M ojesza: 2 "Sporzd sobie dwie trby srebrne. M asz je wyku. Bd

one suyy do zwoywania caej spoecznoci i dawania znaku do zwijaniaobozu. 3 Gdy si na nich zatrbi, ma si zebra przy tobie caa spoeczno u wejcia do NamiotuSpotkania. 4 Lecz gdy tylko w jedn zatrbisz, zbior si wokó ciebie jedynie ksita, wodzowie oddziaówIzraela. 5 Gdy zatrbicie przecigle, zwin obóz ci, którzy go rozbili od wschodniej strony. 6 Gdy drugi raz

przecigle zatrbicie, zwin obóz ci, którzy s od poudniowej strony. Znakiem do zwinicia obozu bdzie

przecigy gos trby. 7 Lecz dla zwoania zgromadzenia nie bdziecie trbi przecigle. 8 Trbi majkapani, synowie Aarona; bdzie to dla was i dla waszych potomków prawemwiekuistym. 9 Gdy w waszym kraju bdziecie wyrusza na wojn przeciwnieprzyjacielowi, który was napadnie, bdziecie przecigle d w trby.W spomni wtedy na was Pan, wasz Bóg, i bdziecie uwolnieni od nieprzyjació . 10 Równie w wasze dni radosne, w dni wite, na nowiu ksiyca, przy waszychofiarach caopalnych i biesiadnych bdziecie d w trby; one bd przypomnieniem o was przed Panem.

Jam jest Pan, Bóg wasz". (( Lb 10, 2-7 ) Somalia, Jugosawia




Not change for change's sake, but change to preserve America's idealslife, liberty, the pursuit of happiness.Though we march to the music of our time , our missionis timeless. (B. Clinton, 93)

Porzdek marszu

11 Drugiego roku, dwudziestego dnia drugiego miesica, podniós si obok znad Przybytku wiadectwa. 12

Izraelici rozpoczli swoj podró z pustyni Synaj, przestrzegajc postojów.Obok zatrzyma si dopiero na pustyni Paran. 13 Tak wyruszyli po raz pierwszy wedugrozkazu Pana, danego przez M ojesza ((Lb 10, 2-7)



Dyskurs siy i dominacji- kontekst

historyczno-politycznyW e must keep our old democracy forever young. Guided by the ancientvision of a promised land , let us set our sights upon a land of new promise.

(B. Clinton, 97)

M usimy zachowa nasze star demokracj zawsze mod. Prowadzona

przez staroytn wizj ziemi obiecanej, skierujmy nasz wzrok na ziemiobiecan.

The promise of America was born in the 18th century out of the bold conviction that we are all created equal. It was extended and preserved inthe 19th century, when our nation spread across the continent, saved theunion, and abolished the awful scourge of slavery.

(B. Clinton, 97 )

Obietnica Ameryki zrodzia si w XVIII wieku w wyranym przekonaniu,e wszyscy jestemy sobie równi. Przekonanie to byo rozpowszechniane izachowane w XIX wieku, kiedy nasz naród rozprzestrzenia si po caymkontynencie, ocali Uni i zwalczy straszne plagi niewolnictwa.




historyczno-polityczny

()W e know what works: Freedom works. W e know what's right: Freedomis right.W e know how to secure a more just and prosperous life for manon Earth: through free markets, free speech, free elections, and the exerciseof free will unhampered by the state.(G. Bush, 89)

() America stands alone as the worlds indispensable nation. Once again ,our economy is the strongest on Earth. Once again , we are building ()

Ameryka stoi samotnie jako niezbdny, konieczny,

niezastpiony w wiecie naród Powtórzenia

M y [my Amerykanie] wiemyW olny, wolna, wolne

Jeszcze raz




historyczno-polityczny( .. ) The "offered hand" is a reluctant fist; but once made,strong, and can be used with great effect. There are today Americans who are held against their will in foreign lands, and A

mericans who are unaccounted for. A

ssistance can be shownhere, and will be long remembered. Good will begets good will.Good faith can be a spiral that endlessly moves on. (G. Bush,89)

Zaoferowana do staa si ocigajc si picidzi Amerykanie s trzymani wbrew woli w obcych krajach i Amerykanie którzy s brani pod uwag. M ona wykaza dugozapamitane wsparcie.

[Konflikt Panamski- inwazja Stanów Zjednoczonych grudzie 1989]




historyczno-politycznyThe brave Americans serving our nation today in the Persian Gulf , inSomalia , and wherever else they stand are testament to our resolve.(B.Clinton, 93)

Today, as an old order passes , the new world is more free but less stable.Communism's collapse has called forth old animosities and new dangers.Clearly America must continue to lead the world we did so much to make.(B.Clinton, 93)

stary porzdek przemija, nowy wiatupadek Komunizmu wywoa stare animozje i nowyniebezpieczestwa




historyczno-polityczny America () saved the world from tyranny in two world wars and a longcold war; and time and again, reached out across the globe to millions

who , like us, longed for the blessings of liberty. (B. Clinton, 97)

Ameryka () ocalia wiat od tyranii w dwóch wojnach

wiatowych i od dugiej zimnej wojnywycigna rk domiliona tych, którzy jak my pragnli bogosawiestwawolnoci.

In these four years, we have been touched by tragedy, exhilarated by challenge, strengthened by achievement. (B. Clinton, 97)

W tych ostatnich czterech latach, zostalimy dotknicitragedi, zachceni wyzwaniem, wzmocnieni

osigniciami



KAD- Metaf ory

Great nations of the world are moving toward democracy throughthe door to freedom. M en and women of the world move toward freemarkets through the door to prosperity. The people of the world agitate for free expression and free thought through the door to themoral and intellectual satisfactions that only liberty allows (G.Bush, 89)

W spaniae narody tego wiata id w kierunku demokracji przez drzwi do wolnoci. Kobiety i mczyni wiata id wkierunku wolnych rynków przez drzwi pomylnoci. Ludziewiata agituj na rzecz swobody wyraania swoich opinii iwolnej myli przez drzwi do moralnego i intelektualnegospenienia i satysfakcji, na które tylko wolno pozwala.



KAD- Metaf ory()For a new breeze is blowing, and a world refreshed by freedom seemsreborn; for in man's heart, if not in fact, the day of the dictator is over. Thetotalitarian era is passing, its old ideas blown away like leaves from anancient, lifeless tree. A new breeze is blowing, and a nation refreshed by

freedom stands ready to push on. There is new ground to be broken, and new action to be taken. There are times when the future seems thick as a

fog; you sit and wait, hoping the mists will lift and reveal the right path.But this is a time when the future seems a door you can walk right throughinto a room called tomorrow. (G.Bush, 89)

Bowiem powiao now bryz, i wiat odwieony wolnoci wyglda naodrodzony; w sercu czowieka, jeli nie naprawd, dni dyktatora sskoczone. Totalitarna era przemija, a jej stare idee zostaj rozdmuchane

jak licie ze staroytnego, zwidego drzewa. Nowa bryza powiewa, a naród odrodzony dziki wolnoci gotowy jest i naprzód. Jest nowa ziemia dorozbicia i nowe dziaanie do powzicia. S takie chwile kiedy przyszo wyglda jak gsta mga; siadasz i czekasz, majc nadziej, e mgy

podnios si i uka praw drog. Ale to jest czas, gdy przyszo todrzwi, którymi moesz przechodzi do pokoju zwanego jutrem.



Wnioski� Dyskurs polityczny to specyficzna forma dyskursu

� W analizowanym dyskursie politycznym sowa s

nonikami wadz y (prze wagi), któraodzwierciedla interesy mówcy

� Dyskurs polityczny wymaga multid yscyplinarnejanaliz y; stanowi komplekso wy fenomen

spoeczno-polit yczny , który warto poddadalszej analizie jzykowej



Bibliografia Arystoteles,R etoryka R etoryka dla Aleksandra Poetyka: Wydawnictwo NaukoweP WN, 2004.Brown, Gillian and Yule, George (1983) Discourse Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.Charteris-Black, Jonathan. Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis. London:Palgrave Macmillan, 2004.Charteris-Black, Jonathan. Politicians and R hetoric: The Persuasive Power of Metaphor. London:Palgrave Macmillan, 2005.Chilton, Paul and Schäffner, Christina (1997) Discourse and Politics, in: van Dijk, Teun A. (ed.)

Discourse as Structure and Process Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction, vol. 2.London: Sage, 206-230.Michael Cox, Empire, imperialism and the Bush doctrine, R eview of International Studies 30(4)2004, pp. 585608.R obert W. Cox with Timothy Sinclair. Approaches to world order. Cambridge: CambridgeEdelman, Murray (1977) Political Language Words That Succeed And Politics That Fail, New

York: Academic PressFairclough, Norman (1989) Language and Power. London: Longman.

Fairclough, Norman (1993) Critical Discourse Analysis and the Marketization of Public Discourse:The Universities, Discourse and Society 4, 133-168.Fairclough, Norman (1995) Critical Discourse Analysis. London: Longman.Gill, Ann M. and Whedbee, Karen (1997) R hetoric, in: van Dijk, Teun A. (ed.) Discourse asStructure and Process Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction, vol. 1. London: Sage,157-182.Hastings, A. 1998. Connecting linguistic structures and social practices: a discursive approach tosocial policy analysis, Journal of Social Policy 27(2): 191211



Howarth, D. 1995. Discourse theory in E. Marsh and G. Stoker (eds.), Theory and Methodsin Political Science. New York: St. Martins Press James L. R ichardson. American hegemony: A dangerous aspiration. Canberra: Departmentof International R elations R SP AS, Australian National University, Working Paper 2006/2,May 2006Lakoff, George and Johnson, Mark (1980) Metaphors We Live By. Chicagor: University of ChicagoPress.Norval, A. 2000. The things we do with words: contemporary approaches to the analysis of ideology, British Journal of Political Science 30(2): 31346.

Stuckey, Mary E. and Antczak, Frederick J. (1995) The Battle of Issues and Images, in:Kathleen E. Kendall (ed.) Presidential Campaign Discourse. Albany: State University of New York Press.Philip E. Steinberg , 'Hegemony, Identity, the Particular and the Universal: Comments on Joanne Sharp's Condensing the Cold War', Geopolitics, 8:2, 166 - 174Titscher, Stefan, Wodak, R uth, Meyer, Michael and Vetter, Eva (1998) Methoden derTextanalyse. Opladen/Wiesbaden: Westdeutscher Verlag. van Dijk, Teun A. (1977) Text and Context Explorations in the Semantics and Pragmatics of

Discourse. London: Longman. van Dijk, Teun A., and Kintsch, W. (1983) Strategies of Discourse Comprehension. New York: AcademicPress. van Dijk, Teun A. (1985) Discourse and Communication: New Approaches to the Analysis of Mass Media Discourse and Communication. Walter de Gruyter: Berlin. van Dijk, Teun A. (1993a) Principles of Critical Discourse Analysis, Discourse and Society 4,249-283.



van Dijk, Teun A. (ed.) Discourse as Structureand Process DiscourseStudies: A Multidisciplinary Introduction, vol. 2. London: Sage, 206-230.

Wodak, R uth (2001). The discourse-historical approach. In R uth Wodak &Michael Meyer (Eds.), Methods of critical discourseanalysis (pp.63-95).London: Sage.

Wodak, R uth (1989). Language, power and ideology. Amsterdam:Benjamins.



DZIKUJ Z A UWAG



journeyy An idea born in revolution and renewed through 2

centuries of challenge. An idea tempered by the knowledgethat, but for fate, wethe fortunate and the unfortunate

might have been each other. An idea ennobled by the faiththat our nation can summon from its myriad diversity thedeepest measure of unity. An idea infused with theconviction that America's long heroic journey must goforever upward.(93)

y Fellow citizens, we must not waste the precious gift of thistime. For all of us are on that same journey of our lives, andour journey, too, will come to an end. But the journey of our America must go on. (1998)



rebirthy This ceremony is held in the depth of winter. But, by the

words we speak and the faces we show the world, we forcethe spring.

y

A spring reborn in the world's oldest democracy, thatbrings forth the vision and courage to reinvent America. (B.Clinton, 1993)

y And so today, we pledge an end to the era of deadlock anddrifta new season of American renewal has begun. (B.Clinton, 1993)

y Our democracy must be not only the envy of the world butthe engine of our own renewal. There is nothing wrong with America that cannot be cured by what is right with America.(B. Clinton 1993)



f reedomy May those generations whose faces we cannot yet see,

whose names we may never know, say of us here that

we led our beloved land into a new century with the American Dream alive for all her children; with the American promise of a more perfect union a reality forall her people; with Americas bright flame of freedomspreading throughout all the world.(98)

dyskurs polityczny – krytyczna analiza dyskursu

Documents