Revist mujore pr fmij, t rinj dhe prindr, Janar 2008

Dituria

E boton QKSH Migjeni Bors-Suedi

Viti II , Nr. 1

Biblioteka Universitare Prishtin

DituriaRevist mujore

Dituria-Revist mujore pr fmij,t rinj dhe prindr,Janar,2008 faqe 2 Revist kulturore, letrare, artistike shoqrore e argtuese pr fmij, t rinj dhe prindr

D I T U R I A Prmbajtja: Boton QKSH Migjeni Bors Suedi Kryeredaktor: 3.Nga redaksia Sokol Demaku Koli284@hotmail.com 4. Konferenca e Bujanit Keshilli redaktues: 5.Dy gjuhsia tek fmijt Rrahmon Jashari rrahmanjashari@hotmail.com 6.7.Fejtoni yn Lena Liden Lena.liden@boras.se 8.9. Faqe pr fmij Agron Cela agron@glocalnet.net 10,11. Faqe pr fmij Ramadan Myrtaj drmyrtaj@hotmail.com 12."Kush flet pr fitore..Mimoza Veliu Arsim Daka Arsimdaka@hotnmail.com 13,14,15.Detyra m e bukur e Kreshnikut Hakif Jashari 16,Prrall shqiptare familjajashari_swe@hotmail.com Adresa e redaksis 17. Stresi dituriash@hotmail.com 18.Pr ort e lira Revista Dituria 19.Veshje kombtare shqiptare Studiefrmjandet L. Kyrkogatan 20 20.Morali,Etika dhe Ndrgjegjja 503 07 Bors

Dituria-Revist mujore pr fmij,t rinj dhe prindr,Janar, 2008faqe 3 Ja shkoi edhe viti 2007, viti t cilin e pritm me padurim t gjith dhe e prcollm po ashtu me padurim. Besojm se viti 2008 do jet vit i angazhimeve tona ktu n diaspor ashtu edhe n vendlindje pr nje jet me t begat kulturore. Nse ne t gjith jemi s bashku dhe do angazhohemi ashtu si ne na ka hije dhe ashtu si ne dim e mundemi besojm se rezultatet nuk do mungojn. Ne e pam dhe prjetuam n vitin q shkoi se me nj angazhim t mjaftueshm mund t arrim ate ka ne dshirojm. Ishte madhshtor manifestimi i 28 Nntorit me Akademin Solemne, ishte i knaqshm angazhimi i yn dh fmijve tan si dhe miqve tan q na ndihmuan n realizimin e ideve tona pr kt manifestim. Ne i falenderojm t gjith ata q na ndihmuan me kontributine tyre n realizimine qellimeve tona t prbashkta. Falenderojm poett dhe shkrimtaret nga trojet tona si dhe nga diaspora q na e begatuan reviston ton me shkrimet e tyre dhe se besojm se bashkpunimi i yn do jet edhe m i madh dhe m i frytshm kt vit. Ne i falenderojm edhe entet dhe shoqatat suedeze t cilat na kan dal n ndihm n realizimine projekteve tona gjat viti q lam pas. I falenderojm t gjith ata t cilt na dhan sygjerime dhe kshilla pr punn ton dhe pr punn n t ardhmn, se kta ishin nj udhrrefyes i mir pr punn ton. Shpresojm se kt vit t gjith do gjejm koh dhe kurajo pr nj angazhim m t madh n jetn kulturore, n angazhimin e t rinjve dhe fatosave n jetn kulturore. Kshilli Kombtar i Kulturs i Suedis ktvit revistes Dituria i ka nda nj ndihm materiale, e besojm se kjo ndihme do na ndihmoj n prmirsimin e kushteve t puns dhe se kualiteti i recistes do jet n nivel. Ju ftojm q t jeni s bashku me ne n realizimin e idelave tona! Redaksia e revists Dituria Bors Qr nga muaj gusht 2007 mund t lexoni revistn ton edhe n internet www.immi.se/tidsktifter/dituria

DituriaRevist mujore

Dituria-Revist mujore pr fmij,t rinj dhe prindr,Janar,2008faqe 4 Shnohet 64-vjetori i Konferencs s Bujanit N Prishtin n lokalet e Biblioteks Popullore Universitare,u shnua 64 vjetori i Konferencs s Bujanit. N 64 vjetorin e mbajtjes s konferencs s Bujanit, veterant e Lufts Nacional lirimtare kan shnuar kt dat historike pr kombin shqiptar, e n veanti pr popullin e Kosovs. Pajazit Nushi, i cili ka folur pr rndsin e ksaj konference, ka thn se organizimi i shqiptarve n at koh ka shnuar nj emancipim politik dhe strategjik t Lvizjes Nacional lirimtare. N kt prvjetor sht br edhe promovimi i librit Fadil Hoxha, nj jet kushtuar atdheut. Akademik Rexhep Qosja, duke folur pr librin, ka muar lart veprn politike dhe ushtarake t Fadil Hoxhs. N kt konferenc sht themeluar Kshilli Nacionallirimtar i Kosovs. N t kan marr pjes prfaqsuesit e t gjitha viseve dhe popujve t Kosovs: shqiptar, serb, malazez e boshnjak. Prej 61 delegatve sa sht dashur t ishin t pranishm, n Konferencn e Bujanit kan marr pjes 49 delegat. Prej gjithsej delegatve, 43 kan qen shqiptar, 7 serb dhe nj boshnjak. HISTORIA MSOHET PR T'U MOS PRSRITUR M KURR Konferenca e Bujanit sht mbajtur n fshatin Bujan t Malsis s Gjakovs prej 31 dhjetor gjer m 2 janar 1944. Pjesmarrsit n dokumentin prfundimtar t ksaj Konference shnojn: Kosova dhe rrafshi i Dukagjinit sht nj an, e cila popullohet n pjesn m t madhe nga popullsia shqiptare, e cila, si gjithmon, dshiron edhe sot t bashkohet me Shqiprin. Prandaj, e ndjejm pr detyr ta vm n dukje rrugn e vrtet n t ciln duhet t ec populli shqiptar pr trealizuar aspiratat e veta.Rruga e vetme pr tu bashkuar me Shqiprin, pr shqiptart e Kosovs dhe t Rrafshit t Dukagjinit, sht lufta e prbashkt me popujt e tjer t Jugosllavis, kundr okupatorit dhe shrbtorve t tij. Sepse, kjo sht rruga e vetme pr tu fituar liria, kur t gjith popujt, pra edhe shqiptart, do t ken mundsin q t deklarohen rreth fatit t vet, me t drejtn pr vetvendosje deri n shkputje. Malsia e Gjakovs shtrihet n lindje t Alpeve Shqiptare, sht treva q n kufinjt e sotm administrativ t Shqipris i takon Rrethit t Tropojs dhe vazhdon dhe jasht kufirit shtetror t Republiks s Shqipris, n disa vendbanime afr Gjakovs dhe Junikut. N jug shtrihet deri n Liqenin e Fierzs. Brenda Malsis s Gjakovs shtrihen bajraqet historike t Krasniqes, Gashit dhe Bytyqit. Me vendimet e Konferencs s Ambasadorve n Londr me 1913 u caktua kufiri i Shqipris, pjesa m e madhe e Malsis s Gjakovs mbeti brenda kufinjve t Shqipris s pavarur, por kufiri krijoi vshtirsi. n jetn e prditshme.malsort n vend se t bnin tregti n Gjakov ku n kmb shkonin pr disa or, duhej q t prdornin si alternativ tregun e Shkodrs q ishte nj udhtim 3-4 ditor. Malsia e Gjakovs shquhet nga lumenjt e saj, m i rndsishmi sht lumi i Valbons. sht e pasur me shkembinj magmatik, me t cilt lidhen mineralet e kromit; nga glqeroret dhe terigjenet.

DituriaRevist mujore

Dituria-Revist mujore pr fmij,t rinj dhe prindr,Janar,2008faqe 5 Nga ky numr i revists son dhe tuaj do fillojm t botojm n vazhdime nje material n gjuhn shqipe dhe suedeze t botuar nga ana e Entit pr shkolla i Suedis q ka t bej m rndesin q ka gjuha tek fmijt, respektivisht msimi i dy gjuhve nga ana e fmijve. Kembimi reciprok n gjuhn amtare dhe n gjuhn suedeze Vxelvis p modersml och svenska

Mitt sprk vxer Banret som tilltallas p sitt modersml hr mnga ord. Dem flesta orden knner han igen och vet vad de stor fr. Han frstr att mormor och morfar finns i lgenheten, trots att han inte ser dem. Han blir glad fr att hanska f glass. Och han lr sig hur man formuler en uppmaning, hur man gr ett pstende och hur man konstruerar en frga p modersmlet. Det r p det hr sttet vi lr oss de gramatiska reglerna nr vi r barn. Barnet lysnar, upprepar och kan snart konstruera egna meningar och uttrycka sina tankar och nskningar. Dena kunskap kan barnen verstta till svenska sprkets villkor, nr det har lrt sig den svenska orden och behver bilda motsvarande gramatiska konstruktioner p svenska.

Gjuha ime po zgjerohet Fmija, t cilit i drejtohesh n gjuhn amtare dgjon shum fjal. Shumicn e atyre fjalve ai i njeh dhe i kupton. Ai e kupton se gjyshja dhe gjyshi gjenden n banes edhe pse ai nuk i shef ata. Ai sht i gzuar se do t fitoj akullore. Ai meson se si t formuloj nj krkes, si bhet nj pohim dhe si bhet ndtimi i nj pyetje n gjuhn amtare. N kt mnyr ne msojm rregullat gramatikore kur jemi fmij. Fmija dgjon, prserit dhe s shpejti fillon t ndrtoj fjalit e veta si dhe shpreh mendimet dhe dshirat e veta. Kto njohuri fmija mund ti prkthej pr rrethanat e gjuhs suedeze kur ai ka msuar fjal suedeze dhe se tani ka nevoj t formoj strukturat gramatikore prkatse n gjuhn suedeze.

DituriaRevist mujore

Dituria-Revist mujore pr fmij,t rinj dhe prindr,Janar,2008 faqe 6 Fejtoni yn i ri: Portrete figurash t njohura shqiptare

Carl Ritter von Ghega (Karl Gega, Carlo Ghega) lindi m