e drejta nË pronË jurisprudenca e gjykatës...
TRANSCRIPT
-
E DREJTA N PRON
Jurisprudenca e Gjykats Evropiane
pr t Drejtat e Njeriut
Prishtin, 2018
-
ii
Ky botim u mundsua nga populli amerikan prmes
Agjencis s Shteteve t Bashkuara pr Zhvillim
Ndrkombtar (USAID), n kuadr t Programit pr
t Drejtat Pronsore. Pikpamjet e shprehura n kt
botim nuk paraqesin doemos pikpamjet e USAID-it
ose t qeveris s SHBA-ve.
Ky botim shprndahet falas.
c. Copyright 2018. Agjencia e Shteteve t Bashkuara pr Zhvillim Ndrko-
mbtar (USAID).
T gjitha t drejtat e rezervuara. Asnj pjes e ktij botimi nuk mund t
riprodhohet ose transmetohet, n asnj form dhe me asnj lloj mjeti,
elektronik apo mekanik, pa lejen e botuesit.
Shtypshkronja Blendi
-
Hyrje
iii
Hyrje
E drejta e individit pr t zotruar dhe prdorur pron sht
fundamentale pr marrdhniet njerzore. Ajo sht thelbsore pr ti
mundsuar individit q t krkoj fatin e tij/saj dhe t ndjek lumturin
ashtu si e kujton ai/ajo. Ajo po ashtu bn t mundur lindjen e klass s
mesme, e cila mundson themelimin dhe funksionimin efikas t nj qeverie
prfaqsuese. Pr m tepr, mundsia e individit pr t zotruar dhe
prdorur pron sht kye pr dinamizm politik dhe mirqenie.
Kosova prballet me shum sfida pr t siguruar kt t drejt pr
qytetart e saj. Baza ligjore q rregullon t drejtat pronsore sht e
vjetrsuar dhe jokonsistente; infomaliteti sht i prhapur n sektorin
pronsor; personat e zhvendosur vazhdojn t ballafaqohen me sfida n
ushtrimin e t drejtave t tyre mbi pronn n Kosov; dhe qndrimet
mbizotruese shoqrore shkaktojn q shum gra t heqin dor nga
trashgimia e tyre dhe nga zotrimi i prons n prgjithsi.
Me ndihmn e USAID-it, qeveria e Kosovs ka zhvilluar dhe sht
duke implementuar Strategjin Kombtare pr t Drejtat Pronsore, e cila
paraqet nj gam t gjr t reformave ligjore dhe institucionale pr t
adresuar kto dhe t tjera probleme, dhe pr t krijuar nj qeverisje
bashkkohore t t drejtave pronsore n Kosov.
Ky vllim paraqet nj nism shtes t sponzoruar nga USAID-i pr t
prkrahur t drejtat pronsore bashkkohore n Kosov. Kushtetuta e
Kosovs siguron q Konventa Evropiane pr Mbrojtjen e t Drejtave t
Njeriut dhe Lirive Fundamentale dhe Protokolleve t tyre kan efekt ligjor
t drejtprdrejt n Kosov, me prioritet mbi ligjet e tjera (Neni 22); dhe q
institucionet e Kosovs mund t interpretojn kt Konvent n mnyr
konsistente me vendimet e Gjykats Evropiane pr t Drejta t Njeriut
(Gjykata Evropiane) (Neni 53).
Megjithat, pavarsisht centralitetit t jurispudencs s Gjykats
Evropiane pr ligjin e Kosovs dhe zbatimin e tij, politik-brsit dhe
profesionistt ligjor shpesh nuk i referohen vendimeve t Gjykats
Evropiane, ngaq vendimet prgjithsisht nuk jan n gjuhn shqipe apo
-
Hyrje
iv
serbe. Ne kemi prgatitur kt koleksion t prmbledhjeve n gjuhn
shqipe dhe serbe t vendimeve kye t Gjykats Evropiane lidhur me t
drejtat pronsore, n mnyr q gjykatsit, avokatt e politik-brsit n
Kosov t mund t njoftohen me kt prmbledhje t rndsishme t
rasteve ligjore q sht drejtprdrejt e zbatueshme n Kosov.
Brian Kemple
Drejtor,
Programi i USAID-it pr t Drejtat Pronsore
-
Qllimi i prmbledhjes dhe metodologjia e przgjedhjes s rasteve
v
Nga prpiluesit:
Qllimi i prmbledhjes dhe metodologjia e przgjedhjes s rasteve
Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut (GjEDNj) si institucioni m
i lart pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut n Evrop, ka krijuar nj
praktik t gjer gjyqsore n fusha t ndryshme prfshir edhe t drejtat
pronsore. Kosova, duke mos qen antare e Kshillit t Evrops, nuk sht
pal kontraktuese e Konvents Evropiane pr t Drejtat e Njeriut (Konventa
Evropiane) andaj edhe nuk gzon qasje t drejtprdrejt n Gjykat.
Sidoqoft, ligjvnsi n Kosov prmes prfshirjes n Kushtetut t disa
konventave, ndr tjera edhe Konventn Evropiane, ka br at dhe
protokollet shtes t saj obligative pr gjyktatat vendore. Pr m shum,
Kushtetuta prcakton se interpretimi i t drejtave nga kjo konvent do t
bhet n prputhje me jurisprudencn e GjEDNj. Rrjedhimisht, vendimet e
ksaj gjykate kan nj rndsi t veant n mbrojtjen dhe garantimin e t
drejtave t qytetarve n vendin ton, prfshir ktu edhe t drejtat
pronsore.
Prmbledhja n fjal, prmban raste nga praktika gjyqsore e GjEDNj
q ndrlidhen me zbatimin e t drejtave pronsore t prcaktuara n Nenin
1 t Protokollit 1 t Konvents Evropiane pr t drejtat e njeriut, ku
prcaktohet se do person fizik ose juridik ka t drejtn e gzimit paqsor t
pasuris s tij. Askush nuk mund t privohet nga prona e tij, prvese pr arsye t
interesit publik dhe n kushtet e parashikuara nga ligji dhe nga parimet e
prgjithshme t s drejts ndrkombtare.
Duke pas parasysh se jurisprudenca e GjEDNj n kt fush sht
jashtzakonisht e gjer, hartuesit kan przgjedhur rastet m t
rndsishme n baz t disa kritereve:
- Rndsia e rasteve n prcaktimin e standardeve - q prfshin rastet
kryesore t Gjykats, apo ato q njihen si landmark cases me t
cilat jan prcaktuar standardet e gjykats pr her t par;
- Koha, n baz t t cilit jan przgjedhur rastet me t fundit n t
cilat ka vendosur Gjykata e q pasqyrojn ndryshimin e
pikpamjeve n disa shtje dhe evoluimin e t drejtave;
-
Qllimi i prmbledhjes dhe metodologjia e przgjedhjes s rasteve
vi
- Afrsia rajonale, duke pas parasysh q sistemet juridike n rajon
kan ngjashmri me sistemin e aplikueshm t t drejtave
pronsore n Kosov, sht kriter shtes q sht prdorur, me
rast jan przgjedhur nj sr rastesh nga juridiksione t
ngjashme si ato t rajonit, prkatsisht rastet nga Shqipria,
Maqedonia, Kroacia, Mali i Zi, Serbia, Bosnja etj.
Rastet trajtojn nj sr fushash brenda kuptimit t Nenit 1 t
Protokollit 1, dhe n mnyr t trthort gjithashtu trajtojn edhe shtje n
kuadr t neneve 6, 8, 13, 14 t Konvents. Me qllim t prdorimit m t
leht pr secilin rast jan identifikuar nenet q ai rast i trajton dhe fjalt
kyqe q m pr s afrmi pasqyrojn substancn e trajtimit t rastit. N
baz t fjalve kyqe rastet jan t grupuara n disa kategori si m posht:
Shpronsim/Nacionalizim/Kompensim;
Kthim i prons/kompensim;
Kontroll i prons/Ndrhyrje n gzimin paqsor/masa nga shteti;
T drejta n pensione/n beneficione n pune/dmshperblim lufte;
Marrdhenie kontraktuale/qira;
Diskriminim/trashgimi/pron martesore/shtje familjare;
Respektim i prons, dhe jets familjare;
Valuta monetare/depozita;
Mos ekzekutim i vendimeve/tejzgjatje e procedurave/qasje n gjykat/
proces i rregullt gjyqsor;
Shoqri Aksionare/Riorganizim/t drejta t puntorve.
Prmbledhjet jan punuar sipas modelit t prmbledhjeve q
publikohen nga GjEDNj, duke pasqyruar kshtu s pari faktet e rastit,
arsyeshmrin e Gjykats n marrjen e vendimit, dhe vet dispozitivin e
vendimit. Duke qen prmbledhje, qllimi i tyre sht q t'i ofrojn lexuesit
vetm informatat qensore t secilit vendim. Prandaj, lexuesit inkurajohen
q t konsultojn vendimet e plota pr t'i prdorur ato m tej n
jurisprudenc, pr kt secila permbledhje n versionin elektronik prmes
linkut direkt t vendosur n numrin e rastit mundson qasje t
drejtprdrejt dokumentin e plot/vendimin e Gjykats pr secilin rast
ashtu si sht publikuar n Web faqen zyrtare t GjEDNj - HUDOC.
-
Mirnjohje
vii
Mirnjohje
Programi i USAID-it pr t Drejtat Pronsore sht tejet i knaqur q
pati mundsin t angazhoj gjashtmbdhjet student praktikant t
zgjuar e t talentuar t juridikut pr t ndihmuar n prgatitjen e ktyre
prmbledhjeve; tre instruktor t aft dhe ekspert pr t konceptualizuar,
organizuar dhe mbikqyrur prgatitjen e ktyre prmbledhjeve dhe
prgatitjen e verzioneve finale n gjuhn shqipe; dhe nj prkthyes t
zellshm dhe ndrgjegjshm pr t prgatitur prkthimin n gjuhn serbe.
Programi i USAID-it pr t Drejtat Pronsore dshiron t shpreh
mirnjohje dhe falnderim pr kontributin e tyre:
Prpiluar nga:
Remzije Istrefi
Dafina Buaj
Donik Qerimi
Prkthyes:
Biljana Ivanevi
Kontribues:
Afrore Shaipi
Alma Jashari
Altin Nika
Andra Mustafa
Artmir Ibra
Denesa Hasani
Diellza Mujaj
Elira Tahiri
Erdi Pirana
Eris Hana
Gazmend Rexhepi
Gentrita Bajrami
Lyra ela
Miftar Salihi
Saranda unaku
Vjollca Hyseni
-
viii
-
Tabela e prmbajtjes
ix
Tabela e prmbajtjes SHPRONSIM / NACIONALIZIM/ KOMPENSIM MANASTIRET E SHENJTA KUNDR GREQIS ......................................... 1 gzim paqsor i pasuris/ qasje n gjykat/ shpronsim pa kompensim /diskriminim/ pron e fituar /ndrrim regjimi /pronsi shtetrore BRUMRESCU KUNDR RUMANIS ........................................................... 9 gzim paqsor i pasuris/ ndrhyrje joproporcionale/ nacionalizim i prons/ anulim i vendimit AKA KUNDR TURQIS ................................................................................. 13 shpronsim / vonesa n kompensim / inflacion / shpronsim / vonesa n kompensim / inflacion /baraspesh e drejt HAMZARAJ KUNDR SHQIPRIS ............................................................ 18 shpronsim / mos-ekzekutim i vendimit / (mos)kompensim / letra me vler / gzim paqsor i pasuris / qasja n gjykat JAHN DHE T TJERT KUNDR GJERMANIS ....................................... 23 gzim paqsor i pasuris/ (mos) kompensim i toks / rrethana t jashtzakonshme/ reform e toks/ ndryshim legjislacioni / ndryshim regjimi / prcaktimi i pronsis me ligj / toka bujqsore /n interes publik/ baraspesh e drejt/ diskriminim BESHIRI DHE T TJERT KUNDR SHQIPRIS ................................... 33 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim /mos-ekzekutim i vendimit/ diskriminim/ kompensim JASINIEN KUNDR LITUANIS ............................................................. 38 gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i vendimit/ shpronsim/ proces i rregullt gjyqsor/ zgjidhje efektive/ pritje legjitime/ refuzim i forms s kompensimit POPOV KUNDR MOLDAVIS ..................................................................... 43 nacionalizim / trajtim njerzor dhe poshtrues/ mos-ekzekutim i vendimit/ / kthim i prons/ gjykim i drejt/ zgjidhje efektive / munges e fondeve
-
Tabela e prmbajtjes
x
MALHOUS KUNDR REPUBLIKS EKE .................................................. 48 shpronsim pa kompensim / ndryshim legjislacioni / kthim i prons / seanc dgjimore publike/ gjykat e pavarur dhe e paanshme DRIZA KUNDR SHQIPRIS ....................................................................... 54 shpronsim/ (mos) kompensim /rikthim i prons / mos-ekzekutim i vendimeve/ parimi i siguris juridike/ / proces i rregullt gjyqsor/ paanshmri e gjykats/ zgjidhje efektive ALMEIDA GARRETT, MASCARENHAS FALCAO DHE T TJERT KUNDR PORTUGALIS ................................................................................ 59 gzim paqsor i pasuris/ reform agrare/ shpronsim / kompensim i prkohshm / tej-zgjatje e ekzekutimit / zgjidhje efektive NADBISKUPIJA ZAGREBAKA KUNDR SLLOVENIS ..................... 63 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim/ rikthim i prons/ organizat jo-qeveritare/ pron n shtet tjetr / pritje legjitime NURI KUNDR SHQIPRIS ......................................................................... 67 proces i rregullt gjyqsor/ shpronsim /mos-ekzekutim i vendimit/ parcel toke/ kompensim/ shterim i mjeteve juridike / kontestim i titullit t pronsis STRAIN DHE T TJERT KUNDR RUMANIS ...................................... 71 gzim paqsor i pasuris/ banes/ nacionalizim/ shitje tek palt e treta/ shpronsim de facto/ kompensim/ kthim i prons/ baraspesh e drejt/ tej-zgjatje e procedurave /ndryshim legjislacioni VON MALTZAN DHE T TJERT KUNDR GJERMANIS .................. 80 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim/ kompensim/ / pritje legjitime/ ndryshim regjimesh / ndryshim legjislacioni / obligime nga okupimi / diskriminim/ tej-zgjatje e procedurave BEYELER KUNDR ITALIS ........................................................................... 95 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim/ pasuri e luajtshme / piktur/ vler historike / e drejta e parablerje / kontrat jo e ligjshme / pasiguri juridike ISH-MBRETI I GREQIS DHE T TJERT KUNDR GREQIS .......... 101 gzim paqsor i pasuris/ familje mbretrore / pron private / ndryshim qeverisje / shpronsim me ligj / mos-kompensim / diskriminim KOVACHEV KUNDR BULLGARIS ........................................................ 110 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim/ kompensim n natyr / tej-zgjatje e zbatimit
-
Tabela e prmbajtjes
xi
MANUSHAQE PUTO DHE T TJER KUNDR SHQIPRIS ............ 113 gzim paqsor i pasuris / marrja e prons pa kompensim / (mos) ekzekutim i vendimeve administrative/ gjykim pilot SPORRONG DHE LNNROTH KUNDR SUEDIS .............................. 119 gzim paqsor i pasuris/ leje t shpronsimit/ caktim i kompensimit / ndalim i ndrtimit / kontroll i prdorimit t pasuris / baraspesh e drejt/ proces i rregullt gjyqsor / zgjidhje efektive PETROVI KUNDR BULLGARIS .............................................................. 129 gzim paqsor i pasuris/ banes/ shpronsim/ pasuri/ shterim i mjeteve juridike/ baraspesh e drejt / mjete efektive HINGITAQ 53 KUNDR DANIMARKS................................................... 132 gzim paqsor i pasuris/ fise t veanta / qasje n gjueti dhe peshkim/ vendosje e bazs ajrore/ shpronsim/ baraspesh e drejt/ e drejta pr respektim t shtpis, jets familjare dhe private GUISO-GALLISAY KUNDR ITALIS ....................................................... 137 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim/ de facto konfiskim/ 'shpronsim ndrtimor'/ procedur e prshpejtuar e shpronsimit ARSONVSKI KUNDR ISH REPUBLIKS JUGOSLLAVE T MAQEDONIS .................................................................................................. 197 shpronsim / prdorim i toks pr hulumtim / kompani private / barr e teprt / vlersim jo i duhur i kompensimit / baraspesh e drejt TSONKOVI KUNDR BULLGARIS .......................................................... 150 gzim paqsor i pasuris/ nacionalizim/ kompensim adekuat/ ndryshim legjislacioni / (jo) retroaktivitet /baraspesh e drejt/ parimi i siguris juridike/ zgjidhje efektive/ diskriminim STEFANOVI KUNDR BULLGARIS ........................................................ 154 pron e nacionalizuar / kontrat defektive / pronar paraprak / kompensim n letra me vler / mos-kompensim adekuat KTHIM I PRONS/ KOMPENSIM RAMADHI DHE T TJER KUNDR SHQIPRIS ................................ 158 mos-ekzekutim i vendimit / vendim jo i prer / kompensim i prons / kthim i prons/ pritje legjitime/ baraspesh e drejt/ zgjidhje efektive
-
Tabela e prmbajtjes
xii
GJONBOARI E TE TJERT KUNDR SHQIPRIS ............................. 167 proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim i vendimit/ tej-zgjatje e procedurave/ zgjidhje efektive/ gzim paqsor i pasuris/ rikthim i prons/ pasuri ekzistuese/ pritje legjitime/ diskriminim / gjykim i paanshm JANTNER KUNDR SLLOVAKIS ............................................................. 174 gzim paqsor i pasuris/ rikthim i prons/ pasuri/ pritje legjitime/ vendbanim i prhershm /humbje e shtetsis SMOJE KUNDR KROACIS ....................................................................... 178 nacionalizim / kthim i prons / e drejt banesore kompensim /proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave MAGO DHE T TJERT KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS .... 183 gzim paqsor i pasuris/ banesa t fituara /pronsi shoqrore / e drejt n blerje /ndryshim regjimi / shrbim ushtarak / kthim i prons / kompensim / pasuri/ diskriminim/ e drejta pr respektim t shtpis WITTEK KUNDR GJERMANIS ............................................................... 195 shitje e prons / largim i detyrueshm / territore t ndara / uzufrukt /gzim paqsor i pasuris/ kthim i prons/ qllim legjitim/ baraspesh e drejt IATRIDIS KUNDR GREQIS ..................................................................... 201 raporte t qiras / urdhr pr dbim/ privim nga prdorimi i pasuris/ baraspesh e drejt / zgjidhje efektive/ proces i rregullt gjyqsor/ respektim i shtpis PYRANTIENE KUNDR LITUANIS ......................................................... 208 gzim paqsor i pasuris / blerje nga shteti / ri-caktim i pronsis / vler e ult / vler e tregut/ kompensim / qasje efektive/ baraspesh e drejt BRONIOWSKI KUNDR POLONIS ......................................................... 214 pron e braktisur/ ndryshim regjimesh / breza kufitar /humbje territori / gzim paqsor i pasuris/ kompensim i pjesshm / interes publik/ baraspesh e drejt KRASTEVA DHE T TJERT KUNDR BULLGARIS .......................... 221 gzim paqsor i pasuris/ kolektivizim i prons / ndryshim legjislacioni / restituim n baz t ligjit / devalvim i kontrats / mos kompensim / baraspesh e drejt
-
Tabela e prmbajtjes
xiii
KONTROLL I PRONS/ NDRHYRJE N GZIMIN PAQSOR/ MASA NGA SHTETI MULLAI DHE T TJER KUNDR SHQIPRIS .................................... 225 gzim paqsor i prons/ tej-zgjatje e procedurave gjyqsore/ siguria juridike / shfuqizim i aktgjykimit t prer / leje urbane ndrtimi / kontroll mbi t drejtn e prdorimit t prons CHABAUTY KUNDR FRANCS ................................................................ 287 ndrhyrje n gzimin paqsor t prons / diskriminim / zon gjuetie / kufizim i prdorimit t prons DELVINA KUNDR SHQIPRIS ............................................................... 237 gzim paqsor i pasuris/ konfiskim i prons / (mos) ekzekutim i vendimit/ kompensim / mungesa e mjeteve juridike VRIONI DHE T TJERT KUNDR SHQIPRIS DHE ITALIS ....... 241 gzim paqsor i pasuris/ konfiskim / (mos) kompensim i prons/ munges e mjeteve adekuate juridike/ mos-ekzekutim i vendimit / juridiksion GRATZINGER DHE GRATZINGEROVA KUNDR REPUBLIKS EKE .................................................................................................................... 246 konfiskim i prons/ diskriminim / dgjim i drejt dhe publik/ pritje legjitime /munges shtetsie / ndryshim legjislacioni PINE VALLEY DEVELOPMENTS LTD DHE T TJER KUNDR IRLANDS.......................................................................................................... 250 gzim paqsor i pasuris/ leje e planifikimit/ pritje legjitime/ interes publik/ diskriminim / retroaktivitet / (mos) kompensim ANHEUSER-BUSCH INC. KUNDR PORTUGALIS ............................. 255 gzim paqsor i pasuris/ mark tregtare /marrveshje bilaterale dhe multilaterale /prparsi e legjislacionit BJELAJAC KUNDR SERBIS ...................................................................... 260 gzim paqsor i pasuris/ ndrhyrje/ moz-ekzekutim i vendimeve/ viktim/ mirmbajtje e ndrtess nga shteti / kompani private /hapsir e prbashkt HANDYSIDE KUNDR BRITANIS S MADHE .................................... 265 gzim paqsor i pasuris / liri e shprehjes/ liri e botimit / kundr moralit / konfiskim / diskriminim n baza politike
-
Tabela e prmbajtjes
xiv
HENTRICH KUNDR FRANCS ................................................................. 271 gzim paqsor i pasuris/ e drejta n parablerje/ tej-zgjatje e procedurave/ prezumimi i pafajsis/ evazion fiskal / zgjidhje efektive/ diskriminim LJASKAJ KUNDR KROACIS .................................................................... 277 gzim paqsor i pasuris / mos prmbushje e detyrimeve / shitje e shtpis/ ankand / vler e ult PAEK S.R.O. KUNDR REPUBLIKS EKE ......................................... 281 gzim paqsor i pasuris/ rritja e tatimit / gjob / ndryshim legjislacioni / publikim i legjislacionit KOPECK KUNDR SLLOVAKIS ............................................................. 286 gzim paqsor i pasuris/ monedha / konfiskim / pritje legjitime / baraspesh e drejt /mosprgjegjsi e autoriteteve / munges e dshmive NSAL ZTRK KUNDR TURQIS ....................................................... 292 liri e shprehjes/ konfiskim i librave/ gzim paqsor i pasuris / prmbajtje joligjore / rast i dyfisht BORDI DREJTUES SVENSKA KUNDR SUEDIS ................................. 297 gzim paqsor i pasuris/ taksa/ fond i investimit t puntorve / ndryshim legjislacioni PAPAMICHALOPOULOS DHE T TJER KUNDR GREQIS ........... 302 gzim paqsor i pasuris/ uzurpim nga shteti / prona bujqsore / Fondi i Marins kombtare / munges kompensimi /shterim i mjeteve juridike SMITH KLEINE LTD KUNDR HOLANDS............................................ 305 gzim paqsor i pasuris/ licenc e detyrueshme pr shfrytzim t patents/ proces i rregullt gjyqsor/ qllim legjitim/ n interes t prgjithshm DJIDROVSKI KUNDR ISH-REPUBLIKS JUGOSLLAVE T MAQEDONIS .................................................................................................. 310 blerje e apartamentit me mim t prshtatur/ kontribute ushtarake / ndryshim regjimesh dhe legjislacioni / gzim paqsor i pasuris/ pritje legjitime/ diskriminim I.B. DHE TE TJERT KUNDR HUNGARIS ........................................... 314 gzim paqsor i pasuris/ ndrprerje e kontrats/ vendosje e tatimit t veant/ baraspesh e drejt
-
Tabela e prmbajtjes
xv
LOIZIDOU KUNDR TURQIS ................................................................... 317 konflikt / ndarje territori / juridiksion kohor / gzim paqsor i pasuris/ mohim i qasjes n pron/ uzurpim i toks/ respektim i shtpis JAKELJI KUNDR KROACIS................................................................... 322 parashkrim fitues / ndryshim legjislacioni / afate ligjore / gzim paqsor i pasuris / pritje legjitime T DREJTA N PENSIONE/ BENEFICIONE N PUN / DMSHPRBLIM LUFTE LAKIEVI DHE T TJERT KUNDR MALIT T ZI DHE SERBIS .............................................................................................................. 328 gzim paqsor i pasuris / mjete (jo) efektive / pagesa e pensioneve / legjislacion retroaktiv / ndrhyrje jo proporcionale NEKHOROSHEV KUNDR RUSIS ........................................................... 334 pension/ gzim paqsor i pasuris/ pritje legjitime / rishikim i mbikqyrur / anulim i aktgjykimit t forms s prer GRUDI KUNDR SERBIS ......................................................................... 338 gzim paqsor i pasuris / pension invalidor / dy sisteme pensionale /kontribute pensionale / interes publik/ diskriminim/ banor t Kosovs EKEROVI DHE PAALI KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS .............................................................................................. 343 gzim paqsor i pasuris/ pension/ transfer i pensionit nga njri entitet n tjetrin/ proces i rregullt gjyqsor/ mos- ekzekutim i vendimeve/ diskriminim/ zgjidhje efektive AZINAS KUNDR QIPROS ........................................................................... 348 gzim paqsor i pasuris/ shkarkim nga shrbimi publik/ pension / mos shterje e mjeteve juridike RUDZISKA KUNDR POLONIS ............................................................ 353 gzim paqsor i pasuris/ depozit bankare /ndihm financiare pr banim/ inflacion/ shterim i mjeteve juridike DOMALEWSKI KUNDR POLONIS ........................................................ 359 pension / beneficione veterani / humbje e t drejts / proces i rregullt gjyqsor/ (mos)diskriminim
-
Tabela e prmbajtjes
xvi
SOLODYUK KUNDR RUSIS .................................................................... 363 gzim paqsor i pasuris/ pension i pleqris/vonesa n dhnie t pensionit/ inflacion/ qllim legjitim/ baraspesh e drejt KLEIN KUNDR AUSTRIS ......................................................................... 367 gzim paqsor i pasuris/ pension i pleqris/ kontribute pensionale / ndalim i ushtrimit t profesionit/ procedura t falimentimit/ diskriminim BANFIELD KUNDR BRITANIS S MADHE ........................................ 373 gzim paqsor i pasuris/ pension / vepr penale/ reduktim pensioni / interes publik / shterim i mjeteve juridike / polic PEJI KUNDR SERBIS ............................................................................ 378 gzim paqsor i pasuris/ pension/ shtetsi e dyfisht / ndrrim skeme pensionale / ndrrim vendbanimi / kohzgjatje e procedurave / zgjidhje efektive ZASURTSEV KUNDR RUSIS ................................................................... 384 proces i rregullt gjyqsor/ shfuqizim i vendimit/ ulje e paligjshme e prfitimeve mujore/ beneficione pr kategori t personit t paaft TRUHLI KUNDR KROACIS ..................................................................... 389 proces i rregullt gjyqsor/ qasje para gjykats/ ulje e pensionit ushtarak / ndryshim legjislacioni /prfundim i procedurave gjyqsore WIECZOREK KUNDR POLONIS ............................................................ 393 proces i rregullt gjyqsor/ refuzim pr ndihm ligjore/ gzim paqsor i pasuris/ pension invalidor/ baraspesh e drejt/ n interes publik/ e parapar me ligj STEC DHE T TJERT KUNDR BRITANIS S MADHE ................... 400 diskriminim n baz t gjinis/ gzim paqsor i pasuris/ skema t pensionit dhe ndihms financiare MALINOVSKIY KUNDR RUSIS ............................................................. 405 proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e ekzekutimit t vendimit / munges e fondeve / beneficione lidhur me fatkeqsi SHPAKOVSKIY KUNDR RUSIS ............................................................. 409 gzim paqsor i pasuris/ pritje legjitime /tej-zgjatje e ekzekutimit t vendimit/ proces i rregullt gjyqsor / prfitime sociale
-
Tabela e prmbajtjes
xvii
ANDROSOV KUNDR RUSIS ................................................................... 412 gzim paqsor i pasuris/ katastrofa natyrore / / kompensim mujor/ baraspesh e drejt / prishje e vendimit BOBI KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS ................................... 472 gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i vendimit/ kompensim i pagave/ kthim n pun/ zgjidhje efektive/ diskriminim / kompani private BUZESCU KUNDR RUMANIS ................................................................. 423 gzim paqsor i pasuris/ mangsi procedurale/ anulim i antarsis / organe shtetrore / ushtrim i profesionit t avokatit PETRUSHKO KUNDR RUSIS .................................................................. 429 skem sociale e pagesave / vonesa n pagesa / proces i rregullt gjyqsor / ekzekutim i aktgjykimit final/ viktim/ shterim i mjeteve juridike ARI DHE T TJER KUNDR KROACIS ........................................... 433 gzim paqsor i pasuris/ deminim/ mditje/ mos kompensim / proces i rregullt gjyqsor/ aplikim i gabuar i ligjit vendor / ri hapje e procedurave URI DHE T TJER KUNDR BOSNES DHE HERCEGOVINS .... 438 proces i rregullt gjyqsor/ gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i aktgjykimeve gjyqsore/ kompensim/ dme t lufts / munges fondesh /numr i lart aktgjykimesh / plan zbatimi nga qeveria RUNI DHE T TJERT KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS .... 442 dme nga lufta / dmshprblim / proces i rregullt gjyqsor/ gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i vendimeve gjyqsore/ viktim / letra me vler OLI DHE T TJERT KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS ..... 445 proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim i plot i vendimeve gjyqsore/ gzim paqsor i pasuris/ kompensim/ dme t lufts / munges fondesh PELLEGRIN KUNDR FRANCS ................................................................ 449 npuns civil / shrbyes civil / ndrprerje e kontrats / humbje e fitimeve / dmshprblim /proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave PANORAMA LTD DHE MILII KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS .............................................................................................. 457 konfiskim i mallrave / dme t lufts / proces i rregullt gjyqsor/ shterim i mjeteve juridike mos-ekzekutim i aktgjykimeve finale/ gzim paqsor i pasuris/ kompensim
-
Tabela e prmbajtjes
xviii
MARRDHNIE KONTRAKTUALE /QIRA MELLACHER DHE T TJERT KUNDR AUSTRIS ............................. 463 gzim paqsor i pasuris/ diskriminim / marrdhnie kontraktore / marrdhnie t qiras OKI KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS .................................. 467 blerje kontraktuale e baness / baraspesh e drejt/ respektim i jets familjare dhe private/ zgjidhje efektive /diskriminim n baz t origjins /kompensim jo adekuat /ndryshim rrethanash si pasoj lufte /pal e tret KIN STIB DHE MAJKIC KUNDR SERBIS............................................. 476 gzim paqsor i pasuris / marrdhnie kontraktuale / shoqri aksionare / t drejtat e aksionarve / vendim i arbitrazhit / mos-ekzekutim i plot i vendimit t arbitrazhit/ kompensim/ viktim/ shterim i mjeteve juridike MARINI KUNDR SHQIPRIS .................................................................. 483 ndrmarrje t prbashkt publike / raporte kontraktuale me shtetin / ndrprerje e bashkpunimit njanshm / vendim arbitrazhi / proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave/ mos-ekzekutim i vendimeve gjyqsore/ zgjidhje efektive / gzim paqsor i pasuris/ aksione KEHAYA DHE T TJERT KUNDR BULLGARIS ............................... 494 kolektivizim i tokave / rikthim i toks/ baraspesh e drejt / parimi i siguris juridike / rei vindicatio /anulim i vendimit t forms s prer BLEI KUNDR KROACIS ...................................................................... 499 gzim paqsor i pasuris / e drejt banesore/ banes me qira me mbrojtje t veant/ (mos) shterim i mjeteve juridike/ kompetenc kohore/ shkelje e vazhdueshme SALIBA DHE T TJERT KUNDR MALTS ........................................... 505 marrje e prons / kontroll i prons / kompensim / qira e ult / baraspesh e drejt / proces i rregullt gjyqsor/ shterim i mjeteve juridike / tej-zgjatje e procedurave/ diskriminim IMMOBILIARE SAFFI KUNDR ITALIS ................................................. 513 gzim paqsor i pasuris/ qiradhnie / refuzim pr lirim t baness / mos ekzekutim i vendimit / proces i rregullt gjyqsor/ shterim i mjeteve juridike/ tej-zgjatje e procedurave SCHIRMER KUNDR POLONIS ............................................................... 517 gzim paqsor i pasuris/ uzurpim /qiraxhi / krkes pr dbim/ banes/ baraspesh e drejt
-
Tabela e prmbajtjes
xix
VELOSA BARRETO KUNDR PORTUGALIS ....................................... 521 respektimi i jets familjare dhe private/ qira e shtpis / mos ndrprerje e qiras pamundsi e vendosjes n shtpi / gzim paqsor i pasuris JAMES DHE T TJER KUNDR BRITANIS S MADHE................... 526 gzim paqsor i pasuris/ transferim i detyrueshm i prons/ ndryshim legjislacioni/ kompensim i ult / shitje e detyrueshme / e drejt e qiramarrsve / interes publik/ diskriminim/ zgjidhje efektive LARKOS KUNDR QIPROS.......................................................................... 536 gzim paqsor i pasuris/ respektim i shtpis/ mbrojtje nga dbimi / qllim legjitim/ qiramarrs i shtetit/ diskriminim VRZI KUNDR KROACIS ........................................................................ 540 kredi bankare /kolateral / mos pages e kredis / urdhr pr dbim / shitje e shtpis / respektim i shtpis / gzim paqsor i pasuris qllim legjitim/ n interes t prgjithshm DISKRIMINIM/ TRASHGIMI/ PRON MARTESORE/ SHTJE FAMILJARE BIJELI KUNDR MALIT T ZI DHE SERBIS ....................................... 549 qira e mbrojtur / pron martesore / divorc / mos largim nga banesa / gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i urdhrit pr dbim/ banes/ proces i rregullt gjyqsor/ e drejta pr respektim t shtpis RASHIKOVA DHE SIMEONSKA KUNDR BULLGARIS .................. 554 gzim paqsor i pasuris/ shpronsim/ kompensim n natyr / trashgimi / mos ekzekutim i vendimit /vonesa nga autoritetet INZE KUNDR AUSTRIS ............................................................................ 557 gzim paqsor i pasuris/ ferm bujqsore trashguese /status i viktims / fmij jashtmartesor / e drejta n trashgimi / diskriminim n baz t lindjes TOLESKI KUNDR ISH-REPUBLIKS JUGOSLLAVE T MAQEDONIS .................................................................................................. 563 tok e shtetzuar / kontestim i pronsis / dhnie n prdorim / caktim i kompensimit / gzim paqsor i pasuris/ parimi i siguris ligjore / prishje e vendimit t forms s prer / trashgimtar
-
Tabela e prmbajtjes
xx
MARCKX KUNDR BELGJIKS .................................................................. 571 gzim paqsor i pasuris/ status martesor/ fmij jashtmartesor / adaptim / kontrat pr dhurat / disponim i lirshm i pasuris/ trajtim poshtrues dhe njerzor RESPEKTIM I PRONS, DHE JETS FAMILJARE MCLEOD KUNDR BRITANIS S MADHE ........................................... 577 respektimi i jets familjare dhe private/ ndrhyrje e policis pa autorizim / hyrje me dhun n pron / gzim paqsor i pasuris/ qllim legjitim NIEMIETZ KUNDR GJERMANIS ........................................................... 583 jeta private dhe familjare/ bastisje / zyre profesioni / korrespondenc /reputacion/ gzim paqsor i pasuris/ avokat CHAPMAN KUNDR BRITANIS S MADHE ....................................... 589 komunitet Roma / respektimi i shtpis, jets familjare dhe private / t drejta kulturore /uzurpim/ karvan / minoritet/ planifikim urban / gzim paqsor i pasuris/ diskriminim SANDRA JANKOVI KUNDR KROACIS ............................................ 598 respektimi i shtpis, jets familjare dhe privat/ akt i dhunshm/ banes/ viktim/ mbrojtje/ tej-zgjatje e procedurave GAYGUSUZ KUNDR AUSTRIS .............................................................. 603 gzim paqsor i pasuris/ refuzim pr dhnien e ndihms emergjente/ diskriminim n baza shtetsie/ dgjim i drejt/ respektim i jets familjare dhe private CVIJETI KUNDR KROACIS .................................................................. 607 dbim nga banesa/tej-zgjatje e procedurave gjyqsore/ vones n ekzekutim t vendimit/ respektim i jets private dhe familjare/ gzim paqsor i pasuris VASILESCU KUNDR RUMANIS ............................................................ 611 gzim paqsor i pasuris/ bastisje/ rikthim i sendeve me vler/ qasje n gjykat/ jeta private dhe familjare SELUK DHE ASKER KUNDR TURQIS ............................................... 615 shkatrrim i pasuris dhe dbim nga fshati/ konflikt i armatosur/ trajtim njerzor dhe poshtrues/ jeta familjare dhe private/ shterim i mjeteve juridike / qasje n gjykat/ zgjidhje efektive/ diskriminim
-
Tabela e prmbajtjes
xxi
NERYILDIZ KUNDR TURQIS .............................................................. 624 e drejta n jet/ shprthim i metanit / zon e rrezikshme / deponi mbeturinash / gzim paqsor i pasuris/ viktim / pakujdesi e autoriteteve nacionale/ e drejta pr zgjidhje efektive/ respektim i shtpis GILLOW KUNDR MBRETRIS S BASHKUAR ................................. 636 e drejta pr respektimin e shtpis/ uzurpim/ licenc pr banim/ dbim nga shtpia / qllim legjitim/ gzim paqsor i pasuris/ diskriminim/ dgjim i drejt/ qasje para gjykats VALUTA MONETARE/DEPOZITA GAYDUK DHE T TJERT KUNDR UKRAINS ................................... 642 gzim paqsor i pasuris/ viktim/ depozita bankare /kompensim pr zhvleftsim /pritje legjitime JELII KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS ................................. 647 gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i vendimit/ e drejta n gjykat/ valut e huaj/ llogari kursimi/ ngrirje e kursimeve A. DHE B. KUNDR MALIT T ZI ............................................................... 652 gzim paqsor i pasuris/ kursime/ valut e huaj/ proces i rregullt gjyqsor/ mos- ekzekutim i vendimeve/ pasuri/ qllim legjitim / baraspesh e drejt MZT LEARNICA A.D. KUNDR ISH REPUBLIKS JUGOSLLAVE T MAQEDONIS ............................................................................................ 657 depozita bankare / kthim depozitave/ pasuri ekzistuese / shterim e mjeteve juridike/ proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave / diskriminim SULJAGI KUNDR BOSNJE DHE HERCEGOVINS .......................... 663 gzim paqsor i pasuris/ kursime/ valut e huaj/ borxh/ norma e interesit/ interesi i prgjithshm/ baraspesh e drejt/ gjykim pilot TRAJKOVSKI KUNDR ISH REPUBLIKS JUGOSLLAVE T MAQEDONIS .................................................................................................. 668 depozita n valut e huaj / trheqje e parave/ / interes publik / baraspesh e drejt / ndryshime t regjimit PRALICA KUNDR BOSNES DHE HERCEGOVINS ........................... 673 proces i rregullt gjyqsor /gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i aktgjykimeve finale/ kompensim/ monedha t vjetra/ valut e huaj/ shterim i mjeteve juridike
-
Tabela e prmbajtjes
xxii
MOLNAR GABOR KUNDR SERBIS ....................................................... 676 proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim vendimit gjyqsor/ shterim i mjeteve juridike/ gzim paqsor i pasuris/ kursime n valut t huaj/ n interes publik KOVAI DHE T TJERT KUNDR SLLOVENIS ............................. 680 gzim paqsor i pasuris/ depozita / monedha t huaja / llogari kursimesh / marrveshje shtetrore diskriminim n baza shtetsie MOS EKZEKUTIM I VENDIMEVE/ TEJZGJATJE E PROCEDURAVE/ QASJE N GJYKATA/ PROCES I RREGULLT GJYQSOR ILI KUNDR SERBIS.................................................................................. 684 gzim paqsor i pasuris/ (mos)ekzekutim i urdhrit pr dbim/ zvarritje e procedurave gjyqsore/ munges e mjeteve juridike KISHA KATOLIKE E CANEA KUNDR GREQIS ................................. 690 qasja n gjykata / diskriminim / liria e fes / zotsia juridike / gzim paqsor i pasuris FUKLEV KUNDR UKRAINS .................................................................... 694 gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i vendimit/ (mos) prmbarim i vendimit /e drejta pr zgjidhje efektive / procedura likuidimi / marrveshje kreditore KOMPANIA EVT KUNDR SERBIS ......................................................... 699 gzim paqsor i pasuris/ proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim i vendimit/ shterim i mjeteve juridike / prmbarim / dorzim i mallit / mjete efektive VAN MARLE DHE T TJERT KUNDR HOLANDS .......................... 704 proces i rregullt gjyqsor/ t drejta civile/ interes i prgjithshm/ kontabilist/ licencim / ekzistim i kontestit / trup administrativ jo gjyqsor SHMALKO KUNDR UKRAINS ............................................................... 709 proces i rregullt gjyqsor/ ekzekutim i aktgjykimit/ gzim paqsor i pasuris/ pasuri/ kompensim i vonshm / shterim i mjeteve juridike/ viktim / t drejta sociale BOVARSKA KUNDR ISH-REPUBLIKS JUGOSLLAVE T MAQEDONIS .................................................................................................. 714 proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave/ gzim paqsor i pasuris/ pages e borxhit t ndrmarrjes/ pasuri/ n interes publik/ sipas kushteve t parashikuara me ligj/ baraspesh e drejt / pal e tret
-
Tabela e prmbajtjes
xxiii
ASMAYEV KUNDR RUSIS ....................................................................... 720 proces i rregullt gjyqsor/ anulim i vendimit t forms s prer/ gzim paqsor i pasuris/ kompensim/ ulje e norms s interesit BENDENOUN KUNDR FRANCS ............................................................ 726 proces i rregullt gjyqsor/ parimi i barazis s armve/ gzim paqsor i pasuris/ evazion fiskal MILOSAVLJEV KUNDR SERBIS ............................................................ 729 proces i rregullt gjyqsor/ prezumim i pafajsis/ krkes abuzive / shterim i mjeteve juridike/ konfiskim i makins / baraspesh e drejt / import joligjor MRKI KUNDR KROACIS ....................................................................... 734 proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave/ jeta private/ e drejt banesore/ zgjidhje efektive / ujdi mes palve POPOVI KUNDR SERBIS ....................................................................... 737 proces i rregullt gjyqsor/ tej-zgjatje e procedurave / mos prani n procedura /smundje /pagim i huas TETERINY KUNDR RUSIS ....................................................................... 741 ndarje e banesave/ proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim vendimit gjyqsor/ shterim i mjeteve juridike/ / gzim paqsor i pasuris/ pritje legjitime UKI KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS .................................. 745 banesa sociale / dme luft / banes zvendsuese / proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim i vendimit gjyqsor/ gzim paqsor i pasuris/ pasuri / pritje legjitime / e drejta pr respektim t shtpis SOLOMUN KUNDR KROACIS ............................................................... 749 rritje e pagave / proces i rregullt gjyqsor / anulim i vendimit gjyqsor/ parimi i ligjshmris/ gzim paqsor i pasuris/ kompensim/ baraspesh e drejt KOKA HYBRO KOMERC DOO BROYLER KUNDR SERBIS ........... 755 proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim i aktgjykimit t forms s prer/ kompensim i dmit/ zgjidhje efektive NIKOLI DHE T TJERT KUNDR SERBIS ........................................ 758 gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i aktgjykimit t forms s prer/ kompensim i toks / zgjidhje efektive / kompani publike
-
Tabela e prmbajtjes
xxiv
MOLLA KUNDR SHQIPRIS ................................................................... 762 proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim i aktgjykimit t forms s prer/ gzim paqsor i pasuris/ pun ndrtimore/ linj me tension t lart SHOQRI AKSIONARE / RIORGANIZIM/ T DREJTA T PUNTORVE MURTI DHE ERIMOVI KUNDR BOSNE DHE HERCEGOVINS ............................................................................................. 766 gzim paqsor i pasuris/ proces i rregullt gjyqsor/ (mos)ekzekutim i vendimit/ aksione n kompani / t drejta t puntorve / ri-organizim i kompanis SOVTRANSAVTO KUNDR UKRAINS ................................................. 771 gzim paqsor i pasuris/ diskriminim / shoqri aksionare / arbitrazh / pavarsia e tribunalit /rishikim i vendimit t forms s prer AGROTEXIM DHE T TJERT KUNDR GREQIS ............................... 776 persona juridik / locus standi i aksionarve / statusi i viktims / zgjidhje efektive/ mbrojtje ligjore/ mbyllje e kompanis / pron n interes publik MARI DHE T TJERT KUNDR SERBIS ......................................... 782 gzim paqsor i pasuris/ mos-ekzekutim i vendimit/ falimentim/ kompensim i pagave SHCHERBAKOV KUNDR UKRAINS .................................................... 787 proces i rregullt gjyqsor/ mos-ekzekutim vendimit gjyqsor/ shterim i mjeteve
juridike/ gzim paqsor i pasuris/ kompensim i pagave
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxv
FJALORTH / GLOSSARY / RENIK1
English Albanian Serbian
Applicant Krkuesi/Krkuesja/
Krkuesit
Parashtruesi-t e
krkess pran GJEDNj
q pretendojn shkelje
t t drejtave t
parapara n Konvent
Podnosilac zahteva /
Podnosioci zahteva
Podnosilac/oci zahteva
pred ESLJP koji tvrde
krenje prava
utvrenih Konvencijom
Appraisal Vlersim
Vlersimi i nj prone
nga nj vlersues i
licencuar mbi mimin e
tij bazuar n shitjet e
mparshme t pronave
t ngjashme.
Procena
Procena imovine od
strane ovlaenog
procenjivaa o ceni
imovine na osnovu
ranijih prodaja sline
imovine.
Adjusted Sales Price mimi i Prshtatur i
Shitjes
mimi i rregulluar i
Usklaivanje prodajne
cene
Usklaena prodajna
1 Ky fjalorth sht prpiluar vetm pr t prshkruar termet si jan prdorur n kt
publikim. Definicionet e termeve t prfshira ktu nuk marrin parasysh fushat tjera t s drejts dhe prandaj nuk duhen prdorur si mjet definues pr fardo qllimi prve qllimit udhzues t lexuesit pr t kuptuar prmbledhjet n kt publikim. This Glossary is built to only describe the terms as used in this publication. The definition of the terms contained herein does not take into account other fields of law and should therefore not be used as means of definition for any purpose other than guiding the reader in understanding the summaries in this publication. Ovaj renik je izraen da opie pojmove koric ene u ovoj publikaciji. Definicije pojmova sadranih u ovom tekstu ne uzimaju u obzir druge oblasti zakona i stoga se ne treba koristiti kao sredstvo definisanja za neke druge potrebe osim za usmeravanje itaoca da razume sadraj u ovoj publikaciji.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxvi
shitjes sht mimi n
kontrat m pak se t
gjitha lshimet e kredis
nga shitsi.
cena je ugovorna cena
manja od svih
izdvajanja za kredit od
strane prodavca.
A stay of execution Ndrprerje e
ekzekutimit
Veprim me t cilin
prkohsisht ndrpritet
ekzekutimi i nj
vendimi gjyqsor
Prekid izvrenja
Radnja kojom se
privremeno prekida
izvrenje sudske
odluke
Acquisition Fitim i s drejts
Form e fitimit t t
drejtave pronsore mbi
nj pasuri, e realizuar n
mnyr ligjore
Sticanje prava
Oblik sticanja
vlasnikih/imovinskih
prava nad imovinom,
sproveden zakonito
Accession (to
European Convention)
Aderim (n Konventn
Evropiane)
Veprim ligjor i pranimit
t Konvents dhe
obligimeve qe dalin nga
dokumenti
ndrkombtar nga nj
shtet q nuk ka marr
pjes n negocimin ose
hartimin e saj.
Formalno prihvatanje
(Evropske konvencije)
Pravna radnja o
prihvatanju Konvencije
i obaveza koje proistiu
iz meunarodnog
dokumenta od strane
drave koja nije
uestvovala u
pregovorima ili
njegovoj izradi.
Admissibility
Requirements
Krkesat pr
Pranueshmrin
Parakushtet fillestare q
nj individ, grup ose
shtet duhet t
prmbushin para se t
lejohet t paraqesin
Uslovi prihvatljivosti
Poetni preduslovi koje
pojedinac, grupa ili
drava moraju da
ispune pre nego to im
se omogui podnoenje
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxvii
krkesn n gjykat. zahteva sudu.
Awards Cakton
Veprimi i Gjykats me
t cilin prcakton
shumn e kompensimit
t form t dmeve
materiale, jo material
dhe shpenzimet
Dodela
Postupanje suda kojim
se odreuje iznos
naknade za oblik
materijalne,
nematerijalne tete i
trokova
Broker Agjenti i blerjes
Person i cili vepron si
ndrmjetsues dhe
shits, ndihmon blersit
t blejn prona pr
mimin m t ult n
dispozicion sipas
kushteve m t mira.
Agent za
kupovinu/broker
Osoba koja radi kao
posrednik i prodaje,
pomae kupcima da
kupe imovinu po
najnioj dostupnoj ceni,
po najboljim uslovima.
Building Restrictions Kufizimet e ndrtimit
Jan krkesat n ligjore
dhe kodet e ndrtimit
q ndikojn n
madhsin dhe pamjen
e ndrtess.
Ogranienja gradnje
su zakonski uslovi i
graevinski propisi koji
utiu na veliinu i
izgled zgrade.
Certificate of
Occupancy
Certifikata e banimit
Certifikat e lshuar nga
nj njsi vendore
qeveritare prgjegjse
pr prdorimin e
toks/ndrtess n
komunitetin ku gjendet
prona duke deklaruar se
strukturat n pron ose
ndonj prmirsim i
Potvrda o stanovanju
Potvrda izdata od
strane jedinice lokalne
samouprave
odgovorne za
korienje zemljita /
zgrade u zajednici u
kojoj se nalazi imovina
u kojoj se navodi da su
strukture vlasnitva ili
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxviii
br ktyre strukturave
jan n prputhje me
kodet, rregulloret dhe
rregulloret n fuqi.
bilo koja renoviranja
uraena u ovim
objektima u skladu sa
vaeim zakonima,
propisima i
pravilnicima.
Concurring opinion Mendim alternativ
Mendim i ndar i dhn
nga nj gjyqtar i cili
pajtohet me
prfundimin e shumics
por jo me arsyetimin q
solli n at prfundim
Alternativno miljenje
Izdvojeno miljenje
sudije koji se slae sa
zakljukom veine, ali
ne sa obrazloenjem
koje je dovelo do tog
zakljuka
Commercial Zones Zonat Tregtare
Jan zona t e
prcaktuara me ligj qe
lejojn prdorimin e
hapsirave pr dyqanet
e shitjes, restorantet,
hotelet dhe bizneset e
shrbimit.
Komercijalne zone
su zone definisane
zakonom, koje
omoguavaju
korienje prostora za
prodavnice, restorane,
hotele i uslune
delatnosti.
Compensatory damage Dmtimi Kompensues
Paraqet shumn e
parave t humbura n t
vrtet, t cilat do t
jepen nga nj gjykat n
rast t nj kontrate t
shkelur
Naknada tete
Predstavlja iznos
stvarno izgubljenog
novca, koji e sud
dodeliti u sluaju
krenja ugovora
Confiscate Konfiskim
Marrje e prhershme e
prons prmes nj
vendimi t forms s
prer t gjykats
Konfiskovanje
Trajno oduzimanje
imovine pravosnanom
sudskom odlukom
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxix
Consumer Credit Hua afatshkurtra
Hua me afat t shkurtr
t bra pr t'i
mundsuar njerzve q
t blejn mallra ose
shrbime kryesisht pr
qllime personale,
familjare, shtpiake dhe
te tjera.
Potroaki kredit
Kratkoroni krediti koji
se odobravaju da
ljudima omogue
kupovinu roba ili
usluga pre svega za
line, porodine, kune
i druge namene.
Complaint Ankesa
Mjet ligjor juridik n
form t nj dokumenti
fillestar me t cilin
apelohet nj vendim
apo gjendje. N
kontekst t gjykats
paraqet dokument pr
nisjen e procedurave
dhe prfshin nj
prmbledhje te shkurtr
e asaj q ka ndodh dhe
pretendimet pr shkelje
t argumentuara
alba
Pravno sredstvo u
formi poetnog
dokumenta kojim se
ali na odluku ili stanje.
U kontekstu suda, ona
predstavlja dokument
za pokretanje
postupaka i sadri
kratak rezime o tome
ta se dogodilo i
navoda o navodnom
krenju
Court reasoning Arsyeshmria e
Gjykats
Prmbledhje e
arsyetimit t gjetjeve t
gjykats n raport me
pretendimet e palve
dhe bazn ligjore
Obrazloenje Suda
Rezime obrazloenja
nalaza suda u vezi sa
navodima strana i
pravnom osnovom
Degree of
consanguinity
Shkalla e gjinis s
gjakut
Afrsia familjare n
Stepen krvnog
srodstva
Porodino srodstvo
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxx
baz t vijs s drejt
ose t trthort t
prejardhjes apo gjakut
zasnovano na direktnoj
ili indirektnoj liniji
porekla ili krvi
De novotrial "Gjykimi i ri" - nga nj
gjykat tjetr
Fjala de novo sht nj
shprehje latine q do t
thot "afresh", "prsri",
"duke filluar prsri",
prandaj n kuptimi t
drejtprdrejt do t
thot "gjykim i ri"
"De novo suenje"
od strane drugog suda
Re de novo je latinski
izraz koji znai "novi",
"ponovo", "poinje
ponovo", pa zato u
direktnom smislu znai
"novo suenje"
Dissenting Opinion Mendim Mospajtues
Mendim i veant i
dhn nga gjyqtart n
rastin n fjal me t cilin
shprehet kundrshtim
ndaj mendimit t
shumics pr sa i prket
aplikimit t ligjit dhe
arsyetimit.
Izdvojeno miljenje
Posebno miljenje
sudija u odreenom
predmetu kojim se
izraava miljenje
suprotno miljenju
veine u pogledu
primene zakona i
obrazloenja.
Down Payment-
prepayment
Pagesa paraprake-
parapagesa
Shuma e parave q nj
blers paguan para pr
t bler nj pron.
Zakonisht paguhet me
nnshkrimin e kontrats
n formn e nj
certifikat t vrtetuar.
Shuma sht zakonisht
10% e mimit t shitjes.
Kapara - avansno
plaanje
Iznos novca koji kupac
plaa pre kupovine
imovine. Obino se
isplauje potpisivanjem
ugovora u obliku
overene potvrde. Iznos
je obino 10% od
prodajne cene.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxi
Enforcement Order Urdhr prmbarimi
Akt juridik i gjykats
prmes s cils krkohet
zbatimi i vendimit nga
organet kompetente
Izvrni nalog
Pravni akt suda kojim
nadleni organi
zahtevaju izvrenje
odluke
Encumbrance in real
estate
Barr/Kufizim/Krkese
mbi pasurit e
paluajtshme.
Prfshihen te gjitha
kufizimet e veprave,
shrbimet, shkeljet dhe
licencat ndaj pasurive.
Nj
barr/kufizim/krkes
mund t kufizoj
aftsin e pronarit pr t
transferuar titullin n
pron ose pr t
zvogluar vlern e tij.
Zabrana/ogranienje
/zahtev za nepokretnu
imovinu (tereti na
imovinu)
Obuhvata sva
ogranienja delovanja,
usluga, krenja i
dozvola na imovinu.
Zabrana / ogranienje
/ zahtev moe
ograniiti sposobnost
vlasnika da prenese
vlasnitvo na imovinu
ili da smanji njenu
vrednost.
Estate Pasuri
Vlera neto e pasuris se
nj personi t gjall ose
t vdekur, t drejtat
ligjore, interesat dhe t
drejtat pr pronn e do
lloji prfshir edhe
detyrimet/obligimet e
tij/saj.
Imovina
Neto vrednost imovine
ivog ili mrtvog lica,
zakonska prava,
interesi i prava na
imovinu bilo koje vrste,
ukljuujui njegove/
njene dunosti /
obaveze.
Environment Impact
Statement (EIS)
Deklarata e Ndikimit
n Mjedis
Paraqet nj krkes e
bazuar n ligje pr
Deklaracija o uticaju
na ivotnu sredinu
Predstavlja zahtev
zasnovan na zakonu o
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxii
shqyrtimin e cilsis s
mjedisit para se t filloj
ose t ndryshoj
prdorimin e toks.
razmatranju kvaliteta
ivotne sredine pre
nego to zemljite
pone da koristi ili
menja zemljite.
Eviction / eviction
order
Urdhr dbimi
Akt juridik nga gjykata
me t cilin krkohet
largimi nga prona e
uzurpuar n mnyr t
kundrligjshme.
Nalog za iseljenje
Pravna radnja suda
kojom se trai
uklanjanje iz
nezakonito zauzete
imovine.
Execution
Ekzekutim
Procedur e zbatimit t
nj vendimi gjyqsor.
Izvrenje
Postupak sprovoenja
sudske odluke.
Exhausting national
legal remedies
Shterim i mjeteve t
brendshme juridike
Njra nga kriteret
kryesore procedurale
pr t paraqitur karks
pran GjEDNj:
ndrmarrja e t gjitha
veprimeve procedurale,
ligjore dhe gjyqsore t
parapara me
legjislacionin vendor
para adresimit t
shtjes tek GjEDNj
Iscrpljivanje domaih
pravnih lekova
Jedan od glavnih
proceduralnih
kriterijuma za
podnoenje zahteva
ESLJP: preduzimanje
svih procesnih, pravnih
i sudskih postupaka
predvienih
nacionalnim
zakonodavstvom pre
nego to se predmet
uputi ESLJP
Expropriation Shpronsim
Veprim i autoriteteve
shtetrore me t cilin
titulli i prons nga
individi privat kalon tek
Eksproprijacija
Radnja dravnih
organa kojom pravo na
imovinu privatnog
licaa prelazi na dravu,
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxiii
shteti, kryesisht pr
qllim t interesit
publik
uglavnom u cilju
javnog interesa
Fair balance Baraspesh e drejt
Term i interpretuar n
mnyr autonome nga
GjEDNj; krkes e
Konvents n kuadr t
rregullave t Nenit 1 t
Protokollit 1 me t ciln
i krkohet shteteve q,
n rastet e ndrhyrjes
me t drejtn n pron,
ndrhyrja e till t jet
br vetm pasi t jet
garantuar ekuilibr n
mes t interesit t
prgjithshm shoqror
dhe interesave
individuale
Pravina ravnotea
Pojam koji ESLJP
tumai autonomno;
uslov iz Konvencije u
okviru pravila iz lana
1 Protokola 1 kojim se
od drava trai da u
sluaju meanja u
pravo na imovinu,
takvo meanje moe da
se izvri samo kada je
zagarantovana
ravnotea izmeu
opteg drutvenog
interesa i interesa
pojedinca
Final Judgment Vendim i forms s
prer
Vendim gjyqsor i cili
ka arritur shkalln e
plotfuqishmris dhe
nuk mund t atakohet
m tutje me mjete t
rregullta juridike
Pravosnana presuda
Sudska odluka koja je
postala pravosnana i
koja se vie ne moe
napadati redovnim
pravnim sredstvima
Freehold owners Pronaret e lir
Jan pronart e do
pasurie e cila sht "e
lir nga mbajtja".
Pronari i nj pasurie t
till gzon pronsin e
Slobodni vlasnici
su vlasnici svake
imovine koja je "bez
dravine". Vlasnik
takve imovine uiva
slobodno vlasnitvo za
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxiv
lir pr prjetsi dhe
mund t prdor
pronn/tokn pr
fardo qllimi
megjithat n prputhje
me rregulloret lokale.
ivota nad
nepokretnom
imovinom i moe
koristiti imovinu /
zemljite u bilo koju
svrhu, ipak, u skladu sa
lokalnim propisima.
Human Rights
Chamber
Oda pr t Drejtat e
Njeriut
Trup i veant i
themeluar me
Marrveshjen e Dejtonit
pr Bosne dhe
Hercegovinn, i
mandatuar pr
mbrojtjen e t drejtave
t njeriut, prfshir ktu
edhe shqyrtimin e
krkesave individuale
n karakter t nj trupe
gjyqsore. Pas
prfundimit t
mandatatit t saj, rastet
e Ods u trashguan
dhe trajtuan nga
Gjykata Kushtetuese e
Bosns dhe
Herzegovins.
Vee za ljudska prava
Posebno telo osnovano
Dejtonskim
sporazumom za Bosnu
i Hercegovinu, sa
mandatom za zatitu
ljudskih prava,
ukljuujui i
razmatranje
pojedinanih zahteva,
sa karakterom
pravosudnog organa.
Nakon zavretka svog
mandata, predmete
Vea je nasledio i
reavao Ustavni sud
Bosne i Hercegovine.
Integral part Pjes prbrse
Pjes prbrse, n
kuptimin e neneve
paraqet pjes t
pandashme t asaj t
drejte.
Sastavni deo
Sastavni deo, u smislu
lanova, predstavlja
neraskidiv deo tog
prava.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxv
Interference Ndrhyrje
Akt apo veprim, nga
autoritetet shtetrore
apo nj individ me t
cilin kufizohet n
fardo mnyr
realizimi i plot i nj t
drejte
Meanje
Akt ili postupak od
strane dravnih organa
ili pojedinca kojim se
na bilo koji nain
ograniava potpuno
ostvarivanje prava
Inalienability Patjetrsueshmria
Koncepti n baz t t
cilit t drejtat e njeriut
jan universale dhe se
ato nuk mund t merren
n asnj rrethan
Neotuivost
Koncept prema kojem
su ljudska prava
univerzalna i da se ne
mogu oduzimati u bilo
kojim okolnostima
Judicial settlement Marrveshje gjyqsore
Veprim apo akt me t
cilin palt n procedur
gjyqsore pajtohen pr
zgjidhje miqsore t nj
mosmarrveshjeje
Sudsko poravnanje
Radnja ili akt kojim se
stranke u sudskom
postupku slau sa
prijateljskim
reavanjem spora
Just Satisfaction Shprblim i drejt
Baz pr dhnien e
dmshprblimit i dhn
pas vrtetimit t
pretendimeve pr
shkeljen e t drejtave te
njeriut.
Pravino obeteenje
Osnova za odobravanje
obeteenja nakon
potvrivanja navoda o
krenju ljudskih prava.
Jurisdiction Juridiksioni
Autoriteti i gjykatave
ose organeve t
ngjashme me gjykatat
Nadlenost/
jurisdikcija
Ovlaenja sudova ili
organa slinih
sudovima da
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxvi
pr t dgjuar dhe
vendosur pretendimet;
Mund ti referohet
aftsis s gjykats pr
t dgjuar lnd t
veanta dhe / ose pr t
shqyrtuar rastet;
juridiksioni gjithashtu
mund ti referohet nj
gjeografike ku shtrihet
autoriteti i caktuar.
raspravljaju i reavaju
zahteve; Moe se
odnositi na sposobnost
suda da raspravlja
konkretne predmete i /
ili da razmatra
sluajeve; nadlenost se
takoe moe odnositi
na geografsku
nadlenost nadlenog
organa.
Land Lease Qiraja e Toks
Paraqet nj situat n t
ciln nj ndrtes
dhe/ose objekte t tjera
te toks jan marr me
qira pr nj periudh
prej disa vitesh. N
fund t afatit t qiras, e
drejta e posedimit
shuhet dhe kthehet
prsri te pronari i
toks. N at koh
qiramarrsi humbet do
interes t kapitalit t
mbetur n pron.
Zakup zemljita
Predstavlja situaciju u
kojoj se objekat i / ili
drugi objekti na
zemljitu iznajmljuju na
period od nekoliko
godina. Na kraju
trajanja zakupa, pravo
posedovanja se gasi i
vraa vlasniku
zemljita. U to vreme
zakupoprimalac gubi
svaki interes na kapital
preostao na imovini.
Leading Judgment /
Landmark (case)
Aktgjykim precedent
Aktgjykim i par pr nj
shtje t caktuar q
vendos standard q
duhet t zbatohet nga
gjykatat n raste t
ngjashme.
Presuda
presedan/Landmark
Prva presuda o
odreenom pitanju
koja postavlja standard
koji e sudovi
primenjivati u slinim
sluajevima.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxvii
Lease Kontrat qiraje
Kontrat me t ciln
njra pal ia prcjell
tokn, pasurin,
shrbimet, etj., n nj
tjetr pr nj koh t
caktuar, zakonisht n
kmbim t pagess
periodike.
Ugovor o zakupu
Ugovor kojim jedna
strana prenosi
zemljite, imovinu,
usluge i slino drugoj,
na odreeni period,
obino u zamenu za
periodino plaanje
Legitimate expectation Pritje Legjitime
Term i interpretuar n
mnyr autonome nga
GjEDNj: Pritje e bazuar
e nj individi se nj
krkes e tij pr
realizimin e nj t drejte
mund t realizohet n t
ardhmen
Legitimno oekivanje
Pojam koji ESLJP
tumai autonomno:
oekivanje pojedinca
da se njegov/njen
zahtev za ostvarivanje
prava moe ostvariti u
budunosti
Legitimate/illegitimate
birth
Fmij Martesor/
Jashtmartesor
Fmij t lindur nga dy
prindr n nj martes t
ligjshme dhe n t
kundrtn nga nj
bashksi jashtmartesore
Dete roeno u
braku/vanbrano
Dete roeno od oba
roditelja u zakonskom
braku i suprotno, u
vanbranoj zajednici
Lengthy proceedings Tej zgjatje e
procedurave
Kohzgjatje e
procedurave ligjore
prtej kohs s
arsyeshme t parapar
me Konvent
Dugotrajni postupci
Trajanje pravnih
postupaka izvan
razumnog roka
predvienog
Konvencijom
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxviii
Liquidity damages Dmet e likuiduara
Shuma e rn dakord q
duhet t paguhet si
kompensim pr shkelje
t kontrats.
Ugovorna kazna
Iznos dogovoren za
plaanje kao
nadoknada za krenje
ugovora.
Manifestly unfounded Qartazi e pabazuar
Form me t ciln
gjykata konstaton se nj
pretendim nuk ka
mbshtetje ligjore pr tu
trajtuar n meritat e
rastit
Oigledno neosnovano
Forma kojom sud
nalazi da navod nema
pravnu podrku da bi
se reavala
osnovanost/ meritum
predmeta
Margin of
appreciation
Hapsir vlersimi
Diskrecion q u takon
shteteve t vlersojn
rrethanat dhe t
veprojn sipas
vlersimit t tyre n
prcaktimin e
legjislacionit dhe
veprimeve t tjera
ligjore pr ti
prmbushur obligimet e
tyre t dala nga
Konventa
Slobodna
procena/diskrecija
Diskreciono pravo koje
priprada dravama da
procene okolnosti i
postupaju prema
njihovoj proceni
prilikom utvrivanja
zakonodavstva i drugih
pravnih radnji za
ispunjavanje svojih
obaveza koje proistiu
iz Konvencije
Market Value Vlera e tregut
Vlersim i mimit t nj
prone n baz t mimit
t t njjtit produkt n
tregun aktual t
pasurive t paluajtshme.
Trina vrednost
Cena imovine na
osnovu cene istog
proizvoda na
aktuelnom tritu
nepokretnosti.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xxxix
Matrimonial home Shtpi e prbashkt
bashkshortore
Pron e paluajtshme e
prbashkt e dy
bashkshortve e krijuar
gjat kohs n martes
Zajedniki brani dom
Zajednika nepokretna
imovina dvoje
suprunika stvorena
tokom braka
Mortgage registers Regjistri i hipotekave
Zyre administrative
shtetrore ku mbahen
informatat pr hipotekat
ekzistuese
Registar hipoteka
Dravna
administrativna
kancelarija u kojoj se
uvaju informacije o
postojeim hipotekama
Nationalization Nacionalizim
Veprim i organeve
shtetrore m t ciln
merr n pronsi t veten
toka, korporata apo
burime t pronarve,
pr qllim t
shndrrimit n pron
publike shpeshher pa
kompensim
Nacionalizacija
Radnja dravnih
organa kojom se u
njeno vlasnitvo
preuzima zemljite,
korporacija ili sredstva
vlasnika, sa ciljem
pretvaranja u javnu
imovinu, esto bez
nadoknade
Non pecuniary
damages
Dme jo materiale
Dme si pasoj e
dhimbjes apo vuajtjes
nga nj shkelje e t
drejts.
Nematerijalna teta
teta kao posledica
bola ili patnje od
povrede prava.
Occupation Uzurpim
Veprim me t cilin
prona e nj individi
merret apo mbahet n
posedim me dhun, dhe
Uzurpiranje
Radnja kojom se na
nezakonit nain
imovina pojedinca
uzima ili dri u
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xl
n mnyr t
kundrligjshme
nasilnom posedu
Optional protocol Protokol shtese
Dokument ligjore
plotsues/shtes i nj
marrveshjeje
ndrkombtare n t
ciln Shtetet
palt duhet t pajtohen
ve e ve; vendos
detyrime shtes ndaj
palve.
Dodatni protokol
Dopunski / dodatni
pravni dokument
meunarodnog
sporazuma u kojem se
drave strane moraju
posebno dogovoriti;
namee dodatne
obaveze stranama.
Partly dissenting
opinion
Mendim pjesrisht
mospajtues
Mendim i veant i
dhn nga nj apo m
shum gjyqtar q bie
n kundrshtim me
vetm nj pjes t
mendimit t shumics
Delimino izdvojeno
miljenje
Posebno miljenje koje
je dao jedan ili vie
sudija, koje je u
suprotnosti sa samo
jednim delom miljenja
veine
Peaceful enjoyment
(of property)
Gzim paqsor
(i pasuris)
E drejt e garantuar me
Nenin 1 t Protokollit 1
me t ciln synohet q
individt t ken t
drejt t disponojn n
mnyr t lirshme me
pasurin e tyre, pa
fardo ndrhyrje nga
nj individ tjetr apo
autoritet shtetror
Mirno uivanje
(imovine)
Pravo garantovano
lanom 1 Protokola 1
kojim se predvia da se
pojedincima omogui
pravo slobodnog
raspolaganja njihovom
imovinom bez meanja
drugog pojedinca ili
dravnog organa
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xli
Pecuniary damages Dme Materiale
Dme q kan rezultuar
si rezultat i shkeljes
ligjore t cilat mund t
shprehen, llogariten apo
konsistojn n t holla
Materijalna teta
teta nastala kao
rezultat krenja zakona,
koja se moe izraziti,
obraunati ili se
sastojati od
gotovinskog novca
Penalty interest Kamat ndshkuese
Kamat e cila aplikohet
me automatizm n rast
t vonesave t paarsye-
shme n ekzekutimin e
nj vendimi
Zatezna kamata
Kamata koja se
primenjuje po
automatizmu u sluaju
nerazumnog odlaganja
izvrenja odluke
Possession Pasuri/ posedim
Term i interpretuar n
mnyr autonome nga
GjEDNj si pjes
qensore e garantimit t
synuar nga Neni 1 i
Protokollit 1.
Brenda kuptimit t
Nenit 1 t Protokollit 1
paraqet pasuri.
N rastet tjera prdoret
si posedim, sh. posedim
i toks
Imovina/ posedovanje
Pojam koji ESLJP
tumai autonomno kao
sutinski deo
predviene garancije iz
lana 1 Protokola 1.
U smislu lana 1
Protokola 1, predstavlja
imovinu.
U drugim sluajevima
koristi se kao
posedovanje, na pr.
posedovanje zemljita
Premiums Kst sigurimi
Nj shum q duhet
paguar pr nj politik
sigurimi ose nj shum
shtese pr nj mim ose
pages t zakonshme.
Rata
osiguranja/Premija
Iznos koji treba platiti
za polisu osiguranja ili
dodatni iznos za
uobiajenu cenu ili
naknadu.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xlii
Property deed Aktin e pronsis
Dokument me t cilin
dshmohet titulli ligjor i
pronsis mbi nj pasuri
t caktuar
Vlasnii list
/dokument
Dokument koji
potvruje zakonsko
pravo vlasnitva nad
odreenim imovinom
Property right E drejta pronsore
E drejta e nj individi n
pasuri t luajtshme apo
paluajtshme, ekzistuese
apo pr t ciln ka nj
krkes me pritje
legjitime pr ta realizuar
at
Imovinsko pravo
Pravo pojedinca na
pokretnu ili
nepokretnu imovinu,
postojeu ili za koju
postoji legitimno
oekivanje da e ga
ostvariti
Preemption
Parablerje
Blerje e mallrave ose
aksioneve nga nj
person ose pal para se
oferta 'u ofrohet t
tjerve.
Prea kupovina
Kupovina roba ili
deonica od nekog lica
ili stranke pre nego to
se ponuda ponudi
drugima.
Procedural
requirements
Krkesat procedurale
Krkesat teknike q
duhet t plotsohen pr
t sjell nj
pretendojn, dallohen
nga krkesat thelbsore.
Proceduralni zahtevi
Tehniki
zahtevi/uslovi koji se
moraju ispuniti da bi se
podneo zahtev,
razlikuju se od
osnovnih zahteva
Quashed (the
decision)
Prishi vendimin
Veprim me t cilin nj
gjykat e shkalls m t
lart shpall t
pavlefshme vendimin e
Ukinuti (odluku)
Radnja kojom sud
najvie instance
proglaava nevaeom
odluku nekog nieg
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xliii
nj gjykata t shkalls
m t ult
suda
Reasonable prospect
of success
Gjasa t arsyeshme pr
t qen e suksesshme
Standard vlersimi i
pretendimeve t nj
pal lidhur me at sa
jan argumentet t
arsyeshme dhe ka gjasa
t jen t suksesshme.
Razumni izgledi za
uspeh
Standardna procena
navoda jedne stranke u
vezi sa tim ta su
opravdani argumenti i
postoji verovatnoa da
e biti uspeni.
Redress Zhdmtim
Veprim nga autoritetet
shtetrore me t cilin
ndaj personit q jan
shkaktuar dme merren
veprime pr t
minimizuar ato
Obeteenje
Radnja dravnih
organa kojom se protiv
lica koje je
prouzrokovalo tetu
preduzima radnja da se
ona smanji
Residential property Pron e banesore
Zon e caktuar e
destinuar pr banim
nga organet kompetente
Stambena imovina
Odreena zona
namenjena za
stanovanje od strane
nadlenih organa
Right to petition E drejta pr ankes
individuale
E drejt q i takon
individit pr t sjell nj
ankes individuale
lidhur me mos zbatimin
e nj t drejte
Pravo na individualnu
albu
Pravo koje pripada
pojedincu da podnese
pojedinanu albu u
vezi sa neizvravanjem
nekog prava
Rent Qira
Pagese pr prdorim:
zakonisht prona, tok,
Zakup
Plaanje za korienje:
obino imovine,
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xliv
ndrtese, pjes e
ndrtess, makin, ose
dika tjetr.
zemljita, zgrada, dela
zgrade, auta ili neeg
drugog.
Rent to-own Blerje me qira
Lloj transaksioni i
dokumentuar ligjrisht
nn t cilin prona e
prekshme, si jan
mobiliet, elektronika e
konsumit, automjetet
motorike, aparatet
shtpiake dhe pasuria e
paluajtshme, sht
dhn me qira n
kmbim t pagess
javore ose mujore.
Iznajmljivanje
Vrsta transakcije
propisana zakonom
prema kojoj se
materijalna imovina,
kao to su nametaj,
potroaka elektronika,
motorna vozila, kuni
aparati i nepokretna
imovina, iznajmljuju u
zamenu za nedeljno ili
meseno plaanje.
Seize(d) Sekuestrim
Marrje e prkohshme e
prons, gjat zhvillimit
t procedurave
gjyqsore, deri n pritje
t nj vendimi tjetr
Zaplena
Privremeno
oduzimanje imovine
tokom sudskih
postupaka, do ekanja
druge odluke
Specially protected
tenancy
E drejta banesore
E drejt e fituar pas nj
numri t caktuar t vite-
ve shrbimi pr organe
t ndryshme publike, e
parapar kryesisht n
vendet e ish-Jugosllavi-
s, pas fitimit t s cils
individt fitonin edhe t
drejtn pr ta bler at
pron nga shteti.
Posebno zatieno
stanarasko pravo
Pravo steeno nakon
odreenog broja
godina rada u raznim
dravnim organima,
predvieno uglavnom
u zemljama bive
Jugoslavije, nakon ega
su pojedinci stekli
pravo da kupe tu
imovinu od drave.
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xlv
State bonds Letra me Vler
Dokumente t shkruara
nga shteti me t cilat
mund t prcaktohet
ndonj e drejt
pasurore, t lshuara
kryesisht si mjet
kompensimi pr pasuri
kundrejt individve t
cilt psuan ndrhyrje
n t drejtn e tyre n
pron.
Dravne obveznice/
Hartije od vrednosti
Dravni pisani
dokumenti koji se
mogu koristiti za
utvrivanje bilo kojeg
imovinskog prava, koji
se izdaju, prvenstveno,
kao pravno sredstvo za
naknadu tete prema
licima koja su pretrpela
meanje u njihovo
imovinsko pravo.
State Submissions Paraqitja shtetrore e
kundrshtimit
Kundrshtimi Shtetror
sht nj form e provs
q paraqitet nga shteti
kundr t cilit sht
ngritur ankesa ose
shtetit tjetr qe ka
ndonj interes pr t
kundrshtuar ose
anuluar prova e
paraqitura nga pala qe e
ka ngritur ankuesen.
Podnesci drave
Dravni prigovor je
oblik dokaza koje
podnosi drava protiv
koje je podnesena alba
ili neka druga drava
koja ima bilo kakav
interes da ospori ili
poniti dokaze
podnesene od stranke
koja je podnela albu.
Status of the victim Statusi i viktims
Status ligjor i fituar me
ligje t veanta i cili i
njihet nj individi t cilit
i sht shkelur nj e
drejt n kuadr t
Konvents dhe pr t
ciln nuk ka pranuar
Status rtve
Pravno stanje steeno
posebnim zakonima
koje se priznaje
pojedincu kojem je
povreeno pravo u
okviru Konvencije i za
koje nije primio
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xlvi
zhdmtim nga shteti nikakvu naknadu tete
od drave
Statutory interest Kamat e parashikuar
me ligj
Norm interesi e
kredive apo vonesave t
prcaktuar me ligj
Zakonska
kamata/kamata
predviena zakonom
Kamatna stopa kredita
ili kanjenja propisana
zakonom
Strike out regjistrim i krkess
Veprim me t cilin
Gjykata kompetenc t
deklaroj se nj krkes
nuk duhet t
procedohet tutje
meqense ekziston nj
nga kriteret e parapara
n nenin 37.
Otkazivanje zahteva
Postupak po kojem sud
ima nadlenost da
izjavi da zahtev ne
treba dalje procesuirati
jer postoji jedan od
kriterijuma navedenih
u lanu 37.
Supervisory review Rishikim i mbikqyrur
Mjet i veant juridik,
procedur e veant
ligjore e aplikuar
kryesisht n shtetet e Ish
BRSS, me t cilin lejohej
rishikimi i vendimeve t
forms s prer.
Nadgledana revizija
Poseban pravni lek,
posebna pravna
procedura koja se
uglavnom primenjuje u
bivim dravama SSSR-
a, koji omoguava
reviziju/preispitivanje
pravosnanih odluka.
Tenants Qiraxhinj
Individ t cilt, n baz
t kontrats pr
qiramarrje, kan t
drejtn e shfrytzimit t
prons s caktuar
Zakupoprimaoci
Pojedinci koji na
osnovu ugovora o
zakupu imaju pravo da
koriste odgovarajuu
imovinu
-
Fjalorth / Glossary / Renik
xlvii
Unanimity Unanimisht
Form e vendimmarrjes
s gjykats n t cilin
vendimi merret me
miratimin e t gjith
gjyqtarve pa ndonj
kundrshtim
Jednoglasnost
Oblik donoenja odluke
suda u kojem odluku
bez prigovora, uz
odobravanje, donose
sve sudije
Unencumbered
Property
Pron e pakufizuar
Prona q nuk i
nnshtrohet asnj
pretendimi nga
kreditort (p.sh. letrat
me vler t blera me
para n dor, shtpit
me hipotek t paguara.
Neoptereena
imovina/imovina bez
tereta
Imovina koja nije
predmet potraivanja
od strane poverilaca
(kreditora) (npr. hartije
od vrednosti kupljene
gotovinom, kue sa
plaenom hipotekom.
Upheld the decision Aprovoi/mbshteti
vendimin
Veprim me t cilin nj
gjykat e shkalls m t
lart e konsideron t
drejt vendimin e nj
gjykata t shkalls m t
ult
Potvrditi/ podrati
odluku
Radnja kojom sud vie
instance smatra da je
odluka niestepenog
suda pravina
Winding-up Mbyllje e kompanis
Procedur me t ciln
aksionart e kompanis
vendosin t mbyllin
kompanin dhe shesin
asetet
Likvidacija/zatvaranje
kompanije
Postupak kojem
deoniari kompanije
odlue da zatvore
kompaniju i prodaju
aktivu (imovinu)
-
xlviii
-
Manastiret e Shenjta kundr Greqis - 13092/87; 13984/88
1
Manastiret e Shenjta kundr Greqis - 13092/87; 13984/88
09.12.1994 [Dhoma]
Neni 1 i Protokollit 1
Ndrhyrje n t drejtn e gzimit paqsor t pasuris si pasoj e
ndryshimit t legjislacionit / ka shkelje sa i prket disa prej krkuesve
Neni 6 1
Ndrhyrje n t drejtn pr proces t rregullt gjyqsor si pasoj e
ndryshimit t legjislacionit / ka shkelje sa i prket disa prej krkuesve
Neni 9
Cenim i t drejts s liris s mendimit, ndrgjegjes dhe fes si pasoj
e ndrhyrjes n gzim paqsor t pasuris / nuk ka shkelje;
Neni 11
Cenim i t drejts s liris s tubimit dhe organizimit si pasoj e
ndrhyrjes n gzim paqsor t pasuris / nuk ka shkelje
Neni 13
Ndrhyrje n t drejtn pr zgjidhje efektive / nuk ka shkelje
Neni 14 marr s bashku me nenet 6, 9, 11 dhe Nenin 1 t
Protokollit 1
Diskriminim n mes manastireve / nuk ka shkelje
Fjalt kye: gzim paqsor i pasuris/ qasje n gjykat/ shpronsim pa
kompensim /diskriminim/ pron e fituar /ndrrim regjimi /pronsi shtetrore
Faktet e rastit
Krkuesit - tet manastire greke, t cilat kishin grumbulluar prona t
mdha gjat shekujve t fundit, qysh para krijimit t shtetit grek. Pronsia e
tyre nuk ishte kontestuar nga Shteti dhe madje n shum raste ishte
konfirmuar n Dekretet e publikuara n Gazetn Zyrtare. Duke u bazuar n
Ligjin 4684/1930, tokat dhe pronat e tyre ndaheshin n prona q do t
http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57906 -
Manastiret e Shenjta kundr Greqis - 13092/87; 13984/88
2
likuidoheshin dhe prona q do t mbaheshin nn posedim. Kushtetuta e
vitit 1952, autorizonte qeverin Greke pr t shpronsuar tokn n dobi t
fermerve t varfr dhe blegtorve. Si pasoj, Kisha Ortodokse Greke dhe
Shteti, nnshkruan nj marrveshje, prmes s cils, Kisha dhe manastiret
do ti transferonin Shtetit 4/5 e toks s tyre dhe 2/3 e kullotave dhe do t
merrnin n kmbim 1/3 e vlers reale t asaj prone.
Legjislacioni grek n fuqi parashihte se edhe pse ka ndrvarsi n
mes t Kishs dhe Shtetit, prap se prap Kisha dhe manastiret kan
personalitet ligjor n t drejtn publike sa i prket marrdhnieve t tyre
juridike. Sidoqoft Kisha ishte e obliguar t bashkpunoj me Shtetin n
fushn e interesit t prbashkt. Ndrsa Manastiret e shenjta jan entitete
publiko-juridike dhe gzojn autonomi t plot. Ato mund t formohen,
bashkohen ose t shprbhen me an t nj dekreti presidencial, t miratuar
n nj propozim t Ministrit pr Arsim dhe Marrdhnie Religjioze, pas
konsultimit me kryepeshkopin lokal dhe me aprovimin e Sinodit t Shenjt
t Prhershm.
N vitin 1987, u miratua Ligji nr.1700/1987, i cili ndryshoi rregullat
mbi menaxhimin dhe prfaqsimin e prons s manastireve, pr t ciln
ishte e angazhuar Zyra pr Menaxhimin e Prons Kishtare (ZMPK) dhe
sipas ndryshimeve ligjore shumica e antarve t ZMPK do t emroheshin
nga Shteti, ligjshmrin e t cilave u sfidua nga Kisha Greke n Gjykatn
Administrative Supreme. Po ashtu, ky Ligj parashihte se brenda 6 muajve
Shteti do t bhej pronar i tr prons s krkuesve, prve nse kto t
fundit provojn titullin e fituar nga nj akt i rregullt regjistrimi ose nga nj
dispozit statutare ose nga nj vendim final gjyqsor kundr Shtetit. N
Greqi vetm transaksionet e bra pas vitit 1856 dhe trashgimit e fituara
pas vitit 1946 ishte obligative t regjistroheshin, kurse manastiret kishin
grumbulluar prona edhe gjat shekujve t mparshm.
Ligji i ri krkonte q, brenda dy muajsh pas prfundimit t periudhs
gjasht mujore, do person fizik ose juridik, q ka n posedim nj prej
ndrtesave t cilat konsiderohen se i takojn shtetit duhet ta transferojn
at te kreu i departamentit t bujqsis dhe pylltaris. N rast t dshtimit,
ky departament do t bj nj urdhr dbimi administrativ, i zbatueshm
brenda pesmbdhjet ditve nga dorzimi i tij. Personi i dbuar mund t
krkoj rishikim gjyqsor t nj urdhri t till, por kjo nuk do t ket ndonj
efekt suspenziv. Ligji vlente vetm pr Manastiret e Shenjta t Kishs Greke
e jo edhe pr manastiret tjera.
-
Manastiret e Shenjta kundr Greqis - 13092/87; 13984/88
3
N ann tjetr, n shtator t vitit 1987 disa nga Manastiret Greke n
apelin e vendimit pran pr Gjykats Administrative Supreme, ndr tjerash
pretenduan edhe faktin se ligji 1700/1987 prbnte shkelje t Kushtetuts.
Gjykata si prfundim prishi vendimin e Ministris nn arsyetimi se
prbrja e ZMPK-s nuk ishte n prputhje me ligjin.
Pas reagimeve t ashpra t Kishs Greke pr Ligjin 1700/1987,
Qeveria dhe Sinodi i Shenjt i Prhershm lidhn marrveshje (m 11 Maj
1988), t ciln pastaj Parlamenti e miratoi si Ligji Nr.1811/1988. Manastiret
t cilat nuk ishin pal mund t aderonin n marrveshje brenda afatit prej
nj viti. N baz t marrveshjes, 149 manastire, prfshir edhe tre nga
krkuesit, do ti transferonin Shtetit t gjith pronn e tyre bujqsore dhe
pyjore, prve toks q i rrethon ato brenda nj rrezeje prej 200 metrash.
Pr m tepr, manastiret ishin t autorizuar t mbajn nj pjes t prons s
tyre origjinale - me kusht q siprfaqja e prgjithshme e toks s mbajtur t
mos tejkaloj 500,000 m pyje ose 200,000m tok bujqsore - dhe 20% tok
t prdorshme pr qllime turistike "; Kisha Greke sht e caktuar n 40%
t toks s prfshir n planin e zhvillimit t qytetit prej vitit 1952. Toka n
posedim t manastireve prmes nj akti titullar ose q i kishte kaluar atyre
sipas nj vullneti ose nj akti dhurimi, sht e prjashtuar nga transferimi.
N kmbim t bartjes s pronsis, Shteti do ti paguante nj pag
tetdhjet e pes predikuesve dhe do t shpenzoj 1% t ndarjes buxhetore
t dedikuar pr Kishn pr t mbshtetur financiarisht manastiret q jan
pal t marrveshjes. S fundi, parashihej se Manastiret pal t
marrveshjes kan kapacitet pr t ndrmarr procedura ligjore n do
mosmarrveshje n lidhje me pronn e mbetur te ta. Kurse, menaxhimi i
prons urbane t Manastireve t Shenjta, q nuk ishin pal n marrveshje
do ti kthehej Sinodit t Shenjt t Prhershm t Kishs Greke dhe pr to
do t mbeteshin t vlefshme dispozitat e Ligjit 1700/1987.
Disa nga manastiret q kishin autorizuar Sinodin t nnshkruaj
marrveshjen parashtruan krkesa pran gjykatave duke pretenduar q
marrveshja ishte nule dhe e pavlefshme, me arsyetimin se Sinodi i Shenjt
ishte nj trup administrativ pa personalitet ligjor, dhe se prfaqsuesit q
kishin negociuar marrveshjen nuk ishin prfaqsues legjitim. Gjykata e
Athins n Shkall t par mori vendim kundr krkuesve, ngjashm
ankesa e pals u refuzua edhe nga Gjykata e Apelit.
Manastiret krkuese kan krkuar prej Gjykats t deklaroj se
dispozitat e Ligjeve nr.1700/1987 dhe 1811/1988 dhe veprimet pasuese t
-
Manastiret e Shenjta kundr Greqis - 13092/87; 13984/88
4
shtetit Helen shkelin Nenin 1 t Protokollit 1, Nenin 6 dhe n mnyr
plotsuese Nenin 13, 14, 9 dhe 11 t Konvents; t gjej se kto shkelje jan
br ndaj t gjith krkuesve dhe t caktoj kompensim.
Baza ligjore - arsyeshmria e Gjykats
N kundrshtimet preliminare Qeveria argumentoi se krkuesit nuk
ishin organizata jo-qeveritare n kuadr t Nenit 25 t Konvents, pr