e drejya e punes

7/31/2019 E DREJYA E PUNES

1/28

E DREJTA E PUNES

OBJEKTI I TE DREJTES SE PUNES

Objekt i te drejtes se punes jane maredheniet e varura te

punes.E drejta e punes percaktohet si e drejte qe

rregullon,administron maredheniet qe lindin nga kryerja e

nje pune te varur,kryerja e nje pune per llogari te tjetrit.NeRepubliken e Shqiperise e drejta e punes percaktohet si

teresia e normave juridike qe ne kushtet e shoqerise sone

demokratike,rregullon maredheniet e varura te punes. Sipas

legjislacionit tone e drejta e punes si dege e se drejtes

rregullon maredheniet e punes ne te cilat punemarresi merr

persiper te ofroje punen ose sherbimin e vet ne kuader te

organizimit dhe te urdherave te nje personi tjeter te quajtur

punedhenes i cili merr persiper te paguaje nje shperblim.

E drejta e punes percakton lindjen,ndryshimin,shuarjen e

maredhenieve te punes,te punemarresve,sanksionon kohen

e punes e te pushimit te tyre,sistemet e shperblimit te

punes(pagat),percakton masat e detyrueshme te

punes,rregullat e pergjegjesise disiplinore dhe pasurore te

punemarresit per shperblimin e demit gjate maredhenieve te

punes,menyren e zgjidhjes se mosmareveshjeve te punes

etj.

Puna eshte nje veprimtari e ndergjegjshme dhe e

vullnetshme,e natyrshme por e mundimshme per faktin se

ajo permban perpjekje per krijimin ose per punimin e nje

vepre te dobishme,materiale ose jo materiale.Ndersa nga

pikepamja terminologjike puna nenkupton se pari

veprimtarine prodhuese domethene kryerjen e nje pune te

1


2/28

caktuar dhe se dyti rezultatin e kesaj veprimtarie,pra punen

e kryer,punen e perfunduar me sukses.Puna percaktohet si

sherbim,zbatim i aftesise mendore ose fizike,ajo percaktohet

si veprimtari humane,me dore ose intelektuale qe ushtrohet

ne drejtim te nje rezultati te dobishem te caktuar siperpjekje e rregulluar me ligj.Pra puna nga natyra e saj

eshte materiale ose intelektuale.Por jo cdo pune e kryer

perben nje maredhenie pune ne kuptimin shkencor te se

drejtes se punes,p.sh. ai qe punon per llogari te tij,per

interes te tij pa kerkuar pune te varur dhe vete quhet

punojes i pavarur (fermeri,artizani,tregtari i vogel etj.) keto

nuk kane asnje lidhje me te drejten e punes,puna e tyre

rregullohet me dispozita te vecanta.

MBROJTJA NE PUNE

Mbrojtja ne pune perfaqeson teresine e masave

teknike,shendetesore,organizative dhe shoqerore qe synojne

sigurimin e kushteve sa me te pershtatshme neparandalimin e aksidenteve ne pune,te semundjeve

profesionale dhe te semundjeve te pergjithshme.Mbrojtjen

ne pune e gezojne te gjithe punemarresit qe jane ne

maredhenie pune.

Sipas nenit 39 te kodit te punes:

1- Punedhenesi per te parandaluar aksidentet dhe

semundjet profesionale duhet te percaktoje qarte

rregullat e sigurimit teknik.Punedhenesi duhet te

vendose sinjale te dallueshme qarte ne cdo vend pune,

qe paraqet rrezik per jeten dhe shendetin e

punemarresve .

2


3/28

2- Punedhenesi duhet te paguaje diferencen midis demit

dhe shperblimit qe merr punemarresi nga sigurimet

shoqerore kur aksidenti ose semundja profesionale

eshte pasoje e fajesise se rende te punedhenesit.

3- Kur punedhenesi nuk ka regjistruar punemarresin ne

sigurimet shoqerore, ai duhet te perballoje te gjitha

shpenzimet qe ka bere punemarresi si rezultat i

aksidentit ose semundjes profesionale,si dhe te gjitha

demet e bera si pasoje e mos regjistrimit.

Punemarresi duhet te respektoje me perpikmeri masat e

sigurimit teknik dhe higjenosanitare ne menyre qe te mbroje

shendetin e tij.Sipas nenit 44 te kodit te punes punemarresi

duhet te zbatoje masat e parashtruara nga punedhenesidhe ta informoje ate ne rast veshtiresie ne zbatimin e tyre.

-Sistemi i dispozitave ne pune,dispozitat i ndajme ne

dispozita te pergjithshme dhe te posacme.

Dispozita te pergjithshme te mbrojtjes ne pune quhen ato

dispozita qe shtrihen ne te gjitha llojet dhe vendet e punes

te punemarresve.Keto dispozita kane karakter tepergjithshem pasi gjejne zbatim ne te gjitha deget dhe

nendeget e ekonomise se vendit tone.Dispozita te posacme

te mbrojtjes ne pune quhen ato norma qe jane caktuar per

lloje dhe vende te vecanta pune,domethene ato shtrijne

rrezen e veprimit te tyre ne ato raste kur per arsye te

rreziqeve specifike ne pune mbrojtja nuk mund te sigurohet

me masa dhe dispozita te pergjithshme.Dispozitat e

posacme te mbrojtjes ne pune parashikohen me akte te

Keshillit te ministrave si dhe ne rregulloret per siguriminteknik.

Persa i perket mbrojtjes se te miturve ne pune kodi i punes

ne nenet 98-103 parashikon se ndalohet marrja ne pune e te

miturve nen moshen 16 vjec.Ky ndalim nuk zbatohet per te

miturit e moshes 14-16 vjec gjate pushimeve shkollore

3


4/28

vetem ne pune te lehta,qe nuk demtojne shendetin dhe

formimin e tyre.

KOHA E PUNES

Me kohezgjatje te punes kuptohet koha gjate se ciles

punemarresi eshte ne dispozicion te punedhenesit ne

permbushje te detyrimeve qe burojne nga maredhenia

juridike e punes.Legjislacioni yne i punes nga pikepamja e

kohezgjatjes dallon 3 lloje kohe pune:

1-Koha normale e punes quhet ajo sasi oresh pune qe eshte

caktuar te kryhet per cdo dite pune nga shumica e

punemarresve.Koha normale e punes zbatohet per te gjitha

ato pune qe kryhen ne kushte te zakonshme domethene qe

nuk kerkojne tensionim fizik ose mendor te shtuar.Sipas

nenit 78 te kodit te punes kohezgjatja ditore normale e

punes eshte jo me shume se 8 ore ne dite.Kohezgjatja ditore

e punes percaktohet me vendim te Keshillit te Ministrave nekontraten kolektive ose kontraten individuale te punes.

Per punemarresit nen 18 vjec kohezgjatja ditore e punes

eshte jo me shume se 6 ore ne dite.

2- Koha e shkurter e punes zbatohet per disa kategori punesh

duke marre parasysh veshtiresite dhe karakterin e vecante

te tyre.Ne nenin 84 kodi i punes sanksionon se:Keshilli i

Ministrave percakton kohezgjatjen javore te reduktuar per

punet qe paraqesin veshtiresi ose qe jane te demshme per

shendetin.Pra per kete kategori punesh caktohet nje kohe

pune me e shkurter pa ulje page qe rregullohet me kontrate

kolektive e individuale.Sipas legjislacionit tone Keshilli i

Ministrave percakton vendet e punes te veshtira dhe te

4


5/28

demshme per shendetin e punemarresve.Keshtu

psh.punemarresit e

institucioneve,ndermarrjeve,reparteve,laboratoreve dhe

njesive qe merren me perdorimin e burimeve te rrezatimeve

jonizuese si dhe ata te kerkim shfrytezimit te mineraleveradioaktive etj.

3- Koha e zgjatur e punes ,zgjatja e kohes normale te

punes,lejohet vetem per disa pune stinore qe per shkak te

faktoreve atmosferike ose teknike,duhet te kryhen brenda

kufijve te stines ose ne afate me te shkurtra,duke u shtuar

ne perpjestim edhe paga e punes.Ne nenin 88 te kodit te

punes thuhet se me ore shtese kuptohet cdo ore pune ekryer mbi kohezgjatjen ditore normale ose javore maksimale

te punes.Quhet ore shtese cdo ore pune e kryer mbi orarin

normal te punemarresit qe punon ne kohe te pjesshme.

Numri maksimal i oreve shtese percaktohet ne kontraten

kolektive dhe ne kontraten individuale.Nuk mund te

kerkohet kryerja e oreve shtese javore kur punemarresi ka

kryer 50 ore pune ne jave.Bazuar ne nenin 91 te Kodit te

punes,punedhenesi per oret shtese te punes qe nuk janekompesuar me pushim duhet ti paguaje punemarresit pagen

normale dhe nje shtese jo me pak se 25% te saj,me

perjashtim te rasteve kur parashikohet ndryshe ne

kontraten kolektive.

KOHA E PUSHIMIT DHE LEJET

Cdo punemarres ka te drejten e pushimit pas

punes.Legjislacioni jone i punes garanton kohen e pushimit

midis oreve te punes,pushimi midis dy diteve pune,pushimin

e perjavshem dhe vjetor per te gjithe punemarresit.

5


6/28

-Sipas nenit 76 te kodit te punes pushimi midis oreve te

punes perbehet nga nderprerjet e kohes se punes per

shplodhie dhe ngrenie,ky pushim nuk mund te jete me i

gjate se 30 minuta dhe nuk llogaritet ne kohen e punes

keshtuqe nuk paguhet.

-Ne nenin 78/4 te kodit te punes percaktohet se pushimi

midis dy diteve te punes qe i jepet punemarresit quhet koha

e pushimit midis mbarimit te nje dite pune dhe fillimit te

dites pasardhese te punes i cili nuk mund te jete me i vogel

se 11 ore.

-Pushimi i perjavshem dhe ne ditet e festave zyrtare i jepet

punemarresit pas diteve te punes javore,ky pushim zgjat

maksimumi 36 ore.Pushimi javor perfshin diten e

djele,pushimi javor nuk eshte i pagueshem kurse pushimi ne

rastin e festave zyrtare eshte i pagueshem,ne rast se festat

zyrtare bien ne dite pushimi atehere pushimi behet te

henen.

-Leje vjetore quhet pushimi i pa nderprere gjate nje numri te

caktuar ditesh pune ne nje vit qe ne baze te legjislacionit

tone i jepet cdo punemarresi duke iu paguar paga dhe duke

iu ruajtur vendi i punes.Data e fillimit te pushimit vjetor i

njoftohet punemarresit te pakten 30 dite perpara.Si rregull

zgjat 28 dite.

-Ne legjislacionin tone parashikohen edhe pushime te

vecanta te cilat jepen per rast martese ose vdekje te

bashkeshortit,para ardhesve ose pasardhesve te tij te

drejtperdrejt dhe ne rast lindjeje,ne keto raste punemarresi

perfiton 5 dite pushim te paguara sikur ai te ishte ne pune,

por jo ne te gjitha rastet.

6


7/28

TE DREJTAT E SHPIKESIT DHEAUTORIT PUNEMARRES

Ne legjislacionin tone parashikohen edhe mbrojtja e te

drejtave te shpikesit dhe te autorit punemarres .

Shpikjet me patente ose jo qe ka bere ose ne te cilat kamarre pjese punemarresi gjate ushtrimit te veprimtarise se

tij ne sherbim te punedhenesit dhe ne perputhje me

detyrimet e tij kontraktuale,i perkasin punedhenesit.Sipas

ligjit te punes,punemarresi qe ka bere nje shpikje,e informon

per kete me shkrim punedhenesin.Ky i fundit brenda 6

muajve njofton me shkrim punemarresin ,nese mendon ta

fitoje shpikjen ose tia lere atij.Nese shpikja nuk i lihet

punemarresit,punedhenesi i paguan atij nje shperblim te

drejte,duke pasur parasysh te gjitha rrethanat,vleren

ekonomike te shpikjes,bashkepunimin e punedhenesit,dhe te

ndihmesave te tij,perdorimin qe i eshte bere paisjeve te

tij,shpenzimet e punemarresit dhe vendin e tij ne

ndermarrje.

SHPERBLIMET DHE TE DREJTA TETJERA

Nese palet bien dakort,punedhenesi i jep punemarresit nje

shperblim te vecante mbi page,ne fund te vitit duke marre

7


8/28

parasysh cilesine e punes se tij ose mbarevajtjen e

ndermarrjes.Megjithate kur ai paguan nje shperblim vjetor

tre vjet rrjesht pa rezerva te shprehura atehere punedhenesi

eshte i detyruar te vazhdoje pagimin edhe ne te ardhmen.Ne

kete rast me perjashtim te rezervave te shprehura nga ana epunedhenesit,nese maredheniet e punes perfundojne

perpara momentit te shperblimit ai jepet ne perpjestim te

diteve te punes.

Punedhenesi jep page te njenjte si per grate ashtu edhe per

burrat qe kryejne pune me vlere te barabarte.

Punedhenesi zbret nga paga e punemarresit taksat mbi te

ardhurat dhe kontributin e sigurimeve shoqerore e

shendetesore te parashikuara me ligj

KONTRATA E PUNES

Kontrata e punes eshte nje mareveshje ndermjet

punemarresit dhe punedhenesit,qe rregullon maredheniet e

punes dhe permban te drejtat dhe detyrimet e paleve.Ne

kontraten e punes punemarresi merr persiper te ofroje

punen ose sherbimin e tij per nje periudhe te caktuar ose te

pa caktuar kohe,ne kuader te organizimit dhe te urdherave

te nje personi tjeter te quajtur punedhenes,i cili merr

persiper te paguaje nje shperblim.Kontrata e punes mund te

lidhet dhe ndryshohet me goje ose me shkrim.Ajo mund te

ndryshohet vetem ne mareveshje midis paleve.Kontrata e

punes e lidhur me shkrim duhet te permbaje:

1-Identitetin e paleve

2-vendin e punes

3-pershkrimin e pergjithshem te punes

4-daten e fillimit te punes

8


9/28

5-kohezgjatjen kur palet lidhin kontrate me afat te caktuar

6-kohezgjatjen e pushimeve te paguara

7-afatin e njoftimit per zgjidhjen e kontrates

8-elementet perberese te pages dhe daten e dhenies se saj

9-kohen normale javore te punes

10-kontrata e punes duhet te permbaje edhe kontraten

kolektive ne fuqi

Kur kontrata lidhet me goje punedhenesi eshte i detyruar qe

brenda 30 diteve nga data e lidhjes se kontrates te hartoje

me shkrim dokumentin perkates,te nenshkruar prej tij dhe

punemarresit.

ZGIDHJA E KONTRATES SE PUNESME KOHEZGJATJE ME AFAT TE PACAKTUAR,TE CAKTUAR DHE ME AFAT TE GJATE.

1-Kontrata e punes me kohezgjatje te pa caktuar

Kontrata me kohezgjatje te pacaktuar perfundon kur zgjidhet

nga njera pale dhe ka perfunduar afati i njoftimit.Tre muajt e

pare te punes konsiderohen si prove.Pas kohes se marrjes ne

prove per te zgjidhur kontraten me periudhe te pa caktuar,

palet duhet te respektojne nje afat njoftimi prej nje muaji

gjate vitit te pare te punes, prej dy muajsh ne dy deri ne

pese vjet pune dhe tre muaj per me shume se pese vjet

pune. Keto afate mund te ndryshohen me mareveshje meshkrim ose ne kontraten kolektive te punes. Kur punemarresi

ka kryes deri ne gjashte muaj pune, afati i njoftimit nuk

mund te jete me pak se dy jave. Afati i njoftimit eshte jo me

pak se 1 muaj kur punemarresi ka kryer me shume se

gjashte muaj pune. Afati i njoftimit per zgjidhjen e kontrates

9


10/28

zgjatet sipas rastit,deri ne fund te javes deri ne fund te

muajit. Kur njera nga palet e zgjidh kontraten pa respektuar

afatet e njoftimit,zgjidhja trajtohet si zgjidhje me efekt te

menjehershem. Punedhenesi i cili nuk respekton rregullat e

ketij neni(neni 144) detyrohet ti jape punemarresit njedemshperblim prej dy muajsh page e cila i shtohet

demshperblimeve te tjera te mundshme.

Gjithashtu punemarresi perfiton shperblim per vjetersi,kur

kontrata eshte zgjidhur nga punedhenesi dhe maredheniet e

punes kane zgjatur jo me pak se 3 vjet.

2-Zgjidhja e kontrates me afat dhe me afat te gjateKontrata me afat te caktuar perfundon ne momentin qe

perfundon afati i parashikuar,pa zgjidhje paraprake.Kur

mbas perfundimit te afatit te caktuar kontrata zgjatet ne

heshtje te ketij afati,ajo konsiderohet si kontrate me afat te

pacaktuar.

Palet parashikojne nje periudhe prove jo me shume se 3

muaj,nuk mund te parashikohet prove pune kur ndermjet

paleve ka qene lidhur nje kontrate pune,me objekt kryerjen ese njenjtes pune.Afati i njoftimit gjate kohes se proves eshte

5 dite.

Kur kontrata lidhet per me shume se 3 deri ne 5 vjet,ajo

mund te zgjidhet nga punemarresi pas 3 vjetesh.Ne kete rast

afati i njoftimit eshte 2 muaj dhe zgjatet deri ne fund te

muajit te dyte.Kur kontrata lidhet per me shume se 5 vjet

atehere punemarresi mund ta zgjidhe kontraten pas 5

vjetesh ne kete rast koha e njoftimit eshte 3 muaj dhe

zgjatet deri ne fund te muajit te trete.Ne perfundim te

maredhenies se punes e cila ka zgjatur jo me pak se 3

vjet,punemarresi perfiton nje shperblim.

10


11/28

ZGJIDHJA E MENJEHERSHME EKONTRATES SE PUNES

-Punedhenesi e punemarresi ne cdo kohe ,mund te zgjidhinmenjehere kontraten e punes per shkaqe te

justifikuara.Gjykata vendos nese egzistojne shkaqe te

justifikuara per zgjidhjen e menjehershme te

kontrates.Konsiderohen shkaqe te justifikuara,rastet kur

punemarresi shkel detyrimet kontraktuale me faj te rende,si

dhe rastet kur punemarresi shkel detyrimet kontraktuale me

faj te lehte,ne menyre te perseritur,megjithe paralajmerimet

me shkrim te punedhenesit.Kur shkaqet e justifikuara te

zgjidhjes se kontrates me efekt te menjehershem lidhen me

mos respektimin e kontrates nga njera pale,ajo duhet ti

ndreqe teresisht demin e shkaktuar pales tjeter,si rrjedhim i

mos respektimit te afatit te njoftimit.Ne rastet e pushimit te

punes me arsye te justifikuara punemarresi e humbet te

drejten e marrjes se shperblimit per vjetersine e punes.

-Ne rastin e zgjidhjes se menjehershme te kontrates sepunes me arsye te pa justifikuara,punemarresi ka te drejten

e pages qe do te kishte fituar,nese maredheniet e punes do

te kishin perfunduar ne mbarim te afatit te njoftimit te

parashikuar ne ligj ose ne kontrate,ose ne perfundim te

kontrates me afat te caktuar.Ne rastet e zgjidhjes se

menjehershme te kontrates me arsye te pa justifikuara nga

punedhenesi,gjykata duke vleresuar rrethanat vendos

detyrimin e punedhenesit ndaj punemarresit me nje

demshperblim me jo me shume se paga e nje viti pune.

-Kontrata perfundon edhe me vdekjen e punemarresit.Ne

kete rast punedhenesi duhet ti paguaje punemarresit pagen

e nje muaji,duke filluar nga dita e vdekjes se tij dhe pagen e

11


12/28

dy muajve nese punemarresi ka punuar me shume se tre

vjet.

-Ndersa ne rastin e vdekjes se punedhenesit kontrata i kalon

menjehere trashegimtarve te tij pa u ndryshuar,ku secila

pale mund ta zgjidhe kontraten duke respektuar afatin ligjor

te njoftimit.

KOMUNIKIMI I PUSHIMIT NGA PUNA

Pushimi nga puna duhet te komunikohet me shkrim.Shkresa

per pushim nga puna nenshkruhet nga punemarresi ose nga

perfaqesuesi i tij.Punedhenesi duhet te beje te njohura

motivet qe e shtyjne per ta pushuar nga puna.Motivi i

pushimit nga puna duhet te jete aktual.Afati i paralajmerimit

percaktohet nga ligji ose nga mareveshja kolektive.Ndera

per sa i perket pushimit nga puna te punemarresve qe u lind

e drejta e pensionit,paralajmerimi mbaron vetem pasiplotesohet mosha.Ne rastin kur pushimi nga puna behet ne

forme jo te shkruar,ose per qellime diskriminuese dhe

arsyeja e pushimit eshte e pa justifikuar ne keto raste

pushimi quhet antiligjor.Ne kete rast punemarresi ka te

drejte te kundershtoje ne gjykate.

SINDIKATAT

Sindikatat dhe organizatat e punedhenesve jane organizata

profesionale shoqerore te pavarura qe krijohen si bashkime

vullnetare te punemarresve ose punedhenesve.Qellimi i tyre

eshte perfaqesimi dhe mbrojtja e te drejtave dhe interesave

12


13/28

ekonomike ,profesionale dhe shoqerore te antarve te

tyre.Organizatat e punedhenesve dhe te punemarresve kane

te drejte te krijojne federata e konfederata dhe te

antaresohen ne to.Federatat krijohen nga bashkimi vullnetar

i dy ose me shume organizatave profesionale.Konfederatatkrijohen nga bashkimi vullnetar i dy ose me shume

federatave.

Akti i krijimit dhe statuti i cdo organizate profesionale duhet

te nenshkruhen nga jo me pak se 5 antare themelues per

organizaten e punedhenesve dhe ne jo me pak se 20 antare

themelues per organizaten profesionale te punemarresve.

Ne statut detyrimisht duhet te percaktohen:

1- Emri i organizates

2- Vendi ku ndodhet selia e saj

3- Qellimi i saj

4- Kushtet e pranimit,te doreheqjes dhe te perjashtimit te

antarve

5- Te drejtat dhe detyrat e antarve

6- Perberja dhe funksionimi i organeve drejtuese si dhe

kohezgjatja e mandateve te tyre

7- Masat qe merren ne rast shperndarje.

8- Organizatat sindikale duhet te dorezojne ne Gjykaten e

Tiranes aktin e krijimit dhe statutin e tyre,per njohjen e

tyre si person juridik.Organizata sindikale fiton

personalitet juridik pas 60 diteve nga dorezimi i statutit

ne Gjykaten e Tiranes.

KONTRATA KOLEKTIVE E PUNES

13


14/28

Parimi juridik kushtetues se te punesuarit kane te drejte te

bashkohen lirisht ne organizatat sindikale per mbrojtjen e

interesave te tyre te punes(neni 50).

Keshtu qysh ne fillimin shekullit te XV neni 159 i kodit te

punes jep perkufizimin dhe elementet e kontrates kolektive

te punes.Sipas kesaj dispozite kontrata kolektive e punes

permban dispozita mbi kushtet e

punesimit,lidhjen,permbajtjen dhe perfundimin e kontratave

individuale te punes,formimin profesional si dhe mbi

maredheniet midis paleve kontraktuese.

Kontrata kolektive e punes ne kete veshtrim perben buriminme te rendesishme profesional si dhe me origjinal.Kontrata

kolektive e punes lidhet nga nje ose disa punedhenes ose

organizata punedhenesish nga njera ane dhe disa sindikata

nga ana tjeter.Kontrata kolektive percakton fushen

teritoriale dhe profesionale te zbatimit te saj.Ajo lidhet ne

nivel ndermarrje ose dege sipas mareveshjes se paleve

kontraktuese.

Cdo organizate punemarresish perfaqesuese,e krijuar ne

baze te ligjit,mund ti kerkoje cdo punedhenesi ose cdoorganizate punedhenesish fillimin e bisedimeve per lidhjen e

kontrates kolektive te punes ne nivel

ndermarrje,ndermarrjesh apo dege aktiviteti,ne favor te nje

apo disa kategorive profesionale.Shume organizata

punemarresish mund ta ushtrojne kete te drejte se

bashku.Kerkesa per fillimin e bisedimeve behet me

shkrim.Ajo shoqerohet me kopjen e statutit te organizates

ose organizatave te punemarresve kerkues si dhe me

perfaqesuesit e nevojshem mbi perfaqesueshmerine eketyre te fundit ne ndermarrje.Punedhenesi te cilit i eshte

kerkuar fillimi i bisedimeve,duhet ta beje publike

kerkesen,duke e afishuar ne nje pjese te dukshme gjate dy

javeve ne ndermarrje,dhe nese kerkesa eshte bere ne nivel

dege kerkesa duhet te afishohet ne te gjitha ndermarrjet e

14


15/28

saj.Ne nenin 165 te kodit te punes kur perfaqesueshmeria e

organizates ose e organizatave nuk eshte kundershtuar ose

kur ajo eshte e njohur ne menyre perfundimtare,

punedhenesi ose organizata e punedhenesve duhet te presin

palet kerkuese te bisedimeve brenda 2 javesh,duke filluarnga data e perfundimit te afatit te afishimit ose ne rast

kundershtimi te perfaqesueshmerise,duke filluar nga data e

shpalljes perfundimtare te saj.Nese bisedimet nuk

perfundojne brenda 30 diteve duke filluar nga data e

perfundimit te afatit te afishimit,asnjera nga palet nuk mund

ta perdore te drejten e greves pa vene me pare ne levizje

ndermjetesin ose zyren e pajtimit.

Kontrata kolektive eshte e vlefshme vetem me shkrim,ajo

duhet te nenshkruhet nga te gjitha palet.Kontrata kolektive

mund te zgjidhet ose ndryshohet vetem me shkrim.

Kur kontrata shkelet nga njera pale,pala tjeter i drejtohet

gjykates ose gjykates se Arbitrazhit krijimi i se ciles eshte

parashikuar ne kontrate.Gjykata vendos detyrimin e pales

fajtore per shlyerjen e demit te shkaktuar ndaj pales

tjeter.Dispozitat e kontrates kolektive qe lidhen me kushtet e

punes rregullojne drejtperdrejte maredheniet e kontrates

individuale te punes te lidhura nga cdo punedhenes qe kaperfunduar kete kontrate.Kontrata kolektive lidhet per nje

kohe te caktuar ose te pa caktuar.Kontrata kolektive e lidhur

me afat te pa caktuar mund te zgjidhet nga secila pale.Ne

kete rast afati i njoftimit eshte 6 muaj.Kontrata kolektive e

lidhur per me shume se 3 vjet mund te zgjidhet nga secila

pale pas perfundimit te ketij afati.Cdo kontrate individuale

pune e perfshire ne fushen e zbatimit te kontrates

kolektive,vazhdon te rregullohet nga dispozitat e kesaj

kontrate,me perjashtim te rasteve kur ajo eshte ndryshuarme mareveshje midis paleve ose kur eshte zgjidhur midis

tyre.Ajo permban te gjitha detyrimet qe parashtron kodi i

punes.

15


16/28

E DREJTA E GREVES

Greva eshte nderprerja e perkoheshme e punes,te cilen

punemarresit e perdorin per zgjidhjen e kerkesave te tyreekonomike e shoqerore e qe e ushtrojne ne perputhje me

rregullat e percaktuara ne kushtetute si dhe ne aktet e

tjera ligjore.Pjesmarrja ne greve eshte vullnetare,askush

nuk mund te detyrohet te marre pjese kunder deshires se

tij.Vetem sindikatat kane te drejte te organizojne greve

dhe ta shpallin ate.Punedhenesi nuk ka te drejte qe gjate

zhvillimit te greves te zevendesoje ne pune grevistet me

persona te tjere,te cilet ne kohen e shpalljes se greves

nuk kane qene punonjes te tij,si dhe nuk lejohet te marrepunonjes te ri pas kesaj date.Greva quhet e ligjshme kur

organizohet nga sindikata qe gezon personalitet

juridik,kur ka per qellim te arrije nenshkrimin e nje

kontrate kolektive pune ,ose nese egziston nje e

tille,plotesimin e kerkesave qe burojne nga maredheniet e

punes dhe qe nuk rregullohen nga kjo kontrate, kur

sindikatat jane perpjekur te bien dakort duke iu

nenshtruar procedures se ndermjetesimit dhe te pajtimit

dhe kur nuk bie ne kundershtim me legjislacionin ne fuqi.

Greva nuk mund te ushtrohet ne sherbimet e rendesise

jetike,ku nderprerja e punes rrezikon jeten,sigurine

personale ose shendetin e nje pjese ose te tere popullsise

sic jane:

1-Sherbimet e domosdoshme mjekesore dhe spitalore

2-sherbimet e furnizimit me uje

3-sherbimet e furnizimit me energji elekrtike

4-sherbimet e kontrollit ajror

5-sherbimet ne burgje

6-sherbimet e mbrojtjes kundra zjarrit

16


17/28

Ne keto raste konfliktet kolektive zgjidhen ne menyre

perfundimtare dhe te detyrueshme sipas nenit 196 te

kodit te punes.

Greva perfundon kur plotesohen kushtet ose kur sindikata

qe e ka shpallur ate vendos te terhiqet.

MARRJA NE PUNE E NEPUNESITCIVIL NEADMINISTRATE,PROCEDURAT

17


18/28

. "Npunsit civil" n kuptim t ktij ligji jan ata

npuns t institucioneve t administrats publike t nivelit

qendror apo vendor, t cilt ushtrojn autoritetin publik n

detyra t natyrs drejtuese, organizuese, mbikqyrse apo

ekzekutuese, prcaktuar sipas nenit 11 t ktij ligji.

Shrbimi civil sht i ndrtuar dhe vepron mbi bazn e

parimeve t profesionalizmit, t pavarsis dhe integritetit,

t paansis politike, t transparencs, t shrbimit ndaj

publikut, t vazhdimsis s karriers, t prgjegjsis dhe

korrektsis n zbatimin e legjislacionit n fuqi.

1-Mund t pranohen n shrbimin civil personat t cilt

plotsojn kto krkesa t prgjithshme:

a) T jen shtetas shqiptar.

b) T ken zotsi t plot pr t vepruar.

c) T prmbushin krkesat ligjore pr nivelin arsimordhe t zotrojn aftsit e nevojshme profesionale pr

vendin prkats t puns.

) T jen n kushte shndetsore t mira pr t kryer

detyrat prkatse.

d) T mos jen t dnuar me vendim t forms s prer

t gjykats pr kryerjen e nj krimi.

dh) T mos jet marr ndaj tyre masa disiplinore e

largimit nga shrbimi civil pr shkak t nj shkeljeje t rnd

disiplinore.

Pranimi n shrbimin civil kryhet nprmjet konkurrimit

t hapur, bazuar n meritat.

Npunsi civil i nnshtrohet nj periudhe prove q zgjat

18


19/28

nj vit nga data e aktit t emrimit. Gjat ksaj periudhe ai

sht nn kujdesin e nj npunsi t vjetr dhe vlersohet

nga eprori m i afrt i tij. Veprimtarit e trajnimit t

prgjithshm dhe t veant jan t detyrueshme pr

npunsit civil n periudh prove.

N fund t periudhs s provs, eprori direkt vendos:

a) konfirmimin si npuns civil;

b) zgjatjen e periudhs s provs nj her t vetme,

deri n 6 muaj t tjer;

c) largimin nga shrbimi civil dhe kthimin n pozicionin

e mparshm.

2. N administratn qendrore shpallja e konkurrimit

bhet nga Departamenti i Administrats Publike, me

krkesn e institucionit prkats. N institucionet e

pavarura, shpallja bhet nga departamentet e personelit.

3. Shpallja botohet n dy gazetat me qarkullim m t

madh t paktn 30 dit para dats s caktuar pr konkurrim.

4. Konkurrimi zhvillohet n tri faza:

a) N fazn e par bhet przgjedhja e kandidatve pr

t'iu nnshtruar testimit dhe konsiston n verifikimin nse

kandidatt plotsojn krkesat e prgjithshme dhe t

veanta t prcaktuara n shpalljen pr konkurrim. Vetm

kandidatt q plotsojn kto krkesa do t pranohen pr

t'iu nnshtruar fazs s testimit. Kjo faz zhvillohet nga

Departamenti i Administrats Publike pr institucionet e

administrats qendrore dhe nga departamentet e personelitpr institucionet e pavarura.

b) N fazn e dyt zhvillohet testimi. Pr zhvillimin e

ksaj faze, Departamenti i Administrats Publike pr

19


20/28

institucionet e administrats qendrore dhe departamentet e

personelit n institucionet e pavarura, krijojn komitete t

veanta . Kto komitete prbhen prej pes antarsh: nj

prfaqsues nga Departamenti i Administrats Publike pr

institucionet qendrore ose nj prfaqsues i Departamentitt Personelit pr institucionet e pavarura; dy prfaqsues t

institucionit t administrats publike qendrore apo vendore

q kan krkuar plotsimin e vendit t lir; dy profesor nga

fakulteti apo katedra sipas fushs n t ciln do t zhvillohet

testimi ose dy specialist t njohur nga fusha prkatse.

Komiteti ad-hoc do t hartoj nj list me tre kandidatt me

rezultatet m t larta, duke u bazuar kryesisht n rezultatet

e testimeve, por edhe n kualifikimet, prvojn profesionale,

publikimet shkencore dhe aftsit e veanta t kandidatve.Rezultatet e testimeve do t prbjn 70 pr qind t pikve

totale t vlersimit, ndrsa kualifikimet, prvoja

profesionale, publikimet shkencore dhe aftsit e veanta t

kandidatve do t prbjn 30 pr qind t pikve.

c) N fazn e tret bhet vlersimi prfundimtar i

kandidatve. N kt faz, eprori direkt nn varsin e t

cilit npunsi do t punoj, zgjedh nj nga tre kandidatt e

propozuar nga komitetet ad-hoc.

5. Ankesat pr zhvillimin dhe rezultatin e konkurrimit

paraqiten n Komisionin e Shrbimit Civil, brenda 30 ditve

pune nga botimi i rezultateve t konkurrimit n dy gazetat

me qarkullim m t madh. Nse nj ankes rezulton e drejt,

ankuesi do t'i propozohet institucioneve pr vendin m t

par t lir t t njjts kategori dhe nivel q ai ka aplikuar.

6. Marrdhniet juridike t npunsit civil fillojn me

aktin e emrimit n shrbimin civil dhe jan pa afat. Akti iemrimit firmoset nga Departamenti i Administrats Publike

pr institucionet e administrats qendrore dhe nga

departamentet e personelit pr institucionet e pavarura, pasi

kalon afati pr paraqitjen e ankesave, parashikuar n pikn

6 ktij neni.

20


21/28

SHKALLA E ANKIMIT

1-Nj npuns civil, ndaj t cilit sht marr nj mas

disiplinore nga nj organ disiplinor, mund t ankohet

pran komisionit t shrbimit civil kundr:

a) konstatimit t br ndaj tij apo vlersimit t veprimit t

tij; ose

b) mass disiplinore; ose

c) konstatimit dhe mass s bashku;

) pr rastet e tjera t prcaktuara n ligj.

2. Nse funksionari politik nuk e ka gzuar statusin e

npunsit civil para se t emrohej si funksionar politik

dhe ndaj tij merret masa e prshkruar n pikn 9.8.b,

ather ai nuk e ka t drejtn e ankimit.

3. Nse funksionari politik ka gzuar statusin e npunsitcivil para se t emrohej si funksionar politik dhe ndaj tij

merret masa e prshkruar n pikn 9.8.b, ai nuk ka t

drejt t ankohet pr tu kthyer n pun si funksionar

politik, por mund t ankohet pran komitetit disiplinor t

ankimit njlloj si nj npuns civil, ndaj t cilit organi

disiplinor ka dhn masn e largimit nga puna.

4. Komiteti disiplinor i ankimit vepron sipas piks 7 t ktij

vendimi, duke e konsideruar ankuesin si nj npuns t

atij niveli q ai kishte para se t emrohej si funksionar

politik.

5. Nse komiteti disiplinor i ankimit hedh posht masn e

largimit nga puna, ather me npunsin veprohet njlloj

21


22/28

si me funksionart politik q rikthehen n shrbimin civil,

pasi u ka mbaruar afati i shrbimit si funksionar politik.

6. Nse komiteti disiplinor i ankimit pranon krkesn, por

jep nj mas m t leht disiplinore, ather ankuesi

rikthehet n shrbimin civil njlloj si n pikn 10.5, por i

shoqruar nga masa disiplinore e dhn prej komitetit

disiplinor t ankimit.

LARGIMI NGA SHERBIMI CIVIL

1. Npunsit civil largohen nga shrbimi civil:

a) kur japin dorheqjen;

b) kur mbushin moshn e pensionit;

c) kur bhen t paaft prgjithmon pr t kryer

detyrat e tyre zyrtare, pr shkak t kushteve shndetsore;

) kur dnohen me vendim t forms t prer tgjykats me heqje lirie;

d) kur konkludohet paaftsia pr t kryer detyrat e tyre,

t paktn, pas dy vlersimeve negative t njpasnjshme t

rezultateve n pun;

dh) n rastet e parashikuara nga neni 23 i ktij ligji;

e) kur konstatohet paprshtatshmria me vendin e

puns, sipas nenit 24 t ktij ligji;

) kur merret ndaj tyre masa disiplinore e largimit nga

shrbimi civil, nga organi kompetent, sipas procedurave t

parashikuara n nenin 25 t ktij ligji.

2. N rastet e parashikuara n pikn 1 shkronja "d" t

22


23/28

ktij neni, menjher pas dhnies s vlersimit t dyt

negativ, institucioni prkats i propozon Departamentit t

Administrats Publike ose departamentit t personelit, t

largoj npunsin civil nga detyra. Vendimi merret brenda

10 ditve pune.

3. Ankesat kundr vendimit t msiprm paraqiten n

Komisionin e Shrbimit Civil, brenda 30 ditve pune nga

komunikimi i vendimit.

DISIPLINA NE SHERBIMIN CIVIL

Vendimi pr disiplinn n shrbimin civil ka pr qllim

prcaktimin e kompetencave pr dhnien e masave

disiplinore personave ndaj t cilve merren kto masa, t t

drejtave q kan palt n konflikt dhe procedurave pr

dhnien e masave disiplinore n shrbimin civil shqiptar.

Vendimi synon ti shrbej mbrojtjes s personave t

punsuar n shrbimin civil nga ndonj mas e padrejt q

mund t merret ndaj tyre dhe, nga ana tjetr, siguron

largimin nga shrbimi civil shqiptar t personave t padenj

pr t punuar n t.

1. SHKELJET DISIPLINORE

1. Me Moskryerje t detyrave pa shkaqe t pranueshme

dhe sjellje e keqe gjat kohs s kryerjes s detyrave

kuptohet:

23


24/28

a) Mosbindja, pa shkaqe t pranueshme, ndaj eprorve.

b) Mosrespektimi, pa shkaqe t pranueshme, i orarit t

puns.

c) Mosrespektimi, pa shkaqe t pranueshme, i afateve tcaktuara pr kryerjen e detyrave.

d) Sjellja e keqe, gjat kohs s puns, me eprort,

kolegt, vartsit dhe publikun.

2. Me Dmtim pa shkaqe t pranueshme t prons s

shtetit ose krijimi i rrezikut pr nj dmtim t till

kuptohet:

a) Dmtimi, pa shkaqe t pranueshme, i prons oseshrbimeve shtetrore apo prdorimi i saj pr veprimtari

ose qllime jo t miratuara zyrtarisht.

b) Krijimi, pa shkaqe t pranueshme, i mundsis pr

dmtim apo keqprdorim t prons ose shrbimeve

shtetrore.

3. Me Kryerje e nj veprimi pa shkaqe t pranueshme, icili sht n konflikt me rregullat e etiks s shrbimit

civil ose q diskretiton nj npuns civil ose institucion

apo shrbim civil, pavarsisht nse kryhet brenda ose

jasht zyrs kuptohet:

a) Kryerja, pa shkaqe t pranueshme, e ndonj veprimi q

diskrediton a cenon imazhin e nj npunsi civil,

institucioni t shrbimit civil apo imazhin e npunsit dhe

shrbimin civil n prgjithsi.

b) Mosrespektimi, pa shkaqe t pranueshme, i detyrave t

npunsit civil dhe rregullave t etiks s shrbimit civil

t prcaktuara n ligj dhe n aktet nnligjore pr etikn

n shrbimin civil, n zbatim t ktij ligji.

24


25/28

2. MASA DISIPLINORE

1. Neni 32 te ligjit pr shrbimin civil jepen me shkrim

dhe vendosen n dosjen personale, duke prshkruarshkeljen disiplinore pr t ciln sht dhn per

sherbimin civil jepet gojarisht dhe nuk shenohet ne dosjet

personale . Ajo ka pr qllim kshillimin ose

paralajmrimin pr masa t tjera disiplinore n rast

prsritjeje t shkeljes .

2. Largimi nga puna i npunsve civil dhe heqja e s

drejts pr t punuar n shrbimin civil jepet sipas

shkronjs e t piks 2 t nenit 32 t ligjit pr shrbimincivil. Kjo mas shoqrohet me humbjen e statusit t

npunsit civil dhe e t drejtave q burojn prej tij. Kjo

mas vendoset n dosjen personale, duke prshkruar

shkeljen disiplinore pr t ciln sht dhn, dhe vihet

shnimi prkats n librezen e punes.

3. Masat disiplinore t prcaktuara n shkronjat b, c

dhe d t piks 2 t nenit 32 t ligjit mund t rishikohen,

me qllim q t zbuten apo t hiqen si masa disiplinore

ose q t hiqen edhe nga dosja personale. Kjo bhetvetm nse npunsi nuk kryen shkelje tjetr disiplinore

dhe nse sjellja dhe disiplina e tij kan nj prmirsim t

ndjeshm pr nj periudh jo m t vogl se nj vit nga

dita e fillimit t zbatimit t mass disiplinore.

4. Zbutja e mass disiplinore ose heqja e saj nga dosja

personale propozohet nga komisioni disiplinor dhe

miratohet nga organi disiplinor q do t prshkruhen m

posht:

3. ORGANET DISIPLINORE

25


26/28

1. Me termin organ disiplinor n kt vendim do t

kuptojm organet q urdhrojn apo miratojn marrjen e

masave disiplinore.

2. Organet disiplinore, n zbatim t nenit 32, pika 3, t

ligjit pr shrbimin civil, jan:

Kuvendi Popullor, Presidenti i Republiks, Kryetari i

Kshillit t Ministrave, antart e Kshillit t Ministrave,

titullart e institucioneve t tjera qendrore dhe t

organeve t pushtetit lokal dhe titullart e tjer t

institucioneve t administrats publike.Kto organe japin

masa disiplinore prkatsisht pr personat e zgjedhur a temruar drejtprdrejt prej tyre, si dhe pr personat q

jan punsuar n institucionet ku ata jan titullare.

3. N rastet kur personi q ngarkohet me prgjegjsi

disiplinor sht npuns civil, organet disiplinore

prkatse ngarkojn pr shqyrtimin dhe gjykimin e

shkeljeve disiplinore nj trup gjykues disiplinor, i cili ktej

e tutje do t quhet Komision disiplinor.Komisioni

disiplinor prbhet nga kshilli emrues i institucionit, n

t cilin npunsi civil sht i punsuar.

4. N rastet kur personi q ngarkohet me prgjegjsi

disiplinore sht funksionar politik, organet disiplinore

prkatse mund ti delegojn funksionet e tyre, n

prgjithsi, pran kujtdo q ata e shohin t arsyeshme.

a) ky grup duhet t ket nj numr tek personash dhe

organi disiplinor duhet t emroj nj person si kryetargrupi;

b) do person i emruar duhet t ket nj post t nj

niveli m t lart se personi q ngarkohet me prgjegjsi

disiplinore;

26


27/28

c) prcaktimi, nse personi q ngarkohet me prgjegjsi

disiplinore sht fajtor ose jo dhe vendimi ndaj tij, duhet

t konfirmohet nga organi disiplinor prkats.

4. KRKESA PR SHKELJE DISIPLINORE

Krkesa pr fillimin e procedimit pr kryerjen e nj

shkeljeje disiplinore nga ana e nj punsi civil duhet ti

drejtohet eprorit t drejtprdrejt t ktij npunsi, kurse

pr funksionarin politik duhet ti drejtohet organit

disiplinor prkats.

Krkesa duhet:

a) t jet br me shkrim;

b) t identifikoj personin q ngarkohet me prgjegjsi

disiplinore;

c) t prcaktoj sakt shkeljen disiplinore, si dhe detajet e

rrethanat n t cilat pretendohet se sht br kjo

shkelje.

5. PROCEDURAT DISIPLINORE

1. Eprori i drejtprdrejt, pasi merr krkesn dhe kryen

veprimet q ai i konsideron t nevojshme pr tu sqaruar

rreth saj, vepron n kt mnyr:

2. Me t marr nj raport mbi nj shkelje disiplinore t

kryer nga nj npuns civil, organi disiplinor duhet t bj

at hetim q ai e konsideron t nevojshm, dhe:

3. N qoft se organi disiplinor e raporton shtjen n

prokurori ose ndrmerr veprime t procedimit, ai duhet ta

27


28/28

pezulloj npunsin nga kryerja e detyrs s tij, nse e

gjykon kt n dobi t interesit publik, derisa t merret

vendimi prfundimtar.

4. Npunsi civil i pezulluar vazhdon t marr pagn e tij

baz gjat pezullimit, por organi disiplinor mund t

urdhroj q prfitimet e tjera, q npunsi do ti merrte

n kushte normale, t pezullohen. Nse npunsikonsiderohet jofajtor nga organi kompetent ose nga

organi disiplinor, t gjitha shumat q nuk i jan paguar, i

kthehen atij menjher.

5. Procedurat disiplinore fillohen kur organi disiplinor

drgon nj krkes me shkrim pr fillimin e procedimit

disiplinor ndaj npunsit civil tek kryetari i komisionit.

e drejya e punes

Documents