e-Urząd-Biblioteka-Obywatel. Biblioteki jako pośrednicy w dostępie do informacji i usług publicznych.

Mariusz Luterek

Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian. 15-16 kwietnia 2013, Warszawa

Informacje ogólne

Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki (2011/03/D/HS2/01124)

Okres realizacji 2012-08-09 - 2015-10-08 (38 miesięcy)

Zespół badawczy – 7 osób

Kontekst

Informatyzacja instytucji sektora publicznego

Podział cyfrowy

Niski poziom zaufania

Udostępnianie usług publicznych wyłącznie w środowisku elektronicznym

United Nations E-Government Survey 2012. UNPAN, New York 2012. [Dostęp 01.10.2012]. Dostępny w World Wide Web: http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/un/unpan048065.pdf

Celem badań jest dokonanie wieloaspektowej analizy relacji zachodzących w trójkącie e-urząd-biblioteka-obywatel w obszarze udostępniania informacji i usług publicznych oraz zidentyfikowanie

i przeanalizowanie najlepszych praktyk.

Hipotezy badawcze H1: Biblioteki publiczne mogą pełnić funkcję pośrednika w dostępie do informacji i

usług publicznych dla obywateli.

H2: Użytkownicy bibliotek publicznych są zainteresowani pośredniczeniem bibliotek publicznych w dostępie do informacji i usług publicznych.

H3: Urzędy na poziomie lokalnym są zainteresowane współpracą z bibliotekami publicznymi w zakresie udostępniania informacji i usług publicznych.

H4: Zapotrzebowanie na pełnienie przez biblioteki publiczne funkcji pośrednika w dostępie do informacji i usług publicznych jest zależne od poziomu zaawansowania informatyzacji właściwego urzędu.

Hipoteza 1 Kierunek zmian zachodzących w wielu bibliotekach publicznych w krajach

wysoko rozwiniętych: w USA 63% bibliotek publicznych wskazuje e-government jako jeden z kluczowych

obszarów ich działalności informacyjnej (2010),

w Danii biblioteki działające w oparciu o tzw. Model Gellerup, pośredniczą w poszukiwaniach pracy,

w Niemczech dokumenty osobiste można odebrać w bibliotece.

w Polsce, jak pokazują badania przeprowadzone na potrzeby Programu Rozwoju Bibliotek, biblioteki publiczne np. organizują dyżury urzędników w swoich siedzibach.

Hipoteza 2 Biblioteki wypełniają istotne funkcje w zwalczaniu podziału cyfrowego na

poziomie lokalnym, np. poprzez organizację szkoleń dla seniorów (grupa wiekowa 50+).

Hipoteza H2 oparta jest na założeniu, że podobne funkcje biblioteki mogą wypełniać w kontekście usług e-government, przy zainteresowaniu potencjalnych odbiorców.

Hipoteza 3 Pracownicy bibliotek publicznych posiadają kompetencje, które na poziomie

lokalnym są często unikatowe: rozumieją zasady porządkowania informacji, w szczególności o charakterze tematycznym,

mogą służyć urzędom wsparciem przy wdrażaniu różnych rozwiązań informatycznych skierowanych do obywateli. Nawet w sytuacji, gdy dana biblioteka publiczna zatrudnia starszą kadrę, może ona w sposób istotny poprawić jakość produktu końcowego (kategorie tematyczne na stronach, przypisanie grup informacji do tych kategorii) oraz poziom upowszechnienia informacji publicznych przy użyciu innych kanałów (np. budując kolekcje dokumentów urzędowych dostępnych w czytelni).

Etap 1 – faza wstępna1. Zebranie i opracowanie pogłębionej bibliografii przedmiotu

2. Zebranie i opracowanie dostępnych danych statystycznych dotyczących działalności bibliotek, wykorzystywania ICT przez obywateli

3. Zidentyfikowanie i analiza (studium przypadku) najlepszych przykładów w zakresie pośredniczenia przez biblioteki w dostępie do e-government oraz współpracy bibliotek z urzędami w tym obszarze (wyjazdy studyjne) w wybranych krajach

4. Przygotowanie i opublikowanie raportu przedstawiającego wnioski płynące z analizy literatury przedmiotu oraz wyjazdów studyjnych i określającego szczegółowe założenia dalszych badań.

Etap 2 – badania ilościowe

5. Opracowanie kwestionariusza ankiety „biblioteka” (badania ilościowe)

6. Badanie pilotażowe- weryfikacja ankiety w wybranych bibliotekach

7. Korekta ankiety na podstawie badania pilotażowego

8. Rekrutacja bibliotek do udziału w badaniu

Etap 2 – badania ilościowe

9. Opracowanie kwestionariusza ankiety „obywatel” (badania ilościowe)

10. Opracowanie kwestionariusza ankiety „urząd” (badania ilościowe)

11. Rekrutacja urzędów do udziału w badaniu (urzędy właściwe dla bibliotek publicznych, które zgłosiły się do badania)

12. Opracowanie ilościowe danych

Etap 2 – badania ilościowe12. Opracowanie metody oceny poziomu zaawansowania e-government w

urzędach (benchmarking oferty elektronicznej w zakresie BIP oraz usług – e-urząd, wrota regionalne, e-PUAP, analiza organizacji informacji w serwisach i systemach informacji publicznej)

13. Przeprowadzenie badań ankietowych

14. Benchmarking oferty elektronicznej w zakresie BIP oraz usług oferowanych przez urzędy

Etap 3 – badania jakościowe15. Zidentyfikowanie i analiza (studium przypadku) wybranych przykładów w

zakresie pośredniczenia przez biblioteki w dostępie do e-government oraz współpracy bibliotek z urzędami w tym obszarze (wyjazdy studyjne) w Polsce.

Upowszechnianie wyników16. Opracowanie raportów podsumowujących uzyskane wyniki w

poszczególnych obszarach badania

17. Przygotowanie raportu końcowego i publikacji

18. Działania popularyzatorskie (prowadzenie strony WWW, artykuły w czasopismach, prezentowanie wyników na konferencjach)

e-Urząd-Biblioteka-Obywatel. Biblioteki jako pośrednicy w dostępie do informacji i usług publicznych.

Mariusz Luterek

Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian. 15-16 kwietnia 2013, Warszawa

m.luterek@uw.edu.pl