Echinodermata มาจากค ากรก

(echinos +derm = spiny skin)แปลวา ผวหนงทมหนาม

จงเรยกวาสตวผวหนาม เปนสตวทะเลทงหมด พบประมาณ 7,000 สปชส ด ารงชพอยางอสระ ไมเปนปรสต ตวออนมสมมาตรดานขาง แตตวเตมวยมสมมาตรตามแนวรศม ปากอยตรงกลาง มรยางคยนออกไป อาจม 5 แฉก หรอมากกวา บางชนดมหนามแขงยาวขยบได

ลกษณะส าคญ • รปรางในวงชวตของสตวกลมน มรปราง 2 แบบ คอ มสมมาตรครงซก ซงพบในระยะทเปนตว

ออน เมอตวออนเจรญเตบโตเปนตวเตมวยแลว รปรางจงคอยเปลยนไปเปนแบบสมมาตรรศม ไมมสวนหวและไมมปลอง

• รางกายประกอบดวยเนอเยอ 3 ชน ชนนอกเปนเอพเดอรมสชนเดยวบางๆ ปกคลมโครงรางภายใน (endoskeleton) ซงเปนแผนหนปนทเจรญมาจากชนมโซเดอรม (mesoderm) เชนเดยวกบระบบโครงกระดกของสตวมกระดกสนหลง แผนหนปนบางแผนมหนาม (calcareous spine) ตดอยดวย

• ล าตวแบงออกเปน 5 สวนในแนวรศมเทาๆ กน มลกษณะเปน 5 แฉก (pentamerous) แตละแฉกเรยกวา แขนหรออมบลากา (arm หรอ ambulaca) ดานลางมเทาทอ (tube feet) ซงชวยในการเคลอนทหรอจบอาหาร

• มระบบทอน า (water vascular system) ภายในรางกายซงเจรญมาจากชองตวในระยะตวออน ภายในทอบรรจดวยน าเคมจากภายนอก ลกษณะภายนอกของระบบนทพอเหนได คอ เทาทอ (tube feet) เมอท างานรวมกนท าใหสามารถเคลอนไหว จบอาหาร หายใจ และรบความรสกได ระบบนถอวาเปนระบบ ไฮดรอลก (hydraulic system) ซงไมมในสตวไฟลมอน

• การหายใจ อวยวะทใชในการหายใจ คอ เหงอกทผวหนง (skin gill or dermal branchia) นอกจากนนยงหายใจดวยทอขา บางพวกหายใจดวยอวยวะหายใจ ทเรยกวา respiratory tree ซงมลกษณะเปนทอแตกแขนงตดตอกบทวารหนก หายใจโดยน าน าเขาและออกจากทอนผานทางทวารหนก เชน การหายใจของปลงทะเล

• ระบบหมนเวยนโลหต มลกษณะลดลงไปอยางมาก บางชนดไมมเลย สวนการขบถายไมมอวยวะขบถายทท าหนาทโดยตรง

• ทางเดนอาหารเปนแบบสมบรณ ยกเวนสมาชกใน Class Ophiuroidea ทางเดนอาหารจะไมมทวารหนก เชน ดาวเปราะ

• ระบบประสาทไมมสวนสมองทแทจรง แตพบวามระบบประสาทวงแหวน (nerve ring) ลอมรอบหลอดอาหารไว และมเสนประสาทรศม (radial nerve) แยกออกจากประสาทวงแหวนไปเลยงทแขน อวยวะรบความรสกเจรญนอยมาก

• มเพศแยกกน (dioecious) มอวยวะสบพนธ และทอสบพนธแบบงายๆ อยบรเวณโคนแขนแตละแขน มการผสมนอกตวซงเกดการปฏสนธในน าทะเล

สตวในไฟลมนแบงออกเปน 5 Class ไดแก • 1. Class Asteroidea เชน ดาวทะเล

• 2. Class Ophiuroidea เชน ดาวเปราะ

• 3. Class Echinoidea เชน หอยเมน อแปะทะเล

• 4. Class Holothuroidea เชน ปลงทะเล

• 5. Class Crinoidea เชน พลบพลงทะเล

ตามหลกวทยาศาสตรแลว ปลาหมายถงสตวม

กระดกสนหลงทอยในน า ซงม เหงอก และ ครบ แต

วาปลาดาวนนไมมลกษณะทกลาวมาเลยสกอยางเดยว ดงนน มนจงควรจะเรยกวา ดาวทะเล

ดาวทะเล หรอ ปลาดาว เปนสตวทะเลไมมกระดกสนหลง ทอยในชน Asteroidea ลกษณะทวไป มล าตวแยกเปนหาแฉกคลายรปดาวเรยกวา แขน สวนกลาง มลกษณะเปนจานกลม ดานหลงมตมหนปน ขนาดเลกกระจายอยท วไป มปากอยดานลางบรเวณ จดกงกลางของ ล าตว ใตแขนแตละขางมหนวดสน ๆ เรยงตามสวนยาว ของแขนเปนค ๆ มลกษณะเปนกลามเนอทเหนยวและแขงแรงเรยกวา โปเดย ใชส าหรบ

ยดเกาะกบเคลอนท

อาหารของดาวทะเล

กนหอยสองฝา โดยเฉพาะ หอยนางรม, กง, ป หนอน และ สตวไมมกระดกสนหลงอน ๆ เชน ฟองน าหรอปะการง เปนอาหาร

ชนดและทอยของดาวทะเล

ดาวทะเล ถงปจจบนนพบอยดวยประมาณ 1,800 ชนด กระจายอยในอนดบตาง ๆ 7 อนดบ ซงดาวทะเลขนาดเลกอาจมความกวางเพยง 1 เซนตเมตร และขนาดใหญทสดอาจยาวไดถง 1 เมตร และในบางชนดอาจมแขนไดมากกวา 5 แขนพบอยตามชายฝงทะเล โขดหน และบางสวนอาจพบไดถงพนทะเลลกพบอยในทะเลทวโลก ทง มหาสมทรแปซฟก, แอตแลนตก, มหาสมทรอนเดย รวมทงในเขตขวโลกดวยอยาง มหาสมทรอารกตก และแอนตารกตกา

สบพนธไดทงแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ โดยมทงเพศผและเพศเมย การปฏสนธเกดภายนอกตว ระยะแรกตวออนจะด ารงชวตแบบแพลงกตอนสตว จากนนจะเรมพฒนาตวแลวจมตวลงเพอหาทยดเกาะแลวเจรญเปนตวเตมวย สวน

การสบพนธ

สบพนธแบบไมอาศยเพศ ในบางชนดเมอแขนถกตดขาดลง จะพฒนาตรงสวนนนกลายเปนดาวทะเลตวใหมเกดขน และตวทขาดกจะงอกชนใหมขนมาไดจนสมบรณ แตกระบวนการเหลานตองใชเวลาเปนป

• ลกษณะของสตวในคลาสนจะมแขนยาวเ รยว 5 แขน และแยกออกจาก แผนกลางล าตวอยางเดนชด

• แขนเคลอนไหวคลายง จงเรยกวา serpent star และแขนเปราะหกงาย ในพวก ดาวตะกรา (basket star) แขนมการแตกแขนงมากจนคลายตะกรา

ลกษณะทวไป (General characteristics)

• แขนทใชในการเคลอนทมลกษณะเปนขอ • แผนกลางล าตวเปนรปหาเหลยม ดานปากมเขยว 5 อน หนปลายแหลมเขาหาปาก

ไมมทวารหนก • มเบอรซาท าหนาทในการแลกเปลยนแกส ในชองวางของแตละเบอรซามอวยวะ

สบพนธ ทจะปลอยเซลลสบพนธเขามาในเบอรซา และผานออกภายนอกทาง ชองเบอรซา หรอชองสบพนธ เพอไปปฏสนธในทะเล

• มกมเพศแยกเปนเพศผเพศเมย

https://en.wikipedia.org/wiki/File:Clypeaster_reticulatus_both_sides.jpg

ลกษณะทวไป (General characteristics) • รางกายลอมรอบดวยเปลอกทเปนโครงรางแขงภายใน ประกอบดวยออสซเคล เปนแผนแบน

มาเชอมตอกนเปนแถบ 10 แถบ • มสมมาตรแบบรศม 5 แฉก โดยมแถบแอมบลาครา 5 แถบ ซงโฮโมโลกสกบแขนทงหาของ

ดาวทะเล สลบกบแถบอนเตอรแอมบลาครา 5 แถบ • ฐานของหนามแตละอนมกลามเนอเลกๆชวยท าใหหนามเคลอนไหวได • มเพดเซลลาเรยหลายแบบ สวนใหญมเขยว (jaw) 2-3 อน และตดกบผนงล าตวดวยกานยาวๆ • เพดเซลลาเรยใชในการท าความสะอาดรางกาย และจบสงมชวตเลกๆ เปนอาหาร บางชนดม

ตมสารพษซงจะปลอยออกไปท ารายเหยอ

• กนอาหารพวกสาหราย ไบรโอซว ปะการง และซากสตวทตายแลว • การกนอาหารโดยอาศยเทาทอรอบปาก และโครงสรางทชวยในการฉกอาหาร เรยกวา

Aristotle’s lantern ซงประกอบดวยออสซเคลจ านวนมาก ปลายออสซเคลมฟน ยนออกมา 5 ซ ใชตดอาหารเปนชนเลกๆ

• เหงอกมขนาดเลก เปนเยอบางๆ อยรอบปาก ยนออกจากผนงล าตวและบดวยเยอบผวทมซเลย

• การแลกเปลยนแกส เกดการแพรผานเยอบผว และผานเทาทอ

การสบพนธ: เอไคนอยดมเพศแยก (dioecious) • อวยวะสบพนธอยในผนงล าตวของแถบอนเตอรแอมบลาครา • ไขและอสจถกปลอยออกมาผสมนอกตว • ตวออนระยะพลเทยส เรยกวา เอไคโนพลเทยส (echinopluteus) ซงใชเวลา

ลองลอยอยในทะเลหลายเดอน จงเกดเมตามอรโฟซสเปนตวเตมวย

Class holothuroidea Sea Cucumber

ตวยาวทรงกระบอก วางตวในแนวราบและออนนม ปลายทงสองขางเปนชองเปดของปากและทวาร รอบปากม tentacle ใชจบอาหาร โครงรางเปนชนหนปนขนาดเลกและฝงในผนงตวทมกลามเนอหนา ระบบสบพนธแบบแยกเพศ มการจบคผสมพนธ โดยตวผและตวเมยจะปลอยเซลลสบพนธมาผสมกนในน าทะเล ไดแก ปลงทะเล

สมมาตรรศม (radial symmetry) รางกาย หว หนวด ปาก ทาย ทวารหนก เทาเทยม (Pseudopod)

หนาม เรยกวา papillae ดานทอง เรยกวา pedicel

ปลงทะเล จะมปากอยตอนปลายสดดานทมหนวด ท าหนาทในการหาอาหาร โดยใชหนวดขดโคลนตมหนาดนเขาปากผานเขาสระบบทางเดนอาหาร และกากทเหลอจะถายออกทางชองทวาร ทวารของปลงทะเลเปนชองเลก ๆ ท าหนาทในการขบถายของเสย หายใจ เปนทางออกของเชออสจ ปลงมสารพษ โฮโลทลน ซงปลอยออกทางผวหนง ใชในการปองกนอนตราย

Holothuria atra

Holothuria scabra

โบราณทสดในไฟลม สวนใหญสญพนธไปเกอบหมด มรศม5แฉก และอาจแตกไปอกไดถง200แฉก หายใจผานผวหนง สบพนธแบบแยกเพศ ปฏสนธภายนอก มกวายหรอลอยตามน า มความแปรผนของสท าให ยากตอการจ าแนกชนด พบในแนวปะการง ไมมเพดดเซลลาเรย (เกาะบรเวณผวหนงนอกสด ใชปองกนตวและท าความสะอาด) สสนสวยงาม มประมาณ630สายพนธ

ไดแก พลบพลงทะเล ดาวขนนก

Class crinoidea Feather star and Sea lily

Description

พลบพลงทะเล (Sea lily)

สายพนธทมกานยาว เรยกวา พลบพลงทะเล อกสายพนธกานจะหายไปเมอโตเตมวย สามารถวายและลอยน า เรยกวา ดาวขนนก

Feather star

Sea Lily

1.Class ใดไมอยใน Phylum Echinodermata ก.Class Crinoidea ข. Class Ophiuroidea ค. Class Amphibia ง Class Holothuroidea จ.Class Asteroidea

2.ขอใดผดเกยวกบ Phylum Echinodermata ก.สวนใหญด ารงชวตอยในทะเล ข.สวนใหญล าตวเปนแฉก ค.ระยะตวออนมสมมาตรดานขาง ง.จดอยในกลมทมสมมาตรดานขาง จ.ลกษณะสมมาตรรศมเปนผลมาจากการววฒนาการ เพอใหมวถชวตทเกาะตดอยกบท

3.สตวในขอใดมทางเดนอาหารแตกตางจากขออน ก.เมนทะเล ข.ดาวทะเล ค.ปลงทะเล ง.ดาวเปราะ จ.อแปะทะเล

4.สาเหตทท าใหจ านวนปะการงในบรเวณอาวไทยและทะเลอนดามนมปรมาณลดลงเกดจากสตวชนดใดตอไปน ก.ดาวเปราะ ข.ดาวมงกฎหนาม ค.ปลงทะเล ง.เมนทะเล จ.ดาวแสงอาทตย

5. Echinodermata มาจากภาษากรกทแปลวาอะไร ก.สตวทมหนามยนออกมาจากผวหนง ข.สตวล าตวออนนม ค.สงมชวตทมเซลลพษ ง.สงมชวตทมรพรน จ.สงมชวตทอาศยอยในทะเล

6. ขอใดไมจดอยใน Class Echinoidea ก.เมนทะเล ข.อแปะทะเล ค.เมนหวใจ ง.เหรยญทะเล จ.ปลงทะเล

7. ดาวทะเลเปนสตวทจะอยใน Class ใด ก.Class Opiuroidea ข. Class Asteroidea ค. Class Holoturoidea ง. Class Echinoidea จ. Class Merostomata

8. ขอใดกลาวถงลกษณะของ Phylum Echinodermata ไมถกตอง ก.มหนามแหลมปกคลมทวตว ข.โครงรางภายในประกอบดวยซลกา ค.ชองวางล าตวเกดจากการขยายออกของทางเดนอาหาร ง.ตวเตมวยมสมมาตรรศม จ.มระบบทอน าอยในชองวางล าตว

9. ขอใดกลาวถงลกษณะของดาวทะเลไดถกตอง ก.มปากอยทางดานลางของแขน ข.มเพดเซลลาเรยใชจบอาหาร ค.มเดอรมนแบรงเคย ท าหนาทยอยอาหาร ง.มรองทอดไปตามแขนทกแขนเรยกวา รองแอมบลา จ.ประกอบดวยแผนกลางล าตวมแขนยนออกมา 4 แขน

10. ขอใดอยใน Phylum Echinodermata ทงหมด ก.ฟองน า แมงกะพรน ปลงทะเล ข.ไฮดรา หนอนตวแบน ไสเดอนดน ค.หอยนางลม หอยแครง หอยเชอร ง.ปลงทะเล ดาวตะกรา แมงกะพรน จ.ปลงทะเล ดาวตะกรา เมนทะเล

จดท าโดย นางสาวองศมาลน ดขน 68-04 นางสาวพรยา ไวยสขศร 68-11 นางสาวอรวรรณ เรองค า 68-12 นางสาววรศรา มากพงศ 68-13