07 | 0811 | 14 | 15 NOVEMBER

SPONSORS MEDIAPARTNER MET DE STEUN VAN

winEEN WEEKEND IN EEN PASSIEFHUIS VAN BOSTOEN

BEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

De beursCo-funded by the Intelligent Energy Europe

Programme of the European Union

DUURZAME STADSWONING

EEN HUIS IS ALS EEN WANDELING

ANNEMIETURTELBOOM

ALS JE RENOVEERT,

DOE HET DAN GRONDIG

ENQUTE

ECOBOUWERS BESPAREN

75%

Isolatie, essentieel voor onze wereld.

ROCKWOOL steenwol.D natuurlijke en duurzame isolatie.

www.rockwool.be

156390 ROCKWOOL ADVERTENTIE 210x285.indd 1 8/09/15 13:44

3

In dit magazine

08WANDELBINNENSteven en Ellen verbouwden

een oude stadswoning tot een

duurzaam en architecturaal

pareltje, waar licht en kleur

de hoofdrol spelen.

07

16BESPAAR75%Ecobouwers betalen 60% min-

der aan elektriciteit en 80%

minder aan verwarming dan

een gemiddeld Vlaams gezin.

Benieuwd hoe ze dat doen?

24DE HUISDOKTER HELPTLimburgers met verbouw-

plannen kunnen op

consultatie bij Kurt Vanvelt.

Als huisdokter staat hij hen

bij met deskundig advies.

20ANNEMIETURTELBOOMWie een huis koopt om

te renoveren, bekijkt dit best

in een globaal plan. Je koopt

toch ook geen dikke winterjas

met een kapotte rits?

27 ECOBOUWERS OPENDEURBEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN

05 WELKOM06 GOED OM WETEN 26 ECOBOUWERS PRO?30 PRAKTISCH

Werkten mee Benjamin Clarysse, Jelle De Keyser, Jurgen Naets, Julie Reniers, Ingrid Hui Ying Huang, Rudy Van Halle, Irina Marinescu, Sara Van Dyck, Julie Reniers, Geert Jespers, Katrien Vermeulen, Bart De Vliegher, Marlies Nachtergaele, Frederic Lie, Thijs Demeulemeester, Isabel Haentjens Fotografie Sven Everaert, de openstellers Coverbeeld Coming Soon Reclameregie Rudy Van Halle, rudy.vanhalle@bblv.be, 02 282 17 27 Projectcordinatie Jurgen Naets, jurgen.naets@bblv.be, 02 282 19 42 Concept & realisatie Stapel Magazinemakers www.stapel.be v.u. Danny Jacobs, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel

Bond Beter Leefmilieu is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en de publireporta-ges in dit magazine. De organisatie is tevens niet aansprakelijk voor ongevallen op weg naar/van de te bezoeken woningen of tijdens het bezoek aan de woningen in kwestie. De enige verantwoordelijkheid voor dit magazine ligt bij de auteurs. Het reflecteert niet de mening van de Europese Unie. EASME noch de Europese Commissie zijn verantwoordelijk voor het gebruik van informatie in deze publicatie.COLOFON

winEEN WEEKEND

IN EEN PASSIEFHUIS VAN BOSTOEN

Eneco is leverancier en producent van echt groene energie van bij ons. Maar Eneco doet meer dan enkel duurzame stroom leveren. Onze ambitie is om uw verbruik duurzamer te maken, of u nu klant bent of niet. Daarom bieden we oplossingen aan om energie

te besparen n te produceren zoals isolatie, zonnepanelen en zonneboilers. Zo daalt uw energierekening n voorziet u voor een deel in uw eigen energiebehoefte.

Surf naar www.eneco.be/duurzamerworden en geniet van extra kortingen

op onze duurzame oplossingen voor uw huis.

Geef een man een vis en hij

heeft eten voor een dag.

Leer een man vissen en hij

heeft eten voor heel zijn leven.

Plaatsing zonnepanelen

Isolatie van uw huis

100% Belgische, groene stroom uit wind en zon

Installatie zonneboilers

Eneco is leverancier en producent van echt groene energie van bij ons. Maar Eneco doet meer dan enkel duurzame stroom leveren. Onze ambitie is om uw verbruik duurzamer te maken, of u nu klant bent of niet. Daarom bieden we oplossingen aan om energie

te besparen n te produceren zoals isolatie, zonnepanelen en zonneboilers. Zo daalt uw energierekening n voorziet u voor een deel in uw eigen energiebehoefte.

Geef een man een vis en hij

heeft eten voor een dag.

Leer een man vissen en hij

heeft eten voor heel zijn leven.

Eneco_Ecobouwers_210x285_nl.indd 1 01/09/15 11:47

5

Eind dit jaar komen onze wereldleiders sa-

men in Parijs. Om gevaarlijke klimaatop-

warming te vermijden, moeten ze op de

klimaattop in de Franse hoofdstad hun

handtekening zetten onder een ambitieus, bin-

dend en wereldwijd klimaatakkoord. Een moei-

lijke, maar broodnodige opdracht.

Gelukkig moeten we niet wachten op onze

wereldleiders om actie te ondernemen. Wezien

meer en meer initiatieven van onderuit, die

tonen dat het anders n

beter kan. Zelf kan je ook een

klimaatambassadeur zijn

en het heft in eigen handen

nemen. Door je woning

energiezuinig te maken,

bijvoorbeeld. Energie be-

sparen is immers de sleutel

tot succes in de strijd tegen

de klimaatverandering.

Bovendien is het comfortabel

wonen in een energiezuinig

huis en heb je een veel lagere

energiefactuur.

Ook onze Vlaamse minis-

ter van Energie, Annemie Tur-

telboom, heeft dat begrepen.

Samen met talloze betrokke-

welkom

Bond Beter Leefmilieu dankt alle enthousiaste vrijwilligers die hun woning openstellen. Zonder jullie geen Ecobouwers Opendeur! Speciale dank gaat uit naar Ellen en Steven om onze campagne een gezicht te geven. Dankjewel beste mediapartners, Livios, Habitos, Bouwinfo en Radio 2. Hartelijk dank sponsors Bostoen, Rockwool, Wienerberger, Viessmann, Stroomop, Isoproc, Eneco, Leefmilieu Brussel, Eurabo en Triodos om Ecobouwers 2015 mogelijk te maken. Dank ook aan onze partners, VIBE, Passiefhuis-Platform, coconso en Hout en Groen Wonen, ABBLO, Dialoog en de Steunpunten Duurzaam Bouwen.

Met dank aan iedereen die ons hielp woningen te vinden of de campagne mee bekend te maken: Hota, Bouwunie, Bart Bogaert, BAST, Bea vzw, Bostoen, EA+, Eandis, e-architecten, Henk Van Aelst, Hoogstraten, IOK, Ken Dupont Dam Architecten, lab15, Leefmilieu Brussel, Linea Trovata, Martijn De Coster, MVC-architecten, Merelbeke, Mortsel, Meisse, Pittem, Herenthout, Kinrooi, Diest, Roeselare, Asse, Tessenderlo, Zonhoven, Gent, Antwerpen, Grobbendonk, Igean woonbeleid, Brecht, Houthalen-Helchteren, Avelgem, Begijnendijk, Leuven, Anzegem, Heusden-Zolder, Lier en de stad Antwerpen.

nen uit de bouwsector, het middenveld en de

milieubeweging werkt ze aan een renovatie-

pact. Zo wil ze ervoor zorgen dat lle Vlaamse

woningen tegen 2050 zo goed als geen energie

meer verbruiken. Een enorme opdracht. Maar

door er allemaal samen onze schouders onder

te zetten, kunnen we daarin slagen.

En dat laten ook onze Ecobouwers zien. Naar

jaarlijkse traditie zetten we deze energiezuinige

pioniers weer in de kijker. Door hen tijdens de

weekends van 7 & 8 en

14 & 15 november en op

woensdag 11 november een

bezoekje te brengen, kan

je aan den lijve ondervin-

den hoe comfortabel een

energiezuinige woning is.

De Ecobouwers vertellen je

daarbij uit eerste hand hoe

je zelf je woning energiezui-

nig kan bouwen of verbou-

wen. Je keert gegarandeerd

met een rugzak vol inspira-

tie en motivatie terug!

SARA VAN DYCKBELEIDSMEDEWERKER ENERGIE BOND BETER LEEFMILIEU

BEDANKT!

Ecobouwers wachten niet op klimaatakkoord. Ze doen het zelf

goed om weten

KLIMAATTOP Met 10.000 naar Parijs

Eind dit jaar vindt in Parijs een

cruciale internationale klimaat-

top plaats. Het doel: een nieuw

globaal akkoord om de wereldwijde

uitstoot van broeikasgassen te

beperken. Ook de klimaatbeweging

blaast verzamelen en organiseert

op 29 november, de dag voor de

start van de onderhandelingen, een

grote klimaatmars in Parijs. Samen

willen we een oorverdovend signaal

geven aan onze politici: maak werk

van een daadkrachtig en solidair

klimaat akkoord. Ook jij kan deel

uitmaken van dit historisch mo-

ment. De klimaatbeweging Climate

Express wil 10.000 Belgen in Parijs

krijgen en voorziet treinen, bussen

en fietstochten naar de Franse

hoofdstad. Spring mee op de trein

naar Parijs en schrijf je in via de

website.

WWW.CLIMATE-EXPRESS.BE

VIBE wijst de weg

Wil jij ook ecologisch bouwen

of verbouwen en daarbij kiezen

voor gezonde en milieuverantwoor-

de bouwmaterialen en technieken?

Kijk dan zeker even op www.vibe.be

voor meer informatie. Je vindt er

uitleg over hoe je bio-ecologisch kan

bouwen en verbouwen, welke mate-

rialen geschikt zijn in welke situatie

en welke professionals (architecten,

aannemers, handelaars enz.) bij jou

in de buurt je op weg kunnen hel-

pen. Wil je op de hoogte blijven van

de laatste weetjes of je verder ver-

diepen in bio-ecologisch bouwen?

Word dan zeker lid van VIBE . Voor

een beperkt bedrag krijg je een jaar

lang informatie toegestuurd, geniet

je van kortingen op studiedagen en

help je VIBE op weg om van milieu-

verantwoord en gezond bouwen de

standaard te maken.

WWW.VIBE.BE

DAM

ARC

HITE

CTEN

ECOGATOR Duurzame app

Op zoek naar een nieuwe

wasmachine of koelkast? Wil je

energie en geld besparen? De eco-

Gator-app voor Android en iPhone

helpt je om snel het meest energie-

zuinige toestel te vinden. Scan de

gegevens van het energielabel in de

winkel en de app berekent de ener-

giekost en het jaarlijkse verbruik.

Bovendien spijkert ecoGator je ken-

nis over energiezuinig verbruiken

bij, met praktische tips, een energie-

quiz en een reeks uitdagingen waar-

mee je punten kan verdienen om je

ecoGator-status te verhogen en zo je

vrienden het nakijken te geven.

WWW.ECOGATOR.BE

6 ECOBOUWERS

7

Duurzame plekjes IN HALLE EN SINT-NIKLAAS

Gezondheid en Duurzaam bou-

wen gaan hand in hand. Sportie-

velingen kunnen samen met Dialoog

op zaterdag 14 november een fiets-

tocht maken langs twee interessante

projecten in Halle: een net afgewerkt

passiefhuis en een gerenoveerde

driegevelwoning. Datzelfde weekend

organiseert ABBLO een thematour in

Sint-Niklaas rond wonen en gezond-

heid. Een specialist vertelt je alles over

gezond wonen in een (on)gezonde

woonst. Nadien bezoeken we samen

een beurs en kom je alles te weten

over bio-ecologisch bouwen.

HALLEZATERDAG 14/11 VAN 9U15 TOT 13U GRATIS

AFSPRAAK: HOOFDINGANG STATION HALLE

MAX 20 DEELNEMERS

WWW.DIALOOG.BE

SINT-NIKLAAS14/11 EN 15/11 OM 14U GRATIS

AFSPRAAK: STATION SINT-NIKLAAS

JENNY.DELAET@UGENT

WWW.ABLLO.BE

INTERNATIONALE passief-huisdagen

Tijdens de Internationale

Passiefhuisdagen van 13 tot

15november krijgen kandidaat-

bouwers de kans om binnen te kijken

in passieve gebouwen. Bewoners

van passieve woningen, kantoren

en scholen genieten van een goede

luchtkwaliteit, aangename tempera-

turen en minimale verwarmings-

kosten. De uitstekende isolatie en

kierdichting, aangevuld met een

ventilatiesysteem dat de warmte in

huis houdt, zorgen voor aangename

temperaturen in alle kamers van de

woning. De Internationale Passief-

huisdagen zijn een initiatief van de

International Passive House Associa-

tion (iPHA). In Belgi zijn Passiefhuis

Platform en Plate-forme Maison

Passive de vertegenwoordigers. Ze

werken samen met BBL en coconso

om zoveel mogelijk passiefhuizen

open te stellen in het kader van Eco-

bouwers Openbeur / Ecobtisseurs

Portes Ouvertes.

WWW.PASSIVEHOUSE-INTERNATIONAL.ORG

WWW.PASSIEFHUISPLATFORM.BE

7

WIN!

EEN WEEKEND in een passiefhuis van Bostoen

Overnacht in dit passiefhuis van

Bostoen te Lochristi en ontdek zelf

alle voordelen van energievriendelijk

en passief wonen. In dit passiefhuis

maak je kennis met de nieuwste pas-

sieftechnologien, waaronder balans-

ventilatie en drievoudige beglazing.

Je geniet er bovendien van een zeer

aangenaam binnenklimaat en maxi-

male lichtinval. Lochristi ligt op een

boogscheut van Gent in een streek die

bekend is om zijn bloemen (azaleas

en begonias). Ontdek de bloemenregio

per fiets of geniet van een uitstapje

naar het bruisende Gent.

Ervaar het comfort van energievriendelijk wonen.Schrijf je in voor Ecobouwers Open-

deur en laat ons weten wat je ervan

vond. Vul na je bezoek het online

evaluatieformulier in en beantwoord

de schiftingsvraag.

WWW.ECOBOUWERS.BE/VOORDELEN

NOG MEER VOORDELEN OF PRIJZEN?

SURF NAAR WWW.ECOBOUWERS.BE/VOORDELEN OF

SCHRIJF JE IN OP ONZE NIEUWSBRIEF

7

8 ECOBOUWERS

binnenkijken

een huis

BEZOEK HET HUIS VAN ELLEN EN STEVEN TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR

is als eenwandeling

8 ECOBOUWERS

Ellen Colle en Steven Notteboom verbouwden hun Gentse rijhuis zo ecologisch en energiezuinig mogelijk. Maar wel met een fikse dosis gezond verstand. En met kleuren van Peter Saville.

DUURZAME RENOVATIE VAN EEN RIJWONING IN DE STAD

is als eenwandeling

9

10 ECOBOUWERS

en passiefhuis met

twee benzinevreters

in de garage: volstrekt

belachelijk vind ik dat.

Waarom bouw je dan energiezui-

nig? Steven Notteboom, hoofd

van het meet- en tekenbureau bij

de Oost-Vlaamse Patrimonium-

dienst, is opvallend nuchter als

hij over energetisch verantwoord

bouwen praat. Zijn verbouwde

gezinswoning in Gent is daar een

schoolvoorbeeld van. Duurzaam

wonen stopt niet bij isolatie en

ventilatie, zegt hij. Zo wonen we

pal in de stad, vlakbij het station

Gent-Sint-Pieters. Ook dt is een

doordachte keuze. Ik verplaats

me bijna altijd per fiets en Ellen

gaat met de trein naar het werk.

De aannemers die in ons huis

werkten, kwamen bijna allemaal

uit de buurt. Dan staan ze geen

uur in de file voor ze op de werf

zijn. Ook zo kan je je ecologische

voetafdruk terugdringen.

nog een hele reeks gelijkaardige

rijwoningen. Twaalf jaar geleden

kochten wij het op onze beurt

over. Maar wel met het idee om

het ooit te renoveren tot een com-

fortabele gezinswoning. Eerst

wilden ze de ingreep light houden.

Met een klassieke aanbouw,

wat extra isolatie en meer open

ruimtes. Maar om genoeg licht en

E

LICHT EN RUIMTESteven woont er samen met zijn

vrouw Ellen, een informaticus, en

hun twee dochters: Eline (7) en

Alice (9). Dit is het huis van mijn

grootouders, gebouwd in 1948,

vertelt Ellen. Mijn vader is hier in

de voorkamer geboren. Toen mijn

grootmoeder stierf, kocht mijn

vader het pand. In de straat staan

We wilden geen ordinaire lichtstraat in onze keuken. Het licht valt daar binnen langs twee schuine dakramen n aan de noordkant en n op het zuiden maar evengoed langs de badkamervide en de glasgevel.

Houtskeletbouw gaat razendsnel. De holtes tussen de draagbalken vulden we met cellulose vlokkenen wol, voor ons de beste ecologische keuze qua isolatie

11

ken zijn getimmerd als meubel.

Ideaal, want ze liggen op dezelfde

hoogte als de tuin. En ze hebben

bergruimte onder de zitting. In

datzelfde bleke berkenmultiplex

zijn ook enkele wandkasten en

keukenelementen uitgevoerd. Ze

geven een warme touch aan onze

benedenruimte.

DE GEUR VAN ZAAGSELSteven tekende het ontwerp voor

het huis zelf. Voor de technische

issues klopten ze aan bij BAST:

een Gents bureau gespecialiseerd

in ecologisch n esthetisch bou-

wen. Steven en zijn vrouw deden

ook zelf goed hun huiswerk. Toen

ze beslisten om hun rijwoning

grondig te renoveren, startten

ze een intensieve zoektocht.

Naar verantwoorde materialen,

naar ecologische oplossingen,

naar interessante ruimtelijke

oplossingen. We kozen meteen

voor houtskeletbouw. Vanaf dag

binnenkijken

De wandkasten en de zithoek zijn uitgevoerd in bleke berkenmultiplex. Ze geven een warme touch aan de benedenruimte.

n was dat een evidentie. Ik hou

niet zo van kille baksteenarchi-

tectuur, zegt Steven, die een

tijdlang als interieurarchitect

werkte. Houtskeletbouw gaat

razendsnel. Tijdens de ruwbouw

rook het huis lekker naar hout,

vult zijn vrouw aan. De holtes

tussen de draagbalken vulden we

met cellulosevlokken en wol, voor

ons de beste ecologische keuze

qua isolatie.

COMPROMISSEN SLUITENCentraal in de woning staat er

een ruwe betonnen muur die

maar liefst drie verdiepingen

hoog doorloopt. Beton is na-

tuurlijk thermisch inert, maar

contrasteert vooral ook mooi met

de gladde PU-gietvloer.

Dat naadloze materiaal ver-

groot de ruimte optisch enorm.

Bovendien is het kinderproof.

En lekker warm aan de voeten,

dankzij de vloerverwarming,

aldus Steven. Achteraf bekeken

was het misschien niet de meest

ecologische vloeroptie. Ik heb

lang gezocht naar een milieu-

vriendelijkere variant voor een

gietvloer, maar ik vond geen

goed alternatief. Vaak stootten

we op tegenstrijdige informatie.

En sommige aannemers kennen

hun materialen niet perfect.

Houtskeletbouw gaat razendsnel. De holtes tussen de draagbalken vulden we met cellulose vlokkenen wol, voor ons de beste ecologische keuze qua isolatie

ruimte te creren, moest het in-

grijpender. Veel ingrijpender zelfs:

alleen de typische gevel bleef nog

staan, om het straatbeeld niet te

veel te veranderen. Het huis vol-

ledig afbreken gaf ons meer vrij-

heid. Zo konden we een woning

bouwen die voldeed aan onze

eisen, zowel op architecturaal als

energetisch vlak.

ZITPUT OP TUINNIVEAUAchter de gespaarde faade is van

de traditionele indeling in kleine

kamertjes niets meer te merken.

Licht stroomt dwars doorheen

het huis, zowel horizontaal als

verticaal. We wilden geen ordi-

naire lichtstraat in onze keuken.

Het licht valt daar binnen langs

twee schuine dakramen n

aan de noordkant en n op het

zuiden maar evengoed langs de

badkamervide en de glasgevel.

De belichting beneden verandert

daardoor continu. Aan de ach-

terkant, bij de tuin, hebben we

op het gelijkvloers een volledige

glaswand. Onze zithoek is opge-

vat als een zitput. Een perfecte

oplossing als je het ruimtegevoel

in huis wil vergroten. Visueel is

onze zitruimte namelijk geen

obstakel meer: vanuit de keuken

kijk je zo rechtstreeks de tuin in.

Een sofa hebben we ook niet no-

dig in de zithoek. De vensterban-

12 ECOBOUWERS

Met De Duurzame Wijk wordt een opvallend pioniers-project gelanceerd: een wijk die volledig vanuit eenduurzame invalshoek wordt aangepakt, en dit zowel opecologisch, economisch als sociaal vlak.

Concreet: ecologische materialen en oplossingen, energie-zuinig wonen, betaalbaarheid en een goed nabuurschap vormen een harmonieus geheel. En dit gesteund op een toekomstgerichte visie n met respect voor de Belgische bouwtraditie.

www.deduurzamewijk.be

Een project van Wienerberger in samen-werking met Eribo // Fris in het Landschap Wielfaert Architecten // 3E

Een opvallendpioniersproject zet de standaard voor duurzaam wonen.

Low-impactmaterialen

Energiezuinigbouwen

ENERGYENERENERE GYGYENERENERNERGYGYG

Duurzaamleefcomfort

Doordachteinplanting

Duurzamemobiliteit

Aandachtvoor biodiversiteit

Verantwoord omgaan met water

Kostenoptimaliseren

De Duurzame Wijk isgebaseerd op 8 pijlers:

DDW AD 210X285 Ecobouwers NL.indd 1 11/08/14 16:13

13

binnenkijken

Dat is jammer. Met de juiste

info hadden we misschien ande-

re keuzes gemaakt. Bijvoorbeeld

de vloeropbouw met kunststof-

schuim-isolatie was niet mijn

favoriet. Maar ik zag geen andere

mogelijkheid. Zo ecologisch

en energieneutraal mogelijk

bouwen was ons streefdoel.

Maar in de praktijk moesten we

compromissen sluiten. In onze

regenwaterput kan bijvoorbeeld

maar 3.000 liter. Een warmte-

pomp was in theorie misschien

wel mogelijk geweest in de tuin,

maar technisch was het lastig

om die te installeren. Dus lieten

we dat idee maar varen. Ook de

fotovoltasche zonnecellen op

ons dak hebben we uiteindelijk

niet geplaatst. Daarvoor is ons

dak te klein en het huis niet per-

fect georinteerd. Er liggen wel

kabels klaar, in afwachting van

fotovoltasche cellen met een

hoger rendement.

LOPEN OP GLASEen enorme eyecatcher in het

huis is de glazen vide, die tot aan

de zolderverdieping loopt. Langs

de betonnen wand kijk je zo tot in

de nok van het huis. Over het glas

zelf kan je wandelen. En dat zorgt

voor bijzondere perspectieven in

huis. Als de kinderen boven in

hun zolderkamer aan het spelen

zijn op het glas, zie je hun scha-

duwen tot beneden. Zij kunnen

van boven zien wie er langs onze

voordeur naar binnen komt,

zegt Ellen. Opvallend in de zol-

derkamer is het tussenplafondje,

getimmerd van houten balkjes.

Die zijn allemaal in verschillende

retrokleuren geschilderd, met eco-

logische verf van Tintelijn. Dankzij

het loopglas is dat zelfs zichtbaar

van op het gelijkvloers. Inspiratie

haalden we bij de kleuren die

ontwerper Peter Saville gebruikte

Ecologisch wonen stopt

niet bij isolatie en ventilatie. We wonen pal

in de stad, vlakbij

het station. Ook dt is een

eco-beslissing.

14 ECOBOUWERS

slaapkamer van Ellen en Steven.

Die is opvallend klein. Wie wil er

nu een grote slaapkamer? Dat is

toch nergens voor nodig?, vindt

Steven. Dankzij de schuifdeur

kunnen we wel daglicht binnen-

laten. Maar indien nodig, is het

hier pikdonker. En toch heb je

nooit het benepen gevoel dat je

zal stikken in deze kleine ruimte.

We hebben een performant ven-

tilatiesysteem, dat de kamer per-

fect verlucht. Je krijgt permanent

verse aanvoer. Alsof je onder de

blote hemel zou slapen.

MB218.WEEBLY.COM

binnenkijken

zie je dat wel vaker. Die lamellen

houden het zonlicht tegen, maar

ze zorgen ook voor privacy. Op

de eerste verdieping zit namelijk

onze badkamer aan de achter-

kant. We douchen dus in het dag-

licht. En we poetsen onze tanden

met zicht op de tuin. Dt is pas

zalig. Leuk is dat de knalblauwe

gietvloer in de badkamer ook

doorloopt in de douchecel zelf.

Het zijn zulke geestige details,

die het huis karakter geven. Aan

de badkamer paalt een lichtput,

wijst Steven aan. Vanuit de

douche en van aan de wastafel

kunnen we met mensen in de

leefruimte communiceren. Ide-

aal als de shampoo op is. Of als je

je handdoek vergeten bent.

GESLOTEN CELPal naast de open badkamer ligt

dan weer een gesloten cel: de

BEZOEK HET HUIS VAN ELLEN EN STEVEN TIJDENS ECOBOUWERS OPENDEUR

OP 07 NOVEMBER

OM 10U. SCHRIJF JE IN

VOOR EEN BEZOEK VIA

WWW.ECOBOUWERS.BE

CODE: 0V9000/23

Het huis volledig afbreken gaf ons meer vrijheid. Zo konden we een woning bouwen die voldeed aan onze eisen, zowel op architecturaal als energetisch vlak

op zijn platenhoezen voor New

Order. De kinderen mochten

elk een van die kleuren kiezen

voor hun gordijnen. De oudste

koos geel, de jongste blauw. Een

Ikea-combinatie dus.

HANDDOEK VERGETENEen huis moet als een wande-

ling zijn. Met de nodige doorkijk-

jes en spannende perspectieven,

vindt Steven. Daarin is hij in

zijn woning goed geslaagd. Als

we samen doorheen de lager

gelegen zitput naar de tuin

wandelen, valt meteen op hoe

verrassend de achtergevel is. Op

het gelijkvloers is de glazen ach-

tergevel relatief klassiek, maar

op de eerste verdieping instal-

leerden Steven en Ellen metalen

lamellen als zonnewering. Ze

gaan mechanisch open en dicht,

zegt Ellen. In zuiderse landen

ECOLOGISCH BOUWENHERNIEUWBARE ENERGIENHOUTBOUWGEZOND WONEN

HOUT EN GROEN WONEN 2015

ANTWERPEN DE WAAGNATIENABIJ HET MAS

D GROOTSTE BEURS IN VLAANDEREN OVER:

GRATIS TOEGANG

za. 24 & zo. 25 oktober10 - 18u

EcobouwErs opEndEurwEEkEnds voor bezoekers van de

www.HOUTENGROENWONEN.be

11HOUT EN GROEN WONEN

EDITIE

e12

15

ECOLOGISCH BOUWENHERNIEUWBARE ENERGIENHOUTBOUWGEZOND WONEN

HOUT EN GROEN WONEN 2015

ANTWERPEN DE WAAGNATIENABIJ HET MAS

D GROOTSTE BEURS IN VLAANDEREN OVER:

GRATIS TOEGANG

za. 24 & zo. 25 oktober10 - 18u

EcobouwErs opEndEurwEEkEnds voor bezoekers van de

www.HOUTENGROENWONEN.be

11HOUT EN GROEN WONEN

EDITIE

e12

Uw partner voor energiezuinige houtbouw en renovatie met bio-ecologische materialen

Steico houten I-liggers en LVL

Massief en gelamelleerd constructiehout

Steico isolatieplaten en houtwolisolatie

Gevelbekleding Plato vuren, Thermodur ayous en frak

Parket en meubelpanelen

Pro clima luchtdichtingsmaterialenBouwen

doe je natuurlijk!

Beekstraat 329600 Ronse+32(0)55 23 51 40

Wiedauwkaai 879000 Gent+32(0)9 216 46 40

info@eurabo.bewww.eurabo.beTwitter: @eurabo

Wij kiezen voor verantwoord bosbeheer. U ook?

16 ECOBOUWERS

trends

ECOBOUWERS VERBRUIKEN MINDER

17

Ecobouwers betalen 60% minder aan elektriciteit en maar liefst 80% minder aan verwarming dan het gemiddelde Vlaamse gezin, goed voor een totale besparing van 75%. Tijdens Ecobouwers Opendeur vertellen ze zelf hoe ze dit klaarspelen.

BOUW COMPACT

Energiezuinig bouwen is compact

en ruimte-efficint bouwen. Als

Belgen durven we dat wel eens te

vergeten. Maar hebben wij echt

twee badkamers, extra logeer-

ruimte en een aparte tv-hoek

nodig? Compact bouwen is ook

aantrekkelijk voor je portemonee:

makkelijker te isoleren, goedko-

per qua materialen n goedkoper

te verwarmen. Zo blijft er meer

budget over voor andere leuke

dingen, zoals reizen, hobbys of

deinrichting van je interieur.

ISOLEER GRONDIG

Voorzie je woning van een goede

dikke jas. Met een degelijke

isolatie van het dak en de buiten-

muren bespaar je meer dan de

helft op je verwarmingskosten.

Ook ramen kunnen voor ener-

gieverlies zorgen: ze laten meer

warmte door dan gesoleerde

muren. Hoogrendementsglas

houdt tot 80% meer warmte bin-

nen dan enkel glas. En onthoud:

over- isoleren bestaat niet!

PROFITEER VAN DE ZON

Met een goed doordachte orin-

tatie geniet je van gratis licht en

warmte van de zon. Een woning

met veel ramen op het zuiden

vangt in de winter veel gratis

zonne-energie. Leefruimten zijn

daarom best georinteerd op het

zuiden, berging, bad- en slaap-

kamers bevinden zich dan weer

het best aan de noordkant. Een

zonneboiler is bovendien een

milieuvriendelijk alternatief voor

de opwekking van warm water.

PV-panelen kunnen dan weer

zorgen voor gratis elektriciteit.

1

2

3

18 ECOBOUWERS

trendstrends

HOU HET KOEL (ZONDER AIRCO)

De gratis zonnewinsten van een

goed gesoleerde en georinteer-

de woning kunnen ervoor zorgen

dat de temperatuur in de zomer

hoog kan oplopen. Dan is scha-

duw en koeling nodig. Schaduw

kan je creren met dakoverste-

ken, door bomen en (bladver-

liezende) groenaanplanting of

door efficinte buitenzonnewe-

ring. Goede ventilatiesystemen

dragen ook bij tot een koeler

klimaat in huis.

VENTILEER GEZOND

Goed ventileren is niet alleen

belangrijk voor een gezond

klimaat in huis. Het verbetert

ook de werking van verbran-

dingstoestellen en het vermijdt

condensatieproblemen en

schimmelvorming op de muren.

Een ventilatiesysteem brengt

verse lucht in de woning en

voert vochtige, vervuilde lucht

uit de natte ruimtes af, zonder

dat dit met grote energie-

verliezen gepaard gaat.

VERWARM VERSTANDIG

Verwarming is de belangrijkste

energiepost in huis, goed voor 50

tot 75% van het energieverbruik.

Verliezen beperk je in de eerste

plaats door goed te isoleren,

maar ook kiezen voor de juiste

energiebron helpt je besparen.

Een warmtepomp of een zuinig

verwarmingstoestel op aardgas

of houtpellets, dat afgestemd is

op je noden, verbruikt minder

en is daarnaast ook vriendelijker

voor het milieu.

VERBRUIK BEWUST

Door bewust om te springen met

elektriciteit, bespaar je algauw

20% op je energierekening. Het

Europese energielabel maakt het

kiezen van een nieuw toestel

eenvoudig. De ecoGator-app (zie

ook p. 6) wijst je de weg naar de

meest energiezuinige optie. Een

belangrijk deel van je verbruik

gaat op aan verlichting. Kies voor

leds, TL-lampen of spaarlampen

en schakel de lichten uit wanneer

ze niet hoeven te branden.

WAT IS BIJNA-ENERGIE-NEUTRAAL BOUWEN?Bijna-Energieneutraal wil zeggen dat een woning nauwelijks energie mag verbruiken. De weinige energie die nodig is, wordt gehaald uit hernieuwbare

bronnen. In 2021 wordt de BEN-norm verplicht voor nieuwbouwwoningen in alle Europese lidstaten. Zo wil Europa haar energieverbruik terugdringen en de CO2-uitstoot van gebouwen drastisch te-rugdringen. Toch is BEN-bouwen vandaag al de slimste keuze. De extra investeringen in energiebesparende maatregelen en groene energie betalen zichzelf immers terug door een lagere energiefactuur. Het loont dus om je tijd vooruit te zijn.

ALLES BEGINT MET EEN PLANElke provincie heeft een steunpunt dat je bijstaat met duurzaam bouwadvies. Specialisten leggen er je (ver)bouwproject onder de loep en bekijken waar het beter kan. Ook zonder concrete plannen ben je welkom. Hoe vroeger je in het bouw- of ver-bouwproces kiest voor duurzame oplossingen, hoe beter het eindresultaat. En uiteraard kun je met je vraag ook altijd op het Ecobouwers Forum terecht.WWW.ECOBOUWERS.BE/DUURZAAM-BOUWADVIES

4 6

5 7

75%

GEMIDDELDE elektriciteits-factuur

KLASSIEKE BOUWER 700 EURO/JAAR

ECOBOUWER < 250 EURO/JAAR

= 60% lager

GEMIDDELDE verwarmings-kost

KLASSIEKE BOUWER 1.465 EURO/JAAR

ECOBOUWER< 250 EURO/JAAR

= 80% lager

TOTALE BESPARING

19

HOUTKACHELSMET MEER COMFORTONTSTEKING MET EEN

DRUK OP DE KNOPHet houtfornuis - la cuisinire bois - The kitchen stove

Invoerder: Stroomop bvba, Kattestraat 81, 8520 Kuurne | info@stroomop.be, 056/72 36 30, stroomop.be

Op zoek naar inspirerende woningen? Wil je de geheimen van een

energiezuinige woning doorgronden?

Kijk dan eens op Habitos.be.

De website biedt een schat aan waardevolle inspiratie & informatie.

alles over wonen

20 ECOBOUWERS

Tegen 2050 moet elke woning in Vlaanderen beant-woorden aan de Bijna-Energieneutrale standaard: dat is de doelstelling van het Renovatiepact, een ambitieus plan van energieminister Annemie Turtelboom om het verouderde woningbestand in onze regio aan te pakken. Sara Van Dyck, beleidsmedewerker Energie en Klimaat bij Bond Beter Leefmilieu, zat mee rond de tafel.

interview

Door de steeds strengere Europese bouwnormen moet alle nieuwbouw vanaf 2020 Bijna-Ener-gieneutraal zijn. Nieuwe wonin-

gen zullen vanaf dan ongeveer

evenveel energie opwekken als

ze verbruiken. Dat is uiteraard

een goede zaak voor het klimaat.

Maar wat met de bestaande hui-

zen in onze regio, die dateren uit

een tijd toen er nog geen vuiltje

aan de lucht was? We zitten in

Vlaanderen met een verouderd

woningpatrimonium, zegt An-

nemie Turtelboom. Maar liefst

57% van de gezinswoningen

werd gebouwd voor de grote olie-

Als je

grondigrenoveert,doe het dan meteen

gewijs te werken. De hervorming

van de energiepremies past in

dat plaatje. Als een premie te

lang op hetzelfde niveau blijft,

schuiven mensen de renovatie

van hun woning voor zich uit.

Door de premies systematisch

af te bouwen, geven we een

belangrijk signaal om nu in actie

te schieten. Tegelijk beseffen we

heel goed dat een totaalrenovatie

een dure onderneming is. We wil-

len mensen de kans bieden om

een duurzame renovatie in fases

te plannen. Daarom ook zetten

we hard in op energie advies. Wie

een energieaudit van zijn huis

wil laten uitvoeren, kan daarvoor

een beroep doen op de energie-

lening. Daarnaast overleggen

we ook met de banksector. Wie

investeert in energie-efficintie,

moet meer kunnen lenen. Door

de lagere energiefactuur moet

het nadien ook lukken om meer

terug te betalen.

Sara Van Dyck We kijken graag

naar het voorbeeld van de Duitse

deelstaat Baden-Wrttemberg.

Daar krijgt elke woning een

score van A tot E op basis van

crisissen van de jaren zeventig.

Energie-efficintie was toen nog

geen bekommernis. Veel van die

huizen zijn energetisch dan ook

niet in orde. Met het renovatie-

pact willen we daar graag iets

aan doen. Tegen 2050 moet de

Bijna-Energieneutrale norm voor

elke woning gelden. De voorbije

maanden brachten we meer dan

dertig spelers uit de bouw- en

energiesector samen om een

concreet actieplan uit te werken.

We willen de mensen in de eer-

ste plaats wijzen op het belang

van duurzame renovaties. Niet

alleen voor het klimaat, maar

ook voor hun portemonnee.

Een duurzame renovatie kost geld, maar brengt op termijn ook op?

Annemie Turtelboom Precies!

Wie duurzaam renoveert,

bespaart op termijn een aanzien-

lijke duit op zn energiefactuur.

Bovendien is zon woning bij een

eventuele verkoop meer waard.

En ten slotte komt het ook de

woonkwaliteit ten goede. In een

goed gesoleerde woning is het

veel aangenamer wonen.

Sara Van Dyck Dat is precies

wat we met Ecobouwers Open-

deur willen aantonen. Daar hoor

je de ervaringen van mensen die

duurzaam hebben gerenoveerd

uit eerste hand. Uit een recente

enqute blijkt dat Ecobouwers

tot 75% op hun energiefactuur

kunnen besparen: 80% op ver-

warming en 60% op elektriciteit.

Een dergelijke besparing bereik

je niet alleen met extra dakisola-

tie. Als je renoveert, doe het dan

meteen grondig.

Gaat u duurzame totaalrenovaties verplichten?

Annemie Turtelboom We vinden

het vooral belangrijk om staps-

21

WIE EEN HUIS KOOPT OM TE RENOVEREN, BEKIJKT DIT BEST IN EEN GLOBAAL PLAN. JE KOOPT TOCH OOK GEEN DIKKE WINTERJAS MET EEN KAPOTTE RITS?

woningpas, gekoppeld aan een

advies op maat. Zo weet je bij de

aankoop van een woning me-

teen hoeveel je bovenop de aan-

koopprijs moet investeren om

het energiepeil op te krikken. We

willen komen tot n werkbaar

document, dat een hoop andere

papieren vervangt en dus ook

de administratieve rompslomp

beperkt houdt.

Maakt zon woningpas de drempel om een woning te verwerven niet hoger?

Annemie Turtelboom Integen-

deel: als koper weet je perfect

waar je aan toe bent, waardoor

je ook in een andere onderhan-

delingspositie staat. Met het reno-

vatiepact willen we inspelen op

de natuurlijke sleutelmomenten

van een woning. Wie een huis

koopt om te renoveren, of zijn

badkamer of keuken wil vernieu-

wen, verpakt dit best in een

globaal plan waarbij de hele

woning wordt bekeken. Zo

kan je de meerkost voor

duurzame renovatie

meteen ook afwe-

gen ten opzichte

van andere

uitgaven.

RENOVATIEPACT MAAKT WERK VAN DUURZAME VERBOUWINGEN

een energieaudit. Dat rapport

geeft meteen ook aan welke

ingrepen noodzakelijk zijn om

een klasse hoger te geraken.

Het is de bedoeling dat iedereen

op termijn in klasse A belandt,

zij het stapsgewijs. Door een

totaalrenovatie structureel aan

te pakken, gespreid over enkele

jaren, vermijd je onnodige kos-

ten waar je achteraf misschien

spijt van krijgt. Het heeft geen

zin om vandaag te investeren in

superisolerend glas, als je weet

dat drievoudige beglazing op

termijn de norm wordt.

Er bestaat vandaag toch zoiets als een energieprestatiecertificaat voor huizen die te koop worden aangeboden?

Annemie Turtelboom Het ener-

gieprestatiecertificaat is wat ons

betreft voor verbetering vatbaar.

Wij zijn huis laat doorlichten,

krijgt een cijfer, maar dat zegt

niet wat je kan doen om de

woning energiezuiniger te

maken. We overwegen

om het energiepresta-

tiecertificaat te laten

evolueren naar een

22 ECOBOUWERS

Waarom maakt het renovatiepact een onderscheid tussen ingrepen aan de gebouwenschil enerzijds, en hernieuwbare energie anderzijds?

Sara Van Dyck Bij een duurza-

me renovatie is het in de eerste

plaats van belang om de ener-

giebehoefte zo laag mogelijk te

krijgen, door te kiezen voor goe-

de isolatie van daken, muren en

vloeren, drievoudige beglazing,

een doordachte plaatsing van de

ramen Pas dan ga je bekijken

hoe je de resterende energiebe-

hoefte invult. Het heeft geen zin

om je dak vol zonnepanelen te

leggen, als je dak niet gesoleerd

is. De gebouwenschil is ook heel

fundamenteel: die pak je maar

n keer om de zoveel jaar aan.

Terwijl de technieken voor ver-

warming en energievoorziening

sneller evolueren. Je moet er dus

voor zorgen dat het jasje van

je huis helemaal goed zit. Daar

kan je vervolgens technieken op

aanhaken.

Annemie Turtelboom Het

concept van de gebouwenschil

is door de jaren heen fel ver-

anderd. Vroeger wou iedereen

een garage in zijn huis. Terwijl

je die vandaag beter los van

de gebouwenschil bekijkt. Een

garage of fietsenberging wordt

niet verwarmd, dus die hoef je

niet extra te isoleren. Door de

gebouwenschil te beperken tot

de ruimtes waar je leeft, hou je

de renovatie betaalbaar.

Het vergt dus ook wat creativiteit om de manier waarop we wonen te herbekijken?

Sara Van Dyck Onze huizen

gaan op termijn evolueren naar

kleine productie-eenheden van

energie. Je gaat dus niet alleen

energie verbruiken, maar ook

produceren. Vandaar ook dat

energie-opslag steeds belangrij-

ker wordt. Er wordt vandaag al

gexperimenteerd met batterijen

van elektrische wagens, die als

extra opslag dienen om de piek-

momenten op te vangen.

Annemie Turtelboom Je kan

mobiliteit niet loskoppelen van

het duurzaamheidsverhaal. Een

auto wordt een batterij op wie-

len, waarmee je toevallig ook kan

rijden. Volgens een studie van de

KU Leuven kunnen we een kern-

centrale uitsparen als we 25%

van alle autos door elektrische

wagens zouden vervangen.

Sara Van Dyck Het kan ui-

teraard niet de bedoeling zijn

om alle autos door elektrische

exemplaren te vervangen. We

interview

moeten daarnaast ook blijven

streven naar minder autogebruik.

Maar het is wel interessant om

mobiliteit en woonbeleid te

beschouwen als n gentegreerd

geheel.

Wat is de rol van de bouwsector in dit verhaal?

Annemie Turtelboom Voor

de bouwsector die de crisis

slecht heeft verteerd kan het

renovatiepact een boost bete-

kenen. In die zin is het ook een

economisch verhaal. Volgens een

studie van het Planbureau zou de

keuze voor hernieuwbare energie

80.000 jobs opleveren. Dat bete-

kent dus winst op alle vlakken.

Niet alleen voor de mensen en

het klimaat, maar ook voor de

economie en de tewerkstelling.

Sara Van Dyck In Duitsland

hebben ze becijferd dat elke

euro die de overheid aan het

stimuleren van energiebesparing

spendeert, vijf euro opbrengt

voor de Duitse staatskas.

Om de klimaatdoelstellingen te halen, moet de CO2-uitstoot van de gebouwen tegen 2050 met 90% naar beneden. Zal het renovatiepact volstaan om die doelstelling te halen?

Annemie Turtelboom Het is

voortdurend balanceren tussen

verschillende belangen. Tussen

wat wenselijk en wat haalbaar

is. Wat nu op tafel ligt, is een

consensusvoorstel dat een breed

draagvlak creert voor energie-

zuinige huizen. Het is de eerste

keer dat alle betrokken partijen

in Vlaanderen het daarover eens

zijn: dat is op zich heel waarde-

vol. In die zin is het inderdaad

een belangrijke stap om de

klimaatdoelstellingen te helpen

realiseren.

Door een totaalrenovatie structureel aan

te pakken, gespreid over enkele jaren,

vermijd je onnodige kosten waar je

achteraf misschien spijt van krijgt

23

U vindt ons aanbod en meer info over de Energiepremies, de EPB, Voorbeeld-gebouwen, het PLAGE-project voor energiebeheer, groene energie opwww.leefmilieu.brussels/bouwprofessionals

Bent u ontwerper, bouwheer, beheerder, aannemer ?Leefmilieu Brussel biedt utools en diensten aan vooral uw duurzame bouw- ofrenovatieprojecten inhet Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

OPLEIDINGEN EN SEMINARIES

Deze vormingen, gegeven door specialisten, bieden u de theoretische basis, technische informatie,de huidige wetgeving, maar ook illustraties uit de praktijk en terreinbezoeken. www.leefmilieu.brussels/bouwprofessionals

FACILITATOR

Deze onafhankelijke experten beantwoorden gratis uw vragen en bieden gepersonaliseerd advies, bij elke stapvan uw project, soms zelfs ter plaatse. www.leefmilieu.brussels/bouwprofessionals

GIDS DUURZAME GEBOUWEN De online gids helpt u om uw duurzame projecten te ontwerpen en uit te voeren. Via enkele clicks krijgt u toegang tot een schat aan technische aanbevelingen, opgesteld door een multidisciplinair team. www.leefmilieu.brussels/gidsduurzamegebouwen

PORTAAL DUURZAAM BOUWEN Op initiatief van Leefmilieu Brussel en de Waalse overheidsdienst en in partnerschap met het WTCB en de Confederatie Bouw centraliseert het portaal alle informatieover duurzaam bouwen. www.portaalduurzaambouwen.be

OM STERKTE STAAN OPDE MARKTVAN MORGEN

Architectenbureau Cepezed - Foto : Yvan Glavie

BE_BD_RealEstate_A4_NL_v2.indd 1 21/04/15 18:38

24 ECOBOUWERS

Hij weet weinig van de griep, maar van isolatie en zuinig verwarmen des te meer. Kurt Vanvelk gaat als huisdokter op bezoek bij mensen met verbouwplannen en maakt hen wegwijs in duurzaam bouwen. Als ik wegga, hebben de mensen misschien wel barstende hoofdpijn, geeft hij lachend toe. Gelukkig krijgen ze er ook een hoop advies voor een zuiniger en gezonder huis bovenop.

V

Beldehuisdokter!

huisdokter

andaag gaat Kurt

op bezoek bij Stijn,

Katrien en de kleine

Gus. We kochten dit

huis vier jaar geleden, vertelt

Stijn. De bovenverdieping werd

helemaal vernieuwd, maar toen

kwam Gus en bleef alles een beet-

zien we door de bomen het bos

niet meer. Tijd voor de huisdok-

ter om een eerlijke diagnose n

een remedie voor te stellen.

NOTITIEBLAADJEDe huisdokter neemt de leiding:

Ik begin het liefst boven, dat

geeft me een goed idee over

destructuur van het huis. Stijn

deed hier zowat alles zelf en

krijgt een spervuur aan vragen

van de dokter. Hoe is je dak

gesoleerd? Met welke materia-

len? Hoeveel centimeter? Hoe is

deopbouw? Stijn blijkt het best

goed gedaan te hebben, alleen

het dampscherm is niet helemaal

zoals het hoort. De huisdokter is

mild, maar legt hem toch haarfijn

uit hoe het wel moet. Voor een

volgende keer, grapt hij. Dehuis-

dokter gaat verder met zijn

onder zoek en vraagt de bewoners

intussen de oren van het hoofd.

Hij bekijkt de ramen, gaat op zijn

knien zitten om te kijken of

de voordeur goed afsluit aan de

24 ECOBOUWERS

je liggen. Het koppel is nu klaar

voor de tweede fase van hun

verbouwing, maar daar willen ze

graag wat advies over. Ecologisch

en duurzaam verbouwen vinden

we belangrijk, aldus Katrien. We

verzamelden al info, maar omdat

firmas elkaar soms tegenspreken,

25

dubbel glas, zij het van een jonge

generatie. Intussen zijn we bene-

den beland, waar de huisdokter

informeert naar de vensterbanken.

Een vaak gemaakte fout is dat

binnen- en buitentablet gewoon bij

elkaar aansluiten. Jehuis mag dan

nog zo fantastisch gesoleerd zijn,

daarmee creer je toch een patat

van een koudebrug, en dat voel je.

TOCH EEN KELDEREven later worden de plannen

voor de nieuwe achterbouw bo-

vengehaald. Kurt wijst op mogelij-

ke energieprestatie-eisen, hamert

op het belang van ventilatie en wil

weten hoe ze de zonwering gaan

aanpakken. Daarover had het

koppel nog niet echt nagedacht,

zo blijkt. Ook de ventilatie leek

hen niet zo belangrijk. Kurt vertelt

waarom het wel moet, en geeft

uitleg over de mogelijke syste-

men. Veel info, en veel nieuwe

vragen voor de verbouwers. Het

idee van een kelder iets wat

Stijn en Katrien overboord hadden

gegooid wegens te duur komt

zelfs terug op tafel. Ik begin toch

weer zin te krijgen om die kelder

zelf aan te pakken, lacht Stijn als

hij de huisdokter bezig hoort.

ISOLATIESCHILHet huisbezoek brengt ons naar

buiten, waar de gevel onder de

loep wordt genomen. Als Stijn laat

merken dat hij goed op de hoogte

is van wat belangrijk is bij isolatie,

is de huisdokter duidelijk in zijn

nopjes. De gevel isoleren aan de

buitenkant? Dat hoor ik graag!

Kurt knikt goedkeurend als hij

ziet dat Stijn het dak zo heeft

gesoleerd dat het straks goed zal

aansluiten op de muurisolatie.

Dehuisdokter legt tot in de punt-

jes uit hoe je zorgt voor een onon-

derbroken isolatieschil. Het komt

erop neer dat je bij een doorsnede

van je huis waar ook de isolatie

met je potlood helemaal rondom

moet kunnen volgen, zonder dat

potlood op te tillen. De huisdokter

windt er overigens geen doekjes

om: Je zal ook de kopse kanten

van de gevelstenen rondom de

ramen moeten isoleren. Dat wordt

slijpwerk! Niet alleen rondom

de ramen, ook ter hoogte van de

vloerplaat zou de isolatie moeten

doorlopen. Dat kan bijvoorbeeld

door de gevel wat dieper te

isoleren en zo de koude een

ommetje te laten maken via de

bodem. Stijn is verrast: Daar had

ik nog niet aan gedacht! Een ding

is zeker: wie het advies van de

huisdokter gewetensvol opvolgt,

mag zeker zijn van een perfect

gesoleerd huis.

PREMIES EN SUBSIDIESHet bezoek duurde langer dan

gepland, maar dat vindt de

huisdokter niet erg. Liever goed

advies geven, dan alles snel

afhaspelen. Katrien vraagt nog

info over mogelijke premies en

subsidies. De dokter haalt er zijn

map bij en overloopt wat voor

hen interessant kan zijn. Hoofd-

pijn houden Stijn en Katrien er

niet aan over. Stof tot nadenken

des te meer. Of ze hun plannen

alsnog zullen wijzigen in functie

van wat ze vandaag leerden?

Dat zit er dik in, besluit Stijn.

Het advies van de huisdokter

is een goede basis. Nu is het aan

ons om te bekijken wat haalbaar

n betaalbaar is.

WIE IS DE HUISDOKTER?Het bezoek van de huisdokter is op af-spraak en wordt gratis aangeboden door DuBo Limburg. Het is bedoeld voor wie op het punt staat grondig te renoveren of te verbouwen. Ook een specifieke vraag kan, bijvoorbeeld over welk verwar-mingssysteem voor jouw project de beste keuze is. De huisdokter komt zon twee uur op bezoek om je woning te screenen en onafhankelijk advies te geven. Ook de andere provincies beschikken over een steunpunt waar je terechtkunt voor duur-zaam bouwadvies. Specialisten leggen er je (ver)bouwproject onder de loep en staan je bij met raad en daad.

WWW.EERSTEHULPBIJ- DUURZAAMBOUWEN.BE

WWW.ECOBOUWERS.BE/DUURZAAM-BOUWADVIES

huisdokter!

onderkant en is kritisch voor de

nietgesoleerde rolluikkasten.

Stijn en Katrien krijgen massas

advies. Zoveel dat Katrien er

toch maar een notitieblaadje bij

neemt. Ik schrijf alles straks nog

even voor je op, hoor, stelt de

huisdokter haar gerust.

DE TRUC MET DE AANSTEKEROf die ramen van de vorige eige-

naar al superisolerend zijn, wil

Stijn graag weten. De huisdokter

haalt een aansteker boven. Dat

kun je zien met deze truc: als je

in de reflectie van het raam vier

vlammetjes ziet waarvan het

tweede een andere kleur heeft,

is het vaak superisolerend.

Deramen blijken te bestaan uit

GRATIS DUURZAAM (VER)BOUWADVIESOP MAAT

26 ECOBOUWERS

VOOR DE TECHNISCHE KANT VAN HET VERHAAL

Dit jaar rijgt Ecobouwers een extra

luik aan zijn programma met Eco-

bouwers PRO. Verschillende voor-

lopers in de bouwwereld stelden

voor ons een speciaal programma

samen. We laten experts aan het

Ook benieuwd hoe een passief-

woning vorm krijgt? Bostoen

biedt je een unieke kijk achter de

schermen in deze passieve meer-

gezinswoning op maat in Nevele.

Bouwtechnisch laat deze woning

heel wat zien, zoals grote glas-

partijen, grote overbruggingen en

een adequaat geplaatste isolatie-

BostoenPASSIEVE MEER-GEZINSWONING

TE BEZOEKEN OP 14/11 OM 10, 15/11 OM 14U

Flidais nieuwe kantoorruimte

in opbouw is een ware expositie-

ruimte. Al de nieuwste inzichten

binnen het bio-ecologische

bouwen worden hier toegepast.

De ecologische voetafdruk van

FlidaisMET DE KRACHT VAN DE ZON

TE BEZOEKEN OP 7/11, 8/11, 11/11, 14/11, 15/11 TELKENS OM 14U

schil. Nu staat de woning nog in

ruwbouw, maar nadien zullen een

warmtepomp met diepteboring,

vloerverwarming en PV-panelen

de energiekost tot een minimum

beperken. Een specialist in ener-

giezuinig bouwen staat je te woord

en antwoordt op al je vragen over

op maat en betaalbaar bouwen.

deze kantoorruimte is dan ook

bijzonder klein. Kers op de

taart is een zonneboiler van

37.000liter die zal instaan voor

de verwarming van het gebouw.

Eenunicum in Belgi!

ECOBOUWERS PRO IS VOOR

IEDEREEN TOEGANKELIJK,

MAAR DE PLAATSEN ZIJN

BEPERKT. INSCHRIJVEN

EN MEER INFO OVER

DE PROJECTEN VIA

WWW.ECOBOUWERS.BE.

IN SAMENWERKING MET ONZE PARTNERS

woord op interessante werven

of nemen je mee naar treffende

voorbeeldgebouwen. Bezoekers

met een dieperliggende interesse

in duurzaam bouwen, komen

zeker aan hun trekken.

WAT MAG JE VERWACHTEN? Op elke werf staan experten

in energiezuinig bouwen je te

woord. Ze tonen wat het pro-

ject zo bijzonder, betaalbaar,

innovatief of inspirerend

maakt. Welke technieken ze

gebruikt hebben en vanuit

welke filosofie. Voor een

professionele kijk op en

technische expertise over

duurzaam en energiezuinig

(ver)bouwen in de praktijk.

ECOBOUWERS

PRO

pro

WEST-VLAANDEREN34

OOST-VLAANDEREN52

ANTWERPEN36

LIMBURG15

VLAAMS-BRABANT28

BRUSSEL40

BEZOEK GRATIS MEER DAN 150 DUURZAME HUIZEN

SCHRIJF JE IN VANAF 3 OKTOBER VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

BEZOEK OOKMEER DAN 70

WONINGEN IN WALLONI EN

BRUSSEL TIJDENS PORTES OUVERTES

ECOBTISSEURS SCHRIJF JE IN OP

WWW.ECOBATISSEURS.BE

07 | 0811 | 14 | 15 NOVEMBER

28 ECOBOUWERS

OOST-VLAANDEREN

Vakantie in Villa Sanseveria

Een jaar geleden was dit een oude woning,

die qua energiewaarden zeer slecht

scoorde. Nu is het een Bijna-Energieneutrale

vakantiewoning met een verwarmingskost van

0 euro. Villa Sanseveria werd volledig ingepakt

met 36 cm dakisolatie, nieuwe gevelstenen met

18 cm minerale wol in de spouw, nieuw buiten-

schrijnwerk met drievoudig glas en vloerisola-

tie. Door ventilatie met warmterecuperatie, een

geothermische warmtepomp en fotovoltasche

zonnepanelen gaat de woning prat op een

extreem lage verwarmingsfactuur (0 euro) met

een extreem hoog vakantiecomfort. Het thema

duurzaamheid werd ook doorgetrokken naar

het interieur: de woning is hoofdzakelijk inge-

richt met vintage meubilair.

HOREBEKE OV9667/02BEZOEK OP 07/11 OM 14U, 08/11 OM 10U EN 14U EN 11/11 OM 14U

WEST-VLAANDEREN

Passief als surplus

Dat de bouwheer in een passiefhuis

woont, is eigenlijk toeval. Hij was vooral

gecharmeerd door de locatie en het ontwerp

van het nieuwe bouwproject van Bostoen.

En jaar later is hij helemaal gewonnen voor

de voordelen van passiefbouw, zoals de lage

energiefactuur en het aangename binnen-

klimaat. Ik woonde op een appartement,

maar was op zoek naar iets groters, vertelt

de eigenaar. Dit woonproject sprak me

meteen aan. Ik wist op dat moment nog niet

dat het om passiefhuizen ging. Toen ik met

de bouwpromotor ging praten, waren al tien

van de elf woningen verkocht. Ik heb niet

lang getwijfeld. Eindelijk heb ik de ruimte

om al mijn vrienden te ontvangen.

HARELBEKE WV8530/03BEZOEK OP 07/11 OM 14U

ANTWERPEN

Klimmen op de gevel

Deze woning bevindt zich in een

nieuwe laag-energieverkaveling.

Dewoning is logisch opgebouwd: de

leefruimten naar de zuidzijde, de tech-

nische functies vooraan. Het passieve

gedeelte is een kubus en dus zeer compact.

De carport en de tuinberging werden in

het ontwerp gentegreerd. Het dak van de

carport bestaat uit waterdichte PV-panelen.

Debewoners een gezin met twee kinde-

ren zijn fervente bergbeklimmers. En van

de gevels van de carport werd dan ook als

klimmuur uitgevoerd. De voorgevel is een

metaalstructuur. Een klimplant zorgt er

voor de nodige privacy in de slaapkamer en

de bijbehorende daktuin.

MECHELEN AN2800/05

BEZOEK OP 15/11 OM 14U

PROFIEL Energie- zuinige

renovatie

PROFIEL Passief- woning

PROFIEL Nul-

energie- woning

29

BEKIJK MEER HUIZEN EN SCHRIJF JE IN VIAWWW.ECOBOUWERS.BE

LIMBURG

Veel licht en ruimte

Oorspronkelijk wilde Bjorn deze rij-

woning met een gevel van vier en een

halve meter verbouwen. Nadat Cindy in

zijn leven verscheen, besloten ze de woning

af te breken en opnieuw op te bouwen. Op

het perceel van nog geen zes meter breed

creerden ze een functionele rijwoning met

veel lichtinval en ruimte. Door de versprin-

gende bouwlijnen van de buren te volgen,

ontstond er een leuk volumespel. De glazen

achtergevel geeft uit op de stadstuin en de

achterliggende garage. De gerecupereerde

Belgische blauwe hardsteen van de gevel

vinden we ook terug in de vloer, terwijl de

verdiepingsvloeren, trappen, meubels en

wanden met bamboe werden bekleed.

HASSELT LI3510/02

BEZOEK OP 14 EN 15/11 OM 10U EN 14U

VLAAMS-BRABANT

Samen onder n dak

De Okelaar is een woongemeenschap

met 18 wooneenheden voor gezinnen

en alleenstaanden in een oud klooster met

twee aanpalende schoolgebouwen en een

overdekte speelplaats, aangekocht van de

parochie. Door het hergebruik van een site

vlakbij de dorpskern blijft de ecologische

voetafdruk van het project beperkt. De ver-

bouwing met ecologische materialen moet

de drie gebouwen energieneutraal maken,

met respect voor het historische karakter.

Zo worden kwalitatieve interieurelementen

gerecupereerd en teruggeplaatst. Er komt

een hele verdieping met gemeenschappe-

lijke ruimten: feestzaal, keuken, wascaf,

biowinkeltje, vormingsruimtes

MEISE VL1861/01

BEZOEK OP 07/11 EN 08/11 OM 10U EN 14U

PROFIEL Gemeen-

schappelijk wonen

PROFIEL Wonen in de rij

29

30 ECOBOUWERS

praktisch

BEZOEK GRATIS

MEER DAN 150

DUURZAME HUIZEN.

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

Ecobouwers Opendeur is een initiatief van Bond Beter Leefmi-lieu, de onafhankelijke federatie die natuur- en milieuvereni-gingen in Vlaanderen verenigt, versterkt en vertegenwoordigt.

Samen met hen en andere mili-eubewuste koplopers reiken wij burgers, bedrijven en overheden concrete, haalbare en inno-vatieve oplossingen aan voor milieubelastende activiteiten. Zo initiren, stimuleren en ver-snellen we de transitie naar een duurzame samenleving. Want we willen de dag realiseren waarop iedereen in Vlaanderen woont, werkt, consumeert en zich verplaatst zonder nog te wegen op het milieu, de natuur en onze gezondheid.

We laten de stem van actieve burgers en groeperingen luider klinken. Consumenten inspireren en activeren we met informatie en campagnes.

Bedrijven ondersteunenwe in het vinden van milieuvriendelijke oplossingen en het creren van een markt hiervoor. Door overleg, onafhankelijk advies en opinievorming geven we richting aan hetbeleid van overheden.

STEUN ONS!Vind jij energiezuinig wo-nen ook een thema waarop moet worden ingezet? Wil je ons helpen om onafhan-kelijk te blijven werken voor natuur, landschap en een gezondewoonomgeving? Dat kan op een eenvoudige manier! Stort vandaag nog een bijdrage op BE27-523-0801218-73 op naam van Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen vzw. Voor giftenvanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest.

VOLG ONS! WWW.BONDBETERLEEFMILIEU.BE

WWW.FACEBOOK.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

WWW.TWITTER.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

Tijdens Ecobouwers Opendeur kom je

alles te weten over (ver)bouwen met

aandacht voor energiezuinigheid en

duurzame materialen. De focus ligt op de

bouwheer: waarom kiezen voor energie-

zuinig of duurzaam bouwen? Hoe begin

je eraan? En waarop moet je letten?

ECHTE ERVARINGENOp 7, 8, 11, 14 en 15 november kijk je

gratis binnen in meer dan 150 lage-

energiewoningen, passiefhuizen en

bio-ecologische woningen. De eigenaars

verzorgen soms samen met hun

architect of aannemer de rondleiding.

Ze tonen de bezoekers welke technieken

tot energiebesparing leiden, hoe ze die

zelf hebben toegepast en vanuit welke

filosofie. Geen verkoopspraatjes, maar

echte ervaringen over duurzaam en

energiezuinig (ver)bouwen in de praktijk!

HOE NEEM JE DEEL? Er is altijd een interessant bouwproject

in je buurt. Bekijk het aanbod op www.

ecobouwers.be, maak je keuze en schrijf

je in via het online formulier.

Ook in Walloni kun je meer dan 50 woningen bezoeken tijdens Portes Ouvertes Ecobtisseurs. Schrijf je in op www.ecobatisseurs.be.

30 ECOBOUWERS

VOLG ECOBOUWERS VIA FACEBOOK

WWW.FACEBOOK.COM/ECOBOUWERSBBL

www.livios.

Livios informeert dagelijks 13.000 (ver)bouwers

INFORMATIE EN INSPIRATIE www.livios.be/gratisfolders

UP-TO-DATE BOUWNIEUWS www.livios.be/nieuwsbrief

VRAGEN OVER JE BOUWPROJECT? www.livios.be/vraagenantwoord

BOUWFORUM forum.livios.be

ONTDEK ONZE GRATIS DIENSTEN

Meer gratis diensten op

1509_Ecobouwers_210x95.indd 1 04/09/15 13:39

Radio 2

aan detoekomst

bouwt mee

Schrijf je in op de nieuwsbrief van Ecobouwersen krijg interessante nieuwtjes rond duurzaam bouweneen keer per maand in je mailbox> www.ecobouwers.be

www.livios.

Livios informeert dagelijks 13.000 (ver)bouwers

INFORMATIE EN INSPIRATIE www.livios.be/gratisfolders

UP-TO-DATE BOUWNIEUWS www.livios.be/nieuwsbrief

VRAGEN OVER JE BOUWPROJECT? www.livios.be/vraagenantwoord

BOUWFORUM forum.livios.be

ONTDEK ONZE GRATIS DIENSTEN

Meer gratis diensten op

1509_Ecobouwers_210x95.indd 1 04/09/15 13:39

Radio 2

aan detoekomst

bouwt mee

Schrijf je in op de nieuwsbrief van Ecobouwersen krijg interessante nieuwtjes rond duurzaam bouweneen keer per maand in je mailbox> www.ecobouwers.be

Wij bouwen niet zomaar huizen, wij bouwen jouw thuis. Een nest met je favoriete spullen die je eigen geschiedenis schrijven. Jouw basis voor rust, innerlijke vreugde en herinneringen. Een thuis, volledig in het teken van jouw verlangens. Telkens gerealiseerd met respect voor mens en natuur. De plaats waar unieke verhalen ontstaan. Thuiskomen, das Bostoen.

09 216 16 16 info@bostoen.be bostoen.be

BST_05334_Advertentie_BBL_Vertikaal.indd 1 28/08/15 13:56