Hazırlayan

ECZ436 FARMASÖTİK NANOTEKNOLOJİ

EMÜLSİYON SİSTEMLER-I

Yard.Doç.Dr. EBRU BAŞARAN

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

2

EMÜLSİYON

Birbirleri ile karışmayan iki sıvıdan birinin diğeri içinde

dağılmasıyla oluşan çokdüze (heterojen) sistemler.

Damlacık büyüklükleri

0.1-100 µm

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

3

EMÜLSİYONLARIN ÖZELLİKLERİ

Dayanıksız heterojen sistemler Özellikleri, bileşimine ve hazırlama yöntemine bağlı Opak krem renginde sıvılar Damlacık büyüklüğüne bağlı olarak saydam

1 µm süt görünümü1-0.1 µm mavi beyaz emülsiyon01-0.05 µm yarı şeffaf0.05 µm şeffaf

Damlacık büyüklüğünün görünüşe etkisi

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

4

Emülsiyon Fazları

Suda çözünen e.m.ler, tat ve koku düzelticiler, koruyucu maddelerSulu Faz

Yağlı Faz

Emülsiyon Yapıcı

Dağılan faz ile dağıtma ortamı arasındaki yüzey gerilimi azaltan veya yok eden maddeler

Yağda çözünen e.m.ler; yağ (sıvı veya katı yağ, eterik yağ, reçine, mum)

YEM

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

5

Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre

Dış fazı su, iç fazı yağ olanlar

Dış fazı yağ, iç fazı su olanlar

Çok fazlı emülsiyonlar

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

6

Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre-1

Dış fazı su, iç fazı yağ olanlar

su-içinde-yağ (y/s), örnek: süt

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

7

Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre-2

Dış fazı yağ, iç fazı su olanlaryağ-içinde-su (s/y), örnek: kireç linimenti

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

8

Emülsiyonlar- Faz Durumlarına Göre-3

Çok fazlı emülsiyonlar- multipl emülsiyonlar yağ-içinde-su-içinde-yağ (y/s/y) ; su-içinde-yağ-içinde-su (s/y/s), örnek: influenza aşısı

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

9

EMÜLSİYONLARIN SINIFLANDIRILMASI

hintyağı ve sıvı vazelin emülsiyonu

Dahilen kullanılan emülsiyonlar

soya yağı emülsiyonu, A ve K vitaminleri, bazı hormon ilaçlarının emülsiyonu

Haricen kullanılan emülsiyonlar

Parenteral kullanılan emülsiyonlar

losyon, liniment ve bazı pomatlar

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

10

EMÜLSİYON YAPICI MADDELER

- anyonik (anyon aktif)- katyonik (katyon aktif)- iyonize olmayan (non-iyonik)

Sentetik

Doğal kaynaklı organik

Çözünmeyen katı ve ince toz halinde

Kuasi (gerçek dışı)

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

11

Anyonik Emülsiyon Yapıcılar

lipofil grup negatif yüklü* alkali sabunlar

y/s tipi emülsiyon yapar* toprak alkalisi ve ağır metal sabunları

Ca, Mg, Zn, Al gibi metallerin yağ asitleriyle esterleri

s/y tipi emülsiyon yapar* organik sabunlar

trietanolaminin yağ asitleriyle esterleri* sülfatlanmış bileşikler

örnek, sodyum lauril sülfat

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

12

Katyonik Emülsiyon Yapıcılar

çoğu katerner amonyum bileşiği y/s tipi emülsiyon yapar bakterisit olarak kullanılır

bakterisit etkileri alkali ortamda daha fazla lipofil grup pozitif yüklü

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

13

Non-İyonik Emülsiyon Yapıcılar

nötral polar maddeler anyonik ve katyonik emülsiyon yapıcıların kullanılmadığı yerlerde kullanılır irritasyon yapmaz_________________________________________

* zayıf s/y tipi gliseril monooleat, gliseril monostearat

* kuvvetli s/y tipi sorbitan monolaurat-Span® 20sorbitan monopalmitat-Span® 40

* y/s tipi polioksietilen sorbitan mono laurat-Tween® 20, polioksietilen sorbitan mono palmitat- Tween® 40

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

14

Çözünmeyen Katı ve İnce Toz Halindeki Emülsiyon Yapıcı

çözünmeyen emülsiyon yapıcılar da denir genellikle inorganik ve kolloidal taneler etki mekanizmaları tam olarak anlaşılamamış

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

15

Kuasi (gerçek dışı) Emülsiyon Yapıcılar

• yüzey etkinlikleri ve sınırsal yüzeyde film oluşturma etkileri düşük

• yüksek konsantrasyonlarda ortamın viskozluğunu yükselterek emülsiyonları stabilize eder

keten tohumu müsilajı, aljinik asit, agar, karagen, arap zamkı, kitre zamkı, polivinil türevleri, selüloz türevleri, poliakrilik asit (Carbopol® 934)

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

16

EMÜLSİYON YAPICI MİKTARI VE CİNSİ

emülsiyon yapıcılar arasında - sinerjizma (arap zamkı-kitre, arap zamkı-agar) - antagonizma (kolesterol-lesitin, jelatin-agar)

kararlılık açısından emülsiyon yapıcı miktarı ve cinsi çok önemli yem konsantrasyonu e.m. biyoyararlılığına etkili

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

17

EMÜLSİYONLARIN KULLANIM AMAÇLARI

Yağa ait kötü koku ve tadı yok etmek

Gastro intestinal sistemde emilim hızını arttırmak veya azaltmak

Etkin maddenin kararlılığını sağlamak

Geçimsiz maddeleri tek sistemde vermek

Kontrollü salım sağlamak

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

18

EMÜLSİYON OLUŞUM TEORİLERİ

Yüzey film teorisi Yönelmiş uçlar teorisi Yüzeylerarası film teorisi Faz hacim teorisi Elektriksel teoriler

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

19

İngiliz Yöntemi

Kontinental Yöntem

EMÜLSİYON HAZIRLAMA YÖNTEMLERİ

Şişe Yöntemi

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

20

İngiliz Yöntemi

primer emülsiyonda yağ/zamk/su oranı 4/1/2 emülsiyon yapıcı kendini çözen fazda çözündürülür zamk su ile ıslatılarak müsilaj haline getirilir bunun üzerine yavaş yavaş karıştırılarak yağ eklenir primer emülsiyon oluştuktan sonra 2-3 dakika karıştırılıp

sonra sulu kısmın geri kalanı ile seyreltilir kitre zamkının kullanıldığı pomat ve kremlerde tercih edilir

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

21

Kontinental Yöntem

primer emülsiyonda yağ/zamk/su oranı 4/1/2 emülsiyon yapıcı kendisinin çözünmediği faza eklenir kuru emülsiyon yapıcı kuru havana konur yağ eklenir primer suyun hepsi birden eklenir ve hızla karıştırılır sekonder su azar azar eklenir çok kullanılan ve az zaman alan yöntem

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

22

Şişe Yöntemi

T.K.’de primer emülsiyon oranı 2/1/1.5 esans ve uçucu maddelerin emülsiyonu için kullanılır esanslar yoğunluklarının düşük olması nedeniyle daha fazla

zamka ihtiyaç gösterir 1 k kuru arap zamkı şişeye konur 2 k esans veya uçucu yağ eklenir; tamamen karışıncaya kadar

karıştırılır 2 k su eklenip emülsiyon haline gelinceye kadar vurma şeklinde

çalkalanır geri kalan su azar azar konur ve şiddetle çalkalanır

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

23

Emülsiyon Hazırlamada Dikkat Edilecek Noktalar

şurup ve gliserin az miktarda eklenirse yardımcı etki gösterir elektrolit, baz ve alkollü sıvılar fazla eklenirse emülsiyon yapıcı

etkiyi azaltır yağ, emülsiyon yapıcı ve su oranı tecrübelere göre değişebilir kuru zamk yönteminde kullanılan malzemeler kuru olmalıdır toz zamk yağ ile tamamen karışacak kadar kısa süre

karıştırılmalıdır primer su birden eklenmeli, hızlı ve devamlı karıştırılmalıdır

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

24

basit karıştırıcılar kolloid değirmenler homojenizatörler ultrasonik aletler

Emülsiyon Hazırlamada Kullanılan Cihazlar

FARM

ASÖT

İK T

EKN

OLO

Jİ AN

ABİL

İM D

ALI

25

BAŞARILAR !!