edebi analiz nasıl yazılır?
TRANSCRIPT
![Page 1: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/1.jpg)
Edebi Analiz Nasıl Yazılır?
![Page 2: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/2.jpg)
F’lerden Nasıl Kurtulur ve Hocanızı Analiziniz İle Etkileyebilirsiniz?
![Page 3: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/3.jpg)
Analiz, edebi bir eserin ne anlatmak istediğini ve bunu nasıl anlattığını
açıklar.
![Page 4: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/4.jpg)
Bir Edebi Analiz Nasıl Bir Tez Haline Getirilir?
Edebi bir analiz yazarken, metnin belli özellikleri üzerinde durmalısınız.
Bu özelliklerden bahsederken, bu özelliklerle ilgili kesin ve tartışılabilir noktalar yani bir tez ortaya koymalısınız.
Bu noktaları nedenler ve metinden aldığınız kanıtlarla savunmalısınız. (Tıpkı bir avukat gibi!)
![Page 5: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/5.jpg)
Bir Öykü Nasıl Analiz Edilir?
Öykünün temel unsurları
Öykünün yapısı
Retorik (söz bilimine ait) unsurlar
Öykünün anlamı
![Page 6: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/6.jpg)
Bir Öykü Nasıl Analiz Edilir?
Öykünün anlamı (Yorumlama) • Temaları ve yazarın bu temaları nasıl
kullandığını belirleyin. • Öykü unsurlarının bu temalara nasıl bir
katkıda bulunduklarını açıklayın. • Öykünün ötesine geçip, yazarın
hayatına/deneyimlerine, tarihe veya diğer yazınlara göndermelerde bulunan içeriksel unsurları belirleyin.
![Page 7: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/7.jpg)
Bir Öykü Nasıl Analiz Edilir?
Öykünün temel unsurları
• Tema: Ana fikir – eserin varmak istediği nokta
• Konu: İlişkiler ve olay örgüsü • Karakterler: Yazarın yarattığı kişiler
• Buna öykünün ya da şiirin anlatıcısı da dahildir.
• Ortam: Olayların geçtiği yer ve zaman • Bakış açısı: Anlatıcının ya da konuşan
kişinin perspektifi ya da davranış şekli
![Page 8: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/8.jpg)
Tema
Edebi eserin ana fikri ya da altında yatan anlamdır.
• Yazarın, okuyucunun konudan
anlamasını istediği şeyler • Fabllarda bu tema, öykünün ahlak
dersi de olabilir
![Page 9: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/9.jpg)
Anlaşmazlık/Kriz/Çözünme Sırası
Tüm öykülerin, edebi makalelerin, biyografilerin ve oyunların bir başlangıcı, bir ortası ve bir sonu bulunur.
![Page 10: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/10.jpg)
Anlaşmazlık/Kriz/Çözünme Sırası
• Genellikle giriş bölümünde karakterin ya da öznenin karşılaştığı anlaşmazlık/sorun tasvir edilir.
• Gelişme kısmında, öznenin yaşadığı dönüm noktası veya kriz anlatılır.
• Sonuçta ise sorun çözülür ve bir ana fikir tam anlamıyla ortaya çıkmış olur.
![Page 11: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/11.jpg)
Dönüm noktası (Tansiyonun ve gerilimin en üst seviyeye çıktığı ve karakterlerin hatalarını
anladıkları an)
Çözünme (Sorun tamamen çözülür ve ana fikir verilir)
Olayların başlaması (Olaylarla birlikte sorunlar da doruk noktasına doğru ilerler)
Olayların sonlanması (sorunlara çözümler bulunmaya başlanır ve tansiyon düşer)
Serim (karakterler, olay yeri ve sorunlar açıklanır)
![Page 12: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/12.jpg)
Var olan anlaşmazlıkların / sorunların açıklandığı ilk kısımdaki önemli olaylar nelerdi?
Ortaya çıkan krizi / dönüm noktasını anlatan kısımdaki önemli olaylar nelerdi?
Anlatıcının sorunların nasıl çözüldüğünü ve eserin ana fikrini anlattığı sonuç kısmındaki önemli olaylar nelerdi?
![Page 13: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/13.jpg)
Çatışma/Anlaşmazlık Türleri
Kişiye karşı kişi çatışması olaylar genellikle değerler, deneyimler ve
davranışlardaki farklılıklar üzerine odaklanır.
Kişiye karşı toplum çatışması kişi, haksızlık yaratan bir olay, durum,
felsefe, veya toplumsal gerçeğe karşı gelmektedir.
Kişiye karşı doğa çatışması kişi, genellikle büyük doğal afetler ve
olaylarla tek başına başetmeye çalışır.
![Page 14: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/14.jpg)
Çatışma/Anlaşmazlık Türleri
Kişiye karşı kader/doğaüstü güçler metinde, kaderle veya her yerde olabilen
bir fikirle mücadele eden bir kişi vardır.
Kişiye karşı kendisi kişi, kendi çocukluk hatıraları, kötü
deneyimleri veya stres ve karar alma ile ilgili sorunları ile mücadele içindedir.
![Page 15: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/15.jpg)
Karakterizasyon
• Protagonist Ana karakterdir • Antagonist Ana karakterin tam karşısında olan güç ya da kişidir • Yan karakter Ana karakterin tercihlerini okuyucunun gözünde daha anlaşılır kılmak için oluşturulan yan karakterdir
![Page 16: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/16.jpg)
Karakterizasyon
• Protagonist Ana karakterdir • Antagonist Ana karakterin tam karşısında olan güç ya da kişidir • Yan karakter Ana karakterin tercihlerini okuyucunun gözünde daha anlaşılır kılmak için oluşturulan yan karakterdir
Eksen Üç boyutlu kişilik Düz Sadece bir veya iki ana özelliği vardır. Tamamen iyi ya da tamamen kötüdür. Dinamik Olaylar ilerledikçe daha iyi bir algı ve anlayışa sahip olur. Statik Öykü boyunca asla değişmez.
![Page 17: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/17.jpg)
Karakter
Nasıl davranıyor/ hissediyor?
Diğerleri onun hakkında ne düşünüyor /
hissediyor?
Nasıl görünüyor?
Neler söylüyor?
![Page 18: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/18.jpg)
Karakter neler söylüyor veya yapıyor, karakterden bir alıntı, karakterle ilgili bir detay, öyküden bir olay, veya karakter hakkında başkasının yaptığı bir yorum
Bu bilgilere dayanarak, ben karakter hakkında nasıl bir sonuca varıyorum (BÜYÜK, soyut fikirler üzerinde durun; sabit ve gerçek olanlar üzerinde değil)?
![Page 19: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/19.jpg)
Karakterizasyon
• Karakterin eylemleri • Karakterin seçimleri • Karakterin konuşma biçimi • Karakterin düşünceleri ve hisleri • Karakterin yorumları • Karakterin fiziksel özellikleri ve ismi
• Diğer karakterlerin, bu karakter
hakkındaki fikirleri ve hisleri • Diğer karakterilerin bu karaktere karşı
olan davranışları
![Page 20: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/20.jpg)
Zaman ve Mekan
• Zaman aralığı
• Coğrafi konum
• Tarihi ve kültürel bağlam • Sosyal • Politik • Ruhsal
• Ruhsal atmosferin oluşmasında etkilidir.
• Karakterlerin ruhsal durumunu sembolize edebilir.
• Karakterlerin isteklerini ve seçeneklerini etkileyebilir.
![Page 21: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/21.jpg)
Tarihi zaman aralıkları Bu dönemde ortaya çıkan / gelişen konseptler
Bu konseptleri / fikirleri destekleyen örnekler/fikirler/detaylar
![Page 22: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/22.jpg)
Bakış Açıları
Birinci Şahıs Anlatısı Anlatıcı, hikayenin içindedir ve sadece kendi duygularını ve düşüncelerini açıklar; diğerlerinin düşüncelerini aktaramaz.
![Page 23: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/23.jpg)
Bakış Açıları
Üçüncü Şahıs Anlatısı • Objektif: Hikayenin dışında kalan
anlatıcı, bir muhabir gibi olayları aktarır. Karakterlerin duygularını söyleyemez.
• Kısıtlı: Anlatıcı hikayenin dışındadır ancak tek bir karakterin düşüncelerini ve duygularını anlatabilir.
• İlahi Bakış Açısı: Anlatıcı, herhangi bir karakterin zihnini okuyabilen, her şeyi bilen ve hikaye dışındaki bir kişidir.
![Page 24: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/24.jpg)
Bir Hikaye Nasıl Analiz Edilir?
Retorik Unsurlar: Yazarın bunları nasıl kullandığını ve bunların önemini açıklayınız. Önseme: • Öykünün ilerleyen safhalarında olacak bir
olay hakkında ipuçları vermek ya da göndermeler yapmak.
• Şüphe yaratır – anlatımın daha inandırıcı olmasını sağlar.
![Page 25: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/25.jpg)
Retorik Unsurlar
Form: • Yazarın konuya karşı olan tavrı – belirtilen
ya da ima edilen şekilde. • Sözcük seçimlerinden ve detaylardan
anlaşılır.
![Page 26: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/26.jpg)
Atmosfer: • Edebi eserdeki duygu atmosferidir. • Yer ve zaman, nesne, detay, imge ve sözcük
seçiminden anlaşılır.
Sembolizm: • Daha kapsamlı ve daha soyut fikirleri temsil
eden kişi, yer ve nesnelerdir. Güvercin: Barış Bahar: Yeniden doğuş Sarı: Hastalık, sıcaklık, şiddet... gibi.
Retorik Unsurlar
![Page 27: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/27.jpg)
İroni: Beklenen şey veya olduğu sanılan şey ile, gerçekte var olan arasındaki çelişki.
• Sözlü İroni: Söylenen ile aslında
anlatılmak istenen arasındaki çelişki. • Durum İronisi: Olduğu sanılan ya da
olması beklenenden farklı olan olaylar. • Dramatik İroni: Seyircinin ya da
okuyucunun karakterlerden daha fazla bilgiye sahip olduğu durumlardır.
Retorik Unsurlar
![Page 28: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/28.jpg)
Değişmeceli Dil: Sözcüklerin asıl anlamlarının ötesine geçen bir anlatım şeklidir. • Mecaz • İstiare (Metafor) • Aliterasyon (Ses yinelemesi) • Kişileştirme • Yansıma • Mübalağa
Retorik Unsurlar
![Page 29: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/29.jpg)
Edebiyat analizi, edebi bir eser hakkında derin ve aydınlatıcı bir açıklama içeren bir makaledir – eleştirel bir yorumdur.
Nasıl derin bir tez oluşturulacağını, makalenin tutarlı bir şekilde nasıl organize edileceğini ve farklı eleştirel metodların nasıl kullanılacağını öğreneceğiz.
Giriş
![Page 30: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/30.jpg)
Tez cümlesi, anlatmak istediğini temel noktaları, çoğu zaman bu noktaları destekleyen ana unsurlarla birlikte içermelidir.
Kesin ve anlaşılır olmalıdır. Derin ve herkesin düşünemeyeceği bir
nokta olmalıdır. Metni okuyan çoğu kişinin yararlı
bulacağı, önemli bir noktayı içermelidir. Yeni ve orjinal olmalıdır.
Tez Oluşturmak
![Page 31: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/31.jpg)
İşe, metne yakın okuma yaparak başlayın.
Çalışan bir tez – yani metin hakkındaki düşüncelerinizi özetleyen ve diğer eleştirilere bir cevap niteliği taşıyan bir ifade yaratın.
Araştırmalarınız ve metin arasında daha fazla ilişki kurdukça teziniz üzerinde de değişikliklerde bulunun.
Tez Oluşturmak
![Page 32: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/32.jpg)
Makalenizin gelişme bölümünü yani gövdesini yazmaya başlamış olsanız bile tez cümlenizi değiştirmekten çekinmeyin. Kötü bir teziniz olacağına değiştirmeniz yararınıza olacaktır.
Makalenizin gelişme bölümünde, tezinizi metinden aldığınız doğrudan örnekleri yorumlayarak destekleyin.
Tezinizle alakalı tartışmaların dışına çıkmayın.
Tez Oluşturmak
![Page 33: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/33.jpg)
Metinden örnekler • Doğrudan alıntılar • Sahnelerin/eylemlerin özeti • Yorumlar
Diğer eleştirmenlerin fikirleri Tarihi ve sosyal bağlam
Tez Cümlemi Nasıl Desteklerim?
![Page 34: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/34.jpg)
İşe, metin içerisinden sizin tezinizi destekleyen parçaçıkları bularak başlayın. Bir taslak hazırlamak bu süreçte size yardımcı olacaktır.
Gelişme bölümünde, her paragrafın tek bir fikri savunduğundan emin olun.
Her paragrafın ana cümlesinin tüm paragrafın fikrini özetlediğinden ve tez cümlenizle ilgili olduğundan emin olun.
Gelişme Kısmı İçin İpuçları
![Page 35: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/35.jpg)
Derinliğin ve önemli bir fikir ortaya atmanın en önemli amacınız olduğunu unutmayın.
Makalenizi, tez cümleniz üzerine kurun. Paragraflarınız da aynı şekilde tez
cümlenizi destekleyecek biçimde hazırlanmalı ve organize edilmelidir.
Ve son olarak, sonuç kısmında tüm fikirlerinizi özetleyin.
Sonuç
![Page 36: Edebi Analiz Nasıl Yazılır?](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022012304/558c87c2d8b42a0c078b4787/html5/thumbnails/36.jpg)
İzlediğiniz için teşekkürler. Hazırlayan: Dilek Türk
Slayt Sunum