educación intra e intercultural bilingüe (eib) educación aymara
DESCRIPTION
Algunas Experiencias en la enseñanza del idioma aymara en colegios de la ciudad de El Alto, La Paz-Bolivia con respecto a la Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIIB) por el Lic. Nelson Gonzalo Espinoza MatiasTRANSCRIPT
![Page 1: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/1.jpg)
ALGUNAS EXPERIENCIAS EN EDUCACIÓN INTRA E INTERCULTURAL BILINGÜE EN COLEGIOS DE LA CIUDAD DE EL ALTO
![Page 2: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/2.jpg)
Interculturalidad
Entendemos porinterculturalidad a larelación, igualdad,convivencia y respetomutuo entre las diferentesnaciones, indígena-originarios, nacionales y/oextranjeros sin desmedrode ninguna.
Existe un concepto«rescatable» de la ReformaEducativa sobreinterculturalidad: “es elrelacionamiento positivo delas personas de diversasculturas entre sí y con losdiversos pueblos, basadoen el conocimiento, respetoy valoración de culturas, delas cosmovisiones ynecesidades de aprendizajede cada pueblo.”
![Page 3: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/3.jpg)
Interculturalidad y educación
La Constitución Políticadel Estado Plurinacional(2008: 53) indica: “Lainterculturalidad esel instrumento para lacohesión y la convivenciaarmónica y equilibradaentre todos los pueblos ynaciones.”
La “interculturalidaden educación” segúnOrtega (2008: 162) “seplantea como un espaciopreferente para elejercicio de prácticas quepermitan establecerrelaciones democráticasentre saberes de distintoorigen y que ocupanestatus diferenciados.
![Page 4: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/4.jpg)
Educación Intercultural Bilingüe (EIB)
El Ministerio de Educación(2004) plantea que laEducación InterculturalBilingüe es una modalidaden la que tanto la lenguamaterna de los niños (L1) asícomo también una segundalengua (L2) se desarrollen afin de garantizar lascompetencias capacidadeslingüísticas en ambas lenguas,cuya meta a corto y a medianoplazo es lograr un bilingüismoaditivo aplicando el modelode mantenimiento.
La Dirección Nacional deEducación IndígenaIntercultural Bilingüe deEcuador (DINEIIB) mencionaque la EducaciónIntercultural Bilingüepor si sola no determina elcambio de relaciones yactitudes entre los pueblos ylas personas, pero sicontribuye a desarrollar unproceso de reflexión que es labase para entablar un diálogosostenido y creativo entreculturas.
![Page 5: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/5.jpg)
Educación Intra e Intercultural Bilingüe
Es la modalidad deEducación en la que seaplica el modelo demantenimiento ypreservación entre laadquisición de una L2(castellano o lenguaindígena) y elmantenimiento de la L1(castellano o lenguaindígena) sin desmedrode ninguna creando así abilingües coordinados o
Bilingües biculturales;que desde su propiacultura y lengua(intracultural) puedantransmitir conocimientosa otras culturas en otroidioma (Intercultural)creando así unbilingüísmo balanceado.
![Page 6: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/6.jpg)
Pueblos indígenasOrígenes culturales de los
aymaras
“Aymar arux yatintañäni” (Nayrïr yatiqäwi)
![Page 7: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/7.jpg)
Lugar de vivencia Economía
“Aymar arux yatintañäni” (Nayrïr yatiqäwi)
![Page 8: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/8.jpg)
Ocupaciones Agricultura
“Aymar arux yatintañäni” (Nayrïr yatiqäwi)
![Page 9: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/9.jpg)
Carátula 2 Ejercicios de complementación
aymara castellano
ali planta
“Aymar arux yatintañäni” (Payïr yatiqäwi)
anu
aymara castellano
anu perro
aymara castellano
![Page 10: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/10.jpg)
Carátula 3 Aruntasiña /jikthaptasiña
“Aymar arux yatintañäni” (Kimsïr yatiqäwi)
Kamisaki
jilata, Carlos.
Waliki, Julio,
jumasti.
![Page 11: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/11.jpg)
Carátula 4 Los números en el mercado
“Aymar arux yatintañäni” (Pusïr yatiqäwi)
Ah, kimsa
wuliwiyanuwa
Aka
ikumax
qhawqhasa
![Page 12: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/12.jpg)
Carátula 5 Los colores de las banderas
“Aymar arux yatintañäni” (Phisqhïr yatiqäwi)
Jichhaxa, yakha
jach’a markanakan
wiphalanakapax
uñjañani.
Perú markan
wiphalapax kuna
saminakanisä.
![Page 13: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/13.jpg)
Carátula 6 Cuentos con animales
“Aymar arux yatintañäni” (Suxtïr yatiqäwi)
![Page 14: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/14.jpg)
Carátula 7 Variedades de alimentos
“Aymar arux yatintañäni” (Pä qallqür yatiqäwi)
![Page 15: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/15.jpg)
Carátula 8 Árbol genealógico
“Aymar arux yatintañäni” (Kimsa qallqür yatiqäwi)
Nayax awichatwa.
Sitijax Jasintawa.
Nayax Ilisan
kullakapatwa.
Sutijax Isawilawa.
Jupax taykajawa.
Sutipax Ismichawa.
Jupax phuchhajawa.
Sutipax Ilisawa. Taykajan
sutipax Asuntawa.
Mamajax Asuntawa.Ismichax
tiyajawa. Awichajax Jasintawa,
allchhipatwa.
![Page 16: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/16.jpg)
Carátula 9 Las ocupaciones usuales
“Aymar arux yatintañäni” (Llätunkïr yatiqäwi)
Nayankirixa,
ch’ukuriwa.
Kullaka Mariya,
chachajax ut luririwa.
![Page 17: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/17.jpg)
Carátula 10 Las partes del cuerpo humano
“Aymar arux yatintañäni” (Tunkïr yatiqäwi)
![Page 18: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/18.jpg)
Estudiantes de 3ro. de secundaria
![Page 19: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/19.jpg)
Desfile cívico en la zona Alto Lima, dos destacadas estudiantes del colegio y de la materia de aymara
llevando la wiphala como símbolo de esmero y responsabilidad.
.
![Page 20: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/20.jpg)
Forma se expresión cultural andina mediante la danza “Llamerada”
![Page 21: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/21.jpg)
Equipo “Takintamaw” en la realización del campeonato de confraternización “Aymara 2011” realizado por la misma asignatura.
![Page 22: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/22.jpg)
campeonato de confraternización “Aymara 2011” Rol de partidos (waynanaka)
8:00 Suma phisi
8:30 Inti Jawira
9:00 Inti
9:30 Waliki
10: Suma waliki
10:30 Ch’usa marka
Campeón: Tiwula
Takintamaw
Dragunanaka
Wayna wila
Tiwula
Paka
Suma wayna
(3ro. A)
![Page 23: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/23.jpg)
campeonato de confraternización “Aymara 2011” Rol de partidos (tawaqunaka)
8:oo Phaxsi
8:30 Kurmi
9:00 Wara
9:30 Illapa
10:00 Walik jan waliktawaqunaka
10:30 Quri panqaritas
Campeonas: Phaxsi
Panqara
Mara
Walik jan waliktawaqunaka
Panqara
Kurmi
Maya
(1ro. A)
![Page 24: Educación Intra e Intercultural Bilingüe (EIB) Educación aymara](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052223/559658fd1a28abdf5f8b4623/html5/thumbnails/24.jpg)
¡¡Gracias!!
Jallälla
qullasuyu
marka