edukacja formalna, pozaformalna i nieformalna w...

EDUKACJA FORMALNA,

POZAFORMALNA I NIEFORMALNA

W NAUCZANIU

Beata Pełech, konsultantka ds. nauczania języków obcych, ZCDN Szczecin

LIFELONG LEARNING – uczenie się przez całe życie

UCZĘ SIĘ


RODZAJE AKTYWNOŚCI EDUKACYJNYCH

KSZTAŁCENIE FORMALNE

KSZTAŁCENIE POZAFORMALNE

KSZTAŁCENIE NIEFORMALNE


Edukacja formalna (ang. formal education)

Forma: instytucja

Uznawana przez organy krajowe

Zakończona certyfikacją o uzyskanych kwalifikacjach Oparta na

programach nauczania

Wymogi wiekowe

Wymogi kwalifikacyjne


Edukacja formalna (ang. formal education) –

„instytucjonalna edukacja, hierarchicznie zorganizowana,

chronologicznie oceniana, prowadzona centralnie”

(Ioan Jinga)


Program nauczania

• Przestrzegany przez nauczycieli i uczniów

• Uwzględnia oceny

• Zawiera metodologię pracy

• Podzielony na jednostki tematyczne


Czy EDUKACJA FORMALNA jest wystarczająca?

Mówi się, że w edukacji formalnej większość

nauczycieli udaje, że uczy; uczniowie udają,

że się uczą; a instytucje udają, że naprawdę

dbają o rozwój zainteresowań uczniów

i społeczeństwa...


EDUKACJA POZAFORMALNA(ang. non-formal education)

Forma kształcenia i wychowania:

• Świadoma

• Zorganizowana

• Poza ustawowym kształceniem formalnym

• Dobrowolne, aktywne uczestnictwo

• Zaspokojenie szerokiego spektrum potrzeb edukacyjnych: (wy)kształcenie uzupełniające, dodatkowe


KORZENIE EDUKACJI POZAFORMALNEJ

Lata 60./70. XX wieku

Uczenie się przez całe życie (Lifelong learning)

Michael Fordham

Malcolm Tight


CECHY EDUKACJI POZAFORMALNEJ

2 stałe cechy kształcenia pozaformalnego

Potrzeby różnych grup docelowych

Konkretna kategoria osób Jasno określone cele

Elastyczność w organizacji pracy/praktyka + doświadczenie

Fordham

Uczeń w centrum procesu Przydatność kształcenia


ZALETY EDUKACJI POZAFORMALNEJ

Rozwój wartości

Rozwój umiejętności

Większe zaangażowanie

ucznia

Rozwój kompetencji

Uczeń - architekt procesu uczenia

się

Nauka poprzez praktykę

Indywidualizacja potrzeb

Szybka reakcja na

zmiany

„Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi wziąć

udział, a zrozumiem”


Edukacja nieformalna (incydentalna)

(ang. informal education)

niezorganizowananiesystematyczna

codzienne doświadczenie

wpływ otoczenia

brak nauczyciela

niezamierzona

brak realizacji procesu uczenia

brak stopni


Nauczanie języka obcegoKryterium Ed. Formalna Ed. Pozaformalna Ed. Nieformalna

1. Charakter

nauczania

skupiony na rozwoju

zdolności psychicznych

i fizycznych ucznia,

rozwój edukacyjny

dzieci i młodzieży

przygotowujący do

życia w przyszłości,

edukacja jest

sekwencyjna, prowadzi

do uzyskania

uznawanych kwalifikacji

skupiony na rozwoju wiedzy,

umiejętności i postaw ucznia

w odniesieniu do konkretnych

tematów, rzeczywiste sytuacje

życiowe młodzieży i dorosłych,

co wpływa na zmianę zachowań,

edukacja nie jest sekwencyjna,

prowadzi do uzyskania pewnych

umiejętności lub mało

rozpoznawalnych certyfikacji

uczenie się

incydentalne

2. Obecność obowiązkowa dobrowolna

3. Uczniowie

i ich

motywacja

do nauki

dość jednolici pod

względem wieku,

wiedzy, doświadczenia,

kwalifikacji,

zainteresowań, potrzeb,

motywacja uczniów jest

głównie zewnętrzna

zróżnicowani pod względem

wieku, doświadczenia,

kwalifikacji, wiedzy,

zainteresowań, potrzeb oraz

wartości i tła kulturowego,

motywacja uczniów jest głównie

wewnętrzna,

indywidualny proces

uczenia się

4.Program

nauczania

stały o ustalonych

przedmiotach.

Uczniowie powinni się

dostosować do

proponowanego

programu nauczania

niestały, elastyczny, dobrze

zaplanowane zajęcia,

dostosowane do

zróżnicowanych potrzeb

i wymagań uczniów, nauczyciel

otwarty na sugestie uczniów

uczenie się

dostosowane do

konkretnej

sytuacji/miejsca

Bea

ta P

ełech, ko

nsu

ltan

tka d

s. na

ucza

nia

języków

ob

cych, ZC

DN

Szczecin

Nauczanie języka obcegoKryterium Ed. Formalna Ed. Pozaformalna Ed. Nieformalna

5.

Nauczanie

i miejsce

nauki

bardziej formalne,

w obrębie 4 ścian

instytucji, w klasie,

z podręcznikiem

i sprawdzianem,

egzaminem, interakcja

z grupą bardziej oparta na

konkurencji niż współpracy

bardziej nieformalne, bez ustalonego

miejsca nauki, podręcznika,

nieograniczone czasowo, bez

egzaminów, ukierunkowane na

konkretne potrzeby i rozwiązanie

problemu, w sytuacjach i miejscach

z życia codziennego, interakcja

z grupą oparta na współpracy

brak nauczyciela

(samokształcenie)

6. Metoda

nauczania

i podejście

wertykalna – od

nauczyciela do ucznia,

z natury pouczająca,

wykład, zaczyna się teorią,

potem następuje praktyka,

podejście dedukcyjne (od

ogółu do szczegółu)

horyzontalna – wspólne uczenie się

nauczyciela i ucznia, aktywne

uczestnictwo, wykład prawie

nieobecny, zaczyna się

praktyką/ćwiczeniem, następnie

przechodzi do teorii, podejście

indukcyjne (od szczegółu do ogółu)

samokształcenie

7.

Nauczyciel

starszy i bardziej

doświadczony niż uczeń,

jest autorytetem

może być młodszy i mniej

doświadczony niż uczeń, występuje

jako partner lub przyjaciel

brak nauczyciela

8. Oceny

i dyplomy

uczniowie są testowani

i klasyfikowani,

przyznawane są oceny

i dyplomy/świadectwa

brak ocen i dyplomów, choć mogą

pojawić się certyfikaty jako

potwierdzenie umiejętności

brak ocen

i dyplomów


Od kształcenia formalnego do

pozaformalnego i nieformalnegoPozaformalne

1. Projekty i zadania wieloetapowe.

2. Zajęcia poza klasą.

3. Nauka w konkretnej sytuacji komunikacyjnej.

4. Materiały przygotowane przez nauczyciela.

5. Projekty międzynarodowe (eTwinning, Erasmus+, współpraca szkół).


Projekt „Doświadczenie ma znaczenie 2” dla uczniów ZS nr 6

w Szczecinie w ramach „Staży zagranicznych dla uczniów i absolwentów

szkół zawodowych oraz mobilności kadry kształcenia zawodowego”

realizowanego ze środków PO WER w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego na zasadach Programu Erasmus+, sektor Kształcenie

i szkolenia zawodowe. Realizacja praktyk zawodowych odbywała się

w Wielkiej Brytanii, w okresie 4 tygodni, w hotelach i restauracjach

Londynu.



pozaformalnego i nieformalnego

„Doświadczenie ma znaczenie 2”

Projekt „Doświadczenie ma znaczenie 2”: wsparcie uczniów w nabywaniu kompetencji (wiedzy,

umiejętności i postaw); poszerzenie możliwości rozwoju osobistego i społecznego; zwiększenie szansy na zatrudnienie na europejskim rynku

pracy i poza jego granicami; przełamanie bariery językowej w naturalnych warunkach

pracy w krajach UE; sprawdzenie własnych sił i wzrost samooceny; nauka tolerancji i akceptacji w odniesieniu do różnic

kulturowych.




„Doświadczenie ma znaczenie 2”

Wiedza i kwalifikacje zawodowe nabyte w innym kraju europejskim + nauka języka obcego (szczególnie ukierunkowanego zawodowo) + rozwój zainteresowań

Europass - umożliwia przedstawienie swoich umiejętności i kwalifikacji w jasny i efektywny

sposób, informacje na temat wiedzy i kwalifikacji (zawodowych) nabytych w innym

kraju europejskim




Nieformalne1. Nauka przez korespondencję (International Pen

Friends/Global Penfriends/Penpals of the world)

2. Radio edukacyjnei telewizja edukacyjna (VOA)

3. Komputerowe programy edukacyjne (Supermemo angielski/Europlus/Profesor Henry)

4. Platformy e-learning (Moodle)




Nieformalne

Pozaformalne

Formalne

Nieformalne

• Rodzina, radio, tv, prasa, kościół, plac zabaw, biblioteka

Formalne

• Szkoła, uniwersytet lub inna placówka edukacyjna

Pozaformalne

• Kursy, szkolenia, staże zawodowe, wykłady, warsztaty


F NonF InF

1. Udział w projekcie międzynarodowym Erasmus+ +

2. Test sprawdzający gramatyczno-językowy – szkoła, Present Simple Tense +

3. Wyjście ze szkoły na targi edukacyjne +

4. Gra w grę edukacyjną językową w domu +

5. Udział w ogólnopolskiej olimpiadzie językowej +

6. Praca domowa pisemna na temat tradycji bożonarodzeniowych +

7. Film oglądany w kinie w języku angielskim +

8. Praca z tekstem z podręcznika – wyszukiwanie informacji +

9. Nauka angielskiego na kursie wakacyjnym +

10. Edukacyjne gry komputerowe +

11. Wyjazd na wymianę polsko-brytyjską +

12. Linki do stron www z komiksami w języku angielskim +

13. Nauka j.ęzyka angielskiego z piosenek +

14. Szkolne koło języka angielskiego +

15. Wjazd na urlop do kraju anglojęzycznego +

Edukacja formalna, pozaformalna,

nieformalna – ćwiczenie:

Zaznacz, czy dane czynności związane są

z kształceniem formalnym (F),

pozaformalnym (NonF), nieformalnym (inF)


PRZYDATNE LINKI

http://techne-dib.com.br/downloads/6.pdf

http://rate.org.ro/blog2.php/1/teaching-english-in-a-non

http://infed.org/mobi/informal-non-formal-and-formal-education-a-brief-

overview-of-some-different-approaches/

http://trawcoe.com/non-formal-education-vs-formal-and-informal-education/




http://rate.org.ro/blog2.php/1/teaching-english-in-a-non

http://infed.org/mobi/informal-non-formal-and-formal-education-a-brief-overview-of-some-different-approaches/

http://trawcoe.com/non-formal-education-vs-formal-and-informal-education/



„Każdy, kto przestaje się uczyć, jest stary,

bez względu na to, czy ma 20 czy 80 lat.

Kto kontynuuje naukę – pozostaje młody.

Najwspanialszą rzeczą w życiu

jest utrzymywanie swojego

umysłu młodym”.

/Henry Ford/


edukacja formalna, pozaformalna i nieformalna w...

Documents