edukans jaarverslag 2011
DESCRIPTION
Het Jaarverslag 2011 van EdukansTRANSCRIPT
SchoolrapportJaarverslag 2011
2
Dit is Edukans 4
Onderwijs in ontwikkelingslanden 10
Projecten en bestedingen 24
Nederlandse scholen in actie 36
Communicatie en fondsenwerving 44
Toekomst 56
Bestuur en organisatie 58
Financieel verslag 68
Bijlage: Overzicht projecten ontwikkelingslanden 85
12345678
Inhoud
2011 was een pittig jaar. Mede door econo-
mische tegenwind ontving Edukans minder
inkomsten van particulieren dan in 2010,
maar wel iets meer dan begroot. Daarnaast
werd onze MFS-subsidie verlaagd van € 8
miljoen naar € 5,5 miljoen.
Tegelijk bracht 2011 veel goed nieuws. Onder-
wijs helpt écht. De Inspectie Ontwikkelings-
samenwerking en Beleidsevaluatie (IOB)
evalueerde het nut van investeren in onder-
wijs en was ronduit positief over de resulta-
ten. Ook bij het Nederlandse publiek staat
onderwijs opnieuw bovenaan als belangrijk-
ste vorm van ontwikkelingshulp. En verschil-
lende wetenschappelijke onderzoeken tonen
aan dat 1 jaar extra basisonderwijs een kind
levenslang zo’n 7-15 procent extra inkom-
sten oplevert. Dat komt ruwweg neer op
€ 2.000 per kind, een enorm rendement!
In 2011 breidde Edukans haar activiteiten uit
naar nieuwe landen als Ghana, Bolivia en
Zambia. In totaal werden 187 projecten ge-
financierd.
Speerpunt daarbij is goed onderwijs voor ieder-
een. Door gebrekkige kwaliteit verlaten veel
leerlingen in ontwikkelingslanden hun school
voortijdig. Edukans ontwikkelde in het ver-
slagjaar de STER-school. Het is een eenvoudig,
doeltreffend model waarin op vijf onderdelen
naar onderwijskwaliteit wordt gekeken: lera-
ren, leerlingen, management, leeromgeving,
ouderbetrokkenheid. Scoort een school op alle
onderdelen goed, dan is het een STER-school.
In Afrika waren de eerste reacties positief.
In 2011 intensiveerde Edukans de banden met
het onderwijsveld in Nederland. Strategische
samenwerking werd gevonden met Centrum
voor Nascholing Amsterdam (CNA), Univer-
siteit van Amsterdam, Hogeschool InHolland
en Christelijke Hogeschool Ede (CHE). Verder
namen 63 docenten deel aan Werelddocent,
een veelbelovend uitwisselingsprogramma
voor onderwijsprofessionals. Zij reisden naar
Afrika en India en werkten samen met col-
lega’s daar aan beter onderwijs. Naar aanlei-
ding van Werelddocent werden Kamervragen
gesteld. Staatssecretaris Knapen en minister
Bijsterveldt-Vliegenthart antwoordden dat
zij meerwaarde zagen voor docenten om bui-
ten Europa ervaring op te doen.
Edukans coördineerde Learn4Work, een sti-
muleringsprogramma voor beroepsonderwijs
in ontwikkelingslanden. In totaal werden 42
vakscholen en trainingsinstituten onder-
steund. Wegens succes heeft Edukans een
vervolgsubsidie aangevraagd; begin 2012
volgt de uitslag.
Ambassadeurs Nick & Simon hielden in Ahoy
Rotterdam een prachtig benefiet concert met
een gevulde schoenendoos als toegang; het
leverde 6.820 dozen op. In totaal werden in
2011 ruim 134.000 dozen ingezameld. Helaas
minder dan in 2010, mede door introductie
van een machtigingsformulier en door de
economische tegenwind.
Al met al sloot Edukans 2011 af met een
positief financieel resultaat.
Kees de Jong,
directeur Edukans
3
Voorwoord
4 Jaarverslag 2011
1Dit isEdukans
3 - Projecten en bestedingen 5
Omdat onderwijs écht helpt
Armoede, aids, oorlog, discriminatie, een
handicap… Je zal er maar mee te maken krij-
gen als kind of jongere. Je kansen op goed
onderwijs, werk en dus een eigen inkomen in
de toekomst dalen schrikbarend. Wereldwijd
gaan daardoor 67 miljoen kinderen niet naar
school, en veel van hen verlaten de school
tussentijds of krijgen slecht onderwijs.
Edukans is expert in onderwijs in ontwikke-
lingslanden en trekt zich het lot van kansarme
kinderen en jongeren aan. Met succesvolle
onderwijsprogramma’s. Want onderwijs helpt
écht! Eén jaar extra onderwijs kan het inko-
men dat een kind later verdient gemiddeld
10 procent laten stijgen, zo blijkt uit het on-
derzoek Returns to investment in education
van de Wereld Bank. Het werk van Edukans in
samenwerking met haar partnerorganisaties
heeft dus een grote economische impact. Het
wordt dus nog belangrijker om kinderen op
school te houden. Simpelweg omdat onder-
wijs een van de grootste bijdragen levert aan
ontwikkeling van kinderen en jongeren, aan
hun leefgemeenschap én aan het land waarin
zij wonen.
Natuurlijk maakt Edukans in haar aanpak
Kees de Jong, directeur Edukans sinds 2002
‘Al vanaf mijn zesde wist ik dat ik iets in
de ontwikkelingssamenwerking wilde
gaan doen. In die tijd zag ik een film
over China waaruit heel duidelijk bleek
dat zaken oneerlijk verdeeld zijn in de
wereld. Mensen tot hun recht laten
komen en helpen om die oneerlijkheid
te bestrijden, was wat ik wilde doen en
nog steeds doe. Dit vanuit de gedachte
dat je als mens hoort te delen. Na de
middelbare school heb ik een passende
vervolgstudie gekozen en voordat ik in
1994 bij de Unie (voorloper van Edu-
kans) kwam werken heb ik in Botswana
gewoond en gewerkt binnen een pro-
ject dat basisonderwijs en beroeps-
opleidingen verzorgde.
Kinderen die goed onderwijs volgen ontwikkelen een gevoel van eigenwaarde waar-
door basisvertrouwen ontstaat en dat is natuurlijk prachtig. Tel daarbij het enthou-
siasme en de drive van kinderen in Nederland die deelnemen aan Edukans acties
voor leeftijdgenoten in ontwikkelingslanden, dan weet je waar je het voor doet.
Onderwijs is voor mij synoniem met ontwikkeling en verandering. Het mooie van
onderwijs vind ik dat als je het eenmaal hebt gehad, niemand het je meer afneemt.
Daar maakt Edukans het verschil!’
Jaarverslag 20116
dan we hadden durven hopen. We hopen dat
wat klein en onbelangrijk lijkt, ons inspireert
om te werken aan een wereld waarin niet lan-
ger het recht van de sterkste, de grootste, de
rijkste en de eerste geldt.
BetrokkenheidWe vinden het belangrijk om daadwerkelijke
betrokkenheid tegenover onverschilligheid,
ongevoeligheid en vrijblijvendheid te stellen. In
ontwikkelingslanden én in Nederland. Betrok-
kenheid uit zich in het geven van aandacht,
tijd en energie en niet alleen in geld. Daarom
willen we meer dan financiering van ontwikke-
lingsprojecten. Kansarme kinderen ter plekke
moeten weten dat betrokken leerlingen in Ne-
derland zich voor hen inzetten en met hen mee-
leven, met het oog op een rechtvaardige sa-
menleving. We willen mensen laten nadenken
over hun eigen levensvisie en persoonlijke be-
trokkenheid bij internationale samenwerking.
Waarden
Edukans laat zich in haar werk inspireren
door de bijbel en de christelijk-sociale traditie,
waarin het praktisch verantwoordelijkheid
nemen voor de medemens centraal staat.
Daar horen de volgende kernwaarden bij:
VertrouwenWij geloven in mensen die verantwoording
durven nemen voor elkaar. Mensen op wie je
kunt bouwen en die je kunt vertrouwen. Zoals
onze betrouwbare partners in ontwikkelings-
landen die zich met hart en ziel inzetten voor
kansarme kinderen. Wij op onze beurt willen
hen niet in de steek laten, maar trouw steunen
waar mogelijk. Ook willen wij een betrouwbare
organisatie zijn die transparant verantwoor-
ding aflegt richting publiek en overheid.
HoopWe willen kansarme kinderen in ontwikke-
lingslanden hoop bieden op een betere toe-
komst. Zij zijn onze hoop als dragers van de
toekomst. Omdat onderwijs een sleutelrol in
hun ontwikkeling speelt, hopen we dat uitein-
delijk alle kinderen naar school kunnen. Daar-
aan dragen wij ons steentje bij. En soms zijn
we verrast, omdat het resultaat veel meer is
geen onderscheid naar ras, religie of politieke
overtuiging.
Visie
Edukans is een ontwikkelingsorganisatie
voor onderwijs. Een onderwijsexpert die
inspireert en het persoonlijke verhaal van
betrokken mensen laat zien. Ze wil samen
met partners in ontwikkelingslanden en in
Nederland kansarme kinderen en jongeren
in ontwikkelingslanden goed onderwijs bie-
den en een tegengeluid laten horen door
aan te tonen dat ontwikkelingssamenwer-
king werkt. Omdat onderwijs een duurzame
investering is.
Missie
Edukans steunt projecten en programma’s
voor toegankelijk en relevant onderwijs voor
kansarme kinderen en jongeren in ontwik-
kelingslanden. Edukans betrekt de Neder-
landse samenleving in het algemeen en het
onderwijs in het bijzonder bij internationale
samenwerking.
‘De Edukans methode ‘kinderen voor kinderen’ vind ik onovertroffen. En de christelijke basis is voor mij de juiste.’Henk van Noorloos, Willem van Oranje College, Wijk en Aalburg
1 - Dit is Edukans
Ambitie
1. Edukans levert een aantoonbare bijdrage
aan kwalitatief goed, toegankelijk en rele-
vant onderwijs voor kansarme kinderen en
jongeren in de ontwikkelingslanden waar we
werken.
2. Edukans wordt door het Nederlandse
onderwijs gezien als dé organisatie voor
aansprekende fondsenwervende en edu-
catieve acties en inhoudelijke uitwisseling
op het terrein van onderwijs in ontwikke-
lingslanden.
3. Edukans heeft (financieel) draagvlak bij
haar achterban om haar doelstellingen
te kunnen realiseren en mobiliseert haar
achterban ten behoeve van lobby voor
onderwijs.
‘Ik houd van mijn werk omdat dat een aantoonbaar effect heeft op het leven van kansarme kinderen. Het verandert hun leven structureel.’Caroline Okotel, sociaal Werker bij CRO MBale (onderwijs, therapie en kinderrechten) 1
8 Jaarverslag 2011
Een greep uit onze resultaten in 2011
In Malawi worden onderwijsprogramma’s uitgevoerd op 141 basisscholen waarmee circa 63.500 leerlingen en 650 leraren worden bereikt.
Nederlandse scholenacties brengen e 1.999.980 op.
Ruim 45.000 donateurs, bedrijven, stichtingen en fondsen helpen duizenden kinderen op school.
Door trainingen van ouderraden worden duizenden ouders betrokken bij de school van hun kind.
Honderden leerkrachten uit Nederland wisselen kennis en ervaring uit met collega docenten in ontwikkelingslanden.
Edukans Schoenmaatjes vullen 134.258 schoenendozen met schoolspullen en cadeaus voor kinderen in ontwikkelingslanden.
Edukans kon dit waarmaken dankzij onze partners in ontwikkelingslanden, de steun van onze donateurs en alle leerlingen en docenten in Nederland die meehielpen. Ontzettend bedankt!
91 - Dit is Edukans
In Kenia bereikt Edukans meer dan 35.000 kinderen, 912 docenten en 875 ouders.
Edukans besteedt in 2011 e 11.659.588 aan Ontwikke-lingssamenwerking, Wereldburgerschap en Voorlichting.
Edukans ambassadeurs Nick & Simon geven een aantal speciale Edukans concerten met als hoogtepunt een concert in Ahoy op 9 april en zorgen voor veel publiciteit.
In India krijgen 20.378 jongeren in de leeftijd van 15-20 jaar beroepstrainingen.
Duizenden leraren in ontwikkelingslanden leerden beter lesgeven.
Edukans kon dit waarmaken dankzij onze partners in ontwikkelingslanden, de steun van onze donateurs en alle leerlingen en docenten in Nederland die meehielpen. Ontzettend bedankt!
Zuid-Soedan
DR Congo
Ghana
Zambia
Bolivia
l = Landen toegevoegd in 2011
Onderwijs in ontwikkelingslanden 2
3 - Projecten en bestedingen
Goed onderwijs. Dát is de sleutel voor duurzame
ontwikkeling in een land en daarmee de meest
effectieve investering. Want goed onderwijs
geeft mensen een hoger inkomen, dus minder
armoede, een betere gezondheid en stimuleert
de gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Maar het valt niet mee om kinderen in ont-
wikkelingslanden op school te krijgen en te
houden. Dankzij de samenwerking met lo-
kale organisaties lukt het Edukans gelukkig
steeds beter. Die spreken ook de overheden
aan op hun verantwoordelijkheid om voor
kwaliteitsonderwijs te zorgen.
Goed onderwijs: deur naar de toekomst
Wereldwijd gaan steeds meer kinderen naar
school. Goed nieuws natuurlijk, maar dat
werpt alleen zijn vruchten af als de rand-
voorwaarden ook goed zijn, zoals: voldoende
goed opgeleide docenten, een stimulerende
leeromgeving en voldoende leermiddelen.
Maar omdat dit niet overal even goed gere-
geld is, verslechtert de kwaliteit van onderwijs
en leren kinderen te weinig. Gevolg: minder
aanwas van nieuwe leerlingen en uitval.
11
Aart van den Broek, manager Onderwijsprogramma’s
Aart van den Broek werkte vele jaren
voor ontwikkelingsorganisaties in on-
der andere Rwanda, Benin en Albanië.
Hij realiseerde menig project en werkt
nu alweer bijna vijf jaar bij Edukans.
Sinds januari 2011 in de rol van mana-
ger Onderwijsprogramma’s .
‘Rode draad en motivatie in al die jaren
is mijn drive om kinderen en jongeren in
ontwikkelingslanden die de boot hebben gemist, of dreigen te missen de mogelijkheid
te bieden hun talenten te ontwikkelen en over hun eigen grenzen te kijken.
Edukans maakt het verschil door kinderen en jongeren de kans te bieden op het
doorlopen van een passende schoolcarrière. Een mooi voorbeeld daarvan vind ik
het programma voor beroepsonderwijs, Learn4Work, dat ook wordt uitgevoerd bij
de Maasai in Kenia.
Langs de wegen naar het zuiden van Kenia waar de Maasai leven, is - mede door
Learn4Work - veel meer bedrijvigheid ontstaan. Samen met de partnerorganisatie
Ilkerin achterhaalden we de echte marktvragen waar de scholing van de jongeren uit
het gebied op geënt werd. Het resultaat was dat de jongeren direct aan de slag konden.
De toegenomen bedrijvigheid die we daar terugzien spitst zich voornamelijk toe op
transport gerelateerde activiteiten, zoals motortechniek en reparatie van fietsen.’
Jaarverslag 201112
De doelen van Education for All:
1. Uitbreiden en verbeteren van kleu-
teronderwijs, speciaal voor de meest
kwetsbare kinderen.
2. Garanderen dat alle kinderen, met
name meisjes en kinderen in kwetsba-
re situaties, per 2015 toegang hebben
tot kwalitatief goed basisonderwijs.
(= MOD 2).
3. De leerbehoeften van jongeren en
volwassenen garanderen door gelijk-
waardige toegang tot relevant be-
roepsonderwijs.
4. De alfabetiseringsgraad van volwas-
senen, met name vrouwen, per 2015
laten toenemen met 50 procent.
5. Elimineren van sekse ongelijkheid in
primair en secundair onderwijs per
2015, en het garanderen van gelijke
toegang tot onderwijs voor jongens en
meisjes per 2015 (= MOD 3).
6. Verbeteren van alle aspecten van kwa-
liteit van onderwijs.
fessionals in om scholen in ontwikkelingslan-
den daarin verder te helpen.
Leerinhouden op maat
Overheden zijn verantwoordelijk voor onder-
wijs. Maar veel van de bestaande leerinhouden
in ontwikkelingslanden sluiten niet aan bij de
meest kansarme kinderen. Dit zijn met name
arme kinderen, meisjes, gehandicapte kinderen,
vluchtelingkinderen, weeskinderen, werkende
kinderen, straatkinderen of aidsslachtoffers.
Hun specifieke problemen vragen om oplossin-
gen op maat. De lessen moeten aansluiten bij
hún levenswijze en cultuur. En natuurlijk moet
het leren voor kinderen interessant, leuk, uitda-
gend en positief zijn. Daarom staat in de aan-
pak van Edukans het kind centraal.
Education for All
Edukans sluit in haar onderwijsbeleid nauw
aan bij de doelen van Education for All (EFA).
Die zijn vastgesteld na de internationale on-
derwijsconferentie in 2000 in Dakar. De Mil-
lenniumdoelen (MOD) 2 en 3 van de Verenig-
de Naties sluiten hierbij aan.
Niet voor niets zet Edukans al haar kaarten
op kwaliteit. Zodat kinderen en jongeren de
school met een waardevol diploma kunnen
verlaten en voor zichzelf en hun omgeving
een toekomst kunnen opbouwen.
Meisjes krijgen in de onderwijsprogramma’s
extra aandacht. Om hun weerbaarheid te
versterken en meer meisjes aan onderwijs te
laten deelnemen. Edukans zet de expertise
en ervaring van Nederlandse onderwijspro-
Edukans kiest voor duurzaam onderwijs
Edukans werkt aan goede, betaalbare oplos-
singen die meer kinderen toegang tot kwa-
liteitsonderwijs bieden. In de onderwijspro-
jecten en -programma’s heeft Edukans een
eigen aanpak:
A. Verbinden van kleine projecten met grote
programma’s.
B. Verbinden van onderwijs in Nederland met
onderwijs in ontwikkelingslanden.
C. Versterken van onderwijskwaliteit.
ad A. Verbinden van kleine projecten met grote programma’sKleine partnerorganisaties werken mee in
de grote onderwijsprogramma’s voor verbe-
tering van de kwaliteit van onderwijs in een
land. Zij zijn vernieuwend en helpen grotere
organisaties om goed te blijven aansluiten bij
de uiteindelijke doelgroep. Tegelijkertijd kun-
nen grote organisaties kleine projecten onder-
steunen op het terrein van strategisch denken,
organisatieontwikkeling, omgevingsbewust-
zijn en lobby. Gezamenlijk hebben de Edukans-
partners meer slagkracht richting de politiek
en het maatschappelijke middenveld.
2 - Onderwijs in ontwikkelingslanden
Edukans werkt aan de verbinding van kleine
projecten met grote programma’s langs twee
lijnen:
1) Lokale Expertise Centra (LEC’s)
In zes landen waar Edukans werkt is een lokaal
expertise centrum opgericht. Deze LEC’s bren-
gen partnerorganisaties bij elkaar, verbinden
kleine en grote projecten en versterken voor
Edukans de kwaliteit van onderwijs in hun land.
Ze leveren een grote bijdrage aan de capaci-
teitsversterking van de partners en aan een
goede lobby voor beter onderwijs bij de (lokale)
overheid. Een LEC organiseert ook verbindin-
gen met onderwijs in Nederland. In Peru neemt
de coördinator van het onderwijsprogramma
Ruta del Sol de LEC-taken op zich.
2) Impulsis
Impulsis is het gezamenlijk loket voor Ne-
derlandse particuliere initiatieven in ontwik-
kelingssamenwerking van Edukans, ICCO en
Kerk in Actie. Edukans is daarin de onderwijs-
expert en beoordeelt, begeleidt en financiert
daarom de projectaanvragen voor onderwijs.
Impulsis ondersteunt particuliere initiatieven
met advies, delen van het netwerk en een fi-
nanciële bijdrage tot maximaal 1/3 van de
benodigde projectsteun.
Jaarverslag 201114
Resultaten Impulsis in 2011 In Peru, Kenia, Oeganda, Congo en Ma-
lawi zijn workshops georganiseerd rond
gezamenlijke leertrajecten. Partners daar
werkten samen met andere partners van
Edukans: ICCO, Prisma en andere betrok-
kenen, zoals ministeries van onderwijs.
Doelen: uitwisselen van kennis, formuleren
van behoeften, ontwikkelen van onderwijs.
Zo werkten ze ook aan versterking van hun
eigen netwerk.
In India organiseerden maatschappelijke
initiatieven samen een lobbyworkshop en
een campagne in Tamil Nadu om het recht
van kinderen op kwalitatief goed, speciaal
onderwijs onder de aandacht te brengen.
Aanbevelingen na evaluatie: actief nastre-
ven van kennisuitwisseling en - opbouw,
het verder uitbreiden van het netwerk en
nog meer versterken en inbedden van or-
ganisaties.
Succesvolle invulling van het begrip we-
reldburgerschap door maatschappelijke
initiatieven in het noorden en het zuiden.
Voorbeeld hiervan: de manifestatie ‘Global
campaign for education’ in Den Haag die
werd bezocht door veertig onderwijspart-
ners van Impulsis.
School in Dhaura met speciale aandacht voor meisjesIn Dhaura (India) wonen zo’n 50 families. Zij leven op de rand van het bestaansminimum
aan de voet van de Himalaya op 2000 meter hoogte. Zij behoren tot de laagste klasse en
hun geletterdheid is extreem laag.
De Nederlandse stichting Focus on Education heeft samen met een lokale stichting en in
overleg met de bevolking besloten om een school in Dhaura te bouwen. Zo krijgen ruim 100
kinderen kwalitatief goed onderwijs, met speciale aandacht voor meisjes. Voortijdige school-
uitval van meisjes wordt verkleind door adequaat schoolmanagement en een leerlingvolg-
systeem. De school is ook een plek voor vrouwengroepen en dorpsvergaderingen. Dit project
past in millennium doelstelling 2 en 3.
15
ontwikkeld voor wereldburgerschap.
Het STER-school model
Versterken en verbeteren van onderwijs-
kwaliteit begint volgens Edukans met de vraag:
Wat maakt een school een goéde school? En
het antwoord is: een STER-school is gebaseerd
op vijf dimensies die samen een ster vormen:
1. Passende en veilige leeromgeving.
2. Leerlingen leren effectief en met plezier re-
levante kennis en vaardigheden.
3. Gekwalificeerde docenten geven passend
onderwijs.
4. Capabel schoolmanagement met visie op
onderwijs en in staat om relaties te onder-
houden met ouders, de gemeenschap en
andere betrokkenen.
5. Ouder- en gemeenschapsbetrokkenheid
bij het bestuur van de school.
Dit zogenaamde STER-school model is uniek
omdat het resultaten van projecten kan aan-
tonen. Het model kan op drie verschillende
manieren worden gebruikt:
A. Voor identificatie van schoolverbeterings-
programma’s op schoolniveau met ouders
en de lokale gemeenschap.
ad B. Verbinden van onderwijs in Nederland met onderwijs in ontwik-kelingslandenEdukans legt verbindingen tussen onderwijs
‘in Noord en Zuid’ met de scholenprogram-
ma’s voor internationalisering en stages.
Uitwisseling van kennis en ervaring draagt bij
aan de kwaliteit en relevantie van onderwijs.
De scholenprogramma’s zorgen voor posi-
tieve dynamiek. De interesse en kennis van
Nederlandse leerlingen, studenten en docen-
ten motiveren de leerlingen en leerkrachten
in ontwikkelingslanden enorm. En andersom.
ad C. Versterken van onderwijskwaliteit Kwaliteit - in termen van EFA-indicatoren -
relevantie, leerklimaat en pedagogiek, is be-
langrijk in het onderwijsbeleid van Edukans.
Voor de uitwerking hiervan zoekt Edukans sa-
menwerking met het Nederlandse onderwijs.
Zo heeft Edukans een convenant afgesloten
met Centrum Nascholing Amsterdam, deel
van de Hogeschool van Amsterdam. In het
convenant zijn afspraken vastgelegd over het
aantal Werelddocenten dat naar Malawi reist.
Edukans heeft samen met Kwintessens (edu-
catief uitgever voor sociale en morele com-
petenties en wereldburgerschap) materiaal
2 - Onderwijs in ontwikkelingslanden
16
B. Voor assessment en het volgen van be-
staande schoolsituaties en rapporteren
over jaarlijkse voortgang binnen projecten.
C. Voor communicatie en fondswervings-
activiteiten omdat donateurs vragen om
verantwoording van bestede middelen en
impact van de programma’s.
Voordelen van het model
Uitvoerende organisaties en NGO’s kunnen
kwaliteitsverbeteringen plannen en struc-
tureren.
Schoolmanagers, ouders en anderen krij-
gen inzicht in hun rol en verantwoordelijk-
heid als het gaat om schoolverbeterplan-
nen en het managen van hun school.
Rapporteren wordt overzichtelijker en
makkelijker.
Samenwerking
Het specialisme van Edukans is onderwijs.
Waar mogelijk werkt Edukans samen met or-
ganisaties die aanvullend werken.
1. ICCO alliantie Edukans is sinds 2007 lid van de ICCO alliantie
Jaarverslag 2011
17
In Nederland is Edukans hoofdpartner
van de Global Campaign for Education
(GCE). Met andere ontwikkelingsorgani-
saties en onderwijsvakbonden zet Edu-
kans onderwijs in ontwikkelingslanden op
de agenda van de Nederlandse overheid.
Partners van Edukans in ontwikkelingslanden
Edukans werkt in ontwikkelingslanden samen
met geregistreerde lokale organisaties. Die
zijn professioneel, staan dicht bij de kinderen,
ouders en jongeren en kunnen als echte ‘maat-
schappelijke middenveldorganisaties’ de over-
heid aanspreken op haar verantwoordelijkheid
voor goed basis- en beroepsonderwijs.
Toetsing van kwaliteitEen goed project staat of valt met kwaliteit
en controle daarop. Daar zit Edukans ook
bovenop. Het gaat immers om besteding
van geld dat door de overheid, bedrijven,
scholen en particulieren aan Edukans is toe-
vertrouwd. Edukans waarborgt de kwaliteit
van haar partnerorganisaties met de ‘proce-
dure projectbeheer’. Die toetst de efficiëntie
en effectiviteit van de bestedingen.
levantie van basis- en beroepsonderwijs, het
opleiden van leraren en beter schoolmanage-
ment. Connect4Change ontvangt hiervoor
subsidie van het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Voor de periode 2011-2015 ontvangt
Edukans gemiddeld € 1.485.000 per jaar.
Andere samenwerkingsverbanden Edukans is coördinator van Educaids, een
samenwerkingsverband van vier Neder-
landse organisaties op het raakvlak van
onderwijs en hiv/aids.
Edukans is lid van PSO, een vereniging van
vijftig Nederlandse ontwikkelingsorgani-
saties, die zich richt op capaciteitsopbouw
van maatschappelijke organisaties in ont-
wikkelingslanden.
Om beroepsonderwijs in ontwikkelings-
landen te verbeteren coördineert Edukans
Learn4Work. Hierin werken ruim veertig
ontwikkelings- en onderwijsorganisaties
samen.
Edukans neemt deel aan het kennisforum
basic education van het ministerie van Bui-
tenlandse Zaken. In de ontwikkelingslan-
den waar Edukans actief is, is er overleg en
afstemming met onderwijsspecialisten van
de Nederlandse ambassades en zijn er con-
tacten met de ministeries van onderwijs.
en coördineert in dit verband het gezamenlijke
onderwijsprogramma van ICCO, Kerk in Ac-
tie, Prisma en Edukans. In de programma’s is
duidelijk aandacht voor toegang tot én kwali-
teit van onderwijs, specifiek voor meisjes, uit-
wisseling, capaciteitsopbouw en lobby.
Edukans betrekt hier de pabo’s in een land bij
en maakt hen medeverantwoordelijk. Erva-
ringen uit onderwijsprojecten nemen zij mee
in de training van toekomstige docenten.
Ook de onderwijsinspecties worden bij de
ontwikkelingen betrokken.
De ICCO alliantie ontvangt een subsidie van
het ministerie van Buitenlandse Zaken voor de
periode 2011-2015. Edukans krijgt daardoor
€ 4.073.945 per jaar van de ICCO alliantie.
Deze subsidie is ten opzichte van de periode
2007-2010 met ruim 40 procent gedaald.
2. Connect4Change Toegang tot goede informatie stimuleert
ontwikkeling. Daarom zet Connect4Change
- een alliantie van de organisaties Akvo, IICD,
Cordaid, ICCO, Text to Change en Edukans -
internet en mobiele telefonie in voor onder-
wijs, gezondheid en economische ontwikke-
ling. Edukans coördineert het onderwijspro-
gramma van de alliantie. In het onderwijs
levert ICT een bijdrage aan de kwaliteit en re-
2 - Onderwijs in ontwikkelingslanden
18
De output wordt gemeten door middel van
rapportages, interne evaluaties en veldbezoe-
ken. En de impact wordt bepaald na evaluatie
ter plaatse. Bij bedragen groter dan € 50.000
moet jaarlijks een accountantsverklaring wor-
den overlegd aan Edukans. Is aan het eind van
de looptijd van het programma of project aan
de inhoudelijke en financiële rapportages vol-
daan, dan wordt het project afgesloten en ver-
antwoord aan de donateurs en subsidiegevers.
Jaarverslag 2011
Criteria zijn: het algemene beleid, de voorne-
mens in het strategisch beleidsplan en tech-
nische, inhoudelijke en financiële criteria en
de randvoorwaarden. De procedure hiervoor
staat in het document ‘Procedure Projectbe-
heer Edukans’ als onderdeel van het Edukans
ISO kwaliteitshandboek.
Is de aanvraag voor financiering van een pro-
ject of programma goedgekeurd? Dan ont-
vangt de aanvrager een contract. Hierin staan
ook de evaluatie- en rapportageverplichtingen
waarmee de beoogde resultaten op verschil-
lende niveaus worden gemeten, zoals:
Inzet van middelen en menskracht door
partnerorganisaties van Edukans.
Gerealiseerde resultaten en activiteiten
door partnerorganisaties voor de doelgroep.
Effect bij de doelgroep (impact op de lan-
gere termijn).
19
1. Onderwijs en werkEdukans steunt projecten waarin jongeren
marktgerichte beroepsvaardigheden leren en
ondernemerschap wordt gestimuleerd. In het
kader hiervan is Edukans penvoerder van het
Learn4Work programma. Dit draagt bij aan
betere toegang tot kwalitatief beroepson-
derwijs. Het programma richt zich met name
op randgroepjongeren. In 2011 hebben ruim
40 organisaties in Nederland en Afrika zich
ingezet voor beroepsonderwijs. Learn4Work
wordt gefinancierd uit het Schoklandfonds
en een eigen bijdrage van de Nederlandse
partners.
Resultaten Learn4Work in 2011
Ondersteuning van 42 vakscholen en non-
formele trainingsinstituten in Ethiopië, Ghana,
Kenia en Zambia.
Training van 71 docenten in onder andere di-
dactiek en competentiegericht onderwijs.
Vergroting van vakinhoudelijke kennis bij 46
Afrikaanse docenten door kennisuitwisseling
door en met docenten en studenten.
Betere opleiding voor 2536 jongeren.
Serieuze aandacht voor meer en beter
praktijkonderwijs in alle Learn4Work pro-
jecten door: voorzien van betere lesmate-
rialen zoals machines of computers.
Edukans Assessment Tool Edukans kijkt met haar Edukans Assess-
ment Tool (EAT) naar de professionaliteit
van de partnerorganisaties. De EAT be-
oordeelt organisaties op drie onderdelen:
Management en Organisatie, Financiën
en Projecten. De uitkomsten geven inzicht
in de organisatie en reiken verbeterpunten
aan als: Is er een concrete jaarplanning? Hoe
zijn de interne ‘checks and balances’? Hoe
verloopt de communicatie tussen kantoor
en het veld?
Alle partnerorganisaties zijn intussen ge-
scand. De EAT is succesvol. Daarom start
vanaf 2012 een tweede ronde, zodat part-
ners hun kwaliteit nog meer kunnen verbe-
teren. De EAT wordt mede uitgevoerd door
BDO Accountants & Adviseurs en voormalig
Philipsdirecteur Teus Stahlie.
Thema’s van Edukans
Edukans kent binnen het onderwijsprogram-
ma vier thema’s. Hierin zijn de strategieën
(directe armoedebestrijding, maatschap-
pijopbouw en beleidsbeïnvloeding) geïnte-
greerd. De vier thema’s zijn:
2 - Onderwijs in ontwikkelingslanden
20 Jaarverslag 2011
Sterke kanten en verbeterpunten
Een kwalitatieve studie onder alle partner-
schappen toont aan dat de partners de samen-
werking zeer waarderen. Er vindt veel uitwisse-
ling van kennis en ervaring plaats. Ze maken
gebruik van elkaars netwerken en kunnen zo
samen meer bereiken. Wel is er meer tijd nodig
om elkaar goed te leren kennen. Edukans zal
in de toekomst deze partnerschappen onder-
steunen in de samenwerking.
Externe consultants hebben tussentijds ge-
evalueerd. Conclusies: prima samenwerking
met organisaties uit verschillende sectoren
en veel kennisuitwisseling. Maar ook: lokaal
eigenaarschap meer versterken door coör-
dinatie van de projecten bij de Afrikaanse
partners te leggen in plaats van bij de Neder-
landse partners.
2. Onderwijs en hiv/aidsOnderwijs speelt een belangrijke rol in de
bevordering van de seksuele gezondheid en
rechten van jongeren. Edukans ondersteunt
netwerken van partners in Ethiopië, Kenia,
Malawi en Oeganda met het Educaids pro-
gramma om dit belangrijke thema in het on-
derwijs aan bod te laten komen.
Educaids geeft daarom correcte informa-
tie. Op basis daarvan kunnen jongeren zelf
schap’. Zo leren jongeren op school al een
eigen onderneming te runnen. Met pro-
fessionele begeleiding vanuit Nederland,
de school en het lokale bedrijfsleven.
Kennisuitwisseling door inzet studenten en
docenten van elf Nederlandse onderwijsin-
stellingen.
Begeleiding van Afrikaanse beroepsonder-
wijsinstituten hoe het praktijkonderwijs
beter te integreren in het curriculum: aan-
reiken goede praktijklesstof en toetsen.
Ontwikkeling van methoden die het on-
derwijs beter afstemmen op arbeidsmarkt.
Ontwikkeling lesmethode ‘ondernemer-
212 - Onderwijs in ontwikkelingslanden
beslissingen nemen die leiden tot een gezond
seksueel leven en die bijdragen tot hun fysiek,
psychisch en sociaaleconomisch welzijn.
Resultaten Educaids in 2011
In Malawi heeft Educaids partners van
Edukans en Prisma ondersteund in on-
derzoek naar het seksuele gedrag van
jongeren en de omgevingsfactoren die
dit gedrag bepalen. Met die kennis is een
strategisch plan opgesteld. Dat geeft
richting aan de ontwikkeling van onder-
wijsprogramma’s, activiteiten voor fond-
senwerving en de pleitbezorging bij de
overheid voor onderwijs op het gebied
van seksuele gezondheid en rechten in
Malawi.
In Ethiopië is Educaids betrokken bij de
aanpassing van het curriculum ‘The
World Starts With Me’ aan de situatie
in Ethiopië, met medewerking van een
werkgroep van leraren en leerlingen. Dit
onderwijsprogramma maakt effectief
gebruik van ICT in de klas om sensitieve
onderwerpen aan de orde te stellen. Het
programma is eind 2011 in zes scholen
gestart, waarbij de leerlingen uit de werk-
groep een ondersteunende taak als ‘as-
sistent’ hebben.
22
donoren. Verder gaat het ook om de verbete-
ring van onderlinge verbindingen, zodat de or-
ganisaties samenwerken en van elkaar leren.
3. Beleidsbeïnvloeding
Het deelnemen aan campagnes en lobby bij
overheden in Nederland en in ontwikkelings-
landen. Doel: het recht op gratis kwaliteitson-
derwijs vertalen in gegarandeerde toegang
tot kwaliteitsonderwijs. De lobbyactiviteiten
variëren van controle op overheidsuitgaven
voor onderwijs tot belangenbehartiging voor
docenten.
Tot slot
Vanwege de succesvolle resultaten startte
Edukans in 2011 nieuwe programma’s in Bo-
livia, Ghana en Zambia in het kader van de
Connect4Change en werden onderwijspro-
gramma’s van de ICCO alliantie ondersteund
in DR Congo en Zuid-Soedan.
Vanwege de opstartfase van deze program-
ma’s zijn er eigenlijk nog geen resultaten te
beschrijven. De bijlage Overzicht projecten
vanaf pagina 85 biedt inzage in de bestedin-
gen en aangegane verplichtingen.
Financiering van programma’s en projecten
Edukans besteedde in 2011 € 5.984.303 aan
onderwijs in ontwikkelingslanden. In totaal
steunde Edukans 187 projecten.
Strategie onderwijsprogramma
De strategie in de onderwijsprogramma’s
van Edukans is gebaseerd op wat het ministe-
rie vraagt om de EFA-doelen te bereiken. Die
strategieën zijn:
1. Directe armoedebestrijding
Hieronder vallen onderwijsprogramma’s voor
kansarme kinderen en jongeren in ontwikke-
lingslanden. Inhoud: scholenbouw, aanschaf
van lesmaterialen, training van onderwijzers,
trainingen voor beroepsonderwijs en curricu-
lumontwikkeling.
2. Maatschappijopbouw
Het versterken van partnerorganisaties van
Edukans en het onderwijsveld: ouderraden,
schoolbesturen, kinderclubs, onderwijsorgani-
saties en hun relaties met de overheid en met
Educaids in 2012
Grote projecten van Educaids in 2012 zijn de
start van een Educaids netwerk in Ghana en
een onderzoek door het Educaids netwerk in
Ethiopië naar het seksueel gedrag van jongeren.
Net als in voorgaande jaren blijft Educaids
actief in de ondersteuning van netwerken,
onderzoek, testen van programma’s, fond-
senwerving en pleitbezorging bij overheden
voor onderwijs op het gebied van seksuele en
reproductieve gezondheid en rechten.
3. Onderwijs en (post) conflictOveral in de wereld zijn conflictgebieden of
gebieden waar net een conflict geweest is.
Daar wonen 45 miljoen van de 67 miljoen
kinderen die niet naar school gaan Weder-
opbouw van het onderwijs gaat hier hand in
hand met wederopbouw van de samenleving.
4. Onderwijs voor gemarginaliseerde volken
Edukans steunt projecten voor de meest kans-
arme kinderen, zoals nomaden, hoogland
Indianen en de Indiase bevolkingsgroepen
Adivasi en Dalits. Tweetalig onderwijs en
behoud van eigen cultuur zijn belangrijk in
de onderwijsbehoefte van deze gemargina-
liseerde volken.
Jaarverslag 2011
23
Bestedingen ontwikkelingssamenwerking
AANTAL BEDRAGEN AANTAL BEDRAGEN AANTAL BEDRAGEN AANTAL BEDRAGEN
PROJECTEN ALGEMEEN PROJECTEN IMPULSIS PROJECTEN LEARN4WORK PROJECTEN TOTAAL
ALGEMEEN IMPULSIS LEARN4WORK TOTAAL
Afrika 108 7 2.949.799 16 7 744.710 5 7 190.436 129 7 3.884.945
Azië 14 7 380.987 9 7 533.158 23 7 914.145
Latijns-Amerika 19 7 529.703 6 7 497.712 25 7 1.027.415
Europa 1 7 4.429 1 7 4.429
niet land-gebonden 9 7 153.370 9 7 153.370
Totaal 151 7 4.018.287 31 7 1.775.580 5 7 190.436 187 7 5.984.303
Zuid-Amerika 17,2%
Azië 15,2%
Europa/niet landgebonden 2,7%
Afrika 64,9%
2 - Onderwijs in ontwikkelingslanden
3
Jaarverslag 201124
Projecten enbestedingen 3
253 - Projecten en bestedingen
Aantal partnerorganisaties:
10
Regio’s:
Afar, Amhara en West Oromya en in
sloppenwijken van Addis Ababa
Aantal projecten:
20, inclusief operational program costs
en eventuele lokale reiskosten Onder-
wijsexpeditie en Werelddocent.
Resultaten:
75 scholen hebben een computerlokaal.
Zo verbetert de kwaliteit van lesgeven.
In 2012 worden de ICT lessen opgevolgd
en leren leerkrachten de computers te
gebruiken om lessen voor te bereiden en
lesmateriaal te ontwikkelen om de kwa-
liteit van de leerprocessen te verbeteren.
Besteed in 2011:
€ 1.089.008
Ethiopië: meer onderwijs op het platte land
Toegevoegde waarde Edukans In de regio’s waar Edukans werkt is de kwa-
liteit van het onderwijs niet goed en hebben
te weinig kinderen toegang tot het onderwijs.
Armoede en grote afstanden spelen daarin
een grote rol. Als ze wel naar school gaan val-
len vooral kinderen op het platteland al snel
uit en dan met name meisjes.
26 Jaarverslag 2011
Edukans zorgt ervoor dat er non-formele
scholen gebouwd worden en traint leerkrach-
ten in het geven van beter onderwijs.
Met het Education4All programma heeft
Edukans in totaal 31.744 kinderen bereikt
met betere toegang en/of betere kwaliteit
van onderwijs.
Er is ook een programma voor het onderwij-
zen van tieners over seksuele gezondheid en
hiv/aids en beroepsonderwijs voor werkloze
jongeren.
SuccesIn de regio Afar heeft aanhoudende droogte
geleid tot uitval op de scholen. Dankzij een
actie met giro 555 is het project ‘geiten-
melk’ opgezet om dit tegen te gaan. De gei-
ten stierven door droogte en gebrek aan wa-
ter en voer. Gevolg: minder melk. Door het
project ‘geitenmelk’ konden 1.296 nomaden
kinderen – verspreid over tien scholen – op
school blijven.
Aantal partnerorganisaties:
6
Regio’s:
Nairobi en de provincies North Rift en
Rift Valley
Aantal projecten:
35, inclusief operational program costs
en eventuele lokale reiskosten Onder-
wijsexpeditie en Werelddocent.
Resultaten:
Edukans bereikte meer dan 35.000 kin-
deren.
912 docenten, 875 ouders en 2.849 leden
van schoolbesturen kregen training.
13 Nederlandse docenten zijn naar
scholen rondom Kajiado geweest om
daar met hun collega’s te werken aan
kindgericht onderwijs.
Twee groepen Pabo-studenten leerden
met studenten in Kenia over goed on-
derwijs in Kenia en Nederland.
Er is een EAT uitgevoerd bij vier partners
van Edukans en twee van Impulsis. Zij
willen graag versterking van het finan-
cieel management.
Verbeterde toegang van nomadenkinde-
ren tot het basisonderwijs door aanpas-
sing aan hun cultuur en leefomgeving.
ICT-ondersteuning door vijf partners
voor efficiëntere werkwijze van docenten
en betere leerresultaten van leerlingen.
Besteed in 2011:
€ 960.662
Kenia: onderwijs voor iedereen
‘Dankzij de training verdien ik als timmerman genoeg geld om mijn gezin te onderhouden én om mijn eigen gereedschap aan te schaffen. Ik weet nu welke weg ik moet inslaan voor een goede toekomst!’ Topiro Turuni, Ilkerin
273 - Projecten en bestedingen
Toegevoegde waarde Edukans Circa 55 procent van de kinderen in Kenia
gaat naar school. Twee keer zoveel jongens
als meisjes. Helaas haken veel meisjes af in
groep 7 of 8 omdat ze worden uitgehuwe-
lijkt. Goed nieuws is dat 63 procent van de
jongeren na een beroepsopleiding een baan
vindt.
Edukans ondersteunt organisaties die on-
derwijs mogelijk maken voor de allerarmste
bevolkingsgroepen in afgelegen gebieden.
Edukans kiest voor duurzaamheid door de
hele gemeenschap verantwoordelijk te ma-
ken voor dit onderwijs: ouders, leerkrachten.
lokale leiders en de overheid. Onder andere
door het geven van trainingen.
Succes en moeilijkhedenIn 2011 was er hongersnood in de Hoorn van
Afrika. Dit was een bedreiging voor het werk
van de partners van Edukans in Noord-Kenia.
Edukans greep direct in met een succesvolle
donateursactie voor schoolmaaltijden. Re-
sultaat: kinderen konden toch naar school
dankzij een totale opbrengst van € 52.291.
Een van de partners verzorgt beroepsonder-
wijs voor de allerarmste Maasai-jongeren.
Problemen hierbij: de jongeren zijn voorna-
melijk analfabeet. Er moest dus eerst voor
een goede basis (rekenen en taal) gezorgd
worden. Daardoor kostte de opleiding meer
dan gepland en duurt die ook langer. Uitval of
mislukking van projecten komen soms voor
door: langdurige droogte, te weinig actieve
participatie van de lokale overheid en minder
fondsen vanuit Nederland.
28 Jaarverslag 2011
Aantal partnerorganisaties:
7
Regio’s:
3
Aantal projecten:
25, inclusief operational program costs
en eventuele lokale reiskosten Onder-
wijsexpeditie en Werelddocent.
Resultaten:
Het onderwijsprogramma is uitgevoerd
op 141 basisscholen; Met het project
bereikten we 63.500 leerlingen en 650
leerkrachten.
Invoering van verschillende vakken
voor beroepsgerichte vorming. Zo on-
derhoudt Edukans directe relaties met
twee pabo’s, waaronder Emmanuel
TTC met 12 aan hen verbonden scho-
len (15.616 leerlingen en 160 docenten).
Er zijn schoolverbeterplannen ontwik-
keld en bijgesteld. Het aantal leerlingen
groeide met 6,2 procent.
Training van schoolcomités en ouder-
commissies.
EEDF organiseerde onder andere trai-
ningen voor onderwijsassistenten, deed
onderzoek op basisscholen in de regio
Blantyre en is betrokken bij het opzet-
ten van een nascholingsprogramma.
19 Ex-change studenten liepen stage in
Malawi (op een middelbare school en
twee pabo’s).
Schoenmaatjes bracht circa 24.000
dozen naar Malawi.
Malawi: veel aandacht voor meisjes
34 studenten en hun begeleiders gingen
op Onderwijsexpeditie. Zij gaven met
hun collega-studenten van de St. Joseph-
pabo in Dedza in Malawi les op praktijk-
scholen in die regio.
12 Werelddocenten deelden kennis en er-
varing met collega’s van zes basisscho-
len in de streek rond Embangweni.
Start van een nieuwe samenwerking
met het Centrum voor Nascholing in
Amsterdam voor een nascholingspro-
gramma voor pabo-studenten en onder-
wijsadviseurs.
Besteed in 2011:
€ 418.305
‘Het verblijf voor de meisjesstudenten van onze opleiding begint nu vorm te krijgen. En dat allemaal dankzij de belangstelling en steun van Edukans.’Father Michael Mbandama, hoofd van Don Bosco Youth Technical College in Lilongwe
293 - Projecten en bestedingen
Toegevoegde waarde Edukans Het aantal kinderen dat naar school gaat
groeit langzaam door naar 90 procent.
Maar op het platteland, waar een gebrek is
aan schoolgebouwen, ligt dat percentage
beduidend lager. Er zijn voor leerkrachten
nauwelijks woonvoorzieningen. Schooluit-
val is een groot probleem. In de onderbouw
verdwijnen jongens vaak tijdelijk; in de bo-
venbouw de meisjes, maar zij komen meestal
niet meer terug.
Met name het samenwerkingsprogramma
van ACEM en FAWEMA (de organisatie van
vrouwelijke leerkrachten in Malawi) richt zich
op de terugkeer en toelating van met name
meisjes die eerder uit het onderwijs verdwe-
nen waren.
Succes en moeilijkhedenDe investeringen in het opleidingsonderwijs
voor meisjes leidden tot concrete resulta-
ten. Zo bouwde Loudon TTC met steun van
Edukans een verblijf voor 60 meisjesstuden-
ten. Dat gebeurde ook op Don Bosco, een
opleidingsschool voor beroepsonderwijs in
Lilongwe. Daar is nu plaats voor 200 meis-
jes.
Helaas waren de maatschappelijke ontwik-
kelingen in Malawi niet positief met directe
negatieve gevolgen voor het onderwijs.
Veel is moeilijker en moeizamer geworden,
met name op het platteland. Edukans zet
daarom meer in op beroepsonderwijs en
de relevantie daarvan. Voor verreweg de
grootste groep leerlingen is de basisschool
eindonderwijs. Die leerlingen zijn jaren naar
school gegaan zonder te zijn opgeleid voor
enig beroep.
30 Jaarverslag 2011
Oeganda: actief betrekken van ouders
Aantal partnerorganisaties:
18
Regio’s:
Teso, Lango en Rwenzori
Aantal projecten:
28, inclusief operational program costs
en eventuele lokale reiskosten Onder-
wijsexpeditie en Werelddocent.
Resultaten:
Start van het nieuwe onderwijsprogram-
ma (MFSII).
CEASOP heeft werkloze jongeren be-
geleid wiens vaardigheden en opleiding
niet aansluiten bij de vraag vanuit de
markt.
Uitvoering van het Educaids project.
Aandacht voor seksuele bewustwording
en levensvaardigheden, soms speciaal
op meisjes gericht.
CRO heeft straatkinderen geholpen met
reïntegreren in het onderwijs.
TPO heeft psychosociale hulp geboden
aan gemeenschappen, leerlingen en
leraren om onderwijs weer mogelijk te
maken.
15 Pabo-studenten (Onderwijsexpeditie)
en 10 docenten (Werelddocent) bezoch-
ten onderwijsprojecten in Oeganda heb-
ben fondsen geworven in Nederland en
voor meer bewustwording gezorgd.
Besteed in 2011:
€ 714.551
Toegevoegde waarde Edukans Het basisonderwijs in Oeganda is gratis met
als resultaat dat 95 procent van de kinderen
naar school gaat. Helaas maakt slechts 50
procent van de kinderen de vierde klas af; 25
procent gaat door tot klas 7.
Er zijn onvoldoende gekwalificeerde leer-
krachten, klaslokalen en schoolmaterialen.
Door het gratis onderwijs zijn ouders zich
minder bewust van hun taken om de kwali-
teit van het onderwijs te controleren en hun
kinderen te stimuleren.
Edukans pakt deze en andere problemen ac-
tief aan door: het inzetten van goede lesme-
thodes, het actief betrekken van ouders bij
het onderwijs en het opzoeken van kinderen
die niet meer naar school komen in de vorm
van reïntegratietrajecten en beroepstrainin-
gen.
Succes en moeilijkhedenEdukans heeft partners begeleid om tot goed
uitgewerkte projectplannen te komen, op basis
van een visie voortkomend uit kernwaarden
hoe het onderwijs in Oeganda te verbeteren.
Deze aanpak heeft tot goedkeuring van tien
nieuwe projecten geleid.
‘Ik maak de gemeenschap ervan bewust dat de vele kinderen en jongeren met een handicap een subsantiële bijdrage kunnen leveren aan inkomen en veiligheid van voedsel door hen goede onderwijskansen te bieden. Daar ben ik als doofstomme jongere van 18, die dankzij een beroepstraining ben opgeleid tot timmerman, het levende voorbeeld van!’ Orec Jebio
313 - Projecten en bestedingen
In 2011 hebben leraren in Oeganda geregeld
gestaakt voor hogere lonen. Dit heeft directe,
negatieve gevolgen gehad voor de projecten.
Daarom hebben de partners zich sterk ge-
maakt voor goede informatievoorziening en
lobby rondom deze stakingen.
Sommige projectbudgetten stonden onder
druk door sterke inflatie (onder andere flinke
prijsstijgingen voor voedsel en benzine).
In een van de co-creatie projecten waren de
doelstellingen, waaronder de bouw van een
school, nog niet behaald toen het geld al op
was. Bovendien waren er klachten over het
management van de lokale partnerorgani-
satie. Edukans heeft direct een onderzoek en
audit laten uitvoeren. Daarop heeft Edukans
de vervolgfinanciering aan nog strengere
voorwaarden verbonden.
32 Jaarverslag 2011
India: hele gemeenschap actief
Aantal partnerorganisaties:
41
Regio’s:
Udaipur district in Rajasthan, Chhattis-
garh, Jharkhand en Orissa.
Aantal projecten:
18, inclusief operational program costs
en eventuele lokale reiskosten Onder-
wijsexpeditie en Werelddocent.
Resultaten:
Beter onderwijs voor 98.747 kinderen in
de leeftijd van 6–14 jaar.
20.378 jongeren tussen de 15 en 20 kre-
gen beroepstrainingen.
Seva Mandir bereikte 1.095 kinderen in
de leeftijd van 6 -14 jaar met relevant on-
derwijs.
De clusters trainden dorpsonderwijs-
comités, ouderraden, kinderclubs en
vrouwengroepen in het bewaken van de
kwaliteit van het onderwijs en in het rele-
vant maken van het onderwijs. In totaal
werden 749 onderwijscomités versterkt.
Training van 774 lokale leerkrachten in
de dorpen voor beter onderwijs.
Stabilisatie van schooluitval. Kinderen
en jongeren die stopten met school zijn
weer gestart of hebben beroepstraining
gekregen.
Training voor partners en LEC’s om zelf
fondsen te leren werven.
13 Werelddocenten werkten met 213 In-
diase leerkrachten aan het thema klas-
senmanagement.
Besteed in 2011:
€ 675.148
Toegevoegde waarde Edukans Steeds meer kinderen gaan - door de nieuwe
onderwijswet die onderwijs verplicht maakt
- naar school. Daarom kunnen partners van
Edukans nóg effectiever werken. Toch lukt
het de overheid niet om de allerarmste kin-
deren naar school te krijgen. Juist voor hen
heeft Edukans onderwijsprogramma’s. Die
stimuleren hele gemeenschappen waardoor
de overheid haar taken beter kan uitvoeren.
Succes en moeilijkhedenFase 1 van het India-programma (2008/2011)
is zorgvuldig geëvalueerd. Resultaat: het be-
reik van het programma is heel groot en in-
terventies zijn efficiënt ontworpen. Er is met
relatief weinig middelen veel bereikt. Belang-
rijkste aanbeveling: het programma duurza-
mer maken, zodanig dat het in 2013 op eigen
benen kan staan.
Fase 2 is met succes ontworpen, waaronder
het zelf leren werven van fondsen. Dit is me-
dio 2011 gestart.
Er waren geen of nauwelijks moeilijkheden.
333 - Projecten en bestedingen
3‘Voordat het project startte waren de inwoners en ouders nauwelijks geïnteres-seerd in onderwijs. Maar nu, na twee jaar van actief werken aan het belang van goed onderwijs, is de situatie rigoureus veranderd. Een geweldig positieve ontwikkeling!’ Kavita Srivastava, projectmedewerker
34 Jaarverslag 2011
Toegevoegde waarde Edukans Edukans werkt in zeer afgelegen kleine ge-
meenschappen in het Andesgebergte. Daar-
door is uitval bij projecten relatief klein. Dat
komt ook door intensieve samenwerking met
ouders. Er gaan evenveel meisjes als jongens
naar school. In het voortgezet onderwijs val-
len meisjes wel vaker uit omdat ze bijvoor-
beeld als huishoudhulp gaan werken bij rijke
families. In het Andesgebergte is het een uit-
daging om kinderen te laten doorstromen
naar het voortgezet onderwijs.
Edukans steunt groepen kinderen die vaak
vergeten worden. Dat komt omdat Peru
gezien wordt als een middeninkomenland
met de snelst stijgende economie van Zuid-
Amerika. Ontwikkelingsgeld lijkt niet langer
nodig, maar niets is minder waar. Er is een
grote inkomensongelijkheid. Daarom richt
Edukans zich vooral op de inheemse kinderen
om hen via goed onderwijs een betere plek in
de maatschappij te laten verwerven.
Succes en moeilijkhedenIn 2011 is in afgelegen gebieden in Peru een
succesvolle start gemaakt met ICT als mid-
Peru: een betere plek in de maatschappij
Aantal partnerorganisaties:
11
Regio’s:
Lima, Cusco, Huancavelica en Junin
Aantal projecten:
16, inclusief operational program costs
en eventuele lokale reiskosten Onder-
wijsexpeditie en Werelddocent.
Resultaten:
In het voortgezet onderwijs is het thema
‘ondernemerschap’ met succes inge-
bouwd voor kansarme jongeren.
Het basisonderwijs is aangepast aan de
cultuur en leefomgeving van indianen-
kinderen, zodat deze uitgesloten groep
beter aansluit bij de Peruviaanse samen-
leving.
Vijf partners ondersteunen docenten
met ICT. Doel: meer efficiëntie en beter
onderwijs.
Zeer weinig onderwijsuitval door nauwe
samenwerking met ouders: ouders be-
grijpen het belang van goed onderwijs.
Besteed in 2011:
€ 853.767
Marlene Condori Huamán is 15 en zit in de derde klas van de middelbare school. Zij zegt: ‘Mijn school ziet er heel mooi uit dankzij de hulp van Fundación Hope. We hebben een groot veld, een bibliotheek en wat computers. Ik ga graag naar school. Het is geen verplichting.’ Marlene Condori Huamán is leerling van de school ‘Corazón de Jesús’
353 - Projecten en bestedingen
del voor meer efficiëntie en verbetering van
onderwijskwaliteit. Dat is echt een meer-
waarde voor het onderwijs.
De verkiezingen van 2011 in Peru hebben het
onderwijsprogramma positief beïnvloed. Er is
veel geïnvesteerd in lobbyactiviteiten waar-
door er meer aandacht is voor intercultureel
en tweetalig onderwijs. Dat is ook het onder-
werp waar de partnerorganisaties hard aan
werken.
De partners hebben last van het feit dat Peru
niet langer een focusland is voor de Neder-
landse regering. Gevolg: het onderwijspro-
gramma wordt de komende jaren afgebouwd.
Edukans maakt samen met Ruta del Sol een
plan om de partnerorganisaties succesvolle
fondswervende strategieën te laten ontwik-
kelen zodat bestaande programma’s blijven
bestaan en uitgebouwd kunnen worden.
36 Jaarverslag 2011
4Nederlandse scholen in actie
374 - Nederlandse scholen in actie
worden zich bewust van de situatie van
hun leeftijdgenootjes in ontwikkelings-
landen. Ze raken betrokken bij hun le-
ven en leren wat geven en delen is. Een
unieke kans voor kinderen om concreet
en persoonlijk iets te doen voor hun
leeftijdgenootjes ver weg.
Voor een kind in een ontwikkelingsland
betekent Schoenmaatjes dat een kind
in Nederland aan hem gedacht heeft.
Dit maakt diepe indruk.
Het motiveert kinderen in de uitdeel-
landen om naar school te blijven gaan.
De schoolmaterialen in de schoenen-
doos helpen hen daarbij.
Resultaten en feiten
Aantal ingeleverde schoenendozen:
134.258.
Aantal dozen vanuit scholen, kinderop-
vang, kerken en verenigingen: 130.758.
De stijging bij deelnemers van peuter-
speelzalen, BSO’s en kinderdagverblij-
ven, kerken en bedrijven valt sterk op.
Aantal dozen van particuliere deelne-
mers via Ziengs winkelactie: 3.500.
Dit is Schoenmaatjes
Kinderen in Nederland vullen een ver-
sierde schoenendoos met schoolspullen,
toiletartikelen en cadeaus voor een kind
in Moldavië, Irak, Libanon, Ghana, Ma-
lawi, Oeganda en Kenia.
Een actie van kind tot kind. Kernwoor-
den: persoonlijk en concreet, bewustwor-
ding en betrokkenheid, educatief.
‘Learning by doing’: Nederlandse kinderen
Schoenmaatjes
Edukans verbindt onderwijs in Nederland
met onderwijs in ontwikkelingslanden. Onze
programma’s voor basisonderwijs tot en met
hoger onderwijs betrekken scholen, leerlin-
gen en studenten bij ontwikkelingssamen-
werking. Het Nederlandse onderwijs steunt
hiermee scholen in ontwikkelingslanden
financieel en met kennis en expertise.
In Nederland draagt Edukans bij aan wereld-
burgerschap. Jaarlijks bereikt Edukans ruim
350.000 Nederlandse leerlingen. Door mee
te doen met Edukans worden deze jongeren
betrokken bij mensen die het minder hebben.
Ze leren geven en delen. Niet ieder kind op
deze wereld krijgt (goed) onderwijs. Neder-
landse jongeren kunnen hier samen met Edu-
kans iets aan veranderen.
38 Jaarverslag 2011
Aantal aangemelde deelnemers: 1.734,
waarvan: 1.178 scholen, 69 peuter-
speelzalen, BSO’s en kinderdagverblij-
ven, 117 kerken, 55 bedrijven, 159 par-
ticulieren en 156 onbekend.
BDO Accountants, CITO, Philips, Ra-
bobank en Oracle deden met hun per-
soneel mee aan Schoenmaatjes.
Schoenmaatjesjournaals hielden deel-
nemers op de hoogte van acties.
Aandachtspunten
Schoenmaatjes is op verzoek van de
scholen in 2011 overgegaan van geld-
envelopjes op machtigingsformulie-
ren. Dat was voor sommigen nog wat
wennen. Een aantal mensen vond dat
het machtigingsformulier niet duidelijk
genoeg was.
Minder mensen gaven vijf euro bij de
actie voor de verzendkosten. Oorzaak:
de economische crisis. De bijdrage is
noodzakelijk om de actie goed te kun-
nen laten blijven draaien. Dit vraagt
om extra marketinginzet.1000 kinderen van basisscholen in Amersfoort maakten tijdens startevenement met schoenendozen levensgroot de woorden ‘Edukans Schoenmaatjes’
Benefietconcert Nick & SimonEen hoogtepunt van het actiejaar 2011 was
het benefietconcert voor Edukans van Nick &
Simon in Ahoy Rotterdam. Het entreebewijs
hiervoor was een versierde en gevulde schoe-
nendoos. De actie leverde maar liefst 6.820
schoenendozen op.
PrijsvraagIn samenwerking met de tijdschriften Tina
en Zo Zit Dat organiseerde Edukans een
prijsvraag: wie maakt de mooist versierde
schoenendoos? Nick & Simon maakten op tv
bij Z@pp Live bekend dat zij de jury van de
prijsvraag waren.
Lesbrief ‘Zo leef ik’Kinderen konden in 2011 voor het eerst de les-
brief ‘Zo leef ik’ in hun schoenendoos doen.
Ze tekenden en schreven daarin hoe zij leven
en hoe de spullen in de schoenendoos gebruikt
kunnen worden. Ook was er een speciale pa-
gina over het gebruik van zeep en tandpasta
gemaakt in samenwerking met de NIGZ.
‘Door Schoenmaatjes leren kinderen belangrijke sociale vaardigheden zoals betrokkenheid en delen van wat ze hebben.’Linda Erren, leerkracht basisschool Werkenrode, Groesbeek
394 - Nederlandse scholen in actie
Resultaten en feiten
45 scholen deden mee aan Going Global.
53 leerlingen reisden als verslaggever naar
Ethiopië. Zij volgden met hun Ethiopische
buddy’s (lokale scholieren) lessen en wissel-
den ervaringen uit op Ethiopische scholen.
Samen met de lokale gemeenschappen, au-
toriteiten en media voerden ze een bewust-
wordingsactie uit om de positie van meis-
jes te verbeteren, ‘early marriage’ terug te
dringen en kinderen niet aan het werk maar
op school te krijgen en te houden.
Het radiostation XNoizz reisde mee en
zorgde voor verslaggeving vanuit Ethiopië
op de Nederlandse radio.
De deelnemende scholen hebben € 698.488
aan fondsen geworven. Dat was voor het
overgrote deel voor Ethiopië. De resterende
bedragen waren voor de actielanden van
2010: Peru en Kenia.
Totale kosten: € 233.937. Door een goed-
koper ticketaanbod en het doorvoeren van
algehele bezuinigingen heeft Going Global
minder uitgegeven dan voorheen. Er is in
tegenstelling tot 2010 maar één reis ge-
maakt.
Dit is Going Global
Een uitwisselingsproject voor het
voortgezet onderwijs. Scholieren gaan
namens hun scholen voor tien dagen
als verslaggever naar een ontwikke-
lingsland en geven hierover presenta-
ties en werven fondsen (via hun eigen
school) in Nederland.
Is gericht op bewustwording, lobby
voor beter onderwijs en ontwikkeling.
Wil jongeren uit verschillende wereld-
delen in contact met elkaar brengen,
zodat zij zich kunnen verdiepen in el-
kaars leefwereld en zich gezamenlijk
inzetten om een rechtvaardiger wereld
te creëren.
Going Global
Aandachtspunten
De economische crisis is terug te zien in
de actieopbrengsten van Going Global.
Voor deelnemende scholen is het een
grotere uitdaging fondsen te werven. Er is
een lichte daling in de actieopbrengsten
per school in vergelijking met voorgaan-
de jaren. Aanpak: Edukans reduceert
kosten door aan deelnemende scholen
een eigen bijdrage voor de reiskosten te
vragen; en door vrijwel alleen met profes-
sionele, maar vrijwillige reisleiders op reis
te gaan. Afhankelijk van de mogelijkheid
om fondsen te werven, zullen minder
scholen meedoen. Gevolg: begeleiding
van scholen gaat minder kosten. Ook de
actiebegeleiding op de scholen is deels in
handen van vrijwilligers.
Nick & SimonDit populaire zangduo is ambassadeur
van Edukans. Zij gaven in mei 2011 een
Going Global Concert in Utrecht om
alle actievoerders te bedanken. Een
groot succes!
‘Door Going Global heb ik gezien hoe mensen in Ethiopië leven en hoe ontzettend belangrijk onderwijs is. Dan zie je ook dat er nog veel verbeterd moet worden.’ Hester Buwalda, Ichthus College, Dronten 4
40
Resultaten en feiten
87 studenten van 27 HBO-instellingen
reisden naar Malawi, Oeganda en Kenia.
Deelname van 87 lokale studenten van
vier pabo’s en elf stagescholen.
Inzet van 47 actieve vrijwilligers
Er is € 258.282 aan fondsen geworven.
De klanttevredenheid van de Nederland-
se studenten is gemiddeld een 8,5.
Grote meerwaarde voor pabo’s en stu-
denten en inspiratie om actieve werkvor-
men te verankeren in hun pedagogische
grondhouding.
Door langdurige samenwerking met de
partners is de organisatie van de reizen
steeds efficiënter en dus goedkoper. Zo-
wel voor Edukans als de lokale partners.
Dit is de Onderwijsexpeditie
Een uitwisselingsprogramma voor stu-
denten in het opleidingsonderwijs. Zij
reizen naar een ontwikkelingsland waar
zij zich ter plekke verdiepen in het onder-
wijs. Met lokale studenten geven ze les
op scholen.
Een bijdrage aan onderwijskwaliteit in Ne-
derland én in ontwikkelingslanden door
uitwisseling van kennis en informatie.
Fondswervende actie om kansarme
kinderen in ontwikkelingslanden naar
school te helpen. Doel is om € 1.250 per
deelnemer in te zamelen.
Onderwijsexpeditie
Jaarverslag 2011
Sterke kanten en aandachtspunten
Uit evaluaties van de lokale pabo’s, sta-
gescholen en partners blijkt dat de On-
derwijsexpeditie de motivatie van deel-
nemende studenten en docenten enorm
versterkt. Zij zouden ook graag deelne-
mers naar Nederland laten reizen. Dit is
helaas financieel niet mogelijk.
Er is een afname van het aantal deelne-
mende studenten: 87 in plaats van de
beoogde 120. Reden: verhoging van de
studentenbijdrage voor fondsenwerving
(van € 1.000 naar € 1.250).
‘Het was een geweldige ervaring en ik waardeer de betrokkenheid en professionaliteit van de staf en studenten. Onze scholen waren verrast door het commitment van de Nederlandse studenten en leraren voor de leerlingen.’Edwin Buluma, LEC Kenia
Resultaten en feiten
Deelname van 367 scholen.
Opbrengst via de scholen: € 185.422.
Dit is circa € 7.000 minder dan in
2010. De daling is vooral veroorzaakt
in de laatste twee maanden van 2011.
Er komt ook geld binnen via besturen,
schoolorganisaties, kerken en derge-
lijke. De totale opbrengst is daardoor
€ 231.571. De giften voor Schoen-
maatjes/Werelddocent/Going Global/
Onderwijsexpeditie zijn buiten deze
bedragen gehouden.
41
ScholenbenaderingIn januari 2011 kregen alle basisscholen een
folder met informatie over de Plusprojecten
en in mei een Edukansboekje met projecten
en acties (Scholen voor Scholen, Schoen-
maatjes en Werelddocent).
122 scholen bestelden actiemateriaal. Hun
gemiddelde gift: € 1.008 (2010: € 991). De
gemiddelde gift van scholen die een presen-
tatie bestelden was € 713.
Vanaf september konden scholen bij hun be-
stelling aangeven of ze (een deel van) het
materiaal digitaal wilden bestellen, maar de
Scholen voor Scholen
4 - Nederlandse scholen in actie
Dit is Scholen voor Scholen
Met Scholen voor Scholen (tot aan de
zomer 2011 heette dit SCOOLS) halen
basisschoolleerlingen geld op voor een
schoolproject in een ontwikkelingsland.
Hun giften zijn bestemd voor Edukans of
voor een project naar keuze.
Er zijn ook Plusprojecten, speciaal ontwik-
keld voor basisscholen. Hier horen extra
informatie, foto’s, filmpjes en terugkoppe-
ling via e-mailnieuwsbrieven bij. Net als een
eigen digitale actiepagina.
42
Resultaten en feiten
63 docenten reisden naar India, Ma-
lawi, Oeganda, Ethiopië of Kenia.
Op verzoek van de lokale docenten is
gewerkt aan knelpunten uit de prak-
tijk die vooraf zijn geïnventariseerd.
Succesvolle start van het programma
in Ethiopië. Vooral de samenwerking
met de pabo in Jimma was waardevol.
In Oeganda zijn resultaten uit vorige
jaren steeds duidelijker zichtbaar. Er
ontstaan langzaam maar zeker Edu-
kansscholen.
In India wordt met workshops in
plaats van scholen- en klassenbezoek
gewerkt, omdat de partners daar veel
kleine dorpsscholen hebben die ver uit
elkaar liggen.
Mildred Klarenbeek is bezig met een
tweede wetenschappelijk onderzoek
waarin zij bewijst dat de Nederlandse
docent die Werelddocent is geworden,
terugkomt als een meer competente
docent.
Dit is Werelddocent
Een uitwisselingsprogramma voor on-
derwijsprofessionals. Zij reizen naar een
ontwikkelingsland waar zij zich ter plaat-
se verdiepen in het onderwijs.
Zij werken samen met hun lokale col-
lega’s aan ideeën voor verandering en
verbetering van het onderwijs daar.
Het levert een belangrijke bijdrage aan
de competenties en persoonlijke ontwik-
keling van de leerkrachten in het ontwik-
kelingsland én in Nederland.
Fondswervende actie om kansarme kin-
deren in India, Malawi, Oeganda, Ethio-
pië of Kenia naar school te helpen.
meeste kozen voor materiaal per post. Er is
een bijdrage in de verzendkosten - afhankelijk
van het gewicht van het pakket - ingevoerd
met een maximum van € 9,95.
BekendheidEen leerkracht heeft via POLS netwerk voor
Edukans Yurls spreekbeurtpagina’s ontwik-
keld over alle landen waar Edukans actief is.
Deze pagina’s zijn tussen augustus en de-
cember ruim 4500 keer bekeken.
Scholen konden naar aanleiding van ban-
ners en advertenties kerstballen bestellen
of downloaden en die gebruiken als spaar-
doosje tijdens de kerstactie. De banneractie
was gebaseerd op 2000 ingekochte clicks en
dat aantal is ook gehaald. Daarnaast zagen
165.000 bezoekers van het POLS netwerk de
banners.
Jaarverslag 2011
Werelddocent
‘Dit is het begin van een tenminste driejarig project. Na ons komen er meer ‘farangi’s’ om met de docenten hier samen te werken. Alle goede dingen kosten tijd. Kaaskopperig ongeduld heeft hier geen kans van slagen: eerst het contact, dan het contract.’ Astrid Leuverink (Werelddocent in Ethiopië)
43
Ook is het programma ‘Werelddocent
XL’ ontwikkeld. Daarmee kan een (bijna)
docent tenminste drie maanden naar
een ontwikkelingsland gaan om daar via
een bestaand Edukans programma een
bijdrage te leveren aan de kwaliteit van
onderwijs. Doel: ideeën voor verbetering
die zijn ontstaan tijdens de uitwisseling
onder begeleiding van één of twee do-
centen toepassen op de lokale scholen.
Sterke kanten en aandachtspunten
Aandacht voor docenten op scholen uit
vaak vergeten of achtergestelde gebieden
werkt heel goed. Ouderraden en scholen
raken zo meer gemotiveerd om iets met
hun onderwijs voor elkaar te krijgen.
Nederlandse docenten komen gemo-
tiveerd terug. Ze nemen een andere
houding aan ten aanzien van de eigen
arbeidsomstandigheden en hebben een
meer gefundeerde visie op de waarde
van onderwijs, wereldburgerschap en
solidariteit.
Het aantal docenten dat zich heeft op-
gegeven is gedaald van 65 naar 63. Oor-
zaak: een te korte en niet al te nadrukke-
lijke acquisitieperiode.
Edukans twijfelt aan de duurzaamheid
omdat aangereikte vernieuwingen on-
voldoende zijn ingebed en de schoollei-
ding hierbij weinig betrokken is. Om dit
aan te pakken is op 1 januari 2012 het
programma ‘Werelddocent Schoolleider’
gestart om schoolleiding meer bij verbe-
tertrajecten op hun school te betrekken
en hen op hun specifieke rol te trainen.
4 - Nederlandse scholen in actie
‘Onze kennis en ervaringen proberen we zo goed mogelijk in te zetten. Het is voor mij heel leerzaam om mijn ervaringen te delen met de Ethiopische leraren en na te denken over een andere lesopzet met andere werkvormen. Ik neem de tijd om zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de wereld, kennis, kunde en ervaring van de Ethiopische docent. Tijd, die ik Nederland vaak niet neem.’ Vanessa Hollaar (Werelddocent in Ethiopië)
4
44 Jaarverslag 2011
Communicatieen fondsenwerving 5
45
Marketing & communicatie
De afdeling marketing & communicatie is
verantwoordelijk voor communicatie over
onderwijsprojecten in ontwikkelingslanden
en de fondsenwerving hiervoor. Zij betrekt
de Nederlandse bevolking hierbij, met speciale
aandacht voor het onderwijs in relatie tot in-
ternationale samenwerking.
Edukans kiest positie in het maatschappelijke
debat over nut en noodzaak van ontwikke-
lingssamenwerking en benadrukt het belang
van goed onderwijs als effectief instrument
voor ontwikkelingssamenwerking.
Uitgangspunt: ieder kind op de wereld moet
de kans krijgen zich te ontplooien en heeft
recht op onderwijs.
‘We doen het voor Naima en al die andere kinderen’Ontwikkelingssamenwerking persoonlijker
maken! Dat was het doel van de afdeling
marketing & communicatie in 2011. Het
werk van Edukans moet tastbaar zijn om je
daarmee echt te kunnen verbinden. Daarom
staan persoonlijke verhalen van kinderen,
leerkrachten en ouders in ontwikkelingslan-
den nu centraal in de communicatie-uitingen
van Edukans.
Cor Slob, manager marketing & communicatie sinds april 2011
‘De wereld verandert niet als je stil blijft
zitten. Mijn betrokkenheid bij mensen
en activisme bij zaken die om verbete-
ring vragen heb ik van huis uit meege-
kregen.
Afgelopen zomer was ik voor Edukans
in Oeganda en bezochten we een pro-
ject waar straatkinderen onderwijs kre-
gen. De directrice van die school kende
alle kinderen, terwijl ze voor meerdere
locaties verantwoordelijk was. Enkele
leerlingen sliepen tijdens de les, zij wer-
den niet gestraft voor hun vermoeid-
heid. Sterker nog, op een gegeven mo-
ment zag ik de directrice met een glas
water en een bordje eten lopen om dat
naar de leerling te brengen die in een
hoek van het lokaal had liggen slapen.
Daar maakt Edukans voor mij het verschil. Niemand is ooit afgeschreven en kinderen
helpen betekent dat je werkt aan een betere toekomst!’
46
eigen actiewebsite voor actievoerders die zo
hun vrienden en familie bij hun fondswerven-
de actie kunnen betrekken.
BoekwinkelIn 2011 startte Edukans haar eigen online
boekenwinkel. De boeken kosten evenveel als
bij andere boekenwinkels, maar nu gaat 10%
van elke aankoop naar onderwijsprojecten! In
de eerste maanden na de lancering verkoch-
ten we voor € 2.720 aan boeken. In 2012 zul-
len we de boekenwinkel veel onder de aan-
dacht brengen van onze achterban.
www.EdukansBoekenwinkel.nl
Top 50 goede doelenDagblad Trouw publiceerde vrijdag 18 no-
vember de Top 50 van beste goede doelen op
het gebied van internationale hulp.
Onderdeel van het onderzoek was de kwali-
teit van de websites van goede doelen. Edu-
kans scoorde hoog: de vierde plek. Hiermee
geeft Trouw aan dat Edukans het goed doet
op onder meer de betrouwbaarheid en ge-
bruiksvriendelijkheid van de site en de inzet
van sociale media.
450 goede doelen dongen mee naar de titel
‘Beste goede doel’. Er is gekeken naar trans-
parantie, organisatie en activiteiten en in hoe-
Samen met Oxfam-Novib is Edukans hoofd-
partner van GCE-NL. In 2011 heeft GCE-NL
de politieke lobby volop ingezet op aandacht
in de Kamerdebatten voor een verantwoorde
overdracht en/of afbouw van door Nederland
gesteunde onderwijsprogramma’s. Er is ook
gepleit voor een substantiële bijdrage van Ne-
derland aan het Global Partnership for Educa-
tion (GPE, voorheen Fast Track Initiative).
Hoewel in 2011 nog geen officieel partner
van GCE –NL werd intensief samengewerkt
met Woord en Daad en - in iets mindere mate
- met Prisma.
Meer dan 100 vertegenwoordigers van
NGO’s, Particuliere initiatieven, scholen en
universiteiten, overheid en bedrijfsleven na-
men op 18 november deel aan de Onderwijs-
conferentie van GCE-Nederland. Daar werd
gesproken over de Onderwijsagenda 2015
en een lijst van actiepunten opgesteld voor
onderwijshulp waaraan de komende jaren
gezamenlijk zal worden gewerkt.
Online marketingZes keer per jaar ontvangen 61.000 mensen
de online nieuwsbrief. Edukans-fans blijven
op de hoogte via de sociale media en er is een
online actieplatform gelanceerd. Dat is een
Zo kreeg Naima uit Kenia de hoofdrol in
de campagne en is het donateursblad ver-
nieuwd: bijzondere verhalen, nieuwe ont-
wikkelingen, acties en nog meer concrete
resultaten. Een donateurspanel dacht mee
met het nieuwe blad Wijs! dat begin 2012
verschijnt.
In 2011 werd door de afdeling marketing &
communicatie een nieuwe corporate marke-
ting en communicatiestrategie ontwikkeld en
gestart met de uitvoering daarvan.
Het plan sluit aan bij de veranderende poli-
tieke en maatschappelijke discussie rondom
ontwikkelingssamenwerking en groeiende
impact van online media. En bij de behoefte
meer eigen fondsen te werven.
SamenwerkingEdukans doet mee in uiteenlopende samen-
werkingsverbanden om belangen beter te
behartigen en expertise te delen:
Partos, brancheorganisatie voor internati-
onale samenwerking.
VFI voor landelijk wervende goede doelen.
Global Campagne for Education in Neder-
land (GCE-NL).
Jaarverslag 2011
verre de doelgroep betrokken is bij de opzet en
voortgang daarvan. Edukans eindigde als 29e.
Ambassadeurs uit het bedrijfslevenEdukans vindt het belangrijk om meerja-
rige partnerships aan te gaan met bedrijven.
Doel: inhoudelijke samenwerking en fond-
senwerving.
In 2011 is samengewerkt met BDO, accoun-
tants en adviseurs, die naast een donatie ook
hun kennis en ervaring als accountants inzet-
ten voor Edukans.
In FD persoonlijk - de weekendbijlage van het
Financieel Dagblad - van 24 december 2011
werd aandacht besteed aan het nieuwe ge-
ven in Nederland. In een paginagroot artikel
verwoordde Gerard Rutte van BDO treffend
de keus voor Edukans: ‘Met Edukans geven wij
kinderen een betere toekomst.’
Schoenenwinkel Ziengs was nauw betrokken
bij Schoenmaatjes met gesponsorde schoenen-
dozen die via lokale winkels verspreid werden.
Overige ambassadeurs in 2011 waren o.a.
Heijmans, IMK opleidingen en Noordhoff Uit-
gevers.
5 - Communicatie en fondsenwerving
48
het gebied van fondsenwerving? Hoe betrek
je donateurs bij je werk? Op deze manier kun-
nen partnerorganisaties Edukans nog beter
helpen met het geven van goede informatie
voor de donateur in Nederland én leerden
zij tools om zelf donaties te werven voor het
werk.
Nick & Simon ambassadeurs voor Edukans Om haar werk onder de aandacht te brengen
van een breed publiek kan Edukans rekenen
op de steun van Nick & Simon. Zij zetten
zich in 2011 actief in. Hoogtepunt was het
speciale Edukans concert in Ahoy Rotter-
dam op 9 april waar bijna 7.000 bezoekers
- met name kinderen en hun ouders - op af
kwamen. Entreebewijs voor het concert was
een versierde schoenendoos en een kaartje à
€ 7,50 voor het uitdelen van de schoenen-
doos in Kenia.
Nick & Simon speelden natuurlijk hun groot-
ste hits en lieten een film zien van hun reis
naar Ethiopië met Edukans. En Monique Smit
gaf een spetterend voorprogramma weg.
Ook tijdens hun reguliere concerten besteed-
den Nick & Simon regelmatig aandacht aan
het werk van Edukans.
Kenia. De grootste groep deelnemers bestond
uit circa 80 studenten met daarnaast vrijwilli-
gers, docenten en vertegenwoordigers van de
Heijmans foundation en de Heijmans directie.
Fondsenwerven in KampalaIn november nodigde Edukans partnerorgani-
saties uit voor een workshop fondsenwerving
& communicatie in Kampala. Hoe maak je
een goede foto? Wat zijn ontwikkelingen op
Afronding Ex-change 2011In 2011 werd Ex-change beëindigd. De afslui-
ting van de sponsorrelatie rondom dit pro-
gramma met Heijmans kreeg op 18 juni 2011
vorm in een congres op het hoofdkantoor van
Heijmans in Rosmalen. Thema was Terugblik
op acht jaar werken met Ex-change. Tijdens
de bijeenkomst die werd bezocht door zo’n
100 mensen was er een live verbinding met
de partnerorganisatie Sasol en studenten uit
Jaarverslag 2011
Met een gevulde schoenendoos naar Ahoy! 50 Edukans vrijwilligers namen de ongeveer 7.000 schoenendozen in ontvangst.
49
bestuurder van Edukans. In Elke dag een we-
relddocent staan verhalen van Nederlandse
docenten die voor het project Werelddocent
van Edukans met lokale collega’s in ontwikke-
lingslanden werkten aan beter onderwijs. Het
boekje leidde tot Kamervragen. ‘Wij verwelko-
men het initiatief van Edukans en Loyalis,’ rea-
geerden minister Bijsterveldt-Vliegenthart en
staatssecretaris Knapen. Zij gaven in een re-
actie op vragen van CDA-Kamerleden Biskop
en Ferrier aan dat het meerwaarde heeft voor
docenten in het primair en voortgezet onder-
wijs om buiten Europa ervaring op te kunnen
doen in onderwijssituaties. Zoals bij het pro-
gramma Werelddocent van Edukans.
Emile Roemer: ‘Midden in de wijk staat een
vrij nieuw gebouw met piepkleine klasjes en
een aantal kamers waar weeskinderen wo-
nen en slapen. In elk gezin loopt een kind rond
dat met hulp uit onder andere Nederland
(Edukans in dit geval) naar school kan.’
Kamervragen over Werelddocent‘Werelddocent inspireert docenten in ontwik-
kelingslanden en in Nederland,’ aldus staats-
secretaris Zijlstra tijdens de overhandiging
van het boekje Elke dag een werelddocent.
De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap ontving het boekje woens-
dag 26 januari uit handen van Ron Rijnbende,
Optreden Pearl JozefzoonPearl Jozefzoon, de finalist van de Voice
of Holland, gaf in augustus een mini op-
treden tijdens de opening van de vmbo-
school ‘De Meerwaarde’ in Barneveld,
een school die actie voert voor Edukans.
Pearl: ‘Ik vind goed onderwijs erg belangrijk
en zet mij dan ook graag in voor ieder kind,
waar ook ter wereld, dat niet naar school
gaat of slecht onderwijs krijgt. Door mijn
inzet kan ik toch een kleine bijdrage leveren
aan het grote werk dat Edukans verricht in
ontwikkelingslanden.’
SP bezoekt project Edukans‘De mensen die de school in de benen houden
verdienen een standbeeld. De liefde waarmee
dit gebeurt, in zeer moeilijke omstandigheden,
biedt ook hoop.’ Dat schreef Emile Roemer in
zijn column op www.sp.nl. De SP-leider was
in mei samen met Kamerlid Ewout Irrgang,
hoogleraar en Eerste-Kamerlid Eric Smaling en
SP-fractiemedewerker Riekje Camara in Kenia.
Daar bezochten zij diverse ontwikkelingspro-
jecten, waaronder de St. Catherine’s school in
de sloppenwijk Kirbera, Nairobi. De bezoekers
zijn onder de indruk van het Edukans project in
één van de grootste sloppenwijken van Afrika.
5 - Communicatie en fondsenwerving
50
city is voor Schoenmaatjes € 444.159 (956
plaatsingen) en voor Zonder onderwijs blijft
het kinderspel € 560.378 (1656 plaatsin-
gen).
Ook was Edukans in het tv-programma
Z@pp Live. Hier vertelden Nick & Simon
Edukans adverteerde in landelijke en regio-
nale kranten in de vorm van zogenoemde
stoppers. Dat zijn Edukans advertenties
over Schoenmaatjes en de campagne Zon-
der onderwijs blijft het kinderspel die media
gratis plaatsen.
De advertentiewaarde van deze free publi-
Edukans in de media
Na evaluatie besloot Edukans om de cam-
pagne ‘Heel Nederland deelt uit’, die in 2009
en 2010 werd gehouden, niet voort te zetten.
In plaats daarvan is een nieuwe campagne
ontwikkeld: ‘Zonder onderwijs blijft het kin-
derspel’. Voor de campagne is een uiting ont-
wikkeld die in een oplage van bijna 800.000
werd meegezonden met de magazines en
dagbladen waarvan de lezers aansluiten bij
het donateursprofiel van Edukans. De cam-
pagne werd ondersteund door een stopper-
campagne in landelijke en regionale kranten.
De begroting voor de Edukans campagne
was beperkter dan voorgaande jaren. Ook
de opbrengst van de campagne was lager
dan afgelopen jaren en minder dan begroot.
Daarom is besloten om in 2012 niet meer in
te zetten op een landelijke fondsenwerven-
de campagne.
Edukans verscheen 700 keer in landelijke, re-
gionale en lokale kranten. Vooral scholen die
meedoen met een actie van Edukans zorgen
voor publiciteit. De kant-en-klare persberich-
ten die Edukans voor scholen maakt hebben
resultaat. Alle publicaties samen zorgden
voor een mediawaarde van € 1.393.341.
Jaarverslag 2011
51
Ethiopië was ze ook te horen in het 3FM-
programma Jouw WeekendFinale.
Met de advertentie ‘Onderwijs: hét wapen
voor een beter bestaan’ streed Edukans om
de NRC Charity Awards. Een vakjury koos
voor deze Edukans advertentie waardoor
die tweepagina groot op 2 augustus gratis
in NRC Handelsblad stond.
Evenementen
Een Edukans team rende in augustus mee
met de Helden Race in het Amsterdamse bos.
Opbrengst: € 2.753 voor onderwijs in ont-
wikkelingslanden.
Een fietstocht langs de Waterlinie leverde
geld op voor oorlogskinderen in Oeganda.
Met het thema ‘Stap in de wereld van…
scholen in ontwikkelingslanden’ was Edu-
kans, samen met Kwintessens, op de NOT
(Nationale Onderwijs Tentoonstelling). Be-
zoekers beleefden bij de stand van Edukans
hoe het is om les te geven onder een boom,
met te veel kinderen in de klas en te weinig
lesmateriaal.
Edukans vlak voor het concert in Ahoy.
Xnoizz, het webradiostation van de EO,
ging mee met Edukans Going Global naar
Ethiopië. 3FM-DJ Miranda van Holland
reisde mee. Haar live radioverslag was
te beluisteren op www.xnoizz.nl. Vanuit
over Schoenmaatjes waarbij kinderen
een reis konden winnen naar Afrika om
zelf schoenendozen uit te delen. De am-
bassadeurs deden in het tijdschrift Mar-
griet verslag over hun reis naar Ethiopië.
De jonge Margrietreporters Jasmijn en
Indy interviewden Nick & Simon over
5 - Communicatie en fondsenwerving
dan 300 bedrijven, fondsen en instellingen
en bijna 50.000 particuliere donateurs. In
2011 is uit eigen fondsenwerving 2,3 pro-
cent meer binnengekomen dan begroot; een
mooi resultaat in deze economisch onrusti-
ge tijden. De opbrengsten vanuit het primair
en voortgezet onderwijs bleven achter bij de
verwachtingen. De oorzaak hiervan is dat er
bij Edukans Schoenmaatjes minder schoe-
nendozen zijn ingeleverd dan begroot. Hier-
door zijn zowel de opbrengsten in natura (de
waarde van de gevulde schoenendozen) als
om minder afhankelijk te worden van subsi-
dies. Inmiddels is eigen fondsenwerving de
belangrijkste bron van inkomsten. Dit komt
vooral door de grote afname van de subsidies
van de overheid. In 2011 is realistisch op ei-
gen fondsenwerving begroot; de resultaten
zijn beter dan verwacht.
Eigen fondsenwervingEdukans heeft een actieve achterban van
meer dan 2.000 scholen, 600 kerken, meer
Inkomsten fondsenwerving
Edukans is voor uitvoering van haar on-
derwijsprogramma’s voor een groot deel
afhankelijk van de betrokkenheid vanuit
de Nederlandse samenleving: honderden
scholen, bedrijven, kerken en duizenden par-
ticuliere donateurs. Hieronder een overzicht
van de herkomst van Edukans’ eigen fond-
senwerving.
Het fondsenwervingsbeleid is erop gericht
Jaarverslag 2011
Inkomsten Edukans
Scholen po/vo € 1.636.695
Scholen mbo/hbo/wo € 363.287
Particulieren en kerken € 1.523.979
Bedrijven, fondsen en stichtingen € 537.564
Bijdragen Impulsis € 1.094.400
Giften in natura (waarde schoenendozen) € 2.305.210
Nalatenschappen € 385.670
Notariële schenkingen € 160.129
Totaal eigen fondsenwerving € 8.006.932
52
53
gazine zit meestal ook een donatieverzoek
met een acceptgiro. In 2011 leverden mai-
lings (inclusief de Edukans campagne) bijna
€ 415.000 op. De overige particuliere in-
komsten komen spontaan binnen.
Nalatenschappen
Inkomsten uit nalatenschappen zijn moei-
lijk voorspelbaar. Edukans ontving ruim
€ 385.000. Dat was bijna vier keer zoveel als
begroot.
EO Metterdaad en NCRV
Partnerships zijn steeds belangrijker voor
fondsenwerving. In 2011 kreeg Edukans
€ 128.000 van EO Metterdaad. Er was in-
tensieve samenwerking met de NCRV en de
NCRV Gids met artikelen over de onderwijs-
projecten en een puzzelactie. Opbrengst ruim
€ 47.000.
Telemarketing
Telemarketing is succesvol voor het werven
van nieuwe structurele donateurs. Edukans
werkte daarvoor samen met Christal uit
Zwolle en Telecall uit Barneveld. Beide tele-
marketingbureaus hebben een christelijke
signatuur. Ze voerden ruim 18.000 gesprek-
ken. Meer dan 3.500 mensen reageerden
gekomen. De opbrengsten van Impulsis lopen
dit jaar achter maar dit wordt in 2012 weer in-
gelopen.
Fondsenwerving particulierenEdukans deelt particulieren in in drie groepen:
structurele donateurs (via machtiging of no-
tariële akte), spontane gevers of gevers op
mailings én nalatenschappen. Het grootste
deel van de particuliere inkomsten (41,5 pro-
cent) ontvangt Edukans van donateurs met
een machtiging. Omdat Edukans voor lan-
gere tijd op deze inkomsten kan rekenen zijn
deze structurele donateurs enorm belangrijk.
Meer dan 19.800 particuliere structurele do-
nateurs steunden Edukans met een gemid-
delde jaarlijkse bijdrage van bijna € 56.
In totaal droegen structurele donateurs
€ 834.195 bij aan de totale particuliere
omzet van Edukans. Het aantal structurele
donateurs steeg licht in 2011. Ongeveer
20,6 procent van de inkomsten uit de parti-
culiere markt komt binnen naar aanleiding
van een mailing. Alle actieve donateurs
van Edukans ontvangen vier keer per jaar
het magazine Schoolschrift met informatie
over de onderwijsprojecten van Edukans en
de acties daarvoor in Nederland. Bij dit ma-
de bijdrage in de verzendkosten lager dan
begroot.
De opbrengsten op mbo/hbo/wo waren 20
procent hoger dan begroot. Bij particulieren en
kerken was de realisatie voor 2011 4 procent
meer begroot. Ook de resultaten op nalaten-
schappen en notariële schenkingen waren
beter dan begroot. Ten opzichte van 2010 is
de eigen fondsenwerving afgenomen. Het
verschil is vooral te verklaren door het aan-
tal ingeleverde schoenendozen bij Edukans
Schoenmaatjes. Bovendien ontving Edukans
in 2010 de grootste nalatenschap sinds jaren.
De inzet van fondsenwerving onder grote ge-
vers komt minder snel op gang dan gehoopt.
In de praktijk blijkt het opbouwen van goede
relaties meer tijd te kosten.
Ook blijkt het vermarkten van projecten
aan grote gevers een andere dynamiek te
kennen dan het vinden van subsidies voor
projecten. Edukans heeft grote stappen in
de goede richting gezet, maar verwacht
volgend jaar pas de resultaten hiervan.
De overgang naar een nieuw medefinancie-
ringstelsel van de overheid (MFS II), had ook
gevolgen voor Impulsis, waardoor de fond-
senwerving via Impulsis veel later op gang is
5 - Communicatie en fondsenwerving
54
Kerken
Edukans vraagt drie maal per jaar kerken en
kerkelijke instellingen om steun voor haar
onderwijsprojecten. Begrote opbrengst:
€ 150.000. Resultaat: ruim € 135.366. De
opbrengsten via kerken was 41 procent lager
dan in 2010. Dit komt door de nieuwe manier
waarop giften van kerken worden geboekt.
Een deel van de teruggang was begroot.
Schoolsponsorplan
310 donateurs steunden via het schoolspon-
sorplan een aantal specifieke onderwijspro-
jecten in Ethiopië, India, Oeganda en Peru.
Deze donateurs ontvangen iedere maand een
nieuwsbrief met een update van de school die
zij steunen. Er doen steeds meer bedrijven mee
(dat kon vanaf 2011). In totaal kwam ruim
€ 80.000 binnen, een groei van 19 procent.
Notariële schenkingen
Donateurs kunnen een deel van hun donatie
aan Edukans aftrekken van de inkomsten-
belasting door hun bijdrage in een notariële
akte vast te leggen. Dit kan voor vijf of tien
jaar en biedt Edukans dus een grote zekerheid
voor toekomstige inkomsten. De inkomsten
uit notariële schenkingen bleven ongeveer
stabiel: ruim € 160.129.
derwijs onder de aandacht te brengen bij een
belangrijke doelgroep. In Schooljournaal, het
blad van CNV Onderwijs, stonden artikelen
over de onderwijsprojecten in Peru. Door het
toevoegen van een brief met acceptgiro ont-
ving Edukans € 12.600.
positief. De meeste van hen zijn gebeld naar
aanleiding van Edukans Schoenmaatjes.
CNV Onderwijs
Edukans werkt al ruim negen jaar samen met
CNV Onderwijs om het belang van goed on-
Jaarverslag 2011
55
ten worden of direct telefonisch of binnen een
vastgestelde termijn schriftelijk afgehandeld.
In 2011 zijn er eenenzestig inhoudelijke klach-
ten binnengekomen en afgehandeld. De
meeste van die reacties zijn bezwaren tegen
de wervingsmethodes: telemarketing, mai-
lings en machtigingen. Edukans registreerde
ruim 12.000 uitschrijvingen voor benadering
via e-mail, post of telefoon. Dat is 1 procent
van haar totale contacten. Edukans legt per
relatie vast of en hoe vaak zij benaderd willen
worden.
Percentage kosten fondsenwerving
Het kostenpercentage fondsenwerving is
15,5 procent. Dat is heel ruim onder de norm
van 25 procent van het CBF. Kosten fondsen-
werving zijn alle kosten die rechtstreeks tot
doel hebben om giften en andere inkomsten
te verwerven, zoals druk- en verzendkosten
van fondsenwervende brieven, kosten voor
telemarketing en productie en plaatsing van
fondsenwervende uitingen in diverse media.
De productie en verzending van het maga-
zine Schoolschrift worden gezien als voor-
lichtingskosten.
Stichtingen en fondsen
Edukans bedankt graag de volgende stichtin-
gen en (vermogens)fondsen voor hun steun:
Anna Muntz Stichting, de GSRD Foundation,
Stichting Liberty, Stichting Jan Amos Comeni-
us, Van Eikelenburg Educatie, Stichting Rotter-
dam, de Van der Walstichting, Stichting Vive
ut Vivas en Stichting Redonans.
Gedragscode en klachten
Edukans is aangesloten bij de Vereniging voor
Fondsenwervende instellingen (VFI) en han-
teert de gedragscode (zie: www.vfi.nl) die door
deze brancheorganisatie is opgesteld. Bij
haar telemarketingactiviteiten houdt Edu-
kans zich aan de wet- en regelgeving van het
Bel-Me-Niet-Register.
Edukans is ook aangesloten bij het Instituut
Fondsenwerving en is daarmee gebonden
aan hun Gedragscode. Hierin staan belang-
rijke principes en normen met betrekking tot
de ethische aspecten van het werven van
fondsen.
Voor de afhandeling van klachten hanteert
Edukans een procedure die jaarlijks wordt ge-
toetst aan de hand van ISO-richtlijnen. Klach-
5 - Communicatie en fondsenwerving
56 Jaarverslag 2011
Toekomst 6
576 - Toekomst
ma’s is bewezen verbeterd ten opzichte
van 2011.
Doorontwikkelen van vier programma’s
(Edukans Schoenmaatjes, Going Global, On-
derwijsexpeditie en Werelddocent) om afne-
mende meeropbrengsten tegen te gaan.
Vernieuwen van de bladformule en lay-
out van Schoolschrift.
Vernieuwen van de website door heldere
indeling per doelgroep.
Viering van 10 jaar Edukans is basis voor
grootschalige media-aandacht.
Werving van meer betrokken vrijwilligers die
ook verantwoordelijkheid kunnen dragen.
Realisatie van ten minste 5 procent groei in
eigen fondsenwerving door duurzame ver-
binding met Nederlandse organisaties en
particulieren.
Betere structuur en strategie voor fond-
senwerving grote gevers en een op maat
gemaakt aanbod van goedgekeurde pro-
jecten hiervoor.
Doorontwikkeling van online fondsenwer-
ving en benadering individuele gevers ver-
binden met de doelstelling van Edukans.
Groei van de naamsbekendheid bij het Ne-
derlandse publiek van 45 procent in 2015.
(Uit het laatst gehouden onderzoek uit
2010 blijkt een bekendheid van 27 procent.)
werkt langer naar school gaan, kwalitatief
goed onderwijs krijgen en betere resulta-
ten halen.
Verbindt onderwijsinstellingen in Neder-
land met onderwijsinstellingen in ontwik-
kelingslanden voor meerdere jaren.
Werkt strategisch en efficiënt samen bin-
nen allianties, met particuliere initiatieven
en andere partijen.
Maakt ontwikkelingssamenwerking per-
soonlijk.
Werkt marktgericht.
Concrete actiepunten voor 2012 op basis van deze doelen: Startsituaties van scholen nog beter me-
ten met als inzet het zogenaamde ‘Ster-
school model’ (starschool) en dit als kwa-
liteitsinstrument inzetten.
De onderwijs-expertrol van Edukans nog
sterker uitdragen.
Doorontwikkelen van programma’s over
wereldburgerschap in samenwerking met
Kwintessens met aantoonbare leerop-
brengsten voor Noord en Zuid.
Het afsluiten van twee nieuwe overeen-
komsten met Nederlandse samenwer-
kingspartners.
Het (financiële) resultaat van alle program-
Niemand kan de toekomst voorspellen. Maar
gelukkig staat de ervaring van Edukans borg
voor een zo goed mogelijke inschatting. Vra-
gen die spelen zijn: Hoe gaat ontwikkelings-
samenwerking er de komende jaren uitzien?
Welk beleid is nodig om echt het verschil te
maken in ontwikkelingslanden als het gaat
om kwalitatief en toegankelijk onderwijs
voor kansarme kinderen en jongeren? Hoe
garandeer je de duurzaamheid van de pro-
jecten? Met welke partners werk je het beste
samen, in Nederland en in de projectlanden?
Hoe betrek je zo goed mogelijk Nederlandse
onderwijsinstellingen bij je idealen en kun je
hun expertise benutten? Maar ook: hoe moet
Edukans haar eigen organisatie inrichten om
efficiënt en marktgericht te werken vanuit
een optimale motivatie?
Deze en andere vragen én de antwoorden
hierop staan beschreven in een vierjarig
strategisch plan. Dat wordt jaarlijks bijge-
steld door het managementteam en vast-
gesteld door de Raad van Toezicht. Dit
zijn de strategische doelen voor de periode
2012-2015. Edukans:
Is expert in onderwijs en zorgt dat kin-
deren en jongeren in de landen waar zij
58 Jaarverslag 2011
7Bestuur en organisatie
597 - Bestuur en organisatie
nagementteam. Marktteams, bestaande uit
medewerkers uit verschillende disciplines,
voeren de afdelingsactiviteiten uit. Zij kun-
nen snel en flexibel inspelen op vragen uit de
Nederlandse markt.
concentreert zich op het verwerven van in-
komsten uit particuliere middelen en het
aangaan van samenwerkingsverbanden
die kennis en geld opleveren voor onze pro-
jecten. De managers van beide afdelingen
vormen samen met de directeur het ma-
Edukans is opgericht in 2002 en is een ge-
specialiseerde ontwikkelingsorganisatie voor
onderwijs aan kansarme kinderen en jonge-
ren. Edukans kent een lange voorgeschiede-
nis in het Nederlandse onderwijs onder de
naam Unie voor Christelijk Onderwijs (de
Unie). Die geschiedenis gaat terug tot 1879
toen de Unie werd opgericht met als doel
‘het bevorderen van christelijk onderwijs’.
Vanaf het begin was de Unie naast onder-
wijsorganisatie ook een organisatie voor
fondsenwerving. De bekende Uniecollecte
werd sinds 1965 voor een belangrijk deel
ingezet voor onderwijsprojecten in ontwik-
kelingslanden. Die lijn is voortgezet in de
stichting Edukans, gevestigd in Amersfoort.
Structuur van Edukans
Edukans kent twee hoofdafdelingen: Onder-
wijsprogramma’s en Marketing & Communi-
catie.
De afdeling Onderwijsprogramma’s is verant-
woordelijk voor kwaliteitsverbetering van on-
derwijs in ontwikkelingslanden door steun aan
partnerorganisaties en maakt de verbinding
met het Nederlandse onderwijsveld.
De afdeling Marketing & Communicatie
UnieNzv
personele zakenbedrijfsvoering
Raad vanToezicht
Kwintessens/Xplore
Marktteam primair-en voortgezet
onderwijs
Marktteammbo/hbo/wo
Marktteam particulieren
Marktteam grote gevers
Marketing &Communicatie
Onderwijs-programma’s
Edukans
60 Jaarverslag 2011
kundigheid: uitgeven (benoemd in 2004,
herbenoembaar in 2011)
De heer Wissink is in september 2011 afge-
treden als voorzitter. Voor de vervulling van
deze vacature is een procedure gestart. De
benoemingsadviescommissie heeft eind 2011
de heer J. Smit voorgedragen voor benoe-
ming als voorzitter van de Raad van Toezicht
per 1 januari 2012. Deze voordracht is over-
genomen.
Geen van de leden van de Raad van Toezicht
heeft aangegeven (neven)functies te vervul-
len die kunnen conflicteren met het lidmaat-
schap van de Raad van Toezicht van Edukans.
De Raad van Toezicht van Edukans heeft
dezelfde samenstelling als die van UnieNzv.
De vergaderingen vinden altijd aansluitend
plaats. In 2011 heeft de Raad van Toezicht zes
keer vergaderd.
De leden van de Raad van Toezicht ontvangen
jaarlijks het (maximale) belastingvrije bedrag
voor vrijwilligerswerk, € 1.500 per persoon.
Bestuur en directie Het bestuur van Edukans is in handen van
Toezicht en bestuur
Raad van ToezichtDe Raad van Toezicht van Edukans bestaat
uit zeven personen die ook in de Raad van
Toezicht van UnieNzv zitten. De leden van
de Raad van Toezicht worden benoemd voor
vijf jaar en zijn tweemaal herbenoembaar. In
2011 bestond de Raad van Toezicht uit de vol-
gende leden:
mevrouw drs. A. Ekkelkamp, deskundig-
heid: onderwijs (benoemd in 2004, aftre-
dend in 2014)
mevrouw drs. J.D.C. Geel, deskundigheid:
theologie en media (benoemd in 2007,
herbenoembaar in 2012)
de heer dr. J. Hardeman, deskundigheid:
ontwikkelingssamenwerking (benoemd in
2005, herbenoembaar in 2014)
mevrouw drs. W. Hoek, deskundigheid: or-
ganisatieontwikkeling (benoemd in 2007,
herbenoembaar in 2012)
de heer drs. A. Holster, deskundigheid: on-
derwijs (benoemd in 2008, herbenoembaar
in 2013)
de heer R.W. van Tol RA, deskundigheid: ac-
countancy (benoemd in 2009, herbenoem-
baar in 2014)
de heer drs. J.P.A. Wissink, voorzitter, des-
Eén organisatie voor onderwijs in Nederland en in ontwikkelingslanden
Edukans is samen met Kwintessens onder-
deel van de stichting UnieNzv. In de maat-
schappelijke onderneming UnieNzv komen
onderwijs en educatie in Nederland en in
ontwikkelingslanden samen. Kwintessens
is gespecialiseerd in educatieve uitgaven op
het gebied van sociaal-emotionele ontwik-
keling, levensbeschouwelijke ontwikkeling
en burgerschap, training & advies en project-
ontwikkeling.
De organisaties binnen UnieNzv maken ge-
bruik van elkaars kennis en expertise in onder
meer productontwikkeling, verkoop en mar-
keting. Daarbij biedt UnieNzv de werkmaat-
schappijen ondersteuning door de terreinen
identiteit en bedrijfscultuur, personele, finan-
ciële en facilitaire zaken en inkoop gezamen-
lijk te organiseren.
Stichting UnieNzv, stichting Edukans en BV
Kwintessens vormen voor de btw een fiscale
eenheid. Met ingang van 1 januari 2011 is
Xplore Groep BV voor 100 procent eigendom
van Kwintessens.
61
functiebeschrijving directeur vinden jaarlijks
functioneringsgesprekken plaats met de di-
recteur bestuurder en directeur.
Ron Rijnbende heeft de volgende nevenfunc-
ties: lid Raad van Toezicht Christelijk Sociaal
Congres, lid Algemeen Bestuur Christelijke
den benoemd door de Raad van Toezicht.
In de statuten, in de Reglementen van de
Raad van Toezicht en in het Directiestatuut
zijn de bevoegdheden van de bestuurder en
de verhouding tussen de bestuurder en de
Raad van Toezicht vastgelegd. Aan de hand
van het beoordelingskader bestuurder en de
drs. Ron Rijnbende. Ir. Kees de Jong is als
directeur verantwoordelijk voor beleid en
uitvoering. Bestuur en directie van UnieNzv
worden gevormd door Ron Rijnbende (direc-
teur bestuurder) en Kees de Jong (adjunct-
directeur, directeur Edukans). Bestuur en
directie van Edukans en van UnieNzv wor-
7 - Bestuur en organisatie
NAAM R.J. RIJNBENDE C. DE JONG
FUNCTIE DIRECTEUR BESTUURDER UNIENZV DIRECTEUR EDUKANS
Dienstverband
Aard (looptijd) onbepaald onbepaald uren 36 36 part-time percentage 40 100 periode 1/1-31/12 1/1-31/12 Salaris (EUR) Jaarinkomen bruto loon/salaris 34.076 80.287 vakantiegeld 2.726 6.420 eindejaarsuitkering 2.828 6.631
Totaal VFI jaarinkomen 39.630 93.338 SV latend (wg deel) 2.507 7.316 Belastbare vergoedingen/ bijtellingen 3.952 104 Pensioenlasten (wg deel) 4.943 11.378
Totaal 2011 51.032 112.1 36 Totaal 2010 50.946 108.868
Het totaal VFI jaarinkomen van de indi-
viduele directieleden (in loondienst)
blijft binnen het maximum van EUR
124.233 (1 FTE/12 mnd) volgens de VFI
Beloningsregeling.
Aan de directieleden zijn geen leningen,
voorschotten of garanties verstrekt
Toelichting salariskosten directie
62 Jaarverslag 2011
ad 1. Toezicht houden, besturen en uitvoerenIn het document ‘Reglementen van de Raad
van Toezicht’ zijn verschillende reglemen-
ten samengebracht over informatievoor-
ziening, profiel en werving en selectie van
leden voor de Raad van Toezicht en de au-
ditcommissie. De Raad van Toezicht laat
zich bijstaan door een auditcommissie die
zich richt op de beoordeling van het finan-
ciële beheer en de kwaliteit van de control-
ling. De auditcommissie beoordeelt ook
het werk van de accountant en rapporteert
hierover aan de Raad van Toezicht tijdens
de bespreking van de jaarrekening.
De Raad van Toezicht kwam in 2011 zes keer
bij elkaar. De Raad van Toezicht bewaakt de
continuïteit, houdt toezicht op de realisatie
van de strategische doelen, toetst de kwali-
teit van het beheer en adviseert het bestuur
over relevante maatschappelijke ontwikke-
lingen. De Raad van Toezicht verstrekt goed-
keuring aan het strategisch plan (voor Edu-
kans opgesteld door het MT) en de begroting
en aan de jaarrekening en het jaarverslag.
In 2011 is door de Raad van Toezicht extra
aandacht gegeven aan de resultaten in het
buitenlandwerk van Edukans en de deelname
Pers (Trouw, tot 1 december 2011), lid netwerk
christelijk onderwijs, lid voorzittersplatform
ICCO alliantie, lid stuurgroep Kenniscentrum
Religie en Ontwikkeling, lid Adviesgroep Lec-
toraat levensbeschouwing Windesheim. Rele-
vante nevenfuncties van Kees de Jong zijn: lid
directieraad ICCO alliantie en lid stuurgroep
Connect4Change alliantie.
Het salaris van de bestuurder van Edukans is
vastgesteld op basis van de Code Wijffels op
schaal 16 BBRA en wordt 40 procent toegere-
kend aan Edukans.
Verantwoordingsverklaring Edukans heeft het CBF-keur, met daarin de
Code voor Goed Bestuur van de Commissie
Wijffels. In deze verantwoordingsverklaring
geeft Edukans aan hoe invulling wordt ge-
geven aan de drie hoofdprincipes in het CBF-
keur:
1. Onderscheid de functies toezicht houden,
besturen en uitvoeren.
2. Optimaliseer de effectiviteit en efficiency
van uw bestedingen.
3. Optimaliseer de omgang met belangheb-
benden.
63
Ook wordt per programma een aantal kwali-
tatieve resultaten gevolgd, bijvoorbeeld door
de beschikbare leermiddelen en de opleiding
van de leerkrachten in beeld te krijgen. Zo-
wel de beschikbaarheid als de kwaliteit van
onderwijs zijn voor Edukans belangrijke indi-
catoren.
Het bestuur stelt via het strategisch plan en de
begroting de richtinggevende doelstellingen
van Edukans vast. Het bestuur heeft normen
vastgesteld voor de kosten die gemaakt mo-
gen worden om de doelstellingen te bereiken.
Verdere processen en procedures, ook over
monitoring en evaluatie van projecten, zijn
omschreven in de ISO-procedure. Meer infor-
matie over kwaliteit en doelmatigheid staat
verderop in dit hoofdstuk. Als er een afwijking
van de besteding van middelen ten opzichte
van de begroting is, wordt dit gerapporteerd
aan de bestuurder, behandeld in de audit-
commissie en vermeld in de management-
rapportage aan de Raad van Toezicht.
ad 3. Optimalisatie van de omgang met belanghebbendenDirecte belanghebbenden van Edukans zijn:
kinderen en partnerorganisaties in ontwik-
kelingslanden, donateurs, subsidiegevers en
vrijwilligers. Via diverse communicatiemid-
wel ontwikkelingssamenwerking als educa-
tieve dienstverlening zijn beleidsterreinen
waarop veel in beweging is, sectoren in ver-
andering. In 2011 hebben Raad van Toezicht
en Bestuur/directie zich geconcentreerd op
de vraag naar de strategische positie van
geheel UnieNzv in deze context. Er is een
aantal duidelijke keuzes gemaakt zoals:
meer focus op fondsenwerving en draagvlak
in en rondom het onderwijs (Edukans) en het
diversifiëren van dienstverlening via Kwin-
tessens. Maar deze discussie is zeker niet
afgerond en zal in deze fase van turbulente
maatschappelijke veranderingen blijvend
gevoerd moeten worden. Daarin is de goede
rolverdeling tussen Raad van Toezicht en
Bestuur/directie onmisbaar.
ad 2. Optimalisatie van de effectiviteit en efficiency van de bestedingenEdukans werkt blijvend aan kwaliteitsver-
betering. Voor de uitvoering van het onder-
wijsprogramma beschikt Edukans over een
uitvoerig monitoringsysteem waarin de ge-
stelde kwantitatieve en kwalitatieve resul-
taten per programma worden gevolgd. Zo
wordt in beeld gebracht welke toename er is
van deelname aan onderwijs als gevolg van
de financiering door Edukans.
van Edukans in de ICCO coöperatie waartoe
in juni 2011 is besloten. De oprichting van de
ICCO coöperatie is een structurele voortzet-
ting van de samenwerking tussen Edukans,
Kerk in Actie, ICCO en Prisma. Hoofddoel
van de ICCO coöperatie is het werken aan
vernieuwing van internationale samenwer-
king tegen de achtergrond van de huidige
maatschappelijke debatten rondom nut en
noodzaak van ontwikkelingssamenwerking.
Daarnaast heeft de Raad de ontwikkelingen
in de organisatiestructuur van Edukans en
integratie van Xplore in UnieNzv (Kwintes-
sens) nauwgezet gevolgd.
Bij de bespreking van het jaarverslag en de
jaarrekening is een evaluatie en beoordeling
gehouden van het gevoerde beleid en is de
jaarlijkse risicoanalyse besproken. Vastge-
steld wordt welke doelen en resultaten zijn
gehaald en waar deze mogelijk afwijken.
Het betreft een financiële en een inhoudelijke
evaluatie. De resultaten van deze evaluatie
zijn vertaald in de nieuwe versie van het stra-
tegisch plan 2012–2015.
Duidelijk is dat Edukans, en ook Kwintes-
sens, actief zijn op terreinen waarover veel
maatschappelijk debat wordt gevoerd. Zo-
7 - Bestuur en organisatie
64 Jaarverslag 2011
een ingrijpende wijziging ondergaan. Om
tegemoet te komen aan de noodzaak de
fondsenwerving in de organisatie centraal
te stellen én aan de behoefte de verant-
woordelijkheden lager in de organisatie te
leggen, is er voor gekozen twee afdelingen
in het leven te roepen: Onderwijsprogram-
ma’s en Marketing & Communicatie. Alle
medewerkers maken deel uit van een van
de twee afdelingen, maar daarnaast zijn
ze lid van een van de vier marktteams. Die
zijn multidisciplinair samengesteld en heb-
ben een eigen fondsenwervende doelstelling
voor de particuliere markt, grote gevers, ba-
sisonderwijs/voortgezet onderwijs of MBO/
HBO/WO. De marktteams zijn zelfsturend.
Voor het opstarten en de begeleiding van de
marktteams zijn externe partijen ingescha-
keld. Voor alle functies is een nieuwe functie-
beschrijving opgesteld, waarin ook de bij de
functie passende competenties en kwalitei-
ten die bij de kernwaarden van de organisa-
tie horen, zijn opgenomen. De resultaten die
de marktteams en de individuele medewer-
kers verwacht worden te behalen, worden
nauwkeurig omschreven. Er is een beoorde-
lingsbeleid vastgesteld dat in 2011 als pilot
is gestart en dat begin 2012 geëvalueerd zal
worden.
ligers zijn met name betrokken en van invloed
op programmaniveau.
Personeel en beleid
In 2011 heeft de organisatie van Edukans
delen is er communicatie met deze belang-
hebbenden. Richtlijnen en procedures zijn
vastgelegd in de ISO-procedure.
Het contact met partnerorganisaties is naast
de persoonlijke contacten ingevuld via part-
nerconsultaties. Zij zijn nauw betrokken bij
toekomstige beleidsontwikkeling. De vrijwil-
65
Het organisatiebeleid wordt begin 2012 ge-
evalueerd.
Edukans had op 31 december 2011 50 mede-
werkers in dienst: 16 mannen en 34 vrouwen,
in totaal 38 fte. 13 medewerkers hebben een
fulltime dienstverband en 30 hebben een
dienstverband tussen 0,5 en 0,9 fte. Zeven
medewerkers hebben een kleiner dienstver-
band of werken op uurbasis. Voor de onder-
steunende diensten doet Edukans een beroep
op de 15 medewerkers van UnieNzv.
Nieuwe medewerkers ontvangen een tijdelijk
dienstverband.
Het percentage ziekteverzuim is 1,6 procent.
Arbeidsvoorwaarden Edukans volgt de arbeidsvoorwaarden van
de PKN. Hierin vonden in 2011 geen belang-
rijke wijzigingen plaats.
Interne communicatieDagelijks wordt door middel van intranet
de interne nieuwsvoorziening voor de me-
dewerkers bijgewerkt. Ook de leden van de
Raad van Toezicht hebben daar toegang toe.
Op het intranet staan berichten van inhoude-
lijke en organisatorische aard en over perso-
nele zaken.
7 - Bestuur en organisatie
Ondernemingsraad
UnieNzv, de holding waarvan Edukans deel
uitmaakt, heeft een Ondernemingsraad (OR)
van vijf gekozen leden. Twee van de OR-leden
zijn werkzaam voor Edukans. De belangrijk-
ste gespreksonderwerpen in 2011:
Intensief overleg met de bestuurder van
UnieNzv over de integratie van Xplore in
de holding van Kwintessens en Edukans
en de arbeidsvoorwaarden van de mede-
werkers van Xplore. De ondernemings-
raad heeft ingestemd met deze arbeids-
voorwaarden
De onrust en onduidelijkheden als gevolg
van de nieuwe inrichting van de werkzaam-
heden van Edukans. De OR heeft diverse ke-
ren aangegeven hier bezorgd over te zijn.
Gesprekken over nieuwe huisvesting voor
UnieNzv. In 2010 werd Kwintessens bij Xplo-
re gehuisvest in Hoevelaken; Edukans bleef
in Amersfoort. De bestuurder streeft ernaar
om alle bedrijfsonderdelen van de holding
weer onder te brengen op één adres. Na de
definitieve verkoop van het kantoorpand aan
de Van Hogendorplaan zal dit vóór de zomer
van 2012 plaatsvinden.
66 Jaarverslag 2011
derwerp wordt onder andere besproken op een
teamdag in 2012 met als thema ‘vrijwilligers’.
In 2011 is er ook nieuw vrijwilligersbeleid
vastgesteld voor de periode 2011-2015.
Speerpunten voor 2012 zijn: implementeren
van het beleid in de organisatie samen met
een aantal collega’s en vrijwilligers, de regis-
tratie van vrijwilligers in Navision (database-
systeem), meer inzet van vrijwilligers binnen
Edukans en het onderzoeken van mogelijkhe-
den van fondsenwerving onder vrijwilligers.
Changemaker NLChangemaker is een traineeship voor jonge-
2011 hebben ruim 1.000 vrijwilligers zich in-
gezet voor Edukans.
Op dit moment werkt een aantal scholen-
programma’s met veel tot zeer veel vrijwilli-
gers. Programma’s als Schoenmaatjes (circa
800) , de Onderwijsexpeditie (circa 70) en
Werelddocent (19) zijn zelfs vrijwel volledig
afhankelijk van de inzet van vrijwilligers.
In toenemende mate krijgt Edukans verzoe-
ken van vrijwilligers om ook een inhoudelijk
steentje te mogen bijdragen binnen andere
programma’s. Bijvoorbeeld in het buitenland
of voor marketing en communicatie. Edukans
probeert deze verzoeken te honoreren. Het on-
Uitvoering van een derde personeelstevre-
denheidsonderzoek. Over het algemeen is
het personeel van UnieNzv tevreden met
het werk en de arbeidsomstandigheden. In
2012 zal de Ondernemingsraad de vinger
aan de pols houden wat betreft de samen-
werking tussen de werkmaatschappijen
van UnieNzv en de nieuwe organisatie-
vorm van Edukans.
Vrijwilligers
Edukans kan niet zonder haar vrijwilligers. In
67
Milieu en veiligheid
Het kantoor van Edukans is gevestigd op
loopafstand van het NS station Amersfoort.
Reizen met openbaar vervoer is dus aan-
trekkelijk voor zowel bezoekers als mede-
werkers.
Bij inkoop van materialen kiest Edukans
voor materialen die zo min mogelijk belas-
tend zijn voor het milieu.
VeiligheidDe onderwijsprogramma’s van Edukans
hebben een lange termijn karakter en flore-
ren het best in een stabiele politieke context.
Wanneer uitvoering van programma’s door
instabiliteit in gevaar komt, beslist Edukans
om financiering eventueel anders te beste-
den. Bijvoorbeeld aan andere projecten in
hetzelfde land, of in andere landen. Uiter-
aard worden corrigerende maatregelen pas
genomen na grondige analyse.
Met het oog op crisisbeheersing en -preven-
tie werkt Edukans met een veiligheidsproto-
col, een crisisprotocol en een protocol voor
dienstreizen.
2009 opnieuw is erkend.
Belangrijkste doelstellingen van het systeem
zijn:
Continu en cyclisch leerproces dat door me-
dewerkers als zinvol wordt ervaren.
Klantgerichte werkwijze.
Transparante organisatie die helder com-
municeert.
Meten van doelmatigheidEdukans werkt voortdurend aan manieren
om de inzet van mensen en middelen te toet-
sen op doelmatigheid. Continu leren en ver-
beteren van kwaliteit, voortgang en doelma-
tigheid zijn verankerd in het strategisch plan,
managementrapportage en ISO kwaliteits-
handboek. Jaarlijks wordt per afdeling een
directiebeoordeling opgesteld die wordt be-
sproken en vastgesteld in het management-
team. De beoordelingen worden gebruikt als
input voor de jaarlijkse eindbeoordeling door
de directie gericht op verbetering van presta-
ties en doelmatigheid van de hele organisa-
tie. De uitkomsten van de eindbeoordeling
worden onder andere verwerkt in de kwali-
teitsdoelen van het strategisch plan.
Nieuwe projecten worden volgens de proce-
dure projectmelding behandeld en goedge-
keurd door het managementteam.
ren die met Edukans, Togetthere of World
Servants op reis geweest zijn. Het traineeship
daagt jongeren uit een duurzaam project op
te zetten in Nederland. Ze worden hierin be-
geleid en getraind. In september 2011 vond
het Changemaker Festival plaats, met 587 en-
thousiaste deelnemers. De eerste traineeships
vanuit het gezamenlijke programma gefinan-
cierd met een SBOS subsidie, zijn eind 2011
van start gegaan. Naar verwachting wordt
dit aantal in 2012 fors uitgebreid. Traineeships
zullen starten in februari en oktober; het festi-
val is jaarlijks in september.
Maatschappelijke stageVanaf 2011 is de maatschappelijke stage
verplicht voor alle leerlingen in het voortge-
zet onderwijs. Edukans biedt uiteenlopende
stages waardoor leerlingen zelf kunnen erva-
ren hoe je iets kunt betekenen voor kinderen
in ontwikkelingslanden. In 2011 namen 143
leerlingen deel aan een maatschappelijke
stage voor Edukans.
Kwaliteit en transparantie
Edukans werkt met een ISO gecertificeerd
kwaliteitssysteem dat door Kiwa op 18 april
7 - Bestuur en organisatie
68 Jaarverslag 2011
Financieel verslag 8
69
ACTIVA 31 DECEMBER 2011 31 DECEMBER 2010
Vaste activa
Immateriële vaste activa - -
Vlottende activa
Debiteuren 72.501 15.888
Vorderingen en overlopende activa 4.676.036 2.494.290
Liquide middelen - -
4.748.537 2.510.178
Totaal activa 4.748.537 2.510.178
PASSIVA 31 DECEMBER 2011 31 DECEMBER 2010
Reserves
Overige reserves 2.130.948 1.226.156
Fondsen
Bestemmingsfondsen 190.865 225.000
Voorzieningen 238.361 86.571
Kortlopende schulden 2.188.327 972.452
Totaal passiva 4.748.537 2.510.178
8 - Financieel verslag
8Balans per 31 december 2011 (in euro’s)
Jaarverslag 201170
BATEN REALISATIE 2011 BEGROTING 2011 REALISATIE 2010
Baten uit eigen fondsenwerving
Scholen 1.999.980 2.1 90.120 2.249.771
Particulieren en kerken 1.523.979 1.465.000 1.581.759
Bedrijven, fondsen en stichtingen 537.564 850.000 498.455
Bijdragen Impulsis 1.094.400 1.650.000 1 .733.1 1 5
Giften in natura (waarde schoenendozen) 2.305.210 1.453.500 2.798.317
Nalatenschappen 385.670 100.000 832.727
Notariele schenkingen 160.129 120.000 1 61 .985
Totaal baten uit eigen fondsenwerving 8.006.932 7.828.620 9.856.129
Baten uit acties van derden 175.595 - -
Subsidies van overheden 5.845.483 6.660.307 9.235.222
Interestbaten 11 8.175 68.000 47.710
Ontvangsten penvoerderschap 67.363 62.805 67.649
Baten verkoop aandelen deelneming - - 57.386
Overige baten 7.350 - -
Totale Baten 14.220.898 14.619.732 19.264.096
Staat van baten over 2011 (in euro’s)
71
LASTEN REALISATIE 2011 BEGROTING 2011 REALISATIE 2010
Besteed aan doelstelling
Voorlichting 586.126 750.604 526.076
Ontwikkelingssamenwerking
Onderwijsprojecten algemeen 6.468.099 8.118.895 9.866.819
Onderwijsprojecten Learn4Work 293.1 67 376.093 446.436
Onderwijsprojecten scholenprogramma’s 3.195.052 2.388.1 35 3.799.035
9.956.318 10.883.123 14.112.290Wereldburgerschap
Edukans Schoenmaatjes 161.996 298.462 278.605
Going Global 192.11 2 304.724 684.279
Onderwijsexpeditie 227.042 297.718 505.191
Scholen voor Scholen 99.477 161.168 214.390
Werelddocent 195.547 253.415 219.473
Ex-change 207.036 185.244 306.785
Diverse projecten 33.934
1.1 17.1 44 1.500.731 2.208.723
Totaal besteed aan doelstelling 11.659.588 13.134.458 16.847.089
Werving baten
Kosten eigen fondsenwerving 1.240.158 1.383.205 1.148.938
Kosten verkrijgen subsidies overheden 44.019 100.000 110.675
Beheer en administratie 270.506 338.358 334.580
Totale lasten 13.214.271 14.956.021 18.441.282
Bedrijfsresultaat Edukans 1.006.627 -336.289 822.81 4
Resultaat deelneming -135.934 -2.975 -33.805
Resultaat 870.693 -339.264 789.010
8 - Financieel verslag
8Staat van lasten over 2011 (in euro’s)
72 Jaarverslag 2011
BESTEMMING DOELSTELLING WERVING BATEN BEHEER EN TOTAAL BEGROTING TOTAAL ADMINISTRATIE 2011 2011 2010
Voorlichting Ontwikkelings- Edukans Scholen Going Onderwijs- Werelddocent Ex- change Div. projecten Learn4Work Eigen Subsidies samenwerking Schoenmaatjes voor Scholen Global expeditie fondsen- overheden werving
Bijdragen ontwikkelingssamenwerking 5.318.212 2.814.480 42.298 63.222 56.302 218.750 190.436 8.703.700 7.683.399 12.495.979
Directe projectkosten 110.613 18.653 20.214 46.413 8.600 204.493
Directe kosten doelstelling 177.173 - 27.533 16.604 92.413 113.499 71.863 35.223 1.201 603.080 44.019 1.182.608 3.664.437 2.287.827
- -
Salarissen 250.852 652.689 88.951 50.059 59.273 67.371 88.704 87.1 1 4 25.831 30.159 391.488 184.808 1.977.299 2.123.166 2.274.243
Sociale lasten 39.977 85.966 12.272 8.070 10.926 11.684 11.184 14.389 3.472 6.710 61.889 23.900 290.439 264.01 6 309.464
Pensioenlasten 29.664 74.259 9.520 5.328 7.416 8.241 8.805 10.826 2.865 4.331 43.613 21.804 226.672 228.438 238.175
Overige personeelskosten 27.71 1 37.993 4.1 78 4.284 2.220 6.429 5.508 43.1 00 168 1.942 28.530 7.178 169.241 110.749 126.888
Reis- en verblijfkosten 19.665 17.068 2.155 678 1.006 1.027 761 1.640 396 393 50.952 1.515 97.256 140.501 101.500
Huisvestingskosten 6.182 29.257 2.870 2.301 2.723 2.839 1.336 2.1 69 9.551 8.889 4.825 72.942 118.998 102.507
Kantoor- en algemene kosten 18.993 47.355 8.429 6.569 7.676 8.066 4.095 6.784 36 29.258 13.494 150.755 161.001 157.773
Bestuurskosten 1.362 3.672 632 507 600 626 294 478 - 1.959 1.063 11.193 12.501 10.990
Afschrijving en rente 9.579 25.838 4.893 3.560 5.671 4.978 2.029 3.372 -1 28 13.356 8.041 81.189 144.525 97.206
Overige kosten 4.968 175.790 563 1.51 7 2.188 2.282 968 1.941 49.737 7.144 3.878 250.976 304.290 238.730
Doorbelast. directe projectkosten -110.613 -18.653 -20.214 -46.413 -8.600 -204.493
586.126 6.468.099 2.976.476 99.477 234.410 290.264 251.849 425.786 33.934 293.167 1.240.158 44.019 270.506 13.214.271 14.956.021 18.441.282
Specificatie en verdeling kosten naar bestemming t.b.v. projecten (in euro's)
738 - Financieel verslag
BESTEMMING DOELSTELLING WERVING BATEN BEHEER EN TOTAAL BEGROTING TOTAAL ADMINISTRATIE 2011 2011 2010
Voorlichting Ontwikkelings- Edukans Scholen Going Onderwijs- Werelddocent Ex- change Div. projecten Learn4Work Eigen Subsidies samenwerking Schoenmaatjes voor Scholen Global expeditie fondsen- overheden werving
Bijdragen ontwikkelingssamenwerking 5.318.212 2.814.480 42.298 63.222 56.302 218.750 190.436 8.703.700 7.683.399 12.495.979
Directe projectkosten 110.613 18.653 20.214 46.413 8.600 204.493
Directe kosten doelstelling 177.173 - 27.533 16.604 92.413 113.499 71.863 35.223 1.201 603.080 44.019 1.182.608 3.664.437 2.287.827
- -
Salarissen 250.852 652.689 88.951 50.059 59.273 67.371 88.704 87.1 1 4 25.831 30.159 391.488 184.808 1.977.299 2.123.166 2.274.243
Sociale lasten 39.977 85.966 12.272 8.070 10.926 11.684 11.184 14.389 3.472 6.710 61.889 23.900 290.439 264.01 6 309.464
Pensioenlasten 29.664 74.259 9.520 5.328 7.416 8.241 8.805 10.826 2.865 4.331 43.613 21.804 226.672 228.438 238.175
Overige personeelskosten 27.71 1 37.993 4.1 78 4.284 2.220 6.429 5.508 43.1 00 168 1.942 28.530 7.178 169.241 110.749 126.888
Reis- en verblijfkosten 19.665 17.068 2.155 678 1.006 1.027 761 1.640 396 393 50.952 1.515 97.256 140.501 101.500
Huisvestingskosten 6.182 29.257 2.870 2.301 2.723 2.839 1.336 2.1 69 9.551 8.889 4.825 72.942 118.998 102.507
Kantoor- en algemene kosten 18.993 47.355 8.429 6.569 7.676 8.066 4.095 6.784 36 29.258 13.494 150.755 161.001 157.773
Bestuurskosten 1.362 3.672 632 507 600 626 294 478 - 1.959 1.063 11.193 12.501 10.990
Afschrijving en rente 9.579 25.838 4.893 3.560 5.671 4.978 2.029 3.372 -1 28 13.356 8.041 81.189 144.525 97.206
Overige kosten 4.968 175.790 563 1.51 7 2.188 2.282 968 1.941 49.737 7.144 3.878 250.976 304.290 238.730
Doorbelast. directe projectkosten -110.613 -18.653 -20.214 -46.413 -8.600 -204.493
586.126 6.468.099 2.976.476 99.477 234.410 290.264 251.849 425.786 33.934 293.167 1.240.158 44.019 270.506 13.214.271 14.956.021 18.441.282
2011 Begroting 2011 2010
Gemiddeld aantal personeelsleden in fulltime plaatsen werkzaam voor Edukans, inclusief ondersteunende dienst Unie NZV 43,7 42,5 45,7
De salarissen, sociale lasten, pensioenlasten en overige personeelslasten worden verdeeld op basis van de geschatte bestede uren toegerekend. De overige kosten worden eveneens aan de doelstellingen toegerekend op basis van werkelijke tijdsbesteding van de medewerkers.
(Changemaker Wereldburgerschap)
8Specificatie en verdeling kosten naar bestemming t.b.v. projecten (in euro's)
74
Het financieel verslag is een verkorte weer-
gave van de Edukans jaarrekening 2011. De
jaarrekening van Edukans en dit jaarverslag
staan op www.edukans.nl. De jaarrekening is
opgesteld conform de Richtlijn voor de jaar-
verslaggeving 650 Fondsenwervende Instel-
lingen. Edukans is samen met Kwintessens
onderdeel van UnieNzv. De geconsolideerde
jaarrekening van Edukans, Kwintessens en
UnieNzv is op te vragen bij Edukans.
Financieel resultaatDe inkomsten uit eigen fondsenwerving van
Edukans liggen 2,2 procent hoger (€ 178.312)
dan begroot in 2011. De totale baten uit eigen
fondsenwerving komen uit op € 8.006.932
Ten opzichte van 2010 zijn de opbrengsten ei-
gen fondsenwerving gedaald met € 1.849.197
De 2,2 procent groei ten opzichte van de be-
groting houdt verband met de conservatieve
begroting die Edukans voor 2011 had opge-
steld. Redenen hiervoor waren het besef van
een verslechterend economisch klimaat en de
voorgenomen plannen voor herinrichting van
organisatie in 2011.
Bij de inkomsten eigen fondsenwerving ge-
ven de cijfers enigszins een vertekend beeld
Jaarverslag 2011
Toelichting financieelverslag 2011
75
omdat alle ontvangsten en betalingen van
Edukans via de bank van UnieNzv verlopen.
Er is ook een vordering ontstaan op Impulsis
van € 281.843
De te ontvangen bedragen Impulsis betreffen
toegezegde bijdragen door particuliere orga-
nisaties in het kader van het verdubbelings-
programma. De overige overlopende activa
betreffen voornamelijk vooruitbetaalde kos-
ten voor Going Global, waarvan de acties in
2012 zullen plaatsvinden.
PASSIVA
Eigen vermogenRisico’s voor personele kosten van Edukans
worden door UnieNzv gedragen. Als norm
geldt hierbij maximaal de salarissom gedu-
rende één jaar voor personeel in vaste dienst.
Hiervoor heeft UnieNzv een continuïteitsre-
serve opgebouwd. Door een negatief resul-
taat van ruim € 135.000 uit de deelneming
aan Kwintessens, waarvan Edukans 10 pro-
cent van het aandelenpakket bezit, is een ne-
gatief saldo ontstaan op de staat van baten
en lasten. Het negatief saldo van de staat van
baten en lasten wordt in mindering gebracht
op gang komen van nieuwe projecten die
worden medegefinancierd uit MFS II subsi-
dies hebben ertoe geleid dat Edukans in 2011
meer geld heeft ontvangen dan besteed.
Het hierdoor ontstane positieve resultaat
(circa € 900.000) wordt toegevoegd aan de
reserve met de intentie om de projectbeste-
dingen de komende 3 jaren in totaal met een-
zelfde bedrag te verhogen ten opzichte van
de realisatie in 2011.
Toelichting op de balans
ACTIVA
Vaste activaEdukans en Kwintessens maken gezamenlijk
gebruik van de materiële voorzieningen van
UnieNzv, zoals kantoorruimte en bureaus.
Edukans heeft daarom geen eigen materiële
activa.
Vlottende activaDe vorderingen en overlopende activa be-
staan voornamelijk uit een post nog te verre-
kenen bedragen met UnieNzv en Kwintessens
ad. € 4.273.830. Deze vordering is ontstaan
door de opvoering van bijdrage Impulsis en
de giften in natura.
Voor Impulsis gaat het om eigen bijdragen
gekoppeld aan meerjarige subsidiebijdragen
over een periode van 5 jaar. Daarom zullen
lagere eigen bijdragen in 2011 gecompen-
seerd worden door hogere eigen bijdragen in
de jaren daarna.
Giften in natura over 2011 zijn begroot op
basis van oude kapitalisatie van de schoe-
nendozen, terwijl de realisatie van zowel
2011 als 2010 wordt weergegeven op basis
van de nieuwe berekening van de waarde per
schoenendoos.
In totaal zijn 134.258 schoendozen à € 17,17
ingezameld in 2011. Dat zijn er 32.507 min-
der dan in 2010 toen 166.765 dozen werden
ingezameld.
Bij nalatenschappen is de opbrengst minder
dan in 2010 toen Edukans een groot legaat
ontving, maar 2011 ligt met € 385.670 ver
boven het meerjarig gemiddelde van circa
€ 160.000.
Het bericht van een extra legaat relatief laat
in het boekjaar gecombineerd met het laat
8 - Toelichting financieel verslag 2011
76
lopen veel verplichtingen over het boekjaar
heen. Dit zijn nog te betalen kosten die be-
trekking hebben op het boekjaar 2011, zoals
kosten voor Educaids. Deze kosten zijn nog
niet verrekend met de overige partners van
Educaids. De rente MFS-subsidie is de rente
op het banksaldo dat nog niet aan onder-
wijsprojecten is besteed. Deze rente moet
tijdens de subsidieperiode van 2011-2015
worden gebruikt voor onderwijsprojecten
die gefinancierd worden met de MFS II sub-
sidie.
tijden in Ethiopië en Kenia. Een deel van deze
opbrengsten is nog niet besteed en derhalve
in het bestemmingsfonds opgenomen.
Kortlopende schuldenIn 2011 zijn de kortlopende schulden toege-
nomen. Dit is met name ontstaan door de
verplichtingen die zijn aangegaan op onder-
wijsprojecten ontwikkelingssamenwerking.
Omdat eind 2010 de MFS I periode afliep
waren de meeste verplichtingen voldaan.
Met ingang van de nieuwe MFS II periode
van de overige reserves. Edukans heeft geen
eigen vermogen dat wordt belegd.
Bestemmingsfonds In één van de nalatenschappen die Edukans
toegewezen heeft gekregen, is bepaald dat
een derde van de nalatenschap besteed moet
worden aan onderwijsprojecten in Indonesië.
Hiervoor is in 2010 een bestemmingsfonds
gecreëerd, waaraan in 2011 € 76.772 is ont-
trokken.
In 2011 is er actie gevoerd voor schoolmaal-
Jaarverslag 2011
77
Particulieren en kerkenDe inkomsten via particulieren en kerken
waren hoger dan begroot. De inkomsten uit
giften en machtigingen waren bijna € 59.000
hoger dan was begroot, waarbij de trouwe
schare structurele donateurs een belangrijk
aandeel leverde. Via Edukans Schoenmaatjes
werft Edukans elk jaar nieuwe donateurs, van
wie velen de onderwijsprojecten structureel
willen ondersteunen.
Bedrijven, instellingen en stichtingenDe stijging die hier was begroot is door het
Middelbaar en hoger beroepsonder-wijs en wetenschappelijk onderwijs Binnen deze doelgroepen is de begroting
ruimschoots gerealiseerd: 20,8 procent hoger
dan begroot. Door de vermindering van over-
heidssubsidies heeft Edukans wel moeten be-
zuinigen op een aantal scholenprogramma’s.
Zo werd het stageprogramma Ex-change be-
eindigd en gingen er minder studenten op reis
met de Onderwijsexpeditie. Deze bezuinigin-
gen hadden ook consequenties voor de op-
brengsten van deze acties: bijna € 200.000
minder dan in 2010.
Toelichting op staat van baten en lasten
INKOMSTEN
Primair en voortgezet onderwijsOnder inkomsten uit het primair en voort-
gezet onderwijs vallen sinds 2011: de inkom-
sten die scholen rechtstreeks overmaken aan
Edukans én de inkomsten naar aanleiding
van een scholenprogramma. In 2010 werden
deze inkomsten nog geboekt onder de mark-
ten waarop ze waren geworven. Particuliere
overboekingen of donaties die bijvoorbeeld
via kerken zijn geworven naar aanleiding van
Edukans Schoenmaatjes, Werelddocent of
Going Global, worden sinds 2011 geboekt on-
der scholen primair en voortgezet onderwijs,
ongeacht de daadwerkelijke herkomst van de
giften.
Bij scholen voor primair en voortgezet onder-
wijs zijn de begrote inkomsten niet gehaald.
Dit heeft vooral te maken met het kleinere
aantal schoenendozen dat in het kader van
Edukans Schoenmaatjes is ingeleverd. Ook
bij Going Global bleven de inkomsten achter
op de begroting.
8 - Toelichting financieel verslag 2011
78
nendozen. Die opbrengst bleef helaas achter
bij de begroting.
In 2011 werden 134.258 schoendozen ingeza-
meld en dat zijn er 32.507 minder dan in 2010
toen 166.765 dozen werden ingezameld.
NalatenschappenIn de begroting 2011 stond een opbrengst uit
nalatenschappen van € 100.000.
Dit is € 385.670 geworden.
Notariële schenkingenHet bedrag onder notariële schenkingen is 33
procent hoger dan begroot. Ten opzichte van
2010 blijven die ongeveer op hetzelfde niveau.
Acties derdenDe ontvangen bijdragen zijn baten van
€ 47.595 uit de puzzelactie in de NCRV gids
en opbrengsten van € 128.000 die naar aan-
leiding van EO Metterdaad via Kerk in Actie
zijn binnengekomen.
SubsidiesGedurende de periode 2011-2015 ontvangt
Edukans via deelname aan de ICCO alliantie
subsidie in het kader van het Medefinancie-
ringsstelsel van de overheid. De ICCO alliantie
bestaat uit: ICCO, Kerk in Actie, Prisma, Sha-
Jaarverslag 2011
ongunstige economische klimaat niet gere-
aliseerd. Ondanks grote inspanningen blijkt
het moeilijk om bedrijven duurzaam te ver-
binden aan Edukans. Gelukkig zijn er ook suc-
cessen geboekt, zoals de langdurige samen-
werking met BDO en IMK Opleidingen.
ImpulsisDe overgang naar een nieuw medefinan-
cieringsstelsel van de Nederlandse overheid
(MFS II) betekende voor Impulsis een ver-
traagde start van de fondsenwerving. In 2011
is wel een goede basis gelegd voor de fond-
senwerving in de komende jaren, waarin naar
verwacht het tekort in 2011 ten opzichte van
de begroting in de komende jaren volledig zal
worden rechtgetrokken.
Giften in naturaOnder giften in natura is de waarde onderge-
bracht van de schoenendozen die met Edu-
kans Schoenmaatjes zijn verzameld. De ge-
middelde waarde per gevulde schoenendoos
was in 2011 € 17,17. In 2010 was de gemid-
delde waarde van een gevulde schoenendoos
€ 16,78.
In de begroting voor 2011 was gerekend met
een grotere opbrengst van het aantal schoe-
79
die in het buitenland gemaakt worden, de lo-
gistieke kosten voor Edukans Schoenmaatjes
en de waarde van de betreffende dozen aan
te merken als ontwikkelingssamenwerking.
Het deel van de kosten dat in Nederland
wordt gemaakt is mondiale educatie. Onder
bestedingen Wereldburgerschap vallen de
uitgaven voor de scholenprogamma’s Edu-
kans Schoenmaatjes, Going Global, Onder-
wijsexpeditie, Ex-change, Scholen voor Scho-
len en Werelddocent.
VoorlichtingDe uitgaven voor voorlichting zijn voor mate-
rialen als folders, posters en ander drukwerk,
maar ook voor onderhoud en ontwikkeling van
de Edukans website en de productie en verzen-
ding van het Edukans magazine Schoolschrift.
Vanwege de economische crisis en het geringe
consumentenvertrouwen is er bijna 22 procent
bezuinigd op de uitgaven voorlichting. Het
betreft vooral advertenties en voorlichtings-
kosten rondom de Edukans campagne. Reser-
veringen voor onvoorziene uitgaven zijn niet
besteed. Ook is besloten om in het kader van
de samenwerking met CNV Onderwijs in 2011
niet op reis te gaan. Edukans communiceert
steeds vaker via e-mail met donateurs en dat
levert een flinke besparing op.
met ingang van 2009 over deze verhoudingen
interest in rekening te brengen. De rente was
het eerste halfjaar 3 procent, net als in 2010.
Per 1 juli 2011 is de rente verhoogd naar 4 pro-
cent, conform wettelijke rentepercentages
voor niet-handelstransacties. Edukans ontving
in 2011 op basis van deze regeling € 118.175.
Ontvangsten penvoerderschapDit betreft de ontvangst voor de bijdrage in
de kosten die gemaakt zijn voor de projecten
van Educaids.
BESTEDINGEN
OntwikkelingssamenwerkingEdukans heeft in 2011 187 onderwijspro-
jecten gesteund van partnerorganisaties in
ontwikkelingslanden voor een bedrag van
€ 5.984.303. Dit zijn onderwijsprojecten
en -programma’s van Edukans, Impulsis en
Learn4Work. Er is minder geld besteed aan
ontwikkelingssamenwerking dan begroot,
omdat er lange tijd onzekerheid was over de
toekenning en hoogte van de MFS II subsidie.
WereldburgerschapVoor de scholenprogramma’s zijn de kosten
rePeople, Yente, het Zeister Zendings Genoot-
schap en Edukans. Op 1 november 2010 kende
de minister de ICCO alliantie een bedrag toe
van € 382,5 miljoen voor vijf jaar. Dit bedrag is
na een bezuinigingsronde in januari 2011 bijge-
steld naar € 339,4 miljoen. Edukans ontvangt
hiervan jaarlijks een bedrag van gemiddeld
€ 4.073.945 ongeveer de helft van het subsi-
diebedrag voor de periode 2007-2010, (MFS I
periode).
Edukans participeert ook in de Con-
nect4Change Alliantie. In deze alliantie
participeren IICD, ICCO, Cordaid, AKVO,
Text2Change en Edukans. Via deze allian-
tie ontvangt Edukans jaarlijks gemiddeld
€ 1.485.000 uit het totaal toegekende be-
drag van € 41,1 miljoen voor vijf jaar.
In 2011 ontving Edukans ook een subsidie van
Personele Samenwerking Ontwikkelingslan-
den (PSO) van € 86.995 voor capaciteitsver-
sterking van partnerorganisaties in ontwik-
kelingslanden.
InterestbatenMet het oog op de ontwikkelingen van de re-
kening- courantverhoudingen tussen Edukans
en UnieNzv en Kwintessens is besloten om
8 - Toelichting financieel verslag 2011
80
tie plaatsgevonden om een grotere focus te
krijgen op eigen fondsenwerving. Zo wil Edu-
kans de organisatie minder afhankelijk ma-
ken van subsidies. De organisatie is ingedeeld
in vier marktteams, die ieder met een multi-
disciplinair team de vier verschillende mark-
ten benaderen. Alle marktteams hebben
fondsenwervende en inhoudelijke targets.
Elke maand rapporteren de marktteams over
hun financiële en inhoudelijke voortgang. De
grotere focus op de markt en op financiële re-
sultaten heeft gezorgd voor een nieuwe dy-
namiek in de organisatie, waardoor alle me-
dewerkers zich meer bewust zijn geworden
van het belang van eigen fondsenwerving.
Kostenpercentage eigen fondsenwervingHet percentage kosten eigen fondsenwerving
komt in 2011 uit op 15,5 procent. Dit is de
verhouding tussen de baten eigen fondsen-
werving (€ 8.006.932) en de kosten die zijn
besteed aan fondsenwerving (€ 1.240.158).
Edukans blijft met haar kostenpercentage
fondsenwerving ruim onder de norm van 25
procent die vanuit het Centraal Bureau Fond-
senwerving wordt gehanteerd.
Door extra investeringen in de fondsenwer-
FondsenwervingNaar aanleiding van de economische crisis en
het geringe consumentenvertrouwen heeft
Edukans een behoudende koers gevaren met
betrekking tot investeringen in fondsenwer-
ving.
Edukans heeft daarbij gekozen voor wer-
vingsmethodes die in het verleden een hoog
rendement lieten zien, zoals telemarketing.
Dit heeft geleid tot een 10 procent lagere be-
steding voor fondsenwerving dan begroot.
Er is in 2011 minder geïnvesteerd in de Edu-
kans campagne dan in 2010. Van het cam-
pagnebudget is meer ingezet op fondsenwer-
vende middelen zoals mailings en bijsluiters
(inserts) en minder op voorlichting (adver-
tenties). Edukans heeft een grootschalig
fondsenwervend evenement dat in de begro-
ting stond niet uitgevoerd. In plaats daarvan
nam Edukans deel aan een aantal kleinschali-
ger evenementen.
Afgelopen jaar heeft Edukans één insert toe-
gevoegd aan Schooljournaal, het blad van
CNV Onderwijs. In de begroting was uitge-
gaan van twee inserts.
In 2011 heeft binnen Edukans een heroriënta-
Jaarverslag 2011
81
Resultaat deelnemingEdukans heeft een deelneming van 10 pro-
cent in Kwintessens Uitgevers. De uitgeverij
heeft in 2011 een negatief bedrijfsresultaat
behaald. Tien procent van het verlies van de
uitgeverij (€ 135.934) wordt afgetrokken van
het resultaat van Edukans.
Toerekening van kosten voor beheer en administratieVoor de toerekening van kosten voor beheer
en administratie hanteert Edukans het mo-
del dat door het VFI (Vereniging Fondsen-
wervende Instellingen) is aangereikt. Hierin
is aangegeven dat kosten die niet direct zijn
toe te rekenen aan de doelstelling onder be-
heer en administratie vallen. Het kostenper-
centage beheer en administratie bedraagt
2,0 procent van de totale bestedingen en is
daarmee lager dan de 2,3 procent die was be-
groot. Het bestuur heeft bepaald 5,8 procent
te hanteren als maximale norm voor kosten
van beheer en administratie. Deze norm is
gebaseerd op basis van het benchmarkge-
middelde van goede doelen zoals dat jaarlijks
wordt opgesteld door VFI.
BestedingspercentageHet bestedingspercentage baten van Edu-
kans geeft aan hoeveel in totaal aan de doel-
stelling is besteed ten opzichte van de totaal
ontvangen baten. Voor 2011 is dit 82 procent.
Het bestedingspercentage van de lasten
geeft weer hoeveel er is besteed aan de doel-
stelling ten opzichte van de totale lasten. Dit
is voor 2011 88,2 procent.
vende capaciteit van de organisatie hield
Edukans rekening met een stijging in het kos-
tenpercentage fondsenwerving naar 17,7
procent. Door bezuinigingen in de kosten en
gunstiger opbrengsten bleef de stijging van
het kostenpercentage fondsenwerving be-
perkt. Wel kan worden gesteld dat Edukans
relatief gezien meer moet investeren om de-
zelfde resultaten te behalen. Deze stijging
in het kostenpercentage fondsenwerving
is ook bij andere goede doelenorganisaties
zichtbaar.
2011 2010 2009 2008
15,5% 11,7% 12,6% 13,6%
Kosten subsidiesICCO is penvoerder van de ICCO alliantie en
IIDC is penvoerder van de Connect4Change
Alliantie. Voor deze penvoerderschappen is
Edukans een percentage verschuldigd voor
gemaakte kosten in het kader van de subsidie
Medefinancieringsstelsel van het ministerie
van Buitenlandse Zaken. Dit bedrag wordt
besteed aan de administratiekosten voor
het penvoerderschap, de kwaliteitsbewaking
en training op dit vlak en een gezamenlijke
evaluatie van alle allianties die deelnemen in
MFS II.
8 - Toelichting financieel verslag 2011
82 Jaarverslag 2011
BATEN LASTEN
Baten uit eigen fondswerving Besteed aan doelstellingen Scholen po/vo 1.635 Ontwikkelingssamenwerking Scholen mbo/hbo/wo 371 Onderwijsprojecten 7.947 Particulieren en kerken 1.530 Onderwijsprojecten Learn4work 779 Bedrijven, fondsen en stichtingen 1.375 Ontwikkelingssamenwerking scholenacties 2.827 Bijdragen Impulsis 1.650 Giften in natura (waarde schoenendozen) 2.531 11.553 Nalatenschappen 88 Notariële schenkingen 30 Wereldburgerschap Overige baten Edukans Schoenmaatjes 739 Scholen voor Scholen (voorheen scools) 128Totaal baten uit eigen fondswerving 9.210 Going Global 200 Onderwijsexpeditie 257 Werelddocent + Werelddocent XL (voorheen Ex-change) 282 Diverse projecten (GCE, Changemaker, Wereldburgerschap) 140 Subsidies van overheden 6.479 1.746 Voorlichting 895Interestbaten 55 Totaal besteed aan doelstelling 14.194 Ontvangsten penvoerderschappen 78 Werving baten 1.299 Kosten beheer en adminstratie 329 totaal baten 15.822 totaal lasten 15.822 resultaat deelneming -4
Resultaat -4
Begroting 2012 (x 7 1.000)
83
84 Jaarverslag 2011
De in dit jaarverslag opgenomen beknopte
jaarrekening bestaande uit de balans per 31
december 2011 en de staat van baten en las-
ten over 2011, zijn ontleend aan de gecontro-
leerde jaarrekening van Stichting Edukans te
Amersfoort over 2011. Wij hebben een goed-
keurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening
in onze controleverklaring van 23 april 2012.
De beknopte jaarrekening bevat niet alle toe-
lichtingen die zijn vereist op basis van Richt-
lijn 650 ‘Fondsenwervende instellingen’ van
de Nederlandse Raad voor de Jaarverslag-
geving. Het kennisnemen van de beknopte
jaarrekening kan derhalve niet in de plaats
treden van het kennisnemen van de gecontro-
leerde jaarrekening van Stichting Edukans.
Verantwoordelijkheid van het Bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoor-
delijk voor het opstellen van de beknopte
jaarrekening in overeenstemming met de
grondslagen zoals beschreven in de door ons
gecontroleerde jaarrekening 2011, en voor
een zodanig interne beheersing als het nood-
zakelijk acht om het opstellen van het over-
zicht mogelijk te maken zonder afwijkingen
van materieel belang als gevolg van fraude
of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van
een oordeel over de beknopte jaarrekening
op basis van onze controle. Wij hebben onze
controle verricht in overeenstemming met
Nederlands recht, waaronder de Nederlandse
controlestandaarden. Dit vereist dat wij
voldoen aan de voor ons geldende ethische
voorschriften en dat wij onze controle zo-
danig plannen en uitvoeren dat een redelijke
mate van zekerheid wordt verkregen dat de
beknopte jaarrekening geen afwijking van
materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werk-
zaamheden ter verkrijging van controle-infor-
matie over de bedragen in de beknopte jaar-
rekening. De geselecteerde werkzaamheden
zijn afhankelijk van de door de accountant
toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip
van het inschatten van de risico’s dat de be-
knopte jaarrekening afwijking van materieel
belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Wij zijn van mening dat de door ons verkre-
gen controle-informatie voldoende en ge-
schikt is om een onderbouwing voor ons oor-
deel te bieden.
Oordeel Naar ons oordeel is de beknopte jaarrekening
in alle van materieel belang zijnde aspecten,
op de juiste wijze ontleend aan de gecontro-
leerde jaarrekening van Stichting Edukans
voor het jaar eindigend op 31 december 2011.
Amsterdam, 12 juni 2012
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
Origineel getekend door H.A. Wink RA MBA
Controleverklaring van de onafhankelijke accountantAan: het Bestuur van Stichting Edukans
853 - Projecten en bestedingen 85* toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
SOORT VERPLICHTING PROJECTEN UITBETAALD IN AFGEBOEKT IN VERPLICHTING PROJECT * 31/12/2010 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 31/12/2011 e e e e e
Bijlage: Overzicht projecten ontwikkelingslanden
1. Afrika
DR Congo: Bambale, beroepsopleidingen en bijscholingen IMP 0 111.600 0 0 111.600
Kindele, onderwijs aan vrouwen IMP 0 50.340 22.500 0 27.840
Kinshasa, bijdrage aan de alliantie en workshop alg. 0 2.512 2.512 0 0
Ethiopië: [algemeen] film over onderwijsverbetering alg. 1.115 0 1.115 0 0
[algemeen] L4W: Community Based Learning L4W 0 81.500 78.500 0 3.000
[algemeen] L4W: Community Based Learning/2 aanvulling L4W 0 90.500 90.500 0 0
[algemeen] koppeling beroepsonderwijs aan arbeidsmarkt L4W 0 47.145 47.145 0 0
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 6.360 6.360 0
Addis Ababa, lokale kosten reis Werelddocenten WD 0 24.203 24.203 0 0
Addis Ababa, lokale kosten reis Going Global GG 0 58.643 58.643 0 0
Addis Ababa, organisatie van een workshop alg. 0 1.955 1.955 0 0
Addis Ababa, steun aan ABE centers alg. 0 29.888 17.916 0 11.972
Addis Ababa, algemene onderwijssteun alg. 0 90.000 90.000 0 0
Addis Ababa, bouw van een school en bibliotheek alg. 0 52.140 52.140 0 0
Addis Ababa, algemene onderwijssteun alg. 0 187.050 176.394 0 10.656
Afar Region, geitenmelk voor schoolkinderen alg. 0 27.250 0 0 27.250
Afar Region, algemene onderwijssteun alg. 0 80.000 73.109 6.891 0
Amhara Region, algemene onderwijssteun alg. 0 160.000 146.218 13.782 0
Ginchi, toegang tot relevant basisonderwijs alg. 10.000 0 0 0 10.000
Gondar, alternatief basisonderwijs alg. 10.000 0 0 0 10.000
Gondar, kansen verbeteren van jongeren op een baan L4W 0 50.955 50.955 0 0
Jimna, steun aan een jongerencentrum alg. 0 2.500 2.500 0 0
Oromiya Region, algemene onderwijssteun alg. 0 160.000 146.218 13.782 0
86 Jaarverslag 201186 * toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
soort verplichting projecten uitbetaaldin afgeboektin verplichting project * 31/12/2010 boekjr2011 boekjr2011 boekjr2011 31/12/2011 e e e e e
Ghana: [algemeen] training van docenten technisch vakonderwijs L4W 0 55.567 55.567 0 0
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 4.624 16.318
Accra, bouw jeugdcentrum en naaiopleiding IMP 0 43.125 25.500 0 17.625
Accra, onderwijs aan straatkinderen IMP 0 46.668 15.000 0 31.668
Dazungu, steun aan een middelbare school IMP 0 60.000 45.000 0 15.000
Nkwanta, algemene onderwijssteun alg. 0 44.860 0 0 44.860
Tamale, ICT voor onderwijsondersteuning alg. 0 47.980 47.980 0 0
Tamale, EAT-missie 2011 Ghana alg. 0 7.440 7.440 0 0
Kenia:
[algemeen] versterking beroepsonderwijs-arbeidsmarkt L4W 46.497 41.633 41.633 0 46.497
[algemeen] competentiegericht agrarisch vakonderwijs L4W 0 9.533 9.533 0 0
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 14.243 14.243 0 0
via Nairobi, [Oeganda] distributie dozen Schoenmaatjes 2010 ES 0 10.355 10.355 0 0
Eldoret, onderwijsprogramma voor pastoralisten alg. 0 37.341 37.341 0 0
Eldoret, onderwijs aan nomadenkinderen alg. 0 23.552 0 0 23.552
Kajiado, onderwijs aan nomadenkinderen alg. 0 37.127 36.254 0 873
Kajiado, onderwijsverbetering door ICT alg. 0 31.112 31.112 0 0
Kimilili/Mumias, training van onderwijzers IMP 0 23.250 23.250 0 0
Kitui, onderwijsprogramma Ex-change Ex-ch. 13.600 0 13.600 0 0
Kitui, onderwijsprogramma Ex-change Ex-ch. 0 65.773 52.619 0 13.154
Maralal, bouw van toiletfaciliteiten (2011!) alg. 0 54.799 54.799 0 0
Maralal, basisonderwijs voor gemarginaliseerde Samburu alg. 0 38.112 19.112 0 19.000
Maralal, schoolmaaltijden i.v.m. hongersnood droogte alg. 0 10.000 10.000 0 0
Maralal, onderwijsverbetering door ICT alg. 0 28.666 28.666 0 0
Nairobi, ICT-onderwijs aan jongeren uit sloppenwijken alg. 20.000 0 0 0 20.000
873 - Projecten en bestedingen 87* toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
Bijlage: Overzicht projecten ontwikkelingslanden
SOORT VERPLICHTING PROJECTEN UITBETAALD IN AFGEBOEKT IN VERPLICHTING PROJECT * 31/12/2010 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 31/12/2011 e e e e e
Nairobi, evaluatie onderwijsprogramma’s alg. 1.150 0 1.150 0 0
Nairobi, lokale kosten reis Werelddocenten WD 0 29.830 29.830 0 0
Nairobi, distributie dozen Schoenmaatjes 2010 ES 0 35.242 35.242 0 0
Nairobi, kosten Love Unlimited (aanvulling 2010) GG 0 2.308 2.308 0 0
Nairobi, organisatie workshop MFS 2 alg. 0 8.165 8.165 0 0
Nairobi, capaciteitsontwikkeling partnerorganisaties alg. 0 54.254 54.254 0 0
Nairobi, EAT-missie 2011 Kenia alg. 0 9.038 9.038 0 0
Nairobi, diverse kleine innovatieve onderwijsprojecten alg. 0 40.000 40.000 0 0
Nairobi, onderwijsprogramma Ex-change Ex-ch. 0 25.035 20.029 0 5.007
Nairobi, onderwijsprogramma Ex-change Ex-ch. 0 30.650 24.520 0 6.130
Nairobi, onderwijs aan gehoorgestoorde kinderen IMP 0 37.795 37.795 0 0
Nairobi, lokale kosten reis Onderwijsexpeditie OE 0 38.460 38.460 0 0
Nairobi, organisatie workshop Impulsis alg. 0 750 750 0 0
Nairobi, diverse onderwijsprojecten IMP 0 92.250 92.250 0 0
Nairobi, algemene onderwijssteun IMP 0 51.700 51.700 0 0
Narok, onderwijsprogramma Ex-change Ex-ch. 0 23.959 19.168 0 4.791
Narok, onderwijs aan Maasaikinderen alg. 0 39.416 39.416 0 0
Narok, onderwijs aan Maasaikinderen alg. 0 34.737 34.737 0 0
Pokot, onderwijs voor partoralisten alg. 0 39.335 39.335 0 0
Malawi:
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 26.093 26.093 0 0
Blantyre, steun aan een lokaal expertisecentrum alg. 0 64.860 64.860 0 0
Blantyre, nascholing en ondersteuning pabo-praktijkscholen alg. 0 16.042 16.042 0 0
Blantyre, organisatie van werkconferenties alg. 0 9.537 9.537 0 0
Embangweni, Ex-change steun aan voortgezet onderwijs Ex-ch. 480 0 480 0 0
Lilongwe, algemene onderwijssteun alg. 11.150 0 0 11.150 0
88 Jaarverslag 201188 * toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
soort verplichting projecten uitbetaaldin afgeboektin verplichting project * 31/12/2010 boekjr2011 boekjr2011 boekjr2011 31/12/2011 e e e e e
Lilongwe, Ex-change steun aan een technische school Ex-ch. 3.200 0 3.200 0 0
Lilongwe, evaluatie onderwijsprogramma’s alg. 2.720 0 2.720 0 0
Lilongwe, lokale kosten reis Werelddocenten WD 0 17.117 17.117 0 0
Lilongwe, fonds voor schoolmaterialen alg. 0 9.449 1.748 0 7.701
Lilongwe, afbouwen van een meisjesinternaat alg. 0 25.111 25.111 0 0
Lilongwe, steun aan opleidingen in het beroepsonderwijs alg. 0 8.000 8.000 0 0
Lilongwe, onderwijsverbetering door ICT alg. 0 48.594 0 0 48.594
Lilongwe, ondersteuning secretariaat onderwijsorganisatie alg. 0 75.242 75.242 0 0
Lilongwe, regionale onderwijsverbetering alg. 0 15.000 15.000 0 0
Lilongwe, Ex-change steun aan een technische school Ex-ch. 0 12.200 6.100 0 6.100
Lilongwe, Ex-change steun aan pabo-praktijkscholen Ex-ch. 0 3.600 3.600 0 0
Lilongwe, lokale kosten reis Onderwijsexpeditie OE 0 29.238 29.238 0 0
Lilongwe, Ex-change steun aan pabo-praktijkscholen Ex-ch. 720 0 720 0 0
Limbe, distributie dozen Schoenmaatjes 2010 ES 0 36.378 36.378 0 0
Mikolongwe, opleiding voor jongeren in jeugdinrichtingen alg. 0 9.820 9.820 0 0
Mzuzu, algemene onderwijssteun alg. 0 30.000 30.000 0 0
Mzuzu, afbouwen van een meisjesinternaat alg. 0 27.000 27.000 0 0
Mzuzu, Ex-change steun aan pabo-praktijkscholen Ex-ch. 0 10.300 9.100 0 1.200
Mzuzu, Ex-change steun aan een technische school Ex-ch. 0 1.200 1.200 0 0
Mali: Bamako, training van zakelijke vaardigheden IMP 0 19.701 0 0 19.701
Oeganda:
[algemeen] film t.b.v. onderwijsdoelstellingen alg. 0 9.400 6.664 0 2.736
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 17.184 17.184 0 0
Apac, onderwijsverbetering t.b.v. meisjes alg. 0 20.000 20.000 0 0
893 - Projecten en bestedingen 89* toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
Bijlage: Overzicht projecten ontwikkelingslanden
SOORT VERPLICHTING PROJECTEN UITBETAALD IN AFGEBOEKT IN VERPLICHTING PROJECT * 31/12/2010 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 31/12/2011 e e e e e
Gulu, schoolbibliotheken IMP 0 34.980 0 0 34.980
Kampala, evaluatie onderwijsprogramma’s alg. 3.450 0 3.450 0 0
Kampala, algemene onderwijssteun alg. 0 81.952 81.952 0 0
Kampala, audit lokale partner alg. 0 1.400 0 0 1.400
Kampala, organisatie workshop Impulsis alg. 0 11.003 11.003 0 0
Kampala, lokale kosten reis Onderwijsexpeditie OE 0 9.000 9.000 0 0
Kampala, EAT-missie 2011 Oeganda alg. 0 10.000 2.499 7.501 0
Kampala, lokale kosten reis Werelddocenten WD 0 13.000 13.000 0 0
Kampala, kwaliteitsverbetering van onderwijs IMP 0 22.500 22.500 0 0
Kampala, onderwijssteun door kerken alg. 0 34.000 34.000 0 0
Kampala, algemene onderwijstraining IMP 0 76.500 76.500 0 0
Kampala, bibliotheek t.b.v. onderwijs IMP 0 10.401 7.500 0 2.901
Kasese, onderwijsverbetering in het Engels alg. 0 40.000 40.000 0 0
Kayambogo, computers voor 13 scholen alg. 0 12.000 12.000 0 0
Lango, onderwijs en psychosociale steun na conflicten alg. 0 50.000 25.000 0 25.000
Lango, verbetering lezen en schrijven in moedertaal alg. 0 60.746 30.669 0 30.077
Lira, algemene onderwijssteun d.m.v. ICT alg. 0 20.603 0 0 20.603
Lira, onderwijssteun d.m.v. gemeenschapsparticipatie alg. 0 30.000 30.000 0 0
Mbale, onderwijsproject van Ex-change Ex-c 480 0 480 0 0
Mbale, organisatie studentenuitzending Ex-change Ex-c 0 8.700 8.700 0 0
Mbale, beroepstraining voor kwetsbare kinderen alg. 0 50.000 25.000 0 25.000
Mbale, onderwijs aan straatkinderen alg. 0 20.000 20.000 0 0
Soroti, ondersteuning vervolgonderwijs en scholenbouw alg. 0 28.949 28.949 0 0
Soroti, algemene onderwijssteun IMP 0 48.900 0 0 48.900
Soroti, onderwijsverbetering door ICT alg. 0 19.567 19.567 0 0
90 Jaarverslag 201190 * toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
soort verplichting projecten uitbetaaldin afgeboektin verplichting project * 31/12/2010 boekjr2011 boekjr2011 boekjr2011 31/12/2011 e e e e e
Senegal: Dakar, algemene onderwijstraining IMP 0 15.000 10.000 0 5.000
Zambia:
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 9.637 9.637 0 0
Kitwe, ICT-training en lerarenopleiding alg. 0 25.000 25.000 0 0
Kitwe, ICT-netwerk met training en basisonderwijs alg. 0 25.000 25.000 0 0
Luanshya, ICT-toepassing in afstandsonderwijs alg. 0 15.000 15.000 0 0
Lusaka, ICT-toepassingen onderwijsleerproces alg. 0 20.000 0 0 20.000
Lusaka, ICT-training in beroepsonderwijs alg. 0 25.000 25.000 0 0
Ndola, ICT-training in beroepsonderwijs alg. 0 15.000 15.000 0 0
oostelijk Zambia, capaciteitsversterking vakopleidingen L4W 0 27.236 27.236 0 0
913 - Projecten en bestedingen 91* toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
Bijlage: Overzicht projecten ontwikkelingslanden
SOORT VERPLICHTING PROJECTEN UITBETAALD IN AFGEBOEKT IN VERPLICHTING PROJECT * 31/12/2010 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 31/12/2011 e e e e e2. Azië
India: operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 3.002 3.002 0 0
Andrha Pradesh, steun aan speciaal onderwijs IMP 0 76.548 76.548 0 0
Bangalore, evaluatie onderwijsprogramma’s alg. 5.400 0 5.044 356 0
Bangalore, lokale kosten reis Werelddocenten WD 0 16.630 16.630 0 0
Bangalore, organisatie van een workshop alg. 0 7.000 7.000 0 0
Bangalore, algemene onderwijssteun alg. 0 183.565 183.565 0 0
Bangalore, consultancywerkzaamheden alg. 0 6.000 6.000 0 0
Bangalore, onderwijs aan jongeren IMP 0 15.000 0 0 15.000
Chattisgarth, toegang tot kwaliteitsonderwijs alg. 0 22.636 22.636 0 0
Delhi, afbouw steun aan Deepalaya SSP 0 5.000 0 0 5.000
Sangli, Kerwadi, gender onderwijs en bijscholing IMP 0 99.000 99.000 0 0
Dhaura, algemene onderwijssteun IMP 0 13.294 13.294 0 0
Jharkhand, toegang tot kwaliteitsonderwijs alg. 0 26.290 26.290 0 0
Jharkhand, toegang tot kwaliteitsonderwijs alg. 0 35.000 35.000 0 0
Kolkatta, onderwijs aan straatkinderen IMP 0 99.000 0 0 99.000
Orissa, toegang tot kwaliteitsonderwijs alg. 0 24.029 24.029 0 0
Orissa, toegang tot kwaliteitsonderwijs alg. 0 28.510 28.510 0 0
Udaipur, algemene onderwijssteun alg. 0 15.000 15.000 0 0
Indonesië:
Batam, naaitraining voor vrouwen IMP 0 23.922 23.922 0 0
Flores, steun aan een technische vakopleiding IMP 0 180.000 180.000 0 0
Gianyar, onderwijsontwikkeling gehandicapten IMP 0 12.894 0 0 12.894
Pacung, training van pas afgestudeerde leerkrachten IMP 0 13.500 13.500 0 0
Irak: Dohuk, distributie dozen Schoenmaatjes 2010 ES 0 8.681 8.681 0 0
92 Jaarverslag 201192 * toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
soort verplichting projecten uitbetaaldin afgeboektin verplichting project * 31/12/2010 boekjr2011 boekjr2011 boekjr2011 31/12/2011 e e e e e3. Latijns-Amerika Bolivia: operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 5.942 5.942 0 0
La Paz, EAT-missie Bolivia 2011 alg. 0 2.305 1.740 0 565
La Paz, investering in lokale onderwijskennis alg. 0 19.866 19.866 0 0
La Paz, verbetering van het beroepsonderwijs alg. 0 20.000 20.000 0 0
Oruro, onderwijs op rurale hoogvlakten alg. 0 15.320 15.320 0 0
Santa Cruz de la Sierra, beroepsonderwijs alg. 0 19.393 19.393 0 0
Santa Cruz de la Sierra, online platform voor docenten alg. 0 27.498 27.498 0 0
Santa Cruz de la Sierra, intercultureel onderwijs alg. 0 24.462 24.462 0 0
Peru:
operational program costs (advies en reiskosten) alg. 0 2.841 2.841 0 0
Ayacucho/Cusco/Lima, beleidsbeïnvloeding onderwijs alg. 0 70.000 66.000 0 4.000
Cusco, intercultureel en tweetalig onderwijs alg. 0 42.632 42.632 0 0
Cusco, intercultureel en tweetalig onderwijs alg. 0 42.000 42.000 0 0
Cusco, intercultureel en tweetalig onderwijs alg. 0 46.022 45.922 0 100
Cusco, intercultureel en tweetalig onderwijs alg. 0 42.001 42.001 0 0
Cusco, vakopleidingen voor jongeren IMP 0 81.450 81.375 0 75
Cusco, marktgerichte opleidingen voor jongeren IMP 0 153.000 153.000 0 0
Huancavalica, intercultureel en tweetalig onderwijs alg. 0 42.000 42.000 0 0
Junin, beroepsonderwijs voor jongeren alg. 0 70.000 70.000 0 0
Lima, ondersteuning Schoolsponsorplan 2011 SSP 0 30.000 10.000 0 20.000
Lima, organisatie van een workshop alg. 0 821 821 0 0
Lima, organisatie workshop Impulsis alg. 0 6.600 6.600 0 0
Lima, algemene onderwijssteun IMP 0 65.400 20.400 0 45.000
Lima, onderwijs aan kleuters op de hooglanden IMP 0 99.000 99.000 0 0
Lima, aanvullende training van onderwijzers IMP 0 60.000 0 0 60.000
933 - Projecten en bestedingen 93* toelichting afkortingen: alg. = algemeen Edukansproject IMP = Impulsis project L4W = Learn4Work project SSP = Schoolsponsorplan Ex-ch = Edukans Ex-change WD = Werelddocent ES = Edukans Schoenmaatjes GG = Going Global OE = Onderwijsexpeditie
Bijlage: Overzicht projecten ontwikkelingslanden
SOORT VERPLICHTING PROJECTEN UITBETAALD IN AFGEBOEKT IN VERPLICHTING PROJECT * 31/12/2010 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 BOEKJR 2011 31/12/2011 e e e e e
Suriname:
Nieuw-Aurora, training in ICT IMP 0 38.862 3.300 0 35.562
4. Europa
Albanië:
Tirana, distributie dozen Schoenmaatjes 2010 ES 0 4.429 4.429 0 0
5. overige zaken/niet land-gebonden
Educaids 2012 alg. alg. 0 62.000 62.000 0 0
Global Campaign for Education alg. 0 32.972 32.972 0 0
evaluatie programma’s in Kenia/Oeganda/India alg. 12.993 0 12.993 0 0
EAT-missie India via Impulsis alg. 2.000 0 2.000 0 0
kennisnetwerk diverse betalingen 2011 alg. 0 3.866 3.866 0 0
Edukans capaciteitsversterking diversen 2011 alg. 0 2.766 2.766 0 0
organisatie workshop voor fondsenwerving alg. 0 31.457 29.020 0 2.437
evaluatie van MFS-1 subsidies alg. 0 14.752 0 0 14.752
PSO leerwerktraject 2011-2012 alg. 0 5.557 5.557 0 0
144.955 6.242.258 5.258.999 53.462 1.074.753
Dit jaarverslag is een uitgave van Edukans. Edukans steunt onderwijs-projecten voor kansarme kinderen in ontwikkelingslanden. Edukans be-trekt hierbij het Nederlandse onderwijs. Het werk van Edukans kan alleen plaatsvinden dankzij giften en schenkingen van scholen, particulieren, kerken, bedrijven, fondsen en subsidies.
Edukans bezit het keurmerk voor goede doelen van het Centraal Bureau Fondsenwerving en het ISO-certificaat. De belastingdienst heeft Edu-kans aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI).
RedactieGuido HarinkErik KolkmanGerard van Midden
Foto’sRogier Jaarsma (cover e.a.)Justin NanAndré RuigrokEdukans
VormgevingRichard Feld
EdukansPostbus 1492 l 3800 BL Amersfoort
Bezoekadres: Berkenweg 11, 3818 LA AmersfoortT (033) 460 60 10 I F (033) 460 60 [email protected] I www.edukans.nlgiro: 515
Colofon