ee week5- komponen elektronik

8/3/2019 Ee Week5- Komponen Elektronik

1/37

KOMPONEN ELEKTRONIK


2/37

PENGENALAN

Satu bidang teknologi yang berkembang pesatdan sangat berguna dalam kehidupanseharian.

Terdapat pelbagai jenis komponen yangdigunakan dalam bidang elektronik

Komponen elektronik disambungkan dalam

litar untuk pelbagai fungsi dalam perkakaselektronik seperti radio, televisyen, komputer,robot dll.


3/37

KOMPONEN AKTIF DAN PASIF

Komponen Aktif

1.1. DiperbuatDiperbuat daripadadaripadabahanbahan semikonduktorsemikonduktoryangyang terdiriterdiri daripadadaripada

silikonsilikon dandan germanium.germanium.2.2. DapatDapat membentukmembentuk,,

mengawalmengawal dandanmemprosesmemproses isyaratisyaratelektrikelektrik..

3.3. ContohContoh : transistor: transistor dandandioddiod..

Komponen Pasif

1.1. DibinaDibina daripadadaripada bahanbahanpenebatpenebat sepertiseperti mikamika,,seramikseramik,, kertaskertas atauatau

elektrolitelektrolit..2.2. SebagaiSebagai perantiperanti sokongansokongan

kepadakepada kendaliankendaliankomponenkomponen aktifaktif..

3.3. ContohContoh :: perintangperintang dandankapasitorkapasitor..


4/37

PERINTANG Nilainya diukur dalam unit Ohm (;).

Ciri penting perintang:

Nilai rintangan

Kadaran kuasa - Jumlah maksimum kuasa yang

boleh dilesapkan oleh perintang tanpa merosakkannyadan berupaya untuk menyerap haba yang berlebihan

ketika arus melaluinya.

Kegunaan perintang dalam litar elektrik:

Penghad arus semakin tinggi nilai rintangan,

semakin kecil nilai arus dalamlitar.

Pembahagi voltanmenyediakan susutan tertentu

voltan pada litar bergantung pada

keperluan.


5/37

PERINTANG

Hubungan perintang dengan arus dan voltan ialah:

R=V/I

Terdapat dua jenis perintang:

Perintang tetap Perintang boleh laras


6/37

PERINTANG TETAP

Mempunyai nilai tertentu.

Dua jenis perintang tetap: 1) perintang jenis karbon 2)perintang

berlilit dawai

Perintang yang biasa digunakan dalam projek elektronik adalah

perintang jenis karbon.

Perintang jenis ini diperbuat daripada serbuk karbon dan tanah

liat atau penebat lain.

Kadaran kuasa perintang karbon adalah antara 0.125W- 1W.


7/37

PERINTANG TETAP

Perintang berlilit dawai dibuat menggunakan dawai aloi halus

seperti nikrom dan mangan.

Julat nilai rintangan bagi perintang ini ialah antara 1 -25 k.

Nilai rintangan lilitan dawai bergantung pada

Panjang dawai lilitan

Diameter dawai

Nilai rintangan perintang ini lebih stabil dan mempunyai kadaran

kuasa lebih tinggi.


8/37

KOD WARNA PERINTANGWarna Mewakili nombor

Hitam

Coklat

Merah

Jingga

KuningHijau

Biru

Ungu

Kelabu

Putih

0

1

2

3

45

6

7

8

9

Kod warna terdiri daripada 4

lajur

Lajur pertama menunjukkan

nilai pertama

Lajur kedua menunjukkan nilai

kedua

Lajur ketiga menunjukkan

bilangan kosong/pendarab

Lajur keempat menunjukkan

nilai toleransi

Warna Had terima

Emas

Perak

Tiada jalur

5%

10%

20%


9/37

CARA MEMBACA KOD WARNA

Kuning menunjukkan no. 4

Ungu menunjukkan no. 7

Emas menunjukkan 5% toleransi

Perang menunjukkan bilang kosong, iaitu 1

Jadi, nilai perintang di atas ialah 470 Ohm

Nilai toleransi ialah 470 Ohm X 5% = 23.5 Ohm

Jadi, nilai perintang boleh dari 446.5 Ohm hingga 493.5 Ohm


10/37

LATIHAN

Hitung nilai perintang di bawah.


11/37

PERINTANG BOLEH LARAS

Digunakan untuk mengawal arus dan voltan dalam litar. Direka supaya nilai rintangan boleh diubah dengan mudah.

Nilainya boleh dilaraskan antara sifar hingga nilai maksimumdengan memutarkan spindel.

Simbol


12/37

PERINTANG BOLEH LARAS

Terdapat tiga jenis:

Reostatdigunakan untuk mengawal arus

Meter upaya (potentiometer)digunakan sebagai

pembahagi voltan

Preset-meter upaya yang lebih kecil.

preset reostat Meter upaya


13/37

SUIS

1.1. DigunakanDigunakan untukuntuk menyambungmenyambung dandanmemutuskanmemutuskan aliranaliran arusarus elektrikelektrik dididalamdalam litarlitar..

2.2. DigunakanDigunakan jugajuga untukuntuk memindahmemindah atauataumenukarmenukar voltanvoltan dandan isyaratisyarat..

3.3. JenisJenis suissuis::1.1. SuisSuis togeltogel

2.2. SuisSuis gelangsargelangsar

3.3. SuisSuis putarputar

4.4. SuisSuis tekantekan

4.4. SuisSuis yangyang biasabiasa digunakandigunakan dalamdalam kerjakerjaelektronikelektronik ialahialah suissuis togeltogel dandan suissuis tekantekan..


14/37

SUIS TOGEL

Paling banyak digunakan dalam litar elektrik dan

elektronik.

Disambung secara siri dengan beban dalam litar dan

dihubungkan ke wayar hidup.Terdapat 4 jenis suis togel:

Suis togel satu kutub satu arah (SPST)

Suis togel satu kutub dua arah (SPDT)

Suis togel dua kutub satu arah (DPST)

Suis togel dua kutub dua arah (DPDT)


15/37

SUIS TOGEL

JENIS

SUIS

SIMBOL CARA SAMBUNGAN FUNGSI

SPST Mengawal aliran dalam satu laluan

sahaja

SPDT Mengawal arus dalam dua laluan

tetapi satu laluan sahaja dapat

digunakan pada satu masa.

DPST Mengawal arus dalam dua litar

yang berlainan pada masa yangsama.

DPDT Mengawal arus dalam dua litar

yang disambungkan kepada dua

punca yang berlainan pada masa

yang sama.


16/37

SUIS TEKAN

Berbentuk kecil dan mempunyai punat yang boleh ditekan

untuk suis berfungsi.

Terdiri daripada:

Suis tekan tutup.Suis tekan buka.

Rupa bentuk kedua-dua suis ini hampir serupa cuma

kendaliannya berbeza.


17/37

SUIS TEKAN

SUIS TEKANTUTUP SUISTEKAN BUKA

Apabila suis ditekan, tamatan

suis akan bersambung dengan

litar elektrik. Arus mengalir danlitar ON.

Apabila suis ditekan, tamatan

suis akan terputus. Arus

elektrik tidak dapat mengalir.Litar OFF.

Apabila suis dilepaskan, litar

OFF.

Apabila suis dilepaskan, litar

ON.


18/37

KAPASITOR

SIMBOL

-Digunakan dalam litar elektronik untuk menyimpan dan membuang cas

elektrik.

-Keupayaan kapasitor menyimpan dan mengecas dinamakan kapasitans.

-Nilai kapasitans yang besar membolehkan lebih banyak cas disimpan.

-Unit kapasitans adalah Farad, F.-Ciri penting pemuat ialah:

-Mempunyai nilai kemuatan

-Kadaran voltanNilai voltan tertinggi yang boleh dibekalkan kepada

pemuat tanpa merosakkannya.

Pemuat

Elektrolitik

Pemuat

Seramik


19/37

BINAAN KAPASITOR

Mengandungi plat pengalir dan

sejenis bahan penebat.

Bahan penebat yang terletak di

antara dua plat pengalirdinamakan dielektrik.

Antara bahan penebat yang biasa

digunakan ialah kertas, mika,

seramik dan elektrolit.

Dielektrik bertindak sebagaitempat menyimpan cas elektrik.


20/37

FAKTOR YANG MEMPENGARUHI NILAI

KAPASITANS

a) Jarak antara plat.

Nilai kapasitans bertambah jika

jarak antara plat logam berkurang.

b) Luas permukaan plat.

Semakin besar luas permukaan

plat, semakin tinggi nilai

kapasitans.

c) Jenis dielektrik.

Setiap dielektrik mempunyaipemalar tersendiri yang

dinamakan kebertelusan(

dielectric constant).

d) Suhu persekitaran.


21/37

MENGECAS DAN MENYAHCAS

KAPASITOR

Apabila kapasitor disambung dengan sumber bekalan, proses

mengecas berlaku.

Pengumpulan cas menyebabkan wujudnya beza upaya antarakedua-dua plat pada kapasitor.

Proses mengecas berhenti dengan sendiri apabila beza upaya

antara dua plat sama dengan sumber voltan bekalan.

Proses nyahcas berlaku apabila laluan pengalir disambung antara

dua plat pada kapasitor. Ini berlaku sehingga nilai voltan antara

plat kapasitor menjadi sifar.


22/37

JENIS KAPASITOR

Terbahagi kepada dua jenis: Kapasitor berkutub

Kapasitor tanpa kutub

Kapasitor berkutub: Biasanya diperbuat daripada aluminium dan tantalum.

Mempunyai dua kaki yang berlainan kutub: positif dannegatif.

Dinamakan kapasitor elektrolitik.

Perlu disambung mengikut kekutuban yang betul padapunca bekalan.


23/37

JENIS KAPASITOR

Kapasitor tanpa kutub:

Diperbuat daripada seramik dan plastic-film.

Tidak mempunyai kutub dan sambungan dalam

litar boleh dibuat tanpa mengikut kekutuban.

Nilai kapasitans kapasitor tanpa kutub adalah

rendah dan kecil.

Kebanyakan dielektrik kapasitor tanpa kutubdiperbuat daripada seramik. Ianya dikenali sebagai

kapasitor seramik.


24/37

PERBANDINGAN ANTARA KAPASITOR

BERKUTUB DAN TANPA KUTUBKAPASITOR BERKUTUB KAPASITOR TANPA KUTUB

Sais besar. Saiz kecil.

Mempunyai kutub. Tidak mempunyai kutub.

Menyimpan cas lebih banyak. Menyimpan sedikit cas.

Masa untuk menyecas dan

menyahcas LAMA.

Masa mengecas dan menyahcas

SINGKAT.

Unit sukatan dalam mikroFarad Unit sukatan dalam pikoFarad

Nilai kapasitor dicetak pada badan

kapasitor.

Nilai kapasitor dinyatakan dalam

bentuk kod.


25/37

UNIT SUKATAN KAPASITOR

HAD TERIMA:

J = 5 %

K = 10 %

M = 20 %


26/37

DIOD PEMANCAR CAHAYA ( L.E.D. )

A K

Simbol

Komponen yang menukarkan tenaga elektrikkepada tenaga cahaya.

Ia dikenali sebagai L.E.D, iaitu singkatan untukLight Emitting Diode.

Diperbuat daripada bahan semikonduktor.

Mempunyai dua kaki: anod(+ve), katod (-ve)

LED mesti disambung dalam litar mengikutkekutuban yang betul.

Tidak akan menyala sekiranya dipasangterbalik kerana ia membenarkan arusmengalir sehala sahaja.


27/37

LED

Memerlukan voltan sebanyak 1.7 V -4.0 V untuk

beroperasi. Voltan yang lebih akan menyebabkan

LED rosak.

LED digunakan sebagai indicator dalam perkakas

elektrik dan elektronik seperti radio, TV, PC dll.

Kebaikan LED:

Cahaya lebih terang dan jelas Lebih tahan lama

Menggunakan arus yang kecil


28/37

Pengujian LED

Sambungkan led sesiri denganperintang bagi menghadkanarus.

Nilai perintang bagi led bolehdikira menggunakan rumus :

R = (VS - VL) / I

VS =Voltan bekalanVL = Voltan LED (2V, 4V bg led putih &led biru)

I= Arus LED (10mA / 20mA)


29/37

TRANSISTOR

Komponen elektronik yang

diperbuat daripada bahan

semikonduktor seperti Si dan Ge.

Digunakan ntuk meninggikan

voltan, arus dan kuasa serta

bertindak sebagai suis kawalan

Terdapat dua jenis:

NPN

PNP

NPN

b

c

e

PNP

b

c

e


30/37

BINAAN TRANSISTOR

Ia mempunyai 3 kaki

Kaki pemungut (Collector) Cmenerima arus dari punca positf bateri

Kaki tapak (Base) B mengawal aliran arus dari kaki C ke E

Kaki pemancar (Emitter) E menngeluarkan arus untuk kembali ke

punca negatif.


31/37

KENDALIAN TRANSISTOR

Bertindak sebagai suis dan membesarkan arus dalam litar.

Jika tiada arus mengalir

ke tapak, transistor tidakakan berfungsi.

Jika terdapat arus mengalir ke

tapak, transistor akan berfungsi


32/37

LITAR ELEKTRONIK

Litar elektronik adalah sambungan komponen-

komponen elektronik secara sistematik supaya

arus elektrik dapat mengalir dengan

sempurna.

Untuk membina satu litar elektronik, litar

skematik dirujuk


33/37

JENIS LUKISAN LITAR

+ - + -

Lukisan Skematik Lukisan Bergambar


34/37

MEMBACA DAN MENTERJEMAH

LUKISAN LITAR SKEMATIK

Lukisan SkematikLukisan Bergambar


35/37



Lukisan SkematikLukisan Bergambar


36/37



Lukis litar bergambar berdasarkan rajah litar skematik

dibawah


37/37



Lukis litar skematik berdasarkan rajah litar

bergambar dibawah

ee week5- komponen elektronik

Documents