Een methode voor het Leren & Veranderen van professionals, teams en organisaties

• Waaromkanhetverschiltussentwee,ophetoogdezelfdegroepen,zoongelooflijkgrootzijn?

•Hetsomsonverklaarbaarlijkt,maarjehetgevoelhebtdaterietsspeeltindegroependathee?eenenormeffectopjou?

•Jeinoverleggenmetcollega'ssomsmerktdatjullieovereentotaalanderegroeplijkentepraten.Deervaringenenindrukkenzijnzeerverschillend!

•JevoorjegevoelhardaanhetwerkbentenalheelveelintervenFesofaanpakkenhebtgeprobeerd

AANLEIDINGENExpertingroepsprocessen

Startvraag

Beschrijf in steekwoorden welke acties of interventies jij alleen of samen met je collega’s gedaan hebt om deze klas

weer lekker functionerend te krijgen? Wat werkt en waarom? Wat blijft liggen?

Deel1:Het3-DSociogramKijkschema+minor+Gedragsbeïnvloeding++via+Groepsprocessen+

Van$observatie$naar$analyse$en$gerichte$interventie$

!!!!!!

!

+

Wat+roept+de+klas+op+(intuïtie):++

! !

Normen+en+Normdrager++!!!

+

Indruk+als+groep+++++

+

Bij+jou+als+docent+++++

!

Betekenisverlening+normdrager+!!!

Concreet+waarneembaar+gedrag+ !

!

Motief+van+de+normdrager++Ik+wil+boven+op+de+berg+zitten+(controle+houden)+en+dan+doe+ik……………+om+te+voorkomen+dat…………!!

De+wijze+waarop+ruimte+genomen+wordt+(fysiek,+verbaal+etc).+!!!+

Ruimte+nemers+en+Ruimte+gevers.+!

Interventie+++rol+van+de+docent(en)+!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

RN’ers+ RG’ers+ !

!

Normlijn)

Lastlijn)

3/D)sociogram)

1:Zetalleleerlingenneeropbasisvanhunhoeveelheidinvloed.2:Welkenormisdominant(leidendenhetmeestvoorschrijvend)indeklas?Leidtdittotlast,enbijwie?3:Iser(al)sprakevaneennormdrager?Zojawieisdatenopwelkemanierdoethij/zijdat(strijder-strateeg-vermijder)?

Kijkschema+minor+Gedragsbeïnvloeding++via+Groepsprocessen+

Van$observatie$naar$analyse$en$gerichte$interventie$

!!!!!!

!

+

Wat+roept+de+klas+op+(intuïtie):++

! !

Normen+en+Normdrager++!!!

+

Indruk+als+groep+++++

+

Bij+jou+als+docent+++++

!

Betekenisverlening+normdrager+!!!

Concreet+waarneembaar+gedrag+ !

!

Motief+van+de+normdrager++Ik+wil+boven+op+de+berg+zitten+(controle+houden)+en+dan+doe+ik……………+om+te+voorkomen+dat…………!!

De+wijze+waarop+ruimte+genomen+wordt+(fysiek,+verbaal+etc).+!!!+

Ruimte+nemers+en+Ruimte+gevers.+!

Interventie+++rol+van+de+docent(en)+!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

RN’ers+ RG’ers+ !

!

Normlijn)

Lastlijn)

3/D)sociogram)

Deel2:Betekenis&Interven@eKijkschema+minor+Gedragsbeïnvloeding++via+Groepsprocessen+

Van$observatie$naar$analyse$en$gerichte$interventie$

!!!!!!

!

+

Wat+roept+de+klas+op+(intuïtie):++

! !

Normen+en+Normdrager++!!!

+

Indruk+als+groep+++++

+

Bij+jou+als+docent+++++

!

Betekenisverlening+normdrager+!!!

Concreet+waarneembaar+gedrag+ !

!

Motief+van+de+normdrager++Ik+wil+boven+op+de+berg+zitten+(controle+houden)+en+dan+doe+ik……………+om+te+voorkomen+dat…………!!

De+wijze+waarop+ruimte+genomen+wordt+(fysiek,+verbaal+etc).+!!!+

Ruimte+nemers+en+Ruimte+gevers.+!

Interventie+++rol+van+de+docent(en)+!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

RN’ers+ RG’ers+ !

!

Normlijn)

Lastlijn)

3/D)sociogram)

1:WatzijnmogelijklogischemoFevenvoordenormdrageromdenormbelangrijktemaken(thuis,omgeving,persoonlijk)?Watisdemeestplausibelehypothese?2:KansrijkeintervenFesbedenkenofeerstverderonderzoekdoenDezemoetenvoldoenaan:Haalbaarvoordebetrokkenleerkrachten,normnuancerend,normdragernietindeonmachtÈNaandachtvoorhetmoFef.Watisdemeestplausibele?

Kijkschema+minor+Gedragsbeïnvloeding++via+Groepsprocessen+

Van$observatie$naar$analyse$en$gerichte$interventie$

!!!!!!

!

+

Wat+roept+de+klas+op+(intuïtie):++

! !

Normen+en+Normdrager++!!!

+

Indruk+als+groep+++++

+

Bij+jou+als+docent+++++

!

Betekenisverlening+normdrager+!!!

Concreet+waarneembaar+gedrag+ !

!

Motief+van+de+normdrager++Ik+wil+boven+op+de+berg+zitten+(controle+houden)+en+dan+doe+ik……………+om+te+voorkomen+dat…………!!

De+wijze+waarop+ruimte+genomen+wordt+(fysiek,+verbaal+etc).+!!!+

Ruimte+nemers+en+Ruimte+gevers.+!

Interventie+++rol+van+de+docent(en)+!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

RN’ers+ RG’ers+ !

!

Normlijn)

Lastlijn)

3/D)sociogram)

BermudaDriehoekInterven'eofvervolgonderzoek?

Normdrager(s) • (nog)Géén• Strijder• Strateeg• Vermijder

Betekenis/mo7ef

• Thuis• Omgeving• Persoonlijk

Norm• Dominantenormbekend?bijvoorbeeld;“statusisbelangrijkerdanresultaat”“ikmaakhetzelfweluit”• Interven@e

-haalbaar-normnuancerend-nietindeonmacht-oogvoormo'ef• Vervolgonderzoek

3-D sociogram(metafoor apenrots)

Kijkschema+Expert+in+Groepsprocessen+

Van$observatie$naar$analyse$en$gerichte$interventie$

++++++

+

+

Wat+roept+de+klas+op+(intuïtie):++

+ +

Normen+en+Normdrager+++++

+

Indruk+als+groep+++++

+

Bij+jou+als+docent+++++

+

Betekenisverlening+normdrager++++

Concreet+waarneembaar+gedrag+ +

+

Motief+van+de+normdrager++Ik+wil+boven+op+de+berg+zitten+(controle+houden)+en+dan+doe+ik……………+om+te+voorkomen+dat…………++

De+wijze+waarop+ruimte+genomen+wordt+(fysiek,+verbaal+etc).+++++

Ruimte+nemers+en+Ruimte+gevers.++

Interventie+++rol+van+de+docent(en)+++++++++++++++++++++++

RN’ers+ RG’ers+ +

Normlijn)

Lastlijn)

GLOBE&

1.&

2.&

3.& 4.&5.&

4-balansmodel

Startvraag Neem in gedachten de meeste complexe klas waar je de laatste 3 jaar aan les hebt gegeven of betrokken bij bent

geweest.

Beschrijf in steekwoorden welke acties of interventies die jij alleen of samen met je collega’s gedaan hebt om die klas

weer lekker functionerend te krijgen? Wat heeft gewerkt en waarom? Is het ‘probleem’ helemaal opgelost of wat blijft

liggen?

• GevoelvanveiligheidenwelbevindenineengroepalsuitgangspuntomtotopFmaallerentekomen.

•Dedynamiektussendemensenindegroepspeelteenbelangrijkerolinhetgevoelvanveiligheidenwelbevinden(balanstussensamenenjezelfkunnenzijn).

•Lerarenopleidingenveelalgeen/weinigaandachtbestedenaanhetzichtenvatkrijgenopgroepsdynamiekinhethierennu(weltheorie)

•Naasteengoedprogrammaofgoedemethode,derolvandeprofessionalendecontextcruciaalisin‘evidencebased’denken.HerposiFoneringlijktnoodzakelijk.

•Metenindeeigencontext(effectenalsfeedbackopdeeigencompetenFeontwikkeling)

Uitgangspunten

Cura@ef

•Docentenlereneen0-meFngt.a.v.veiligheidenwelbevindeninteze\en(vbSST)

•DoormiddelvaneengerichteobservaFetrainingof-trainingenzichtenvattekrijgenopdecomplexiteitvandegroep(diagnose)

•KomentoteengerichteenmeestkansrijkeintervenFe.Draagvlakenhaalbaarheidvoorcollega’seneenduidigeaanpakcruciaal(goedemethodenenprogramma’sdannoodzakelijk)

•1-en2-meFngnabijvoorbeeld10en20wekenuittevoeren;effectindegroepenfeedbackeigencompetenFeontwikkeling

Preven@ef

•Principeslerentoepassenbijdestartvannieuwegroepen(voorlevenencohesieversterkendeacFviteiten)ENalertzijnopverstorendgedrag.0-meFngtercheck

Doelen

Zodratweeofmeermensenbijelkaarkomenineengroepisersprakevanwederzijdsebeïnvloeding(Watzlawick).ElkedeelnemerisopzoeknaareenplekindegroepeneengoedebalanstussenSamen(erbijhoren)enjeEigenheid(jezelfzijn)kunnenbewaren.

Iedermenszoekteenplekopeenzijn/haareigenmanier.Iedereendoetditandersenhee?eeneigenvoorkeurtenaanzienvanhetomgaanmetruimte(Ruimtenemendofgevend)omditin(nieuwe)groepenterealiseren.

DematewaariniemandRuimteneemtofgee?kanverschillenpergroep,kanadankelijkzijnvandeinhoud(taakvandegroep),rolformeleleiderenmatevanstructuur&regels.

Ofjejeprefggaatvoelenineengroephangtafvanjetevredenheidmetdehoeveelheidinvloedenhetgevoelvancontroledaarover.Ditprocesisdynamischenkomtonderdruktestaanalspersonenditelkaarbeginnenvoorteschrijven(normeren).

Defini@evanDynamiekingroepen(WAT)

normdrager/normen/betekenis (1)Remmerswaalnoemt8criteriaoverinformeelleiderschapineengroepentoegelichtvanuithet4-balansmodel. 1.Indevroegefasevandegroepsvorminghee?eenpersoon‘toevallig’eenofmeersuggesFesgedaan

2.IemanddieinhetbeginveelparFcipeertzaleerdereenleiderworden(ruimtenemers)3.VeelinformaFe,kennisofvaardighedenovereenonderwerp.Bijvoorbeeldheelgoedkunnenbewegen.

4.Hetideedatjegedragindegroepvanwaardeis(dithee?eenruimtenemerveeleerderdaneenruimtegever)

5.Groepsledenvertonenaanzienlijkmeerleiderschapsgedragingroepenmeteenaccepterendeatmosfeerdaningroepenwaareenverwerpendesfeerheerst(PossibilityAtmosphere)

6.Eerdereervaringenspeleneenrol.Bijvoorbeeldbenjealeenseerdereenleidergeweest(posiFeveervaringen)ofineeneerderegroepgepest(negaFeveervaringen)

7.Inveelbestaandegroepenisdegroepsnormdicterendenwordenbijvoorbeeldnieuwkomersmeteenafwijkendenormzeldengeaccepteerd.Tenzijhetiemandisdieeengooinaarde‘zilverrugposiFe’doet.Datbetekentdatdegroepsnormenopdekopgaanenopnieuwgezetworden.Dehoeveelheidonrusthangtafvandematevaninvloeddieeennieuwkomerkanuitoefenenopdenorm.

8.Persoonskenmerkenzoalseenmatevanzelfvertrouwen,sterkebehoe?eaanmachtenbehoe?eaanerkenning.Behoe?eaanmachtenerkenningkunnenvervelendegevolgenhebbenvooreengroepalsze(te)zelfgerichtzijnendysfuncFoneelzijnvoordegroep.

normdrager/normen/betekenis (2)Normen

Watmaaktdenormdragerbelangrijk?Waarmoetjeaanvoldoen?Wanneerhoorjeerbij(gedrag,kleding,taalgebruik)?Hoevoeljedenormalslesgever?

Voorbeeldnormen:• “hard,harder,hardst”• “statusisbelangrijkerdanresultaat”• “minimaleinspanning,maximaalresultaat”• “YOLO”• “allesomtewinnen”

• “iklaatmijdelesnietlezen”• “alsikermaarvanafben”• “jijmoetmijliken(facebookcultuur)“

normdrager/normen/betekenis (3)Watiseen(logische)betekenisvoordenormdrager- Omgeving(straat)- Thuis(cultuur,opvoeding)- Persoon

Praktisch: de rol van de docent- Tikboksen- Heliumstok- Wisselspel

- RN/RG- Matehangtafvan:

• ExperFseopHET• Groo\evandegroep• Samenstellingvandegroep(RN/RG)• Formeleleider• Duidelijkheid(controlegevoel)

Teamvanleerkrachten(parallelproces)